HELDERSCHECOURANT 5*% Zonen. LPool DE OORLOG. Een ziekte die schrik verspreidt. No. 4744 DONDERDAG 1 MAART 1917 46o JAARGANG Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen 1. Uit dan omtrek. 2. Verdun. 3. Feuilleton, enz. De legerberichten van 27 en 28 Februari. Van het W e s t e 1 y k front. Aan de Ancre houdt de voortgang der Engelschen nog steeds aan. Wat de Duitschers beoogen met het steeds weer ontruimen der stellingen is niet te gissen. Niet onmogelyk is het dat zij hun positie zoo sterk mogelyk willen kiezen met het oog op het voorjaarsoffensief der geal lieerden. Het Engelsche bericht van den 26sten geeft aan dat over een front van 11 mijl by een diepte van 2 myi de vorderingen der Engelschen aan houden. Het versterkte punt Butte de Warlencourt alsmede de dorpen Warlencourt, Eaucourt, Pysen Mirau mont werden bezet. De buitenwijken van de dorpen Puisieux, Le Barque en Irles werden bereikt. Volgens het communiqué van den 27sten werden de dorpen La Barque en Ligny-Thilloy bezet. Verder nes tolden de Engelschen zich in de buitenwijken van het dorp Puisieux- au-mont. De Duitsche en Fransche berichten maken slechts melding van over vallen en patrouillegevechten, waarby nu eens meer, dan weer minder ge vangenen werden gemaakt. De Duitsche en Oostenryksche berichten geven aan, dat op het O os- t e 1 y k front toenemende bedrijvig heid valt te constateeren. Waarin deze bestaat wordt er niet by gemeld, Alleen het Russische communiqué maakt melding van een gasaanval der Duitschers bij Smorgon. Het resultaat wordt evenwel niet mede gedeeld. Op de overige Europeesche fronten en in den Kaukasus geen gebeurte nissen van belang. Daarentegen heb ben de ËDgelschen inMesopotamié een belangrijk succes behaald, dat vooral voor Engeland van groote moreele beteekenis is, n.1. de bezet ting van loet el Amara. Men zal zich herinneren, dat zich hier indertijd een Engelsche troepen macht onder generaal Townshend Jangen tijd taai heeft verdedigd. De troepen waren afkomstig van de Engelsche afdeelingen, die na een' stoutmoedige poging om Bagdad te bereiken, den 22sten Nov. bij Ctesi- phon werden verslagen. Tydensden terugtocht werd het leger van gene raal Townshend bij Koet el Amara omsingeld. Na een belegering die van 6 Dec. 1915 tot 29 April 1916 duurde, moest deze zich overgeven. Verschillende expedities om de Eogel- schen te ontzetten, waren mislukt. In November hebben nu de Engel schen een nieuwe expeditie uitgerust, om Koet te hernemen. Deze leger macht schynt goed van alles voorzien Ingezonden mededeellng. Ieder tijdperk heeft zijne ziekten. De p9St richtte vroeger verschrikke lijke verwoestingen aan zelfs by de dieren, indien wij den fabeldichter La Fontaine moeten gelooven. Heden is, onder de ziekten waardoor wy worden gekweld, de neurasthenie te rechter een die het meest vrees inboezemt. De neurasthenie, die een ziekte der zenuwen is, gepaard met algemeene verzwakking, komt veel voof by hen die door overmaat van werk of van genoegens uitgeput zyn, by de on- matigen, by hen die door eerzucht verteerd of door zorg en verdriet aangedaan worden. De neurasthenie brengt slaaploos- heid, duizelingen en een gevoel van leegheid in de hersenen te weeg. De zieke ïydt aan de maag, heeft storin gen der spijsvertering en zyne functies ondervinden een belangrijke vertra ging. Langzamerhand bereikt de licha melijke en geestelijke verslapping zulk een graad dat zy dwingt alle arbeid op. te geven. Dan volgt een langzaam verval,. De neurasthenie kan volkomen ge nezen worden door een gepaste be handeling van het bloed en van het zenuwstelsel. Het verarmde bloed welks zuiverheid is bedorven, heeft behoefte krachtig hersteld te worden, zoodat het zyn rykdom aan roode bloedbolletjas terugkry'gt en het ze nuwstelsel moet zeer versterkt worden om het geheel zyn weerstandsver mogen terug te geven. Het middel dat deze herstellende en versterkende deugden bezit in een voldoende mate om waariyk krachtdadig te zijn, is ongetwyfeld de Pink Pillen. Deze pillen zijn onvergelljkelyk om aan het bloed nieuw leven te geven en als verster ker der zenuwen. Zy wekken even eens den eetlust en de apysvertering krachtig op. Deze eigenschappen maken haar tot een middel dat in het byzonder aanbevolen is tegen de neurasthenie, evenals tegen die aan doeningen in het algemeen die hun oorzaak vinden in de verslapping van het bloed en de verzwakking van het zenuwstelsel. De Pink Pillen zijn verkrijgbaar k f 1.75 per doos, en f9.- per zes doozen by het Hoofddepöt der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam; voor Helder en Omstreken byAlb. TEN KLOOSTER, Keizerstraat 98, en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63; te Schagen by J. ROTGANS; te den Burg (Texel) bij T. BUIS, en verder by verschillende Apothekers en goede Drogisten. te zyn. Na tal van mislukte pogingen is het ten slotte gelukt de plaats weder in handen te krijgen. Waar- schynlijk zal ook nu g9t.racbt worden Bagdad te bereiken. Dat hiertoe vele moeilijkheden overwonnen zullen moeten worden ligt voor de hand. Bovendien spreekt het Turksche be richt wel van een terugtrekkende beweging der Turksche troepen, doch er wordt aan toegevoegd, dat dit geschiedde om in aanraking te komen met de afgezonden versterkingen. Waar zy thans stand zullen houden dient te worden afgewacht. Niet alleen moreel is deze over winning van belang. Ook van mate rieel standpunt beschouwd heeft zij groote beteekenis. Het Turksche leger bleek te zwak om de Engelschen tegen te houden. D# versterkingen kwamen te laat. Voor de Turken was dit een zware .slag. De stellingen by Koet-el Amara waren zoo sterk mo gelijk gemaakt, zoodat de Turken zeker de verwachting koesterden den Engelschen opmarscb in Mesopotamiö hier tot staan te kunnen brengen. Da duikboot- en mljnoorlog. De Engelsche stoomschepen „Sea- gull" (859 of 658 toni en „Headley" (4958 ton) benevens het Engelsche zeilschip „Hannah Croasdell" (151 ton) zyn in den grond geboord. De „Laconia". Uit Londen werd d.d. 27 Februari meld, dat de directie der Cunard Line mededeelde, dat 3 passagiers van de „Laconia" zijn omgekomen. 2 Amerikaansche damés stierven van de koude. Verder worden 3 passagiers vermist. Van de bemanning worden er vermist. 6 man werden gekwetst en zyn naar een hospitaal overgebracht. De Veraenigde Staten en Duitschland. In een toespraak tot het congres heeft President Wilson thans toe stemming gevraagd om tot bewape ning der koopvaardyschepen over te gaan. Hierby merkte hy op dat de neutrale handel, en vooral de Amerikaansche, ïydt - ofschoon misschien niet meer dan voor 1 Februari het geval was niet alleen door het in den grond boren van een groot aantal schepen, doch vooral ook, doordat veel schepen in de Amerikaansche havens biyven liggen. „Dit zou op zichzelf reeds tot resultaat kunnen hebben zeide de President wat met de nieuwe Duitsche onderzeeërs-orders, voor zoo ver het de Vereenigde Staten betreft, beoogd werd. Wy kunnen daarom slechts zeggen, vervolgde by, dat de openiyke daad (het in den grond boren van een Amerikaanscb schip of van een mail boot tusscben Engeland en Amerika waarop zich Amerikanen bevinden) nog niet beeft plaats gegrepen. Maar ofschoon dit gelukkigerwijs zoo is, zyn er nog zekere aanduidingen en uitsprakep omtrent de bedoelingen van een deel der Duitsche pers en der Duitsche autoriteiten verschenen, welks den indruk nog eer versterkt dan verzwakt hebben, cfat, zoo onze schepen en onze burgers gespaard biyven, dit eerder aan een gelukkig toeval of aan het feit, dat de. kom mandanten van Duitsche onderzeeërs welke zy toevallig ontmoeten, een onverwachte takt en zelfbeheersching aan den dag leggen, dan aan de instructies welke dezen kommaudaD- ten gegeven zyn, zal zijn te danken. Het zou dwaas zyn, te ontkennen dat de toestand allerlei ernstige mogelijkheden en gevaren meebrengt, en het zou zeer onvoorzichtig zijn, hierop niet voorbereid te zijn. Ik geloof u daarom te moeten vragen, my het volledige en onmid dellijke gezag te verzekeren, dat ik ieder oogenblik zal kunnen moeten uitoefenen. Wy moeten onzen handel en het leven onzer burgers in de tegenwoordige moeilijke omstandig heden beschermen, met overleg maar ook met vastberadenheid. Ik hoop van ganscher harte dat het niet noodig zal zyn, de gewapende macht te laten optreden. Het Amerikaansche volk wenscht dat niet. Geen door my gekozen weg zal tot oorlog leiden. Oorlog kan slechts veroorzaakt worden door moedwillige aanvalsdadeD. Ik verzoek u my te machtigen, onze koopvaardyschepen, zoo dit noodig mocht biyken, te voorzien van wapenen ter zelfverdediging en van de middelen om die te gebruiken en alle andere middelen om die methoden toe te passen die noodig of geschikt kunnen zyn om onze schepen en onze burgers te bescher men by hunnen wettigen en vreed- zamen arbeid op zqe. Wilson betoogde ten slotte, dat het niet alleen ging om stoffeiyke belan gen maar meer nog de fundamenteele menscheiyke rechten. Een later bericht uit Washington meldt, dat bij het representantenhiiis een wetsontwerp is ingediend, waarby de president wordt gemachtigd koop vaardyschepen te bewapenen en andere maatregelen te nemen ter bescherming van koopvaardyschepen in volle zee, en waarin bepalingen worden getroffen voor de uitgifte van honderd millioen dollars staatspa pieren. De openiyke daad, waarvan Wilson in zyn rede sprak, heeft zich intus- schen voorgedaan. Immers is de Engelsche mailstoomer „Laconia" van de Cunard-lyn getorpedeerd, het geen hy meent in stryd is met de door de Amerikaansche regeering in.de Sussex nota gestelden eisch, dat de duikbootoorlog tegen passaglersboo ten, varende tusfchen Amerika en Engeland, zou worden opgegeven. Bovendien had het schip 6 Ameri kaansche passagiers aan boord, waar van er 8 verdronken, terwyi zich onder de bemanning 20 Amerikanen bevonden. Naar Engelsche berichten uit de Vereenigde Stateu melden, beeft Wilson overleg met Lansing gepleegd omtrent het in den grond boren van de „Laconia". Aan do pers is meego deeld, dat de regeering dit foit be schouwd als een „openlijke daad", waarvaü, naar de president had hoopt Duitschland zich zou onthouden Andere berichten zeggen dat het torpedeeren beschouwd wordt als een nieuw Lusitania-geval, al zyn er thans ook minder menschenlevens bij ver loren Een rede van den Rijkskanselier. Onder de gebruikeiyke groote be langstelliug van regeeringskringen, afgevaardigden en publiek hield de Rykskanselier Dinsdag zyn met spanning verwachte redevoering. Hij begon met de verklaring, dat midden in dezen tot het hoogste opgevoerden stryd om leven en toekomst van het Ryk, er slechts één vraag is, die alle politieke quaesties, binnenlandsche en buitenlandsche o verheerscbt, nl. om te strijden en te overwinnen, te stryden tot de vijand tot den vrede bereid is. Een uiteenzetting over dezen vrede, h.1. hoe deze er zal uitzien, achtte de kanselier voorbarig, boe beslissend de kwesties ook voor de toekomst van Duitschland mogen zyn. De vyandelyke machthebbers heb ben rijkelijk hunne oorlogsdoelen aangegeven, deden onder elkander buitensporige toezeggingen. Hun voor beeld zeide von Bethman lokt my niet aan. Wat ik over richting en doel van onze voorwaarden zou kunnen zeggen, heb ik herhaaldeiyk gezegdDeu oorlog ten einde te maken door een duurzamen vrede, die ons schadeloos stelling geeft voor al het geleden onrecht en een sterk Duitschland het bestaan en de toekomst waarborgt. Dat is ons doel, niets minder, niets meer. Hierop volgen eenige opmerkingen omtrent de problemen der binnen landsche politiek. Over de organisatie hiervan loopen de meeningen uiteen. Een nieuwe tyd en een hernieuwd volk is daar. De geweldige oorlog heeft deze geschapen. Een geslacht, dat zoo ontzaglijks doorleefde en tot in het diepste van zijn gevoelens is geschokt; een volk, waarvan het aangrijpend woord van den „feld- grauen" dichter kon zeggen, dat zyn armste zoon ook zyn trouwste was; ee"h natie, die zoo duizendvoudig eiken dag ervoer, dat slechts de gezamenlijke kracht het gevaar van buiten kon tegengaan en overwinnen. Dat zijn levende krachten, die door geen partyprogram van rechts of links zich laten inperken of ter zyde duwen. Overal, waar politieke rech ten nieuw zullen zyn te regelen, gaat het niet daarom het volk te beloonen voor datgene wat het deed deze voorstelling scheen nog steeds ver nederend maar alleen daarover de juiste staatkundige uitdrukking te vinden voor datgene wat dit volk is. Vervolgens herinnerde de Rijks kanselier aan hot Duitsche vredesaanbod en hot antwoord van do Entente, dat „grover en brutaler" was, dan ooit eer. verstandig man kon denken. De uitmaking van dit document van barbaarsche haat en hoon is dan ook niet anders dan .dat de centrale fronten vaster staan en het Duitsche volk eensgezinder en standvastiger is dan ooit. Onze vyanden alleen, aldus zeide de kanselier, treft de vreeselyke schuld voor het verder bloedvergieten en tevens de vloek der lijdende mensch- heid. Zy waren het, die de hun toe gestoken hand tot het plegen van overleg weigerden. Zijn rede vervolgende besprak von Bethmann Hollweg de Zeeversperring. Van de neutrale staten werden op de Duitsche nota antwoorden met voorbehouden en protesten ontvangen. Duitschland miskent geenszins de groote mooiiykheden, in welke do neutrale scheepvaart is geraakt en poogt deze zooveel mogelijk te ver- minderen.Tedien einde wordt getracht aan de neutrale staten ook de grond stoffen, die zy noodig hebben, zooals steenkolen en yzer, voor zoover de krachten dit toelaten, te verschaffen. „Al deze moeilykheden zyn echter feitelijk door de brutale zeetirannie van Engeland veroorzaakt. Aan deze knechting- van den geheelen niet- Engelschen handel willen en zullen wy een einde maken. Wij komen daarbij zooveel wij kunnen, aan de weDSchen der neutralen tegemoet, nooit kunnen wij bij ons streven om dat te doen de grenzen overschryden, die ons zyn getrokken door het on herroepelijk besluit, om de versperring onvoorwaardeiyic te doen zyn. Ik ben er zeker van verklaarde de Ryks kanselier dat eens het oogenblik zal komen, dat de neutralen zelf ons voor deze standvastigheid dank zullen weten, want de vrijheid der zeeön, die wij bevechten, komt immers ook hun ten goede". In verband met het voorafgaande werd de verhouding tusschen Duitschland en de Vereenigde Staten ter sprake gebracht. De Amerikaan sche regeering heeft na ontvangst der Duitsche nota op 81 Januari plotseling de betrekkingen afgebroken. De toen malige gezant der Vereenigde Staten te Berlijn heeft er zich toe bepaald mondeling het afbreken van de diplo matieke betrekkingen mee te deelen en zijn passen te vragen. Deze vorm eener breuk tusachen in vrede met elkaar levende groote volken zal wel zonder weerga in de geschiedenis zyn. Het verbreken van de belofte, die Duitschland gegeven zou hebben, hetgeen volgens niet-officieele berichten de oorzaak zou zyn van Ingezonden Mededeellng. laittait Monsterkamers 2119 A en B. Tandmiddelen - Eau da Cologne Parlumerión. de verwikkelingen met Amerika, werd door den Kanselier bestreden. Immers deze belofte was onder voorbehoud gegeven. Amerika heeft van de Engel sche regeering geen verandering in den zeeoorlog weten te verkrygen, zoodat Duitschland volkomen vrij bleef. De vryheid der zeeön, die Amerika in samenwerking met Duitschland volgens de uitdrukkelijke verklaring van den presideDt nog tijdens den oorlog wilde herstellen, heeft de vyand nog sterker geknot en Amerika heeft dit niet belet. Nog oj) het eind van Januari hee,ft Engeland de vryheid der zeeön nog verder geperkt. Kon het daarom ver rassing baren, dat de Duitsche regee ring daaruit hare consequenties trok Maar - merkte de Rijkskanselier op do quaestie strekt zich veel verder uit dan tot bet gebied van het formeele. Wij, die tot een vrede be reid waren, stryden voor ons leven tegen een vyand, cfle van de beginnen af erkende, dat by het volkenrecht met voeten had getreden. De Engel sche hongerblokkade, het afwijzen van ons vredesaanbod door de En tente, de onze vernietiging be- oogende oorlogsdoeleinden der vij anden, de redevoeringen van Lloyd George zyn toch zeker ook in Amerika bekend De kanselier verklaarde niet te kunnen inzien, dat de eer ,en de levensquaesties van het Amerikaan sche volk eischen dat slechte tegen Duitschland 't volkenrecht beschermd moet worden. Onze vijandea ver volgde by en ons kwalyk gezinde Amerikaansche kringen meenden op een belangryk verschil tusscben onze manier van bandelen en die der Engelschen te kunnen wyzen. Engeland vernietigt," zoo wordt egd, „uitsluitend economische waarden, die vervangen kunnen wor den. Duitschland echter vernietigt menschenlevens, die niet te vervangen zyD." Waarom komen bij de Engelschen geen levens van Amerikanen in gevaar? Alleen omdat de neutrale landen, voornameiyk Amerika, zich vrywillig hebben geschikt naar de maatregelen van Engeland en omdat de Engelschen derhalve hun doel, ook zonder geweld te gebruiken, konden bereiken. Wat zou er geschied zijn als de Amerikanen evenveel prys hadden gesteld op een onbelemmerd >assagiers- en goederenverkeer met ïremen en- Hamburg als op dat met Liverpool en LondeD Het afbreken van ,de betrekkingen van de Vereenigde Staten met Duitschland, de beoogde mobilisatie van alle onzljdigen tegen ons dienen niet tot handhaving van de door de regeering der Staten afgekondigde vrijheid der zeeön en bevorderen ook niet den vrede waar WïIsöd naar streeft.; zy moeten er veel meer toe leiden de pogingen tot uithongering van Duitschland aan te moedigen, het bloedvergieten uit te breiden. Wy betreuren den breuk met het volk, dat door de geschiedenis bestemd scheen met ods, niet tegen ons, voorgemeen schappeiyke idealen op te komen. Nadat onze eerlijke wil tot vrede slechts den hoon vau onze tegenstan ders beeft uitgelokt, is er voor ons geen „terug" meer, maar -slechts „voorwaarts De duikbootenoorlog zooals Duitschland die thans voert is een antwoord op de hongerblokkade die Engeland sedert het begin van den oorlog tegenover Duitschland heeft uitgeoefend. In verband hier mede herinnerde spr.-aan de Engel sche concentatie kampen tijdenaden boerenoorlog. Deze maatregel, die steeds een schandvlek op den Engel schen naam zal vormen, heeft trou wens de tegenovergestelde uitwer king gehad, n.1. dat by den tegenstand der Boeren versterkte en den oorlog heeft verlengd. Verder trachtte het door het voeren van een uitroeiïngspolitiek de tegen stand der Boeren te breken. Wat Engeland toen in het klein deed, wilde het in don tegen woox digen oorlog met Duitschland op groote schaal t.oe- )assen. In den Boerenoorlog betrof iet 150.000 vrouwen en kinderen, waarvan 15 k 16.000 naar de opgave van Lloyd Gaorge, dus cmgeveer 12 iroc. het slachtoffer werden van de jarbaarsche methodes van de Engel sche wyze van oorlogvoeren. In den buidigen oorlog zou het geheele Duitsche volk dus ongeveer 70 millioen menschen met vrouwen, kinderen, glasaards en zieken door honger en ontbering tot onderwer ping worden genoodzaakt en zoude op deze wijze aan Engeland de over winning ten deel vallen, die het met de wapens niet bevechten kan. Engeland heeft van den beginne af uit dezen oorlog niet een oorlog van zee tot zee, maar een oorlog van volk tot volk gemaakt en nu dit zoo is en zijn regeerders van onze bereidwil ligheid tot den vrede niets dan spot en hoon over hadden, bleef voor den wil derDuitschers niets anders over dan te doen volgens het gezegde van Goethe: „Auf einem groben Klotz gebört ein grober Beil". Wat de resultaten van den duikbootoorlog betreft, zeide de Rijkskanselier: Wij zullen afwachten voorloopig kan ik verklaren, dat de tot dus verre bereikte resultaten van den duikbootenoorlog reeds thans de ver wachtingen van onze marine ver hebben overtroffen. Van een groot gedeelte onzer duikkooten zyn uog geen berichten ontvangen de wel ingekomece ech ter melden groote successen. Berichten van de vijanden over schepen, die de versperring hebben doorbroken en waarvan-de vyanden grooten opbef maken, stellen ons in het geheel niet te leur. Wij hebben, zooals bekend is, nooit oen blokkade geproclameerd, maar alleen bepaalde gebieden als versperd aangegeven, in welke elk schip erop kon rekenen, onmiddellijk aange vallen te worden. Dat enkele schepen aan het gevaar ontkomen, spreekt eigeniyk vanzelf. Dat doet aan het algemeen succes niets af. Dat zullen we eensdeels weten te bereiken door schepen in den grond te boren, ander deels door belemmering der neutrale scheepvaart. Dank zy het ongeëvenaard stout moedig optreden onzer duikbooten hebben wij het volste recht de ver dere ontwikkeling, die steeds grooter zal worden, met volle vertrouwen tegemoet te zien. Verder merkte de kanselier nog op, dat een zware winter achter den rug was, zwaar vooral voor de armere bevolking. De beperkingen in het spoorwegverkeer vermeerder den de moeilijkheden van de voor ziening met levensmiddelen en brand stoffen. De heldhaftigheid van de vrouwen en kinderen, de geest van vaderlandsliefde, die zich zoo on buigzaam getoond hebben, heeft het Engelsche uithongeringsplan reeds nu te schande gemaakt. Aan het slot zijner rede, wijdde de Rykskanselier eenige woorden aan den militairen toestand: Sedert myn laatste rede - zeide spr. is de militaire toestand weinig veranderd. Onze fronten z(jn overal versterkt, onze dappere soldaten zien vol vertrouwen op naar hun aan overwinning gewende leiders in blij moedige vastberadenheid en gesterkt door de smadeiyke afwyzing van ons vredesvoorstel. Aan de fronten zyn wy op alles voorbereid door het genie van onze opperste legeraanvoerders en de on wrikbare dapperheid onzer troepen. Ook ter zee zyn wy zegevierend. Voor den onderzeeörsoorlog, tweemaal beter toegerust dan voor een jaar, zien wy met volle vertrouwen de eerstvolgende maanden tegemoet. Het leger voor den vijand en dat in het vaderland zya bezield door een onbuigzamen wil, die niet zal dulden, dat ons vaderland in schande geraakt, en de vrijheid zal moeten opgeven. Deze wil, in nood en dood maakt ons onoverwinneiyk en brengt onsde zege. Na den Rykskanselier voerden ver schillende sprekers het woord, die hun instemming met de rede betuig den. De soc. arb. gemeenschap deed geen enkel protest hooren. De rechter- zyde liet, hoewel haar houding demonstratief koel was, niet zulk een yyandige stemming blyken als by vorige gelegenheden wel het geval was. Uit Duitschland. Alle in het tijdvak van 8 Sept. 1870 tot en met 31 Dec. 1897 geboren manneiyke personen in Duitschland, die by vorige keuringen als onge schikt voor den militairen dienst werden afgekeurd, moeten zich vol gens oproepingen in de bladen op nieuw aanmelden. Da kosten van den oorlog. Men heeft becyferd, dat de lee ningen, door de oorlogvoerende staten tot heden gesloten, de som van 375 milliard francs beloopen. Nu zegt zoo'n getal ons niets. Wat een gulden is, en wat men er mee doen kan beter is het, in den tegenwoordigen tyd te zeggen, wat er niet mee doen kan dat weten we. We kunnen ons ook Voorstellen wat honderd gulden is, jazelfs zou men zich een denkbeeld kunnen vormen van het- he8n f 1000.— beteekeht. Maar daar mee houdt het vrywel op. Zelfs de ryken onder ons kunnen zich geen reëele voorstelling maken van sommen als b.v. f 10000.- of f 100000.-. Dit bedrag van 375 millard, d.w.z. 375 duizend millioen francs zegt ons dus net zooveel alsof het duizend gulden was. We kunnen er ons geene voorstelling van maken, we lezen het cyfer, maar nemen het niet in ons op, eenvoudig, omdat ons voor stellingsvermogen tekort schiet. Willen we dus weten wat deze Europeesche oorlog beteekent voor de welvaart van Europa, ja, van geheel de wereld, dan moeten we op een of andere manier ons voor stellingsvermogen te hulp komen. Daar we nu allen belanghebbenden zijn in dit óntzaglyke werelddrama, leek ons een terugbrengen van deze cyfers tot kleinere verhoudingen wel interessant. De sommen, in de laatste 21/a jaar door de oorlogvoerende mogendheden geleend, zijn voor een deel weliswaar omgezet in loonen, maar voor het overgrtJöte deel ver nietigd. En zooals iedereen, die een klein beetje van economie en staat huishoudkunde afweet, kan weten, zyn de geleende bedragen feitelijk niet gedekt door goud. De staat schryft een leening uit, int het geld van de inschryvers, en geeft hem daarvoor papieren, z.g. effecten, terug. Die effecten bevatten coupons, die op de vervaldagen betaalbaar zijn by ban kiers, en die de rente der aan den staat geleende bedragen vertegen woordigen. De aflossingen der lee ningen wordt by eene wet geregeld. En nu is juist dejgroote moeielyk- beid om voor die enorme bedragen, waarvoor de staat zich verantwoor delijk heeft gesteld, dekking te vinden, d.w.z. de sommen, die jaarlijks noodig zyn voor aflossing. De directe belas tingen, de accijnzen e.d. zijn in den regel de voornaamste middelen voor een land, ze zyn de kurk, waarop een staat drijft. Maar die middelen schieten hier ten eenenmale tekort. Rekenen we, dat de verschillende leeningen, door de geallieerden en de centralen teza men in den loop van dezen oorlog gesloten, 6 rente uitkeeren, dan moet alleen aan rente jaariyks worden uitgekeerd eene som van bijna 20 milliard. Nu rekenen we niet de schaden, die ontstaan door het teniet gaan van industrieën en handel, ook niet, dat het einde van den oorlog in afzienbaren tijd nog niet aanstaande ia. De bevolking der oorlogvoerende mogendheden bedraagt in ronde cyfers ongeveer 8Ö0 millioen inwoners d.i. 8/io milliard. Die drietiende milliard raensifhen, waarbij dus ook de zuige lingen in de wieg begrepen zyn, moeten jaarlijks, alleen om de rente der schulden te kunnen opbrengen, betalen 20 milliard. Dat komt dus voor elk inwoner neer op f 70.— aan extra-belasting 1 Zooals gezegd, de uitgaven stygen nog steeds, zoodat men veilig mag aannemen, dat straks f 100 en meer zal moeten worden opgebracht. Re kent men daarbij de gewone belas tingen, .en de vele indirecte belastin gen, die het gevolg zyn van den verhoogden levensstandaard, dan zal het duideiyk zijn tot welk een algemeene verarming Europa straks, als de vrede is geteekend, zal zyn vervallen. Het zal interessant zyn te vernemen op welke wijze de economen deze enorme kosten zullen trachten te dekken. Spoorwegongeluk. Uit Stockholm werd d.d. 26 Febr. gemeldZondagavond om elf uur is Holmsveden by SöÜerhamn een trein met invalieden, die Noordwaarts ging (vermoedelyk dus Russen), op een zyspoor geloopen en tegen een gebouw aangebotst. Vier wagens werden vernield. Des nachts te half twee waren vyf dooden en een twintig gewonden te voorscbyn gehaald. Men geloofc, dat er nog evenveel onder den wrakhoop liggen. Een Zweedache ziekenzuster licht gewond. Met den trein werden vervoerd 228 invalieden, twee offi cieren en vflf zusters. Als oorzaak van het ongeluk, wordt verkeerden wisselstand opgegeven. BINNENLAND. Onze Scheepvaart. Naar wy vernemen ligt het in de bedoeling, dat de ssbepen, die te Amsterdam en te Rotterdam gereed liggen om naar de Vereenigde Staten te vertrekken, den 6 en Maart zullen uitvaren. (Duitschland heeft, zooals men weet, te kennen gegeven, dat de scheepvaart door het vrygehouden gebied ten noorden van ons land ongeveer op 5 Maart absoluut veilig zou zyn.) By de conferentie, Zaterdag j.1. met de reeders gehouden, heeft minister Loudon ernstige overwegiBg toege zegd van het denkbeeld, in reeders kringen geopperd, om van Duitschland eventueel vergoeding te vragen in dezen vorm, dat Duitschland een aantal koopvaardyschepen zou be schikbaar stellen, welke thans ten getale van ongeveer veertig een toevlucht hebben gezocht in den Indischen Archipel. Varkeer met Engaland. Naar men van Engelsche zyde meldt, is de Duitsche regeering in onderhandeling met de maatschappy „Zeeland" om de geregelde verbinding met Engeland voor passagiers en de mail te herstellen. Men zegt, dat Duitschland er op staat, dat deze verbinding alleen zal plaats hebben tusschen Vllssingen en Southwold en dreigt, dat als de stoomschepen naar eenig ander punt van de Britsche kust gaan, wanneer ze in de Britsche territoriale wateren zyn, maatregelen genomen zuilen worden om ze in den grond te boren. Men tsekent by dit bericht aan, dat Southwold geen haven is en absoluut niet deugt voor passagiersverkeer. Het tweede vuurschip bQ Terschelling. Van de zijde der gezagvoerders der groote vaart is andermaal by den Minister van Marine aange drongen op het uitleggen van een tweede lichtschip ver benoorden Terschelling. Het Terschellinger licht schip is buiten de Engelsche gevaar- lyke zone in noordwesteiyke richting verhaald. Het tweede, dat thans wordt gevraagd, zou hoofdzakeiyk dienst doen voor de vaart om de Noord en zou komen te liggen in de nauwe, vrije vaargeul der Noord zee, ongeveer 20 myien benoorden het eerste lichtschip. Engelsch avlatsur geTntsrnssrd. Een Engelsch vliegtuig deed een noodlanding by Oostburg in Westeiyk Zeeuwsch-Vlaanderen. De aviateuris geïnterneerd en vertrok Dinsdagmor gen naar Vlissingen. Bond van korporaals bij da Marlna. Het hoofdbestuur van den Bond van Korporaals der Marine heeft een adres gericht aan de Tweede Kamer, waarin het mededeelt, dat aan de ministers van Marine en Koloniën het verzoek is gericht om de keer kring-toelage voor de korporaals der Koninklijke Marine te verhoogen tot ongeveer 76 van het Hollandsche traktement; dat zij in verband met de Nota van WyzigiDg der Koloniale Begrooting voor 1917, waarby voor de keerkring toelage der officieren der Koninklijke Marine, (welke nu ongeveer 100 °/0 is van het Holland sche traktement) wordt aangevraagd f 156.800 om daarmede die toelage te verhoogen. Elndilljk verlost. Na vyf weken op de Zuiderzee in het Ijs te hebben vastgezeten la de s* «bootJhr. van Geusau" Dinsdag en te Kampen aangekomen. Da lavsnsralddolencrisis. Men schrijft uit Hellevoetsluis aan „Het Volk": Dat minister Posthuma zyn bedrei ging met korting op het aandeel in de oorlogswin3tbelasting aan die ge meenten die gebruik maken van de bevoegdheid, haar by art. 8 derDis- tribatiewet verleend, nog heelemaal niet van plan is op te geven, bfljkt uit een missive die hy richtte aan B. en W. te Hellevoetsluis naar aan leiding van het feit dat aldaar de prijs van de ryst is teruggebracht op 10 ct. per K.G. In de missive, gedateerd 17 Febr. j.1., wordt medegedeeld dat „ten ern stigste zal moeten worden overwogen of dergeiyke gemeenten (die dus den maximumprys verlagen) wel in aan merking komen voor een subsidie uit de opbrengst der oorlogswinst belasting". Als motief wordt opge geven, dat met de „Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten" vooraf gaand overleg la afgesproken. Maar gemeenten als Hellevoetsluis hebben zeker niets te maken met die af spraak, wyl zy tot die vereenigiDg niet behooren. Soepgroenten. Naar het „Centrum" meldt, beeft de Nederlandsche regeering van de Vereenigde GroeDten- en Vruchten- drogers een zeer belangrybe boeveel heid gedroogde Julienne-groenten aangekocht, ten einde deze voor de distributie van levensmiddelen voor het volk beschikbaar te stellen. TWEEDE KAMER. Vergadering van Dinsdag 27 Februari. Ingekomen zyn een wetsontwerp tot ontginning van zoutlagen en een voorstel—De Savornin Lobman tot wyzigiDg van het Reglement van orde der Kamer. Nadat de voorzitter een op merking heeft gemaakt over het niet kunnen doorgaan van de zitting op Maandag, worden de algemeene beraad slagingen over het 80-m i 1 j o e n ontwerp in zake beschikbaarstel ling van levensmiddelen voortgezet. De heer De Jong (u.1.), dringt op inventarisatie van alle levens middelen aan en meent, dat gewaakt moet worden tegen maatregelen tot verlaging van maximum-pryzen, als voor Amsterdam genomen. r Spr. gelooft niet, dat er een doel matiger en goedkooper stelsel dan dat van de Distributiewet te vinden is. Hy vraagt, of de regeering niet k^n overgaan tot inbeslagneming van leder, om goedkoop zoolleder beschik baar te stellen. Een weistandsgrens in de Distributiewet wijst spr. af. Hy acht een gebod tot verbouwen van voedingsgewassen noodig in plaats van een verbod van verbouwen. Spr. dringt ten slotte op beschikbaarstel ling van bereide spyzen tegen matige pryzen voor het volk aan. De heer De Wykerslooth de Weerdestetjn (r.-k.,) wystop het gebrek aan vervoermiddelen eü het gebrek aan de noodige samenwerking van vele gemeenten by de levensmid delen voorziening. Evenals de vorige sprekers verdedigt hy den minister van Landbouw tegenover de op hem geleverde kritiek. Spr. dringt aan op periodieke herziening van de distri butieregeling. Hy bespreekt het ver band tusschen export en binnen landsch verbruik en verdedigt de voor landbouwgewassen gesteld» mini- mumprijzen. Ook deze spreker is tegen een weistandsgrens al is hy van oordeel, dat de regeeringsarti- kelen alleen-aan de minvermogenden tegen verlaagden prys verstrekt die nen te worden. Toorts dringt spr. op grootere cen tralisatie by de uitvoering van de Distributiewet aan. Nadat besloten is Donderdagavond zitting te houden, worden de alge meene beraadslagingen over het 80 miljoen-ontwerp voortgezet. De heer Patyn (u.-l.) meent dat, al kleven verschillende gebreken aan de Distributiewet, een ander stelsel practisch niet is door te voeren. De heer Tan den Tempel (s.d.a.p.) bepleit het hooren der vak- centralen over de rantsoeneering van de industrie en verdedigt de houding van Amsterdam inzake de verlaging van den aardappelprijs. Deze dient te biyven gehandhaafd op 6) cent. Spr. bestrydt het stand punt van de heeren Beresteyn en Patyn om levensmiddelen tot lager prys of geheel gratis beschikbaar te stellen, daar dit tot gevaarlyke con sequenties leidt. Spr. acht sommige rantsoenen te laag en bepleit verrui ming ervan. Hy bepleit voorts ver laging van het witbrood. De heer Otto (u.1.) vereenigtzich met het betoog van den heer Van den Tempel inzake de bevoegdheid der gemeentebesturen om den maxi mumprys te verlagen. De heer G e r h a r d (s.d.a.p.) be pleit het stilzetten althans de inper king van de alcoholindustrie, opdat de voorraden voor de broodbakkeryen kunnen worden gebruikt. De heer Eerdmans (u.1.)vraagt een scheipere toepassing der distri butiewet om verheimeiyking van voorraden te voorkomen. Verder be spreekt hy de torpedeering der zes schepen en vraagt of de regeering niet had te zorgen, dat onze schepen uitvoeren op een absoluut veiligen dag. Daarentegen betoogt de heer V i s- ser van IJzendoorq (v.L),dat z.i. de pryavaststelling alleen berusten moet by de regeering, al ging dan ook het dreigement aan het gemeen tebestuur van Amsterdam wel wat ver. De heer Kleerekoper (s.d.a.p.) bespreekt de stagnatie in het vervoer. Nog eenige andere heeren voeren het woord, waarna de vergadering verdaagd wordt tot Woensdag half twaalf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1