HELDERSCHECOURANT
5*% Zonen.
LPool
DE OORLOG.
Een ziekte die schrik verspreidt.
No. 4744
DONDERDAG 1 MAART 1917
46o JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad Is
opgenomen
1. Uit dan omtrek.
2. Verdun.
3. Feuilleton, enz.
De legerberichten van
27 en 28 Februari.
Van het W e s t e 1 y k front.
Aan de Ancre houdt de voortgang
der Engelschen nog steeds aan. Wat
de Duitschers beoogen met het steeds
weer ontruimen der stellingen is
niet te gissen. Niet onmogelyk is
het dat zij hun positie zoo sterk
mogelyk willen kiezen met het oog
op het voorjaarsoffensief der geal
lieerden.
Het Engelsche bericht van den
26sten geeft aan dat over een front
van 11 mijl by een diepte van 2 myi
de vorderingen der Engelschen aan
houden. Het versterkte punt Butte
de Warlencourt alsmede de dorpen
Warlencourt, Eaucourt, Pysen Mirau
mont werden bezet. De buitenwijken
van de dorpen Puisieux, Le Barque
en Irles werden bereikt.
Volgens het communiqué van den
27sten werden de dorpen La Barque
en Ligny-Thilloy bezet. Verder nes
tolden de Engelschen zich in de
buitenwijken van het dorp Puisieux-
au-mont.
De Duitsche en Fransche berichten
maken slechts melding van over
vallen en patrouillegevechten, waarby
nu eens meer, dan weer minder ge
vangenen werden gemaakt.
De Duitsche en Oostenryksche
berichten geven aan, dat op het O os-
t e 1 y k front toenemende bedrijvig
heid valt te constateeren. Waarin
deze bestaat wordt er niet by gemeld,
Alleen het Russische communiqué
maakt melding van een gasaanval
der Duitschers bij Smorgon. Het
resultaat wordt evenwel niet mede
gedeeld.
Op de overige Europeesche fronten
en in den Kaukasus geen gebeurte
nissen van belang. Daarentegen heb
ben de ËDgelschen inMesopotamié
een belangrijk succes behaald, dat
vooral voor Engeland van groote
moreele beteekenis is, n.1. de bezet
ting van loet el Amara.
Men zal zich herinneren, dat zich
hier indertijd een Engelsche troepen
macht onder generaal Townshend
Jangen tijd taai heeft verdedigd. De
troepen waren afkomstig van de
Engelsche afdeelingen, die na een'
stoutmoedige poging om Bagdad te
bereiken, den 22sten Nov. bij Ctesi-
phon werden verslagen. Tydensden
terugtocht werd het leger van gene
raal Townshend bij Koet el Amara
omsingeld. Na een belegering die
van 6 Dec. 1915 tot 29 April 1916
duurde, moest deze zich overgeven.
Verschillende expedities om de Eogel-
schen te ontzetten, waren mislukt.
In November hebben nu de Engel
schen een nieuwe expeditie uitgerust,
om Koet te hernemen. Deze leger
macht schynt goed van alles voorzien
Ingezonden mededeellng.
Ieder tijdperk heeft zijne ziekten.
De p9St richtte vroeger verschrikke
lijke verwoestingen aan zelfs by de
dieren, indien wij den fabeldichter La
Fontaine moeten gelooven. Heden is,
onder de ziekten waardoor wy worden
gekweld, de neurasthenie te rechter
een die het meest vrees inboezemt.
De neurasthenie, die een ziekte der
zenuwen is, gepaard met algemeene
verzwakking, komt veel voof by hen
die door overmaat van werk of van
genoegens uitgeput zyn, by de on-
matigen, by hen die door eerzucht
verteerd of door zorg en verdriet
aangedaan worden.
De neurasthenie brengt slaaploos-
heid, duizelingen en een gevoel van
leegheid in de hersenen te weeg. De
zieke ïydt aan de maag, heeft storin
gen der spijsvertering en zyne functies
ondervinden een belangrijke vertra
ging. Langzamerhand bereikt de licha
melijke en geestelijke verslapping zulk
een graad dat zy dwingt alle arbeid
op. te geven. Dan volgt een langzaam
verval,.
De neurasthenie kan volkomen ge
nezen worden door een gepaste be
handeling van het bloed en van het
zenuwstelsel. Het verarmde bloed
welks zuiverheid is bedorven, heeft
behoefte krachtig hersteld te worden,
zoodat het zyn rykdom aan roode
bloedbolletjas terugkry'gt en het ze
nuwstelsel moet zeer versterkt worden
om het geheel zyn weerstandsver
mogen terug te geven. Het middel
dat deze herstellende en versterkende
deugden bezit in een voldoende mate
om waariyk krachtdadig te zijn, is
ongetwyfeld de Pink Pillen. Deze pillen
zijn onvergelljkelyk om aan het bloed
nieuw leven te geven en als verster
ker der zenuwen. Zy wekken even
eens den eetlust en de apysvertering
krachtig op. Deze eigenschappen
maken haar tot een middel dat in
het byzonder aanbevolen is tegen de
neurasthenie, evenals tegen die aan
doeningen in het algemeen die hun
oorzaak vinden in de verslapping
van het bloed en de verzwakking
van het zenuwstelsel.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
k f 1.75 per doos, en f9.- per zes
doozen by het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam;
voor Helder en Omstreken byAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 98,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63;
te Schagen by J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. BUIS, en verder
by verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
te zyn. Na tal van mislukte pogingen
is het ten slotte gelukt de plaats
weder in handen te krijgen. Waar-
schynlijk zal ook nu g9t.racbt worden
Bagdad te bereiken. Dat hiertoe vele
moeilijkheden overwonnen zullen
moeten worden ligt voor de hand.
Bovendien spreekt het Turksche be
richt wel van een terugtrekkende
beweging der Turksche troepen, doch
er wordt aan toegevoegd, dat dit
geschiedde om in aanraking te komen
met de afgezonden versterkingen.
Waar zy thans stand zullen houden
dient te worden afgewacht.
Niet alleen moreel is deze over
winning van belang. Ook van mate
rieel standpunt beschouwd heeft zij
groote beteekenis. Het Turksche
leger bleek te zwak om de Engelschen
tegen te houden. D# versterkingen
kwamen te laat. Voor de Turken was
dit een zware .slag. De stellingen by
Koet-el Amara waren zoo sterk mo
gelijk gemaakt, zoodat de Turken
zeker de verwachting koesterden den
Engelschen opmarscb in Mesopotamiö
hier tot staan te kunnen brengen.
Da duikboot- en mljnoorlog.
De Engelsche stoomschepen „Sea-
gull" (859 of 658 toni en „Headley"
(4958 ton) benevens het Engelsche
zeilschip „Hannah Croasdell" (151
ton) zyn in den grond geboord.
De „Laconia".
Uit Londen werd d.d. 27 Februari
meld, dat de directie der Cunard
Line mededeelde, dat 3 passagiers
van de „Laconia" zijn omgekomen.
2 Amerikaansche damés stierven
van de koude. Verder worden 3
passagiers vermist.
Van de bemanning worden er
vermist. 6 man werden gekwetst en
zyn naar een hospitaal overgebracht.
De Veraenigde Staten
en Duitschland.
In een toespraak tot het congres
heeft President Wilson thans toe
stemming gevraagd om tot bewape
ning der koopvaardyschepen over te
gaan.
Hierby merkte hy op dat de neutrale
handel, en vooral de Amerikaansche,
ïydt - ofschoon misschien niet meer
dan voor 1 Februari het geval was
niet alleen door het in den grond
boren van een groot aantal schepen,
doch vooral ook, doordat veel schepen
in de Amerikaansche havens biyven
liggen. „Dit zou op zichzelf reeds tot
resultaat kunnen hebben zeide de
President wat met de nieuwe
Duitsche onderzeeërs-orders, voor zoo
ver het de Vereenigde Staten betreft,
beoogd werd.
Wy kunnen daarom slechts zeggen,
vervolgde by, dat de openiyke daad
(het in den grond boren van een
Amerikaanscb schip of van een mail
boot tusscben Engeland en Amerika
waarop zich Amerikanen bevinden)
nog niet beeft plaats gegrepen. Maar
ofschoon dit gelukkigerwijs zoo is,
zyn er nog zekere aanduidingen en
uitsprakep omtrent de bedoelingen
van een deel der Duitsche pers en
der Duitsche autoriteiten verschenen,
welks den indruk nog eer versterkt
dan verzwakt hebben, cfat, zoo onze
schepen en onze burgers gespaard
biyven, dit eerder aan een gelukkig
toeval of aan het feit, dat de. kom
mandanten van Duitsche onderzeeërs
welke zy toevallig ontmoeten, een
onverwachte takt en zelfbeheersching
aan den dag leggen, dan aan de
instructies welke dezen kommaudaD-
ten gegeven zyn, zal zijn te danken.
Het zou dwaas zyn, te ontkennen
dat de toestand allerlei ernstige
mogelijkheden en gevaren meebrengt,
en het zou zeer onvoorzichtig zijn,
hierop niet voorbereid te zijn.
Ik geloof u daarom te moeten
vragen, my het volledige en onmid
dellijke gezag te verzekeren, dat ik
ieder oogenblik zal kunnen moeten
uitoefenen. Wy moeten onzen handel
en het leven onzer burgers in de
tegenwoordige moeilijke omstandig
heden beschermen, met overleg maar
ook met vastberadenheid. Ik hoop van
ganscher harte dat het niet noodig
zal zyn, de gewapende macht te laten
optreden. Het Amerikaansche volk
wenscht dat niet.
Geen door my gekozen weg zal
tot oorlog leiden. Oorlog kan slechts
veroorzaakt worden door moedwillige
aanvalsdadeD.
Ik verzoek u my te machtigen,
onze koopvaardyschepen, zoo dit
noodig mocht biyken, te voorzien
van wapenen ter zelfverdediging en
van de middelen om die te gebruiken
en alle andere middelen om die
methoden toe te passen die noodig
of geschikt kunnen zyn om onze
schepen en onze burgers te bescher
men by hunnen wettigen en vreed-
zamen arbeid op zqe.
Wilson betoogde ten slotte, dat het
niet alleen ging om stoffeiyke belan
gen maar meer nog de fundamenteele
menscheiyke rechten.
Een later bericht uit Washington
meldt, dat bij het representantenhiiis
een wetsontwerp is ingediend, waarby
de president wordt gemachtigd koop
vaardyschepen te bewapenen en
andere maatregelen te nemen ter
bescherming van koopvaardyschepen
in volle zee, en waarin bepalingen
worden getroffen voor de uitgifte van
honderd millioen dollars staatspa
pieren.
De openiyke daad, waarvan Wilson
in zyn rede sprak, heeft zich intus-
schen voorgedaan. Immers is de
Engelsche mailstoomer „Laconia"
van de Cunard-lyn getorpedeerd, het
geen hy meent in stryd is met de door
de Amerikaansche regeering in.de
Sussex nota gestelden eisch, dat de
duikbootoorlog tegen passaglersboo
ten, varende tusfchen Amerika en
Engeland, zou worden opgegeven.
Bovendien had het schip 6 Ameri
kaansche passagiers aan boord, waar
van er 8 verdronken, terwyi zich
onder de bemanning 20 Amerikanen
bevonden.
Naar Engelsche berichten uit de
Vereenigde Stateu melden, beeft
Wilson overleg met Lansing gepleegd
omtrent het in den grond boren van
de „Laconia". Aan do pers is meego
deeld, dat de regeering dit foit be
schouwd als een „openlijke daad",
waarvaü, naar de president had
hoopt Duitschland zich zou onthouden
Andere berichten zeggen dat het
torpedeeren beschouwd wordt als een
nieuw Lusitania-geval, al zyn er thans
ook minder menschenlevens bij ver
loren
Een rede van den Rijkskanselier.
Onder de gebruikeiyke groote be
langstelliug van regeeringskringen,
afgevaardigden en publiek hield de
Rykskanselier Dinsdag zyn met
spanning verwachte redevoering. Hij
begon met de verklaring, dat midden
in dezen tot het hoogste opgevoerden
stryd om leven en toekomst van het
Ryk, er slechts één vraag is, die alle
politieke quaesties, binnenlandsche en
buitenlandsche o verheerscbt, nl. om te
strijden en te overwinnen, te stryden
tot de vijand tot den vrede bereid is.
Een uiteenzetting over dezen vrede,
h.1. hoe deze er zal uitzien, achtte
de kanselier voorbarig, boe beslissend
de kwesties ook voor de toekomst
van Duitschland mogen zyn.
De vyandelyke machthebbers heb
ben rijkelijk hunne oorlogsdoelen
aangegeven, deden onder elkander
buitensporige toezeggingen. Hun voor
beeld zeide von Bethman lokt
my niet aan.
Wat ik over richting en doel van
onze voorwaarden zou kunnen zeggen,
heb ik herhaaldeiyk gezegdDeu
oorlog ten einde te maken door een
duurzamen vrede, die ons schadeloos
stelling geeft voor al het geleden
onrecht en een sterk Duitschland het
bestaan en de toekomst waarborgt.
Dat is ons doel, niets minder, niets
meer.
Hierop volgen eenige opmerkingen
omtrent de problemen der binnen
landsche politiek. Over de organisatie
hiervan loopen de meeningen uiteen.
Een nieuwe tyd en een hernieuwd
volk is daar. De geweldige oorlog
heeft deze geschapen. Een geslacht,
dat zoo ontzaglijks doorleefde en tot
in het diepste van zijn gevoelens is
geschokt; een volk, waarvan het
aangrijpend woord van den „feld-
grauen" dichter kon zeggen, dat zyn
armste zoon ook zyn trouwste was;
ee"h natie, die zoo duizendvoudig
eiken dag ervoer, dat slechts de
gezamenlijke kracht het gevaar van
buiten kon tegengaan en overwinnen.
Dat zijn levende krachten, die door
geen partyprogram van rechts of
links zich laten inperken of ter zyde
duwen. Overal, waar politieke rech
ten nieuw zullen zyn te regelen, gaat
het niet daarom het volk te beloonen
voor datgene wat het deed deze
voorstelling scheen nog steeds ver
nederend maar alleen daarover
de juiste staatkundige uitdrukking
te vinden voor datgene wat dit
volk is.
Vervolgens herinnerde de Rijks
kanselier aan
hot Duitsche vredesaanbod
en hot antwoord van do Entente,
dat „grover en brutaler" was, dan
ooit eer. verstandig man kon denken.
De uitmaking van dit document van
barbaarsche haat en hoon is dan ook
niet anders dan .dat de centrale
fronten vaster staan en het Duitsche
volk eensgezinder en standvastiger
is dan ooit.
Onze vyanden alleen, aldus zeide
de kanselier, treft de vreeselyke schuld
voor het verder bloedvergieten en
tevens de vloek der lijdende mensch-
heid. Zy waren het, die de hun toe
gestoken hand tot het plegen van
overleg weigerden.
Zijn rede vervolgende besprak von
Bethmann Hollweg de
Zeeversperring.
Van de neutrale staten werden op
de Duitsche nota antwoorden met
voorbehouden en protesten ontvangen.
Duitschland miskent geenszins de
groote mooiiykheden, in welke do
neutrale scheepvaart is geraakt en
poogt deze zooveel mogelijk te ver-
minderen.Tedien einde wordt getracht
aan de neutrale staten ook de grond
stoffen, die zy noodig hebben, zooals
steenkolen en yzer, voor zoover de
krachten dit toelaten, te verschaffen.
„Al deze moeilykheden zyn echter
feitelijk door de brutale zeetirannie
van Engeland veroorzaakt. Aan deze
knechting- van den geheelen niet-
Engelschen handel willen en zullen
wy een einde maken. Wij komen
daarbij zooveel wij kunnen, aan de
weDSchen der neutralen tegemoet,
nooit kunnen wij bij ons streven om
dat te doen de grenzen overschryden,
die ons zyn getrokken door het on
herroepelijk besluit, om de versperring
onvoorwaardeiyic te doen zyn. Ik ben
er zeker van verklaarde de Ryks
kanselier dat eens het oogenblik
zal komen, dat de neutralen zelf ons
voor deze standvastigheid dank zullen
weten, want de vrijheid der zeeön,
die wij bevechten, komt immers ook
hun ten goede".
In verband met het voorafgaande
werd de verhouding tusschen
Duitschland
en de Vereenigde Staten
ter sprake gebracht. De Amerikaan
sche regeering heeft na ontvangst der
Duitsche nota op 81 Januari plotseling
de betrekkingen afgebroken. De toen
malige gezant der Vereenigde Staten
te Berlijn heeft er zich toe bepaald
mondeling het afbreken van de diplo
matieke betrekkingen mee te deelen
en zijn passen te vragen. Deze vorm
eener breuk tusachen in vrede met
elkaar levende groote volken zal wel
zonder weerga in de geschiedenis zyn.
Het verbreken van de belofte, die
Duitschland gegeven zou hebben,
hetgeen volgens niet-officieele
berichten de oorzaak zou zyn van
Ingezonden Mededeellng.
laittait
Monsterkamers 2119 A en B.
Tandmiddelen - Eau da Cologne Parlumerión.
de verwikkelingen met Amerika, werd
door den Kanselier bestreden. Immers
deze belofte was onder voorbehoud
gegeven. Amerika heeft van de Engel
sche regeering geen verandering in
den zeeoorlog weten te verkrygen,
zoodat Duitschland volkomen vrij
bleef. De vryheid der zeeön, die
Amerika in samenwerking met
Duitschland volgens de uitdrukkelijke
verklaring van den presideDt nog
tijdens den oorlog wilde herstellen,
heeft de vyand nog sterker geknot
en Amerika heeft dit niet belet.
Nog oj) het eind van Januari hee,ft
Engeland de vryheid der zeeön nog
verder geperkt. Kon het daarom ver
rassing baren, dat de Duitsche regee
ring daaruit hare consequenties trok
Maar - merkte de Rijkskanselier
op do quaestie strekt zich veel
verder uit dan tot bet gebied van het
formeele. Wij, die tot een vrede be
reid waren, stryden voor ons leven
tegen een vyand, cfle van de beginnen
af erkende, dat by het volkenrecht
met voeten had getreden. De Engel
sche hongerblokkade, het afwijzen
van ons vredesaanbod door de En
tente, de onze vernietiging be-
oogende oorlogsdoeleinden der vij
anden, de redevoeringen van Lloyd
George zyn toch zeker ook in Amerika
bekend
De kanselier verklaarde niet te
kunnen inzien, dat de eer ,en de
levensquaesties van het Amerikaan
sche volk eischen dat slechte tegen
Duitschland 't volkenrecht beschermd
moet worden. Onze vijandea ver
volgde by en ons kwalyk gezinde
Amerikaansche kringen meenden op
een belangryk verschil tusscben onze
manier van bandelen en die der
Engelschen te kunnen wyzen.
Engeland vernietigt," zoo wordt
egd, „uitsluitend economische
waarden, die vervangen kunnen wor
den. Duitschland echter vernietigt
menschenlevens, die niet te vervangen
zyD."
Waarom komen bij de Engelschen
geen levens van Amerikanen in
gevaar? Alleen omdat de neutrale
landen, voornameiyk Amerika, zich
vrywillig hebben geschikt naar de
maatregelen van Engeland en omdat
de Engelschen derhalve hun doel, ook
zonder geweld te gebruiken, konden
bereiken. Wat zou er geschied zijn
als de Amerikanen evenveel prys
hadden gesteld op een onbelemmerd
>assagiers- en goederenverkeer met
ïremen en- Hamburg als op dat met
Liverpool en LondeD
Het afbreken van ,de betrekkingen
van de Vereenigde Staten met
Duitschland, de beoogde mobilisatie
van alle onzljdigen tegen ons dienen
niet tot handhaving van de door de
regeering der Staten afgekondigde
vrijheid der zeeön en bevorderen ook
niet den vrede waar WïIsöd naar
streeft.; zy moeten er veel meer toe
leiden de pogingen tot uithongering
van Duitschland aan te moedigen, het
bloedvergieten uit te breiden. Wy
betreuren den breuk met het volk, dat
door de geschiedenis bestemd scheen
met ods, niet tegen ons, voorgemeen
schappeiyke idealen op te komen.
Nadat onze eerlijke wil tot vrede
slechts den hoon vau onze tegenstan
ders beeft uitgelokt, is er voor ons
geen „terug" meer, maar -slechts
„voorwaarts
De duikbootenoorlog zooals
Duitschland die thans voert is
een antwoord
op de hongerblokkade
die Engeland sedert het begin van
den oorlog tegenover Duitschland
heeft uitgeoefend. In verband hier
mede herinnerde spr.-aan de Engel
sche concentatie kampen tijdenaden
boerenoorlog. Deze maatregel, die
steeds een schandvlek op den Engel
schen naam zal vormen, heeft trou
wens de tegenovergestelde uitwer
king gehad, n.1. dat by den tegenstand
der Boeren versterkte en den oorlog
heeft verlengd.
Verder trachtte het door het voeren
van een uitroeiïngspolitiek de tegen
stand der Boeren te breken. Wat
Engeland toen in het klein deed,
wilde het in don tegen woox digen oorlog
met Duitschland op groote schaal t.oe-
)assen. In den Boerenoorlog betrof
iet 150.000 vrouwen en kinderen,
waarvan 15 k 16.000 naar de opgave
van Lloyd Gaorge, dus cmgeveer 12
iroc. het slachtoffer werden van de
jarbaarsche methodes van de Engel
sche wyze van oorlogvoeren. In den
buidigen oorlog zou het geheele
Duitsche volk dus ongeveer 70
millioen menschen met vrouwen,
kinderen, glasaards en zieken door
honger en ontbering tot onderwer
ping worden genoodzaakt en zoude
op deze wijze aan Engeland de over
winning ten deel vallen, die het met
de wapens niet bevechten kan.
Engeland heeft van den beginne af
uit dezen oorlog niet een oorlog van
zee tot zee, maar een oorlog van volk
tot volk gemaakt en nu dit zoo is en
zijn regeerders van onze bereidwil
ligheid tot den vrede niets dan spot
en hoon over hadden, bleef voor den
wil derDuitschers niets anders over
dan te doen volgens het gezegde van
Goethe: „Auf einem groben Klotz
gebört ein grober Beil".
Wat de
resultaten van
den duikbootoorlog
betreft, zeide de Rijkskanselier:
Wij zullen afwachten voorloopig
kan ik verklaren, dat de tot dus
verre bereikte resultaten van den
duikbootenoorlog reeds thans de ver
wachtingen van onze marine ver
hebben overtroffen.
Van een groot gedeelte onzer
duikkooten zyn uog geen berichten
ontvangen de wel ingekomece ech
ter melden groote successen.
Berichten van de vijanden over
schepen, die de versperring hebben
doorbroken en waarvan-de vyanden
grooten opbef maken, stellen ons
in het geheel niet te leur.
Wij hebben, zooals bekend is, nooit
oen blokkade geproclameerd, maar
alleen bepaalde gebieden als versperd
aangegeven, in welke elk schip erop
kon rekenen, onmiddellijk aange
vallen te worden. Dat enkele schepen
aan het gevaar ontkomen, spreekt
eigeniyk vanzelf. Dat doet aan het
algemeen succes niets af. Dat zullen
we eensdeels weten te bereiken door
schepen in den grond te boren, ander
deels door belemmering der neutrale
scheepvaart.
Dank zy het ongeëvenaard stout
moedig optreden onzer duikbooten
hebben wij het volste recht de ver
dere ontwikkeling, die steeds grooter
zal worden, met volle vertrouwen
tegemoet te zien.
Verder merkte de kanselier nog
op, dat een zware winter achter den
rug was, zwaar vooral voor de
armere bevolking. De beperkingen
in het spoorwegverkeer vermeerder
den de moeilijkheden van de voor
ziening met levensmiddelen en brand
stoffen. De heldhaftigheid van de
vrouwen en kinderen, de geest van
vaderlandsliefde, die zich zoo on
buigzaam getoond hebben, heeft het
Engelsche uithongeringsplan reeds nu
te schande gemaakt.
Aan het slot zijner rede, wijdde de
Rykskanselier eenige woorden aan den
militairen toestand:
Sedert myn laatste rede - zeide
spr. is de militaire toestand weinig
veranderd. Onze fronten z(jn overal
versterkt, onze dappere soldaten zien
vol vertrouwen op naar hun aan
overwinning gewende leiders in blij
moedige vastberadenheid en gesterkt
door de smadeiyke afwyzing van ons
vredesvoorstel.
Aan de fronten zyn wy op alles
voorbereid door het genie van onze
opperste legeraanvoerders en de on
wrikbare dapperheid onzer troepen.
Ook ter zee zyn wy zegevierend.
Voor den onderzeeörsoorlog, tweemaal
beter toegerust dan voor een jaar,
zien wy met volle vertrouwen de
eerstvolgende maanden tegemoet.
Het leger voor den vijand en dat
in het vaderland zya bezield door een
onbuigzamen wil, die niet zal dulden,
dat ons vaderland in schande geraakt,
en de vrijheid zal moeten opgeven.
Deze wil, in nood en dood maakt ons
onoverwinneiyk en brengt onsde zege.
Na den Rykskanselier voerden ver
schillende sprekers het woord, die
hun instemming met de rede betuig
den. De soc. arb. gemeenschap deed
geen enkel protest hooren. De rechter-
zyde liet, hoewel haar houding
demonstratief koel was, niet zulk een
yyandige stemming blyken als by
vorige gelegenheden wel het geval
was.
Uit Duitschland.
Alle in het tijdvak van 8 Sept.
1870 tot en met 31 Dec. 1897 geboren
manneiyke personen in Duitschland,
die by vorige keuringen als onge
schikt voor den militairen dienst
werden afgekeurd, moeten zich vol
gens oproepingen in de bladen op
nieuw aanmelden.
Da kosten van den oorlog.
Men heeft becyferd, dat de lee
ningen, door de oorlogvoerende staten
tot heden gesloten, de som van 375
milliard francs beloopen. Nu zegt
zoo'n getal ons niets. Wat een gulden
is, en wat men er mee doen kan
beter is het, in den tegenwoordigen
tyd te zeggen, wat er niet mee doen
kan dat weten we. We kunnen
ons ook Voorstellen wat honderd
gulden is, jazelfs zou men zich een
denkbeeld kunnen vormen van het-
he8n f 1000.— beteekeht. Maar daar
mee houdt het vrywel op. Zelfs de
ryken onder ons kunnen zich geen
reëele voorstelling maken van sommen
als b.v. f 10000.- of f 100000.-.
Dit bedrag van 375 millard, d.w.z.
375 duizend millioen francs zegt ons
dus net zooveel alsof het duizend
gulden was. We kunnen er ons geene
voorstelling van maken, we lezen
het cyfer, maar nemen het niet in
ons op, eenvoudig, omdat ons voor
stellingsvermogen tekort schiet.
Willen we dus weten wat deze
Europeesche oorlog beteekent voor
de welvaart van Europa, ja, van
geheel de wereld, dan moeten we
op een of andere manier ons voor
stellingsvermogen te hulp komen.
Daar we nu allen belanghebbenden
zijn in dit óntzaglyke werelddrama,
leek ons een terugbrengen van deze
cyfers tot kleinere verhoudingen wel
interessant. De sommen, in de laatste
21/a jaar door de oorlogvoerende
mogendheden geleend, zijn voor een
deel weliswaar omgezet in loonen,
maar voor het overgrtJöte deel ver
nietigd. En zooals iedereen, die een
klein beetje van economie en staat
huishoudkunde afweet, kan weten,
zyn de geleende bedragen feitelijk
niet gedekt door goud. De staat schryft
een leening uit, int het geld van de
inschryvers, en geeft hem daarvoor
papieren, z.g. effecten, terug. Die
effecten bevatten coupons, die op de
vervaldagen betaalbaar zijn by ban
kiers, en die de rente der aan den
staat geleende bedragen vertegen
woordigen. De aflossingen der lee
ningen wordt by eene wet geregeld.
En nu is juist dejgroote moeielyk-
beid om voor die enorme bedragen,
waarvoor de staat zich verantwoor
delijk heeft gesteld, dekking te vinden,
d.w.z. de sommen, die jaarlijks noodig
zyn voor aflossing. De directe belas
tingen, de accijnzen e.d. zijn in den
regel de voornaamste middelen voor
een land, ze zyn de kurk, waarop
een staat drijft.
Maar die middelen schieten hier
ten eenenmale tekort. Rekenen we,
dat de verschillende leeningen, door
de geallieerden en de centralen teza
men in den loop van dezen oorlog
gesloten, 6 rente uitkeeren, dan
moet alleen aan rente jaariyks worden
uitgekeerd eene som van bijna 20
milliard. Nu rekenen we niet de
schaden, die ontstaan door het teniet
gaan van industrieën en handel, ook
niet, dat het einde van den oorlog
in afzienbaren tijd nog niet aanstaande
ia. De bevolking der oorlogvoerende
mogendheden bedraagt in ronde cyfers
ongeveer 8Ö0 millioen inwoners d.i.
8/io milliard. Die drietiende milliard
raensifhen, waarbij dus ook de zuige
lingen in de wieg begrepen zyn,
moeten jaarlijks, alleen om de rente
der schulden te kunnen opbrengen,
betalen 20 milliard. Dat komt dus
voor elk inwoner neer op f 70.—
aan extra-belasting 1
Zooals gezegd, de uitgaven stygen
nog steeds, zoodat men veilig mag
aannemen, dat straks f 100 en meer
zal moeten worden opgebracht. Re
kent men daarbij de gewone belas
tingen, .en de vele indirecte belastin
gen, die het gevolg zyn van den
verhoogden levensstandaard, dan zal
het duideiyk zijn tot welk een
algemeene verarming Europa straks,
als de vrede is geteekend, zal zyn
vervallen.
Het zal interessant zyn te vernemen
op welke wijze de economen deze
enorme kosten zullen trachten te
dekken.
Spoorwegongeluk.
Uit Stockholm werd d.d. 26 Febr.
gemeldZondagavond om elf uur is
Holmsveden by SöÜerhamn een
trein met invalieden, die Noordwaarts
ging (vermoedelyk dus Russen), op
een zyspoor geloopen en tegen een
gebouw aangebotst. Vier wagens
werden vernield.
Des nachts te half twee waren vyf
dooden en een twintig gewonden te
voorscbyn gehaald. Men geloofc, dat
er nog evenveel onder den wrakhoop
liggen. Een Zweedache ziekenzuster
licht gewond. Met den trein werden
vervoerd 228 invalieden, twee offi
cieren en vflf zusters.
Als oorzaak van het ongeluk, wordt
verkeerden wisselstand opgegeven.
BINNENLAND.
Onze Scheepvaart.
Naar wy vernemen ligt het in de
bedoeling, dat de ssbepen, die te
Amsterdam en te Rotterdam gereed
liggen om naar de Vereenigde Staten
te vertrekken, den 6 en Maart zullen
uitvaren. (Duitschland heeft, zooals
men weet, te kennen gegeven, dat de
scheepvaart door het vrygehouden
gebied ten noorden van ons land
ongeveer op 5 Maart absoluut veilig
zou zyn.)
By de conferentie, Zaterdag j.1. met
de reeders gehouden, heeft minister
Loudon ernstige overwegiBg toege
zegd van het denkbeeld, in reeders
kringen geopperd, om van Duitschland
eventueel vergoeding te vragen in
dezen vorm, dat Duitschland een
aantal koopvaardyschepen zou be
schikbaar stellen, welke thans ten
getale van ongeveer veertig een
toevlucht hebben gezocht in den
Indischen Archipel.
Varkeer met Engaland.
Naar men van Engelsche zyde
meldt, is de Duitsche regeering in
onderhandeling met de maatschappy
„Zeeland" om de geregelde verbinding
met Engeland voor passagiers en de
mail te herstellen. Men zegt, dat
Duitschland er op staat, dat deze
verbinding alleen zal plaats hebben
tusschen Vllssingen en Southwold en
dreigt, dat als de stoomschepen naar
eenig ander punt van de Britsche
kust gaan, wanneer ze in de Britsche
territoriale wateren zyn, maatregelen
genomen zuilen worden om ze in den
grond te boren.
Men tsekent by dit bericht aan, dat
Southwold geen haven is en absoluut
niet deugt voor passagiersverkeer.
Het tweede vuurschip bQ
Terschelling.
Van de zijde der gezagvoerders
der groote vaart is andermaal by
den Minister van Marine aange
drongen op het uitleggen van een
tweede lichtschip ver benoorden
Terschelling. Het Terschellinger licht
schip is buiten de Engelsche gevaar-
lyke zone in noordwesteiyke richting
verhaald. Het tweede, dat thans
wordt gevraagd, zou hoofdzakeiyk
dienst doen voor de vaart om de
Noord en zou komen te liggen in
de nauwe, vrije vaargeul der Noord
zee, ongeveer 20 myien benoorden
het eerste lichtschip.
Engelsch avlatsur geTntsrnssrd.
Een Engelsch vliegtuig deed een
noodlanding by Oostburg in Westeiyk
Zeeuwsch-Vlaanderen. De aviateuris
geïnterneerd en vertrok Dinsdagmor
gen naar Vlissingen.
Bond van korporaals bij da Marlna.
Het hoofdbestuur van den Bond
van Korporaals der Marine heeft een
adres gericht aan de Tweede Kamer,
waarin het mededeelt, dat aan de
ministers van Marine en Koloniën
het verzoek is gericht om de keer
kring-toelage voor de korporaals der
Koninklijke Marine te verhoogen tot
ongeveer 76 van het Hollandsche
traktement; dat zij in verband met
de Nota van WyzigiDg der Koloniale
Begrooting voor 1917, waarby voor
de keerkring toelage der officieren
der Koninklijke Marine, (welke nu
ongeveer 100 °/0 is van het Holland
sche traktement) wordt aangevraagd
f 156.800 om daarmede die toelage
te verhoogen.
Elndilljk verlost.
Na vyf weken op de Zuiderzee in
het Ijs te hebben vastgezeten la de
s* «bootJhr. van Geusau" Dinsdag
en te Kampen aangekomen.
Da lavsnsralddolencrisis.
Men schrijft uit Hellevoetsluis aan
„Het Volk":
Dat minister Posthuma zyn bedrei
ging met korting op het aandeel in
de oorlogswin3tbelasting aan die ge
meenten die gebruik maken van de
bevoegdheid, haar by art. 8 derDis-
tribatiewet verleend, nog heelemaal
niet van plan is op te geven, bfljkt
uit een missive die hy richtte aan
B. en W. te Hellevoetsluis naar aan
leiding van het feit dat aldaar de prijs
van de ryst is teruggebracht op 10
ct. per K.G.
In de missive, gedateerd 17 Febr.
j.1., wordt medegedeeld dat „ten ern
stigste zal moeten worden overwogen
of dergeiyke gemeenten (die dus den
maximumprys verlagen) wel in aan
merking komen voor een subsidie
uit de opbrengst der oorlogswinst
belasting". Als motief wordt opge
geven, dat met de „Vereeniging van
Nederlandsche Gemeenten" vooraf
gaand overleg la afgesproken. Maar
gemeenten als Hellevoetsluis hebben
zeker niets te maken met die af
spraak, wyl zy tot die vereenigiDg
niet behooren.
Soepgroenten.
Naar het „Centrum" meldt, beeft
de Nederlandsche regeering van de
Vereenigde GroeDten- en Vruchten-
drogers een zeer belangrybe boeveel
heid gedroogde Julienne-groenten
aangekocht, ten einde deze voor de
distributie van levensmiddelen voor
het volk beschikbaar te stellen.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 27 Februari.
Ingekomen zyn een wetsontwerp
tot ontginning van zoutlagen en een
voorstel—De Savornin Lobman tot
wyzigiDg van het Reglement van
orde der Kamer.
Nadat de voorzitter een op
merking heeft gemaakt over het niet
kunnen doorgaan van de zitting op
Maandag, worden de algemeene beraad
slagingen over het 80-m i 1 j o e n
ontwerp in zake beschikbaarstel
ling van levensmiddelen voortgezet.
De heer De Jong (u.1.), dringt
op inventarisatie van alle levens
middelen aan en meent, dat gewaakt
moet worden tegen maatregelen tot
verlaging van maximum-pryzen, als
voor Amsterdam genomen. r
Spr. gelooft niet, dat er een doel
matiger en goedkooper stelsel dan dat
van de Distributiewet te vinden is.
Hy vraagt, of de regeering niet k^n
overgaan tot inbeslagneming van
leder, om goedkoop zoolleder beschik
baar te stellen. Een weistandsgrens
in de Distributiewet wijst spr. af. Hy
acht een gebod tot verbouwen van
voedingsgewassen noodig in plaats
van een verbod van verbouwen. Spr.
dringt ten slotte op beschikbaarstel
ling van bereide spyzen tegen matige
pryzen voor het volk aan.
De heer De Wykerslooth de
Weerdestetjn (r.-k.,) wystop het
gebrek aan vervoermiddelen eü het
gebrek aan de noodige samenwerking
van vele gemeenten by de levensmid
delen voorziening. Evenals de vorige
sprekers verdedigt hy den minister
van Landbouw tegenover de op hem
geleverde kritiek. Spr. dringt aan op
periodieke herziening van de distri
butieregeling. Hy bespreekt het ver
band tusschen export en binnen
landsch verbruik en verdedigt de
voor landbouwgewassen gesteld» mini-
mumprijzen. Ook deze spreker is
tegen een weistandsgrens al is hy
van oordeel, dat de regeeringsarti-
kelen alleen-aan de minvermogenden
tegen verlaagden prys verstrekt die
nen te worden.
Toorts dringt spr. op grootere cen
tralisatie by de uitvoering van de
Distributiewet aan.
Nadat besloten is Donderdagavond
zitting te houden, worden de alge
meene beraadslagingen over het 80
miljoen-ontwerp voortgezet.
De heer Patyn (u.-l.) meent dat,
al kleven verschillende gebreken aan
de Distributiewet, een ander stelsel
practisch niet is door te voeren.
De heer Tan den Tempel
(s.d.a.p.) bepleit het hooren der vak-
centralen over de rantsoeneering van
de industrie en verdedigt de houding
van Amsterdam inzake de verlaging
van den aardappelprijs.
Deze dient te biyven gehandhaafd
op 6) cent. Spr. bestrydt het stand
punt van de heeren Beresteyn en
Patyn om levensmiddelen tot lager
prys of geheel gratis beschikbaar te
stellen, daar dit tot gevaarlyke con
sequenties leidt. Spr. acht sommige
rantsoenen te laag en bepleit verrui
ming ervan. Hy bepleit voorts ver
laging van het witbrood.
De heer Otto (u.1.) vereenigtzich
met het betoog van den heer Van
den Tempel inzake de bevoegdheid
der gemeentebesturen om den maxi
mumprys te verlagen.
De heer G e r h a r d (s.d.a.p.) be
pleit het stilzetten althans de inper
king van de alcoholindustrie, opdat
de voorraden voor de broodbakkeryen
kunnen worden gebruikt.
De heer Eerdmans (u.1.)vraagt
een scheipere toepassing der distri
butiewet om verheimeiyking van
voorraden te voorkomen. Verder be
spreekt hy de torpedeering der zes
schepen en vraagt of de regeering
niet had te zorgen, dat onze schepen
uitvoeren op een absoluut veiligen dag.
Daarentegen betoogt de heer V i s-
ser van IJzendoorq (v.L),dat
z.i. de pryavaststelling alleen berusten
moet by de regeering, al ging dan
ook het dreigement aan het gemeen
tebestuur van Amsterdam wel wat
ver.
De heer Kleerekoper (s.d.a.p.)
bespreekt de stagnatie in het vervoer.
Nog eenige andere heeren voeren
het woord, waarna de vergadering
verdaagd wordt tot Woensdag half
twaalf.