HELDERSCHECOURANT No. 4831 DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1917 46c JAARGANG Aan onze abonné'a buiten de gemeeDte wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldersohe Cou rant, Zondagsblad en Modeblad 3<io kwartaal 1917 to willen over maken per postwissel of aan post zegels vóór 2 Octobera.a., zullende anders daarover per postkwitantie worden beschikt met verhooging van dispositiekosten. Aangezien, door de verhoogde in ca8so tarieven van de pojt, Ihane met 10 cents verhooging inplaats van 5 moet worden beschikt, raden wy onzen abocné's, in hun eigen belang aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk toetezendon. Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 2cent te worden beplakt. De abonnementsprijzen van ons blad en zijne prepjie uitgaven, zijn: Heldarsche Courant: franco per post f 0.75, ^pitanland f2. Zondagsblad franco por post f 0.52 Va, Buitenland f 0 85 Modeblad: franco per post f 0.85, Buitenland f 1.10 Zij die zich met ingang van 1 Qct. op ons blad ot op het Zon dagsblad abonneeren, ontvangen de tot dien datum versohljnende nummers gratis. Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen: 1. Uit dan omtrek. Ingezonden. 3. Nieuwe uitgaven. 4. Sport. 5. Feuilleton, enz. 0E WEEK, 18 September. Half September is het eigenlijke, floalo afscheid van den echte vacantie zomor; der allerlaatste sporen en blanken van het luier-aeizoon. En ditmaal was 't dat in zeer bijzondere mate. Want in den nacht van Zondag 16 op Maandag 17 Sep tember hebben wij de klokken een uur stopgezet of teruggedraaid de wijzers. En dien ochtend van den 16en waren wij weer „met de zon gelijk". Wat vooral tegen den na middag; by een diner"-tyd, in tal van gezinnen drie k vier uren vroegor vallend dan allengs gebruik was ge worden, zeer scherp werd gevoeld. Dat, terugkeeren tot de oude gewoonte te plattelande nog heerschend om het voornaamste maar tusschen een en twee te gebruiken, heeft on getwijfeld z'n groote, onmiskenbare voordeelen; Een ervan en zeker niet het minst beduidende is, dat de „Vaderlandsche borrel"; ook wel met een snoezig schuilnaampje het „aperitief" genaamd, er wat op den achtergrond door geraakt. Dezer dagen is gevierd d9 herdenking dat vóór vyf-en-zeventig jaren in Nederland de „afschaffing" werd aangevat; de. styd tegen den alcohol-duivel. Zeer zeker mag men wijzen op goede, mooie resultaten in dien kamp. Aan de Sport bomt een eere saluut toe van de zyde der afschaffers. En ook aan het krachtig streven van mannen als wyien Borgosius, die het is in do Drankwet van 1881. zooveel duide lijker eu practiacher van inhoud dan de onleesbare en onontwarbare, welke haar tydèns het regiem Kuiper ver ving 1 op den voorgrond Btelde, hoe dronkenschap een schande is eeu zich vergrijpen aan de openbare rechts orde, dat gestraft moet worden. En nu geloof ik stellig, dat de ver vroeging van den eettyd ook eeno bondgenoote mag heeten in den stryd tegen de verwoestingen, door „den borrel" aangericht! Overigens heeft ook de nieuwe dagvordeeling zeker haar schaduw- zyde. En menschen, die „met hun tyd geen raad weten", zullen onge twijfeld weeklagen over de eindelooze middagen en avonden... Maar weten wij aan het bukken,ons ondorwerpen a^n 't „heilige moeten van den dag", zijn we nu al lang gewend... Op 18 September herleefde het Haagsche Binnenhof weer. Nadat de zitting 1916-'17 op Zaterdag den 15en gesloten was met eene miniatuur rede, waarvan terecht i3 gezegd dat zij het „record" van nietszeggende beknoptheid sloeg. En de vraag wederom deed rypon, waarom voor zülk een onbeduidende formaliteit vertoon van goudglans, kleurenpraal en den minister, die namens de Kroon gaat sluiten qgr- gezellende Cavalerie noodig is?... Daarvoor zyn eigenlijk de tyden, waarin wy leven, te ernstig 1... Het Lagerhuis, dat voor het laatst onder werking van het oude Art. 192 der Grondwet van 1887 eene zitting tegemoet ging, heeft nog arbeid ge noeg af te doen, voordat *- straks - de E. V. en de rest hun kracht en invloed zullen toonen. Be nooden en zorgen van het oogenblik biyven in hooge mate drukkend. Ea wie alvast meenden te mogen „boeken", dat de oorlogs gevaren voor Patria achter den rug zyn, zullen zyn opgeschrikt door de tijding, dat de Vlaardingsche logger „Eendracht 7" door een Duitsche duikboot in den grond is geboord. Om van de Duitsche granaten, bij hetr afweren van vliegers der gealli eerden op onzen bodem neergestort, nu maar niet eens te reppen. ~We zitten voorloopig nog „in1 de klem", en eik pluimpje vanwege onze sublieme neutraliteit, ons van rechtB gegeven, wordt links aangeduid als een doorslaand bewys, dat we den rechter-buurman stiekum ter-wille zyn. Wat de 'rechterdito evenzoo volhoudt, wanneer op de arme Neder- landsche Maagd van links (ik denk hier niet aan politiekerige „wind richting", o lezer!) een vriendeiyk oogje wordt geworpen. De reeders te IJmuiden hebben 't Engelsche kolen-voorstel, zooals 't daar ligt en men 't kent, goedge keurd. Waarna do beurt van advi- seeren wks aan de Vereeniging van Haringreeders. Aangenomen dat Lim burg ons niet in den steek laat, ziet 't er dus wat het kolen-tekort betreft - niet zóó wanhopig voor ods uit als sommigen toen de eerste jobstyding over het stopzetten door Buitachland uitkwam ver kondigden in hun wilde alarmistische stemming. Maar „vrooiyk" is toch anders. Be vraag, of allerlei groote bedryven, die nu tot partieel stopzetten worden genoopt, fcoch nog zullen kunnen doorwerken, is voorshands onopgelost. Eu op 18 dezer is de zeer-beperkte dienstregeling by de spoorwegon in werking getreden. Terwijl het vooruit zicht van gansch onverwarmde wlnter- treinen zeer zeker niet „te pessimis tisch" ia. Aan de hoogste autoriteiten in deze is reeds goedkeuring gevraagd voor het plan om ons in de koude maanden reizend to doen blauw b6kken. Misschien zyn er ook in den lande, die in deze nieuwe dingen van den noodtyd iets „leuks" vinden. By voor beeld do Arnhemsche Gymnasiasten, die slechts op twee middagen per week ter school behoeven te komen. De huiswerk-rantsoeneering op komst IEn als de echte ouder- wetsche Hollandsche scholier, zooals Hildebrand in het begin der vorige eeuw teekende, nog voortleeft in de generatie der achterkleinkinderen, dan zullen onze jongens" ook daarin jool hebben. En hoog noodig is 't ook, dat wy trachten temidden van demisóre der tyden ons goed humeur te bewaren. Tot op dit moment is er nog geen ...heft vast" aan de diverse geruchten omtrent hetgeen ons, wat den graan toevoer van Uncle Sam betreft, te wachten staat. Toch in het gunstigste geval „raondjes-maat" zoolang men te Washington vindt dat wy voor eigen behoeften genoeg hebben Klachten, grieven uiting, opstygend uit de gelederen der landbouwers. De „pluimvee perkara" onverpoosd opge warmd. De Binnenhof kant, waar het Lagershuis zetelt, is weer wakker- ge worden. De periode der schrifreiyke vragen zal welhaast plaats maken voor die van het levende, allicht zeer-levendige woord. Schorten wy dus voor het oogenblik elk oordeel op. Velerlei plannen iu wording. Ook n om den arbeidstyd in alle be dryven, de z.g. continu bedryven uit gezonderd, op vijftig uur te stellen. E:i een 3nder om goedkoop „nationaal schoeisel" beschikbaar te doen worden. Terwijl het Kon. Nationaal Steun comité uitkeering zal geven aan de werkgevers voor arbeiders, door de tijdsomstandigheden werkloos gewor den. Waaronder dan ook zy, die onder eventueele melkrantsoeneering zullen te ïyden hebben, dienen gerekend te worden. Al-meer, zelfs met den dag kan men zeggen stijgend zyn de behoeften. Eu in het cijfer van 4 600 milüoen, dat de nieuwe Leening zal hebben (met conversie der 6 pet. van 1916 in eene van 4}f% - ziet nu niemand moer „iets bijzonders". De behoeften stygen, - ook voor den enkeling; voor hen vooral, die de verantwoordelykheid dragen voor de nooden van een gezin. En dat de gemobiliseerden onder dezen 't in zeer vele gó vallen harder te verantwoorden hebben dan men durft vermoeden 't is eene treurige waarheid. Inder daad, - er behoort geestkracht toe om nu, op de kentering van de twee jaargetyden, terwijl reeds gesproken wordt over de Kerstkaarsjes, die niet verkrygbaar zullen zyn in 1917, met zekere opgewektheid te denken aan den winter, die komt En toch moeten wy ons aangordon, opdat iets van deze onmisbare energie in ons biyve leven, ook al wordt het zeer duister om ons heen. Mn. Antonio. DE OORLOG. Da legerbarlohten van 17 an 18 Saptember. Van heb W e s t e 1 y k front. In Vlaanderen bUjft de stryd tot artilleriegevecbten beperkt. Hier en daar werd een overval op vyandeiyke stellingen uitgevoerd, doch overigens kwam de infanterie niet in actie. Meer naar het zuiden trachtten de Duitschers bezuiden de Miette de Fransche stellingen te vermeesteren. Na vinnigen strijd werden zy vpl- gens het Fransche communiqué - teruggeworpen. Op den rechter Maas-oever zware artiUeriestryd. Op het Oosteiyk front worden de gevechten in de streek van Riga voortgezet. Be Russen bieden over de geheele linie krachtigen weerstand, en gaan zelfs op verschillende punten tot den aanval over. Volgens het communiqué van den 17en werd bet kerkhof ten Zi'W. van Haspal op den noordelijken oever van de Aa bezet, evenals een boerdery ten Z. van Sissegal. Een later bericht meldt dat het boscb ten N.O. van Friedrichstadt bezet werd. Verder wordt medegbdeeld dat de Roemeniers in den sector van Varnitza sterke vyandeiyke stellingen ver meesterden. Volgens het Buitsche legerbericht -*■ dat van de gevechten by Riga, geen gewag maakt - mislukten echter alle vy&ndeiyke aanvallen by Varnitza. Het bericht meldt verder toenemende bedryvigheid van den vyand In de streek van Luzk, aan den benedenloop van den Proeth en in het bekken Vasarhely. Betreffende de gevechten op het Oostenryksch-Italiaansche front maken beide partyen melding van aanvallen op het Bainaizza-pla- teau, die alle afgeslagen werden. Verder geen gebeurtenissen van be lang. Op het Russisch-Turksche front hebben de Turken in de streek yan Revandoez de Russen terugge dreven rn de beuvoU ten O. vau de stad bezet. De duikboot- en mljnoorlog. Volgens het offlciecle Duitsche be richt werden in het Noordelijk de*l van het versperde gebied een aantal schepen, te zamen metende 17.080 ton, in den grond geboord. Luchtaanvallen. Van Fransche zyde wordt gemeld dat door vliegtuigen 16 ton bommen geworpen werden op Stutgart, mili taire inrichtingen te Colmar, Logel- bacb, bezuiden Metz, Diedenhofen, Ueckingen en S&arburg. Naar het Duitsche bericht hierom trent meldt, werd zoo goed als geen schade aangericht. 8 vliegtuigen werden boven Buitsch gebied neergeschoten. Uit Rusland. De toestand in Rusland is nog verre van duidelijk,. De plotseling begonnen contra-revolutie van Kor- nilof is even plotseling geóindigd met diens gevangenneming en die van 28 generaals en andere officieren die hem ter zyde stonden. £et verloop van het geheele geval heeft iets raadselachtigs. Dit wordt door den correspondent van de „Voss. Ztg." te Stockholm naar voren ge bracht: Opmerkelijk is zegt ge noemde correap. in de eerste plaats dat de opperbevelhebber die toch aanzienlijke strijdmachten aan zyn zyde had, zich zonder slag of stoot heeft overgegeven. Dan dat Mlljoekof, de leider der liberale bourgeoisie, na de gevangenneming van Kornilof van Kerensky gedaan heeft gekregen, dat hy zich voor een gewone recht bank zal hebben te verantwoorden. Nog zonderlinger is dat Kerensky na zichzelf tot opperbevelhebber te hebben benoemd, tot chef van zyn generalen staf Alexejef kiest, die pas enkele weken geleden door den raad van arbeiders en soldaten was afge zet, omdat men hem van contra-re volutionaire neigingen verdacht. Tot minister van marine kiest Kerensky admiraal Werderefsky, die by de onlusten in Juni het bevel van Kerensky om met de Oostzee vloot naar St. Petersburg te komen, ten einde den opstand der bolejewiki te helpen onderdrukken, niet op volgde en deswege is afgezet. Generaal Roeski, die by de socia listen in een heel slecht blaadje staat omdat by doorgaat voor monar chist, krygt van Kerensky het bevel over het zeer belangryke Noordeiyk front. Nekrassof, die niet alleen gold als Kerensky's rechterhand maar ook als bemiddelaar tusschen socialisme en bourgeoisie, krygt zyn ontslag zonder*dat daarvoor de redenen be kend worden gemaakt. Al deze onbegrypelijke dingen en voortB de ongewoon scherpe censuur op de niet officieels telegrammen uit Rusland doen nieuwe verrassingen verwachten. In een redactioneel stukje spreekt de „Voss. Ztg." van „Kerensky's gelukte staatsgreep" en uit het ver moeden dat de afgekondigde republiek met den raad van vijven aan het hoofd, een pendant zal worden van de Fransche republiek van 1795 met het directoire, die ten slotte tot de alleen-heerschappy van Napoleon leidde. In den nacht van 14 op 16 Sept. is door den Raad van Afgevaardigden en Soldaten met 279 tegen 116 stem men een motie aangenomen, waarin o.a. wordt gezegd: De R. v. A. en S. is van oordeel, dat de eenige uitweg uit den huldigen onhoudbaren toestand de schepping zou zyn van een gezag, dat samen gesteld is uit vertegenwoordigers van het revolutionaire proletariaat en uit den boerenstand, wier werkzaamheid op de volgende beginselen moet be rusten: 1. Afkondiging der demokratische republiek 2. Onmiddellijke overdracht aan de boerencomitó's van alle landeryen, zonder recht van terugkoopen, welke den grondbezitters toebehooren, tot aan het byeenkomen der wetgevende vergadering 8. invoering eener arbeidacontróle over de industrieels productie en over de verdeeliDg der voortbrengselen. Het onder staatsbeheer brengen van alle gewichtige takken wan industrie, zooals de nafta-voortbrenglng, de metallurgische productie en de kolen- industrie eeu ingrypend belasten der groote kapitalen en vermogens en h6t opeischen van oorlogswinst, ten einde het land uit de economische desorganisatie te bevrijden 4. het verklaren van alle. geheime verdragen van nul en geener waarde en het onmiddeliyke voorstel nopenB een algemeenen democratischen vrede, aan alle oorlogvoerende landen 6. tegelykertyd dienen onmlddellyk de volgende maatregelen te worden bevolen 1. opheffing van alle onderdruk kingen tegenover de arbeidersklassen en instellingen; afschaffing van de doodstraf aan het front; herstel van de volkomen vryheid der politieke propaganda en wel voor alle demo cratischo en militaire organisaties; verwydering van alle contrarevolu tionaire elementen uit het legercom- mando; 2. het recht der plaatselyke be sturen om commissarissen te kiezen 8. afkondiging van het recht der naties om over hun politiek leven te beslissen, d. w. z. volle bevrediging van alle eischen Yan Finland en de Oekraine; 4. opheffing van de Doema en den Ryksraad, alsmede de onmiddeiyke byeenroeping der wetgevende verga dering; j^6. afschaffing van de voorrechten der maatschappelijke klassen en ge ïykheid van alle burgers voor de wet. Ongsrsgsldhsdsn te Wlborg. Volgens een telegram van Zaterdag uit Helaingfors zoudec by ongeregeld heden van soldaten te Wiborg 22 officieren zyn gedood. Zestig officieren worden vermist. De Franscba ragaerlngsvsrklarlng. Dinsdag heeft minister Painlevé in de Fransche Kamer een regeerings verklaring afgelegd, waarin o. a. de volgende zinsneden voorkwamen Het uur is gekomen, waarop allé materieele en moreele krachten der natie moeten worden vereentgd ten bate van de laatste phase der wor steling. Want hoe meer wy het einde van den oorlog nadereD, hoe meer de moreele weerstand der natie het voornaamate element voor de over winning worden zal. Tegen dezen moreelen weerstand verdubbelt de vyand, die ons op het slagveld niet kon overwinnen, zyn krachtinspan ningen. Indien Frankryk dezen oorlog voort zet, doet het zulks niet om verove ringen te maken of om zich te wreken, doch slechts om zyn vryheid en on af hankeiykheid te verdedigen. De „desannexatie" van Elzaa Lotharingen, het herstel van de schade en de ver woestingen, door den vyand veroor zaakt, het sluiten van een rechtvaar digen vrede, waarby geen enkel volk, machtig of zwak, wordt onderdrukt, een vrede, waarby krachtige waar borgen de vereeniging van naties beschermen tegen eiken aanval van één van haar, dat zyn onze edele oor logsdoeleinden. Zoolang deze niet zyn bereikt, zal Frankryk den stryd voort zetten. Alle wilskracht, alle materieele krachten des lands moeten worden gericht op dit eenige doelden oorlog. Indien het Russische front ons pyn- ïyke ontgoochelingen brengt, zoo moeten wy hopen dat de nieuwe re publiek uit het uiterste gevaar zelf de kracht zal putten om de eenheid en de discipline te herstellen. Op de overige gevechtsterreinen, op den Karst, aan de Sereth, de Cerna en in Artois geschieden sedert maanden groote dingen welker resultaten, die verstrekkender zyu dau zy schynen, zich door hun gevolgen nog zullen doen gelden. Oa Dultsoha soolail-demooratlscha Uit het verslag dat het partybe- stuur van de Duitsche sociaal-demo cratische party over de jaren 1914 tot 1917 aan bet party congres, dat te Würzburg vergaderen zal, uit brengt, biykt dat sedert 31 Maart 1914 tot op denzelfden dag van 1917 het aantal leden van de party van 1,085,906 (o. w. 179,746 vrouwen) tot 248,061 (o. w, 66,608 vrouwen) is geslonken. Het partybestuur ver klaart dezen ontzagiyken achteruit gang uit de gevolgen van den oarlog en het bekende geschil in de party. Het aantal abonne's op sociaal democratische bladen is tsgoiykertyd met 48 pet., d. i. tot ongeveer 768,000 abonne's in totaal, verminderd. Met de „Vorwirta" gaat het nu weer beter, het blad heeft er alleen in Juli 10,000 nieuwe abonne's by gekregen. BINNENLAND. Vacature Druokar. De Provinciale Staten van Noord- Holland zullen den Sden October worden byeengeroepen voor de ver kiezing van een lid der Eerste Kamer in de vacature van wyien mr. Dmcker. In de Boekhorststraat te Arnhem is Woensdagavond een trompetter van de rydende artillerie door zyn buurvrouw doodgestoken. Ten huize van laatstgenoemde werd een feestje gegeven, waar veel werd gedronken en ten slotte gevochten. De vrouw van den verslagene en zyn buurvrouw kregen ruzie. Men scheidde de vech tenden en de trompetter nam zyn vrouw mee naar huis. Toen hy op straat was, werd by ingehaald door de buurvrouw, die hem een messteek in de hartstreek toebracht, waardoor .man op slag werd gedood. De vrouw en een korporaal, met wien zy leeft, zyn aangehouden. Be laatste dagen zyn op Vlieland acht mynen aangedreven, waarvan er Maandag zeven tot ontploffing ge bracht werden. Opgsbraobt. Maandag is bet Nederlandsche stoomschip „Groningen", met pyriet van het N&rvik-district naar Amster dam bestemd, naar Engeland opge bracht. Baan overeenkomst met Engeland. De ledenvergadering der Reeders vereeniging voor de Nederlandsche Haringvisschery, Dinsdag te 'sGra- venhage gehouden, heeft by meer derheid van stemmen besloten de door Engeland voorgestelde viascheryover- eenkomst niet aan te nemen. Uit de discussie bleek de meening der ver gadering, dat de belangen der haring visscbery in vergeiyking met die der stoomtrawlvisschery in het ontwerp overeenkomst onvoldoend tot bun recht kwamen. Daar het contract was aangeboden aan de belde vereenigingen gezamen- ïyk (de vereeniging van viaschers- vaartuigen te IJmuiden en de Ree ders vereeniging voorde Ntn.Haring visschery) is door het thans genomen besluit het geheele voorstel van de baan. Marlna-attaohé te Berlijn. Naar wy vernemen, zal de aan bet Nederlandsche Gezantschap te Beriyn een marine-attaché geplaatst worden en is voor dien post bestemd de kapitein ter zee J. L. von Leschen, die dezer dagen als gep. kapitein- luitenant-ter zee weder in dienst werd gesteld, onder bevordering tegelyker tyd tot kapitein ter zee. Be kolonel Von Leschen zal 1 Oc tober naar zyn post vertrekken. Een gevaarlijk heertohap. Een bewoner van het Damrak te Amsterdam, die Dinsdagavond te ongeveer negen uur zyn hond had uitgelaten, bemerkte by zyn thuis komst, dat er zich een man in zyn woning bevond. Toen hy naar het bureau wilde gaan om assistentie te halen, wist de Insluiper, nadat hy de vrouw des huizes met een mes had bedreigd, te ontsnappen. Be bewoonster had juisti met baar man eenige geldzaken behandeld en was toen naar de keuken gegaan. In den tyd dat baar man den hond uit en zy zelf de kamer uit was, is de insluiper boven gekomen. De straatdeur was niet dicht, maar voor een oningewyde was dit niet te zien. Toen de vrouw lu de eetkamer terugkwam, stond een man tegen den deurpost geleund. Op de vraag van de doodeiyk verschrikte bewoonster wat hy daar moest doen, antwoordde deze, dat hy „een vrouw zocht". Terwyi de vrouw des huizes zeide )olit,ie te zullen halen, antwoordde de 'nbreker kalm„Ga je gang," maar haalde plotseling oen groot mes uit zyn broekzak. Doordat de vrouw verschrikt op zy week, rende de Inbreker de trap af, waar by juist den heer des huizes ontmoette, die hem vastgreep. Doch meenende dat zyn vrouw gestoken was, liet hy Iob en kon de inbreker ontsnappen. Gestolen was er niets, hoewel aan- geteekende brieven op den schoor steenmantel stonden. Het merkwaar dige van dit geval ie de samenloop van omstandigheden, die het vermoe den wettigen, dat de inbreker met de huiseiyke omstandigheden op de hoog te was. Marine begrooting. Hoefdatuk VI der Staatsbsgrootlng 1918. Nieuwe aanbouw. Op deze begrooting worden fondsen uitgetrokken voor: den bouw van 8 onderzeebooten O 12, 18 en -14 (lste termyn f 1.000.000als voren van een mynenlegger 1918 (lste termyn) f 200.000de voortzetting vanden bouw van drie onderzeebooten O 9, 10 en 11 (2e termyn) f 1.662.600; als voren van torpedobooten Z 1 t/m. 4 (laatste termyn) f 803.000als voren van een mynenlegger 1917 (2de termyn) f 896.000 tot een gezaméniyk bedrag van f 3 660.600, hetwelk geheel ten laste komt van de Staatsbegrooting. Voorts voor den bouw van drie onderzeebooten K XI t/m. XIII (late termyn) f 1.000.000; als voren voor drie onderzeebooten K XIV t/m. XVI (lste termyn) waarop betrekking heeft het wetsontwerp tot verhooging van het VI hoofdstuk der Staatsbe grooting 1917, f 4.060.000voortzet ting van den bouw van de kruisers I—II f4de termijn) f 8.606.000; als vo ren van kruiser III (2de termyn) f 700.000alsvoren van de onderzee- booten K IV t/m. VII (4e termyn) f 990.000alsvoren van de onderzee booten K VIII t/m. X (2e termyn) f 1.472.500, tot een gezamenlijk bedrag van f 11.828.500, waarvan de helft ad f5,914.260 (hieronder nader ge apeciflceerd) komt ten laste van het lste hoofdstuk der begrooting van Uitgaven van Nederlandach Indie, to taal f 15.389.000. Ter toelichting wordt het volgende medegedeeldAangevraagd wordt ten behoeve van de verdediging van het ryk in Europa een bedrag van f 1.000.000 als eerste termyn voor den aanbouw van 8 onderzeebooten. Thans zyn gereed of nagenoeg gereed voor den dienst in Nederland de boo ten O 1 t/m. O 8. terwijl op de be grootlng van het VI hoofdstuk 1917 voor nog 8 booten gelden zijn toe gestaan. Waar aan de O 1, in 1904 op stapel gezet, geen groote gevechts- waarde meer kan worden toegekend moet de thans aangevraagde uitbrei ding der onderzeebootvloot noodza kelijk genoemd worden. Voor de verdediging van Nederland aan de zeezyde zal op groote schaal gebruik gemaakt moeten worden van mynen. Baarby moet echter als elsch worden gesteld dat de noodige ver sperringen zeer snel gelegd kunnen worden voordat de vy&nd het kan beletten: om dit te kunnen bereiken is uitbreiding van het aantal mynen leggers een vereischte. Ook bier geeft de oorlogspraktyk aan, dat aan het gebruik van dit strydmiddel door ons groote waarde moet worden toe gekend. Het scbip zal in hoofdzaak gelijk zyn aan het type Medusa, slechts worden meer vaart en inrichting voor een grooter aantal mynen ver langd. Voor versterking van de on- derzeevloot in Oost Indie wordt een eerste termyn groot f 1.000.000 aan gevraagd, voor aanbouw van drie onderzeebooten. Het eindcyfer van de Marlnebe grootiDg is geraamd op een bedrag van f40.022.668, zynde f718.642 boo- ger dan het voor bet jaar 1917 toe gestaan en by de wet van 30 April 1917 verhoogd bedrag van f88.904.116. Eene regeling van de positie van de leden van bet korps ingenieurs der Marine wordt voorgedragen berusten de op de navolgende grondslagen. De directeur van scheepsbouw zal by Ingezonden Modedoollng. BOEKHOUDEN en HANDELSREKENEN. Een goede, gemakkelijke methode voor bovenstaande vakken vindt go in „ONS STUDIEBLAD", weekblad voor Boekhouden en Handelsrokenen, prijs f 0.60 per maand.Behandeld worden o.a. Enkel-Boekhouden, ook met toepassing opklei oor e zaken, Dubbel Boekhouden, Berekeningen in den Goederenhandel, Muntstelsels, Berekeningen bij het beleggen van geld, Effecten, Prolongatie en Beleoning Wissels, Rekening Courant met interest, Handelskennis en Handelsrecht, enz. No. 1 dat als proefnummer gratis en franco verzonden wordt, bevat o.a. een uit eenzetting van Inventaris en Balans, een model van Inventaris en Balans met toelichting, een opgave tot het zelf samenstellen van een Inventaris en een Balans, welke uitgewerkt in No. 2 wordt opgenomen, een hoofdstuk Handelsrr- kenen, waarin begonnen wordt met de Percentrekening. Zendt briefkaart of telefoneer even en wjj zenden U dit nummer p.o. too. A. F. 8. LEIDERITZ, 0. H. SCHENK, Hoofdonderwyzers, Witte da Wltlutraat 23, Amsterdam. Telefoon Zuid 4072. bevordering tot dien rang, eene be zoldiging genieten van f 6000 die na drie jaren dienst in dien rang wordt gebracht op f6600 'sjaars. De hoofdingenieurs zullen, by be vordering tot dien rang, eene bezol diging genieten van f6200, die res pectievelijk na vier en acht Jaren dienst in dien rang worden gebracht op f 6600 en f 6800 's laars. De inge nieurs zuilen genloten een aanvangs- bezoldiglng van f2000, welke na twee Jaren wordt gebracht op f 4200 'sjaars, om daarna In bet genot ge steld te worden van zes 4 ja&riykscbe verhoogingen van f400 'sjaars, tot een maximum-bezoldiging van f 4800 'sjaars. Bevordering tot directeur van scheepsbouw en hoofdingenieur zal ateedq by keuze geschieden. Do po gingen om de bestaande vacatures in het korps ingenieurs aan te vullen worden voortgezet. Daartoe zyn op deze begrooting fondsen aangevraagd, om nog twee studenten in den scheepsbouw aan de Tecbnlicbs Hoogeschool aan de marine te ver binden. Voor aanbouw, tuigen en uit rustingen van nieuwe scbepen daar onder begrepen artillerie- en torpedo bewapening, wordt aangevraagd f 15.889.000, zynde f 1.890.260 minder dan voor 1917 werd toegestaan. Voor herstelling, uittusting en con servatie van schepen in en buiten dienst, inrichtingen actieve zeemacht draadlooze telegraphie f 8.787.760. zynde f 208.410 minder dan voor 1917 werd toegestaan, voor aankoop, aan maak, herstelling en onderhoud van materialen, goederen en voorwerpen voor den voorraad f 1.068.260, zynde 147.250 meer dan voor 1917 werd toegestaan, voor aanschaffing, wyzi- ging en herstelling van geschut, af- futage, projectielen, handwapenen, torpedo's enz., behalve voor nieuwe scheren f 1.882 611, zynde f844.771 meer dan voor 1917 werd toegestaan, voor algemeene kosten, bedrijfskosten en werkplaatskosten by 'sryks wer ven en het marine-etablissement te Amsterdam f692 876, zynde f63.876 meer dan voor 1917 werd toegestaan en voor algemeenen dienst, werktui gen, gebouwen, enz is thans f 870.260, zynde f 16.289 meer aangevraagd dan voor 1917 toegestaan en voor defen sie en mobilisatie en den vliegdienst is f2.415.085, zynde f 2.217.860 meer aangevraagd dan voor 1917 voor deze diensten werd toegestaan. Voor de inrichting van eene nieuwe ketelmakery op 's ryks werf te Wil lemsoord, waarin een moderne tran sportkraan zal worden geplaatst, wordt op deze begrooting een eerste termyn ad f 50.000 aangevraagd. Hoeveel de totaalkosten zullen be dragen, zal veel afbangen van den tyd, waarin de Inrichting kan wor den voltooid; gerekend wordt op ongeveer f 100.000. Evenals aan de Technische Hooge school en de Middelbare Technische Scholen, is voor «enigszins weten schappelijk practlsch onderwys in de stoomwerktuigkunde voor de aan staande officieren een machin&labo ratorlum noodig aan het Koninkiyk Instituut voor de Marine, waar, zoo als bekend is, de aanstaande officieren machinist tegenwoordig hunne stu- diön voltooien. Hieraan ware voor de practische vorming te verbinden een machine- werkplaats met ketelhuis, terwyi op da verdieping eenige werklokalen zijn in te richten ten einde daardoor te gemoet te komen aan gebrek aan plaatsruimte op het Koninkiyk Insti tuut voor de Marine. De kosten van bet gebouw worden tbans geraamd op f 75.000, terwyi de outillage, by vrywel normalen prys, op f 94.000 geschat wordt. Voorshands is als lste gedeelte een bedrag van f 100.000 op de be grooting gebracht, waaruit zullen worden gekweten de bouwkosten, de inrichting van bet laboratorium en wellicht van een gedeelte van de werkplaats om, wanneer meer nor male toestanden intreden, de inrich ting der machine werkplaats te vol tooien. In verband hiermede zal aanvankeiyk gebruik worden gemaakt van de machine-werkplaats van de stokersopleiding aan boord Hr. Ms. „Van Speyk". Een eerste termyn voor den bouw van een adspirantenscbool te Dor drecht wordt aangevraagd. De school zal moeten dienen niet alleen voor onderwys en hulsvesting van de adspirant-machinlsten tydens hun opleiding te Dordrecht maar ook voor onderwys en huisvesting van de adapirant-adelborsten. De totaalprijs voor het schoolge bouw ad 10.126 M1., een woningge bouw ad 20.000 M1., een gymnastiek lokaal ad 2500 M'., een fletaenge- bouw ad 600 M*., bedryfsgereed op geleverd, en het inrichten der ter reinen en verplaatsing van een loods wordt, de tijdsomstandigheden in aanmerking genomen, geraamd op f625.000; in normale tyden zouden deze f 838.000 zyn. Een bedrag van f50.000 is als eerste termyn op deze begrooting gebracht, teneinde het mogeiyk te maken in het jaar 1918 met de voorbereiding van den bouw te kun nen aanvangen, in de hoop, dat de verdere bouw onder gunstiger tyds- omstandigheden zal kunnen worden voortgezet en voltooid. Aanschaffing van vliegtuigmaterieel. De blootgestelde ligging onzer ma- rinestellingen en de zeer gunstige objecten, die deze door de eigenaar dige tereingesteldheid bieden voor aanvallen uit do lucht, de ernstige gevolgen die geslaagde aanvallen zullen hebben niet alleen voor de verdediging van deze stellingen, maar ook door den verlammendeu invloed, op het actief optreden van zeestryd- krachten, eischen deugdelijke organi satie van de verdediging tegen aan vallen uit de lucht. Ook voor Oost Indiö zal een marine- luchtvaartdienst moeten worden ge schapen. Dtór, nog meer dan hier te lande, zal de verkenning ter zee door lucht vaartuigen moeten plaats hebben. Indiö zal eerlang grocte zeoverkeu- ningsvliegtulgen noodig hebben, die lang achtereen uit kunnen biy ven en die van uit hun kampen den be wakingsdienst zullen moeten uitoefe nen in verband met andere deelen der vloot. Ook hier zal gerekend moeten wor den op aanvallen uit de lucht, dus* op verdediging daartegen door jacht vliegtuigen te land en ter zee. De voorbereiding voor den dienst in Indiö en de opleiding van bet personeel zal bier te lande moeten geschieden, terwyl voor de aflossing van het personeel ook in Nederland op een betrekkeiyk groote sterkte van den marineluchtvaartdienst zal moeten worden gerekend. Io verband met het voorgaande wordt voor het aanschaffen van vlieg- materieel, voor het in orde brengen van terreinen en voor het aanbouwen van loodsen aangevraagd een bedrag van f2,400,000. Plaatging ran adelborsten voor het korps mariniers op het Koninklijk Instituut voor de Marine te Willeme oord. Een der voornaamste grondvesten waarop een goed soldatenkorps be hoort te ruston, is naar het oordeel van den minister, het bezit van een eigen offleierskorps. De meening van enkelen zyner ambtsvoorgangers, dat het korps mariniers zyn militaire waarde zou kunnen behouden zonder eigen officieren, wordt niet door hem gedeeld de ondervinding heeft dit reeds thans bewezen. Na 1901 heeft geen aanvulling plaats gehad van het offleierskorps der mariniers, dat dien tengevolge reeds thans sterk ge slonken op deze wyze voortgaande, moet uitaterven, terwijl door bezet tlng van de opengekomen plaatsen door zeeofficieren een niet onbelang ryk aantal van die officieren aan hun elgeniyke werkkring wordt onttrok ken, zeer ten nadeele van den dienst. Wat nu aangaat het al of niet noodzakeiyke van het behoud van bet korpB mariniers, wyst de minister erop, dat, waar onder het bestaande systeem de aanvoer van voldoende bemanning voor de vloot in de toe komst niet verzekerd is te achten, bet b.1. niet te verantwoorden zou zyn een bron, die goed personeel levert, te doen opdrogen. Het gedeelto van het korps, dat niet gebruikt wordt voor bemanning van de vloot in tyden van oorlog of oorlogsgevaar, zal moeten worden bestemd tot bezetting der Wadden eilanden, welker strategische betee- kenls tijdens de mobilisatie ia ge bleken en waarvan de bezetting by leder volgend oorlogsgevaar opnieuw een onmiddeliyke eiach zal zijn. De bezetting dier eilanden door mariniers verdient de voorkeur boven elke andere. Voor deze snel te bezetten posten Is naar het oordeel van den minister een vry aanzienlijke troepenmacht noodig, welke door langdurig dienst verband als uitstekend geoefend en gedisciplineerd la te beschouwen, voorbereid is voor den uitkykdienst in zee en voor samenwerking met den bewakingsdienst der zeegaten te water, ten volle geschikt en gereed tot het oogenbllkkeiyk vervullen van haar hoogst belangryke taak in de eerste linie. De toevoeging van een mitrailleurs afdeellng aan bet korps ligt in het voornemen en la voor een.behooriyke bezetting van de eilanden onmisbaar. De hier voor een deel van het korpB geschetste werkkring in oorloge tyd is in overeenstemming met de inzichten van den opperbevelhebber van land- en zeemacht. Het contingent van hot korps voor bovenbedoelde oorlogsbestemming aangewezen, dient in eigen kazernes te worden ondergebracht. Van uit deze kazernen behoort de periodieke verwisseling van personeel voor do vloot en bestemd voor den dienst in de Koloniön plaats te hebben, zoodat de zoo zeer gewenschto af wisseling van bestaan, waardoor het dienen by bet korps mariniers zich kenmerkt en die bet leven aantrek- keiyk maakt, wordt gewaarborgd. Het komt den minister voor, dat de lust tot dienstneming by het korps zal toenemen en bet groote incom pleet zal verminderen, wanneer de bestemming van dit korps niet langer onzeker is, zyn groote waarde voor 's lands verdediging wordt erkend, zijn militaire hoedanigheden worden gewaardeerd en de dienst door af wisselend bestaan aan boord, en aan

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1