HELDERSCHECOURANT II CENTRALE KEUKEN, No. 4777 WOENSDAG 16 MEI 1917 45e JAARGANG UITSLAG DER VERKIEZING VOOR EEN LID VAN DE TWEEOE KAMER DER STATEN-BENERAAL, OP DINSDAG 15 MEI 1017. STEMDISTRICT Helder I H III IV Koegras Texel I Den Burg. H Eierland III Hoorn IV Oosterend V Oudeschild Vlieland Terschelling I West-Terschelling II Midsland III Den Hoorn Wieringen Zy'pe I Schagerbrug II St. Maartensbrug. III Burgerbrug IV 't Zand V Oudesluis Anna Paulowna I Kleine Sluis, v. Ewycksluis en Oostpolder H Breezand Petten Callantsoog 1747 1211 1800 214 686 232 153 258 196 157 183 210 379 700 238 160 191 187 119 1211 965 1242 160 373 118 73 100 140 95 411 353 144 108 120 112 oo a 1193 946 9956 6457 72 6385 2264 1993 2128 Herstemming tusschen de Heeren: OBD en THOMASSEN. By de stemming in 1913 bedroeg het aantal kiezers in dit district 9032. Er werden 7331 geldige stemmen uitgebracht en wel op de Heeren: Van der Hegge Spies 1161 stemmen. De Meester2778 Staalman1221 Thomassen2171 Bij de herstemming in 1918 werden 5995 geldige stemmen uitgebracht en wel op de Heeren: De Meester3486 stemmon. Thomassen2509 PLAATSELIJK NIEUWS. Bij het gister te 's-Giavenhage gehouden eximec slaagde voor Machi nist, diploma A, de heer P. Pfeiffer. Onze .plaatsgenoot, de heer H. Bakker is benoemd tot kantoorbe diende op het Post- en Telegraaf kantoor te Den Burg op Texel. Hedenmorgen to 11.21 arriveerde aan het station de matroos 2e kl. J. L. van der Neut, aan boord Hr. Ms. Wachtschip, lid van de Marine Sportvereeniging „Zeemaeht", welke houder is geworden van het kampioen schap voor Nederland zwaar gewicht boksen. De aankomst bad een eenigs zins feestelijk karakter, daar de kampioen met muziek afgehaald werd. Handelsavondschool. Ia aausluiling op ons bericht be treffende de eind examens van boven genoemde school, vermelden wij, vol ledigheidshalve, bieronder de over gang naar de verschillende klassen. Bevo-djrd werden, van de lste naar de 2de klasse: Mej. D. Prins, E. Noot, A. G. v. Brederole, N. de Kok, J. Wielinga, M. S. Janzen, P. Janzen, T. J. v. d. BeD, W. J. Ht-ymac, C. Wessel, M. de Kok, T. Gayard, B. Lagas, H. Bakker, N. JoDgkees, G. M. Hillenius. En de jongelieden J. M. Duinker, C. A. Roozekrans, F. W. Ham, P. v. d. HageD, W. H. Klok, C. G. Gomes, J. Bljlsma. Van de 2e naar de 8e klasse. M j. A. C. Gravemaker, C. Hart man, A. Dijkshoorn, P. Smelik, A. Dolstra, G. Visser, M. v. Meerten, A. Sturk, J. M. Dito. Eu de jongelieden J. Vlietstra, C. W. de Graaf, H. J. Kramer, A. Leen, B. Fels, C. den Hartog. Niet over S. Van de 3e naar de 4e klasse. Mej. M. Goes. Ph. Koek, A Smith. A. Kuiper, C. Meyer, P. ten Have, en de jongelieden: C. J. H. de Vries, J. J. Teitsma, J. Booi, P. NoordeD, J. v. Wijk, M. v. Hijfte en H. Vos. 2 werden niet verhoogd. Vergadering der 8. D. A.P. De afdeeling der ioc. dem. arb. partjj bad, onmiddellijk na den af loop der verkiezing van j.l. Dinsdag, eene vergadering uitgeschreven in „Casino", waar o.a. de heer Tüo massen de resultaten der verkiezing zou bespreken. Tegen 8 uur liep „Casino" dan ook vol en de zangvereen. „Kunst aan 't Volk-' hield er met de later nationale en andere strijdliederen de stemming onder. De heer De Zwart opende de bij eenkomst en wees er op, dat deze bijeenkomst, die reeds, toen men nog niets wist van de resultaten, uiige s hreven was, bedoeld was als een mobilisatie vergadering voor den thans komenden hernieuwden strijd. Allereerst betrad de beer Michels het podium om de huidige resultaten etos te bezien. Zy geven hoop, dat, bij ijverig werken, bet district te winnen zal zij-. Maar er zijn nog enkele plaatsen in bet district, die in 't bizonder bewerkt moeten worden. Spr. constateerde toen den achter uitgang van 43 stemmen, b|j 1913 vei geleken. Hij zet hiervan de oor zaken uiteen, en vergelijkt den achter uitgang, met dien der vrijzinnigen en antirevolutionairen, die veel en veel grooter is. De vrijzinnigen hebben een achteruitgang van 514 atemmeü, de recht8en (met Staalman er bij, die toch óók, dat blijkt uit de huidige stemming, overwegend tot de hunnen bohoortl tezamen van 389 stemmon. En dan, vergeleken bijonzen kleiDen achteruitgang, beteekent deze eigen Hjk een vooruitgang. Nu zul men zpggen als ze allemaal achteruitgegaan zyn, waar is dan d -t. vfisobrl g-bhven, r u er toch me> r kiezers zijn Er zijn er tban* wel meer thuis gebleven dan in 1913 en het allergrootste deel van de coalitie heeft op Staalman gestemd. Juist die thuisblijvers zijn de on verschilligen, aan ons de taak ben over té balen tot stemmen. Laten we zorgen, dat alle huisbezoek boekjes worden afgewerkt. Er zjjn honderden nieuwe kiezers die we nog niet be werkt hebben. Eq die Staalman stemmen bebooren voor een groot deel aan de arbeiders. Wij moeten ons die niet laten ontgaan. De vrij zi nigen zullen ons de komende week niet sparen. Thans al werpen zy, met vuil, maar het zal dan nog wel erger worden. Laten wij zorgen, dat al zouden we het daa niet kunnen winnen, we kunnen zeggen't was niet onze schuld i De heer Thomassen sprak eveneens een opwekkend woord, in gelijken geest. Oader de stemmen op Staal man zijn er velen, die gemakkilljk over te halen zijn op den sociaal democraat te stemmen. StaalmaD stemde altijd goed, bij stond naast ons en steunde ons als de vrijzinnigen allerlei goede hervormingen tegen werkten. In alle geval willen de kiezers, die niet in de eerste plaats op Staalman stemmen omdat bij anti-revolutioDair is, een democraat. We zien den uitslag met vertrou wen tegemoet. Ik profeteer niet, dat we 't winnen zullen; dat hindert zelfa niet, indien dit niet aan ons te wijten is. In de laatste jaren is het inzicht der kiezers aardig in de goede richting gegroeid. Vooral ons niet zenuwachtig maken. Spr. heeft het district wat al te veel met een roode bril bekekeD. Die bril bleek te rood te zijn ge weest, 't hindert niet: je werkt er wat lekker op. Voor wat wy wenschen te zeggen, hebben wij geen schunnigheidj a noodig als de vrijzinnigen, die het feit, dat spr. vrouw ernstig ziek was, zoodat hij baar niet alleen kon laten, en dientengevolge zeer tot zyn spijt dien avond niet Bpreken kon, aan grepen om het te exploiteeren alsof spr. vrees had met den heer Oud te debatteeren Eq wat die binoenlandscbe poli tiek betreft, het gaat niet aan daar vanavond over te praten. Maar in den grond der zaak gaat het daar niet om: 't gaat om net beginsel of gij a.s. Dinsdag iemand naar de Kamer wilt zenden, die zich verantwoorde lijk stelt voor de bevoorrechting van een zekere klasse boven een aDdere, of gij -dus u ze-t wilt achterstellen bij die klasse. Of gy de maatschappy aanvaardt, die nu het volk zoozeer tekort doet, en wier stelsel de oor zaak is van dezen oorlog? Zoovelen als hier in de zaal zitten, hebben wy in de verste verte niet hier in den Helder in onze afdeeling, dus gij allen, die niet met ons zyt, zijt tegen ons! Wij gaan op buit uit, en als de zetel niet gewonnen wordt, ia er niets .verloren, als wij maar meerdere kiezers hebben gekregen, want het stemmencyfer op Staalman uitge bracht leert ons, dat, als eenmaal iemand het vertrouwen bezit van de kiezers bij dit niet gemakkeiyk weer verliest. En Staalman heeft in zyn goede jaren veel goeds gedaan voor de kiezers. Met een krachtige opwekking om toe te treden tot de party, gevolgd door een opwekkend woord van den voorzitter, en na het zingen van eenige liederen door de Z30gvereeni- ging, werd deze drukbezochte byeen komst gesloten. Nyglt.. J.l. Zondag werd door deze dames- vereeniging, onderafdeeling van „O. K. K.", de eerste afatandsmarsch van dit seizoen gehouden. Door eene wijziging in de bepalingen van het N. G. V. behoefje d?ze marscb niet langer te zyn dan 15 KM. en werd dus van hier uit over Breezand naar Anna Paulowna geloopen. Te 7 10 uur 's morgens vertrokken', werd te Breezand eenige verpoozing gezocht te midden der bloeiende, heerlijk riekende hyacinten, waarvan dan ook verscheidene een behoorlijk deel mede huiswaarts voerden. Om half elf werd het einddoel bereikt. De totale afstand bedroeg 151/s K.M., geheele duur 3 20 uur. De leiding was in handen van den heer J. F. v. Loo, de contióle in die vaa den heer T. Kemp. Het laatste gedeelte van den weg werd afgelegd met een flink regentje, hetwelk niet den goeden geest, maar wel aan de teere hoofddeksels der dames, afbreuk deed. BINNENLAND. genoote, wonende te Sibculo, di< het Bergentheimer veld in de veen- der y werkzaam wareD, zochten Maan dagmiddag achter een hoop turf een schuilplaats en werden beiden door het hemelvuur getroffen. De vrouw was onmiddellijk dood, terwyi de man bewusteloos bleef liggen. Zijn toestand fa zeer bedenkeiyk. Ook twee andere mannen, die daar schuilden, werden getroffen, doch minder ernstig. De crisis aan Oorlog. De „Staatscourant"' van gisteravond bevat de kooinklyke besluiten waarbij den gepensiocneerden generaal-majoor Bosboom onder dankbetuiging als minister van oorlog ODtslag wordt verleend, en waarby de minister van marine, kapitein ter zee Rambonnet, met het interimaire beheer van het departement van oorlog wordt belast. Gisteren had de overdracht van de portefeuille' van oorlog aan den inte- rimairen minister plaats en gister ochtend nam de afgetreden minister Bosboom afscheid aan zijn departe ment van hoofdambtenaren en af- deeliDgschffs. Landstorm Jaarklasss 1808- (Officieel.) Da minister van marine al interim minister van oorlog, b9eft gisteren aan de commissarissen der Koningin telegrafisch verzocht, den burgemeesters nog vandaag teseiuen, dat de oproeping van de landstorm- jaarklasse 1908 voortgang moet heb ben, overeenkomstig de ministrieele aanschrijving van 20 Maart j.l, Draadlooza verbinding. Batavia, 13 Mei. (N.I.P.A.) Het „Bat. Nieuwsbl." vernam dat tot dusver goedgeslaagde proeven zyn genomen in het Marconi station te Bandoensfïnet een motor van 800 P. K. Er werd verbinding gekregen met Madrid, Beriyn en Amerika. Onze scheepvaart. Het Nederlandscbe stoomschip „Zeus", van de Kon. Ned. Stoomboot Mij. te Amsterdam, dat 24 Januari van IJmuiden naar Huil vertrok om aldaar een lading steenkolen in te nemen voor Amsterdam, is eerst gistermiddag van Engeland te IJmui den teruggekeerd. Het stoomschip, dat dus bijna vier maanden in deze Eogelsche haven werd opgehouden, had thans een kolenlading van circa 1800 ton in. Het stoomschip Noordam, van de Bolland Amerika lijn, is gistervoor middag te II1/» uur naar New York vertrokken met ongeveer 1500 pa3 sagiers. Behalve een groot aantal Amerikanen, bevinden zich onder de passagiers ook verschillende Neder landers, die Daar Ned. Oost Ind:ê ver trtkken. De Noordam verliet 'smiddags 1 u. 30 min. den Waterweg, tot aan Doggersbank begeleid door de sleep boot Toeems. Deze sleepboot wacht aldaar op de Rijndam, om ze naar Rotterdam te begeleiden. De Rijndam met regeeriDg3graan en meel, vertrok 29 Januari van New-Yoik naar Rotterdam, maar keerde op bovel van de reedeiy na eenige dagen op de thuisreis te ztjo gewees't, 14 Februari te New York terug. Knoeierij met graan. Reeds geruimen tya bestond het vermoeden, dat uit de steling Am sterdam aanzieciyké hoeveelheden tarwe naar den omtrek van Oude water werden vervoerd en daar tegen zeer hooge pryzen aan veehouders werden verkocht. Thans is gebleken, dat inderdaad veel tarwe tegen f 56 en f 60 per H. L. aan veehouders is verkocht. In Lange Ruige Weide zyn controleurs vaa het Ryksgraanbureau geweest, die óp verscheidene partijen beslag hebben gelegd. Een groot aantal per sonen moet in de zaak betrokken zy*n. Een nauwkeurig onderzoek wordt ingesteld. Reeds beeft de Rykspolitie tegen verscheidene personen proces verbaal opgemaakt. Verkwisting? Onder bovenstaand opschrift meldt de „Bakkersbondscourant" het vol gende Nu de bakkero geen oud brood als veevoeder mogen verkopen in ver band met de tarweschaarschte, ter wijl de enorm hooge pryzen, die voor het veevoeder worden betaald, hen anders allicht in de verleiding zoude brengen om brood expresselyk oud te iaten worden, komt het ons vreemd voor, dat naar wy vernemen op biseuitafval niet zoo scherp wordt gelet. Althans, wy vernamen, dat onder die benamiDg vry veel tarwe by de veehouders terecht komt. Of het allemaal wel biscuitafval is, kun nen wy niet zeggen. 'tZou toch wel wat bar zyn als dit waar mocht zijnde menschen brood met aardappelmeel of maïsmeel eten en het vee fijne biscuits! f3400 vermist. Een bediende van het bykantoor der firma Mees te VJaardingeD, woon achtig te Maassluis, begaf zich Zater dag vau laatstgenoemde plaats per trein naar Vlaardingen, by zich heb bende een enveloppe, waarin een be drag van f3400 aan geldswaardig papier. Dit geld behoorde toe aan een ingezetene van Maassluis en moest naar het kantoor van genoemde firma gebracht worden. Te Vlaardingen aangekomen, ver liet de bediende den trein en be merkte eenigen tijd later, dat hy de enveloppe niet meer had. Een onmiddeliyk iagesteld onder zoek leidde tot heden toe tot geen resultaat. Door dan bliksem getroffen. Een ernstig ongeluk wordt aan de „Zw. Ct." uit Ambt Hardenberg gemeld. J. Lunenburg en zyn echt- De bommen op Zlerikzee. De N. Rotterd, Crt. schrijft naar aanleiding van de Eogelsche mede- deeling omtrent het onderzoek naar het bommenwerpen op Zierikzee, waarin wordt verklaard dat de bom m8n niet uit Eogelsche vliegtuigen werden geworpen, o.m. Is hiermede de zaak nu uit? Dat kan niet; want het is, zoo hier geen onverklaarbaar, en by de „grondigheid" van het Eogelsche ondeizoek ook ondenkbaar, misver stand heeft plaats gehad, kortweg een schandaal wat de Engelsche re- geeriog ons als resultaat van dat „ooderzoek" voor durft zetten. Er is nagfnoeg geen woord van juist. Het blad merkt dan op dat vólgens het Eogelsche bericht de vliegers n»3r Zeebrugge vlogen met tegenwind uit bet n.-o., die een snelheid bad van ongeveer 80 myi per uur. Ditklopt niet 'met de feiten. De wind was in den nacht, toen de bommen op Zierikzee geworpen zyn, niet N.O. met san snelheid van ongeveer 20 myi in het uur, doch kwam juist uit den tflgenovergeatel den hoek. Dp wiad was biykens de waarnemingen van ons meteorolo gisch instituut W.Z.W. met een snelheid van ongeveer 8 M. per sec. Indien dus de twee vliegtuigen degenen zyn die onder verdenking stonden, dan hebben zy derhalve gevlogen van Duinkerken naar Zee- brugge in de meening met een krachtigen tegenwind te doen te hebben, doch zij hadden den wind mee - zoodat vergissing ten aanzien van „het welbekende doelwit" niet alleen niet uitgesloten, doch zelfs waar8chynlijk zou moeten worden geacht. Indien deze twee vliegtuigen onder verdenkiDg stonden. Doch het „gron dige onderzoek" is blijkbaar niet eens zoo grondig geweest, of men heeft zich in den dag van het voorval vergist. Volgens het Engelsche bericht toch voerde een vliegtuig 8 bommen, die, naar gerapporteerd Is, achtereen volgens op de pier van Zeebrugge werden geworpen. Het Duitscbe communiqué, dat later is verschenen en in de Ned. )er3 afgedrukt, hield in41at in den )ewusten nacht 15 bommen, gewor pen door Eogelsche vliegers, in de nabybeid van te Zeebrugge liggende schepen in het water waren gevallen. Met deze mededeeling loopt het Eogelsche communiqué geheel vast, „Het Duitscbe communiqué, dat later is verschenen en in de Nederlandache pers afgedrukt" is namelyk niet te vinden. Wat er wel is, en waar het Engelsche communiqué waarschijniyk op doelt is een bericht in de Telegraaf tod 's middags van den 293ten April, dus van «óór den aanslag op Zierikzee, waarin gezegd wordt dat in den middag van den 29sten 15 bommen op Zeebrugge werden gewor pen. Men ziet hieruit, dat het zooge naamd „later" communiqué, waar van het Eogelsche onderzoek spreekt, niet is een later, doch een vroe ger, reeds voor den aanval op Zierik zee afgegeven communiqué. Wat meer zegt, die zoo knap in den nacht van 29 op 30 met N.O. wind gevlogen hebbeD, kunnen niet de mannen zyn van denzelfden tocht, als die van de 15 bommen, wier verhaal zoo mooi met het Telegraaf-bericht van den 29 an klopt. Aan het slot van het Engelsche communiqué werd opgemerkt, dat de vliegtuigen der Engelschen niet met zoeklichten zyn uitgerust, terwyl in de berichten omtrent den aanslag gemeld werd, dat met zoeklichten gewerkt werd. De „N. Rott. Ct." merkt evenwel op, dat dit bericht niet uit Zierikzee afkomstig was, doch uit Middelburg. Uit Zierikzee zelf werd daaromtrent niets gemeld. Hiermede zijn de bewyzen van het „grondige en zeer nauwkeurige onderzoek" uitgeput. Het is duidelyk, dat zy zyn volstrekt ondeugdelyk, wyi onwaar, en dat zy den schijn hebben meer uitvloeisels te zyn van oppervlakkige kranten berichtjes, dan van ernstig onderzoek. Eq men is slechts verbaasd, dat een lichaam als de Eogelsche admiraliteit zich niet te goed acht met zulke controleerbaar ODjuiate praatjes voor den dag te komen. Het spreekt van zelf, dat de Neder landscbe regeering bet by de Engel sche „opheldering" van den aanslag op Zierikzee niet zal laten. Zy kan dat nu nog minder dan te voren. Eene ruiteriyke erkenning van ver gissing zou hier te lande aanvaard zynby eene korte mededeeling van onschuld zou men zich hebben moeten neerleggen maar deze verklaring, die ons met tastbare onjuistheden af scheept en daarmede de zaak „afdoen de" denkt uit te maken, is zoo onsympathiek, dat daarmee de pyn- lyke gebeurtenis te Zierikzee onmoge lijk kan worden te ruste g3legd. Natuurlijk heeft de „Telegraaf" een heel andere meening dan de N. Rott. Ct. Het blad zegt, dat de Eogelsche verklaring op zeer aannemelijke gron den alle schuld voor de bommen op Zierikzee afwijst. „De Engelschen hebben steeds waar bet noodig was onomwonden schuld bekend en vol ledige voldoening verstrekt. De Eogel- scben hebben in dezen oorlog nooit opzettelijk het leven van neutralen in gevaar gebracht of weerlooze bur gera vermoord. Er is geen enkele renen waarom ze van die gedragslijn zouden zyn afgeweken." Volgens een Wolff-telegram heeft het door de Duitscbe regeering inge stelde onderzoek uitgemaakt, dat een vliegtuig vau de centrale mogend heden den aanval niet kan hebben DE OORLOG. Vin hst Westelijk front. Beriyn, 15 Mei. Ten Z. en O. van Bullecourt werden vyandeiyke aanvallen bloedig afgeslagen. St. BertUe-hoeve, ten O. van het fort Malmaison, werd stormenderhand genomen en tegen pogingen tot her overing bezet gehouden. Eveneens behielden de troepen een op 13 Mei op hoogte 108 ten N. van Sapigneuil door terugdringen der Franschen genomen linie tegen tot viermaal toe fierhqqldp aanvallen. By Ailles, ten W. van Ciaonelle, en ten W. van den weg Corbeny Berry au Bac hadden gedeelteiyke aanvallen der Franachen geen succes. Ten O. van do Maas zyn aanvallen van vijandelijke aanvalstroepen op het dorp Blaócée afgeslagen. Londen, 15 Mei. In den vroegen ochtend heeft de vyand twee forschë aanvallen gedaao. De poging orp de Hindenburg-linie aan te vallen mis lukte, de aauval op Bullecourt werd na een zwaar gevecht afgeweerd, waarby onze voorposten in het noord westelijke deel van het dorp ge dwongen werden een klein eindje achteruit te gaan. Pary's, 16 Mei. Gisteren hebbende Duitschers tegen den avond na een hevig bombardement op den Cbemin des Dames in de atreek ten noord westen van Braye de Fransche stel lingen over een breed front in de richting van Les Bovettes en de hoogte Chevregny aangevallen. Het sper- en machinegeweervuur der Franschen brak den aanval. De vyand kreeg voet in een schans ten Zuid westen van Pilain. tieneraal Pétain, is tot opperbevel hebber van het Fransche leger benoemd. Van hst Itallaansoh-Oostsn- rljksche gevechtsterrein. Weenen, 16 Mei. Na een driedaag- sche vuurvoorberoiding is gisteren de infanterie-aanval tegen ons l3onzo legér losgekomen. De vyand liep op een front van meer dan 40 K.M. breed op tal van plaatsen storm tegen onzo linies. Het hevigst is in het vak van Plava, op den Monte Santo, op de hoogten ten Ooaten van Görz, in het gebied van den Faithi Hrib en by Coataüjavica, gevochten. Op den Faitbi Hrib zyn onze in elkaar ge schoten schansen vyfmaal van deeen9 band in de andere overgegaan, om ten slotte in ons bezit te blyven. Onze troepen hebben gisteren by hun krachtig verweer volkomen suc ces gehad. De vyantf heeft meer dan 1600 man en verscfieidene machine geweren in onze handen gelaten. De slag duurt nog onafgebroken voort. De duikboot- en mljnoorlog. Berlijn, 14 Mei. In den Atlantischen Oceaan zijn vier stoomschepen en acht zailschepeb, met tezamen 25.500 ton inhoud, in den grond geboord. Dultsch luchtschip vermist. BerlijD, 16 Mei. (Off.) Het marine luchtschip „L 22wordt sedert 14 Mei vermist. Volgens een officieele Engelsche mededeeling iB het schip in den ochtend van 14 Mei door Eogelsche schepen in de Noordzee vernietigd. Uit den Dultschen Rijksdag. Interpellaties over de oor logsdoeleinden. Beriyn, 15 Mei. Aan de orde is de conservatieve en de aoc.-dem. inter pellatie over het oorlogsdoel. Rö3icke (cons.) lichtte de cons. in terpellatie toe. Terwyl de dappere troepen onder stroomen bloed het veroverde terrein vasthouden, dringt de soc.-dem. party den rykskanselier naar een onmiddelyken vrede zonder schadeloosstelling en annexaties. Het Ryksbestuur kwam aan desoc. dem. eischen buitengewoon ver tegemoet, zoodat de soc. dem. party bevoor rechting geniet boven de andere par tijen en het Keizer woord: „Ik ken geen partyen", niet meer geldt. Deze toe stand moet worden opgehelderd. Wy houden het soc. dem. partybe- sluit voor zoo noodlottig, omdat dit niet-nationale, om niet te zeggen anti- natiónale en internationale belangen voorstaat (instemmiDg rechts, lawaai liDks). Wy voeren een verdedigingsoorlog, hebben echter machtsuitbreiding coo- d;g ter waarborging van onze ver dedigingstoerusting en versterking van onze volkskracht. Een afzieu van schadeloosstelling beteekent dat wy den la9t der milliarden tientallen jaren lang zullen moeten dragen. Zulk een afzien zou ODzen vyanden een vrijbrief geven om den oorlog te ver lengen zonder iets te wagen, want zij zouden weten dat wy niets van hen verlangen. Het volk verlangt een duidelyk antwoord. (Stormachtige toejuichingen rechts, sissen links.) De sociaal-democraat ScheidemanD lichtte de sociaal democratische inter pellatie toe. „Het partybestuur ver langt niet een onmiddelyken vrede, maar een optreden van de socialisten vaa alle landen, gelyk wy doen. Ik ben het hierin eenB met Rösicke: Weg met alle onduidelijkheid 1 De kanselier moet zeggen wat hij wil. Aan weerszyden worden de volken getroost met de aanstaande definitieve beslissing. Onze taak is het dit spel met bet leven der volken te ont maskeren en allen regeeringen toe te roepen: Het is genoeg. Zoo denken de socialisten. De veroveringspolitici roepen om machtsuitbreiding, gebiedsuitbreiding geld, grondstoffen. Dat kan alleen een nationaal georganiseerds roovers bende willen. (Storm van veront waardiging rechts.) Indien Frankryk en Engeland van annexaties zouden afzien, Duitsch land daaraan echter vasthouden, dan hebt ge revolutie In het land. (Storm van verontwaardiging, aanhoudend Pfuigeroep; geroepr Weg van de tribune.) De president roept den spreker tot de orde. (Levendige toejuichingen.) Scheidemann: Nu, zoover is hét nog niet. De vyanden zien immers niet van annexaties af. Eindeiyk moet een voor alle zyden rechtvaar dige vrede worden gesloten. Ik ben vast overtuigd, dat geen vrede gesloten ka.u worden, zonder dat de grenspalen worden verplaatst. Maar dat moet met wederzydsch goedvjndon geschieden. Leve de Vrede. Leve het Vrye Europa." De rede van den Rijkskanselier. De Rijkskanselier, hierna het woord nemende, zeide o.m. „Da zooeven toegelichte interpella ties verlangen van my een program verklaring in do quaestie van onze oorlogsbedoeliDgen. Het afleggen van zulk een verklaring in het tegen woordige oogenblik zou de belangen van het land niet dienen (zeer juist!) daarom moet ik haar weigeren. Verder verklaarde de Rykskanse lier dat geen meeningaverschil met de bondgenooten bestonden vervolgde daarop Ik begryp volkomen dat het volk bartatochteiyk veel belang stelt in het doel van den oorlog en in de voorwaarden van den vrede. Ik be grijp het verzoek om duidelijkheid, dat van rechts en links weder tot my wordt gericht, maar by het be spreken van het oorlogsdoel kan voor my slechts het eenige richtsnoer zijn een spoedig en tegelyk een gelukkig einde van den oorlog (levendige toe juichingen), meer mag ik niet zeggeD, meer mag ik niet doen. Zooals thans de dingen staan legt de algemeene toestand my terughouding op en dus zal ik die terughouding betrachten en ik zal «y door geen aandrang, noch van de zijde van Scheidemann, noch van den kant van ROsicke van myn weg laten afvoeren. Ik zal er my niet van laten af brengen door het woord, dat Scheide mann meende op dit oogenblik, nu aan de Aisne en by Atrecht het trommelvuur weerklinkt, het volk te moeten toewerpen de mogelijkheid van een revolutie. Het Duitsche volk zal met my toonen dat het dit woord niet begrypt. Maar ook niet door de poging van Rteicke om het voor te stellen alsof ik onder den invloed der sociaal democratie zou staan. Men verwyt my, dat ik onder den invloed sta van een party. Ik sta onder den invloed van geen enkele partynoch van links, noch van rechts. Vervolgens wees de Rykskanselier er op, dat by Eageland en Frankryk nog niets van bereidwilligheid tot den vrede is tebespeureD. De laatste stemmen hierover uit Londen zeggen: Het oorlogsdoel, dat wijtwee jaar geleden verkondigden, blyft onveran derd voortbestaan. Laat Scheidemann niet denken, dat ik deze stemming met een schoon gebaar zal beantwoorden. Moet ik dezen, onzen Westeiyken vyanden, ronduit een verzekering geveD, die hun veroorlooft zonder eenig gevaar voor de eigen verliezen* den oorlog tot in het oneindige te doen voort duren Moet ik bet Duitsche Ryk naar alle kanten eenzijdig aan een formule bindendie ten slotte toch maar een gedeelte van de gezamenlijke vredes voorwaarden omvatdie eenzydig de door onze zonen en broeders met hun bloed veroverde resultaten prys geeft en die alle andere rekeningen onbe taald laat? Neen, zulk een politiek wys ik van de hand. (Daverend applaus). Ik zal haar niet voeren. Het zou snoode ondankbaarheid zijn tegenover de heldendaden vau ons volk op het slagveld en in het eigen land. Het zou gelijk staan met het prysgeven vau de toekomst van ons vaderland. Of moet ik volgens de omgekeerde methode een veroveringsprogramma vaststellen Ook dat wys ik van de hand. Niet om veroveringen te maken ondernamen wy dezen oorlog, staan wy thans in den stryd tegenover de geheele wereld; maar alleen om ons bestaan te verzekeren en de toekomst van ons volk stevig te vestigen. Als Rusland voor het eigen land van alle geweldadige veroverings plannen afziet, als het tot een duur zame verhouding ten opzichte van een vreedzame nabuurschap met ons wil geraken dan spreekt het immers van zslf dat wij, die dien wensch deelen, de duurzame verhouding voor do toekomst niet te niet mogen doen, dat wy de ontwikkeling er van niet door eischen onmogelyk mogen ma ken die niet met de vryheid en den wil van het volk in overeenstemming zijn te brengen en de kiem zou leg gen voor nieuwe vijandschap tusschen ons'en het Russische volk. Ik twyfel er niet aan, dat een voor beide partyen bevredigende overeenkomst getroffen zou kunnen worden die elke gedachte aan ge weld buiten sluit, die geen prikkel, geen ontstemming achterlaat. Onze militaire positie is zoo goed als ze sedert het begin van den oorlog misschien nog niet is geweest. De vyanden in het westen komen on danks de vreeselyke verliezen niet vooruit. Onze dulkbooten werken met toenemend succes. De daden van de duikbootmannen spreken voor zich zelf. Ik denk dat ook de neutralen dat zullen erkennen. De toezeggingen, die wy hun deden, zyn geen ydele beloften. Met vol vertrouwen kunnen wy verwachten dat wij dus een goed einde naderen. Dan zal de tyd komen, dat wy over onze oorlogsbedoellngen, waar omtrent ik in volkomen overeen stemming ben met de opperste le geraanvoering (Stormachtige toejui chingen. Geroep: HoortI Hoort;) met de tegenstanders zullen kunnen on derbandelen. Dan willen wij een vrede verwerven, die ons vryheid geeft in ongestoorde ontplooiing van onze krachten weder op te bouwen, wat de oorlog verwoestte, opdat uit al het bloed, al de offers, een ryk en volk weder op sta, sterk, onafbankeiyk, onbedreigd door zyn vyanden. Een bolwerk van vrede en arbeid." (Le vendige herhaalde toejuichingen.) De debatten. Nadat de Rykskanselier had ge sproken, verklaarde de centrum- afgevaardigde Spahn namens het centrum, de nationaal liberalen, vrij zinnigen en de meerderheid der Duitsche fractie: Wij zyn het eens llntrent de opvatting dat thans in den Rijksdag diepgaande besprekingen over de ooriogsbedoeliugen, voor de juist begrepen belangen van het vaderland niet dienstig zouden zyn. Het vredesverlangen van het Duitsche volk is gericht op een vrede, die het Duitsche Ryk het bestaan, de politieke en economische wereldmacht, de ontwikkelingsvryheid waarborgt, die de afsluiting van de wereldmarkt duurzaam verhindert, welke door Engeland wordt bedoeld. Ledebour, (onafh. s. d. party) zeide o.m.: De kanselier wil ongetwyfeld iniyvingen in het oosten en het westeD, maar behalve grenzelooze fantasten, gelooft niemand, dat het Duitachland zal lukken zijn tegen standers op de knieén te drukken. De Russische socialisten hebben aan biedingen gedaan, die vrede mogeiyk maken. Wel zullen wy met Rusland geen afzonderlijken vrede kunnen sluiten, maar de invloed van Rusland kan de stemming der Entente doen keeren, en dat moeten wy bevorderen. Scheidemann moet den stryd tegen de regeering aanbinden, als hy zyn krachtige woorden door daden wil laten volgen. Wy zyn overtuigd, dat het in Duitachland zoover moet komen als in Rusland, want daar sturen de machthebbers op aan. Wy moeten in Duitachland dra den repu blikeinachen regeeringsvorm invoeren en zullen in de grondwetscommissie voorstellen, dien regeeringsvorm voor te bereiden. Bavid (soc.-dem.)De kanselier heeft geen inlijvingsprogram voor gedragen en niets gezegd, dat met onze zienswyze over een goeden vrede onvereenigbaar is. Hy heeft zich échter ook niet by onze verlangens aangesloten. De taktische overwe gingen van den kanselier zyn niet gelukkig gekozen. Onze taktiek moet zyD, de vredesstroomingen in devy- .ndeiyke landen te bevorderen. Men heeft Scheidemann's uitlating over een revolutie verkeerd begrepen by heeft niet met revolutie gedreigd, doch slechts een geval gesteld, dat wy niet wenschen, doch waarop de conservatieven met hun politiek aan sturen. Grlfe (cons.): De interpellaties hebben geen opheldering gebracht; wel echter is uit de bespreking ge bleken dat de burgerlijke partijen niets moeten hebben vaD een Scheide mann vrede en dat ook de. kanselier het beginsel van zulk een vrede niet als bet beste beschouwt. Ik ben overtuigd dat de duikbootoorlog met zyn schitterende uitkomsten bezig is een toestand te scheppen, waarin wy vredesonderhandelingen kunnen overwegen, die ons iets positiefs zullen brengen. Als men een Scheide- mann-vrede weigert beteekent dat echter niet dat men op verovering uit is. Wy wilfen opheldering, of en waartegen het met ons bloed veroverde gebied zal worden uitgeleverd. De kanselier heeft die opheldering niet gegevsn en daarom zeggen wy „Keizer, hoor Daar uw volk OOSTSLOOTSTRAAT. MENU voor de volgende week: Maandag 21 Mei: Qroentensoep. Dinsdag 22 Mei: Aardapptlen mat Sparalaboonen. Woensdag 23 Mei: Erwtensoep. Donderdag 24 Mei: Aardappelen met Zuurkool. Vrijdag 25 Mei: Rijst met Ragout of Rijst met boter en suiker (naar keuze). Zaterdag 26 Mei: Aardappelen met Snljboonan. Vrijdag 18 Mei Inplaats van rijst met ragout of rijstepap, uitsluitend rijst mat botsr en suiker. Voor den 2den Pinksterdag (Maandag 28 Mal) zal geen eten worden ver strakt

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1