ELDERSCHECOURANT ILedikanten, S. Coltof, Houten No. 4765 DONDERDAG 28 JUNI 1917 45e JAARGANG OE WEEK. 26 Juni. A»u den vooravoiid dér opening van de nieuwe zitting der Staten- Generaal - op Donderdag 28 Juni hebben wy gekregen de vorming van de allernieuwste staatspartij. Op Zaterdag 23 Juni j.1. had te Amster dam plaats de constitueerende ver gaderiag vaa de „A'agisten". Deze kongsi wil „het bederf in ons politiek loven stuiten". Ztj zal vermoedelijk weldra omvatten allerlei categorieën van malcontieofeD, van menschen, die „tegen de Groadwetaberzienicg- C'ort v. d. Linden" zijn. Welk pereen tage daarvan zich volkomen en helder rekenschap geeft van do vraag, waap bm men tegen de Revisie gekant is/ ik wi! er mij niet in verdiepen. Een oude waarheid is 't, dat wanneer mon do trom gaat roeren tegen wat ook, al zou 't hel voortreffelijkst denkbare wrzen, - men altijd een kricgetj-j van „aandachtige toehoor tlera" om zich heen krijgt. Me.t wat-forseho gebaren, wat klink klank van woorden „overtuigt" men dan allicht een stuk of wat „belang stellenden". Onder dezen zijn er altijd een stuk of wat, wien 't er slechts om té doen is, „uit te komen", de aandacht te trekken, zich een voet stukje te bouwen. De Evenredige Vertegenwoordiging heeft ongetwij feld uitstekende kwaliteiten, maar wèl draagt zij er - geloof ik stellig toe bij, om „kleine grootheidjes" te kweekeD. Wat de Parlements zitting, die den 28sten Juni 1917 een aanvang nam, zal geven vóórdat de korte rustpooze aanvangt vóór het laatste brokstuk, dat deze Kamers van baar „deflni- tieven dood" (in vroegzomer-1918) scheidt: 't is onzeker. Dat de heer Lieftinck krachtens zJJu nestoraatde eerste zittingen van het Lagerhuis niet zal kunnen leiden, schijnt wel zeker. De hoogbejaarde oudste-in jaren is lijdende, en wie beweert, dat in èlle partijen de oprechte wensch wordt gekoesterd, dat de vurige, maar steeds loyale en joviale strijder; de eenige, dio tegen het nieuwe art. 192 stemde als onvermurwbare Kappeyniaan van den echten stempel, dat nestor Lieftinck ook nu wederom van het ziekbed zal herrijzenhij overdrijft zeker niet. Do „sub nestor" der Ka mer, de heer De Savornin Lobman, zag dus ditmaal de plichten, aan het nestoraat verknocht, tot zich naderen. Terwijl de kans, dat bij 't hervatten der werkzaamheden de premier, door ernstiger ongesteldheid aangetast dan wel algemeen bekend was, mede tot do absenten zou behooren, gelukkig allengs verdween. In midzomer-1917, terwijl de verzengende hitte heeft plaats go- maakt voor wat dragelijker tampera- tuur, schoon de landbouw nog naar regen smacht en hunkert, moest op het Haagsche Binnenhof de arbeid hervat. En er is werk aan den winkel 1 Zooals m6n zich herinnert, staat het ontwerp tot regeling vanhetHooger Landbouw-onderwijs (de kwestie „Utrecht of Wageningon bovenaan op de agenda. Tot de allerjongste ontwerpen behoort ook dat betreffende den bou w van drie onderzeebooten (in Amerika) voor Iodiö, waarvoor althans eene principieels beslissing, in afwachting van de kosten-regeiing, zéér urgent mag heeten. Da staking der Rotterdamsche havenarbeiders is dank zü de tuaschonkomst van minister Postbuma - tot een snel en bevredigend einde gebracht. Maar de strike to Heerlen is er nog steeds, en de geruchten, dat Exc. Posthuma naar Zuid-Limburg zal tijgen, blijken verzinsels. Stof voor een interpol latie I Trouwens, er is voor Vragen van allerlei aard en in verschillenden vorm (du de 150 beschreven vaderen, de heer Gerhard, voor Amsterdam II, incluis, tot ingenomenheid ook van hen, die ver van hem staan in levens beschouwing enz.) weer als vóór de jongste verkiezingen „kompleet" zijn zonder dat er een van vóór 24 Mei J.1. op 't appèl ontbreekt, stof te- overI Onze internationale positie. Er is het „zeer ernstig vertoog" van mi nister Lóudon, tot Berl\jn gericht, naar aanleiding van de joDgste Zeppelin-tochtjes boven Nederlandsch territoir. We zijn ongetwijfeld eerlijk en strikt-onzljdig. Zeker. Wij voeren velerlei, - ook van onze kostelijke nieuwe aardappelon uit om aan brandstof te komen. Wat niet belet, dat de nood der tijden de jammerlijke ontbossching steeds erger maakt. Uit de buurt van Voort huizen, bij Barneveld, kwam een echto „cri de cceur", een nood- en jammerkreet, dat ook misschien „De Hemeltjes" onder de hakbijl zal moe ten vallen. We zijn strikt-neutraal. Maar tot „belooning", als erkenning, worden onze schepen, 't een na het andere, getorpedeerd door de monsterB, de sluipmoordenaars der zee, genaamd Duitsche duikbooten. Nu weer het stoomschip „Telegraaf XVHI". De bemanning werd ook in dit geval gered. GelukkigMaar de hoon, de smaad, ons aangedaan, ze blijven. Nu en dan verheffen zich stemmen, eischend dat er maatregelen van weerwraak zullen worden genomen. Althans, dat wij Duitschland niet zullen koesteren met barmhartigheid. 't Is zoo volkomen begrijpelijk zoo natuurlijk! Eu toch: wie denkt aan het eindeloos wee, aan de jam meren, de vernieling, den rouw, sinds Augustus-19 4 gebracht over tal van volkeren, in den generalen menschen- moord betrokken, hij zal tot 't besef moeten geraken, dat wij, zij 't vaak de tanden opeenklemmend en de vuisten ballend, terwijl de woede in ons oplaaittot ver over de uiterste grenzen hebben te be rusten, nu, in het ontoelaatbare. Om „erger te voorkomen." Maar dat de groteske vertoóning der aan bieding van z.g. excuses, met kwasi- plechtige verklaringen e. t. q., - dat deze een eind moest nemen ter wille van onze nationale waardigheidwie zal 't durven betwisten 1?.... Gelukkig zoekt men bij voortduring niet vruchteloos naar de „lichtpun ten". De Liberale Unie, in de hoofd stad bijeengekomen, heeft een motie aangenomen, den wensch uitsprekend tot samenwerking der Vrijzinnige parlljen. De vraag, of ook thans dit „votum" kans op slagen heeft, is zwevende. Ook van politiek-neutraal standpunt; wanneer men namelijk wenscht, dat de gevoelens, in het volk levend, op zuivere, onvervalschte wijze in zijne Vertegenwoordiging tot uiting behooreu te komen, kan men m. i. deze ernstige poging tot concentratie toejuichen. Verbrokkeling van wat bijeen-behoort kan nooit leiden tot het bereiken van „eene zuivere weer spiegeling der gevoelens van ons volk." Zal de oproep „Verzamelen!" ditmaal weerklank vinden in de vrfiz.- democratisehe gelederen Zal men toch nog een compromis weten te bereiken op de hoofdpunten van het vrijzinnig program, - en met terzijde stelling van al wat tot „de tweede orde" behoort?... Zeker is 't stellig niet. Het bericht, dat de IJmuidensehe visschersschepen weer zullen uitvaren behoort ook tot het „goede nieuws" van allerjongsten datum. Wie kennis nam van het vraag gesprek, dezer dagen doorden wel haast zeventigjarigen senator en oud minister Cremer) met een Haarlem- schen persman gevoerd, hfi zal getroffen zijn geworden door de blij moedigheid, de geestkracht, de hoop in de toekomst van ons land die uit de woorden spraken van dezen pitti- >en „selfmademan". Zulke taal is costelfike medicijn voor de vele zwakkelingen en wankelmoedigen, die in sidderende blooheid eu ver slappende weifelmoedigheid luisteren naar het bulderen van de orkanen om ons heen, in plaats van de handen uit de mouw te steken„rustig tc midden der woeste baren," - zooals de kloekste figuren uit de ^gouden tyd" van ons volksbestaan plachten te doen Mr. Antonio. DIE OORLOG. Da legerberichten van 28 en 26 Juni. Van het W e s t e 1 ij k frojnt. Naar van Engelsche zijde wordt gemeld, werd de terreinwinst die in den nacht van den 24Sten Juni ten Z.W. van Lens word gemaakt, nog uitgebreid. Aan beide zijden van de beek van Souchez viel over een front van IJ mfil een vooruitgang van beteekenis te boeken. Volgens een bericht uit het Engel sche hoofdkwartier blijven de Duit- schera in de streek van Lens terrein prijs geven onder den druk der Engelsche troepen. Ongeveer 1 mijl ten Z. van Lens zou] het dorp La Coulotte zijn genomen. Ook de Franschen hebben eenig voordeel weten te behalen. Maandag ondernamen ztj, na voor bereidend artillerievuur, een aanval ten N.W. van Hurtebisse. De eerste linie der Duitschers op de zich hï6r bevindende uitloopeD, werd genomen. Vinnige tegenaanvallen der Duitschers werden afgeslagen. Meer dan 300 man, 10 officieren werden gevangen genomen. Volgens de Duitsche berichten vie len de Franschen de kort geleden door hen verloren hoogtestelling bfi Hur- tebise aan, waarbfi zfi er in slaagden op eenige punten in de voorste loop graven binnen te dringen. Door tegenaanvallen werden zij weder verdreven. Een later bericht meldt evenwel dat de door de Fran schen, by aanvallen ten N.W. van de Hurtebissehoeve gebrachte offers, niet in verhouding staan tot de be haalde voordeelen, waaruit dus volgt dat voordeelen werden behaald. Omtrent den strijd aan het front by Atrecht melden de Duitsche be richten dat ten W. van Fontaine ge vechten aan den gang zijn. De Engel- schen drongen hier de Duitsche stel lingen binnen. Tegenaanvallen had den succes, in hoeverre wordt niet gemeld. De gevechten duurden echter nog voort. Op het Oostelijk front geen verandering in den toestand. Nu en dan wordt groote bedrijvigheid van patrouilles of van de artillerie in bepaalde sectoren gemeld, doch ge vechten van eenigen omvang hadden nog niet plaats. Yan het Oostenrijkse h-Ita- 11 a a n a c h e front wordt een succes der Oostenrijkers gemeld. E.j.n bericht uit Weenen, dd. 26 Juni maakt, melding van de herovering der stel lingen op den erenskara ten Z. van het Suganodal, dio nog in handen der Italianen gebleven waren. 1800 Ita lianen, w.o. 44 officieren werden gevaDgen genomen. Tegenaanvallen van den vijand werden afgeslagen. Het Italiaansche communiqué maakt ook melding van de hardnek kige aanvallen der Oostenrijkers tegen bovengenoemde stellingen. Aanvallen en tegenaanvallen wisselen elkaar af. Op andere punten van het front werden aanvalleu der Oostenrijkers afgeslagen. Van het gevechtsterrein iu A r- manié wordt gemeld dat de Russi sche troepen een reeks hoogten bezetten ten Z.W. van Agnat. Een aanval der Turken in de richting van Rtjat werd sf geslagen. Os duikboot- en mijnoorlog. Het offlcieele Duitsche bericht meldt dat in den Atlantischen Oce aan 24.000 ton aan acheeparuimte werd vernietigd. In de Middellandsche Zee werden 10 stoom- en 9 zeilschepen, te zamen metendo 28 580 tOD, in den grond geboord. Uit Kopenhagen wordt geméld, dat m Deensch stoomschip op weg van janje naar EDgeland, en 2 Noorache stoomschepen tot zinken werden ge bracht. Amerika on de neutralen. In een deel van de oplaag van ons vorig nr. konden wij nog bericht opnemen, waarin werd gemeld, dat Pres. Wilson een raad van uitvoer verboden had ingesteld, die voorna melijk ten doel heeft te verhinderen, dat goederen Duitschland door on zijdige landen heen bereiken. Ds raad bestaat uit de staatssecretarissen van handel, landbouw en voedsel. Het rantsoeneerlngsplan voor de onzijdige volken in Europa is uitge werkt en zal aanstonds in werkiDg treden. De eerste artikelen, die onder de wet vallen, zullen kolen en graan zijn. In een toelichting op het besluit tot instelling van dezen „embargo- raad" zegt president Wilson: Dit lichaam dient den president van raad en zal den gewonen handel zoo min mogelijk belemmeren. Onze eerste plicht is te maken, dat de geallieerden zoo veel mogelijk van den leeftocht en de andere benoodigd- heden krijgen, die wij over hebben terwijl de bewoners der onzijdige landen zoo veel mogelijk naar hun behoeften van 't noodige worden voorzieD. Alleen schrander overleg bracht ons tot deze politiek. Ze staaf, den normalen gang van den handel niet in den weg. Bijvoorbeeld, de regeering vergewist zich nu van de korenvoorraden en behoeften in alle landen ten einde het gebruik daarvan bij onze eigen behoeften en voorraden aan te passen. Wij kunnen onzen handel voordeelig en met succes dryven, terwijl we in den oorlog aansturen op een zegevierend einde en do behoeften van ons zelf en de andere land en door een stelselmatige leiding doeltreffend dekken. De toestand In Spanje. Naar dd. 26 Juni uit Madrid wordt gemeld, besloot de Ministerraad tot tijdelijke opheffing der grondwettelijke waarborgen. Hieruit blijkt wel, dat men den toe stand in SpaDje, waarover verschil lende, niet te controleeren berichten de wereld ingezonden werden, nog niet volkomen meester is. De „Daily Mail", welk blad reeds meermalen berichten over den toestand ontving, verneemt dan ook dd. 18 Juni uit Madrid, dat men toen de op standige beweging had gesust, doch dat deze nog geenszins tot een einde was gekomen. „Ieder oogenblik" zoo werd gemeld „kan het oproer opnieuw los barsten en zoo sterk blijken, dat de dynastie er door ten val kan worden gebracht. Een week geleden (dus ongeveer 12 Juni) was de toestand buitenge woon kritiek. Men zegt, dat de koning alleen door zeer snel de eischen van de ODtevreden, militairen in te' willi gen, zyn kroon heeft kunnen redden. Twee derde van de menscben die zich met de politiek inlaten, h9bben genoeg van den koning en zfin aanhang. Hun wordt verweten, dat zij hunne vrien den steeds bevoorrechten en dit zou dan ook de aanleidende oorzaak t.ot den legeropstand zijn. De poging tot onderdrukking der opstandige beweging onder de offi cieren, door de leiders ervan op het fort Montjuich (bij Barcelona) op te sluiten, heeft gefaald, de regeering bezweek voor de bedreiging van de kameraden der gevangenen, en.stelde de leiders weer in vrijheid. Men blyft de regeering echter wantrouwen. De politieke partijen van de linker zijde hebben besloten om zoo spoedig zich daartoe de gelegenheid voor doet, den vorst af te zetten en de republiek uit te roepen. Yan Senor Maura, die klaarblijkelijk de eenige krachtige politieke figuur in Spanje schijnt te zijd, beweert men, dat hij aan het hoofd der revolutionaire beweging staat. De mijnwerkers en spoorwegarbei ders te Barcelona en Bilbao bereiden een algemeene staking voor. Het vuur der ontevredenheid smeult en elk oogenblik kan de roode vlam der revolutie oplaaien. Wanneer men in aanmerking neemt dat deze mededeelingen slaan op den toestand zooala die op 18 Juni was, en men brengt hiermede het bericht over de opheffing der grondwettelijke waarborgen, d.d. 26 Juni in verband, dan zou daaruit volgen, dat de toe stand zich op een voor de regeering pitch-pine, I eiken, massief I en geschilderd.! Kanaalweg 141-142. ongunstige wijze verJer heeft ont wikkeld. Nadere berichten daaromtrent ont breken echter geheel. Hst nieuws Oostenrljkiche kabinet. De nieuwe Oostenrijksche minister president dr. Seidler,Jieeft Dinsdag in het huis van Afgevaardigden ver klaard, dat de regeering deloopende staatszaken strikt onpartijdig zal af wikkelen. In de eerste plaats-zal zorg worden gedragen voor de volksvoe ding en zulks zoowel door de bevor dering van de voortbrenging als door billijke verdeeling van de voorraden. Verder deelde hij mede, dat het ka binet een voorloopig karakter heeft. Het he6ft tot taak de politieke voor waarden te scheppen voor een verstrek kende werkzaamheid van de volks vertegenwoordiging, om dan plaats te maken voor een definitieve regee ring. Deze verklaringen werden luide toegejuichd. De politieke hervormingen in Duitschland. Scheideman breekt in de Vorw&rts nogmaals een lans voor de onver wijlde invoering van politieke her vormingen in Duitschland. Van de noodzakelijkheid daarvan is hij te Stockholm meer dan ooit overtuigd geworden. Steed3 heeft hij daar den eisch gehoord: „in Duitschland moe ten eindelijk eens andere toestanden op het gebied der binnenlandsche jolitiek komen." Het verlangen van iet Duitsche volk wordt zoodoende als vredesformule der tegenstanders tegen Duitschland uitgespeeld en de eenige goede tegenzet is, dat Duitsch land zyn eigen volk onverwijld geeft wat het verlangt. Het Berliner Tagebïatt is dit met Scheidemann eens. Er is gevaar bij uitstel. Steeds heeft het Duitsche volk moeten hooren dat de hervormingen zullen komen, maar er is altijd bij gevoegd: later. Dat gaat zoo niet langer, zegt het B. T. Het parlementaire regeeringstelsel de eerste rijpe vrucht, die van den boom der hervormingen moet vallen. Het gelyke kiesrecht in Pruisen en de parlementariseering der bonds staten moeten daarop noodzakelijk volgen. Daarmee zou het begin ge maakt zfin. Het is mogelijk dat ook dan de oorlog wordt voortgezet maar wie zal betwijfelen dat het Duitsche rijk door een demokratische verjon ging tegenover zyu vijanden een veel sterker stelling zou innemen dan thans PLAATSELIJK NIEUWS. Volgend3, week het vervolg van het drama de petroleum narigheid. Wie z--gt nu nog, dat het leven eim droom is Schadevergoeding aangeteekende brief. Door een gepensionneorde der ge meente, is indertijd een schade ge leden van f25.—, doordat een bank biljet van" dat bedrag werd ontvreemd uit een door den gemeente-ontvanger „aan ge teekend" verzonden brief Dn ontvanger beeft, dit bedrag destijds uit oigen middelen aau belanghebben de vergoed. Waar het hier een zeer buitergo woon geval geldt, achten B. en W. het "wf nschelyk, dat deze schade don- de gemeente worde gedjagaa en stellen voor, den gemeenteontvanger eene schadevergoeding van f26 ïoe te kennen. Aardappel-drama. Na de gasmisère het aardappel drama. Voor den liefhebber zfin nieuwe aardappels de z.g. muisjes het neusje van de zalm. En als ze er zijn tracht ieder er zfin deel van te krij gen. Als ze er niet of niet genoeg zfin, krfigen we stichtelijke tooneelen zooals verleden jaar, dat de huismoe ders met bakjes, mandjes en zakjes de winkeliers bestormen. En wie nu denkt, dat men, door de ondervin ding van het vorige jaar wijzer ge worden, thans den toestand be- heerscht, en er voor ieder een- vol doende hoeveelheid van die kno!vrucht beschikbaar is, die geeft eenvoudig blijk van het leven niets af te weten. Neen, er waren wel aardappelen, maar niet hier. Er waren enkele zakken aangekomen, en ze vertegen woordigden een druppel in den oceaaD. Ze werden zoo'n beetje verdeeld over de handelaren en die moesten dan maar zorgen, dat ze onder het publiek kwamen. Eu óf het publiek zelf maakte er bfi te komenReeds van morgen vroeg drongen zij op en vóór half negen waren de meeste hande laren al uitverkocht. Eén was er, die nog zoo gelukkig was te kunnen vér- koopen. Met een gezicht van „niet dan over mfin lijk zult gij binnengaan" stond de zoon aan de deurpost en weerde de huismoeders af, terwfil papa stond te wegen, al maar te we gen. 'tKwam op 'tjuiste gewicht aan, want 'tkan niets lfiden; de verdiensten zfin maar gering en wee hem, als hfi wat overwicht gafdan kwam bfi niet uit met zyn handel. Van iets anders verkoopen was in dien tyd geen sprake, en zoo stond de gansche nering stil. Andere han delaars hadden het slimmer ingericht „aardappelen? morgen 1" zeiden ze tegen hun klanteD, en 's anderen daags vulden ze de achtergebleven mandjes en als de huismoeders ze kwamen halen hoefden ze niet te wachten. 't Spreekt vanzelf, dat hetmeeren- deel niets kreeg. Ook spreekt het vanzelf, dat voor de eigen, vaste cliéntele, niets meer overbleef, dat alleen de brutaalsten, die den groot sten mond konden opzetten, een mandje kregen; zoo i3 ons leven, sinds geld alléén er niet meer eene rol speelt, geworden. BINNENLAND. Da tijdelijke voorzitter dor Tweede Kamer. Daar de ongesteldheid van het Ka merlid den heer Lieftinck nog voort duurt, zal het Kamerlid jbr. mr. de Savornin Lohman, nk den heer Lief tinck het oudste lid in jaren, het Voorzitterschap der Tweede Kamer bekleeden in het nieuwe, heden te openen ztttingtfidperk der Staten- Generaal, todat de nieuw te benoemen voorzitter zyn ambt zal hebben aan vaard. Vergoeding voor vernietigde «chepen. (Officieel.) Na langdurige gedachten- wisseling in zake de op 22 Februari j.1. vernietigde Nederlandsche schepen, zfin de Nederlandsche en de Duitsche regeering tot overeenstemming ge komen op de volgende grondslagen: Ter vervanging van de verloren gegane schepen zal de Duitsche re geering aan de Nederlandsche regee ring afstaan Duitsche schepen, die zicb op het oogenblik in Nederlandsch- Indiö bevinden en die in waarde met de vernietigde schepen gelfik staan. Daartegenover zal de Nederlandsche regeering aan de Duitsche regeering een som overmaken, gelijkstaande met het totaal bedrag van de voor de vernietigde schepen te betalen verzekeringssommen. Aan twee commissarissen, van welke elk der beide regeeriogen er een zal aanwijzen, zal de keuze der schepen worden opgedragen, alsmede de regeling van de eigendomsover dracht en van verder ter sprake komende punten. De afgestane vaartuigen, die ge durende den oorlog uitsluitend in het trans-oceanisch verkeer gebezigd zul len worden, zullen niet in de vaart worden gebracht alvorens de zeemo gendbeden, die in oorlog met Duitsch land zyn, de overdracht van de vlag erkend hebben en aan deze vaartui gen vrfi verkeer hebben toegestaan. De Duitsche regeer in g zal aan de leden der bemanning der vernietigde schepen de schade vergoeden, die zij hebben geleden tengevolge van de vernietiging, zoowel wat betreft hun gezondheid als hun goederen. Het bedrag dezer vergoeding zal eveneens door de beide bovengenoemde com missarissen worden vastgesteld. Als commissarissen zullen optre den voor de Nederlandsche regeering dr. A. Plate te Rotterdam, voor de Duitsche regeering dr. Greve, direc teur van den Norddeutschen Lloyd te Bremen. De N. Rott. Crt. zegt over deze regelingDe na lange onderhande lingen gevonden oplossing van het geschil is voor Nederland goeddeels bevredigend, en men mag den mi nister van buitenlandsche zaken geluk werschen, dat hfi de besprekingen tot dit eind heeft weten te brengen. Dat het hem moeite gekost heeft, behoeft niet te verwonderen. Immers om zicb bfi deze regeling, die neer komt op eene aannemelijke vergoe ding van de getorpedeerde schepen, neer te leggen, heeft de Duitsche re geering eene overwinning op zich zelve moeten behalen. En dit is iets dat voor Regeeringen gewoonlijk nog heel wat bezwaarlijker ia, dan voor particuliere personen, voor wie het ook al héél moeilijk is. Het Hbl. spreekt zfin voldoening er over uit, dat de Duitsche regeering ondanks de bezwaren, die dit voor haar moet hebben gehad, tenslotte recht heeft laten gelden boven macht en zich heeft neergelegd bfi een re geling, welke mag gelden als eene erkenning van de rechtmatigheid der aanspraken, die Nederland van den 22sten Februari af tegenover het Duitsche Rfik heeft gebad. De reederijen, die de schepen heb ben verloren, krfigen bfi deze rege ling hun waarde in natura terug, waartegenover hunne aanspraken op de assurantiegelden aan Duitschland worden overgedragen maar de assuradeurs, die de schade hebben voldaan, blijven hunne penningen kwfit. Dit nadeel, dat, als de berichten daaromtrent juist zfin geweest, voor een deel in Duitschland zelf wordt geleden, wordt niet vergoed, even min als de algemeene schade voor ons land welke voortgevloeid is uit het feit, dat wfi eenige maanden zes schepen minder in de vaart hebben gehad. De schepelingen daarentegen worden in de door hen geleden vor- liezen wél tegemoet gekomen. Men ziet dus, dat, op de basis van erken tenis van gepleegd onrecht of althans van grove schuld aan de zijde der Duitsche Marine, bfi dp uitwerking de „overeenstemming" nog het ka rakter heeft behouden van een com promis. Dat de Entente-mogendheden de overdracht van de schepen als bona flde erkennen zullen voorwaarde die voor de uitvaart der schepen gesteld is mag worden aangeno men. Da „Hllvarsum" op aan mijn galoopan. Te Amsterdam is bericht ontvangen, dat de Hilversum" een stalen schroef stoomboot, bruto 1505 ton, gebouwd in 1883, eigeDdom van de Stoomvaart Maatschappij „Oostzee", te Amster dam, ergens in het Engelsche Kanaal op een mfin ia geloopen en gezonken. De bemanning Is te Milford geland. Nadere bijzonderheden omtrent de lading en doel van de reis zijn niet ontvangen. Benzine. Naar aanleiding van het dezer dagen in verschillende bladen verscheuen bericht, waarin wordt medegedeeld dat vermoedelijk begin Juli eeu belangrijke distributie van benzine zal plaats heb ben en dan aan handelaren ongeveer een gelfike hoeveelheid zal worden toegewezen als het vorige Jaar, deelt de Toewijzingscommissie voor Benzine mede, dat dit bericht absoluut onjuist is. Ten einde teleurstellingen te voor komen, brengt zy ter kennis van be langhebbenden dat er voorloopig nog geen uitzicht bestaat dat behoudens cleine hoeveelheden aan drogisten en apothekers, aan handelaren ben zine ten verkoop zal worden verstrekt. Wat verder de benzine-verstrek- king aan particulieren betreft, deelt de Toewfizingscommissie voor Ben zine mede, dat het inderdaad in haar voornemen ligt om, onvoorziene om standigheden voorbehouden, teg6n het midden of einde der volgende maand den particulieren voorshands een kleine hoeveelheid benzine toe te wijzen. De aardappelnood. Dinsdagmiddag h90 ft to Rotterdam weer een opstootje plaats gehad. Voor een pakhuis aan de Gedempte Bier- baven stond een wagen mét aardap pelen, die bestemd waren voor een in de haven liggend schip. Een aantal vrouwen en mannen hebben eerst i jetracht, van dien wagen aardappelen ;e bemachtigen, en daarna geprobeerd een pakhuis te openen, omdat zfi vermoedden, dat ook daarin aardap pelen waren opgeslagen. Toen dit mislukte, gingen de menschen weer naar dan wagen. Zij slaagden erin een van de zakken, die erop lagen, stuk te maken en eenige vrouwen namen daaruit aardappelen. De politie zag zich toen genoodzaakt, de sabel to trekken en het volk uiteen te drfiven. Verscheidene vrouwen klommen daarna op aan de Wolfshoek liggende schepen, om te zien of daar ook aardappelen te vinden waren. De jolitie heeft daar een van de vrouwen n hechtenis genomen, en by de Vischmarkt werden er nog twee ge arresteerd. Toen het publiek trachtte, een van hen uit de handen van de politie te verlossen, is opnieuw van de sabel gebruik gemaakt, waarbij gevoelige klappen vielen. Da MljnwerkersstaJring. In het Handelsblad houdt zich de verslaggever, die naar de mijnstreek is gezonden om over de aldaar heerachende staking te schryven, bezig met de vraag wie deze staking begonnen is: de moderne of de chris telijke mfinwerkersbond. Volgens de uiteenzettingen in „Het Volk" is do staking geprovoceerd door de weinig tegemoetkomende houding der mijn- directies. Maanden en maandenlang is door den Bond gecorrespondeerd en ge argumenteerd met de directies om trent betere arbeidsvoorwaarden. Op enkele, ondergeschikte punten gaven deze toe, maar juist op de hoofd punten bleven ze op hun stuk staan. Merkwaardig was, dat zoovele van den Chriatelyken Bond overliepen Daar den modernen. En nu beweerde de verslaggever vau het Handelsblad, dat de staking ondernomen was om den Christelfiken Bond er onder te werken, waartegenover van sociaal democratische zfide beweerd was, dat integendeel de staking geprovoceerd was door den christelfiken bond, die zich voelde verzwakken en nu wilde trachten op deze manier - door eene staking, die zou mislukken den modernen bond eronder te krfigen. Dat het er echter in Limburg raar toegaat, ten opzichte van hetgeen men doet om do staking den kop intedrukken, moet ook deze verslag gever erkennen. „Allerlei zonderling heden ziet men hier nog gebeuren," aldus de correspondent, „waarvan men, laat ik zeggen boven den Moer dijk, allang, en gelukkig, niet meer weet." De corr. vertelt dan van het feit, dat geen enkele drukker wil of durft te leveren aan den Alg. Ned. Bond, en dat er een verbod bestaat tot het houden van vergaderingen. Terecht merk deze correspondent op, dat men zich afvraagt hoe do staking dan ooit aan een eind moet raken, als de stakers niet mogen bij eenkomen om het besluit tot ophef fing der staking te nemen. „Waar schijnlijk overweegt men, er zit in Limburg nogal wat autocratisch bloed, dat het bistuur op eigen gelegenheid wel een besluit tot opheffing zal ne men als 't zoo er is, en dan tegen de menschen zal zeggen: Vooruit, Jullie gaat weer aan 't werk. Maar 't zonderlingste ia" - het is nog al tijd de correspondent, die aan het woord is „dat do Christelijke Bond Zondag wèl eene veigideiihg heeft gehouden, zonder dat iemand tusschenbeide gekomen is om het verbod te hand ha •en. Teiwfil toch de veigidering van te voren w:u aangekondigd". En bij besluit met te zeggen, dat de „handhavers van wet. en ordo hier wol et na meer vergeten den schfin van partfid gheid te vermfiden. '„Het Volk" heeft, natuurlijk ook uitvoerige correspondentie o^er deze zaak. Ia zfin jongste artikel b-:ep eekt. do redacteur, de heer Polak, een. wal t ij noemt „belangwekkende icfi!,r dcr zaak', n.1. de vraag of hot oirba-tr i dat da d n cti s der staat?mijnen in d^zen éón Ifin trekken m?t die dei- particuliere. Men hoeft in Limburg n.1. staats- eu particuliere mfineo. Wat de laatste betreft, de h er Polak zegt ervan: „De particuliere mfindirekties heb ben Blechts ééa richtsnoer en slechts één doeleen zoo groot mogelijke winst uit huu bedrijven to halen. Metdeataatsmfinen staat betanders. Ik wil niet uit hot oog verliezen, dat ook een staatsbedrijf, dat bloot staat aan konburreritie, niet vrfi is in zfin kommorcieele en sociale gestie. Maar het is evenzeer onmiskenbaar, dat een onderneming, die eigendom is der gemeenschap en namen3 haar wordt beheerd, ïiïet h6t koude"ondernemers- standpunt van het uitsluitend eigen belang innemen mag. Toch zien wfi dat in dit konflikt gebeuren. Van den aanvang af heb ben de direktiea zoowel vau de par- tikuliere als van de staatsmijnen, nauw samengewerkt." De schrijver betoogt nu, dat de regeeriDg moet ingrijpen, voor wat betreft bet door haar geëxploiteerde bedrijf, dat zij tenminste het staats bedrijf moet dwingen de solidariteit met particulier» belangen op to geven en het moer te doen handelen in die der gemeenschap waaraan zfi toebe hoort. „Is de regeering daartoe ln staat? Natuurlijk. De minister van Land bouw heeft slechts te gelasten en het gebeurt. Waarom verroert hfi zich dan niet? Ik geloof dat het antwoord op die vraag buitengewoon belang wekkend zou zfin. Mfin informaties wijzen althans in deze richting, dat de dlcektie der staatsmijnen zich met hand en tand tegen inmenging vau regeeriogingswege verzet en dat de mloister tot nu toe er niet in ge- slaaed is dat verzet te breken." Het kamerlid Van den Tempel, dat met Edo Fimmeu, den secretaris van het N. V. V., in de mijnstreek is aan gekomen, ondervond persoonlijk de eigenaardigheid van het optreden der militaire autoriteiten. Ofschoon bij zich beriep op zyn Kamerlidmaat schap, dwong men hem tot doorloopen, toen bfi zich persoonlijk overtuigen wilde van do ordo eu den goeden gang van zaken. Hfi heeft zich daarna met het volgend telegram tot den Mi nister Cort van der Linden, tijdelijk voorzitter van den ministerraad ge wend ..Excellentie! Militairen en mare chaussees treden volgens mijn eigen waarneming zeer provoceerend op tegen stakende mijnwerkers, die zich rustig gedragen. Verzoek dringend uw tusschenkomst, opdat aau dit machtsmisbruik een einde komt. VAN DEN TEMPEL". Verrolgens heeft hfi aan dsn Mi nistor van Oorlog een schrijven ge richt, waarin bfi het gebeurde nader uiteen zet. Het slot van dit schrfi ven luidtIk meen tegen dezo wfize van handelen ernstig te moeten opkomen. Persoonlijke waarneming van de zfide der volksvertegenwoordigers is zeker in gevallen als deze, waar mfi ge bleken is dat terecht over machts misbruik wordt geklaagd, noodig, wanneer een volksvertegenwoordiger zich uitsluitend bepaalt tot toe zien, een recht dat na3r ik vertrouw ook Uwe Excellentie zal willen hand haven. Het kan dan ook niet volgens den wil van Uwe Excellentie zfin, dat een militaire autoriteit zich 3an die controle opzettelijk en door het plegen van geweld tracht te onttrek ken weshalve ik Uwe Excellentie beleefd verzoek aan deze klacht ge volg te geven." Dinsdagnacht is bet grootste deel der stakende geïnterneerde Belgen, 982, waarvan 300 gehuwd, naar het station te Heerlen gebracht en daar ingeladen in een extratrein. Om 5 uur vertrokken zfi naar het kamp van Zeist. Zfi hadden eenige roode vlaggen uit de portieren gestoken en zoDgen socialistische liederen. Vele stakers namen afscheid van hen met een hartelfik „Vivent les Beiges 1" De Duitschers en Oostenrijkers worden steeds sterker met verban ning bedreigd. Naar het bestuur van den Christe lfiken Bond mededeelde aan den •vertegenwoordiger van het Hdbl., zijn van de afdeelingen de volgende cfifers ontvangen betreffende de ar beiders, die Dinsdagmorgen met de ochtendploeg ztjD afgedaald Emma 820 tegen gisteren 687, Wilbelmina 425 tegen 352, Hendrik 124 tegen 107, Oranje Nassau I 196 tegen 140, Oraüje-Nassau II 125 te gen 82, Laura 321 tegen 177, Do- maniale 127 tegen 106, Willem en Sopbie 86 tegen 64, totaal 2224, van de 8000, die in normale tijden af dalen. Op pagina 4 van dit blad is opgenomen 1. Uit dsn omtrek. 2. Nieuws uitgavan. 3. Feuilleton, enz.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1