ELDERSCHECOURANT
ILedikanten,
S. Coltof,
Houten
No. 4765
DONDERDAG 28 JUNI 1917
45e JAARGANG
OE WEEK.
26 Juni.
A»u den vooravoiid dér opening
van de nieuwe zitting der Staten-
Generaal - op Donderdag 28 Juni
hebben wy gekregen de vorming
van de allernieuwste staatspartij. Op
Zaterdag 23 Juni j.1. had te Amster
dam plaats de constitueerende ver
gaderiag vaa de „A'agisten". Deze
kongsi wil „het bederf in ons politiek
loven stuiten". Ztj zal vermoedelijk
weldra omvatten allerlei categorieën
van malcontieofeD, van menschen,
die „tegen de Groadwetaberzienicg-
C'ort v. d. Linden" zijn. Welk pereen
tage daarvan zich volkomen en helder
rekenschap geeft van do vraag, waap
bm men tegen de Revisie gekant is/
ik wi! er mij niet in verdiepen.
Een oude waarheid is 't, dat wanneer
mon do trom gaat roeren tegen wat
ook, al zou 't hel voortreffelijkst
denkbare wrzen, - men altijd een
kricgetj-j van „aandachtige toehoor
tlera" om zich heen krijgt.
Me.t wat-forseho gebaren, wat klink
klank van woorden „overtuigt" men
dan allicht een stuk of wat „belang
stellenden". Onder dezen zijn er altijd
een stuk of wat, wien 't er slechts
om té doen is, „uit te komen", de
aandacht te trekken, zich een voet
stukje te bouwen. De Evenredige
Vertegenwoordiging heeft ongetwij
feld uitstekende kwaliteiten, maar
wèl draagt zij er - geloof ik stellig
toe bij, om „kleine grootheidjes"
te kweekeD.
Wat de Parlements zitting, die den
28sten Juni 1917 een aanvang nam,
zal geven vóórdat de korte rustpooze
aanvangt vóór het laatste brokstuk,
dat deze Kamers van baar „deflni-
tieven dood" (in vroegzomer-1918)
scheidt: 't is onzeker. Dat de heer
Lieftinck krachtens zJJu nestoraatde
eerste zittingen van het Lagerhuis
niet zal kunnen leiden, schijnt wel
zeker. De hoogbejaarde oudste-in jaren
is lijdende, en wie beweert, dat in
èlle partijen de oprechte wensch wordt
gekoesterd, dat de vurige, maar steeds
loyale en joviale strijder; de eenige,
dio tegen het nieuwe art. 192 stemde
als onvermurwbare Kappeyniaan van
den echten stempel, dat nestor
Lieftinck ook nu wederom van het
ziekbed zal herrijzenhij overdrijft
zeker niet. Do „sub nestor" der Ka
mer, de heer De Savornin Lobman,
zag dus ditmaal de plichten, aan het
nestoraat verknocht, tot zich naderen.
Terwijl de kans, dat bij 't hervatten
der werkzaamheden de premier, door
ernstiger ongesteldheid aangetast dan
wel algemeen bekend was, mede tot
do absenten zou behooren, gelukkig
allengs verdween.
In midzomer-1917, terwijl de
verzengende hitte heeft plaats go-
maakt voor wat dragelijker tampera-
tuur, schoon de landbouw nog naar
regen smacht en hunkert, moest op het
Haagsche Binnenhof de arbeid hervat.
En er is werk aan den winkel 1
Zooals m6n zich herinnert, staat het
ontwerp tot regeling vanhetHooger
Landbouw-onderwijs (de kwestie
„Utrecht of Wageningon bovenaan
op de agenda. Tot de allerjongste
ontwerpen behoort ook dat betreffende
den bou w van drie onderzeebooten
(in Amerika) voor Iodiö, waarvoor
althans eene principieels beslissing,
in afwachting van de kosten-regeiing,
zéér urgent mag heeten. Da staking
der Rotterdamsche havenarbeiders is
dank zü de tuaschonkomst van
minister Postbuma - tot een snel
en bevredigend einde gebracht. Maar
de strike to Heerlen is er nog steeds,
en de geruchten, dat Exc. Posthuma
naar Zuid-Limburg zal tijgen, blijken
verzinsels. Stof voor een interpol
latie I
Trouwens, er is voor Vragen
van allerlei aard en in verschillenden
vorm (du de 150 beschreven vaderen,
de heer Gerhard, voor Amsterdam II,
incluis, tot ingenomenheid ook van
hen, die ver van hem staan in levens
beschouwing enz.) weer als vóór de
jongste verkiezingen „kompleet" zijn
zonder dat er een van vóór 24 Mei
J.1. op 't appèl ontbreekt, stof te-
overI
Onze internationale positie. Er is
het „zeer ernstig vertoog" van mi
nister Lóudon, tot Berl\jn gericht,
naar aanleiding van de joDgste
Zeppelin-tochtjes boven Nederlandsch
territoir.
We zijn ongetwijfeld eerlijk en
strikt-onzljdig. Zeker.
Wij voeren velerlei, - ook van
onze kostelijke nieuwe aardappelon
uit om aan brandstof te komen.
Wat niet belet, dat de nood der tijden
de jammerlijke ontbossching steeds
erger maakt. Uit de buurt van Voort
huizen, bij Barneveld, kwam een
echto „cri de cceur", een nood- en
jammerkreet, dat ook misschien „De
Hemeltjes" onder de hakbijl zal moe
ten vallen.
We zijn strikt-neutraal. Maar tot
„belooning", als erkenning, worden
onze schepen, 't een na het andere,
getorpedeerd door de monsterB, de
sluipmoordenaars der zee, genaamd
Duitsche duikbooten. Nu weer het
stoomschip „Telegraaf XVHI". De
bemanning werd ook in dit geval
gered. GelukkigMaar de hoon, de
smaad, ons aangedaan, ze blijven. Nu
en dan verheffen zich stemmen,
eischend dat er maatregelen van
weerwraak zullen worden genomen.
Althans, dat wij Duitschland niet
zullen koesteren met barmhartigheid.
't Is zoo volkomen begrijpelijk
zoo natuurlijk! Eu toch: wie denkt
aan het eindeloos wee, aan de jam
meren, de vernieling, den rouw, sinds
Augustus-19 4 gebracht over tal van
volkeren, in den generalen menschen-
moord betrokken, hij zal tot 't
besef moeten geraken, dat wij, zij
't vaak de tanden opeenklemmend
en de vuisten ballend, terwijl de
woede in ons oplaaittot ver over
de uiterste grenzen hebben te be
rusten, nu, in het ontoelaatbare.
Om „erger te voorkomen." Maar
dat de groteske vertoóning der aan
bieding van z.g. excuses, met kwasi-
plechtige verklaringen e. t. q., - dat
deze een eind moest nemen ter wille
van onze nationale waardigheidwie
zal 't durven betwisten 1?....
Gelukkig zoekt men bij voortduring
niet vruchteloos naar de „lichtpun
ten". De Liberale Unie, in de hoofd
stad bijeengekomen, heeft een motie
aangenomen, den wensch uitsprekend
tot samenwerking der Vrijzinnige
parlljen. De vraag, of ook thans dit
„votum" kans op slagen heeft, is
zwevende. Ook van politiek-neutraal
standpunt; wanneer men namelijk
wenscht, dat de gevoelens, in het volk
levend, op zuivere, onvervalschte wijze
in zijne Vertegenwoordiging tot uiting
behooreu te komen, kan men m. i.
deze ernstige poging tot concentratie
toejuichen. Verbrokkeling van wat
bijeen-behoort kan nooit leiden tot het
bereiken van „eene zuivere weer
spiegeling der gevoelens van ons
volk." Zal de oproep „Verzamelen!"
ditmaal weerklank vinden in de vrfiz.-
democratisehe gelederen Zal men
toch nog een compromis weten te
bereiken op de hoofdpunten van het
vrijzinnig program, - en met terzijde
stelling van al wat tot „de tweede
orde" behoort?... Zeker is 't stellig
niet.
Het bericht, dat de IJmuidensehe
visschersschepen weer zullen uitvaren
behoort ook tot het „goede nieuws"
van allerjongsten datum.
Wie kennis nam van het vraag
gesprek, dezer dagen doorden wel
haast zeventigjarigen senator en oud
minister Cremer) met een Haarlem-
schen persman gevoerd, hfi zal
getroffen zijn geworden door de blij
moedigheid, de geestkracht, de hoop
in de toekomst van ons land die uit
de woorden spraken van dezen pitti-
>en „selfmademan". Zulke taal is
costelfike medicijn voor de vele
zwakkelingen en wankelmoedigen,
die in sidderende blooheid eu ver
slappende weifelmoedigheid luisteren
naar het bulderen van de orkanen
om ons heen, in plaats van de handen
uit de mouw te steken„rustig tc
midden der woeste baren," - zooals
de kloekste figuren uit de ^gouden
tyd" van ons volksbestaan plachten
te doen
Mr. Antonio.
DIE OORLOG.
Da legerberichten
van 28 en 26 Juni.
Van het W e s t e 1 ij k frojnt.
Naar van Engelsche zijde wordt
gemeld, werd de terreinwinst die in
den nacht van den 24Sten Juni ten
Z.W. van Lens word gemaakt, nog
uitgebreid.
Aan beide zijden van de beek van
Souchez viel over een front van IJ
mfil een vooruitgang van beteekenis
te boeken.
Volgens een bericht uit het Engel
sche hoofdkwartier blijven de Duit-
schera in de streek van Lens terrein
prijs geven onder den druk der
Engelsche troepen. Ongeveer 1 mijl
ten Z. van Lens zou] het dorp La
Coulotte zijn genomen.
Ook de Franschen hebben eenig
voordeel weten te behalen.
Maandag ondernamen ztj, na voor
bereidend artillerievuur, een aanval
ten N.W. van Hurtebisse. De eerste
linie der Duitschers op de zich hï6r
bevindende uitloopeD, werd genomen.
Vinnige tegenaanvallen der Duitschers
werden afgeslagen. Meer dan 300 man,
10 officieren werden gevangen
genomen.
Volgens de Duitsche berichten vie
len de Franschen de kort geleden door
hen verloren hoogtestelling bfi Hur-
tebise aan, waarbfi zfi er in slaagden
op eenige punten in de voorste loop
graven binnen te dringen.
Door tegenaanvallen werden zij
weder verdreven. Een later bericht
meldt evenwel dat de door de Fran
schen, by aanvallen ten N.W. van
de Hurtebissehoeve gebrachte offers,
niet in verhouding staan tot de be
haalde voordeelen, waaruit dus volgt
dat voordeelen werden behaald.
Omtrent den strijd aan het front
by Atrecht melden de Duitsche be
richten dat ten W. van Fontaine ge
vechten aan den gang zijn. De Engel-
schen drongen hier de Duitsche stel
lingen binnen. Tegenaanvallen had
den succes, in hoeverre wordt niet
gemeld. De gevechten duurden echter
nog voort.
Op het Oostelijk front geen
verandering in den toestand. Nu en
dan wordt groote bedrijvigheid van
patrouilles of van de artillerie in
bepaalde sectoren gemeld, doch ge
vechten van eenigen omvang hadden
nog niet plaats.
Yan het Oostenrijkse h-Ita-
11 a a n a c h e front wordt een succes
der Oostenrijkers gemeld. E.j.n bericht
uit Weenen, dd. 26 Juni maakt,
melding van de herovering der stel
lingen op den erenskara ten Z. van
het Suganodal, dio nog in handen der
Italianen gebleven waren. 1800 Ita
lianen, w.o. 44 officieren werden
gevaDgen genomen. Tegenaanvallen
van den vijand werden afgeslagen.
Het Italiaansche communiqué
maakt ook melding van de hardnek
kige aanvallen der Oostenrijkers tegen
bovengenoemde stellingen. Aanvallen
en tegenaanvallen wisselen elkaar af.
Op andere punten van het front
werden aanvalleu der Oostenrijkers
afgeslagen.
Van het gevechtsterrein iu A r-
manié wordt gemeld dat de Russi
sche troepen een reeks hoogten
bezetten ten Z.W. van Agnat. Een
aanval der Turken in de richting van
Rtjat werd sf geslagen.
Os duikboot- en mijnoorlog.
Het offlcieele Duitsche bericht
meldt dat in den Atlantischen Oce
aan 24.000 ton aan acheeparuimte
werd vernietigd.
In de Middellandsche Zee werden
10 stoom- en 9 zeilschepen, te zamen
metendo 28 580 tOD, in den grond
geboord.
Uit Kopenhagen wordt geméld, dat
m Deensch stoomschip op weg van
janje naar EDgeland, en 2 Noorache
stoomschepen tot zinken werden ge
bracht.
Amerika on de neutralen.
In een deel van de oplaag van ons
vorig nr. konden wij nog bericht
opnemen, waarin werd gemeld, dat
Pres. Wilson een raad van uitvoer
verboden had ingesteld, die voorna
melijk ten doel heeft te verhinderen,
dat goederen Duitschland door on
zijdige landen heen bereiken. Ds raad
bestaat uit de staatssecretarissen van
handel, landbouw en voedsel.
Het rantsoeneerlngsplan voor de
onzijdige volken in Europa is uitge
werkt en zal aanstonds in werkiDg
treden. De eerste artikelen, die onder
de wet vallen, zullen kolen en graan
zijn.
In een toelichting op het besluit
tot instelling van dezen „embargo-
raad" zegt president Wilson:
Dit lichaam dient den president
van raad en zal den gewonen handel
zoo min mogelijk belemmeren. Onze
eerste plicht is te maken, dat de
geallieerden zoo veel mogelijk van
den leeftocht en de andere benoodigd-
heden krijgen, die wij over hebben
terwijl de bewoners der onzijdige
landen zoo veel mogelijk naar hun
behoeften van 't noodige worden
voorzieD. Alleen schrander overleg
bracht ons tot deze politiek. Ze staaf,
den normalen gang van den handel
niet in den weg. Bijvoorbeeld, de
regeering vergewist zich nu van de
korenvoorraden en behoeften in alle
landen ten einde het gebruik daarvan
bij onze eigen behoeften en voorraden
aan te passen. Wij kunnen onzen
handel voordeelig en met succes
dryven, terwijl we in den oorlog
aansturen op een zegevierend einde en
do behoeften van ons zelf en de
andere land en door een stelselmatige
leiding doeltreffend dekken.
De toestand In Spanje.
Naar dd. 26 Juni uit Madrid wordt
gemeld, besloot de Ministerraad tot
tijdelijke opheffing der grondwettelijke
waarborgen.
Hieruit blijkt wel, dat men den toe
stand in SpaDje, waarover verschil
lende, niet te controleeren berichten
de wereld ingezonden werden, nog
niet volkomen meester is.
De „Daily Mail", welk blad reeds
meermalen berichten over den toestand
ontving, verneemt dan ook dd. 18
Juni uit Madrid, dat men toen de op
standige beweging had gesust, doch
dat deze nog geenszins tot een einde
was gekomen. „Ieder oogenblik"
zoo werd gemeld „kan het oproer
opnieuw los barsten en zoo sterk
blijken, dat de dynastie er door ten
val kan worden gebracht.
Een week geleden (dus ongeveer
12 Juni) was de toestand buitenge
woon kritiek. Men zegt, dat de koning
alleen door zeer snel de eischen van
de ODtevreden, militairen in te' willi
gen, zyn kroon heeft kunnen redden.
Twee derde van de menscben die zich
met de politiek inlaten, h9bben genoeg
van den koning en zfin aanhang. Hun
wordt verweten, dat zij hunne vrien
den steeds bevoorrechten en dit zou
dan ook de aanleidende oorzaak t.ot
den legeropstand zijn.
De poging tot onderdrukking der
opstandige beweging onder de offi
cieren, door de leiders ervan op het
fort Montjuich (bij Barcelona) op te
sluiten, heeft gefaald, de regeering
bezweek voor de bedreiging van de
kameraden der gevangenen, en.stelde
de leiders weer in vrijheid.
Men blyft de regeering echter
wantrouwen.
De politieke partijen van de linker
zijde hebben besloten om zoo spoedig
zich daartoe de gelegenheid voor doet,
den vorst af te zetten en de republiek
uit te roepen.
Yan Senor Maura, die klaarblijkelijk
de eenige krachtige politieke figuur
in Spanje schijnt te zijd, beweert
men, dat hij aan het hoofd der
revolutionaire beweging staat.
De mijnwerkers en spoorwegarbei
ders te Barcelona en Bilbao bereiden
een algemeene staking voor.
Het vuur der ontevredenheid smeult
en elk oogenblik kan de roode vlam
der revolutie oplaaien.
Wanneer men in aanmerking neemt
dat deze mededeelingen slaan op den
toestand zooala die op 18 Juni was,
en men brengt hiermede het bericht
over de opheffing der grondwettelijke
waarborgen, d.d. 26 Juni in verband,
dan zou daaruit volgen, dat de toe
stand zich op een voor de regeering
pitch-pine,
I eiken, massief I
en geschilderd.!
Kanaalweg 141-142.
ongunstige wijze verJer heeft ont
wikkeld.
Nadere berichten daaromtrent ont
breken echter geheel.
Hst nieuws Oostenrljkiche kabinet.
De nieuwe Oostenrijksche minister
president dr. Seidler,Jieeft Dinsdag in
het huis van Afgevaardigden ver
klaard, dat de regeering deloopende
staatszaken strikt onpartijdig zal af
wikkelen. In de eerste plaats-zal zorg
worden gedragen voor de volksvoe
ding en zulks zoowel door de bevor
dering van de voortbrenging als door
billijke verdeeling van de voorraden.
Verder deelde hij mede, dat het ka
binet een voorloopig karakter heeft.
Het he6ft tot taak de politieke voor
waarden te scheppen voor een verstrek
kende werkzaamheid van de volks
vertegenwoordiging, om dan plaats
te maken voor een definitieve regee
ring. Deze verklaringen werden luide
toegejuichd.
De politieke hervormingen in
Duitschland.
Scheideman breekt in de Vorw&rts
nogmaals een lans voor de onver
wijlde invoering van politieke her
vormingen in Duitschland. Van de
noodzakelijkheid daarvan is hij te
Stockholm meer dan ooit overtuigd
geworden. Steed3 heeft hij daar den
eisch gehoord: „in Duitschland moe
ten eindelijk eens andere toestanden
op het gebied der binnenlandsche
jolitiek komen." Het verlangen van
iet Duitsche volk wordt zoodoende
als vredesformule der tegenstanders
tegen Duitschland uitgespeeld en de
eenige goede tegenzet is, dat Duitsch
land zyn eigen volk onverwijld geeft
wat het verlangt.
Het Berliner Tagebïatt is dit met
Scheidemann eens. Er is gevaar bij
uitstel. Steeds heeft het Duitsche volk
moeten hooren dat de hervormingen
zullen komen, maar er is altijd bij
gevoegd: later. Dat gaat zoo niet
langer, zegt het B. T.
Het parlementaire regeeringstelsel
de eerste rijpe vrucht, die van den
boom der hervormingen moet vallen.
Het gelyke kiesrecht in Pruisen en
de parlementariseering der bonds
staten moeten daarop noodzakelijk
volgen. Daarmee zou het begin ge
maakt zfin. Het is mogelijk dat ook
dan de oorlog wordt voortgezet maar
wie zal betwijfelen dat het Duitsche
rijk door een demokratische verjon
ging tegenover zyu vijanden een veel
sterker stelling zou innemen dan
thans
PLAATSELIJK NIEUWS.
Volgend3, week het vervolg van
het drama de petroleum narigheid.
Wie z--gt nu nog, dat het leven eim
droom is
Schadevergoeding
aangeteekende brief.
Door een gepensionneorde der ge
meente, is indertijd een schade ge
leden van f25.—, doordat een bank
biljet van" dat bedrag werd ontvreemd
uit een door den gemeente-ontvanger
„aan ge teekend" verzonden brief Dn
ontvanger beeft, dit bedrag destijds
uit oigen middelen aau belanghebben
de vergoed.
Waar het hier een zeer buitergo
woon geval geldt, achten B. en W.
het "wf nschelyk, dat deze schade don-
de gemeente worde gedjagaa en
stellen voor, den gemeenteontvanger
eene schadevergoeding van f26 ïoe
te kennen.
Aardappel-drama.
Na de gasmisère het aardappel
drama. Voor den liefhebber zfin nieuwe
aardappels de z.g. muisjes het
neusje van de zalm. En als ze er zijn
tracht ieder er zfin deel van te krij
gen. Als ze er niet of niet genoeg
zfin, krfigen we stichtelijke tooneelen
zooals verleden jaar, dat de huismoe
ders met bakjes, mandjes en zakjes
de winkeliers bestormen. En wie nu
denkt, dat men, door de ondervin
ding van het vorige jaar wijzer ge
worden, thans den toestand be-
heerscht, en er voor ieder een- vol
doende hoeveelheid van die kno!vrucht
beschikbaar is, die geeft eenvoudig
blijk van het leven niets af te weten.
Neen, er waren wel aardappelen,
maar niet hier. Er waren enkele
zakken aangekomen, en ze vertegen
woordigden een druppel in den oceaaD.
Ze werden zoo'n beetje verdeeld over
de handelaren en die moesten dan
maar zorgen, dat ze onder het publiek
kwamen. Eu óf het publiek zelf
maakte er bfi te komenReeds van
morgen vroeg drongen zij op en vóór
half negen waren de meeste hande
laren al uitverkocht. Eén was er, die
nog zoo gelukkig was te kunnen vér-
koopen. Met een gezicht van „niet
dan over mfin lijk zult gij binnengaan"
stond de zoon aan de deurpost en
weerde de huismoeders af, terwfil
papa stond te wegen, al maar te we
gen. 'tKwam op 'tjuiste gewicht
aan, want 'tkan niets lfiden; de
verdiensten zfin maar gering en wee
hem, als hfi wat overwicht gafdan
kwam bfi niet uit met zyn handel.
Van iets anders verkoopen was in
dien tyd geen sprake, en zoo stond
de gansche nering stil. Andere han
delaars hadden het slimmer ingericht
„aardappelen? morgen 1" zeiden ze
tegen hun klanteD, en 's anderen
daags vulden ze de achtergebleven
mandjes en als de huismoeders ze
kwamen halen hoefden ze niet te
wachten.
't Spreekt vanzelf, dat hetmeeren-
deel niets kreeg. Ook spreekt het
vanzelf, dat voor de eigen, vaste
cliéntele, niets meer overbleef, dat
alleen de brutaalsten, die den groot
sten mond konden opzetten, een
mandje kregen; zoo i3 ons leven,
sinds geld alléén er niet meer eene
rol speelt, geworden.
BINNENLAND.
Da tijdelijke voorzitter dor
Tweede Kamer.
Daar de ongesteldheid van het Ka
merlid den heer Lieftinck nog voort
duurt, zal het Kamerlid jbr. mr. de
Savornin Lohman, nk den heer Lief
tinck het oudste lid in jaren, het
Voorzitterschap der Tweede Kamer
bekleeden in het nieuwe, heden te
openen ztttingtfidperk der Staten-
Generaal, todat de nieuw te benoemen
voorzitter zyn ambt zal hebben aan
vaard.
Vergoeding voor vernietigde «chepen.
(Officieel.) Na langdurige gedachten-
wisseling in zake de op 22 Februari
j.1. vernietigde Nederlandsche schepen,
zfin de Nederlandsche en de Duitsche
regeering tot overeenstemming ge
komen op de volgende grondslagen:
Ter vervanging van de verloren
gegane schepen zal de Duitsche re
geering aan de Nederlandsche regee
ring afstaan Duitsche schepen, die
zicb op het oogenblik in Nederlandsch-
Indiö bevinden en die in waarde met
de vernietigde schepen gelfik staan.
Daartegenover zal de Nederlandsche
regeering aan de Duitsche regeering
een som overmaken, gelijkstaande
met het totaal bedrag van de voor
de vernietigde schepen te betalen
verzekeringssommen.
Aan twee commissarissen, van
welke elk der beide regeeriogen er
een zal aanwijzen, zal de keuze der
schepen worden opgedragen, alsmede
de regeling van de eigendomsover
dracht en van verder ter sprake
komende punten.
De afgestane vaartuigen, die ge
durende den oorlog uitsluitend in het
trans-oceanisch verkeer gebezigd zul
len worden, zullen niet in de vaart
worden gebracht alvorens de zeemo
gendbeden, die in oorlog met Duitsch
land zyn, de overdracht van de vlag
erkend hebben en aan deze vaartui
gen vrfi verkeer hebben toegestaan.
De Duitsche regeer in g zal aan de
leden der bemanning der vernietigde
schepen de schade vergoeden, die zij
hebben geleden tengevolge van de
vernietiging, zoowel wat betreft hun
gezondheid als hun goederen. Het
bedrag dezer vergoeding zal eveneens
door de beide bovengenoemde com
missarissen worden vastgesteld.
Als commissarissen zullen optre
den voor de Nederlandsche regeering
dr. A. Plate te Rotterdam, voor de
Duitsche regeering dr. Greve, direc
teur van den Norddeutschen Lloyd
te Bremen.
De N. Rott. Crt. zegt over deze
regelingDe na lange onderhande
lingen gevonden oplossing van het
geschil is voor Nederland goeddeels
bevredigend, en men mag den mi
nister van buitenlandsche zaken geluk
werschen, dat hfi de besprekingen
tot dit eind heeft weten te brengen.
Dat het hem moeite gekost heeft,
behoeft niet te verwonderen. Immers
om zicb bfi deze regeling, die neer
komt op eene aannemelijke vergoe
ding van de getorpedeerde schepen,
neer te leggen, heeft de Duitsche re
geering eene overwinning op zich
zelve moeten behalen. En dit is iets
dat voor Regeeringen gewoonlijk nog
heel wat bezwaarlijker ia, dan voor
particuliere personen, voor wie het
ook al héél moeilijk is.
Het Hbl. spreekt zfin voldoening
er over uit, dat de Duitsche regeering
ondanks de bezwaren, die dit voor
haar moet hebben gehad, tenslotte
recht heeft laten gelden boven macht
en zich heeft neergelegd bfi een re
geling, welke mag gelden als eene
erkenning van de rechtmatigheid der
aanspraken, die Nederland van den
22sten Februari af tegenover het
Duitsche Rfik heeft gebad.
De reederijen, die de schepen heb
ben verloren, krfigen bfi deze rege
ling hun waarde in natura terug,
waartegenover hunne aanspraken op
de assurantiegelden aan Duitschland
worden overgedragen maar de
assuradeurs, die de schade hebben
voldaan, blijven hunne penningen
kwfit. Dit nadeel, dat, als de berichten
daaromtrent juist zfin geweest, voor
een deel in Duitschland zelf wordt
geleden, wordt niet vergoed, even
min als de algemeene schade voor
ons land welke voortgevloeid is uit
het feit, dat wfi eenige maanden zes
schepen minder in de vaart hebben
gehad. De schepelingen daarentegen
worden in de door hen geleden vor-
liezen wél tegemoet gekomen. Men
ziet dus, dat, op de basis van erken
tenis van gepleegd onrecht of althans
van grove schuld aan de zijde der
Duitsche Marine, bfi dp uitwerking
de „overeenstemming" nog het ka
rakter heeft behouden van een com
promis.
Dat de Entente-mogendheden de
overdracht van de schepen als bona
flde erkennen zullen voorwaarde
die voor de uitvaart der schepen
gesteld is mag worden aangeno
men.
Da „Hllvarsum"
op aan mijn galoopan.
Te Amsterdam is bericht ontvangen,
dat de Hilversum" een stalen schroef
stoomboot, bruto 1505 ton, gebouwd
in 1883, eigeDdom van de Stoomvaart
Maatschappij „Oostzee", te Amster
dam, ergens in het Engelsche Kanaal
op een mfin ia geloopen en gezonken.
De bemanning Is te Milford geland.
Nadere bijzonderheden omtrent de
lading en doel van de reis zijn niet
ontvangen.
Benzine.
Naar aanleiding van het dezer dagen
in verschillende bladen verscheuen
bericht, waarin wordt medegedeeld dat
vermoedelijk begin Juli eeu belangrijke
distributie van benzine zal plaats heb
ben en dan aan handelaren ongeveer
een gelfike hoeveelheid zal worden
toegewezen als het vorige Jaar, deelt de
Toewijzingscommissie voor Benzine
mede, dat dit bericht absoluut onjuist
is.
Ten einde teleurstellingen te voor
komen, brengt zy ter kennis van be
langhebbenden dat er voorloopig nog
geen uitzicht bestaat dat behoudens
cleine hoeveelheden aan drogisten
en apothekers, aan handelaren ben
zine ten verkoop zal worden verstrekt.
Wat verder de benzine-verstrek-
king aan particulieren betreft, deelt
de Toewfizingscommissie voor Ben
zine mede, dat het inderdaad in haar
voornemen ligt om, onvoorziene om
standigheden voorbehouden, teg6n
het midden of einde der volgende
maand den particulieren voorshands
een kleine hoeveelheid benzine toe
te wijzen.
De aardappelnood.
Dinsdagmiddag h90 ft to Rotterdam
weer een opstootje plaats gehad. Voor
een pakhuis aan de Gedempte Bier-
baven stond een wagen mét aardap
pelen, die bestemd waren voor een in
de haven liggend schip. Een aantal
vrouwen en mannen hebben eerst
i jetracht, van dien wagen aardappelen
;e bemachtigen, en daarna geprobeerd
een pakhuis te openen, omdat zfi
vermoedden, dat ook daarin aardap
pelen waren opgeslagen. Toen dit
mislukte, gingen de menschen weer
naar dan wagen. Zij slaagden erin een
van de zakken, die erop lagen, stuk
te maken en eenige vrouwen namen
daaruit aardappelen. De politie zag
zich toen genoodzaakt, de sabel to
trekken en het volk uiteen te drfiven.
Verscheidene vrouwen klommen
daarna op aan de Wolfshoek liggende
schepen, om te zien of daar ook
aardappelen te vinden waren. De
jolitie heeft daar een van de vrouwen
n hechtenis genomen, en by de
Vischmarkt werden er nog twee ge
arresteerd. Toen het publiek trachtte,
een van hen uit de handen van de
politie te verlossen, is opnieuw van
de sabel gebruik gemaakt, waarbij
gevoelige klappen vielen.
Da MljnwerkersstaJring.
In het Handelsblad houdt zich de
verslaggever, die naar de mijnstreek
is gezonden om over de aldaar
heerachende staking te schryven,
bezig met de vraag wie deze staking
begonnen is: de moderne of de chris
telijke mfinwerkersbond. Volgens de
uiteenzettingen in „Het Volk" is do
staking geprovoceerd door de weinig
tegemoetkomende houding der mijn-
directies.
Maanden en maandenlang is door
den Bond gecorrespondeerd en ge
argumenteerd met de directies om
trent betere arbeidsvoorwaarden. Op
enkele, ondergeschikte punten gaven
deze toe, maar juist op de hoofd
punten bleven ze op hun stuk staan.
Merkwaardig was, dat zoovele van
den Chriatelyken Bond overliepen
Daar den modernen. En nu beweerde
de verslaggever vau het Handelsblad,
dat de staking ondernomen was om
den Christelfiken Bond er onder te
werken, waartegenover van sociaal
democratische zfide beweerd was, dat
integendeel de staking geprovoceerd
was door den christelfiken bond, die
zich voelde verzwakken en nu wilde
trachten op deze manier - door eene
staking, die zou mislukken den
modernen bond eronder te krfigen.
Dat het er echter in Limburg raar
toegaat, ten opzichte van hetgeen
men doet om do staking den kop
intedrukken, moet ook deze verslag
gever erkennen. „Allerlei zonderling
heden ziet men hier nog gebeuren,"
aldus de correspondent, „waarvan
men, laat ik zeggen boven den Moer
dijk, allang, en gelukkig, niet meer
weet." De corr. vertelt dan van het
feit, dat geen enkele drukker wil of
durft te leveren aan den Alg. Ned.
Bond, en dat er een verbod bestaat
tot het houden van vergaderingen.
Terecht merk deze correspondent
op, dat men zich afvraagt hoe do
staking dan ooit aan een eind moet
raken, als de stakers niet mogen bij
eenkomen om het besluit tot ophef
fing der staking te nemen. „Waar
schijnlijk overweegt men, er zit in
Limburg nogal wat autocratisch bloed,
dat het bistuur op eigen gelegenheid
wel een besluit tot opheffing zal ne
men als 't zoo er is, en dan tegen
de menschen zal zeggen: Vooruit,
Jullie gaat weer aan 't werk. Maar
't zonderlingste ia" - het is nog al
tijd de correspondent, die aan het
woord is „dat do Christelijke
Bond Zondag wèl eene veigideiihg
heeft gehouden, zonder dat iemand
tusschenbeide gekomen is om het
verbod te hand ha •en. Teiwfil toch
de veigidering van te voren w:u
aangekondigd". En bij besluit met
te zeggen, dat de „handhavers
van wet. en ordo hier wol et na meer
vergeten den schfin van partfid gheid
te vermfiden.
'„Het Volk" heeft, natuurlijk ook
uitvoerige correspondentie o^er deze
zaak. Ia zfin jongste artikel b-:ep eekt.
do redacteur, de heer Polak, een. wal
t ij noemt „belangwekkende icfi!,r dcr
zaak', n.1. de vraag of hot oirba-tr
i dat da d n cti s der staat?mijnen in
d^zen éón Ifin trekken m?t die dei-
particuliere. Men hoeft in Limburg
n.1. staats- eu particuliere mfineo.
Wat de laatste betreft, de h er
Polak zegt ervan:
„De particuliere mfindirekties heb
ben Blechts ééa richtsnoer en slechts
één doeleen zoo groot mogelijke
winst uit huu bedrijven to halen.
Metdeataatsmfinen staat betanders.
Ik wil niet uit hot oog verliezen, dat
ook een staatsbedrijf, dat bloot staat
aan konburreritie, niet vrfi is in zfin
kommorcieele en sociale gestie. Maar
het is evenzeer onmiskenbaar, dat een
onderneming, die eigendom is der
gemeenschap en namen3 haar wordt
beheerd, ïiïet h6t koude"ondernemers-
standpunt van het uitsluitend eigen
belang innemen mag.
Toch zien wfi dat in dit konflikt
gebeuren. Van den aanvang af heb
ben de direktiea zoowel vau de par-
tikuliere als van de staatsmijnen,
nauw samengewerkt."
De schrijver betoogt nu, dat de
regeeriDg moet ingrijpen, voor wat
betreft bet door haar geëxploiteerde
bedrijf, dat zij tenminste het staats
bedrijf moet dwingen de solidariteit
met particulier» belangen op to geven
en het moer te doen handelen in die
der gemeenschap waaraan zfi toebe
hoort.
„Is de regeering daartoe ln staat?
Natuurlijk. De minister van Land
bouw heeft slechts te gelasten en het
gebeurt. Waarom verroert hfi zich
dan niet? Ik geloof dat het antwoord
op die vraag buitengewoon belang
wekkend zou zfin. Mfin informaties
wijzen althans in deze richting, dat
de dlcektie der staatsmijnen zich met
hand en tand tegen inmenging vau
regeeriogingswege verzet en dat
de mloister tot nu toe er niet in ge-
slaaed is dat verzet te breken."
Het kamerlid Van den Tempel, dat
met Edo Fimmeu, den secretaris van
het N. V. V., in de mijnstreek is aan
gekomen, ondervond persoonlijk de
eigenaardigheid van het optreden der
militaire autoriteiten. Ofschoon bij
zich beriep op zyn Kamerlidmaat
schap, dwong men hem tot doorloopen,
toen bfi zich persoonlijk overtuigen
wilde van do ordo eu den goeden
gang van zaken. Hfi heeft zich daarna
met het volgend telegram tot den Mi
nister Cort van der Linden, tijdelijk
voorzitter van den ministerraad ge
wend
..Excellentie! Militairen en mare
chaussees treden volgens mijn eigen
waarneming zeer provoceerend op
tegen stakende mijnwerkers, die zich
rustig gedragen. Verzoek dringend
uw tusschenkomst, opdat aau dit
machtsmisbruik een einde komt.
VAN DEN TEMPEL".
Verrolgens heeft hfi aan dsn Mi
nistor van Oorlog een schrijven ge
richt, waarin bfi het gebeurde nader
uiteen zet. Het slot van dit schrfi ven
luidtIk meen tegen dezo wfize van
handelen ernstig te moeten opkomen.
Persoonlijke waarneming van de zfide
der volksvertegenwoordigers is zeker
in gevallen als deze, waar mfi ge
bleken is dat terecht over machts
misbruik wordt geklaagd, noodig,
wanneer een volksvertegenwoordiger
zich uitsluitend bepaalt tot toe
zien, een recht dat na3r ik vertrouw
ook Uwe Excellentie zal willen hand
haven. Het kan dan ook niet volgens
den wil van Uwe Excellentie zfin,
dat een militaire autoriteit zich 3an
die controle opzettelijk en door het
plegen van geweld tracht te onttrek
ken weshalve ik Uwe Excellentie
beleefd verzoek aan deze klacht ge
volg te geven."
Dinsdagnacht is bet grootste deel
der stakende geïnterneerde Belgen,
982, waarvan 300 gehuwd, naar het
station te Heerlen gebracht en daar
ingeladen in een extratrein. Om 5
uur vertrokken zfi naar het kamp
van Zeist. Zfi hadden eenige roode
vlaggen uit de portieren gestoken
en zoDgen socialistische liederen.
Vele stakers namen afscheid van
hen met een hartelfik „Vivent les
Beiges 1"
De Duitschers en Oostenrijkers
worden steeds sterker met verban
ning bedreigd.
Naar het bestuur van den Christe
lfiken Bond mededeelde aan den
•vertegenwoordiger van het Hdbl.,
zijn van de afdeelingen de volgende
cfifers ontvangen betreffende de ar
beiders, die Dinsdagmorgen met de
ochtendploeg ztjD afgedaald
Emma 820 tegen gisteren 687,
Wilbelmina 425 tegen 352, Hendrik
124 tegen 107, Oranje Nassau I 196
tegen 140, Oraüje-Nassau II 125 te
gen 82, Laura 321 tegen 177, Do-
maniale 127 tegen 106, Willem en
Sopbie 86 tegen 64, totaal 2224, van
de 8000, die in normale tijden af
dalen.
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Uit dsn omtrek.
2. Nieuws uitgavan.
3. Feuilleton, enz.