HELDEUiCOOMNT
Tweede Blad.
DE OORLOG.
Laatste berichten.
Op bon No. 24
Op bon No. 25
Op bon No. 26
Op bon No. 27
VAN ZATERDAG 2 JUNI 1917.
Op- «n ondergang van Zon an Maan
an tijd vairhoogwater (Texel).
(Zomertijd).
Maan Zon waUx
Hei op: oodot: op:ondM:vJa.:n-m.
Zondag 8 a. 7.18 m. 232 4.48 8.12 7.C 7J6
Haandag 4 833 838 4.48 Ma 7.60 8.6
Dinsdag 6 8.40 4.7 4.48 8.12 8.86 838
Woensd. 8 10.84 6.4 4.43 8.18 8.20 8.46
Dondsrd. 7 11.17 6.1# 4.42 9.1810.6 1036
Vrijdag I 11.48 7.88 4.42 9.14 10.46 11.20
Zatsrdag 9m. M3 9.8 4.42 9.14 11.80 0.10
PLAATSELIJK NIEUWS.
B. Tb. Hvyting.
Gisteren is alhier in den leeftyd
van 58 jaar overleden de heer B. Th.
Heyting, onderwijzer aan de achool
aan de Oostslootatraat.
Be heer Heyting nam een zeer
werkzaam aandeel in het bestuur
der Ned. Nat. Werklieden-Vereeniging
„Door Orde en Spaarzaamheid tot
Welvaart" alhier. In den beginne
door het zitting nemen in verschil
lende Commissies, later door het
vervullen, gedurende 12 jaar, van de
functie van secretaris. Bfj het ver
scheiden van den heer Bos, werd hjj
den 28 Oct. 1915 benoemd tot presi
dent der vereeniging, welke moeie-
ïyke functie moeielijk vooral in
dezen ernstigen tijd hij uitnemend
heeft vervuld.
De begrafenis zal plaats hebben
op Maandag a.s., des middags te 1
uur.
Onze vroegere plaatsgenoot,
den heer J. O. Dop, is met Ingang
van 1 Juni benoemd tot leeraar in
het vak- en vormteekenen aan de Se
ambachtsschool te Amsterdam.
Verkiezing Tweedi Kamer.
Aan de Besturen der Antl-Revo-
lutionnalre, Cbristeiyk-Historische,
Roomsch-Katholieke kiesverenigin
gen en aan de Federatie Helder van
de S.D.A.P. is onderstaand schreven
gezonden
Helder, 81 Mei 1917.
Aan. het Bestuur der... enz.
Mijne heeren.
Het Bestuur van de Oentrale Vrij
zinnige Kiesvereen. in dit district
heeft de eer, naar aanleiding van
het getroffen accoord tusschen de
politieke partijen, in zake de ver
kiezingen voor de leden der Volks
vertegenwoordiging,, welke zullen
gehouden worden In Juni a.s.,
vast vertrouwend op de eerlijke
nakoming van bedoeld aecoord, óók
door uwe organisatie, en dus als
vaststaand aannemende, dat tegen
over het onlangs gekozen en onmid
dellijk weder aftredend Kamerlid
den heer P. J. Oud door u geen
tegencandldaat zal worden gesteld of
gesteund..., uw Bestuur te verzoeken
ten einde de bedoeling van het
gesloten accoord zooveel mogelijk te
bevorderen „om aan de
„kiezers in dit district te adviseeren,
„tegenover elke poging om dit accoord
rechtstreeks of zijdelings te
„verbreken, front te maken, door
„reeds nu te besluiten, om de her
kiezing van den heer P. J. Oud
„krachtig te bevorderen."
Gaarne ontving het Bestuur der
Oentrale Vrljz. voornoemd hierop
vóór a.s. Maandag 4 Juni uw geëerd
antwoord.
Inmiddels hoogachtend,
Namens het Bestuur voornoemd,
UEd. dw.
P. DE GEUS, Secretaris.
Militalren-DrankbeetrIJdere.
Op de bovenzaal van het Militair
Te-Huis aan den Kanaalweg had de
Militairen-Geheel-Onthoudersclub op
Donderdagavond, toegankelijk voor
alle soldaten, een propaganda-verga
dering uitgeschreven. De zaal was
tamelijk bezet.
Nadat de voorzitter, luitenant Van
Malssen de aanwezigen had welkom
geheeten, zette hij in 't kort 't doel
der Glub uiteen.
Als spreker zou optreden de heer
K. Vorrink uit Amsterdam. Wyi
deze echter door ziekte plotseling
was verhinderd trad in zijne plaats
op de heer Van de Bilt alhier, die
na een korte inleiding een 7 tal stel
lingen verdedigde.
1. Het alcoholisme is een ramp
voor ons land, voor ons volk en de
gevolgen zijn vreesefljk.
2. De uitgave vau de millloenen
Is improductief.
8. Het geld zou anders beter
besteed wordëï.
4. Het drankkapitaal is een
machtig gevaar dat bestreden dient
te worden.
5. Wie hef wel meent met den
Staat, met het volk zij drankbestrijder,
6. Wie met drankbestrijding spot,
handelt dom.
7. De overheid heeft tot taak de
drankbestrijding te steunen.
In een rede van 5 kwartier behan
delde spreker die stellingen en
argumenteerde ze, veelal met voor
beelden uit de omgeving getrokken
en ze met feiten uit de gebeurtenissen
der laatBte jaren stavend.
Van de gelegenheid tot debat werd
geen gebruik gemaakt.
Een militair strijkje luisterde de
bijeenkomst op.
De voorzitter betuigde aan het eind
der vergadering aan den spreker dank
èn voor zijn welwillendheid de
spreekbeurt over te nemen èn voor
zijn helder, zaakrijk betoog.
Nog deelde hij mee, dat soldaten
die tot de vereeniging willen toe
treden, zich te allen tijde kunnen
opgeven aan het adres: Langestraat24.
Een tiental nieuwe leden gaven
zich na afloop der vergadering op.
Nlauwa telefoon-aansluitingen.
266 Bakker Br. G. W., Binnenhaven
235 Booy H., brandstoffenhandel.,
Molenstraat
217* Haes C. D. de, Plantsoenstraat.
260 Mulder F., Hoofdgracht.
236 Pieren A., Kanaalweg.
275' Roy A. J. J. J. Ie, Hoofdgr.
B. F. Verfaille, Binnenhaven, huls-
houdaansluiting).
Een nieuwe telefoonlijst la in be
werking. Reclames f 1.— kunnen
nog tot 6 Juni opgegeven worden.
PROGRAMMA
v/h Concert in het Park achter het
Paleis op Zondag 8 Juni 1917,4 uur.
1. Frobe Heimkehr. liarsoh. Unntb.
3. Ouveituie -Le Rol dTa". Lalo.
5. In schöner Malennacht, Walser. Rantzscb.
4. Entr' Act«ds;l'op: „La Colombo." Gonnod.
6. Loyeland. Waltz. Holzman.
8. Vorspiel „Die Melsterslnser venNürnberg".
Wagner.
7. Maiche Militair». Blankenburg.
Krijgsraad ta 'e Gravanhaga.
Voor den Krijgsraad te 's Graven-
hage stond Vrijdag terecht R. K.,
milllcien-kanonnier te Den Helder,
wegens dienstweigering. De auditeur
militair vroeg tegen hem 14 dagen
militaire gevangenisstraf.
Da hoofdelijke omslag.
Be gemeente-ontvanger heeft dezer
dagen het bekende biljet der „plaat
selijke directe belasting naar het in
komen" voorheen genaamd de
„Hoofdelijke omslag"'— aan de inge
zetenen toegezonden.
De eerste indruk, dien het eindcijfer
op dat biljet bij het meerendeel der
ontvangers heeft gewekt, Is ongunstig.
Allerwege wordt over den verhoogden
aanslag gemopperd, en bij den ge
meente-ontvanger regent het protes
ten.
Toch zouden wij willen zeggen:
„het valt nog mee!" Immers het tekort
op de begrooting voor 1917 bedroeg,
nadat vele hoognoodige uitgaven
waren geschrapt, nog f 65,000; dat
zou neerkomen op een verhooging
van rond 50 procent van iederen
aanslag.^ Voor een belangrijk deel ia
deze som echter gevonden door de
stijging van het belastbaar inkomen,
dat wil zeggen, doordien een groot
aantal personen door grootere ver
diensten, ook al tengevolge van den
oorlog, voor een belangrijk hooger
bedrag konden worden aangeslagen.
Daardoor is het mogelijk geworden,
de verhooging voor het grootste deel
der aanslagen terug te brengenoot
25 percent. Natuurlijk is dit geen
kleinigheid, maar in vergelijking met
hetgeen ons in den aanvang van het
jaar te wachten stond, valt het nog
mee
Toch is het niet onmogelijk, dat
wfl in 1918 voor heeter vuren komen
te staan. Immers op de begrooting
voor 1917 zijn een paar posten in
ontvangst geboekt, waarvan de be
taling nog niet absoluut vaststaat.
Ten eerste noemen w{j de vordering
op het Departement van Oorlog, groot
ongeveer f 39.000, wegens in zee
geworpen meststoffen en wegens scha
de, geleden door de sluiting van het
Heldersche kanaal, en een vordering
wegens aandeel in de oorlogswinst
belasting, geraamd op f 75.000.
Behalve de meergenoemde f 65.000
komen wij dus nog ruim een ton te
kort. Wordt dit bedrag niet geheel
of gedeeltelijk ontvangen, dan zal de
gemeente vermoedelijk worden ge
dwongen tot het uitschrijven van een
leening op zeer korten termijn, waar
van de rente en aflossing misschien
op 8 of 4 j&ar zal moeten worden
gesteld.
Laten wy hopen, dat het zoover
niet zal komen
BINNENLAND.
Lichting 1812.
(Officieel.) Behoudens onvoorziene
omstandigheden zullen de dienst
plichtige korporaals en manschappen
van de militie-lichting 1912, die be
stemd zijn om later naar de landweer
over te gaan (dus uitgezonderd hen
die behooren tot de bereden korpsen,
de pantserfortartillerie of de torpe-
disten), op 15 Juni a.s. in het genot
van onbepaald (klein) verlof worden
gesteld.
De eeheepvaart.
Het Nederlandsche b.s. „Arundo"
is gisteren van Philadelpbla te Rotter
dam aangekomen.
De „Arundo" heeft ongeveer 6000
ton tarwe aan boord.
Het Donderdagnacht te Rotterdam
binnengekomen s.s. „Maartensdijk"
heeft een lading tarwe en meel aan
boord, alles voor de regeering.
Dezer dagen zijn In ballast naar de
Vereenigde Staten uitgevaren, om
graan voor de regeering te halen,
van Amsterdam de „Kennemerland"
en de „Bacchus", van Rotterdam de
„Qorredjjk".
Schip aangehouden.
Gistermorgen is te IJmuiden bin
nen gekomen het Nederlandsche
stoomschip Alblasserdam, geladen
met hout. Het schip rapporteerde,
op de reis van de Slutskar naar
IJmuiden des nachts te z(jn aange
houden door een Duitsche torpedo
boot, waarvan een officier aan boord
van de Alblasserdam een onderzoek
instelde naar lading en papieren. Toen
deze in orde bevonden werden is een
schriltelijke vrijgeleide medegegeven
wat de Alblasserdam bij een volgende
aanhouding door een Duitsche duik
boot slechts behoefde te toonen, om
verder te kunnen stoomen.
One vlssoherijbedrljf
Bij het bestuur der Vereeniging
van reeders van visscheravaartuigen
te IJmuiden is gisterenmorgen een
telegram ontvangen van de depu
tatie te Berlijn, waarin deze zegt,
dat door het Duitsche ministerie van
buitenlandsche zaken, en dat van
marine enkele kleine toezeggingen
zijn gedaan omtrent de uitoefening
van de visachery en de regeling der
schade aan de opgebrachte en ver
nietigde yisacherschepeD. De depu
tatie schynt verder hoop te hebbeD,
dat men er ln zal slagen, hoewel
dat niet gemakkelijk zal gaan, de
verkregen resultaten nog gunstiger
te doen worden.
Bedorven vleoh.
Het Britsche stoomschip „Magrix",
dat geregeld te IJmuiden bin
nenkomt om visch te laden
voor Engeland, was de vorige week
naar Hoek van Holland vertrokken
om vandaar met konvooi over te
steken. Na daar lang gelegen is het
weder naar IJmuiden teruggegaan
om een deel der lading, ongeveer
200 kisten tarbot en tongen te ont
schepen. wijl die door het lange
liggen was bedorven. Per motorboot
ia de bedorven visch toen buiten
de haven van IJmuiden in zee ge
worpen.
Borieo.
(Officieel.) Naar aanleiding van
te Banjermasslng loopende geruchten
dat een luitenant der infanterie met
5 man door Dajaks zouden zijn ver
moord, is de resident der zuider- en
oosterafdeeling van Borneo met ver
sterking naar Sembakoeng vertrok
ken.
Centrale keuken opgeheven.
Ook de centrale keuken te Gouda,
die gedurende ongeveer een maand
baar producten heeft aan den man
trachten te brengen, wordt thans
wegens te geringen afzet gesloten.
Chili 8alpeter.
(Officieel.) Hoewel de Nederlandsche
Landbouw groote behoefte heeft aan
Chili-salpeter en deze in Nederland
is aangekomen of binnen enkele dagen
nog zal aankomen, is het niet moge
lijk deze te distribueer en.
Zoodra de moeilijkheden die thans
de distributie nog in den weg staan,
zullen zijn opgeheven, zal de Regee
ring met den den meesten spoed tot
verdeeling overgaan.
Aardappclennood ta Zaandam.
Gisterenmiddag heeft de schaarachte
aan aardappelen en andere levensmid
delen welke dezen zouden kunnen
vervangen (erwten en boonen) aan
leiding gegeven tot opstootjes, waarbij
de politie zich genoodzaakt zag van
wapenstok en sabel gebruik te maken,
om de orde te handhaven.
Nadat daarop al dagen lang voor
Pinksteren was gewacht, was van
wege het plaatselijk levensmiddelen-
bureau bekend gemaakt dat gisteren
middag 3 uur aardappelen verkry gbaar
zouden zijn.
Toen de huisvrouwen zich op dat
uur aanmeldden werd hun echter
aangezegd, dat de verkoop eerst den
volgenden morgen te 9 uur zou
geschieden.
Hierdoor toonden de vrouwen zich
zeer ontevreden, omdat zy meenden
weer aan de praat te worden ge
houden. Ook twee dagen te voren
was gezegd, dat er aardappelen zou
den zijn, doch toen bleek slechts één
waggon beschikbaar te zijn, zoodat
de meesten onverrichter zake kon
den terugkeeren. Daarbij kwam dat
ook erwten en boonen niet te krijgen
waren.
Op den Dam scnoolden een groot
aantal vrouwen eamen, die luide
hun grieven uitten, toen een met
aardappelen beladen wagen pas
Beerde. In een oogenbllk hadden de
vrouwen enkele zakken van den
wagen getrokken en op de straat
leeggestort, waarvan ze echter door
de vrouwen haastig werden opge
raapt en in de mandjes en pannetjes
geborgen. De komst van de politie
maakte hieraan echter spoedig een
einde.
Git was echter slechts een voorspel,
want in optooht werd toen naar het
station van de H. S. M. getrokken,
waar de groentenhandelaren bezig
waren te lossen.
Hier werd gewacht tot de karren
naar buiten zouden komen.
Hoewel de eerste kar met behulp
vau een krijgslist veilig door de op
gewonden menigte was geloodsd, liep
het echter met de tweede spaak.
Zoodra deze buiten het hek van
het emplacement was, drongen de
vrouwen van alle zijden op met het
uitgesproken doel zich zelf recht te
verschaffen. Bij de pogingen van de
politie, om dit te verhinderen, kwam
het tot een botsing, waarbij eenige
mannen het voor de vrouwen op
namen en de politie zich gedwongen
zag de wapenen te hanteeren.
Dit had tot gevolg, dat de groente
handelaar spoedig was ontzet, maar
ook dat er eenigen geduchte klappen
opliepen. Toen daarop de verdere
verzending werd uitgesteld verspreid
den de vrouwen zich, om daarna een
bezoek te brengen bij den burge
meester, die toezegde de zaak zoo
goed mogelijk te zullen regelen.
Stoomiohlp gestrand.
Donderdagavond strandde in de
Terschellinger gronden het Duitsche
stoomschip „Mecklenburg". Het schip
kon Vrijdagmorgen met eigen kracht
weder vlotkomen.
Brutale barooving.
Donderdagnacht werd de arbeider
J. D. T., verblijf houdende te Aalsmeer,
op een der dijken, onder de gemeente
Zaandam, op brutale wijze beroofd.
De man verkeerde onder invloed van
den sterken drank. Eenige, vermoe
delijk drie personen, te Amsterdam
woonachtig, beroofden hem, terwijl hij
op een dyk lag te slapen, Zy stalen
zijn mes en vermoedelijk daarmede
werden de bandjes doorgesneden van
een zakje, dat de man om de hals
droeg. In dit zakje bevond zich een
spaarbankboekje van f 2700, benevens
een bedrag van f 125 aan bankbiljetten.
Aangifte by de politie is gedaan.
Brutale smokkelaars.
Gisternacht is in de Meerwijk by
Nymegen een militaire troep aange
houden, die bestond uit mannen van
den Vrywilligen Landstorm, van de
Landweer en burgers, gekleed in
militaire uniform. Zij deden zich voor
als een, militaire patrouile doch waren
niet anders dan brutale smokkelaars,
die huu ransel en broodzak gevuld
hadden met Kwatta-chocolade, welke
ze op deze wyze ongemerkt naar de
grens brachten.
Reeds lang waa by het commando
van den Vrywilligen Landstorm en
bg de Kon. Marecbaussée de truc
bekend, welke reeds meermalen moet
zijn uitgevoerd, doch het mocht nu
eerst gelukken deze rooversbende, die
onder commando stond van een
adjudant onderofficier, te vatten.
Op enkelen na, die ontvlucht zyn,
werd het heele troepje, ongeveer 40
man, gevangen genomen en door de
marechausaóes achter slot gezet.
Nader vernemen wy nog, dat 50
kistjes Kwatta, elk van 100 reepen
in beslag genomen zyn.
(„Nym.-Crt.")
Dultsohland en de neutrale scheep
vaart.
Een officieel bericht uit Beriyn,
d.d. 31 Mei meldt:
Daar het gebleken was, dat de
Engelsche regeering by de aankon
diging der Duitsche blokkade alle in
Engeland liggende neutrale schepen
vastgehouden bad, zoodat deze sche
pen geen gebruik hebben kunnen
maken van de uitlooptermynen,
welke de Duitsche regeering hun
heeft toegestaan, had de Duitsche
regeering ingevolge de wenschen der
neutralen een nieuwen termyn voor
het uitloopen van neutralb schepen
toegestaan. Ook toen, n.1. op 1 Mei,
maakte de Engelsche regeering velen
neutralen schepen het uitloopen uit
Engelsche havens onmogeiyk.
Dientengevolge ontstonden in som
mige. neutrale landen groote moei-
ïykheden in de voorziening met voed
sel. Daar de Duitsche blokkade slechts
tegen den vyand en zynen handel
gericht is, en wyi de Duitsche lei
ders van de oorlogvoering ter zee er
naar streven, hun doel, dat op de
overwinning op den vyand gericht
is, te bereiken, zoo mogelijk zonder
ook de neutralen daaronder te laten
lyden, welke dit doel niet moedwil
lig tegenwerken, besloot het Duitsche
vlootbestuur, ondanks de ernstige
bezwaren van militairen aard, nog
i tegemoet te komen aan de
wenschen der neutralen, die door
Engelands willekeur in moeliykheden
zyn geraakt.
Het heeft daarom bevel gegeven,
dat alle neutrale in Engeland liggen
de schepen op 1 Juli den vryen door
vaart door het blokkadegebied moet
toegestaan worden, mits deze sche
ien bepaalde kan teekenen dragenen
lepaalde wegen volgen.
Raadmoverzloht.
De vergadering van Donderdag
avond stond in het teeken van de
centrale keuken. Er was eea voorstel
van B. en W. om de exploitatie van
de bestaande, op het oogenblik fun-
geerende keuken van den Volksbond
over te nemen met alle daarop lig
gende lasten en tot stichting van
een .gemeenteiyk bedryf. Door Wa
terstaat was een terrein aan den
Dykweg gratis afgestaan en B. en
W. vroegen om eene bealisslng van
den Raad.
-Doch het was der s.d.ap. niet
radicaal genoeg. Immers, het voor
stel van B. en W. bedoelde een
keukenbedryf, dat geheel Ingericht
was voor tydeiyke functioneeringen
dat, zoodra de toestanden normaal
werden, zou ophouden te bestaan.
Daarop waa ook het ontwerp voor
een gebouw gebaseerd, en B. en W.
wilden den bestaanden inventaris
geheel overnemen en zoo noodig
uitbreiden. De soc.dem. fractie, krach
tens haar beginsel voorstandster van
gemeenteiyke exploitatie, kon echter
met deze op bescheiden voet opge-
exploitatie geen genoegen ne
men. Van haar standpunt uit rede
neerde zy en terecht als de
gemeente overgaat tot stichting van
een keukenbedryf, dan moet dat
ook flink worden aangepakt. Dan
moet men, zooals dat b.v. in Am
sterdam is geschied, een in alle op
zichten modern bedryf inrichten;
immers, men moet dan uitgaan van
het standpunt dat het noodig kan
zyn voor alle inwoners te moeten
koken. Dan kan men met een be
krompen bedryf niets beginnen.
Aanstonds al laaide het verzet
heftig op van de tegenstanders der
s.d.a.p., die in casu voorstanders
waren van de Volksbondkeuken. De
discussies dreigden zelfs een oogen
blik een zeer onaangename wending
te zullen nemen. Er was eene uit
voerige toelichting op het voorstel
der s.d. fractie, en de heer Bier
steker maakte bezwaar om dat voor
stel zoo maar ineens te behandelen.
Laten we dan de heele zaak liever
uitstellen, zeide die heer. Och, ant
woordden de heeren de Zwart en
Michels, zoo erg is het niet met ons
voorstel. Het bedoelt slechts [eene
principieele uitspraak uittelokken
over de oprichting van een keuken
Aanvaardt de Raad het principe, dan
is een onderzoek noodig naar de
beste wijze waarop de stichting ge
schieden kande heeren moeten dan
eens naar Amsterdam gaan kyken.
Aanvaardt de Raad het principe niet,
dan hebben we altyd nog het plan
van B. en W. dat we kunnen aan
nemen. Maar dan moeten de heeren
wel begrypen, dat wy met alle mid
delen zullen trachten de plannen
van B. en W., die ons volstrekt niet be
vallen, te amendeeren. En dan ko
men we nog in geen uren klaar,
want wy hebben op elk artikel amen
dementen. 't Eenvoudigste ia ~dus
ons voorstel te accepteeren.
Allemaal goed en wel, zei de heer
Biersteker, maar ik wil haring of
kuit hebben. Ik wil eerst een gede
tailleerd plan hebbenwie weet wat
voor addertjes er in dat gras schui
len. Toen werden de 8.d.a.p.ers ny-
digadders riep de heer de Zwart,
dat moet in de notulen komen, dat
hier gesproken wordt van verborgen
adders.
De heer Van Breda was op de
hand der soc. dem. Wat is er tegen,
om hun voorstel aan te nemen We
toch' allemaal vóór het principe
van de Keuken. Jawel, betoogde men
van de andere zijde, maar het voor
stel van B. en W. is voor tydefljk
en dat van de B.d. voor permanent,
en
„En het mocht eens gelukken, dat
we hier zoo'n socialistische maatre
gel ingevoerd kregen" riep de heer
Michels bitter uit. „'tZou jammer
zyn als het eens bleek te gelukken."
Zoo ging het genoegfljk heen en
weer. Maar het schoot niet op en
men wilde er niet aan om de voor
atellen der s.d.a.p. aan te nemen. De
heer Baak hing een tafereel op van
de keuken, wier populariteit zeer aan
't tanen was, naar hy zeide.Bleef de
toestand zooals die was, dan was
een keuken niet eens noodig. Maar
men moest natuuriyk op de toekomst
werken, en klaar zün voor 't geval
eens werkeiyk van die keuken gebruik
moest worden gemaakt. En stel eens,
zei de beer de Zwart, dat op een zeker
oogenblik 5 6000 porties klaarge
maakt moesten wordenwaar haalt
men dan zoo gauw menschen van
daan b.v. om de benoodigde aardap
pels te schillen Terwyi er voor dit
en voor andere dingen allerlei mo
derne machinerieën zyn, dié dit werk
uitstekend verrichten.
Allemaal waar, maarde kosten.
Om de keuken in te richten op den
voet van de Amsterdamsche zyn
kostbare ketels noodig. Nu gaat het
primitiever, maar goedkooper.
'tSlot was, dat besloten werd de
zaak aan te houden tot een volgende
vorgadering en dat een voorstel van
den heer Van Breda om een Com
missie te benoemen die op onder
zoek zal uitgaan en met een nader
plan zal komen, werd aangenomen.
Die Commissie zal bestaan uit den
kok, den gem. bouwm., een van de
administrateuren der huidige keuken
en den heer van Breda. Blijkbaar
moest men van vrouweiyke bijstand
niets hebben en wy voor ons vinden
dit jammer. Dat echter de heer Baak
bet met de dames niet eens kon
worden, ligt voor de hand: wat wist
deze heer van het keukenbedryf af 1
Door de aanneming van dit voor
stel was, zeide de heer de Zwart,
eigeniyk hetzelfde besloten wat de
a.d.a.p. bedoelde en de fractie trok
hierop haar voorstel in, ook al van
wege het door den heer Biersteker
gesproken woord dat er addertjes
onder het voorstel zouden schuilen.
Zoo kunnen wy dus, naar we zullen
hopen, spoedig nadere voorstellen
hieromtrent verwachten. Spoed is ge-
wenscht, dagelijks stijgen de kosten
van ketelaanmaak e.d. en dageiyks
kan ook de toestand veranderen.
By den aanvang der zitting - die
voorafgegaan werd door een langdurig
comité generaal kwam ter sprake
de ontslag-aanvrage van den admini
strateur der Gem. Gasfabriek. Deze is
pas eenige maanden in functie, en de
korte termyn, waarop dit ontslag was
ingediend, gaf eenigen heeren aan
leiding tot het vragen van inlichtin
gen. De offlcieele ontslag-aanvrage
sprak van eene verhooging van
salaris; echter deelde de Voorzitter
mede, dat de heer Van Brederode had
gezegd minder aangenaam met den
directeur samen te werken. Ja, zeide
de heer Michels, omtrent den adj.
directeur gaan ook al geruchten dat
hy solliciteert om hier weg te komen.
Hapert er iets aan de verhouding
tusschen Directeur en hoofdambte
naren
De Voorzitter zeide een onderzoek
toeinmiddels werd da termyn voor
den heer Van Brederode verlengd tot
15 Juli, een maand later dan by
vroeg.
De regeling der onderwyzera-jaar-
wedden is thans van de baan. Dit
was natuuriyk niet anders te ver
wachten nu de „bsvredigings com
missie" (waarby de ooiyke zetter
of een ander den heer Boon ver
geten had) een rapport had ingediend.
Met een enkel amendement van den
heer Bok voor de hoofden werd de
verordening onveranderd aangeno
men. Voor een jaar of drie ia deze
kwestie thans geregeld.
De heer Over de Linden had een
paar maal gelegenheid zyn oppositie-
lust bot te vieren. Er was een
voorstel om de wethouders en den
secretaris, op kosten van de gemeente
telefonisch aan te sluiten. Iedereen,
die even nadenkt, vindt dit een
ration69le maatregel, in bet belang
van de gemeente. Op ieder oogenblik
van den dag kan men een dezer
heeren noodig hebben en zoo'n tele
foon is eigeDiyk onmisbaar. Maar de
heer Over de Linden vond het onbe-
hooriyk van B. en W. om dit te
vragen. Twee wethouders hebben
zelf telefoon voor hun zaken, en
waarvoor zou de gemeente dat
moeten betalen? De logica is by
in, door dik en dun been tegen
de wethouders opponeerenden heer
ver te zoeken.
Het tweede geval was nog krasser
staaltje en bevestigt volkomen het
geen wy een vorigen keer schreven.
Het betreft de pensioneering der
wethouders. De heer Over de Linden
werkte met nota's uit den treure,
is nog zoo naief om in die nota's
te veronderstellen, dat de meerder
heid (sic!) der raadsleden met hem
mee zal gaan en houdt met al
de krachten waarover by beschikt,
deze pensioneering tegen, ja zelfs
dreigde deze heer met niet meer of
minder dan (schrik niet!) zich by
de hoogere regeering te zullen be
klagen over het feit, dat drie raads
leden bet onderstonden met een
voorstel te komen. Het hielp niets,
of èn de Voorzitter èn andere heeren
al zeiden, dat het hier drie leden
betrof, die eenvoudig een voorstel
deden, en dat ln dezen zelfden raad
een zelfde geval zich voordeed, waarby
vier heeren met een voorstel kwamen.
De heer Over de Linden beweerde,
dat het eene Commissie was en dat
eene commissie door den Raad ge
sanctioneerd moet zyn wil zy voor
stellen doen. Er viel eenvoudig niet
tegen te redeneeren en de heer Over
de Linden stuurt zyn zooveelste
missive aan Gedeputeerde Staten,
aan de KoninginHet zou be-
lacheiyk zyn als het niet eigeniyk
zoo in-tragisch was
den Brakkeveldweg, van den heer
Biersfeker over de aardappelen en
het rundvleesch, van anderen over
andere dingen. Wie zich er voor
interesseert leze het verslag. En te
byna half één ging de Raad uiteen,
bljjde uit de warme zaal ln den
heerlijken Mei-nacht te komen.
Da Oostanrljkicha Troonrede.
By de plechtige openiog van den
Ryksraad op Donderdag j.1. heeft
Keizer Karei een troonrede uitge
sproken, waarin hy allereerst zyn
voorganger, Keizer Frans Josef her
dacht. Hy gaf te kennen, dat het
zyn onveranderiyke wil was, zyn
heerschersrechten ten allen tyde in
een waarlijk constitutioneelen geest
uit te oefenen, de grondwettelijke
vryheden stipt te eerbiedigen en den
staatsburgers aan de vorming van
den staats wil het aandeel onverkort
te waarborgen, dat de geldende
grondwet hun geeft.
Verder wees Keizer Karei erop,
dat het noodig zou bfljken de con-
stitutioneele en administratief rech
teiyke grondslagen van het geheele
openbare leven te herzien, zoowel
in den staat, als in de afzonderfijke
kroonlanden, in het bijzonder in Bo-
hemen.
Sprekende over het vredesvoorstel
der Centralen zeide de Keizer„Onze
groep van mogendheden heeft de
bloedige krachtproef van dezen we
reldoorlog niet gezocht, ja meer dan
dat, zy heeft van het oogenblik af,
waarop dank zy de ongeevenaarde
verrichtingen van de verbonden le
gers en vloten eer en bestaan van
onze staten niet meer ernstig be
dreigd schenen, zich openiyk en on
dubbelzinnig bereid verklaard om
vrede te sluiten, geleid door de vaste
overtuiging dat de juiste vredesfor-
mule slechts onder wederkeerige waar
deering van een roemryk gehand
haafde positie te vinden is."
„Terwyi onze groep met onweer
staanbare kracht voor eer en bestaan
«trfidt, is en bfljft ze tegenover ieder
die van het oogmerk haar te bedrei
gen eeriyk afziet, gaarne bereid den
stryd te begraven en wie daarenbo
ven weder betere menscheniyke be
trekkingen wil aanknoopen, zal aan
deze zyde gewis een bereidwilllig,
door den geest van verzoening be
zielde tegemoetkoming vinden 1"
„Intusschen zal onze wil om door
te vechten niet verlammen, odb
zwaard niet stomp worden."
Verder noemde de troonrede
verschillende sociale maatregelen
op die ten uitvoer moeten worden
gebracht, o. a. op het gebied der
volkshygiflne, zorg voor de Jeugd,
toezicht op woningtoestanden, uit
breiding der sociale verzekering en
vooral de regeling van den vrouwen
en kinderarbeid.
Ook werd staatszorg voor den
middenstand die door de economische
gevolgen van den oorlog getroffen is,
in uitzicht gesteld.
De troonrede besloot met den wensch
dat de byeenroeplng van den Ryksraad
een tydperk van macht en aanzien
voor het oud-eerwaardige Oostenryk,
de tyd van geluk en voorspoed voor
het volk mocht inleiden.
Ten onrechte, naar ons bfljkt,
want het debiet der keuken stijgt
voortdurend.
Een voorstel om de caféhouders
te vergunnen Zaterdagsavonds een
uur langer open te biy ven werd, dank
zy de pogingen des heeren Van Breda,
die hierin een ongeoorloofde bevoor
rechting zag van een groep menschen
tegenover eene andere, die steeds
nul op het request kreeg, verworpen.
Een nieuwe regeliDg op de gasbe-
zuiniging werd aangenomen, waar
door de bezuiniging wat billijker
wordt verdeeld. Het is uitteraard
moeiiyk voor zoo iets buitengewoons
eene voor iedereen billijke regeling
te maken; door de nieuwe wordt
thans voorkomen, dat verbruikers,
die altyd al zuinig waren, nog tot
grooter beperking gedwongen werden.
Overigens was een nieuw decreet
broodnoodig, want ln plaats van,
zooals noodig was, minBtens 850/0,
was het percentage in den laataten
tyd gestegen tot 14l/9 naar de
voorzitter mededeelde. En de min.
drong aan op grooter beperking, al
maar grooter... Hopen wy, dat de
nieuwe regeling tot het gewenschte
resultaat reikt.
Tenslotte de tradltloneele vragen.
Van den heer Spruit, die de kous
op den kop kreeg over de materialen
gebruikt by den woningbouw aan
De conferentie te Stockholm,
In een tweede brief uit Stockholm
aan het Volk betoogt mr P. J. Troel
stra, na een overzicht te hebben ge
geven van de mislukte offensieven
in het Westen en aan de Iaonzo en
van den duikbootoorlog, dat voor het
internationale socialisme de tyd gun
stig ia om een uitweg te zoeken.
Intusschen ia by de onderscheidene
partyen de geest in hun volk nog
een hinderpaal voor den vrede. Aan
beide zyden der loopgraven vreest
men, eischen te stellen of in eischen
bewilligen, waardoor de stemming in
het volk zou worden beleedigd.
„Wat moet echter de toekomst
brengen, indien 't niet spoedig vrede
wordt?" vraagt schr. en hy gaat
voort„Ik vroeg myn vriend Vander-
velde, of hy, indien het huidige
oogenblik hem niet geschikt leek voor
't bedingen van goede vredesvoor
waarden, me kon zeggen, wanneer
dat dan wèl zou zyn aangebroken.
Hy antwoordde, vast overtuigd te
zyn vau de ddfluitieve overwinning
der Entente.
„Het komt my voor, dat die over
winning, als theoretisch vraagstuk
opgevat, kan worden toegegeven.
Men vergeiyke slechts de cyfersde
Centralen hebben zóóveel mannen
minder, zóóveel minder munitiefa
brieken, dan, als Amerika nog wat
meer meehelpt, de Entente, 't Is een
eenvoudig rekensommetje. Maar wat
baat die theorie? Er la óók organi
satievermogen, veldheerstalent. En
de volkeren zyn nog wat anders dan
looden soldaatjes dit walgefljk
drama Bpeelt zich onder menschen
af. En die menschen hebben men
achelijke behoeften, begeerten, harts
tochten vooral ook zenuwen. Zul
len die zóólang dienstbaar biyven
aan de berekeningen der staatslieden
en generaals, als het duren mo9t, om
de theoretisch aannemeUjke rede
neering van een definitieve overwin
nlng tot een feit te maken. En
hoeveel inwoners zullen'de zegevie
rende-'' staten dan nog hebben, om
het feest der overwinning te vieren
„Die stemming der massa's, die
men thans nog als hinderpaal voor
een werkeiyke vredes politiek be
schouwt, kan spoedig omkeeren en
zal dit, zoodra de sociaaldemokratie
in elk land zich aan het hoofd der
beweging voor den vrede stelt.
„Daar komen byde incidenten.
De Russische revolutie, oorapronkeiyk
terecht of ten onrechte uitgekreten
voor een Engelsche manoeuvre om
den Oosteiyken bondgenoot wat ste
viger op de beenen te doen staan,
heeft Rusland als oorlogsfaktor voor-
loopig uitgeschakeld. Een strop voor
de Entente. Eu hoe lang zal Oosten-
rij i de oorlogspolitiek van Duitsch
land, die nog steeds de mogelijkheid
van annexaties openlaat, nog kunnen
volhouden? Duitschera hebben ster
ker zenuwen dan de sensitieve Oos-
tenrfikers dit vergete men in
Berlijn toch niet 1
„De toestand wordt ondrageiyk",
zei my een Oostenrijker. Het ls de
vraag, hoelang de kaartspelerstactiek
van den Buitachen Rijkskanselier
(door de tegenstanders zyn troeven
niet te laten zien) nog vol te houden
is. Niet alleen wegens de bondge-
nooten, maar ook wegens den geest
in het Duitsche volk, dat door de
halve maatregelen in de richting van
het parlementaire stelsel en de demo-
kratle, waarmede men het thans
bpzig houdt, eerder tot forscher op
treden gewekt, dan tot berusting te
brengen is. Ziehier een paar momen
ten, aan beide zyden der loopgraven,
die allerlei theoretische berekeningen
kunnen doen falen.
„Het zyn menschen, zeide ik,
waarmede regeerders en militaire
aanvoerders spelen. Tot heden hebben
ze, in alle landen, zich dat spel laten
welgevallen. Maar daarvoor moesten
ze steeds weer worden „opgekikkerd"
met de bekende mooie leuzen, en
met de belofte op „de overwinning"
en op de voordeelen die deze brengen
zal.
Het ligt voor de hand, dat de regee
ringen en de groepen, die van dit
allea de eerste verantwoordelijkheid
dragen, uit zich zelf niet tot erken
tenis z|jn te brengen dat van dit
alles niets terecht zal komen. Voor
hen is doorvechten leuze van zelf
behoud hen wacht een volksge
richt, als het vreeaelyke drama niet
eindigt met het steeds voorgestelde
pakkend slot"
Geheimzinnige geruchten.
Bern, 81 Mei. Het Zwitaersch Pers
Tel. Ag. verneemt uit New-York,
dat de „New York Herald" uit be
trouwbare bron weet te melden, dat
de maatregelen der Amerlkaansche
regeering ten opzichte van de aan
Duitechland grenzende landen niet
zullen worden gepubliceerd. Volgens
Amerikaanscbe diplomaten en leden
van het Kongres zouden de Ameri
kaanscbe politici zich ln dit opzicht
van plan zyn te richten naar het
optreden van Engeland. Het is moge:
lijk, dat neutrale schepen met Ame
rlkaansche ladingen gedwongen zou
den worden eenige havens binnen te
loopec, welke politiek ten slotte de
neutralen zou noodzaken zich daar
tegen te verzetten en eveneens aan
den oorlog te gaan deelnemen. Dan
zou te verwachten zyn, dat Noor
wegen zloh zou scharen aan de zijde
der Geallieerden en Denemarken en
Zweden aan de zyde van Dultschland,
terwijl het, standpunt van Zwitser
land ei Nederland nog twyfelachtig
bljjft.
Hit het Pelltle-repport
Gisteren is met de sleepboot „Sim-
son" alhier aangekracht de te Rot
terdam wenende kolensjouwer P. F.
L., die ln zee van het op Amerika
varepde steomschip „Alcar" was ge
alwaar b|j Zondag j.1. uit het
ruim te voorschyn was gekomen,
waarin hy zich verborgen had om
de reis mede te maken teneinde in
Amerika werk te krijgen. Hy is al
hier aan de Politie overgogeven en
door haar hulp ln de richting van
zyne woonplaats voortgeholpen.
Ten 11 Ve ure ln den afgeloopen
nacht eischten twee beschonken
stokers van Hr. Ms. „Zeeland" van
een bewoner van de Vlamingstraat,
die zflne luiken aloot, water. Toen
hun mededeeld werd dat zy dit fat-
soeniyk konden vragen en dat zy
tegen een sergeant der mariniers
spraken, trapten zy tegen de deur
der woning en mishandelden den
sergeant, die zich inmiddels in uni
form gestoken had, door hem tegen
de borst en in het aangezicht te
stompen.
Proces verbaal wordt opgemaakt.
Bern, (van Duitsche zyde) 1 Juni.
Uit-Parijs wordt gemeld dat er
wederom ongeregeldheden plaats
vonden. Talrijke personen, vooral
buitenlanders werden gearresteerd.
Iu Boulogne sur Seine is een groot
aantal fabrieken gesloten.
Le Journal meldt uit Lyon, dat
de stakingsbeweging groote omvang
heeft gekregende censuur to Parya
verbiedt het aantal stakers in Frank-
ryk te noemen.
We en en, V.D., 1 Juni. De Bul-
gaarsche bladen melden, dat een
ministerie Wekerle Andrasy het
meest waarschyuiyke is.
Kerkrad e, 1 Juni.
Gisteren zyn twee gehuwde arbei
ders ln de Domluale mijn te Kerkrade
tengevolge van gasverstikking dood
gebleven-
Hoogezand, 1 Juni.
Hedennacht passeerde 4 u 20 op
geweerschothoogte een luchtschip, dat
biykbaar de richting der spoorbaan
volgde naar Groningen. Eenige oogen-
blikken later keerde de zeppelin terug,
waarna zy in Oostelijke richting ver
dween.
te Helder
maakt bekend, dat van af Dinsdag 5
tot en met Zaterdag 9 Juni 1917 bij
den gewonen handelaar zal worden
verkrijgbaar gesteld, per persoon:
1 ons Regeeringsrijst
k 14 cent per pond, of
1 ons Javarijst
k 28 cent per pond.
1 K.G. Aardappelen,
„RED STAR", k O'/a cent per K.G.
1 ons Rijst
als bolen.
1 K.G. Aardappelen
als boven.
Qroenten en varkensvleesoh
worden, voor zoover voorradig, naar
behoefte verkrygbaar gesteld.
De Directeur van het Levensmiddelen-
bedrijf te Helder,
A. G. A. VERSTEGEN.
