HELDERSCHECOURANT
No. 4836
DINSDAQ 2 OCTOBER 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
t. DE DISTRIBUTIE.
2. Marine. (Bevorderingen.)
3. Fuellleton, enz.
DE OORLOG.
De legerberichten
van 29 en 30 September.
Op het W e s t e 1 y k front is de
stryd verflauwd. In Vlaanderen Is.af
en toe de artillerie nog aan het woord,
doch groote aanvallen bl(Jven achter
wege.
Het Buitache legerbericht van den
30aten meldt nog het afslaan van een
zwakken plaatseiyken aanval der
Engelschen" bij Zonnebeke. Verder
werden de Engelschen verdreven uit
de door hen bezette trechtersteliingen
aan den weg Yperon—Passchendale,
N.W. van Soissons en by Verdun
Daar de artillerieactie toe.
In het Franache middag communi
qué wordt nog medegedeeld, dat de
Duitschers ten W. van Auberive een
onver wachten aanval deden. Zy wer
den echter teruggeslagen.
Aan het Oostelijk front geen ge
beurtenissen van belang. Beoosten
Tulcea trachten Russische afdeelingen
te vergeefsch over den Bonau te
komen.
Op het O o 81 e n r (j k s c h 11 a 11-
a a n s c h e gevechtsterrein neemt, de
actie toe. Volgens de bericht uit
Weenen stond de Monte San Gabriele
onder sterk vuur, hetgeen door aan
vallen gevolgd werd. Het resultaat
van deze gevechten wordt niet ge
meld. Verder geeft bet bericht aan,
dat een vijandeiykon aanval aan de
Chiese in Judicariö mislukte.
Van Italiaansche zyde wordt daar
entegen medegedeeld, dat de stellingen
tusschen de Sella di Bol en de Monte
San Gabriele aanmerkelijk verbeterd
werden. 8 officieren en 216 man
werden gevangen genomen. Vyande-
lyke tegenaanvallen werden afge-
Verder wordt gemeld, datde Oosten-
rykers het front aanzienlek verster
ken. Zy hebben een nieuwe linie
tusschen den Monte Stol en den
Harmada aangelegd. Tal van Oosten-
rljksche batterijen zyn op het front
ten N.O. van Gorz aangekomen.
Van de overige gevechtsterreinen
worden geen belangryke gebeurte
nissen gemeld.
De duikboot- en mljnoarlod.
Volgens het officieels Buitache be
richt werd in het afgesloten gebied
rond Engeland weer 22.000 ton aan
scheepsruimte vernietigd.
Russische torpedojager
gezonken.
Volgens een bericht uit St. Peters
burg, is de torpedojager „Ochotnik"
in de Oostzee bij de zuidpunt van
het eiland Oesel op een mijn geloopen,
die een vijandelijke duikboot daar had
gelegd. De torpedojager zonk snel.
Een sloep met 11 matrozeD, waarvan
4 gewond, spoelde aan land. Een
motorsloep en een kotter werden
toen naar den zinkenden torpedojager
gezonden, maar daar geen der offi
cieren den wensch uitte van boord
t£ gaan, zyn zy allen omgekomen.
Beiroet beschoten.
Van Turksche zöde wordt gemeld,
dat Beiroet den 27sten Sept. door een
kruiser werd beschoten. Tegelykertyd
werden door 2 vliegtuigen bommen
op de stad geworpen.
Luchtaanvalten.
De luchtaanval die Vrydagavond
op de Zuidoostkust van Engeland
werd ondernomen, werd door onge
veer 20 vliegtuigen uit gevoerd.
Geen enkel vliegtuig slaagde erin
tot de binnenste verdedigings werken
van Londen door te dringen. 1 vlieg
tuig werd by den Theemsmond en
ander by de kust neergeschoten.
Zaterdagavond zijn drie groepen
Buitache vliegtuigen de kusten van
Eent en Essex gepasseerd, met het
doel Londen aan te vallen. Twee of
drie machines slaagden er in boven
de stad te komen. Zy wierpen bom
men in de N.O. en Z.O. buitenwyken.
Een vierde groep machines, die Londen
trachte te naderen werd door het
afweer geschut tegengehouden. In
Kent en Esfsex werden bommen ge
worpen.
Volgens het Dultsche bericht wer
den aanvallen op de dokken en pak
huizen van Londen, alsmede op Rams-
gate, Sheerners en Margate gedaan.
Be uitwerking der bommen kon waar
genomen worden door het ontstaan
van branden.
Engelsche vliegtuigen hebben in
den nacht van 27 op 28 Sept. 7 ton
bommen geworpen op de sluizen van
Zeebrugge, op de vliegkampen te
St. Benis, Westrem en te Hautave
en op Zeppelin-loodsen te Gontrode.
By den aanval op Zeebrugge wer
den goede resultaten waargenomen.
Alle Engelsche vliegtuigen z(jnon-
gedeerd teruggekeerd.
ItaliaanBche vliegtuigen onderna
men een aanval op Pola, waar het
steunpunt der duikbooten en bet
tuighuis met tal van projectielen
werden bestookt.
Een Oostenryksch lucht smaldeel
ondernam een aanval op het lucht-
schipstation van Jesi, by Ancona.
De loods en de zich daarin bevinden
de ballon werden vernield.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Naar het ministerie van Marine
mededeelt, zyn, nadat gebleken was
dat het visschersvaartuig, na het
vliegtuig te hebben aangetroffen en
op sleeptouw genomen, geen enkel
oorlogsschip van de tegenparty had
ontmoet, de beide op het wachtschip
alhier ondergebrachte Engelsche vlie
gers in vryheid gesteld. Het vliegtuig
Is geïnterneerd.
Bttoofllng tegen de duurte.
Boor den Helderschen Bestuurders-
bond, was, in samenwerking met de
afdeeling der S.B.A.P. Zondagmiddag
een openluchtmeeting belegd op de
Vischmarkt, alwaar door een paar
sprekers het woord zou worden ge
voerd over de duurte der levens
middelen. Na afloop zou men in op
tocht door de stad trekken. Als
sprekers waren aangekondigd mevr.
Wolf-Buys van Beverwyk en de
heer Heykoop van Rotterdam. Deze
laatste was, tengevolge van actie in
het Rotterdamsche havenbedryf, ver
hinderd, in zyne plaats voerde het
woord de heer D. C. A. Zwart van
den Helder.
Te half drie nam de heer A. G. A.
Verstegen, nadat op de geïmprovi
seerde tribune de muziekvereeniging
.Helder", onder leiding van den heer
G. H. J. van den Bogaerde, zich
eenige malen had doen hooren, bet
woord om de byeenkomst te openen.
Spr. releveerde in 't kort de redenen,
die de leiders genoopt hadden deze
demonstratie te organiseeren. Nu ons
volk in den komenden winter een by
uitstek moeieiykentyd tegemoet gaat,
ia het noodig het mobiel te maken,
teneinde van de regeering te eischen,
dat zy het beschikbare voedsel op
doelmatige wyze rantsoeneert, zóó,
dat de ryken niet meer hebben dan
de armen. Wy mogen niet eischen,
dat er meer gegeven wordt als er
niet meer is, maar wel mogen wy
eischen, dat wat er is behooriyk ge
rantsoeneerd wordt. Al te vaak komt
de regeering ten opzichte der voedsel
voorziening achter de feiten aan. Nu
beeft de regeering beslag gelegd op
het vet. En wat gebeurt op de
Schager markt? Van de daar aan
wezige koeien wordt het vet opge
kocht. Het vleesch was hier buiten
gewoon duur en hoofdzakeiyk aan
den slager Groen is het te danken,
dat we het thans goedkooper hebben.
De regeering verzuimde aan den ver
koop van rundvleesch paal en perk
te stellenzy greep te laat in by vet,
koffie, en andere levensmiddelen. Deze
byeenkomst heeft ten doel aan de
regeering te laten weten, dat bet zóó
niet langer gaatdat er noodzakeiyk
een eind aan moet komen. Een een
drachtige, krachtige beweging van het
volk is noodig, niet om kruideniers
winkels te plunderen of worsten weg
te balen uit een winkel, maar om
ernstig by de regeering te protesteeren.
In dit verband bespreekt spr. de
houding van de redactie van het vrij
zinnig blaadje „Holland's Noorden",
die in haar jongste nummer zeide
het te betreuren, dat het gemeente
bestuur gelegenheid gaf deze ordeiyke
demonstratie te houden. De redactie
bestaat uit een wethouder, een school
hoofd en een predikant: de room der
Heldersche vrijzinnigheid. Als zy hun
zin hadden gehad, waren wy uit elkaar
geranseld. Is deze houding, vraagt spr.,
eene vryzinnige, waardig aan de na
zaten der FranBche revolutie, die in
hun glorieus verleden, waarop ze vol
trots terugzien, menigen regeerder
ten doode toe bestreden De redactie
van „Holland's Noorden" verkeert in
de positie van het oude vrouwtje in
Schotland, dat in een hutje aan de
kust woonde. Als de zee in haar huisje
kwam, meende zy die met haar dweil
te kunnen keeren, totdat tenslotte de
zee haar gansche huisje meenam.
Zoo tracht ook de vryzinnigheid onzen
warlenden stroom te keeren, totdat
zy zelf door dien stroom tenondergaat,
ln elk geval, besloot spr. al regende
het thans ook baksteenen, de betoo-
ging is geslaagd. Straks gaan we even
de stad door en dan naai huls, in het
bewustzijn onzen plicht te. hebben
gedaan.
Het woord was hierna aan mevr.
Wolf. Zy schetste hoe in den loop van
den oorlog de levensmiddelen voor
ziening steeds slechter was geworden,
en hoe ontzagiyk de prijzen zyn op
gedreven. Ook vóór den oorlog hebben
wy den stryd om betere levensvoor
waarden gevoerd; toen reedBleerden
wy, dat de zucht naar winst de oor
zaak was der duurte. Vóór den oorlog
gebeurde het al, dat een deel van een
koffleoogst b.v. werd vernietigd, een
voudlg, omdat de overvloed de pryzen
zou drukken. Thans weten het ook
anderen dan wy, hoe wy gebrand
schat worden.
De levensmiddelen-voorziening is
sinds het begin van den oorlog slecht
geweest en steeds slechter géworden,
trots het telkens weder by de regee
ring aandringen op verbetering. Reeds
in den eersten oorlogswinter adres
seerden de vrouwen aan den minister
de min. maakte er zich van at, vroeg
of bewezen kon worden, datoorlogs
winst gemaakt werd. Neen, dat konden
we niet, daarvoor misten wy de ge
gevensthans is er reeds eene oorlogs
winstbelasting. Er is thans gebrek
aan broor, en moge dat voor de ryken
geen hoofdmaaltyd zyn: voor ons is
ze dat wél. Nu kunnen enkele cate-
gorien van arbeiders aanvullings
broodkaarten krygen, maar boe lang
heeft het niet geduurd vóór de
vrouwen hieronder vieleneerst
sinds kort is de zoogende moeder
hieronder gerangschiktde a.s. moeder
nog altyd niet. En het is het bruin-
brood, dat gedistribueerd wordt, niet
het wittebrood. Wy eischen prys-
verlaging van tal van artikelen:
brood, ryst, aardappelen, grutters
waren. Spr. kent arbeiders, die slechts
met twee appelen hun middagmaal
deden 1 Ook de pryzen van de centrale
keukens zyn voor arbeidersbeurzen
te hoog; er kan geen 12 cent per
portie op overschieten. De ryke slaat
maar voorraden in, terwyi de arme
niet eens margarine kan krijgen. De
vetvoorziening is een schandaal, een
arbeider heeft meer vet noodig dan
een ryke, die in tal van andere waren
voldoende vet vindt, en komt er thans
rantsoeneering, dan is er misschien
een klein rantsoen vet over.
Ook de brandstoffen-voorziening
laat veel te wenschen. De ryken
krygen veel, de arbeiders weinig.
En kreeg men ten minste zyn volle
rantsoen maar ineens, maar als 't in
Januari gaat vriezen, heeft de arbeider
zyn kleine beetje opgestookt en de
ryke heeft de voorraden in huis. De
pryzen zyn byna niet te betalen; de
regeering zal moeten luisteren naar
woorden van het volk. De
revolutionaire daden zouden zich wel
eens kunnen herhalenhet is niet
moeielijk thans revolutie te prediken.
Maar dat is niet wat wy willen
revolutie is het recht van den sterkste,
den brutaalste. Wy willen onze macht
gebruiken en die duideiyk kenbaar
maken aan de regeering om haar
eene betere levensmiddelen-voorzie
ning af te dwingen.
S|tt. doet een beroep op de vrouwen
eerst als zy het publiek belang ver
zorgen, kunnen zy goed voor haar
gezins zorgen. De stryd om het vrou
wenkiesrecht; doorgezet trots den
oorlog, is thans gewonnen, wy moeten
doorgaan en ook het actieve vrouwen
kiesrecht veroveren, opdat wy invloed
krygen.
Berde spr. was de heer de Zwart,
die een „vergeten hoofdstuk" behan
delde, nl. de vraag hoe men voor
betere levensmiddelen voorziening
moet strijden. Spr. herinnert aan de
jaren van vroeger toen het volk óók
gebukt ging onder crises, aan het
jaar, dat er, speciaal in Frieslanden
Groningen, gebrek was aan aard
appelen. Toen was het volk meeren-
deels ongeorganiseerd, en weet gy,
wat gebeurde, toen het in opstand
kwam? In plaats van aardappelen
kreeg het van de regeerende klasse
lood, en voor verbetering van toe
standen niets.
Mochten er by het uit breken van
dezen oorlog lieden zyn geweest, die
zeidendoek uw vakorganisaties, uw
S.D.A.P. maar op, zy zyn te veel
gedemoraliseerd, thans blykt dat
z(j het hardst noodig zyn. Vanaf het
uitbreken van den oorlog hebben en
het N.V.V. èn de S.D.A.P. op de bres
gestaan voor eene betere levensmid
delen voorziening.
Er waren bladen en „Hollands
Noorden" ia er één van die zeiden:
het is gevaarlijk de arbeidersklasse
op te roepen op meetings, omdat
daar verwachtingen worden gewekt,
die niet vervuld worden. Vertrouwt
maar op de regeering, die alles zal
regelen. Gy kunt er op aan, dat't ge
schreven is door menschen, die zelf
geen gebrek kennen. De S.D.A.P. is
niet eerder tevreden geweest vóórdat
minister Poathuma in de Tweede
Kamer de 20 millioen voor de distri
butie erdoor gekregen heeft.
En aanstonds hebben wy gezegd,
dat het niet voldoende was, dat er
meer noodig was. Thans wordt al
weer gevraagdeeu noodontwerp
voor 200 millioen wordt ingediend.
Geen kleinigheid voorwaar, en het
is begryp8iyk, dat zy, die dit bedrag
straks op moeten brengen, zich ver
zetten. Waariyk het N.V.V. en de
S.D.A.P. hebben getoond op de juiste
manier te ijveren voor betere levens
voorwaarden.
Daarom: wordt lid van uw vak-
vereeniging 1 Doe al het mogelyke om
op ordelijke wyze te demonstreeren
en te betoogen door uw organisatie
te veraterken. Deze oorlogsjaren zyn
voor de arbeidersklasse leerzaam ge
weest, en als minister Treub zal
ondervinden, dat het ons ernst is,
dan moeten wy ons allemaal achter
het vaandel der s.d.a.p. aansluiten:
De heer Verstegen deelde thans
mede, dat door 22 vak- en politieke
organisaties, tezamen vertegenwoordi
gend 3000 leden, werd gedemon
streerd. Enkele sympathie betuigingen
waren ingekomen van vereenigingen
die om verschillende redenen niet
mee konden betoogen. Wy hebben,
zoo zeide hy verder, de sympathie
van duizenden, die door den druk
der tyden ïyden.
Spr. las vervolgens voor welke
eischen aan den Minister zullen wor
den voorgelegd: verlaging de maxi
mumprijzen van tal van artikelen
(ryst, aardappelen, peulvruchten, vat-
groenten, etc.); van de pryzen van
brandstoffen, distributie van goedkoop
rundvleesch, vetrantsoeneering be
spoediging van de toegezegde rant
soeneering van kleeding, schoeisel
etc. nog vóór het begin van den
winter. Hy wees er op, dat hetgeen
wy thans in dit opzicht hebben, te
danken is aan de S.D.A.P. en N.V.V.
De meeting was hiermede afge-
loopen. Op het plein stelde zich thans
de optocht, bestaande uit de navol
gende vereenigingen, op:
Heldersche Bestuurdersbond, 640
leden S.D.A.P., Afd. Helder, 180 ld.
S.-B. Vrouwenclub, 22 id.Alg.Ned.
Bond in het Bakkersbedryf, Afd.
Helder, 24 id.Centrale Bond van
Bouwvakarbeiders, Afd. Helder, 8 id.
Centrale Bond van Havenarbeiders,
Afd. Helder, 215 id.Ned. Bond van
Werklieden in Openbare Dienstenen
Bedryven, Afd. Helder, 87 id.Alg.
Ned. Rykswerkliedenbond, Afd. Hel
der, 65 id.; Ned. Schildersgezellen-
bond, Afd. Helder, 27 id.; Alg. Ned.
Timmerliedenbond, Afd. Helder, 74
id.Afd. Julianadorp S.D.A.P.. 20 id.
Bond van Korporaals K. M., Afd.
Helder, 269 id.Bond van Minder
Marinepersoneel, Afd. Helder, 700
id.Mobilisatie-Club, Afd. Helder, 160
id.Ned. Bond van Theater- en
Bioscoop-personeel, Afd. Helder, 16
id.; Ned. Vereeniging tot afschaffing
van alcoholhoudende dranken, Afd.
Helder, 30 (pl.m.) id.Onderofficiers
Stokershond „Voorwaarts", Afd. Hel
der, 150 id.; Afd. Helder v. d. Alg.
Ned. Typ. Bond, 65 id.Bond van
Zeemillciens en Landstormplichtigen,
800 id.Alg. Bond. v. Post, Telegr.
en Telefoon-personeel, 10 id.Afd.
Anna Paulowna, S.D.A.P.Afd. Pet
ten S.D.A.P.; Afd. Callantsoog der
S.D.A.P.; Ned. Vereenig. van Spoor-
en Tramweg-personeel, Afd. Helder,
35 id.;
Met de muziek voorop, ontplooide
vaandels en tal van doeken met
verschillende opschriften marcheer
den zy, door een ontzagiyke men-
schenmenigte omstuwd, door de stad.
Hun route was als volgt: Stakman
Bossestraat, Jan in 't Veldstraat,
Nieuwstraat, Spoorgracht, Sluisdyk-
straat, Schagenstraat, Kroonstraat,
Keizerstraat, Spoorstraat, Koning
straat, Postbrug, Kanaaiweg, Dijk-
straat, Langestraat, Middenstraat,
Dykstraat, Westplein, Kerkgracht,
Van Galenstraat, Bothastraat, Pol
derweg, Koningsplein.
Aldaar had te 5 uur de ontbinding
van den stoet plaats. De heer Ver
stegen was op het gemeenteiyke
vischtentje geklommen en sprak de
menigte toe. De profetie van „Hol
land's Noorden" is niet vervuld, zeide
hy, niemand onzer is aangerand, de
heeren kunnen gerust zyn. Spr.
dankte vervolgens het militair en
burgeriyk gezag voor de verleende
toestemming en de politie voor de
vervulling harer moeliyke taak, en
deed tenslotte een beroep op aller
organisatiezin teneinde een doorvoe
ring van de gewenschte levensmid-
delenpolitiek mogeiyk te maken.
De stoet werd daarna ontbonden
en de menigte verspreidde zich.
Laat ons teDalotte nog mededeelen,
dat de volgende sympathie-betuigin
gen waren ingekomen van de Vereen.
Stafmuzikanten K.M., Held. Ver-
i. v. Politie-Dienaren, Ned. R.K.
Bond v. Personen in dienst v. Open
bare Diensten 6n Bedry ven, Ned.
R.K. Bond v. Naaisters en Kleerma
kers „St. Gerardes Majella".
Het heeriyke weder was de oorzaak,
dat duizenden menschen op de been
waren, zoodat ook in dit opzicht de mee
ting geslaagd mag worden genoemd.
Vartsnlglng vat Beambten van
'a Rijks Marinewerf „Eendracht".
In het Algemeen Tehuis voor
Militairen, werd dezer dagen de jaar
vergadering van bovengenoemde ver
eeniging gehouden. Met een woord
van welkom aan de leden, in het by-
zonder aan de heeren van Delden en
Moll, afgevaardigden van het hoofd
bestuur van Amsterdam, werd de
vergadering geopend. Be afdeeling
Hellevoetsluis was wegens de slechte
igenheid niet gekomen. De
opkomst der leden was uitmuntend.
De voorzitter, de heer Kipperman,
deelt mede dat de vereeniging thans
jubileert. Het is n.1.12Vi jaar geleden
dat de statuten werden goedgekeurd.
Maatregelen tot feestvieren zyn niet
genomen in verband met de tyda-
omstandigheden en mede wegens den
toestand der kas.
Spr. brengt hulde aan de mannen
die kans hebben gezien uit eene ho-
pelooze verwarring orde te scheppen
en als pioniers, later weer opgevolgd
door anderen, hun beste krachten
hebben gegeven voor de verdere ont
wikkeling der organisatie. Ontmoe
digend noemt spr. het voor het bestuur
dat niet meer medewerking van de
leden wordt ondervonden, dat zoo
weinig wordt deelgenomen aan de
algemeene vergaderingen.
Dat niet de resultaten worden be
reikt, die men zich wenscht, de oor
zaak daarvan ligt niet by het bestuur,
maar by de diverse autoriteiten, die
aangewezen zyn om onze belangen
te behartigen maar het niet, of al
thans niet zóó doen, dat wy er vol
doende van bemerken.
De instelling van eene staatscom
missie tot reorganisatie van het corps
ambtenaren en annexe zaken, heeft
de positie van de beambten op een
keerpunt gebracht. Zóó bezien, staan
de zaken er niet zoo slecht voor, doch
ook hier alweerde beslissing is niet
aan ons. Wy hebben gedaan wat
menscheiykerwyze door ons kan wor
den gedaan.
Nog wordt, gewezen op de nood
zakelijkheid van onderlinge waardee
ring en eensgezindheid en- van soli
dariteit.
Met eene opwekking voor de buiten
staanders tot toetreding, verklaart de
voorzitter de vergadering voor geopend
en geeft het woord aan den secre
taris, den heer Tielrooy, voor de
voorieziDg der notulen van de laatst
gehouden vergadering. Deze notulen
worden onveranderd goedgekeurd.
Hierna komt in bebandeling bet
Jaarverslag. De belangrijkste hierin
behandelde onderwerpen zyn:
Opname in het weduwen- en wee-
zenfonds voor burgeriy ke ambtenaren
aanvulling van de uitkeering aan
zieken door het rijk tot 70°/0;
loonsverhooging van 20% met
vaste jaariykacbe opklimming; toe
lage voor dokter en apotheker; wy-
ziging van de pensioenwet in dier
voege, dat by afkeuring niet meer
maar het volle pensioenbedrag
wordt uitgekeerd. De positie der
schrijvers verbeterde en tengevolge
der gevoelde actie, werden reeds
enkele categoriön der beambten onder
de ambtenaren opgenomen. In uit
zicht is gesteld, gedeelteiyke terug
betaling, aan de onderlinge zieken
fondsen, van aan zieken uitbetaalde
gelden en het toekennen van oone
gratificatie aan weduwen van be
ambten overleden vóór het inwerking
treden van de weduwen- en weezen-
wet 1914.
Boor den Bond van beambten aan
's Rijkswerven, werd dit jaar krachtige
actie gevoerd voor lotsverbetering.
Door den Bond werden pogingen
aangewend om bet toezichthoudend-
en administratief personeel onder de
ambtenaren te doen vallen, in over
eenstemming met het rapport der
staatscommissie. In verband daar
mede werd geyverd voor herziening
der pensioensregeling voor beambten,
betere legeling der loonen, ook by
ziekte, herziening van de rechtspositie
der beambten, die tot nu toe rechts-
grondig met de werklieden worden
gelyk gesteld, om welke reden om
een afzonderlijk reglement voor de
beambten werd gevraagd.
Dankbaar erkent het bestuur de
krachtige wyze waarop door de hee
ren Jansen, v. d. Voort van Zyp en
Mr. de Meester in de Kamer ten
gunste der beambten was gepleit.
Na de instelling van eene staats
commissie voor de salarisregeling
van ryksambtenaren en beambten,
werden door den Bond pogingen aan
gewend om onder de bemoeiingen
dezer commissie te worden opgeno
men, die echter afstuitten op het
feit, dat de beambten aan 'sRyfea-
werven, hoewel rijkspersoneel zynde,
geen burgeriyk ambtenaar of be
ambte zyn, in tegenstelling van het
met hen geiykstaand personeel aan
de diverse departementen.
Het verslag werd onder applaus
goedgekeurd.
Het wil ons voorkomen, dat de
belangen van allen, by het bestuur
in goede handen zyn.
Met leedwezen werd nog melding
gemaakt van bet feit, dat sommige
der heeren leekenaars, door hunne
bevordering tot ambtenaar, meenden
te moeten bedanken voor het lid
maatschap der vereeniging.
Mooi steekt daartegen af het ge
drag van den heer Kruk, meester
knecht. Ook hem is het radicaal van
ambtenaar verleend, maar hy biyft
het oude vaandel getrouw.
Vervolgens is' het woord aan den
2e secretaris penningmeester, den heer
de Haan voor het financieel verslag,
(de le penningmeester was wegens
ziekte afwezig). De rekening sloot met
een bedrag in ontvangst van f 246.42
en in uitgaaf van f 246.74 alzoo met
een nadeelig saldo van f0.32.
Die verantwoording loopt tot 1 Juli
j.1., nadien zyn er nog al wat kosten
voor reizen enz. gemaakt moeten
worden waardoor thans het nadeelig
saldo bedraagt f60.—.
Voórz. stelt voor niet over te gaan
tot contributie verhooging, maar op
een door hem genoemd tijdstip per
hoofd f 1.— te storten. By accl. aan
genomen.
Hierna is aan de orde de verkie
zing van twee bestuursleden ln de
vacatures van de heeren Kipperman
en de Haan, respectievelijk Voorzitter
en 2e Secretaris Penningmeester, die
aan de beurt van aftreden zyn. Beide
heeren hebben zich weer herkiesbaar
.gesteld, en worden by acclamatie
herkozen.
Aan het slot werd de vergadering
toegesproken door den heer v. Delden.
Deze wenscht de afdeeling geluk met
haar jubiló, releveert de ontwikke
ling der organisatie, spoort aan tot
eensgezind en krachtig arbeiden en
tot onbeperkt vertrouwen in het
bestuur. Daarna wordt de vergadering
na gebruikelijke rondvraag gesloten.
Instelling grondbedrijf.
Door B. en W. is in zake boven
staand onderwerp een schrijven ge
richt aan den Raad, waaraan wy het
volgende ontleenen
De aaDkoop van verschillende ter
reinen, welke, onmiddellijk of in niet
te verre toekomst, waarde als bouw
terrein zullen hebben, maakt naar de
meening van ons College ook voor
onze gemeente de instelling van een
z.g. grondbedrijf gewenscht.
B. en W. stellen er prys op te doen
uitkomen, dat voor het College instel
ling van een grondbedryf niet betee-
kent, dat do gemeente zich in het
vervolg op de grondspeculatie toeleg
gen zal.
Het grondbedryf achten zy in de
eerste plaats wenschelyk, zy 'fc ook
dat dit resultaat eveneens zonder
inrichting van een „bedryf" te berei
ken is, om te komen tot een afzon-
deriyke administratie van het privaat-
rechteiyk bezit der gemeente.
Zoodra de gemeente voor uitbreiding
van dat bezit belangrijke schulden
maken gaat, is bet gewenscht, dat
een afzonderlijke boekhouding wordt
ingericht, welke de gelegenheid biedt
om op elk willekeurig oogenblik van
elk terrein na te gaan hoeveel schuld
daar nog op rust en welke uitgaven
eventueel zyn gedaan om de waarde
of de productiviteit daarvan te ver-
hoogen.
Rente en aflossingen der gesloten
leeningen moeten in den regel uit de
gewone inkomsten der gemeente wor
den gedekt. Waar deze middelen
binnen een kort tijdsverloop slechts
in zeer beperkte mate voor uitzetting
vatbaar zyn, wordt, zoodra meer dan
de normale cultuurwaarde betaald
moet worden, indien geen anderen
weg wordt ingeslagen, het voortgaan
met den aankoop van gronden al zeer
spoedig door den stygenden schulden
last belet. xg
Gronfibezit echter gaat inaenregel
in waarde niet achteruitstygt veelal
in waarde.
Daarom kan er, aangezien, zooals
reeds word opgemerkt, verrijking
der gemeente niet noodig is, geen
bezwaar tegen bestaat, dat de aflos
singen op de voor het verkrijgen van
grondbezit gesloten leeningen weder
uit de opbrengst van nieuwe leerlingen
worden betaald, mtts slechts door
een zorgvuldig beheer en een nauw
keurige boekhouding er voor gewaakt
wordt, dat de schuld, die op eenig
deel van het gemeenteiyk grondbezit
drukt, de waarde daarvan nimmer
overschrydt. Om dezelfde reden is
het ook te rechtvaardigen, dat, voor
zooverre de waarde der gronden het
bedrag der daarop rustende schulden
te boven gaat, zelfs de jaarlyks te
betalen rente uit de opbrengst van
nieuwe geldleeningen wordt bestre
den en het bedrag dier rente dus
wordt bygeschreven op de boekwaarde
dier gronden.
NaaBt Bouwverordening, Uitbrei
dingsplan en Bouwverbod is uitbrei
ding van grondbezit onmisbaar voor
een gemeente, die op de uitbreiding,
harer kommen en in het algemeen
op alles, wat op het gebied der
volkshuisvesting geschiedt, dien in
vloed wil uitoefenen, welken zy om
redenen van hygiónischen en socialen
aard metterdaad uitoefenen moet.
Wy mogen hier ter plaatse niet
verzwygen dat, zoo de gemeente in
de hier aangeduide richting op het
gebied der volkshuisvesting en stads
aanleg en -uitbreiding meer actief
optreden zal dan tot dusverre, de
daaruit voortvloeiende arbeid niet op
de schouders van den Gemeente-
Bouwmeester gelegd kan worden. Op
dit vraagstuk stellen wy ons voor te
zyner tyd nader terug te komen.
In navolging van hetgeen elders
is geschiedt, zal instelling eener
Commissie van Bijstand in bet beheer
van het grondbedrijf gewenscht zyn.
De noodige vastheid-in de leiding van
het bedryf, hier meer nog nog dan
andere diensten noodig, kan
daardoor bevorderd worden.
Van mogelyke winsten uit het
grondbedryf Is in het bovenstaande
opzettelijk niet gesproken.
Mocht al, wat ln onze gemeente
voorshands wel uitzondering zal zyn,
de exploitatie van eenig deel van het
gemeenteiyk grondbezit winsten van
beteekenis opleveren, dan zullen deze
althans den eersten tyd aan het bedryf
ten goede moeten komen.
Op grond van deze en andere
beschouwingen geven B. en W. ln
overweging, vast te stellen eene
Verordening op bet Gemeenteiyk
Grondbedryf.
Ontwtrp brl«f Min. raa Waterstaat
In overeenstemming met de toe
zegging, gegeven in den Raad van
6 Juli j.1. deelen B. en W. mede, dat
zy zich voorstellen tot den Minister
van Waterstaat een schrijven te
richten nopeiis de in het Werkloos-
heidbeslult 1917 vervatte regeling.
Wy ontleenen er aan
Ofschoon de Raad dezer gemeente
reeds eenigen tyd geleden besloot om
toe te treden tot de in het Werkloos
heidbesluit 1917 vervatte regeling,
komt het ons wenschelyk voor alsnog,
in overeenstemming met het gevoelen
van den Raad, onze bezwaren tegen
die regeling onder de aandacht van
Uwe Excellentie te brengen.
Deze bezwaren richten zich niet
hiertegen, dat by de gekozen Inrich
tingder werkloosheidsverzekering aan
de gemeentebesturen slechts betrekke
iyk geringen invloed toekomt.
De fout ia, dat van deze regeling
de uitvoering in handen der gemeente
besturen werd gelegd, terwyi en dit
roept bet verzet wakker, de verdeeliog
van kosten tusschen R(jk en Gemeen
ten een zoodanige is, als slechts ge
rechtvaardigd kan worden geacht by
een regeling, waarby de zuiver plaat-
seiyke belangen in zeer belangryke
mate zyn betrokken.
Wy dringen er by Uwe Excellentie
ten sterkste op aan, dat in de rege
ling zoodanige veranderingen mogen
worden aangebracht, dat althans ln
dit opzicht de consequenties van baar
stelsel worden aanvaard.
DE DISTRIBUTIE.
Di vitnood.
In verband met klachten, dat de
N.O.T. de vrye vetten ongemotiveerd
zou vasthouden, heeft het Hbld. in
formaties ingewonnen by het betref
fende N.O.T.-bureau, waar men het
volgende mededeelde:
Yolgeus overeenkomst met Enge
land mag de N.O.T. van het vet, dat
zy beschikbaar heeft, per week 800
ton afgeven. Ssdert Februari bestaat
eeu regeling met de regeering, vol
gens welke de N.O.T. het tekort aan
regeeringsvet aanvult naar de be
hoefte. Allengs ia die aanvulling zeer
toegonomen, zoodat de N.O.T. van de
300 ton, welke zy per week mag
uitgeven, maar kleine gedeelten over
houdt voor den vryen handel, zoo
zeer dat zy vaak moeite heeft haar
overeenkomst met Engeland na te
leven en niet grootqre dan de ge
contracteerde hoeveelheden af te
geven. Om dat te voorkomen, is het
vaak noodig, dat by importeurs lig
gende voorraden wordeu vastgehouden
tot de eerstvolgende distributie
periode. Men acht het waarschyniyk,
dat hierdoor het gerucht van vast
houden door de N.O.T. ia ontstaan.
Intusachen vernam het blad, dat
de vetnood niet mag worden toege
schreven aan een werkeiyk bestaand
tekort aan vet, maar geweten moet
worden aan het maken van voor
raden door particulieren. In dit ver
band wees men er op, dat de beschik
baarstelling per maand volgens het
systeem van de regeering het ham
steren ln de hand werkt. By distributie
per week zouden de te gelyk te ver
strekken hoeveelheden zoo klein zyn,
dat het maken van voorraden er door
werd bemoeiiykt.
By de regeering zit de bedoeling
voor de hoeveelheid regeeringsvet uit
te breiden door inbeslagneming van
alle slachtvet, das ook van de slacht
door particulieren. Al het vet zal dan
verwerkt worden tot regeeringsvet,
het gaat eerst naar de votsmelterijen,
en van daar naar de margarine-
fabrikanten, die het zoodanig ver
werken, dat er een mengsel ontstaat
van 20 pet. dierlijk vet met 80 pet.
plantaardig vet.
Ten aanzien van klachten over
gebrek aan margarine vernam het
blad, dat dit gebrek voor een groot
deel moet worden toegeschreven aan
de, - overigens verklaarbare - nol-
ging by de zoogenaamde pothoeren
om extra hooge winsten to maken.
Deze pothoeren, de venters, die met
hun karretjes hun klanten afryden,
kunnen bij de bakkers 80 cent krygen
tegen 48 cent by. hunne gewone
afnemers. Zy laten dus hun klanten
in den steek en brengen hun voorraad
naar de bakkets. Dientengevolge ont
staat er een run op de winkels, die
dan natuurlijk telkens in abnormaal
korten tyd hun voorraad uitgeput
hebben.
Patrolium voor huishoudelijk gebruik.
Door den minister van Landbouw
Is een Distributieregeling voorpetro-
leutn, uitsluitend ten behoeve van
bnishoudejyk gebruik, vastgesteld.
Hierin wordt o.a. het volgende bepaald
Yan Rykswege worden petroleum-
kaarten ter beschikking van de ge
meentebesturen-gesteld. Deze kaarten
zyn voorzien van een aantal gonum-
merde bons, waarop een, door don
minister te bepalen hoeveelheid pe
troleum Iran worden verstrekt. De
geldigheidsduur van do bons wordt
eveneens door den minister vastge
steld.
Voor de ontvangst van eenepetro
leumkaart komen alleen ln aaumor-
klng hoofden van gezinnen, die In
het door d&t gezin bewoonde perceel
of perceelsgedeelte noch gas noch
electriciteit voor verlichtlngs- of
kookdoeleinden kannen bezigen, en
niet selve oorzaak zyn geweest dat
zy van overheidswege van bedoeld
gebruik zyn uitgesloten, en schippers,
die op schepen wonen en voor kunst
licht noch oenig gas noch electrici
teit kunnen bezigen.
Het verzoek om voor uitreiking
van eene petroleum distributiekaart
in aanmerking te komen, wordtdoor
belanghebbenden gericht tot het ge
meentebestuur, onder opgave van den
gewonen leverancier. Laatstbedoelde
opgave wordt niet gedaan door schip
pers. De kaarten staan op naam van
den aanvrager en mogen, - opdtraffe
van intrekking niet voor anderen
gebruikt worden.
In gemeenten waar door het stop
zetten van het gas- of electrisch bo-
dryf tijdeiyk de onmogelijkheid bestaat
gas of electriciteit voor kook- of
verlichtingsdoeleinden te verkrygen,
kunnon voor den duur dier onmoge-
lykheid tydeiyke petroleumdistributje-
kaarten worden uitgereikt. Hetzelfde
geldt ten aanzien van hoofden van
gezinnen die tengevolge van omstan
digheden buiten bunne schuld bet
door ben bewoonde perceel niet op
de gebruikelyke wyze kunnen ver
lichten.
Ieder aan wie eene petroleumdis-
tributiekaart wordt uitgereikt, met
uitzondering van scblppers, Is verplicht
op deze kaart ter daarvoor bestemder
plaatse, door zyn gewonen leveran
cier van petroleum (detaillist), diens
naam te doen stellen.
Door het doen plaatsen van don
naam door eenen^detaillist, verplicht
de houder der kaart zich uitsluitend
by dien detaillist petroleum te koopen.
Door het plaatsen van zyn naam op
de kaart verplicht de detaillist zich,
voor zoover zyn voorraad strekt, aan
den houder der kaart petroleum to
leveren; een en ander met Inacht
neming der bepalingen dezer regeling.
De detaillist 1b bevoegd contante be
taling te vorderen.
Verkoop en aflevering van potro-
leum aan verbruikers is slechts ge
oorloofd tegen een door den detaillist
of diens personeel van de kaart af
te scheuren bon, welke voor de af
te leveren hoeveelheid geldig is op
het tijdstip der afleveribg.
De detaillisten kunnen met inacht
neming van den by hen aanwezigen
voorraad aanvulling van hun voorraad
petroleum aan bun gewonen leveran
cier verzoeken, tot zoodanige hoeveel
heid als zy, biykenB daarby te voegen
bons, aan verbruikers hebben afgele
verd, tenzy door den Min. v. Landb.
voor deze aanvulling een andere
hoeveelheid per bon wordt vastgesteld.
Deze regeling zal 15 October a.s.
in werking treden.
Sulksrdlstributls.
De Ryks-commlssie van Toezicht
op de Suiksrvereeniglng meldt, dat
in verband met de nieuwe bepalingen
voor de autkerdlstributie sommige
winkelsaken tydeiyk geen suiker aan
het publiek sullen kunnen verkoopen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat dit geenszins verband houdt met
schaarsehte aan suiker, waut er is
ruim voldoende suiker voor de be
hoeften van de bevolking aanwezig,
maar alleen noodzakeiyk is tengevolge
van administratieve maatregelen.
In alle plaatsen Is er echter een
voldoend aantal winkels waar suiker
te verkrijgen ia.
Yolgens het Hbld. bestaat by de
regeeriog het voornemen een rege
ling te treffen in zake de suiker-
pryzen, waardoor een byalag op den
prys onnoodig wordt. Voor de ge
wone consumptie-suiker (huishoude-
lyfe gebruik) zal de bestaande prys
gehandhaafd blyven, maar op de
pryzen voor induatriesulker (bakkers,
likeurstokeryen, jamfabrieken, enz.)
zal een zoodanige verhooging worden
gelegd, dat het tekort op den prys
voor de bulshoudeiyke suiker erdoor
wordt gecompenseerd.
Eieren.
De minister van landbou w,ny ver held
en handel heeft bepaald
1°. dat voor iedere hoeveelheid van
100 volversche kipeieren waarvoor
consent tot uitvoer wordt afgegeven
voor de dagen 80 September tot en
met 6 October een hoeveelheid van
80 volversche kipeieron beschikbaar
moet worden gesteld;
2°. dat andere eiersoorten niet be
schikbaar behoeven te worden gesteld
voor binnenlandscb verbruik
8°. dat een deel van de beschikbaar
te Btellen eieren, bestemd voor dis
tributie door de gemeentesturen,
zoomede een ander deel, bestemd
om te worden geconserveerd, moet
worden geleverd tegen een prys van
f 10.50 per 100 slQks.
SPORT.
Uitslag Tenniswedstrijden „Animo" (Jrs.)
Heerenslngleale prys C. Weyn-
■chenk, 2e prys J. Bolomey.
Damesaicglea: le prys mej. W.
Houwing, 2e prijs mej. A. Naudin
ten Cate.
Mixed Doublésle prys mej. A.
v. d. Meer-B. Buiskool, 2e prijs mej.
W. Houwing-L. Quant.
Heerendoublesle prys H. Tissot
v. Patot—B. Bolomey, 2e prys J.
Borenberg-L. Quant.