HELDERSCHECOURANT HET ZAL NIET LANG MEER DUREN No. 4833 DINSDAG 25 SEPTEMBER 1817 46e JAARGANG Aan onze abonné'a buiten de gemeente wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldersche Cou rant, Zondagsblad en Modeblad 3<ie kwartaal 1917 te willen over maken per postwissel of aan post zegels vóór 2 Octobera.s., zullende anders daarover per postkwitantie worden beschikt met verhooging van dispositiekosten. Aangezien, door de verhoogde in casso tarieven van de poel, thans met 10 cents verhooging inplaats van 6 moet worden beschikt, raden wij onzen aboDnó's, in hun eigen belang aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk toetezenden. Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 2}/t cent te worden beplakt. De abonnementsprijzen van ons blad en zyne premie uitgaven, zijn: Heldersche Courant: franco per post f 1.Buitenland f 2. Zondagsblad: franoo per post f 0.52 Vsi Buitenland f 0.85 Modeblad: franco per post f 0.05, Buitenland f 1.20 Zij die zich met ingang van 1 Ooft. op ons blad of op heft Zon' dagsblad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende num mers gratis. Op pagina 4 van dit blad is opgenomen: 1. DE DISTRIBUTIE TE HELDER. 2. Sport. 3. Feuilleton, enz. Da lagarberichten van 22 en 23 September. Van het W e s t e 1 ij k front. Niettegenstaande den korten duur zijn de laatste gevechten in Vlaan deren zoowel van Duitache als van Eogelsche zijde wordt dit gemeld uitermate bloedig en verliesrijk geweest. En over het resultaat heb ben natuurlijk beide partijen een verschillende opvattiDg. Het feit staat vast dat door de Engelschen slechts een kleine terreinwinst geboekt kon worden, maar zeggen de Eogelsche berichten in die kleine nu ver overde terreinstrooken lagen ontzag gelijk versterkte punten, diedeDuit- scbers niet dan na ontzaggelijke in spanning om ze te behouden, hebben prijsgegeven. Het doel van deze operaties, de Duitschera te dwingen de Belgische kuststrook los te laten, is nog niet bereikt, maar steeds komt men bet meer nabij. De grootste kracht van de Duitschera voor het behoud van deze strook ligt in het bezit van de heuvels ten N.O. van Yperen. Daartegen richten zich dan ook de korte krachtige atooten der En gelschen. Volgens de Duitache lezing werden op klein terreinverlies na, zoo goed als alle stellingen behouden en de vijandelijke aanvallen afgeslagen. En men weet, dat in den laatsten tijd het afslaan van dergelijke, forsch opgezette voorwaartsche bewegingen yan den vijand, in de Duitache be richten als een overwinning werd beschouwd. Dat deEngelschen, niettegenstaande hun aanvallen afgoalagen werden, toch nog 3000 mau gevangen konden nemen, wijst or wel op dat de Eogel sche lezing het verloop van den strijd het beste weergaf. Volgens het Eogelsche bericht van 22 September werden verschillende hardnekkige tegenaanvallen der Duit schera afgeslagen. Verder scooven z\j dien dag hunne stellingen op ver schillende punten verder vooruit en ramen zij krachtig versterkte steun punten cn loopgraven. Beoosten St Julien kwamen de Duitschers 07er een breed front in gesloten gelederen opzetten. Over geriogen afstand drongen zij daarbij in de Eogelsche stellingen door, doch tegenaanvallen wierpen hen weder terug. Bij Langemarck sloegen de Engelschen den derden tegenaanval af. Evenmin behaalden de Duitschers met hun talrijke aanvallen op de overige gedeelten van het Vlaamsche front eenig succes. Ook de vliegtuigen hebben hun aandeel gehad in de jongste operaties. Volgens Buitscbe berichten werden over hef Westelijk front Donderdag, Vrijdag I Zaterdag 58 vliegmachines en 3 kabelballons der Engelschen neergeschoten. De Duitschera verloren 3 vliegtuigen. Daarentegen melden de Engelsche berichten dat alleen Vrijdag 10 Duitache toestellen werden- vernietigd en 6 stuurloos tot dalen gedwongen werden. Dien dag verloren de Engelschen 10 vliegtuigen, Van Fransche zijde wordt verder gemeld dat 11 Duitache machines en een kabelballons vernield werden. Naar bet Duitache jniddagbericht van Zondag meldt, heerschte in Champagne 6n bij Verdun levendige artillerie-bedrijvigheid en werden ver schillende verkennings-aanvallen der Fracachen afgeslagen. Daarentegen wordt in het Parijsche communiqué van den 23aten mede gedeeld, dat verscheidene aanvallen der Duitschers, o.a. bij Maison de Champagne en bij den Mont Haut, afgeslagen werden. Zaterdagmorgen werd Ostende dooreen Engelschen monitor,gesteund door vliegtuigen, gebombardeerd. Volgens het Duitache bericht werden 7 Belgen gedood en 24 gewond. Be monitor werd door het vuur der Buitscbe batterijen verdreven. Op het O o s t e 1 \j k front hebben de Duitschers weereen succes behaald. Naar het legerbericht van den 22en aangeeft, gelukte het de Russische stelling op den Westelijken Duna oever tenZ.W. van Jacobstadt te doorbreken. De vijand werd tegen de rivier te ruggeworpen. Hij gaf onder den druk van de Duitsche troepen het 40 E.M. breede en ongeveer 10 K.M. diepe bruggehoofd op den westelijken oever der Duna op en vluchtte ijlings naar den Oostelijken oever. Jacobstadt werd genomen. Meer dan 4000 Russen werden gevangen genomen en meer dan 50 kanonnen buitgemaakt. Een later bericht meldt dat bij het bruggehoofd van Jacobstadt in de overijld verlaten stellingen der Russen een aanzienlijke hoeveelheid oorlogs materiaal werd gevonden. De Buit- sche troepen hebben de Dwina van Liwenhof tot Stockmansbof overal bereikt. Het Russische communiqué van Zaterdag erkent de geleden tegenslag en meldt eveneens dat de Russen op den Oostelijken oever van de Duna teruggetrokken. Op het Oostenrijksch lta 1 i a a n 8 c h e front heerscht op ver schillende punten verhoogde artillerie- bedrijvigheid. Bovendien is de Zwit- sersch Italiaanscbe grens sinds eenigen tijd bijna hermetisch gesloten. Men brengt dit in verband met a.s. nieuwe operaties. In Macedonië heerscht aan het front voortdurende bedrijvigheid. Vol gens de Duitache berichten wérden by het Ochwdameer, ateike vijande lijko aanvallen afgeslagen. Da duikboot- en mljnoorlog. Volgens de ofBcieele Duitsche be richten werden in het Kanaal, de Golf van Biscaje en de Noordzee 4 stoomschepen en een zeilschip, te zamen metende 18.000 ton in den grond geboord. Gedurende de maand Augustus werden aan handelscbeepsruimte totaal 808.000 ton br. door de maat regelen der middelrijken tot zinken gebracht. Sedert het begin van den onbe- perkten duikbootoorlog werden aldus 6.303.000 ton aan bruikbare bandel- scheepsruimle onzer vijanden ver nietigd. Engelscha torpodojogor gotorpodoerd. De Engelsche admiraliteit meldt, dat een Britache torpedojager door een Duitsche duikboot bij deu ingang van het Kanaal getorpedeerd en tot zinken gebracht is. Vijftig der op varenden zijn gered. Argentinië en Dullochlond. Volgens een bericht uit Buenos Aires heeft Argentinië aan Duitsch land een ultimatum gezonden. Ia een offlcieele nota heeft de Duitsche re geering aan Argentinië voldoening gegeven. Hierin werd verklaard, dat graaf Luxburg niet meer peraona grata is en dat de Duitsche regeering het gebeurde zeer betreurt. Deinbe doelde telegrammen weergegeven denkbeelden van graaf Luxburg zijn diens persoonlijke meening en hadden op de besluiten en beloften der Duitsche regeering geen invloed ge oefend. BINNENLAND. Di SohMpvaart. Het s.s. .Maasland" van den Kon. Holl. Lloyd (3217 netto reg. ton) is Zaterdag met een voile lading mais vau Buenos Ayres te Amsterdam aangekomen. Steenkool uit Engolind. Zaterdagavond publiceerden wij een bericht van bet Hbl. dat in zake de regeling van den koleninvoer, tusschen Nederland en Engeland overeenstem ming was verkregen. Verder meldden wij dat er onderhandelingen werden gevoerd tusschen onze en de Duitsche regeering teneinde te bereiken, dat Duitschland een geheel vrije vaargeul waarborgt voor onze vrachtvaarders 'e kolen uit Engeland halen. De besprekingen zouden nog niet beëindigd zijn. Volgens het Haagsche correspon dentiebureau echter was het eerste gedeelte van dit bericht betreffende verkregen overeenstemmingen beslist niet juist. En de ,N. Rott. Ct." gaf hierop de volgende toelichting: Immers de levering van steenkool door Eageland aan ons land vormt slechts een onderdeel van eenealge- meene overeenkomst tusschen de beide landen, waaromtrent op het oogenblik nog niets is beslist, daar de onderhandelingen erover nog nau welijks begonnen zijn. Daarenboven mag niet uit het oog worden verloren, dat men er, wanneer de overeenkomst met Engeland zal zijn afgesloten, ten aanzien van de steenkolenvoorzjening uit dat land nog lang niet zal zijn. Be steenkolen zullen dan, krachtens de overeenkomst wel worden geleverd, maar zij moeten dan nog uit Engeland worden vervoerd op dusdanige wijze, dat vrijelijk in ballast naar Engeland, en met steen kool terug kan worden gevaren zonder dat abnormale routes moeten worden gevolgd, en zonder gevaar van tor pedeering. Alleen op die wijze toch zal het mogelijk zijn, een belangrijke hoeveelheid kolen per maand aan te voeren. Nu behoeft het nauwelijks betoog, dat het struisvogelpolitiek ia, te trachten het te doen voorkomen, of wij in casu alleen met Engeland te maken hebben. Om die zelfde reden is het dan ook vrij zonderling om een zacht woord te gebruiken en dient het stellig geen enkel tactisch doel, nu reeds over prijzen van f 25 per ton te spreken, zooals .van be voegde zijde" tegenover het Hbl. werd gedaan. Indien het aan onze Regee ring gelukt, op aannemelijke voor waarden vrije en gevaarlooze vaart voor onze kolenschepen naar en van Engeland te bedingen, dan zal bet wellicht mogelijk blijken, de molest- premie belangrijk te verminderen, en daarmede het vrachtciJfer, hoewel zelfs dan, in verband met de tegen woordige waarde der schepen van een prijs c. i. f. Holland, als boven genoemd, geen sprake zal kunnen zijn. Hoe dit ztJ, in ieder geval moge uit het bovenstaande blijken, dat de geheele materie wordt beheerscht door onderhandelingen naar twee zijden, waarbij bovendien nog andere belan gen van groot gewicht zijn betrokken. Het zal daarom verstandig zijn, de resultaten van die onderhandelingen af te wachten, alvorens uit den aard der zaak allicht onjuiste conclusies te trekken uit zeer hooge of zeer lage cijfers van steenkolenprijzen, zooals die in de afgeloopen week in de pers de rondte hebben gedaan. Latere berichten melden evenwel dat de onderhandelingen omtrent de levering van 180.000 h 200.000 ton kolen per maand haar einde naderen en elk oogenblik een gunstige be slissing kan worden verwacht. Zoodra de overeenkomst tot stand is gekomen, zal door de regeering een 20 tal koopvaardijschepen worden gerequireerd voor de kolenvaart, op dat per week 40 h 50.000 ton Engel scbe kolen zullen kunnen worden aangevoerd. Omtrent den prijs worden wel gissingen gemaakt - men zegt f 76 - f 80 per ton of minder doch met zekerheid ls hier omtrent nog niets bekend. Hst spoorwegverkeer. De alarmeerende geruchten over het spoorwegverkeer, missen tot nog toe gelukkig allen grond. Er is nog geen sprake van stopzetten of nog verder inkrimpen van den treinenloop. Wel is de kolenvoorraad nog slechts toereikend voor enkele weken, doch men heeft goede hoop, dat een rege ling voor den kolenaanvoer spoedig zal worden getroffen. Blijft die echter uit, dan eerst zal men sterk moeten beperken, maar op het oogenblik is dat nog niet noodig. Be eenige be perking waartoe thans besloten Is, be- trefthet goederenvervoer. Met Ingang van Woensdag a.s. zal namelijk telkens des Woensdags het goederenvervoer worden stopgezet. B(j de invoering van de nieuwe dienstregeling op de spoorwegen, Ingaande 18 September j.1. is bepaald, dat de buurtverkeerkaarten, voorzoo ver ze nog worden afgegeven, op alle treinen geldig zijn. Behalve in de treinen zal men ook in de meeste stations dezen winter de verwarming achterwege laten. Alleen op de groote stations met centrale verwarming zal men geen kou behoeven te lijden. Da kolennood en de Zondagsbooten. Vanwege de Rijkakolendistributie is aan ondernemers van passagiers- bootdieusten aangezegd dat des Zon dags niet meer gevaren mag worden. Voor Zondag 28 September ia nog een beperkte dienst toegestaan, maar volgende Zondagen zullen alle dien sten moeten vervallen. De directies van ondernemingen wdker booten niet aan spoorlijnen liggende plaatsen aandoen, stellen pogingen in het werk om voor hun booten een beperkten Zondagsdienst te mogen behouden. Oamonitratlee voer do Levensmld- dslenvoorzlsnlng. Te Amsterdam. In het Concertgebouw, Bellevue en het Paleis voor Volksvlijt hadden Zondagmiddag demonstraties plaats voor de Levensmiddelenvoorziening, uitgeschreven door de S.D.A.P., het Nederlandsch Verbond van Vakver eeniglngen en den Bond van Nedef- landsche arbeldereeoöperatiea. In zijn openingsrede constateerde de heer Ed. Polak dat het gaat om de leus: alle aanwezige voedsel ge lijkelijk verdoelen over alle Neder landers. Het moet uit zijn, met bet volstoppen hunner buizen door de rijken. De eerste spreker, de heer F. M. Wibaut, begint met te zeggen da£ het niet de eerste maal is dat meti in deze zaal bijeen is om aan de regeering eischen te stellen in zake de levensmiddelenvoorziening. De si tuatie wordt steeds dreigender en nog slechts weinige landen zlja bul ten deD oorlog. Stockholm dient zoo versterkt, dat geen imperialistische regeering dien drang zal kunnen weerstaan I (Applaus). Sprekend van de eischen, die men stelt aan de volksvoeding regeling, merkt de heer Wibaut op, dat men blijft staan op den bodem der werke lijkheid. ,Wü willen eischen stellen, waarvan wij de doorvoering kunnen verlangen. Wanneer tengevolge van het stopzetten van den graantoevoer, vermindering van het broodrantsoen noodzakelijk ls, dan erkennen w(j die noodzakelijkheid en gaan tot onze kameraden en stellen met hen den eisch aan de regeering, dat zij den aanwezigen voorraad zoogoed mogelijk verdeele en verder aan vuile met andere levensmiddelen. Spreker gaat dan na wat er nog in ons land aanwezig is en de be kende eischen, die men dienaangaande gesteld heeft. Zoo vraagt men rant soeneering van peulvruchten en goede aardappelen, een ruime eu tijdige, opdat niet een groot deel al ingeslagen of als veevoeder is gebruikt. Er is geen apellng meer. WiJ kun nen niet meer het eene In plaats van het andere stellen en daardoor komen we in een toestand van hongersnood, waarvan niemand de verantwoorde lijkheid kan aanvaarden. Men heeft gesproken van vleesch- voorziening. Ze ia er nog niet, al zijn de prijzen door den stopgezetten uitvoer wat gedaald, toch ligt het vleesch nog buiten veler bereik, terwijl het noodig is bet vleesch als aanvulling van bet karig broodrantsoen te doen dienen. Daarnaast is dringend behoefte aan prijsregeling. In de eerste plaats ten opzichte van het brood. Be bruinbroodregeling was een voortreffelijke. Maar de prijzen van het wittebrood zijn sedert zóó gestegen, dat ze daardoor een halven maatregel is geworden. De brand- brandstoftenprijzen z(jn zoo hoog, dat ze practisch voor vele duizenden ge zinnen niet te betalen zijn. Ook hierin zullen tijdig maatregelen genomen moeten worden. De heer J. v. d. Tempel betoogt, dat bet der arbeiderspartij niet om politieke winste te doen is geweest en dat zij het behoud der volkskracht hooger gesteld heeft dan oogenblik- kelijke volksgunst. De nieuwe toestand vraagt nieuwe maatregelen en nieuwe middelen en zal niet tientallen, maar honderden millioenen kosten. De speculatiezucht zal den kop ingedrukt moeten worden. Langzamerhand raken ook andere groepen In het gedrang. Spr. wijst op de beweging der boereD, die vér strekkende gevolgen kan hebben. Spr. kwalificeert wat de boeren doen als sabotage van de gemeenste soort I „Wat hier, in Amsterdam ia ge beurd, al mogen er dan enkele gesneuvelden, haalt in de verste verte niet bi] de beteekenis van dezen opstand der boeren." Yoor vele kringen wordt de toe stand slechter. Er worden allerlei maatregelen beloofd, die echter geen effect zullen hebben, wanneer ze deze maand niet worden ingevoerd. Er zijn nu al eenige maanden voorbij na spreker'* motie in de Kamer. Spreker baalde de geschiedenis van de schoenendistributie aan, die eerst op allerlei moeilijkbeden stuittege brek aan grondstof, enz. Maar den dag voor de betooging wordt ineens een regeling gevonden, die zoo een voudig is als het ei van Columbus. Spreker vraagt of het geen Lijd wordt, dat voor de naaste toekomst maatregelen genomen worden. De regeering mag niet boven de 80 millioen gaan en van nieuwe aan vragen is nog niet gebleken. Er is een aanvrage gepubliceerd van 200 millioen. Laat de bourgeoisie niet schrikken het is nog niet genoeg en bet is nog lang niet zoo veel als men voor het militarisme uitgeeft. De vergaderingen in „Bellevue" en in het Paleis voor Volksvlijt waren eveneens zoo druk bezocht, dat vele honderden teruggewezen moesten worden. In „Bellevue" spraken de beereo Edo Fimmen en Rugge en in het Paleis voor Volksvlijt de beeren S. R. de Miranda en R. v. d. Sluis. Te Rotterdam. De betooging der S.D.A.P. op het exercitieterrein werd door ruim 7000 personen bezocht en had een buiten gewoon kalm en ordelijk verloop. Van de tribune af werd de menigte toegesproken door de heeren A. Dijk graaf, A. W. Hei)koop, A. B. Kleere koper en mevrouw J. F. van Kersen— Van Muilwijk. Te Haarlem, waar een zaal was afgehuurd, was de toeloop zoo enorm, dat men vijf zalen in gebruik moest nemen. Hit klilni broodrantsoen. In de volkswijken te Amsterdam hebben den laatsten tijd zeer velen brood van de bakkers bekomen tegen bons van nog niet geldige brood kaarten, omdat de reeds geldige te spoedig werden „opgemaakt", waar door nu de bakkers streng het voor schrift om geen brood te verkoopen dan tegen inwisseling van geldige bons, opvolgen, heel wat arbeiders gezinnen, geen brood bekomen kunnen. Het gevolg is, dat met name in de Jordaan, op de eilanden en ook in de binnenstad zich voor de bakkers winkels oploopjes vormen van Vrou wen, die eischen, dat haar tegen betaling brood zal worden verkocht, doch die geen bons kunnen afgeven. Telkens riepen Zaterdagavond en vandaag de bakkers de hulp van de politie in, daar de vrouwen eenvoudig geld op de toonbank legden, brooden wegnamen en ermede vandoor gingen. In meer dan één geval is de houding van het publiek ernstig dreigend geweest. Er werd zelfs geroepen, dat men den winkel zou plunderen. In de Tweede Lauriersdwarsstraat is een bakkerevrouw door een troepje op gewonden vrouwen mishandeld, zy het dan ook niet ernstig. Eenigen tijd later zijn opgeschoten jongens in den winkel gekomen, hebben eerst een praatje gemaakt en daarna een greep gedaan in den bak, waarin de winkelier de ingeleverde broodbons bewaarde. In de Boomstraat hebben vanmorgen te 5 ure vrouwen zichzelf brood verschaft aan een depót; som migen zonder te betalen, doch geen harer gaf bons af. Vele depóts krijgen van hun leveranciers geen brood meer, met het oog op de houding van bet publiek. Er kan niet met genoeg klem op gewezen worden, dat men, hoe hard het ook zij, event. achterstand zelf zal moeten weten in te halen, daar de regeering in de onmogelijkheid verkeert de menschen door eenig toegeven tegemoet te komen. Ook Zondag hadden in de Jordaan en op andere plaatsen te Amsterdam dergelijke gebeurtenissen plaats. Een vrouw met een broodkar werd van haar wagen weggeduwd, waarop een aantal mannen het brood ging ver koopen. Het geld werd aan de vrouw afgedragen. - Op andere plaatsen werd weder het brood tegen betaling, doch zonder overgave der bons, uit den winkel gehaald. Di Duitiehi InlIohtlngiRdlint In ini land. Uit Rotterdam wordt aan de „Tel." bericht, dat met zekerheid kan wor den geconstateerd, dat er Duitsche spionnen aan bet werk zijn,dienaar Amerika vertrekkende Nederlanders trachten te bewegen schriftelijke of mondelinge boodschappen over te brengen. Het eigenaardige geval doet zich voor, dat personen, die met eèn offl cieele opdracht of voor privé zaken naar Amerika moeten, door Duitsche agenten bewerkt wordeD, zoodra vaat staat, dat zij deze reis ondernemen. De agent blijkt dan geheel op de hoogte van de voorgenomen reis. Ook zijn adspirant reizigers bewerkt, na dat zij een pas hadden aangevraagd. Ten slotte deed zich hetzelfde voor bij dienstplichtige personen, die voor vertrek naar Amerika toestemming van den minister van Oorlog noodig hadden. Daags nadat het verlof ver leend was, meldde zich bi] de a.s. reizigers prompt een Duitach agent aan met verzoek brieven mee te nemen, voor welke diensten groote belooningen werden toegezegd, soms tot f20 k f26 per dag voor den duur van de reis. De groote vraag doet zich voor, waar toch de man zit, die den Duit- acben spionnag6dienat de namen en adressen verschaft van a.s. Amerika- reizigere. Be promptheid, waarmee de Duit sche agenten op de hoogte blijken van namen en adressen der a.s. Amerika-reizigera, geeft te denken. Wij weten met zekerheid te melden, dat de regeering van deze onregel matigheid op de hoogte is gesteld. Een ernstig onderzoek in dezen lijkt wel gewenscht. Verduistering. Be Middelburgsche politie beeft aangehouden een 55 jarig onderwijzer, Lansu uit Nieuw Namen, gemeente Clinge, die sedert Zaterdag zijn stand plaats verlaten had en verdacht van verduistering van f 85.000 als kassier der Boerenleenbank aldaar. De man had sinds Zaterdag gezworven door heel bet land. Smokkilm. Te Miilingen ia de laatste twee maanden alleen op de rivier voor ruim een ton gouds aan smokkelwaar in beBlag genomen. Eerst autobanden en garens, toen thee en zeep en dezer dagen 26 balen peperkorrels. DE DISTRIBUTIE. 200 mlllloin voor uitbreiding dtr distributie. Volgens een bericht uit Beo Haag aan de „Tel.", is bet bedrag van 80 millioen, indertijd voor de distributie toegestaan, ontoereikend gebleken. Voor het geval dat dit bedrag werd overschreden, zou een aanvullings- begrooting ingediend worden. Dit zal nu plaats hebben, aangezien de regeering in de nijpende omstandig heden van het oogenblik aanleiding vindt gedurende het laatste kwartaal van 1917 de distributie uit te breiden. Anderzijds z(jn ook de onkosten hooger gebleken dan vermoed werd. In verband hiermee zal voor 1918 een zeer aanzienlijk bedrag worden aangevraagd. Eerstens toch is] de kostprijs van verschillende producten veel hooger dan verleden jaar. Ver volgens zal minister Poathuma gevolg geven aan toezeggingen, onlangs door hem in de Kamer gedaan, om ook schoenen, wol, sajet, kleeren enz. beschikbaar te stellen. En eindelijk zullen nog andere levensmiddelen en huishoudelijke artikelen tegen goed koope prijzen worden gedistribueerd. Binnenkort zal dan ook een bedrag worden aangevraagd, dat niet ver van de tweehonderd millioen gulden zal blijver. Miitrsgilsn leuke vit. Men meldt uit Ben Haag aan „Het Volk" Naar verluidt, zullen er maatregelen inzake het vet worden genomen in dier voege, dat in bet algemeen het slachten wordt verboden en alleen wordt toegestaan, op voorwaarde, dat het losse vet aan de regeering wordt afgedragen tegen een bepaalden prijs. Bit geldt voor het vet van alle dieren, zoowel van runderen en schapen als van paarden en varkens. Het vet zal worden gesmolten en geheel op dezelfde wijze behandeld als het tegenwoordige bak- en braadvet. Op deze wijze rekent men er op, met het vet dat de Vleeschvereeniging nog heeft van de vroegere inzouting en met de voorraden die bij particulieren in beslag genomen zullen! kusnen worden, in staat te zijn het rantsoen van bak- en braadvet te verdubbelen. Daaruit volgt dus, dat voor niemand, rijk of arm, méér vet verkrijgbaar zal zijn. Plattelandsbewoners, die hun eigen varkens hebben, mogen het vet daarvan behouden, maar zijn verplicht aangifte van het slachten te doen bij den burgemeester, zoodat zij dan geen vetbona krijgen. Als men onverhoopt niet de vereischte hoeveel held vet kan krijgen, vindt er aanvulling plaats met boter, die in het vet wordt verwerkt. Goedkoop sohoiliil. Omtrent de veretrekking van goed koop schoeisel kunnen door het Bu reau voor Mededeellngen in zake de Voedselvoorziening thans de volgende inlichtingen worden gegeven: Het aanvankelijk denkbeeld om voor deze veretrekking schoenen te doen vervaardigen, is prijs gegeven. In de eerste plaats zou daarmede veel tijd gemoeid zijn. Bovendien zou dan alleen over de aldus ver vaardigde schoenen kunnen worden beschikt, terwijl men een grooter aantal zou moeten doen vervaardigen dan wellicht practisch bruikbaar zou blijken. Immers, bet is duidelijk, dat voor iedere categorie mannen, vrouwen en kinderen - verschillende maten zouden moeten worden ver vaardigd, terwijl onmogelijk voor af te benaderen ia, hoeveel van iedere maat noodig zal zijn. Om al deze redenen is een ander Ingexonden Med*de«llng. dat er in ons kleine land nog duizenden, ja tienduizenden gevonden worden, die niets of bijna niets van een of meer der vreemde talen kennen. Want er ia nu gelegenheid om op prettige, eenvoudige wijze Fransoh, Dultsch of Engelich to leeren en dat tegen zulk een billijken prijs, dat niemand in zijn geldelijke om standigheden een reden kan zien hieraan geen deel te nemen. Voor den prijs van f 0.60 per maand ontvangt U wekelijks een blad dat U geleidelijk maar zeker zoover brengt, dat Ueen eenvoudig boek ln de vreemde taal kunt lezen, dat U in staat zyt eenvoudige correspondentie in die taal te voeren. Proefnummers wor den gratis en franco toegezonden. Deze gelegenheid moogt U niet laten pasaee- ren. Vraagt proefnummers. A. F. G. LEIDERITZ, D. H. SCHENK, Hoofdonder wijzers, Witte de Wlthstrsst 23, Amsterdam. Telefoon Zuid 4072. stelsel gekozen, nl. het beschikbaar stellen van bons, die door de winke liers in mindering zullen worden ge bracht van den winkelprijs. De per sonen die voor deze voorziening ln aanmerking komen, ontvangen dus een bon, waarmede zij naar den winkel gaan. Zij betalen den winkel prijs verminderd met het bedrag dat de bon aangeeft; de winkelier teekent op de bon een verkoopsverklaring en ontvangt tegen inlevering van den bon het aanvullend bedrag. Bit stelsel levert het voordeel op, dat daardoor voor deze voorziening beschikbaar zijn ook de reeds aan wezige winkelvoorraden, terwijl de verstrekking veel eerder in werking zal kunnen treden. Bovendien wordt aldus de tusachenbandel niet uitge schakeld, terwijl de kooper op de normale wijze een keus kau doen en het schoeisel ontvangen, dat hem het best past. Intusscben behoort deze voorzie ning beperkt te blijven tot het volks- schoeisel. Daarom zijn aangegeven de maxima, waarboven de winkel prijs van bet te verstrekken winkel schoeisel niet mag gaan. Voor deze voorziening komen alleen in aan merking de volgende soortenMans schoenen waarvan de winkelprijs niet hooger is dan f9.—; daarvoor wordt dan een bon ter waarde van f8.— gegeven. Voor jongensschoenen zijn deze cijfers: maximum-'winkelprijs f7.50, bon f 2.50; kinderschoenen: maximum-winkelprijs f 4 -bon f 2.50; vrouwenscboeisel (bandschoenen en pantoffels) f 6.— en f2.50. De kooper jetaalt dus ten hoogste voor mans schoenen f6.-, voor jongensschoenen f 6.—, voor kinderschoenen f 1.50, voor vrouwenschoenen f8.60. Voor klompen zal de regeling ln het algemeen dezelfde zijn als voor schoeisel. Er zullen bons worden ver strekt, waarvan do houder bij deh winkelier zal kunnen krijgen een paar mansklompen voor f0 60, een paar vrouwenkiompen voor f0.50, een paar jongensklompen voor f 0.40 en een paar kinderklompen voor f0.80. De winkelier zal tegen Inle vering van den bon ontvangenf 0.60 voor een paar mansklompen, f 0.65 voor een paar vrouwenklompen, fO.45 voor een paar JongeDsklompen, en f 0.85 voor een paar kinderklompen. Per gezinslid zal één paar schoenen >er jaar volgens deze regeling ver krijgbaar zijn. Het aantal paar klom pen is ln verband met het productie vermogen der klompenindustrie nog niet vast te stellen. Voorloopig zal met één paar per gezinslid worden begonnen. De uitvoering dezer rege ling zal onder toezicht der gemeente besturen geschieden door de plaatse lijke steuncomités of eenig ander plaatselijk orgaan, dat zich voor deze voorziening beschikbaar stelt, waarin echter ook de arbeidersorganisaties dienen te zijn vertegenwoordigd. INGEZONDEN. Hit Withoudimmbt in dl S.D.A.P. De verkiezing van een sociaal democraat tot Wethouder, maar vooral zijn bedanken binnen 24 uur beeft hier ter plaatse stof gegeven tot allerlei verstandige en onverstandige commentaren en het schijnt ons niet van belang ontbloot over deze kwestie eens iets te schrijven. Hopelijk kan dit tot eenige voor lichting dienen en leiden tot een nuchterder oordeel omtrent de hou ding, door de S.D.A.P. aangenomen of nog aan te nemen in de toekomst. Beschouwen wij allereerst de poiitle van den Wethouder en van het Wet- bouderscollege in ons Nederlandsch gemeentewezen. Art. 1 van onze Gemeentewet be paalt reeds: „Het bestuur van elke gemeente bestaat uit een Raad, een Burge meester en Wethouders." In dit artikel is dus sprake van drie aparte bestuurscolleges, waarvan de Wethouders er één vormen, natuur lijk met den Burgemeester samen maar deze is in sommige zaken, b.v. de politie, weder alléén ook baas. Artikel 126 regelt dan ook de zaken, die door B. en W. en die door den Raad worden behartigd. In beide gevallen spreekt de Ge meentewet van Gemeentebestuur. Hieruit blijkt reede en dit wordt door Artikel 91 ook bevestigd dat de Wethouder niet is een individueel persoon, die zijn ambt naar eigen inzicht kan uitoefenen en dus alléén verantwoordelijk is. Al wat bij doet, kan niet anders dan door en namens het College geschieden. Voorstellen door hem ge formuleerd, dienen eerst ln bet Col lege te worden aangenomen, voor in den Raad kunnen komen. Nu is dat niet erg voor een Wethouder, die zijn plaats inneemt met geen andere bedoeling dan het werk van zijn voorganger voort te zetten en de loopende zaken dus gaande te houden. Werk is er genoeg en een taak is hem spoedig genoeg, toebedeeld, waarin tot op zekere hoogte bevredi ging is te vinden en waarmee hij naar zijn inzicht, succes kan hebben. Hoewol de Wethouder* uit don Reed worden gekoien, t|Jn x() voor de Gemeentewet eigenlijk balten dit College gepluteU Art. 91, Je alinea: „Z(J vormen teven* met den Burgemeeater een Ooilege." Maar dit alles is voor een socialist niet genoeg. Wij zullen, om ons artikel Diet al te lang te maken nu maar niet uit voerig sproken over al de daden, die zulk een college pleegt, waarmede bizonder een socialist bet niet eens is. Hij zal daartegen in de vergadering en van B. en W. kunnen spreken en stemmen, maar tegen zijn wil komen zij toch in den Raad, waar hij dan als Raadslid, (doch niettemin als een minderheid in het college), die voorstellen kan bestrijden. Ia dit reeds een onverkwikkelijk tooneel, vooral als dit veel gebeurt, het geeft op den duur geen enkel man die bevrediging, welke voor de richtlge waarneming van 't ambt on ontbeerlijk is. Maar dit alles zou ten slotte moe ten wijken, indien daartegenover eenige kans was, door zelfstandig werk, door eigen voorstellen aan te vullen, wat uit anderen hoofde wordt gemist. En dan komt de vraag, of die kans onder elke omstandigheid voorhan den is. Wij meenen, voor een socialistisch wethouder niet. De sociaal democratie, nietwaar streeft er naar door organisatie en scholing van de arbeidende klasse, deze genoegzame macht te geven, om ten slotte de kapitalistische pro ductie tot een gemeenschappelijke, een socialistische, om te zetten. Zij meent daarbij de maatschappe lijke ontwikkeling op haar band te hebben en tracht die op ieder terrein en bij elke gelegenheid te bevorderen. De arbeidende klasse is momenteel dus nog geen partij, bedenkt dit wel, die self regeeren kan, maar een die van de regeerende klasse vraagt om betere bestaans- en ontwikkelings voorwaarden. En de S.D.A.P. ziet in de vervulling van die eischen even zoovele hulpmiddelen, om baar doel, de machtsvorming dier klasse, te bevorderen. Op zich zelf vindt zij die hervor mingen natuurlijk ook goed, ook nuttig, maar meer nog hebben zjj voor baar waarde uit hoofde van bet laatstgenoemde. Als wij eens een vergelijking mo ten maken, dan is de arbeidende classe in haar tegenwoordig ontwik kelings stadium nog het kind, dat alleen vraagt en zich niet druk maakt, noch druk behoeft te maken, of, wat zij vraagt, momenteel mogelijk is. Evenmin als iemand een in het water gevallene kwalijk neemt, dat bi] om hulp roept, zonder de hulp middelen tegelijk aan te wijzen. Nu k&n men eischen, dat een kind toch eenmaal een man wordt. Maar dat hangt juist weer af van de macht, die deze klasse kan ontwikkelen, om de voorwaarden tot dat groeiproces van de bezittende klasse af to kun nen dwingen. Want haar wordt van de geboorte af onthouden (om welke reden doet er niet toe,) de noodzakelijke voor waarde tot den greei. Als de regeerende klasse van nu de vertegenwoordigers van die klasse dus sommeert om met haar mede te regeeren, ls dat betzelfde, als of men aan een kreupele zou vragen, hard te loopen, of aan een verdrin kende, om uit het water te komen. Eigenlijk komt de heele eiscb, aan de S.D.A.P. gesteld, om mee te re geeren, neer, op een boon aan de dasse wier representant zij ia, omdat de mogelijkheid om te kunnen re geeren baar stelselmatig is onthouden. Nooit zullen wij de inleiding tot het Rapport van de Staats Commis sie voor het Onderwijs vergeten, dio sprakEr is Lager Onderwijs, dat is voor den handwerksman, er is Middel baar Onderwijs, dat is voor de leiders ln onze industrie en er is Hooger Onderwijs, dit vormt onze Regeerders. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat nooit iemand zonder dat onderwijs geen goed regeerder kan zijn en ook niet, dat voor elk regeeringsambt Hooger Onderwijs noodig is, maar de uitspraak teekent precies ons heele maatschappelijke stelsel, die het onderwijs net pasklaar maakt voor de behoeften van deze maatschappij, maar niet voor eene waarin voor elk individu gelijke ontwikkelings voor waarden aanwezig zijn. Wfl hebben de kweatie expres zoo scherp mogelijk gestald, om den lezer go«d de positie van de S.D.A.P. te doen vatten. Of misschien hieruit voor onze tegenstanders bestrijdingsmateriaal is te halen, laat ons koud. Zi) zullen misschien zeggen, dat het een erken ning van hulpeloosheid en onvrucht baarheid la... Het zij zoo. Wij zien in een georganiseerde klasse iets an ders dan een hulpelooze en wat er door organisatie bereikt wordt, lijkt nu juist niet onvruchtbaar. Maar de fout van onze tegenvoe ters is, dat zij altijd personen met groepen vereenzelvigen. Be eiscb aan elk raadslid indivi dueel gesteld geldt niet voor de groep, die hij vertegenwoordigt, dat ia al. Echter daarom behoeft de S.B.A.P. die nu langzamerhand uit die ar beidersklasse figuren naar boven wist te halen, dis bekwaam genoeg zijn, om te regeeren, niet onder allo om standigheden de regeering te weigeren. Er kan een tijd komen, dat de hulp, die het deelnemen aan de vertegen-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1