COURANT
DE OORLOG.
De wijze is zijn eigen dokter.
No. 4788
DINSDAG 12 JUNI 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Uit dan omtrek.
2. Feuilleton, enz.
Da legerberichten
van 9 en 10 Juni.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Door kleinere, plaatselijke aanvallen
breiden de Eogelschen de door hen
vermeesterde stellingen verder uit.
Tegenaanvallen der Duitschers heb
ben herhaaldelijk plaats om de
Eogelschen te beletten, de nieuwe
positieB te versterken, doch steeds
worden zy teruggeworpen.
Volgens het avondbericht van 8
Juni waren reeda 6400 gevangenen
geteld. De buit bestond uit meer
dan 24 kanonnen. Bovendien zijn
vele vijandelijke vuurmonden bij de
geweldige mönontplofflng bedolven.
Het legerbericht van 9 Juni maakt
melding van een grootsch opgezetten
tegenaanval der Duitschers, gericht
tegen het geheele nieuwe front der
Eogelschen. De aanval werd door
geweldig artillerie- en mitrailleurvuur
tot staan gebracht. Bezuiden Lens
en ten Z.O. van Loos drongen de
Eogelschen in de Duitsche stellingen
en maakten zij veischeidene ge
vangenen. Ook werd een aantal
machinegeweren vermeesterd. Het
avondbericht van denzelfden datum
geeft aan, dat ten Z. van Ypsren
opnieuw vorderingen gemaakt wer
den. Het aantal sedert 7 Juni ge
maakte gevangenen bedraagt reeds
meer dan 7000. Ook de mededeeling
van 10 Juni maakt melding van
lichten vooruitgang ten Z. van Ypereo.
Da Fransche communiqué's spre
ken van hernieuwde aanvallen der
Duitschers tegen het Fransche front
op den Chemin des Dames. Ten N.O.
van Berny werden 4 achtereenvolgen
de aanvallen afgeslagen. De berichten
van den lOen maken melding van
kleine ondernemingen, op ver
schillende punten van het front.
Volgens de Duitsche legerberichten
hebben de Eogelschen, tengevolge van
de bij den eersten aanval geleden
zware vèrliezen hunne stormloopen
niet herhaald. Allen ten O. van Meesen
kwamen Australische troepen in het
vuur.
In den nacht van 8 op 9 Juni
ondernamen de Eogelschen ten N.W.
van Vermelles, ten Z. en Z.W. van
Lens en ten O. van Groisille vrij
krachtige aanvallen. Bij Lens gelukte
het hen in de Duitsche loopgraven
door te dringen. Tegenaanvallen her
stelden echter den ouden toestand.
Bij den Chemin dos Dames werden
stormloopender Franschenafgeslagen.
Aan bet O o s t e 1 ij k front bepaalt
de strijd zich tot patrouille gevechten,
die bovendien slechts zelden plaats
vinden. De desorganisatie van de
Russische legermacht doet zich ge
ducht gelden. Reeds zijn eenige regi
menten aan het muiten geslagen en
ontbonden. Verscheidene generaals,
die in een dergelijk en toestand niet
langer de verantwoordelijkheid willen
dragen, namen reeds ontslag. Na
generaal Alexejef, een der bekwaam
ste Russische strategen, heeft thans
generaal Goerko, bevelhebber der
Zuidelijke legers, zijn ontslag aange
boden. Generaal Roeaki, die indertijd
Ingezonden mededeeling.
Men moet wijsheid niet met weten
schap verwarren. Men heeft niet veel
kennis noodig om een wijs monsch
te zijn. Inderdaad verlangt de wijsheid
niets meer dan een weinig gezond
verstand, toegepast op de algemeens
kennis die men zich heeft kunnen
eigen maken.
Zoo weet ieder, wat de gezondheid
betreft, dat het bloed en de zenuwen
de twee factoren van het lichamelijk
evenwicht zijn. Het eenvoudigste
gezond verBtand zal dus doen begrij
pen dat, wanneer het lichamelijk
evenwicht verstoord is, het bloeden
de zenuwen door de .een of andere
oorzaak verzwakt zijn. Inderdaad ver
zwakken het bloed en het zenuwstelsel
dikwijls onder de verschillende invloe
den te midden waarvan wij leven
ongestadigheid van het weer, seizoens
veranderingen, overwerk, zorgen,
buitensporigheden, enz.
Die verzwakking openbaart zich in
het begin door verschillende onbe
hagelijkheden die men te dikwijls ver
waarloost Zooals bijvoorbeeld hoofd
pijnen, maagpijnen, slechte spijsver
tering, slaaploosheid.
Indien gij aan die ongemakken
onderhevig zijt, pas dan voor herha
ling op, want zij konden wel tot
ernstige ziekten overgaan. Bestrijd ze,
zoodra gij ze gevoelt, met behulp der
Pink Pillen, die, door aan uw bloed
zijn verminderden rijkdom weer te
geven en door uw zenuwstelsel te
versterken, die ongemakken zullen
doen verdwijnen in weinig tijd en u
daarna tegen alle slechte gevolgen
zullen behoeden.
Om te besluiten, zeggen wij zelfs
dat het regelmatig doen van een kuur
met de Pink Pillen vooral bij de
seizoensveranderingen een voor
zorgmaatregel is die zich almeer en
meer verspreidt en dit tot het grootste
welzijn van hen die er gebruik van
maken. f*
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
k f 1.75 per doos, en f 9.- per zes
doozen by het Hoofddepót der Pink
Pillen, NasBaukade814, Amsterdam;
voor Helder en Omstreken bijAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 93,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63;
te Schagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. BUIS, en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Irogisten.
van zijn functie werd ontheven, werd
aangezocht opnieuw het bevel over
een legergroep op zich te nemen,
doch weigerde, aangezien naar zijn
meening het Russische leger niet
meer slagvaardig is.
Ook aan generaal Goerko heeft de
voorloopige regeering verzocht op zijn
post te bly'veD, doch hij bleef by
z(jn besluit.
Voorloopig zijn dus aau dit front
geen belangrijke gebeurtenissen te
wachten.
Van het Oo sten rij kach-Ita-
1 i a a n s c h e front.
De actie aan het Isonzo front houdt
aan. Volgens het Italiaanscho com
muniqué van den 9en ondernamen
de Oostenrijkers aanvallen tegen de
Italiaansche stellingen op den Vodice
en ten Z. van den San Marco. Zij
werden met zware verliezen terug
geslagen. Op verschillende punten
van het front hadden verwoede ar
tilleriegevechten plaats.
Naar de National Tidende meldt,
is de hervatting van het Italiaansche
offensief aan de Isonzo heel spoedig
te verwachten. De militaire attaché's
der entente-mogendheden zijn reeds
weer uit Rome naar het front ver
trokken.
Op de overige gevechtsterreinen
geen gebeurtenissen van belang.
De duikboot- en mljnoorlog.
De berichten van Duitsche zijde
geven aan dat 88.350 ton aan scheeps-
ruimte werd vernietigd en wel
in het Kanaal en den Golf van Bis-
csje 21.500 ton, in het NoordsliJke
versperde gebied 19.100 ton, in den
Atlantischen Oceaan 19.600 ton en
in de Middellandsche zee 28.150 ton.
Volgens een bericht uit Bern deelt
de Oostenrijksche regeering officieel
mede, dat in den nacht van 4 Juni
in het Noordelijk deel van de Adrl-
atische zee een Oostenrijksche tor
pedoboot door een Italiaansche duik
boot is getorpedeerd. De torpeJoboot
is gezonken, de bemanning ervan
werd voor bet grootste deel gered.
De revolutie In Rusland.
De aan het front dienende officie
ren hebben een congres gehouden in
het groote hoofdkwartier waarop ver
schillende besluiten werden genomen
om de discipline in het leger en de
strijdvaardigheid ervan te verbeteren.
In een desbetreffende resolutie wordt
aangedrongen op het herstel van een
.Ijzeren discipline". Verder werd de
noodzakelijkheid uitgesproken van een
krachtige regeering, die weet te be
velen in plaats van verzoeken. Ook
werd geöi8cht dat de verklaring van de
rechten der soldaten gevolgd zou
worden door een verklaring betreffende
hunne verplichtingen. Hetzelfde zou
dan voor de officieren en comman
danten kunnen geschieden.
Dc ex-Tsaar an zijn gezin.
Naar dd. 9 Juni uit St. Petersburg
wordt gemeld, zyn met het oog op
het groote aantal zomergasten te
Tsarskoje Selo bijzondere maatregelen
getroffen om den ex-Tsaar en zijn
gezin voor eventueele Indiscreties te
vrijwaren. De ex tsaar mag slechts
eiken dag des ochtends en des avonds
twee uur lichaamsbeweging nemen.
Een militair escorte volgt op 25 pas
afstand -al zjjn bewegingen. De kin
deren mogen afzondei lijk in de buiten
lucht.
De ex tsaar en zjjn gemalin moeten
twee keer per dag voor het raam
verschijnen en zich aan den officier
die de wacht commandeert vertoonen.
Een drievoudig troepencordon om
ringt het paleis.
De minister van justitie heeft de
grootvorstin Maria Paulowna toege
staan den Kaukasus, waar zij gedu
rende zes' weken in haar eigen huis
gearresteerd was, te verlaten en naar
Finland te gaan.
BUITENLAND.
hierdoor ontstane verwarring geraakte
bij tusschen de menigte, en een
oogenblik zag het er ook voor hem
kritiek uit.
De aanwezigheid van Branting, die
zich te midden van het volk bewoog
scheen langzamerhand kalmeerend te
werken, doch later brak de menigte
weder los, en zoo niet een onweder
met geweldige wolkbreuk losgebar
sten ware, waardoor de betoogers
naar huis gedreven werden, dan zou
misschien reeds dien middag de revo
lutie uitgebroken z(jn.
De algemeene staking, waartoe
reeds besloten was, werd afgewend,
maar den volgenden dag ontstonden
weer nieuwe wanordelijkheden. Voor
loopig is, dank zij Brantings optreden,
de revolutie echter onderdrukt. Doch
er gist nog van alles.
Werkstaking In Noorwegen.
Deze had een kalm verloop. Alle
winkels, café's en restaurants waren
gesloten, evenals de gasfabrieken.
Het tramverkeer stond stil, de post
werd niet bezorgd, de treinen reden
niet. Te Christianla namen 2500 per
sonen aan de demonstratie deel, die
zich rustig verspreidden toen eenmaal
de resulutie aan den president van
het Storthing ter hand gesteld was.
Hat Spaanicha Kabfnat afgatradan.
De minister-president Prieto heeft
Zaterdag het ontslag van het kabinet
ingediend.
Uit Duitaohland.
De stad Keulen drijft sedert eenigen
tijd een handel in oude kleefen,
d. w. z. zij koopt oude kleedirgstukken
op, laat ze herstellen en reinigen en
verkoopt ze daarna weer tegen billij
ken prijs aan de burgerij. Op het
oogenblik zijn in de magazijnen voor
iedereen ter bezichtiging voorhanden
5000 heeren-, 1600 jongens- en 5000
damescostumesnog vele duizenden
zijn in bewerking. Tot nu toe zijn
reeds verkocht 1500 heerenpakken,
2500 damescostumes, 1000 dames
mantels, 300 demisaisons, 50 over
jassen, 500 kindermantels en 1500
heerenbroeken.
Da aardbeving In Centraal-Amerlka
San Juan del Sud, 8 Juni. Een
telegrafist, die te 9 uur 80 heden
ochtend tot aan den rand van de
verwoeste streek is geweest, bericht
dat alles binnen een omtrek van 80
mijlen verwoest is. De bewoners van
San Salvador kampeeren in straten
en parken.
Men vermoedt, dat de ramp ver
oorzaakt is door een uitbarsting van
den vulkaan aan welks voet de stad
ligt.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Straatgevechten ta Stockholm.
Uit verschillende korte telegram
men wisten w\j, dat in Stockholm
onlusten waren voorgevallen. Uit de
tbans ingekomen Zweedsche bladen
blijkt dat de toestand veel ernstiger
was dan men kon vermoeden.
De oorzaken zijo in hoofdzaak te
danken aan de weigering van den
minister-president om algemeen kies
recht intevoeren. Op het oogenblik is
handhaving der neutraliteit de eerste
en voornaamste plicht der regeering,
betoogde de regeering.
Branting, de leider der socialisten,
zeide, dat hy deze houding betreurde.
Het is thans de tijd der democratie
en het is onmogelijk haar te onder
drukken.
Ten slotte vroeg Branting, of hij uit
de rede van den minister president
mocht besluiten, dat later bet debat
over de aangevoerde onderwerpen
zou worden voortgezet. Deze laatste
vraag deed Branting, om de volks
menigte, die op straat het antwoord
van den minister afwachtte, eeniger-
mate gerust te kunnen stellen.
De dubbelzinnigheid van het ant
woord des ministers werd door bijna
alle parlementsleden zoodanig uitge
legd, dat de eischen absoluut waren
afgewezen en dat dit ook het oordeel
der rechtsche partijen was, werd door
een der aanvoerders der rechter par
tijen bekend gemaakt. Deze verklaarde
n.1., dat de conservatieven vaat be
sloten waren de huidige Grondwet te
verdedigen en dat het Zweedsche volk
met zyn tegenwoordige Grondwet
beat tevreden is.
De liberale woordvoerders waren
hoogst ontevreden mot het antwoord
en buiten op straat kwam het tot
hevige botsingen tusschen de menigte
en de politie. Militairen werden ge-
requireerd en tenslotte woedde een
volkomen veldslag.
Branting werd uit den Rijksdag ge
roepen, maar kwam juist aau toen
de bereden politie chargeerdebij de
Yoor rekening van de afd. „Va-
cantiekolonies" alhier, zyn Zaterdag
vier kinderen voor een vierweeksch
verblijf naar het Rivierhuis te De
Steeg vertrokken.
„Rolanda".
Rolanda ia een schoone Zigeunerin,
heviglyk aangebeden door een donker-
oogigen, zwartlokkigen Zigeuner met
den oauitapreekbaren naam van
Dzjahiski. Uit het stille en landelijke
Schagen was zij met haar tallooze
gezellen en gezellinnen overgewaaid
naar de barre noordkust van ons
schiereiland en Zaterdagavond trad
zij, te midden van een tachtigtal
speel- en kampgenooten in Casino op.
Goede hemel I 't Leek of gansch
Schagen leeggeloopen was van ieugd
en jongelingschap. Alsof slechts de
ouden van dageD, de bestjes en de
kreupelen waren achtergebleven in
het landelijke plaatsje in stille af wach
ting van wat hun kinderen en kinds
kinderen zouden binnenhalen aan
lauweren, 't Was een fleurige, kleurige
troep Zigeuners, die kampeerde op
het Casino tooneel, dat, hoe groot ook,
te klein schier leek, voor zooveel
leven, zooveel actie. Het waren wel
drie, wel vier Zigeuner-kampen, maar
wie onzer is er, die óók niet graag
eens het somber gewaad des dageiyk-
schen levens verwisselt voor het bonte
costuum der grenzelooze fantasie, al
kan hy dan ook slechts een figuranten
rol vervullen? En wy begrijpen het,
dat al deze Schagerinnetjes zich al te
gaarne lieten overhalen om óók de
Zigeunerin te spelen.
Maar Rolanda was de schoonste, de
begeerdste; zij was de belle van den
troep. Lacy 1 zy was ook de meest
coquette. Zy droomde van rijkdom,
goud en juweelen. Straks zal zy het
voor den „heer" zingen als hij haar
een liedje vraagt:
Ik houd van paarlen en juweelen
Ik houd van sieraad en zoo meer
Ik houd van zyde ën fluweelen
Ik houd vau pronken, keer op keer enz.
Tot Rolanda's eeuwige eer en méér-
dere glorie moeten wy er aanstonds
byvoegen, dat zy ook houdt van
Zang, muziek en rozen,
Yan licht, van veld en wei, enz. enz,
Rolanda's coquetterie wordt haar
ondergang, byna. Want gelukkig
het andere, zang, muziek en rozen,
"t bosch met zyn boomen, kortom,
het betere in haar, wordt haar redding,
en wy begrypen hoe zy, aan het eind
met den Zigeuner met den onuit-
spreekbaren naam de .liefde" bezingt.
Want de .heer" in kwestie, ziet-u,
was niet zuiver op de graat
.Rolanda", dramatische operette in
3 bedry ven, schets uit het Zigeuner
leven, welks tekst en muziek gemaakt
zyn door den heer Jac. Jansen, is
grappig van naief dilettantisme, wat
haar inhoud betreft. Het is verre van
ons dit den dichter-componist, die
in Schagen directeur van de Toon-
kunst-afdeeling is, te willen verwyten.
Integendeelen, wij zouden dien heer
willen pryzen om den durf, die uit
zyn pogen spreekt. Het is waarlyk
geen kleinigheid ons op dit gebied
misdeelde landje te willen verryken
met een oorspronkeiyke operette, en
I dit feit op zichzelf, afgezien van de
I beoordeeling of die poging geslaagd
is, verdient hulde. En naar wat wy
van de persoon des heeren Jansen,
zagen, die zelf dirigeerde, en met
vuur en hartstocht muziek en spelen
den trachtte op te voeren tot eigen
enthousiasme (wat helaas, lang niet
altyd gelukte I), zit er geest en spirit
en vooral muzikaliteit genoeg in
hem voor meerder werk op dit gebied.
Het eerste bedryf dezer operette
speelt op een open plek in het bosch,
waar de ZigeunerH hun kamp hebben
opgeslagen. De schryver heeft daarvan
een levendig tooneel gemaakt, vol
zang en dans en jolyt. Want de
Zigeuners vieren bun Meifeest, en
ook Kathinka, de kaartlegster, ont
breekt niet.
En zy predikt, uit haar kaarten,
Rolanda het noodlotde blonde heer
zal komen en baar meenemen. Het
helpt niet of Dzjabiski klaagt: .Hier
is 't goed, waarom wil je henen
Rolanda denkt hierover, steeds
weer. En het feest, zoo vroolyk be
gonnen, eindigt in treurigheid.
Tweede bedryf: Kermis in 't stadje.
Een aardig, fleurig kermistooneeltje
met de traditioneele komieken voor
de tent, en met zigeunerdans. Dan
plotseling: de heer. De heer, die Rolan
da, en Rolanda, die den heer zoekt,
en met hem meegaat, - bet bosch
in. Het bedryft eindigt met een zang
van de zigeuners, die zweren haar
terug te zullen halen.
Dan plotseling niets meer. Het is
alsof de dichter-componist au bout de
son latin was, alsof by met de ont-
knooping geen raad heeft geweten,
want het derde bedryf is eigeniyk
niets dan de ontmoeting van Rolanda
en den heer met Dzjahiski en bestaat
verder uit samenzang tusschen haar
en Dzjahiski. In plaats van een climax
brengt hef derde bedryft een terug
gang, een vei slapping. Het is Jammer
van het werk.
Wat de muziek betreft, de
ouverture en later het intermezzo
troffen ons door haar matheid. Af en
toe deden een verrassend, bizar ak
koord wel iets beters verwachten. Dat
betere kwam gelukkig in de muzikale
illustratie van spannende tooneelen,
en dikwyis laaide de ontroering van
den hartstocht er uit op. Jammer was
het, dat het orkest, door onvoldoende
repetities vermoedeiyk, zich niet op
één hoogte hield met den zeer goeden
zang, ja zelfs dien wel een3 in gevaar
bracht. Het levendig tooneeltje b.v.
in het eerste bedryf, waar de zigeuners
hun Meifeest vieren, en zingen:
,,'t Is heden het Meifeest,
Weeat vroolyk en biy,
Laat klinken ons lied'ren
Door bosschen en wei"
kon, in weerwil van 's dirigenten
pogingen, niet tot de levendigheid
stygen die de componist dichter-diri-
gent zich gedacht had. En zoo was
er wel meer. Er was een aardig
danswijsje van Rolanda, die, met
haar Dzjahiski prachtig stil spel
leverde, er was een heele mooie
muzikale illustratie van het droevige
einde van het eerste bedryf, enzoo
voort. Het zou ons te ver lelden dit
alles te bespreken. Er was geest in
en muzikaliteit en een streven naar
hooger.
Een eDkel woordje over de regie,
en enkele solisten zij ons slot. Re
gisseur was de heer Kooiman van
Oudkarspel. Ons compliment voor
zyn werkl Het was keurig wat hy
leverde. Ook de costuums waren
friscb en fraai. Dzjahiski (de heer
Joh. Rotgans), wiens fraaie bariton
hier welbekend is, bleek do moeilijke
kunst te verstaan van tegelijk te kun
nen acteeren en ziogon, en zyne zuster
Rolanda (mevr. Stuurman Rotgans)
stond hem daarin waardig ter zyde.
De heer S. Overtoom (,de heer")
heeft een mooien tenor, dien hy wist
te gebruiken om Rolanda te ver- en
misleiden. Terwyl verschillende dan
sen ingestudeerd waren door mej.
Henr. S. Polak van den Helder, die
daarmede een tweetal fraaie bloem
stukken oogstte. Vooral de wilde
dans in het eerste bedryf zal veel
studie en energie gekost hebben: een
balletdanseres van professie hadde
dit der Scbager schoone niet ver
beterd. Ook .Rolanda" ontving een
bloemstuk.
Yoor de Schagera biyft dit éëne te
wenschen over: een volgend maal
een uitverkochte zaal. Wie weet wat
van den winter gebeurt, en ze zyn
het heuach ten volle waard. Nu was
het wel vol, maar lang niet voi
genoeg. We zullen hopen au revoir,
dames en heeren uit Schagen I
Leeszaal-nieuws.
Onder dezen titel zullen wy van tyd
tot tyd het een en ander mededeelen
omtrent de hier bestaande Openbare,
Leeszaal, om te trachten zoo moge-
ïyk een groot aantal plaatsgenooten
te bewegen eens op een andere ma
nier hun aandacht te schenken aan
deze nuttige instelling dan alleen door
in 't gebouw te komen lezen of er
van de uitleen gebruik te maken.
We willen voor de leeszaal wat
meer belangstelling wekken en daar
om van alles en nog wat op dit ter
rein een en ander te berde brengen
om te bereiken, dat zy gevoeld wordt
te zyn een maatschappelijke instel
ling, die niet meer gemist kan worden.
De leeszaal is er, en biyft. 'tls
maar de vraag„Hoe
Hierover alleen, wil ik het ditmaal
hebben. Yoor de instandhouding is
geld noodig. Voor verbetering en
uitbreiding is nog neer geld noodig.
Dat komt allemaal uit de zakken der
burgery, net als de belastingen direct
en indirect. In 't eerste geval heet
het contributie van particulieren en
in 't andere geval subBidie van ver-
eenigingen, gemeente, provincie of
het rijk.
't Eerste betaalt ieder lid naar eigen
goedvinden, 't Laatste komt uit de
vereenigingska88en of de belastingen
en daaraan dragen dus velen hun deel
by, zonder te kunnen nagaan hoeveel
(of hoe weinig 1).
De leeszaal bestaat dus van giften.
1°. Contributie van particulieren.
Hierby behooren voorloopig ook
de leesgelden voor de boeken der
nutsbibliotheek van de niet-leden
en de opbrengst van 't leesgezel
schap.
2°. De subsidie's van vereenigingen,
gemeente, provincie en ryk.
Deze twee punten zouden we
kunnen noemen de regelmatige
bydragen.
Nu kunnen er nog bijgeteld
worden toevallige baten of bijzon
dere giften. Dat kunnen zyn (ik
nummer verder)
8°. Legaten.
4°. Schenkingen van kapitaal.
5°. Schenking van een eigen gebouw.
6°. Schenkingen van meubilair.
7°. Schenkingen van boekwerken
periodieken.
8°. Giften voor exploitatie,
Punt 3 tot 5 zijn hier nog onbe
kenden.
Wat we tot nog toe te boeken
hadden onder punt 6 tot 8 was be-
trebkeiyk zoo gering, dat we hierby
niet behoeven te blijven stilstaan.
Vrijwel alles moet worden bestre
den uit de inkomsten genoemd on
der 1 en 2. Yan deze zijn die onder 2
vrywel constant, doch die onder 1
baren geregeld de grootste zorg.
Regelmatig toch komen een aantal
kwitanties van contributie onbstaald
terug en moeten we dan maar trachten
door 't werven van nieawe leden het
totaal der Inkomsten op peil te
houden.
Immers de uitgaven moeten ge
dekt zyn door de ontvangsten. Of
er moet minder worden uitgegeven.
Kan dat? Integendeel. Geregeld nog
hebben we een belangryk tekort, om
dat boeken en tijdschriften moeten
worden aangeschaft, hoewel de mid
delen 't niet kunnen veroorlooven en
we hopen op eindelyk grooter ont
vangst, om 't evenwicht te herstellen.
Om dat te motiveeren zullen we
even nagaanWaaraan wordt het
geld uitgegeven?
Natuuriyk denkt ieder in de eerste
plaats aan boeken en dan kranten
en zoo. Want zonder boeken, kranten
en tydschrifcen geen leeszaal.
Boeken. Telkens moeten er weer
worden aangeschaft, 't Onderhoud
(byplakken, binden, vernieuwen van
't versletene) kost heel wat. En der
gelijke lectuur denk by voorbeeld
aan technische werken, waarvoor het
aantal belangstellenden gaandeweg
toeneemt, - kan niet bevredigd wor
den met boeken van geringe prya.
Dat hakt er nog al in.
Dag en weekbladen en tijdschriften.
Om zooveel mogelyk ieder eenigszins
te bevredigen zijn daarvoor bedui
dende sommen noodig. Bekend is
velen stellig het stereotiepe antwoord:
„Kan voorloopig (wegens geldgebrek)
niet worden aangeschaft I"
't Bestuur zou meer en beter willen
presenteeren. Vele leden maken re
gelmatig hun verlangen kenbaar,
waarvoor een aanvrage-boek in de
leeszaal ligt. Maar er is geen geld
voor. Eerst meer inkomsten. Daarom
schrijf ik nu in dit aanvrage-boek
aan i6derGevraagdmeer en groo
ter jaarlijksche bydragen voor de
leeszaal.
Dat verhooging van den post eontri-
butie's van leden hoogst noodig is,
wil 'k nog nader toelichten.
Er zyn nog andere uitgaven, dan
voor boekaanschafflng enz.
lo. Een gebouw moet worden ge
huurd. Die buur biyft ons drukken
zoolang niet een pbilantroop ons een
eigen gebouw schenkt of een daartoe
gevormd comité dit doel beeft weten
te bereiken.
2o. Het gebouw, eigendom of niet,
moet worden onderhouden, gemeu
beld, verwarmd, verlicht, enz.
8o. Een bezoldigd personeel moet
voor een bebooriyken gang van zaken
kunnen zorgen.
Niemand zal er wel aan twyfelen,
of met deze drie posten veel geld
gemoeid ia. Laat my u inlichten, dat
hieraan 'ruim de helft van onze
Inkomsten besteed wordt.
Dan hebben we nog:
4o. Administratie, om den term uit
't jaaroverzicht te gebruiken. Daar
onder vallen uitgaven voor onderhoud
en uitleening. Hiervoor is blijkens de
praktijk een even groot bedrag noodig
als voor niéuw-aanschaffing vad
boeken, kranten, enz. Die post [noe
men we
6o. Boekaanschafflng.
En nu als sluitpost het te kort en
onvoorziene uitgaven:
6o. Saldo en onvoorzien.
Ziedaar overzichteiyk onze uitga
an.
De grootste helft gaat eerst er af
voor 1, 2 en 8.
Dan moet er een niet gering bedrag
af voor no. 6.
Zoo biyft er dan voor 4 en 6 on
geveer een derde van de inkomsten
over, om samen te deelen.
Wat ligt nu voor de hand?
Wanneer de contributie's zullen
toenemen, komt dit meerdere bedrag
regelrecht ten goede aan den post
boekaanschafflng, en daarna by toe-
nemenden vooruitgang aan adminis
tratie en personeel. Want op den voet
van thans zijn 1, 2 en 8 vrywel
constant en 6 kan by verbetering van
inkomsten zoo gering worden, dat't
buiten beschouwing blijftno. 4 neemt
by aanvankeiyke uitbreiding nog niet
zoo heel sterk toe, ergo is alle winst
voor no. 6.
Om te besluiten kan 'k me nu
bepalen tot de versterking van de
inkomsten door opvoering der contri
butie van particulieren, wat 'k
hiervoor als noodig betoogd heb, en
nu als niet bezwaariyk uitvoerbaar
hoop aan te toonen.
't Is my opgevallen, dat er nog
steeds menschen zyn, die graag af
en toe boeken willen lezen, daarvoor
jaarlijks zeker meer dan een halven
gulden uitgeven en toch geen lid nyn
van de leeszaal, waar zij dan hun lust
konden bevredigen op voor hen
geldeiyk voordeelige wijze.
Lezeres of lezer, is dit met u zoo,
dan aan de leeszaal en
laat u inschryven als lid, waarvoor
steeds formulieren klaar liggen.
Ieder, die in den hoofdeiyken omslag
aangeslagen is voor een belastbaar
inkomen, dat f 600 niet te boven
gaat, kan volstaan met een contri
butie van 60 ets. Voor de overigen
Is 't minstens fl.—
Hierover nog een opmerking.
Bij do oprichting van de leeszaal
was het streven zoo gericht op het
ruimschoots gelegenheid geven tot
het lidmaatschap, dat dit reeds door
betaling van 50 ctB. verkregen kon
worden.
De oprichters waren ovèrtuigd van
zoo ruime toetreding van leden en
van een vrijwillige contributiebepaling
door de meergegoeden onder hen tot
een behooriyk bedrag, dat zy het niet
noodig achtten, hiervoor bepalingen
te maken. Aanvankelijk scheen't dan
ook, dat zy juist gezien hadden. Het
ledental wies en de contributiebepaling
van velen gaf reden tot blijmoedig
heid. Doch dat duurde niet lang. 't
Werd gaandeweg regel om zich voor
50 ets. als lid te laten inschryven.
Daarom ia eindelyk de bepaling ge
maakt van f 1.— contributie by een
belastbaar inkomen boven de f 600.
Maar nu is daarmee 't euvel niet
verholpen. Er zyn gelukkig meerde
ren, die terecht meer betalen dan de
60 ets. of f 1.— die 't reglement als
minimum voorschrijft. En menigeen
zal, hopen we, na lezing van dit
stukje, bij eenig nadenken over het
voordeel dat de leeszaal hem verschaft,
alsnog er toe overgaan het bedrag
van zyn contributie te verhoogen. Eg
de meerdere opbrengst, die wij zoo
doende verkrijgen, komt ten goede
aan de boekaanschafflng (zie boven).
Maar nog iets. Laat 't zyn met
zekere Bchroom maar naar 'k hoop
niet te onpas is het, een woord ook
te richten tot die menschen, die
eenigszins anders staan tegenover de
leeszaal en bibliotheek, dan de groote
massa gebruikers. Dat zyn zij, die in
meerdere of mindere mate zich ver
heugen in het bezit van twee waarde
volle factoren n.1. stoffelyke welvaart
en liefde voor maatschappeiyk werk.
Me dunkt, dat moest duidelijker uit
komen in 't register van den penning
meester. Zou 't kunnen zyn, dat
sommigen hunner nog niet overtuigd
zyn van 't groot maatschappeiyk nut
van de leeszaal en bibliotheek 't Is
bijna niet aan te nemen. Maar wat
de oorzadk geweest moge zijn, met
deze regegelen hoop ik er toe bij te
dragen, dat menigeen nog eens by
zich zelf te rade zal gaan of het niet
gewenscht is ons werk krachtig te
gaan steunen. Juist deze contributie's
zyn gewoonlijk per stuk al een flink
bedrag en meermalen worden zij nog
gevolgd door extra-exploitatie giften
of andore belangrijke schenkingen.
Geachte redactie, mijn dank voor
uw Bteun.
Dat de oogat overvloedig zfl I v. H.
BINNENLAND.
Da Scheepvaart.
Zaterdagochtend is van New-York
te Rotterdam aangekomen het stoom
schip Alphard, met graan voor de
Nederlandsche regeering.
Zaterdagmorgen zyn van daar ver
trokken de Beukelsdyk en de Amstel
dyk, beide naar New York.
Da „Eamdljk" gatorpadaard.
Te Rotterdam is Zaterdagavond
bericht ontvangen, dat het stoomschip
„Eemdyk" van Solleveld, v. d. Meer
en van Hattum's stoomvaartmaat-
schappy aldaar, getorpedeerd en ge
zonken is. Een boot met den kapitein
en 11 man isgelandopdeShetlands-
eilandende andere boot was bij het
afzenden van het bericht nog niet
terecht. Gered zyn met kapitein Swart
de volgende leden van de bemanning
Hensen, Lageveen, Kat,' Bruinsma,
Smit, Rienks, Vink, Edenburg, John
son, Dor en v. d. Wal.
De „Eemdyk", een schip van 8048
bruto registerton, ia ongeveer een Jaar
geleden, tegeiyk met de „Rijndijk"
getorpedeerd, maar toen drijvende
gebleven.
Het stoomschip was ditmaal op de
thuisreis van Amerika; de lading
bestond uit ongeveer 6000 ton rogge,
haver en mais, alles bestemd voor
de Nederlandsche regeering.
Dc zaavlsicharlj.
De concessies door de Duitsche re
geering aan de IJmuider Reedersver-
eeniging gedaan, komen in hoofdzaak
hierop neer, dat de IJmuider visschers
vrye vischvangst krijgen in het ge
bied tusschen 54 graden 45min. Noor
derbreedte en 58 gr. Noorderbreedte
tot aan 8 gr. Oosterlengte, en dat
de pryzen van de visch, die aan
Duitschland geleverd wordt, dezelfde
biyven, uitgezonderd die voor eenige
belangryke vischsoorten, die eenigs
zins verhoogd worden.
Omtrent de schadevergoeding
voor tot zinken gebrachte visscher-
schepen werd nog niet direct over
eenstemming verkregen. Aan het eind
van deze maand zal deze aan gelegen
heid te 's Gravenhage nader onder de
oogen worden gezien. Daar zullen die
gevallen van vernietiging, waarvoor
onze regeering zulks wenscheiykacht,
worden onderworpen aan een com
missie van arbitrage, die zal bestaan
uit 1 Duitsche vertegenwoordiger en
1 Nederlandsche, terwyl een derde,
onpartijdige neutrale arbiter zal zyn.
Deze commissie van arbritage zal
een permanente zyn en ook in even
tueele gevallen in de toekomst be
slissen.
Over de steenkolen voorzie
ning is men niet tot een afdoende
oplossing kunnen komen.
Omtrent de zoutlevering
voor de aanstaande haringvangst
werden de gevraagde voorzieningen
toegestaan, in verband met de nader
te regelen bepalingen op den haring-
uitvoer.
Met nadruk wees men er op, dat
de verruiming van het veilige gebied
alleen geldt voor vi^sche-
ryvaartuigen en nietvoor
koopvaard lj schepen.
Ofschoon de Duitsch9 regeering fei-
teiyk de nieuwe overeenkomst inzake
de vischlevering eerst wilde doen
ingaan op 1 October aanstaande, om
dat het zomerseizoen voor visch ver
bruik in Duitschland niet deugt, is
het aan de commissie gelukt de over
eenkomst reeds 1 Juli a.s. van kracht
te doen zyn.
Voor dat deze overeenkomst resul
taat kan hebben moet Engeland hier
aan goedkeuring verleenen. Volgens
Eogelache vertegenwoordigers hier te
lande ls het zeer onwaarschynlijk dat
Engeland bezwaren zal maken.
Baan nieuw lichtschip.
Aan zeevarenden wordt, meegedeeld,
dat het in het „Bericht aan Zee
varenden" van 24 Mei j.l. bedoelde
nieuwe Nederlandsche vierde licht
schip dat volgens dat bericht in de
vaargeul tusschen de door Duitschland
en Engeland gesloten verklaarde
gebieden op ongeveer 54° N.b. zou
worden uitgelegd, niet zal worden
uitgelegd.
Het lichtschip „Terschellinger-
bank", dat volgens het bericht van
24- Mei j.l. tegelijkertijd 16 zra. om
de Z. zou worden verlegd, zal instede
daarvan verlegd worden naar een
plaats ongeveer 12 zm. beZ. de tegen
woordige op ongeveer 63° 15' N.b.
en 4° 16' 0.1.
Tusschen het lichtschip „Doggers-
bank Zuid" en het verlegde lichtschip
„Terschellingerbank" zullen in de
vaargeul tusschen de door Duitsch
land en Engeland gesloten verklaarde
n drie lichtbruiboeien op
onderling geiyke afstanden van
igeveer 22 zm. worden uitgelegd.
Nader beriebt volgt.
Een Jachtopziener doodgeschoten.
Vrijdagavond omstreeks halfnegen
ontmoette do jachtopziener M. van
Beek op het terrein van het hotel
Wolfheze een heer, in het bezit van
een buks. De veldwachter sprak den
man aan en vroeg hem, of hy ge
rechtigd wa3 een wapen re dragen.
Toen de man geen voldoende ant
woord kon geven, wilde de veldwach
ter hem zyn buks afnemen. Na een
worsteling gelukte dit. Toen greep
de heer in zyn zak, trok een revolver
en schoot den jachtopziener in tegen
woordigheid van verschillende per
sonen, die van het voorgevallene ge
tuige waren, dood. Voor de omstan
ders nog goed begrepen, wat er ge
beurde, nam de vreemdeling de
vlucht, in de richting van het station
Wolfheze. Daar^ heeft hy drinken ge
vraagd en is vervolgens vertrokken
in de richting Ede—Otterlo. Spoedig
was de waarnemende burgemeester
met de gemeente politie ter plaatse,
die dadeiyk de achtervolging van den
vluchteling begon. Later kwamen er
ook een groot aantal marechaussees
en rykspolitie-ambtenaren om aan de
achtervolging deel te nemen.
Twee soldaten hebben een ont-
mooting met den moordenaar-vluchte
ling gehad op den Amsterdamschen
weg. De man heeft beide soldaten
gewond door revolverschoten.
Zaterdagmiddag was de politie den
moordenaar dicht op de hielen. By
den huize Lichtenbeek, onder Arnhem
toen ze dicht genoeg was- genaderd,
trok by weer zyn revolver en losten
eenige schoten, zonder ditmaal iemand
te raken. Ook de politie schoot, even-
min met succes, en de man wist
nogmaals in het dichte bosch te ont
snappen. Imiddels werd de vervolging
steeds breeder opgezetuit Ede nader
de in een breeden boog een groot
aantal militairen in de richting Arn
hem terwijl uit Arnhem in de richting
Ede werd gepatrouilleerd. Een talrijke
politiemacht uit Ede, Renkum en
Arnhem zocht mot de militairen
ieder boscbje af. Toch schijnt de man
door het cordon, waarbinnen hy was
opgesloten, heengeslipt to zijn, wat
zeker voor 'een groot doei te wyten
as aan het onjuiste signalement.
Zaterdag omstreeks 71/» uur kwam
de logementhouder Heineman, die een
volkslogement je In de Oeverstraatte
Arnhem heeft, den commissaris
van politie meedeelen, dat in zyn in
richting een vreemdeling was, die
met groote belangstelling in de
Nieuwe Arnh. Courant do berichten
over deze zaak las, waarin ook stond,
dat by vanmiddag was aangehouden.
De man was zeer onrustig en in het
bezit van een geladen revolver. De
logementhouder vermoedde, dat dit
de gezochte persoon was. Dadeiyk ging
de politie naar het logementje. Daar
vond ze den bedoelden persoon in een
hoek zitten. Toen de politie op hem toe
trad, trok hy onmiddeliyk weer de
revolver en loste vier schoten. De
inspecteur Lovink werd in het dijbeen
geraakt, de rechercheurs wisten even
wel den man te overmeesteren en te
boeien.
Toon bleek, dat hy ook zich zelf
door den linkerarm geschoten had.
Na aan het bureau verbonden te
zyn verklaarde de aangehoudene ge
naamd, te E. J. R. geboren 21 Doe.
1896 te Arnhem, van beroep stoker
en zwervende. Zyn ouders wonen in
Duitschland. Vroeger woonde hy to
Arnhem, waar hy reeds wegens munt
meter diefstal veroordeeld werd, ter
wijl hy ook reeds een jaar in de tucht
school heeft doorgebracht. Den laatsten
tyd had hy in Breda in de katholieke
leeszaal gewoond. Hy had het plan
opgevat om van de jacht te gaan
leven en had daarom een enkelloops
jachtgeweer met e9n bandelier en
patronen gekocht, benevens een revol
ver kaliber 9 m.m. Die revolver,
waarop nog een scherpe patroon, be
nevens een groot aantal scherpe pa
tronen, was nog in zyn bezit. Hy
bekende op den boschwachter te heb
ben geschoten, evenals op de twee
militairen en op de politie, zoowel toen
deze hem Zaterdagmiddag wilde arre
steeren als Zaterdagavond. Hy toonde
hoegenaamd geen berouw.
Ter zake van poging tot moord is
zyn gevangoneming bevolen en is hij
zwaar geboeid naar het huis vau be
waring te Arnhem overgebracht. Alle
drie gewonden maken het vrij goed
de doodgeschoten boschwachter laat
laat een vrouw met 5 kinderen na.
