LDERSCHE COURANT
DE OORLOG.
No. 4734
DINSDAC 6 FEBRUARI 1317
4EoJAARGANG
Op m|Im 4 vin dK blad Is
opgenomen
1. Uit den omtrek.
2. Ingezonden.
3. Feuilleton, enz.
Ouitschland en de
Vereenigde Staten.
Het bericht van de „Daily Mail",
hetwelk wij onder voorbehoud publi
ceerden, is thans bewaarheid. Inder
daad zijn de diplomatieke betrek
kingen tussohen de Vereenigde Staten
en Duitschland en ook met Oosten
rijk afgebroken. De eisch wordt
gesteld, dat de Amerikanen, die door
den Duitschen kaper in den Atlan-
tischen Oceaan gevangen genomen
werden (60 man) vrijgelaten zullen
worden. De Amerikaansche gezanten
te Berlijn en te Weenen, Gerard en
Pen field, zijn teruggeroepen. Zij zul
len zich naar Barcelona begeven en
vandaar via Cuba naar Amerika
vertrekken.
Eveneens, zullen de Amerikaansche
consula en attaché's Duitachland ver
laten. De behartiging der Ameri
kaansche belangen in Duitachland
is aan Spanje opgedragen.
De behartiging der Engelsche be
langen is overgedragen aan Nederland.
Het besluit van Wilaon zoo
wordt uit Washington gemeld
werd genomen na een Vrijdag ge
houden conferentie met de leden van
het Kabinet en senatoren, in welke
conferentie de President de overtui
ging kreeg, dat hij den steun had
van het geheele land.
Van woorden is Wilson dus tot
daden overgegaan. Meermalen werd
hem verweten dat hij te zwak optrad,
te veel met woorden trachtte af te
doen wanneer het de eer der Ver
eenigde Staten betrof. Dat hiermede
in de Vereenigde Staten rekening
werd gehouden bleek wel bij de
jongste verkiezingen. Het meer vrede
lievende Westen maakte dat Wilson
slechts een kleine meerderheid kreeg.
De laatste Duitsche verklaring liet
hem echter geen gelegenheid tot
bespreking. Deze verklaring toch was
in atrijd met de Duitsche antwoord
nota inzake de torpedeering van de
„Sussex".
Ten minste'betrekkelijk. Amerika
verklaarde toen het torpedeeren zon
der waarschuwing, als zijnde in strijd
met de beginselen der menscheljjk-
heid, niet te kunnen toestaan. Mocht
Duitschland 'hiermede voortgaan, dan
zouden de diplomatieke betrekkingen
worden afgebroken. De thans genomen
beslissing is'dus de consequentie van
de indertijd afgelegde verklaring.
Toch houdt de jongste Duitsche
verklaring geen direete schending in
van de doer Duitachland in dien tijd
afgelegde belofte, om de onbeperkte
toepassing van het duikbootwapen
niet voort te zetten. Het toegeven
aan den eisch van Amerika is toch
onder voorbehoud geschied. In de
antwoordnota werd verklaard, dat
de Duitsche zeemacht bevelen bad
ontvangen om bij het aanhouden, door
zoeken en vernielen van handels
schepen, ook binnen het zeeoorlogs
gebied, de algemeene beginselen van
het volkenrecht in acht te nemen.
Doch de hierop volgende zinsneden
maakten de handhaving van deze
verklaring afhankelijk van het be
perken der door de Entente in strijd
met het volkenrecht gebezigde strijd
middelen. Te dien opzichte verwachtte
Duitachland dus een optreden van de
regeering der Vereenigde Staten tegen
de Entente.
Ten slotte werd in de nota dan
ook gezegd: Mochten de stappen
van de regeering van de Vereenigde
Staten niet tot het gewenschte succes
leiden, om aan de wetten der men-
schelijkheid bij alle oorlogvoerende
naties gezag te verschaffen, dan zou
de Duitsche regeering zich tegenover
een nieuwen toestand geplaatst zien,
voor welke zij zich volledige vrijheid
▼an besluiten moet voorbehouden."
Op deze nota, die de vrijheid van
handelen voorbehield, zoodra zou zijn
gebleken, dat de stappen der Ame
rikaansche regeering b(j de regeerin-
gen der Entente geen uitwerking
hadden, is bij de jongBte Duitsche
verklaring niet gezinspeeld. Het wei
geren van het vredesaanbod werd
als hoofdmotief opgegeven. Dit is
.blijkbaar niet zonder opzet gebeurd.
Een zij het ook kleine, kans om
de betrekkingen met de Vereenigde
Staten te onderhouden, heeft de
Duitsche regeering blijkbaar niet
willen laten voorbijgaan. President
Wilson heeft thans echter getoond,
dat zijn verklaring ernstig was en
hij niet van het door hem ten op
zichte van de handhaving van het
volkenrecht ingenomen standpunt
wenschte af te wijken.
Dat inderdaad Duitachland prijs
stelde op een handhaving der goede
betrekkingen met de Vereenigde
Staten blijkt nog uit een bericht dd.
3 Pebr. uit New York aan het Engel
sche blad „Weekly Diapatch", waarin
gemeld wordt dat de Duitsche gezant,
Graaf Bernstorff, Vrijdag nog trachtte
een bezoek te brengen op het depar
tement van buitenlandsche zaken om
de regeering mee te deelen, dat
Duitschland genegen was concessies
te doen en evenveel Amerikaansche
schepen gebruik zou laten maken
van de haven van Falmouth als de
Amerikaansche regeering wenschte
in plaats van een boot per week.
Lanslng weigerde echter Bernstorff voor
welk doel ook te ontvangen.
Do regeering der Vereenigde Staten
heeft echter het hierboven vermelde
voorbehoud der Duitsche regeering
niet willen aanvaarden en nam slechts
nota van de verklaring der Duitsche
regeering betreffende het in acht
nemen der bepalingen omtrent het
doorzoeken en vernietigen der handels
schepen.
Dat de Amerikaansche regeering
deze belofte alz bindend beschouwde
blijkt uit do
REDE VAN
PRESIDENT WILSON
Zaterdagmiddag door hom uitgespro
ken in de overvolle congreszaal te
Washington, waar ook de vertegen
woordigers van alle neutrale staten
aanwezig waren.
In zijn redevoering herinnerde pre
sident Wilson aan de Amerikaansche
nota van 8 April na de torpedeering
van de „Sussex" on Buitsctilanda
antwoord daarop van 4 Mei, benovons
aan Amerika's antwoord van 8 Mei,
waarbij de Duitsche verzekeringen
werden aanvaard. Vervolgens maakte
de president melding van het Duitsche
memorandum van 81 Jan. en zeide:
In verband met deze verklaring,
waarbij plotseling en zonder vooraf
gaande mededeeling hoegenaamd,
opzettelijk de plechtige belofte,
geven in de Duitsche nota van 4 Mei,
werd teniet gedaan, blijft de regeering
van de Vereenigde Saten geen andere
keus, vereenigbaar met de waardigheid
en eer van Amerika, dan den maat
regel te nemen, voorzien bjj haar
nota's van 8 April, voor het geval
Duitschland zijn duikbootenoorlog
voering niet zou opgeven.
Daarom droeg ik minister Lansing
op den ambassadeur Bernstorff mee te
deelen, dat de diplomatieke betrekkin
gen met Duitschland zijn afgebroken
en de Amerikaansche ambassadeur te
Berlijn onmiddellijk zal worden terug
geroepen en dientengevolge Bernstorff
diens passen te overhandigen.
Niettegenstaande deze onverwachte
handeling van de Duitsche regeering
en dit plotselinge en diep betreurens
waardige afwijken van haar belofte
aan de Amerikaansche regeering op
oogenblik van uiterst kritieke
spanning in de betrekkingen tuBschen
beide regeeringon, weiger ik te ge-
looven, dat de Duitsche regeerders
werkelijk van plan zijn te doen, bet
geen zij, naar zij ons meedeelden,
zich gerechtigd achten te doen. Ik
kan me niet voorstellen, dat zij zich
niet de oude vriendschap tusschen
beide naties zullen herinneren en niet
zullen denken aan hun plechtige
belofte, doch Amerikaansche schepen
en levens zullen vernietigen in hals
starrige voortzetting vanhunwreede
oorlogvoering ter zee. Alleen bepaalde
en openlijke daden van hun kant
zouden m|j tot die overtuiging brengen.
Indien mijn diep geworteld vertrouwen
In hun ernst on voorzichtig overleg
ongelukkigerwijze ongegrond mocht blij
ken, Indien Amerikaansche schepen en
levens worden vernietigd in roekelooze
schending van het volkenrecht en de
voorschriften der menschelijkheid, dan
zal ik het congres machtiging verzoeken
de noodlge maatregelen te treffen om
onze zeelleden en ons volk te beschermen
bij hun vreedzaam an wsttig varkaar
op zee.
Ik kan niet andere handelen. Ik
houd het voor uitgemaakt, dat alle
neutrale regeeringen hetzelfde zul
len doen. Wij wenechen geen conflict
met de Duitsche regeering. Wij z|jn op
rechte vrienden van het Duitsche
volk en wenschen van harte in vrede
blijven met de regeering, die voor
dat volk optreedt. Wij zullen niet
gelooven, dat zij ons vijandelijk ge
zind is, tenzij en totdat wij gedwon
gen worden dit aan te nemen; wij
Streven naar niets anders dan naar
een billijke bescherming van de on
twijfelbare rechten van ons volk. Wij
willen geen zelfzuchtige doeleinden
nastreven. Maar wjj willen allen pal
staan voor de aloude beginselen van
ons volk en ons recht handhaven op
vrijheid, rechtvaardigheid en onge
stoord leven.
Dit zijn do grondslagen van vrede, niet
van oorlog. Beva Bod, dat wij niet wor
den gedwongen ze te verdedigen tangevol
ge van de daden van opzettelijk onrecht
van de zijde van de Duitsche regeering.
Behalve door de gezanten der neu
trale landen werd deze historische
congreszitting bijgewoond door de
leden van het Hoogste Gerechtshof,
de ministers en andere hooge arnte-
naren. Als gewoonlijk begeleidde een
commissie uit beide huizen den pre
sident naar het spreekgestoelte.
Diepe stilte heerschte in de groote
zaal, toen Wilson de onderhandelingen
met Duitschland schetstede verga
dering applaudisseerde, toen h{j ver-
verklaarde aan den minister van
buitenlandsche zaken te hebben op
gedragen den Duitschen ambassadeur
mede te deelen, dat de diplomatieke
betrekkingen waren afgebroken.
Het Congres en het publiek op de
tribunes juichten, toen president
Wilson verzekerde, niet te kunnen
gelooven, dat Duitschland z(jn be
loften niet gestand zou doen en
Amerikaansche schepen en levens
van burgers zou vernietigen. Luider
nog en meer algemeen werd het
gejuich bij zijn mededeeling, dat hij
opnieuw voor het Congres zou ver
schijnen om machtiging te vragen
de noodige maatregelen te treffen
voor een bescherming van Ameri
kaansche zeelieden en het Ameri
kaansche volk.
Toen de president geëindigd had,
stond het Congres op, juichte hem
toe en wachtte staande totdat hij de
zaal verlaten had.
VOORBEREIDINGEN VOOR
DEN OORLOG.
In de zitting van het congres werd
onmiddellijk een amendement op de
begrooting ingediend tot uitgifte van
rentelooze schatkistbiljetten tot een
bedrag van 500 millioen dollar ton
einde de natie op maritiem en
militair gebied voorbereid te doen
zijn.
Er zijn onmiddellijk stappen gedaan
om eventueele rust ver* tor ingen doo
pte Duitachers den kop in te drukken,
Miüister Daniels heeft orders gegeven,
dat voor de werven en scheep»-
stations krachtige voorzorgsmaat
regelen worden genomen.
De plannen uitgewerkt door den
generalen staf voor het geval van een
oorlog togen Duitschland, omvatten
het gebruik van het loger en de
nationale militie als kern voor de
vorming van een l8ger van twee
millioen m$n jaarlijks; er zullen
echter geen' troepen naar Europa
worden gezonden véór het voorjaar
van 1918. Intussehen zullen de Ameri
kaansche munitiefabrieken worden
uitgebreid voor een roorbeeldeloozen
aanmaak van voorraden.
HET CONVOYEEREN VAM
SCHEPEN.
De qu&estie van het convoyeeren
van Amerikaansche schepen door het
duikbaoten-blokkadegebied is door do
regeering in beraad genomen.
MAATREGELEN TEGEN
SABOTAGE.
Op dringend verzoek van de regee
ring zal het „Judiciary Commites"
van den Senaat maatregelen beamen
om de Vereenigde Staten te bescher
men tegen samenzweringon als gevolg
van breuk met Duitschland.
Intusscben hebben zich reeds tanige
incidenten voorgedaan, die op reke
ning van agenten in Duitschen dienst
worden gesteld.
Zoo brak, bijna onmiddellijk na het
bekend worden van het afbreken der
diplomatieke betrekkingen, brand uit
in de te New Londen opgeslagen
lading, bestemd voor de handels
duikboot „Deutachland" voor ver
scheping naar Duitschland.
Een torpedojager „Jacob Jones"
(1100 ton), die Donderdagnacht uit
Boston te Philadelphia aankwam voor
reparatie aan de .machines, bleef des
nachts op do rivier liggen. Toen men
het schip naar het dok sleepte, begon
het te zinken. Men wist het echter
te behouden. Een lid der equipage
werd gearresteerd.
DUITSCHE HULPKRUISERS
IN BESLAG GENOMEN.
De Duitsche hulpkruisers „Kron-
prinz Wilhelm" en „PrinxEitel Frie-
drich", die geïnterneerd waren op
marinewerf, ztjn op hevel van
het departement van oorlog in bealag
genomen. De bemanningen zijn in
kazernes opgesloten.
Het stoomschip „Kronprinzessin
Cecilie" en „de Appam" standen
reedB onder bewaking der autoriteiten.
Vier stoomschepen der Hamburg-
Amerikaltjn, die sinds Augustus 1014
in de Panama-kanaal zóne lagen, z(n
eveneens onder toezicht gesteld.
Tot inbeslagneming io niet over
gegaan, aangezien dit een oorlogedaad
zou zijn. Eet verwijderen der beman
ning is ongetwijfeld een maatregel
om vernieling der schepen te voor
komen.
Door het doen zinken van de zich
btj het Panarnakanaal bevindende
schepen zou groote stagnatie kunnen
ontstaan.
DE INDRUK IN DE
VEREENIGDE STATEN.
Overal werd de houding vau den
president goedgekeurd.
In de bijzondere zitting van den
Senaat na de rede van den president
in het Congres gaven senator Lodge
bjjna alle andere bekende leiders
van. beide partijen met nadruk hunne
goedkeuring te kennen over de actie
van den president.
Nog geen uur. nadat het bericht
omtrent het optreden van Wilson
was ontvangen begon men op de
banken en handelshuizen te New-York
de Amerikaansche vlaggen uit te
steken. Er heerscht groote opgewon
denheid, de extra-uitgaven van de
bladen werden door de menigte ver
slonden en de actie van Wilson wordt
van alle zijden geestdriftig toegejuicht.
DE INDRUK IN CANADA.
Te Montreal veroorzaakten de extra
edities der Waden, mededeelend dat
de Vereenigde Staten de diplomatieke
betrekkingen hadden afgebroken,
buitengewone opwinding, duizenden
vochten om de bladen en heele menig
ten stonden voor de borden, waarop
de bulletins aangeplakt waren en van
tijd tot tijd klonk uit de menigte de
kreet: „Leve Wilson, leve de Ver
eenigde Staten."
DB POSITIE DER
NEUTRALEN
was reeds door de Duitsche verkla
ring heel wat neteliger geworden.
Dit ia nu nog verergerd door de
houding der Vereenigde Staten. Nog
is er geen oorlogsverklaring over
handigd, doch weinig zal er noodig
zijn om ook de groote cffmocratische
republiek aan de zijde der Entente
te brengen. Dan ztjn de Europeesche
neutralen, die tot nog toe btj de Ver
eenigde Staten steun zochten en
vonden, op eigen krachten aange-
bedacht en bet nu Nederland vrees
wil aanjagen.
Ook de Pransche bladen spreken
deze meening uit. De „Temps" ont
ving zelfs een bericht uit Rotterdam,
dat de Nederlandsche regeering, na
ontvangst der Duitsche nota, beslo
ten had, zich naar de houding der
Vereenigde Stater, te richten.
Een geluk voor ons dat alleen de
„Temps" dit wist.
Os Isgsrbsrlshtso vsn
3 en 4 Februari.
Tan het W e s t e 1 k front.
De Duitsche berichten van den
4en maken melding van sterke aan
vallen der Engelschen in de streek
van Beaucourt. Ten N. van.de plaats
werden de vijandelijke afdeelingon
teruggeworpen. Vlak bfj de Ancre
drong hij echter ia de voorste stel
lingen door. Een compagnie, die een
Duitsche loopgraaf bezette werd door
een tegenaanval vernietigd. 1 officier
en 2b wan werden gevangen ge
nomen.
Het Pransche communiqué van
denzelfden datum geeft aan dat ia
buurt van Tracy een overval dar
Duitsche stellingen succ** had. 22
man werden gevangen genomen.
De woderzijdsche berichten melden
verder artillerie- tn patrouillege
vechten tusschen Ancre en Sommo
en in de streek van Verdun.
Aan het Oostelijk front ztjn
aan de Aa, in de streek van Riga,
nieuwe gevechten geleverd. Met Duit
sche bericht spreekt van krachtige
aanvallen, die met succes bekroond
werden. Do vijandelijke loopgraven
werden berend, waarbij 14 officieren
en 908 zaan gevangen genomen en
15 machinegeweren vermetsterd wer
den. Tegenaanvallen werden afge
slagen.
Eet Russische bericht meldt daar
entegen, dat de Duitsche aanvallen
afgeslagen werden, dat eerst eenig
voordeel werd behaald.
Volgens het. communiqué van den
4en herhaalden do Duiiecfeers hunne
aanvallen vfifmaal, doch steeds zonder
succes. Een vijandelijks aféeeling, die
zich ten Neerdoestea van Kalntsera
verzamelde, werd op de vlucht ge-
jaagi.
Uit Meaopetanaie wordt ge
meld dat de Engelschen op den
rechter-Tigrisoever opnieuw vorde
ringen maakten. Tegenaanvallen oer
Turken werden afgeslagen. 166 man
zfln gevangen genomen. Volgena
de 'Turksche berichten werden de aan
vallen der Sngelaehen echter alle
afgeslagen.
Op de overige f ren ten bepaalde de
actie zich tot artillerie en patrouille-
gevechten:
Di bilkboot- id nljnoorlog.
Het Asaerikaansehe s.s. „Housa-
tanic" (8148 ton) is in den grond
geboord. De bemanning kreeg t(d om
zich in de booten te begeven.
Het Engelsche zeilschip „Speedonia",
het Russische zeilschip „Pomotsjnik"
(167 ton), het Noorsche stoomsehip
„Ymor (1123 ton), het Grieksche s.s.
„Helicon'' en het Spaansche stoom
schip „lutron" (2434 ton), benevens
2 Engelsche trawlers sJjn in den
grond geboord. Het Noorsche s.s.
„Heimland" liep op een mijn en is
gezonken.
Engelsche en Pransche bladen
spreken de hoop uit, dat de houding
van Amerika haar invloed zal doen
gelden op die der overige neutrale
landen. Zoo is b.v. de militaire
medewerker van de „Manchester
Guardian" van meening, dat Neder
land, Denemarken en Noorwegen
onschatbare bondgenooten zouden
zijn. Engeland zou in hunne terri
toriale wateren grondige politiedienst
kunnen doen. De berichten over de
samentrekking van Duitsche troepen
op de Nederlandsche greDS maken
het waarschijnlijk naar het hem voor
komt, dat Duitschland datzelfde heeft
De Deensche en Noorsche
reederflen hebben bijna alle de vsart
gestaakt. Men hoopt op toeschietelijk
heid van Duitschland, om ten minste
den invoer van levensmiddelen moge
lijk te maken. Vele Deensche en
Noorsche ver zskeringsmsatschappljen
hebben de molestverzekering voor
koopvaarders en hunne ladingen ge
staakt.
De Spaansc-he regeering ver
zocht verlenging van den termijn
voor terugroeping der schepen. In
het geheele land wordt tegen de
Duitsche nota geprotesteerd. Anti-
Duitsche betoogingen werden ver
boden.
Zwitserland geraakt met de
levensmiddelen-voorziening in een
uiterst moeilijke postitie. De Itali-
aansehe en Pransche havens, waar
de benoodigdheden voor Zwitserland
werden gelost, vallen binnen het
blokkade gebied. In de „Züricher
Post" wordt daarom demogelijkheid
besproken om den invoer via Rotter
dam te doen plaatshebben. Duitsch
land zou hier niets op tegen hebben.
De samenzwering tegen de ministère
Lloyd George en Henderson.
Voor eenige dagen werden een man
en drie vrouwen gearresteerd, beschul
digd van samenzwering tegen hst
leven van Lloyd George on Henderson.
Tijdens de behandeling deelde de
procureur-generaal mede, dat de be
klaagden voornemens waren den eer
sten minister en Henderson uit den
weg te ruimen door middel van vergift,
(strychnine-by droehloried, sn het Zuid-
Amerikaansche vergift curare, waar
mee de inboorlingen hun pijlen ver
giftigen). Met dit gif zouden pijlen
worden vergiftigd, die dan op Lloyd
George zouden worden afgeschoten
te Walton Heath, waar de premier
een landhuis heeft.
Spoorwag-ongeluk.
Een ernstig spoorweg ongeluk heeft
in de nabijheid van Herzogenrath op
de lfln Aken-Dusseldorf plaats ge-
bad. Een militaire trein is op een
personenwagen geloopen. Er zijn tal
rijke dooden en gewonden. De grens
is afgezet door soldaten, zoodat nie
mand bij de plaats des onheils kan
komen. Men spreekt van 100 dooden
en gewonden.
BINNENLAND.
Nederland en de verscherpte
duikbootenoorlog.
De wijziging van de grens van het
Duitsche blokkade gebied, waardoor
tusschen de Engelsche blokkade van
de Duitsche bocht en de gevaarlijke
zone heeft een strook van minstens
18 mijl breedte is opongelaten. Deze
doorvaart zal vanaf 6 Februari „be
trekkelijk", vanaf 5 Maart echter met
zekerheid veilig zijn voor aanvallen
zonder onderzoek.
Men zou uit dit bericht moeten
opmaken dat de Duitsche duikbooten
z(jn vertrokken en eerst 5 Maart op
hun bases terug zullen keeren. Met
het oog op de „betrekkelijke" veilig
heid lijkt het dus vrij gewaagd voor
Nedorlandscho schepen om in het
tijdvak van 6 Februari tot 6 Maart
bovengenoemde doorvaart te pas-
seeren.
Esn bericht uit Berlfin meldt dat
men zich in politieke kringen aldaar
volstrekt niet ontveinst dat uit den
verscherpten duikbootoorlog voor Ne
derland groote moeilijkheden voort
vloeien. Hoe zeer pien ook besloten
is, den duikbootoorlog op de aange
kondigde wijze zonder beperkingen
door te voeren, was men aan den
anderen kant, toen het besluit werd
genomen, toch eveneens overtuigd,
dat Duitschland met de dringende
economische levensbehoeften van
Nederland in het belang van beide
landen rekening had te houden. In
dit opzicht beteekent de onmiddelijke
inrichting van geregelde passagiers-
diensten tusschen Nederland en Enge
land zeer bepaaldelijk een tegemoet
koming aan Nederland.
Verder ligt aan de vaststelling van
de blokk°rens 20 K.M. van de
Nederlandsche kust de bedoeling ten
grondslag ook tijdens den onbeperkten
duikbootoorlog Nederland den verde
ren aanvoer van overzee en de onbe
lemmerde voortzetting van de kust-
visscher]j mogelijk te maken.
Men koestert de besliste hoop, dat
ook in Nederland kalme overweging
en politiek inzicht tct het resultaat
zuilen leiden, dat de door den onfee-
perkten duikbootoorlog sneller te ver
wachten beëindiging van den oorlog
te verkiezen is boven don tegen-
woordigea toestand, zelfs al zouden
daardoor zekere nieuwe moeilijkheden
op economisch gebied ontstaan. Bij
goeden wil aan beide zijden zullen
deze welzooveel mogelijk te over
winnen zjjn.
Do Hollland-Amerika-lij* deelt
mede, dat op erder van de regeeriag
voorloopig geen afvaarten zullen
plaats vinden.
Vanaf Zaterdagavond 8 uur tot
Maaudsgmorgen is geen enkel schip
den Nieuwen Waterweg binneageko
man1 en vanaf Zaterdagnacht half 1
tot Maandagmorgen heeft geen enkel
schip den Waterweg verlaten.
De directie van de Rotterdamsehe
Lloyd heeft draadloos verbinding ge
kregen met het stoomschip „Wflis"
bewesten Ierland, dat thans terugkeert
naar Bergen.
Be dienst van do maatschappij
Zeeland zal waarschijnlijk deze week
worden hervat. Men is bezig de ver
eischte kaarten aan boord te brengen.
De Zeta, Epsilon en Bamrae.
Er zijn verleden week drie Neder
landsche schepen gezonken, de „Zeta",
de „Epsilon" en de „Gamma". Eet
eerste schip zou tarwe, het tweede
mals en het derde lijnkoeken geladen
hebben gehad, alles ten behoeyevan
ons lasd en dus aan de K. O. T. of
aan de Regeering geconsigneerd. Ir
is dus een zeer belangrijke lading
verloren gegaan en daarenboven is
de Nederlandsche icheepsruimte, die
toeh al zoo hoog, hoog noodig is,
weer met bruto 1369 ton verminderd.
Hoe zijn deze schepen aan hun eind
gekomen? vraagt de „N R. G."
Het eene oogenblik heet het: op
een mijn geloopen, bet andere weer:
getorpedeerd. Getorpedeerd met of
zonder waarschuwing? Met gelegen
heid voor de opvarenden, om zich
alshans in de boeten te begeven?
Men hoort het niet.
Toch acht de ,N. R. C." dit aan
gelegenheden, dié van gewicht zij*.
De „Zeta" en de „Epsilon' zijn in
elk geval vergaan vóór de ongebrei
delde duikbootoorlog was afgekondigd.
By de afkondiging van dezen af-
grljselijken oorlog is verklaard, dat
voorzorgsmaatregelen waren getrof
fen, om neutrale schepen, die op 1
Februari op weg waren naar de in
de afgesloten gebieden gelegen havens
gedurende een gepasten termijn te
ontzien. Die termijn kan op het
oogenblik nog niet verstreken z]jn.
Er kan dus voor onze Regeering alle
aanleiding zjjn tot protest en een
eisch tot schadevergoeding. Het is
een schrale troost, maar het betec-
kent tóch iets, zoo men weet, dat
men te bevoegder plaatse de zaak
niet geheel langs zijn kant laten
gaan. Dit zal wel niet gebeuren, doch
men hoort daarvan niets.
Er is op het oogenblik, tengevolge
van de gebeurtenissen in den oorlog,
tengevolge van de koude en het ge
brek aan steenkool en voedingsmid
delen onder onze bevolking eene vrjj
sterke mate van zenuwachtigheid en
prikkelbaarheid. Deze wordt er niet
minder op, indien wij omtrent voor
ons land en onze voeding belangrijke
aangelegenheden zoo volstrekt in on
wetendheid worden gelaten, als in
de afgeloopen week het geval is
geweest.
Wat is de stelling, die onze Re
geering ten aanzien van den onge-
breidelden duikbootoorlog inneemt?
De Regeering is waarschijnlijk om
trent de gebeurtenissen met de drie
bovengenoemds schepen laugs tele-
graflscben diplomatieken weg op 4e
hoogte gebracht; hoe bevindt zfi zich
tegenover deze scheepsrampen?
Yarmoodelijk zullen wij wel over
eenigen t(d langs officieelen weg van
een en ander kennis krijgen. Dkbrop
aan te dringen is overbodig. Doch
wat wel gewenscht lijkt, is dat daar
mede eenige voortvarendheid worde
betracht. Het leven in duisternis is
zenuwprikkelend, doch kalmeering
lijkt ons tooral ook met het oog op
don binnenlandschen toestand wel
gewenscht. Mogen wij daarom niet
eens op eenige inlichtingen aan
dringen?
Nu en voor het vervolg, bthooren,
dunkt ons, spoedige officieele berich
ten ons de noodige leiding en dat
gevoel van zekerheid te geren, dat
bij do tegenwoordige wyze van in
lichting, rol van innerlijke tegen
spraak, langs particuliere kanalen
niet kan worden verkregen.
Een officieel bericht uit den Haag
meldt echter dat behalve de tele
grammen betreffende het vergaan der
schepen ook aan de regeering niets
bekend is. Voor nadere bijzonderheden
dient de terugkeer der opvarenden te
worden afgewacht.
De post gelost.
Het stoomschip „IJscléijk", 81 Ja
nuari van New-York te Ketter dam
aangekomen, heeft op laat van de
Britscho autoriteiten, de post te Fal
mouth moeten lossen.
Uitvoerverbod.
Bij-- Kon. Besluit van 2 Febr. is
van den dag der afkondiging de uitvoer
verboden vanallo groenten en alle
fruit in verschen als in verduurzaam,-
den vormviechmeat als zeesterren,
afval van visch enz.; riet, biezen en
alle producten daarvan on celluloid
in allen vorm.
Voor bevroren pluimvee en duiven
(geen postduiven) is de uitvoer aan
beperkende bepalingen onderworpen.
De Kroon behoudt zich het recht
voor de verboden tijdelijk op te heffon
of in bijzondere gevallen ontheffing
te verleenen.
Aardbeving sp Bal!.
Bemarang. Eet opgegeven aantal
dooden in Zuid-Bali bedraagt reeds
duizend.
Een mijn-ontploffing.
De zeil logger Julia IJM. 68 is te
IJmuiden van dc treilviaacherfi te
ruggekomen, lekgeslagen en schade
overdek, een gebreken donkey en het
verlies van een kompas, terwijl twee
matrozen ernstig gekwetst zijn. Dit
alles tengevolge van een m|nontplef-
flng, die ruim dertig m|l Neerdwest
van de Haaks in bet net is gerisebt
en bü het binnenhalen van het net
entplofte.
Verzending per pest van zllvsrbsns.
Het aantal brieven, dat bij ver
zending per post zoek raakt, is in
den laatsten tgd veel greoter dan
vroeger.
Onder het personeel sebnilen ele
menten, die niet eerlijk zijn.
Onlangs werd een brievenbesteller
te Delft betrapt op het verduisteren
van vele duizenden brieven. Ir x|*
er echter, die nog niet betrapt werden
en die hun oneerlijk bedrijf voort
zetten.
Het stelen van brieven is tegen
woordig een loonend bedr(f, omdat
bet publiek zilverbons verzendt in
gewone brieven.
Dit is verboden. Brieven, die waar
den bevatten, moeten worden aan-
geteekend.
Wanneer men silverbons verzendt
in gewone brieven, brengt men de
postbeambten in verzoeking om ziels
van die brieven meester te maken.
Ieder wordt dus in zjjn eigen be
lang en in dat van anderen dringend
aangemaand, nimmer silverbons te
sluiten in niet-aangeteekende brieven.
Brand li dso Utrechtsshsn Dom.
Op de hoogte van ongeveer 42 me
ter, juist ender de nieuwe wijzerplaat,
sloegen Zondagmiddag ongeveer drie
urn: vlammen uit den Domtoren. De
brandweer was er spoedig bjj; slan
gen werden langs de torentreden ge
legd; doch het prater kon niet hoo-
ger dan SO meter opgeroerd worden.
Met emmers werd toen het wster van
die hoogte naar de plaats van den
brand gebracht. De brandweer was
óndanks vele hinderpalen spoedig het
vuur meesterin een uur t(ds was
alle gevaar voor uitbreiding geweken.
De brand, waarvan de oorzaak neg
niet bekend is, onstond in de galm-
borden rondom de klokkenkast en
bleef tot die kast beperkt.
De materiale schade is niet groot
en de Domrestauratie heeft nagenoeg
geen nadeel ondervonden.
Aanvankelijk werd gedacht aan
kortsluiting in de electrische gelei
ding van de verlichting van de nieu
we wijzerplaten. Een direct vanwege
het eleetrisch bedrijf ingesteld onder
zoek heeft echter aangetoond, dat
kortsluiting niet de oorzaak kan zjjn
geweest.
LANGS DE STRAAT.
A Ouderwetsche winter.
„Langs de straat" is, in zijn alge
meenheid, een onjuiste titel. Want
juist langs de straat is alles uitgestor
ven en men zou, bijna, met een kanon
er door kunnen schieten, zonder
iemand te raken. Uitgezonderd dan
misschien een bakkersknecht of oen
loopjongen of een brievenbesteller. De
rest ia op of naar het ijs.
Slechts op de route Bassingracht
wemelt het. Nooit is daar het ver
keer zoo druk geweest, en nooit heb
ben daar met buccës, zooveel spie
dende oogen achter de gordijnen ge
staard naar al dat gewoel en vertier.
En met dat al vriest het maar
steeds door. Wie praat nog van ouder-
wetsche winters Yan winters, toen
het Noord-Holiandseh Kanaal dicht
zat en we naar Alkmaar reden, toen
er ijefeeiten werden georganiseerd op
het Bassin of op andere plaatsen?
We z|n thans op het ijs even veilig
als op den walwe rijden op
het Noord-Holiandseh en Heldersch
Kanaal alsof het de landweg was er
naast en het Bassin lijkt wel een bal-
zul met kleurige vlaggen en verver-
achingstentjea.
Zoo'n winter als het ia! Och ja,
hij komt misschien wat ongelegen
voor velen, met de thans heerschende
duurte en schaarachte, ook van brand
stoffen maar aan den anderen
kant: stend daar niet een aardigo
19-jarige baanveger op bet kanaal,
die een prachtbaan gemaakt had met
zjjn bezem, en die wia en zeker straks
een rammelenden varkenapaarpot zal
hebben? En riep daar niet een glun
derende, bolronde grappesmaker, dat
we aan hem denken moesten en bij
de centen wel van het ijs zou op
rapen, die we neersmeten In maak
ten ze beiden niet een aardig dag-
gcldje? Klauterde niet een oud
en stram moedertje moeizaam, uiterst
moeizaam naar beneden om op het
ijs b]j haar negotietje te gaan staan
en aan de krabbelende jeugd haar
snoep te verkoopen? En was niet de
warme melk overheerlijk, die aan
velen een inkomentje verschafte
in dezen barren winter?
Het Noord-Hollandsch Kanaal, dat
er 's zomers, ate de weiden bloeien
en geuren, en de zon er scbijnt, zoo
griezeiig-diep en donker kan uitzien,
was nu gezellig en levendig, 't Waa
er niet over druker waren goed
onderhouden banen, en velen hadden
den Zondag bestemd vodr een toebtjo,
dat langer duurde dan een baantjo
op en een baantje neer.
't Ging op de heenreis stevig tegen
den wind in, en dan eerst bemerk je
wat een lastig ding het bezit van een
neuB kan zijn, en wat een heerlijke
uitvinding een zakdoek is.
Maar welke rijder, die zich over
dit inconvenient, dat nu eenmaal bij
een tocht behoort, druk maakt
Straks wacht het boorzalfje of de
lanoline of wat dan ook en het euvel
ia gauw genezen. In het glijdt, ook
tegen des wind in, zoo heerlijk,
omdat er de weteaachap achterzit,
dat de thuisreis is met het windje in
den rug. Want dat was wel het merk
waardige van dezen vriee-Zondag
dat bet trots den Zuidoostenwind,
zoo etevig vroor ale wellicht nog niet
te veren. In Alkmaar reed men naet
arren op het |smaar een Koegrasser
beer had zijn slee van den zolder ge
haald, z$n stevigsten vos ervoor ge
spannen, en voort giug het, in de
richting den Helder. Geen glunderende,
blozende boerinnetjes saten in zijn
geimpreviseerde ar, maar een welge
dane, genietende landman, en het
paardje liep xeo fier op zijn onge
wone* weg, dat een lust wae om te
zien.
Sn bet was de nieuwe sensatie
van eider de spoorbrug door te gaan
iet den neus in den wind, in etede
tn rustig geseten in de zachte
kussens, er everbeen te rommelen,
die weer een afwisseling gaf op dien
kanaaltocht. Ginds wapperden de vlag
gen van de baan aan de Blauwe
Keet, en wachtte het tentje met de
bankjes op moede of gcstrandde toeht-
genooten.
En terug, met den wind achter,
ging het ia pijlsnelle vaart langs de
baan I Heisa 1 wat een genotvolle
techt! En wat stoof het over de bars
te* en oaeffeaheden heen I Ale een
(slist wend de baan zich vóór ons
ep; giads waren al weer de silhouetten
va* dei Helder. Een donkere, grijze
lucht spelde sneeuw.
Eb 's Maandagsmergeas lag er de
sneeuw. En hoeYoorleopig Is de
pret weer uit van het rijden, althans
op baxe* als bei Heldersche Kanaal.
Maar de schooljeugd vindt het nog
wel soe goedz( haalt de sleden op
pn gast sleetje rijden.
la *a een pesr dagen zijn er weer
banen geveegd oek en kunnen we
weer schaatsenrijden.
Zoe'n ouderwetaehe winter ale
net is!
Ingezonden mededeeling.
Zorgen ondermijnen de
gezondheid.
lederen dag zorgen maakt u moe
deloos. Laat u er niet door beheer-
schen. Gij wordt dan gemelijk, prik
kelbaar en een gemakkelijke prooi
van urinezuurkwalen en de nieren
z(n dan geneigd om te verzwakken.
Gij kr(gt wateratoomissen, rugpijn,
rheumatiek en waterzuchtige zwel
lingen. Nieta is erger dan zorgen.
Tracht om de dingen van den vroo-
lijken kant te bezien. Een poging
daartoe brengt spoedig belooning. Om
van nierkwalen en overtollig urine
zuur bevrjjd te worden, dient gij hulp
te hebben en die zult gij vinden j*
Foster's Rugpijn Nieren Pillen.
Behalve voor opgewektheid, dient
gij te ïorgen voor meer fritacho lucht,
minder vlcesch te eten, minder koffie,
thee of alcohol te drinken. Houdt"de
poriën der huid schoon. Drink genoeg
zaam water of meik. Beiden zijn uit
stekend voor de nieren en verhaasten
de heelende werkiDg van Poster*
Rugpijn Nieren Pillen.
Foeter's Piilen dienen u gezond te
maken eu u bevrijd te houden van
rheumatiek, ischian, spit, niersteen,
waterzucht en de lange nasleep van
nierkwellingon ontstaan uit urinezuur.
Maat boven alles, vermijd zorgen.
Zie toe, dat de handteekening van
James Foster op het etiket voorkomt
teneinde de echte Foster'a Rugpijn
Nieren Pillen te krijgen. Te den Helder
verkrügb. b| Alb. ten Klooster, Kri-
zerstr. 98. Toezending geschiedt
franco na ontv. v. .postwissel. ƒ1.75
p. doos of f 10. p. zes doozen. (43)