COURANT
No. 4838
ZATERDAG 6 OCTOBER 1917
46o JAARGANG
Op* en ondergang van Zon an Maan
an tijd van hoogwatar (Texel).
(Wintertijd).
Oct. op: ondor: op: ond«r:T.m.:o.m.
Zoudftg 7 1*7 8.11 6.24 ai6
Mund»e 8 10.68 2.18 8.13 6.21 040 1.6
DJn»d»« 9 2.42 8.16 6.17 1.26 2.16
Woonsd. 10 m. 0.8 3.2 6.18 6.14 2.86 8.40
Uondurd. U 1.18 818 6.20 6.13 S.66 4.60
Vrijdag 12 2.24 8.83 6.82 6.» 6.0 6.60
Zaterdag 18 8.82 8.48 6.24 6.7 f.66 6.40
Bericht.
Zeer tot ons leedwezen zijn
wij verplicht de abonnementsprijs
van ons blad, den prijs van de
losse exemplaren en van de ad'
vertontiSn te verhoogen.
Hoewel de meeste bladen daar'
toe in den laatsten tijd zijn
overgogaau (de dagbladen hebben
hun advertentieprijzen met 50
verhoogd, de prijs per nummer
op 7',/r, cent gebracht), zoo hebben
wij tot nog toe de sedert Juli 1916
geldende prijzen gehandhaafd.
Thans worden wij door den op'
nieuw verhoogden prijs van het
courantpapier, en door de stij
ging van alle andere bedrijfs
kosten, wol gedwongen tot een
matige verhooging over te gaan.
Mitsdien Is met ingang van 1
OctoberJ.I. de abonnementsprijs
mot 10 cent per kwartaal verhoogd
on dus gebracht op 85 cent,
franco p. post fl.10 per kwartaal.
De losse nummers kosten voor
taan 2% cent.
Do advertentlSn, welke tot
nog toe voor minder dan 10 cent
por regel werden geplaatst, wor
den mot dón cent per regel op
don tot nu toe berekenden prijs
verhoogd.
Zoodra de prijs van het papier
enz. weder naar benoden loopt,
zullen wij ook bovengenoemde
prijzen weder naar evenredig
heid verlagen.
Os legsrberichten
van 3 en 4 October.
Van het W e s t e 1 k front.
In Vlaanderen is een nieuwe
slag ontbrand. Naar van Duitsche
zijde wordt gemeld, onderhielden de
Engelachen Woensdag een hevig vuur
tegen de Duitsche stellingen. Donder
dagmorgen gaven zij roffelvuur af.
Daarop volgden op het front ten O. en
N.O. van Yperen krachtige vijandelijke
aanvallen. Ongeveer 1 K.M. diep
drongen de Engelachen in de Duitsche
afweerzone tusschen Poelcapelle en
Gheluvelt door. Ten O. van Zonne-
bebe werd de strijd verbitterd voort
gezet.
Op den Maasoever gingen de Pran-
schen na voorbereiding bij Samon-
gneux tot den aanval over, teneinde
de door hen verloren stellingen te
hernemen. Zij werden door krachtig
artillerievuur teruggeworpen.
Het Engelsche communiqué van
den 3en meldt het afslaan van Duit
sche aanvallen tusschen de Toren-
gehuchten en het Polygoonbosch en
benoorden den weg Yperen—Meenen.
In het bericht van Donderdag ach
ter wordt medegedeeld dat de Engel-
schen des morgens te 6 uur op een
breed front beoosten Yperen tot den
aanval overgingen.
Het aangevallen Duitsche front
Ingezonden mededeellng.
Dg gezondhgid hangt vggl metr g{ van
dg voorzorgen dan van da middglen.
Het is zeker dat de meeste ziekten
zouden vermeden worden, indien wl)
minder onvoorzichtigheden begingen
en indien wij iets meet de regelen
der bygiöne betrachtten, vooral der
inwendige hygiflne, te weten van het
bloed en der zenuwen, die, men be
denke dit wel, de twee factoren van
het lichaamsevenwicht zijn. De sei
zoensveranderingen, de groei, de keer
der jaren, het overwerk, de zorgen
oefenen dadelijk hun invloed er op uit.
Men bemerkt het aan de ongemakken
die men ondervindt wanneer een dier
oorzaken zich voordoet. Die ongemak
ken verraden een bederf van het bloed
of een verzwakking van het zenuw
stelsel, die, wanneer zy erger worden,
langsaam op bloedarmoede en neu
rasthenie uitloopen. Die verschillende
ongemakken en hunne gevolgen zou
den in bet geheel geen vat op ons
hebben, indien Wij de voorzorg namen
regelmatig een kuur metde Pink Pillen
te doen, want deze kuur vormt de
krachtdadigste maatregel van hygiëne
voor het bloed en het zenuwstelsel.
De Pink Pillen zuiveren en verrijken
het bloed en onderhouden den weer
stand der zenuwen. Onafhankelijk van
haar altjjd weldadige werking, heeft
oen kuur met de Pink Pillen dit waar
deerbare voordeel, geen bijzonder re
giem te vereischen en weinig kost
baar te z\jn.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
h f 1.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Nassaukade314, Amsterdam;
voor Helder en Omstreken buAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 93,
en H. W. ZEGEL, Kanaal weg 63;
te Schagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. BUIS, en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Brogiaten.
strekte zich uit vanaf Tower Ham-
lets tot aan den spoorweg Yperen-
Stoden, een breedte van ongeveer 13
K.M. Alle gestelde doelen werden
bereikt en belangrijke stellingen ver
overd. Meer dan 3000 Duitschers wer
den gevangen genomen. De heuvel
rug van Meenen tot benoorden Broods-
einde welke plaats werd bezet
ia thans in handen der Engelachen.
Op het O o s t e 1U k front hadden
geen gebeurtenissen van belang plaats.
Van het front aan de I s o n z o
wordt van Italiaansche zijde gemeld,
dat de Oostenrijkers Dinsdagmorgen
vroeg een aanval deden op de Wes
telijke helling van den Monte San
Gabrielle. Zy werden terug geslagen
en verloren 1 officier en 79 man aan
gevangenen.
Het Oostenrljksche communiqué
geeft daarentegen aan dat de geyech-
ten op de Monte San Gabrielle zijn
geluwd. Dinsdag werden 6 officieren
en 407 man gevangen genomen.
In Duitsch Oost-Afrika zijn volgens
Engelsche berichten de operaties
tbans tot een hoek van de kolonie
beperkt.
Liwale en Massassi zijn thans de
eenige belangrijke punten, die nog in
het bezit der Duitschers zijn. Hun
omsingeling wordt dagelijks nauwer.
In de lucht is men ook van
Fransche zijde de wedervergelding
gaan toepassen. Frankfort a/d. Main
en Rastatt werden door een Fransch
vliegtuigeskader gebombardeerd. Ook
werden in de buurt van Stuttgart
bommen geworpen.
Te Frankfort werden 5 personen
licht gewond. Een der vliegtuigen die
aan dezen aanval deelnamen, werd
neergeschoten.
Engelsche kruiser getorpedeerd.
Volgens een bericht van de Engel
sche Admiraliteit is de pantserkruiser
„Drake" Dinsdagmorgen aan de Noord
kust van Ierland getorpedeerd. Het
bereikte nog een haven en zonk toen
in ondiep water. Door de ontploffing
werden een officier en 18 man gedood.
De overigen zyn gered.
De Drake" ls een pantserkruiser
van 14 320 ton, in 1901 van stapel
geloopen. Bewapening 2 kanonnen
van 23 4 cM., 16 van 15 cM., 14 van
7.6 cM., 3 van 4.7 cM. en 2 van 3.7
cM. benevens 2 onderwater lanceer-
buizen. Snelheid 28 mijl. De beman
ning bestaat uit 868 man.
De duikboot- en mijnoorlog.
Naar het officieele Duitsche bericht
meldt zjjn in de Noordzee en in het
Kanaal weder 4 stoom- en een zeil
schip benevens een visachersvaartuig
tot zinken gebracht.
Volgens een mededeeling van de
Engelsche admiraliteit was gedurende
het laatste kwartaal het aantal in
den grond geboorde duikbooten grooter
dan in eenig vroeger kwartaal, ter
wijl de verliezen der geallieerden aan
schepen iu hetzelfde tijdvak geringer
waren, dan in eenig vroeger kwartaal
sedert bet begin van den verscherpten
duikbootoorlog.
Een neutraal, die in Duitschland
geweest is en zün indrukken aan den
correspondent van de Times te Am
sterdam heeft medegedeeld, heeft
daar o. m. vernomen, dat de Duitschers
nu een nieuw type van duikboot
hebbeu, die -zoo srel kan varen als
een torpedoboot, waarvan zij groote
dingen verwachten.
Da „Tlmea" ovar den vreda.
De «Times", het bericht besprekend
dat de Paus bemiddeling zou aan
bieden, zegt te hopen dat het niet
waar is. De Entente en de Ver. Staten
achten de voorwaarden in de Pause
lijke nota genoemd onaannemelijk.
ZO hebben g6en zin, om met de cen
traion te praten en kunnen geen be
middeling aannemen. De Centralen
hebben slechts de keus tusschen on
derwerping of de nederlaag. Een
middenweg is er niet. Duitschland
kan morgen vrede hebben, als het
onze voorwaarden aanneemt, zegt
het blad, en dus erkent, dat het vol
komen geslagen is in een strijd dien
het uitlokte.
Een nieuwe torpido.
Het tijdschrift „Prometheus" ver
telt van een torpedo, geconstrueerd
door een Zwe6dschen ingenieur, die
door zijn eigen gehoor bestuurd wordt.
Dit wapen moet in staat zijn, met
behulp van twee electrische ooren,
automatisch het in beweging zijnde
doel, bet vijandelijke schip dus, te
volgen. Men zou op deze wijze een
trefzekerheid bereiken, waarmede geen
ander stelsel te vergelijken is. Het
oor van de torpedo is_ niets anders
dan een microphoon, die in trilling
wordt gebracht door de door de
schroef van het varende schip ver
wekte en door het water zich voort
plantende geluidgolven. Al naar de
richting van waaruit deze geluid-
golven de torpedo bereiken, wordt
het linker- of rechteroor in trilling
gebracht. Daardoor ontstaat een
stoömcirkeigang, die een electro
magneet in werking brengt, waardoor
het roer naar den juisten kant van
de torpedo getrokken wordt. Om de
boot, die de torpedo afschiet, voor
gevaar te vrijwaren, treden de micro-
phonen van de torpedo eerst op vol
doenden afstand van het vaartuig
door een automatische inrichting in
werking.
PLAATSELIJK NIEUWS.
- Te Amsterdam slaagde voor het
examen vrije- ordeoefeningen de heer
P. de Ruijter, alhier.
Men verzoekt ons het volgende
te vermelden
Hoewel de verordening tot het
afschaffen van den nachtarbeid in
het bakkersbedrijf niet is tot stand
gekomen, zullen door den Chr.Bond
voorloopig geen pogingen meer wor
den aaDgewend tot het uitstellen van
die verordening te komen, omdat het
door de centralisatie in het bakkers
bedrijf tengevolge van de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden niet moge
lijk is tot vaststelling et van te geraken.
Schaken.
Woensdagavond hield de Helder-
sche schaakvereeniging „Morphy"
een simultaan-séance in het Algemeen
Militair Tehuis. De simultaan speler,
Br. J. Cb. Roeders, had geen gemak
kelijke taak, daar niet minder dan
23 tegenstanders aan de borden had
den plaats genomen. De uitslag was
nochtans voor den heer R,, een flink
succes. Niet minder dan 14 partijen
werden door hem gewonnen. Een
zestal heeren wisten het tot remise
te brengen, slechts drie wonnen hun
partij.
Op verzoek van alle Protestant-
sche Kerkgenootschappen in ons land
zal op a.s. Zondag v.m. een uur van
verootmoediging voor God plaats heb
ben, met het oog op den nood der
tijden.
Raadsoverzicht.
Ende het geschiedde ten derden
dage omtrent de achtste ure, dat daar
alle de vroede mannen tsamenkwamen
om te delibereeren ende beraad te
plegen over veelderhande zaken van
't gemeen belang. En ziet, daar was
onder hen een grijsaard, dewelke was
der dagen vele, zijnde hoog in jaren
gansch zeer. Deze nu profeteerde
vele ijselijke dingen: daar zouden
komen rampen ende peryckelen over
der stad, en vele lieden zouden henen-
gaan, have en goed medevoerende,
zullende deswegen de gansche stad
ten ondergaan. Maar d'anderen en
geloofden hem nietzij lachtten ende
be3potteden hem. Hun docht de toe-
Komst vol blinkend licht en de groote
dingen, dewelke in de sterren stonden
geschreven, zouden ten heil komen
der stad en derzelver inwoonders. Zij
wilden di6S gronden ende landerijen
koopen, makende daarmede, naar zij
dochten, teenigertijd groote winate.
Dan, d' oude man en wilde niet dan
stille blijven en de gelden bewaren.
Hoe is dit, dus kloech hij, dat g(j
zooveel grond wilt koopen en hebt
zoo groot een schuldenlast? Toont
m\j eens hoe gij denzelven torscht eu
op welke wijze gij dien inlost, en gaat
henen vaD mij. Doch zij gingen
nochtans haren gaDg en lieten den
ouden man alleen met zyoe droeve
overpeinzingen. Ende zjj geloofden in
de toekomst en in de heilbrengende
dagen ende kochten den grond blij-
moedigltjk ende met vroom gemoed.
Ook geschiedde het terzelfder ure
dat daar vele lieden in der stad waren
dewelke mosselen ende andere zee-
diertjens ontdeden van derzelver scha
len, hebbende dusdaniglljk aanzien
lijke winsten. Dan, dit geschiedde in
de woningen derzulken, wordende
deze daardoor verontreinigdook
werden vele jonge knechten ende
meiskens daartoe gebruikt, twelk
groote schade deed aan haar gezond
heid. Dies waren daar onder de vroed
schap, die zeiden zij en wilden niet
continueeren zoo een onguur bedrijf,
makende zij vele artikelen om tzelve
te verbieden. Anderen zeiden zij wilden
niet de winsten ontnemen aan de
lieden die dit bedrijf pleegden, ende
zij peisden over eene goede solutie.
Hierover begosten zü heviglijk te
delibereeren ende beraad te plegen
en in 't einde werden zij het eens en
heerschte pais ende vree onder hen.
Nu kan men gekookte en gepelde
diertjens eten al naar geneuchten en
daar en is geen vreeze, dat kleine
meiskens ende knaapkens haar nacht-
rtist hebben geofferd. Heil hen, die
dus arbeiden in nacht'ljjke ure aau
't gemeene heil.
En weder geschiedde het, dat zij
te spreken begosten, maar zij en
wilden niet publiekelijk delibereeren
over deze zaak. Zoo dan dreven zij
zachtkens ter deure uit alle degenen,
die niet en hoorden in der vroedschap
ende sloten dezelve. Als zij de deure
weder openzetteden was daar veel
damp van sigaren dewelke zij hadden
in der lucht geblazen ende opge-
smookt, en de klok wees bijna de
elfde ure. En zij gingen haastelijk
voort ende vroegen veelderhande
dingen waarover zü zich wilden in-
fortneeren.
En huiswaarts gaande prezen wij
luide de wijsheid der vroedschap.
BINNENLAND.
Steenkolen.
Naar het Hbld. verneemt hadden
de onderhandelingon tusschen de
Nederlandsche en Duitsche commis
sies over de levering van Duitsche
kolen een min gunstig verloop ge
nomen, zoo zeer, dat gevreesd werd
dat zij gisteren zouden worden af
gebroken.
De Duitsche onderhandelaars waron
tot nog toe niet ontevreden over het
verloop der besprekingen, behoudens
dat zü zich er over beklagen
dat zü telkens te doen hebben met
weer nieuwe commissies en perso
nen, waardoor de besprekingen op
de lange baan geschoven worden en
het uiterst moeilük valt tot een
resultaat te komen.
Toch hoopte men thans spoedig
een voor beide züden bevredigend
resultaat te bereiken. Het is echter
gebleken dat men te Berlüu bezwaar
maakte tegen voortzetting van de
onderhandelingen op de eenmaal ge
legde basis na het door minister
Treub in de Eerste Kamer gespro
kene. Yan Duitsche zyde stelt men
zich op het standpunt dat men bü
de verschillende onderhandelingen
met ons land geen eendagspolitiek
wil voeren, maar een behoorlüken
economischen band wil leggen.
Niettegenstaande de pogingen
daartoe, zoo zegt men van Duitschen
kant, zeer bemoeilükt worden door
meeningsverschil en oneenigheid in
de Hollandache kringen, waarmee men
te doen heeft, zün toch met groot
geduld de onderhandelingen voort
gezet. In Berlün heeft men echter
gemeend dat de uitlatingen van
minister Treub verder onderhandelen
zeer in den weg staan, ook nadat men
zich vanuit Holland over de betee-
kenis van die onderhandelingen nader
had doen voorlichten.
Nader wordt nog gemeld, dat de
besprekingen tusschen de Duitsche en
Nederlandsche regeerings vertegen
woordigers over de levering van kolen
door Duitschland Donderdag een
zoodanig verloop hebben gehad, dat
men aanleiding heeft gevonden de
onderhandelingen nog voort te zet
Uitvoer uit Engeland naar Nederland.
Met ingang van 8 October is de
uitvoer van alle goederen uit Enge
land naar Noorwegen, Zweden, Dene
marken en Nederland verboden,
met uitzondering van drukwerken
van allerlei aard en persoonlüke be
zittingen, die door den eigenaar zelf
worden overgebracht. Het ligt niet
in de bedoeling om onmiddelük te
weigeren, allo aanvragen voor uit
voervergunningen in overweging te
nemen, waar het goederen geldt van
welke de uitvoer naar Noorwegen,
Zweden, Denemarken en Nederland
tot duayer niet verboden was, maar
die nu onder de verbodsbepalingen
van bet kon. besluit vallen.
Op bestendiging van zoodanige
schikking moet .echter niet worden
gerekend.
De speciale regelingen betreffende
den uitvoer van goederen naar Zwe-
deD, z(jn hiermee ingetrokken. Zwe
den wordt dus op denzelfden voet
gebracht als de overige Scandina
vische landen en Nederland.
Het Kon. besluit heoffc ook betrek
king op artikelen, die per paket-post
worden vervoerd.
Intuaschen moeten alle uitvoerver
gunningen die reeds voor goederen
naar de genoemde landen waren
gegeven, als voorloopig ingetrokken
worden beschouwd. Dat zal echter
niet van kracht zün voor den uit
voer van steenkool.
Bommen op Sluit.
De te Sluis gevonden scherven zün
afkomstig van bommen. (Er was ook
aan granaatkartetsen gedacht).
Onderzoobooten.
De Ministers van Marine en Koloniön
hebben aan de Tweede Kamer mede
deeling gedaan, dat zy door H. M. de
Koningin daartoe gemachtigd, hebben
ingetrokken de wetsontwerpen tot
verhooging van het VI hoofdstuk der
Staatsbegrooting 1917 en het le hoofd-
Btuk der begrooting van uitgaven
voor Ned.-Indiö, vermits de Ameri
kaansche regeering onder de tegen
woordige omstandigheden geen ver
gunning kan vorleenen tot den aan
bouw bü den Electro Boat Company
en het na gereedheid aan de Neder
landsche Rsgeering afleveren van de
bü die wetsontwerpen bedoelde onder
zeebooten.
Io afwachting van den uitslag der
pogingen om den bouw dezer vaar
tuigen elders in het buitenland te
doen plaats hebben, worden de op de
betrokken begrootingen voor 1918
opgebrachte sommen voor den aan
bouw in Amerika gehandhaafd, met
de bedoeling nader bü Nota's van
«üziging de aanvraag van gelden
voor gemeld doel te herzien, zoodra
een definitieve beslissing kan worden
genomen.
Uitbreiding Landstorm.
Ingediend is een wetsontwerp tot
uitbreiding van den Landstorm. Aan
de memorie van toelichting is het
volgende ontleend
Nu 2 jaren zün verloopen, sinds
een aanvang werd gemaakt met de
aflossing der militielichtingen, waar
door allen, die op 1 Augustus 1914
onder de wapenen waren of kwamen,
zün afgelost, doet zich de vraag voor
of en hoe met de aflossing moet
worden voortgegaan, waarbü niet
kan worden betwist, dat ook de
diensttijd van hen, die na I Augustus
1914 onder de wapenen kwamen,
binnen zekere grenzen moet gehouden
worden. Wel zün de lichtingen van
den Landstorm 1907 en 1906 be
schikbaar, maar de minister meent,
dat bun oproeping zulk een zware
last zou zün, dat dit niet behoort te
geschieden, althans niet ter aflossing
van anderen.
Er kan dus niet anders worden
beschikt dan over de jaarlüksche
militielichting en de aan die lichting
verwante landstormklasse, maar dit
getal is te gering om een geregelde
aflossing te waarborgen. Indien dan
ook geen büzondero maatregelen
worden genomen, za| de dlenstduur
der thans onder de wapenen staande
lichtingen zelfs langer dan 5 jaren
duren, daar de sterkte van het ge
mobiliseerde leger niet verder ver
minderd kan worden zonder de
paraatheid daarvan denkbeeldig te
Tegen het verder toenemen van
den dienitduur valt niet anders te
doen dan het getal jaarlüka voor op
roeping beschikbaar komende dienst
plichtigen te vergrooten, en het
middel daartoe acht de regeering
gelegen In eens herkeuring van afge-
keurden.
De regeering verwacht daarvan in
vele gevallen een andere uitkomst,
daar velen, die vroeger ongeschikt
waren, geschikt zün geworden. Velen
komen later oerat tot vollen wasdom
en blüken daD voldoend krachtig
bestand tegen de vermoeienissen van
den dienst.
Het ligt In de bedoeling lüsten aan
te leggen van al de na 1885 geboren
personen, die hetzü bü den keuringa-
raad, bü den militieraad of vroeger
bü Gedeputeerde staten, hetzü na
hunne indiensttreding als militie-,
landweer- of landstormplichtige dan
wel als vrüwilliger, ongeschikt zün
bevonden wegens gebreken1 of wegens
te geringe lichaamslengte.
Aan de hand van deze, voor elk
geboortejaar afzonderlük aan te leggen,
lüsten zal dan op den voet van de
gewone militiekeuringen een nader
onderzoek kunnen plaats hebben, te
beginnen met de jongste groep, waar
van te verwachten is, dat de her-
keuriug gunstig resultaat zal hebben.
Yan tjjd tot tüd zal de keuring
dan kunnen worden herhaald ten
aanzien van diegenen, die niet dadelyk
geschikt, maar wier gebreken voor
verbetering vatbaar worden geacht.
Hoewel bü het bepalen der leef
tljdsgrens er op is gerekend hen aan
eene herkeuring te kunnen onder
werpen, die na 1885 geboren zün, is
de mogelükheid geenszins uitgesloten,
dat de algemeene herkeuring een zóó
gunstigen uitslag geeft, dat de op
roeping van de nieuwe groepen vau
landatormplichtigen beperkt kan blij
ven tot enkele der jongste jaar klassen.
Hü, die bü een nieuw onderzoek
voor den krügsdlenat geschikt wordt
bevonden, komt tot den landstorm
te behooren met ingang van den door
den Minister van Oorlog te bepalen
datum.
Vet.
Het Bureau voor Mededeelingen
inzake de Voedselvoorziening schrüft
In dè Kamerzitting van 8 Maart
van dit jaar kon de Minister -van
Landbouw, Nü verheid en Handel
mededeelen, dat hü eene votreserve
had gemaakt in den vorm van lünolie.
Verharde lünolie is n.1. gebleken een
zeer goed neutraal vet te zün, dat
natuurlyk niet het moest geschikte
is, maar als reserve voor tyden van
nood uitstekend dienst kan doen.
Het waa niet de eerste bemoeiing
van de Regeering met het 7et vraag
stuk. Reeds in 1916 had de Minister
bepaald, dat een aanzienlüke voorraad
vet, van verschillend soort, in ons
land aanwezig moest blüven, zoodat
b.v. margarine, zelfs die uit aange
voerde grondstoffen vervaardigd, niet
zou mogen worden uitgevoerd, indien
door dieu uitvoer de vetvoorraad be
neden het vastgestelde quantum zou
dalen. Op deze wüze werd dus dein
het land aanwezige vet-voorraad be
schermd, terwül de zuivel-inspectie
belast werd met een onderzoek naar
de in het land aanwezige hoeveel
heden vet van alle soort: boter,
margarine, reuzel, rund vet, planten-
vet, lünolie en oliehoudende zaden.
Getracht werd nu in de behoefte
aan goedkoop vet te voorzien door
beschikbaarstelling van normaal-mar
garine tegen een vasten en lagen
prijs. Ook werd een parijj buiten-
landsch rundvet gedistribueerd. Hier
van was echter niet voldoende aan
wezig, zoodat beschikbaar word gesteld
het bak- en braadvet, een mengsel
van verschillende vetsoorten, dat
uitstekend voldeed en willig koopers
vond.
Met de normaal-margarine ging het
niet zoo goed. Vele consumenten
bleken de voorkeur te geven aan de
margarinesoorten, waaraan z(j ge
woon waren, ook al waren die minder
in qualiteit of hooger in prüs. In-
tusschen maakte dat geen verschil
ten aanzien van het totaal verbruik
aan margarine.
Krachtens internationale overeen
komst toch, verband houdende met
den aanvoer der voor magarinefabri-
cage benoodigde grondstoffen, mag
slechts oen bepaalde hoeveelheid per
maand voor binnenlandsch verbruik
worden afgeleverd. Sinds 1915 is dit
maximum, toch reeds hooger dan het
normaal verbruik van vóór den oor
log, met 25% en later nog eens
evenveel verhoogd, hetgeen noodig
was doordat het verbruik van mar
garine gedurenae den oorlog sterk ls
toegenomen, o.a. door het verblüf van
duizenden vreemdelingen hier te lande,
maar ook doordat bü velen, onder
den drang der omstandigheden, voor-
oordeelen tegen deze vetsoorten wel
moesten verdwünen. In den laatsten
tüd is daarbü nog gekomen de hoo-
gere boterprjjs, die de vraag naar
margarine heeft doen toenemen. Ein-
delyk heeft het gebrek aan goed
varkensvoeder ten gevolge gehad, dat
minder reuzel ter beschikking kwam.
Terwül Aan den eenen kant de
vraag naar eotvetten toenam, is ech
ter aan den anderen kant de aanvoer
van voor menschely k voedsel geschikte
vetten afgenomen of dreigt te ver
minderen. Daar de zichtbare voorraad
van spüavetten beneden het vastge
stelde quantum daalde, ontstond in
den laatsten tijd aanleiding geen uit
voer van margarine toe te staan,
maar het gevolg daarvan zou weder
zün, dat ook de aanvoer van grond
stoffen zou worden stopgezet. De ge
regelde aanvulling der hier te lande
aanwezige spüavetten zou daardoor
twijfelachtig worden, zoodat voor het
verschaffen van voldoende en niet te
duur vet aan de bevolking dus alleen
rekening zou kunnen gehouden wor
den met de nog in het land aan
wezige hoeveelheid vetten van alle
soort. Het hangt van den voorraad
dezer Inlandsche vetten af, of het
mogelijk zal zlja meer vet voor de
bevolking beschikbaar te stellen dan
tbans het geval is.
Er is nu een regeling tot verhoo
ging van het votrantsoon in bewer
king, die, naar gehoopt wordt, spoe
dig in werking zal kunnen treden.
De verhooging van het rantsoen zal
echter vermoedelijk niet zoo groot
kunnen zün als aacvaDkelük in de
bedoeling lag. Van de züde der N.
O. T. toch zün bezwaren gerezen,
voor zoo verre gerekend mocht wor
den op meerdere voorziening van
over zee in grondstoffen voor mar
garineproductie. Da oplossing van dit
moeilijke vraagstuk zal nu moeten
gevonden worden door gebruikmaking
van verschillende inlandsche vet
soorten.
Kindermeel.
De Min. v. Landb. heeft vastgesteld
een maximum kleinhandelsprijs voor
kindermeel, met uitzondering vaD
buitenl. kindermeelen in origineele
blikverpakking, van 40 ct. per pakje
van J K,G. en 21 ct. per pakje van
V« K.G.
Een avontuurlijke spoorrele.
Het „Hbl." schrüft:
Met den goederentrein S.S., die
Woensdagmorgen te ruim II uur te
Enschede binnenliep, kwam een
knaapje mee, dat zich op het gas-
reservoir onder e6n der wagons be
vond en eerst werd ontdekt toen men
met dezen wagon aan 't rangeeren was.
Bü ondervraging bleek het te zün een
10 jarige knaap uit Amsterdam, die
zich den vorigon morgen nabü het
station Weesporpoort op die gevaar
lüke plaats had neergelegd, teneinde
eens een spoorreisje te maken,
't Ventje was zoo zwart als roet, bad
honger als een wolfmaar was
overigens monter. Na eenige verzor
ging door het treinpersoneel is hü aan
de zorg der politie overgegeven, die
hem weer naar Amsterdam terug
bracht.
Wü kregen dit bericht met het
„middagpakje" op de redactie en de
collega, die het las en „behandelde'
om 't daarna voor de zetterü te bt
stemmen, lachte en gaf 't stukje
papier aan ons door. En toen wü,
anderen, 't lazen van dien tienjarige,
die op avontuur was uitgetrokken,
toen opperde een van ons het denk
beeld om den wonderlüken reiziger
eens op te zoeken en heel officieel te
vragen om een onderhoud voor 't
„Handelsblad".
Toen wü kwamen iade voorkamer
van 't benedenhuisje no. zooveel, Eer
ste Klooster, was Henkie, een kwartier
geleden door moeder zelf van het
politiebureau teruggehaald, juist in
bed gestopt.
„Hü zag zoo wit als 'k weet niet
wat", zei de vrouw, die onder de
bedrijven door twee peutera van acht
en zeven naar school zond, één op
den arm wiegde en den overigen
beduidde, dat ze stil moeten wezen.
Er was visite voor Henkie.
„Kom d'r eens uit, Henkie", noo-
digde moeder in de richting van een
paar gesloten bedsteegordynen, „maar
doe eerst je broekie en je bloesie
aan".
En even later werden een paar
tengere, bruine beentjes naar buiten
gestoken en Henkie, de reiziger, wipte
op den vloer en scharrelde tusschen
de wieg, de tafel, en den kinderstoel
door, naar den voorgrond.
Toen, bü stukjes en beetjes, eerst
stug en kortaf en onwillig, maar
gauw al mededeelzaam en later heele-
maal geïnteresseerd bü 't gesprek,
vertelde 't kereltje, dat met een paar
groote, grüze kykers de wereld inziet
en waarvan moeder én vader, ondanks
al zün baldadige streken toch met
geen mogelükheid anders konden
getuigen, dan dat ie een best kind
was, eerlük, en goed voor z'n broer
tjes en zusjes; gewillig in 't bood
schappen doen en op echool wht een
pientere leerling, alle meesters zelen
't ommeratoen dan, bü brokjes klein
en grooter, vertelde Henkie:
Of 't z'n eerste reisie was geweest
Hü keek moeder aan en toen weer
't krantenmensch, en toon schudde
hü ontkennend den leuken, blonden
jongenskop. Nee, 't was eigenlük z'n
derde avonteur. Verleden'jaar waa ie
op dezelfde manier naar Venlo gegaan,
maar wat fün. En later had-ie vier
dagen gezworven in en op een groo-
len verhuiswagen, die eiken dag naar
een ander hoekie van Amsterdam
werd gezeuld. Ja, toen waa moeder
wel écht ongerust geweest. Hü was
er dien keer eigenlük op uit gegaan
om in een klompie aan een touwtje
stekeltjes te scheppen uit den Amstel
en toen hü heelemaal niet meer te
rugkwam, was moeder in doodsangst
naar de politie geloopen. Die had een
heel stuk van den Amstel afgedregd,
en onderwül reed hü, fijn, in dien
grooten wagen, büna den geheelen
dag door, en 's nachts sliep ie in dat
bakbeest.
Den heelen winter is 't toen goed
gegaan. Hü ging van 't school van
meester Minnema naar een ander
school en ook déér paste bü wét goed
op, en eiken morgen nam hy de
twee jongeren aan de hand mee naar
de Passeerdergracht.
Maar toen werd dat reis- en trek-
duiveltje in Henkie hem toch weer
te sterk. En Dinsdagmorgen ging hü
naar de richting van de Passeerder
gracht, maar draalde links af en
trachtte de beidé* kleineren mee te
troonon. Maar die moesten d'r niks
van hebben en zoo gebeurde 't, dat
Henkie alleen kwam aan het Wees-
perpoortatation en daar, op een stil
plekje van het rangeer emplacement,
de kans schoon zag, zich op een
plaatsje te nestelen, waar bü met
z'n teoger lichaampje stevig zat.
's Morgens om half negenMutsjes-
stil heeft het kind zich geïnstalleerd
tusschen de rempypen, op het gas
reservoir. Van alle torens in den
omtrek heeft hü den heelen lieven
langen dag de klokken booren luiden
en slaan. Hy heeft zich voelen voort
bewegen om even later, nadat z(jn
wagen met harden smak wasgekop
peld aan een anderen, weer uren
lang te blüven staan. Hü beeft de
schemering zien opkruipen naar zün
toch al zoo donkere plaatsje en bij
heeft de duisternis zien vallen, en
toen allo torens het achtste avond
uur hadden geluid, toen, eindefijk,
zette de trein zich ln beweging met
'n schokje, en daar glngie dan,
voorgoed-
jWat wou je toch eigenlük?"
vroeg ik, „waar wou je heen?"
,'k Wou nikst Alleen maar Inden
trein zitten, da's zoo écht I"
En hü vertelde verder van die
hcerlyke spoorreis door don zooien
herfstavond en gedurende heel den
nacht, O, hü wist de stations nog
best. Utrecht had-ie hooren afroepen,
en Arnhem ei Zutfen. En Almelo
en Hengelo en Eoschedo. Dat de
trein naar Enschede giDg, bad-io
best geweten; dat had-io in do
vroegte op den wagon gelezen en
daarom was-ie er ook onder gegaan,
want hü had met het treintje over
de grens gewild, naar Duitschland.
Maar die kans was verkeken, toen
de trein in den vroegen Woensdag
morgen na den langen omweg via
Arnhem, het station van de fibrioks
stad in Twente binnenreed.
Henkie zelf zou zich wel muisjes
stil hebben gehouden, al had ie ook
in vier en-twintig uur geen kruimel
gegeten on geen oog geloken. Maar
krügt 'm daar een spoorwegarbeider
in de smiezen, die hem er onderuit
haalt en 't zwart aangerookto bun-
deltjeoverhandigtaan 't Eascbedesche
treinpersoneel.
„Vier sneeOn bruin brood hebben
ze me gegeven en een kóp koffie",
bluft Henkie.
„En verder?"
„Toen ben 'k met een stille recher
cheur van Enschede naar Almelo
gegaan. En daar mocht ik vau den
commissaris éllea hebbenaardap
pels en vier reepen speken een bonk
vleesch en zooveel vet als 'k maar
wou."
Een „stille agent" had hem verder
getransporteerd naar Apeldoorn. Daar
bad ie op het politiebureau geslapeD,
maar eerst hadden ze hem ook hier
bruin brood gegeven en koffie, en
overal waren ze toch zoo vriendelük
geweest en allemaal hadden de hee
ren van de bureaux gevraagd
„Hoe hè je 'm dét toch geleverd 1"
„Ja", zei Heukie'a moedt-r, „da's
waar! Vanmiddag, hinr op'tbureau,
toen ze hoorden, wat de jongen weer
had uitgevoerd, zeiden ze„De groot
ste boef van Amsterdam doet 'm
dét niet na!"
..Henkie", zei ik, heel ernstig en
heel vermanend, stellig overtuigd,
dat de zaak van dion kant nog niet
belicht was, „als je d'r af gevallen
was, had de trela Je in héaderd
stukjoa geredeD. Heb je daar wel
aan gedacht?"
De jongen keek me aan met groote
oogon.
,'kVal d'r niet af', zei hü kort
en nadrukkelük.
„Zou Je 't colt weer willen doen
Henk's oogon glinsterden. Maar hjj
zag het strenge gelaat vac z'n vader
cn zün gefronste wenkbrauwen.
Dét weet 'knletl!" omzeilde hü
toen een rechtatreekach antwoord.
Ik wou maar, dat wü raad wisten
met den jongen", klaagde de moeder,
,'t is een best kereltje, maar hü loopt
me elk oogenblik onder de bandon
weg. Als d'r nou maar 'n Vereeniging
was, die voor zoo'n kind kon zorgeD,
totdat le wat geleerd heeft. Hü wil
later machinist worden."
En dat Is dan wel de ernstige kant
van Henkie'a avontuur, dat z'n ouders
feitefljk geen gerust moment hébben,
als de Jongen de deur uit is. Een
oplossing aan de hand te doen, die
Henkie'a ouders zou kunnen bevre
digen, ging, helaas, boven mün
macht 1
Weet u ze?
Burtaueratlus In da war.
Iemand werkzaam ln Arnhem had
dezen zomer als landweerman vier
dagen op moeten komen.
Aangezien bü echter geen oproe
pingsbiljet kreeg, ging bfi niet.
Het zaakje liep goed, hü hoorde
niets, hoewel hü féitelük strafbaar
zou zün. Eenigen tüd later krügt hü
een biljst thuis, waarop vermeld, dat
hü zich moest laten keuren voor den
landstorm. Hü gaat er been, voorzien
van züa zakboekje van do landweer.
H(j zegt echter nog niets, wordt
gekeurd en afgekeurd.
Toen laat bü zün zakboekje zien
en de heeren stonden paf.
Ja, het was een raar geval, maar
J was afgekeurd, dus hü zou er wel
van hooren. Hü hoorde er dan ook
van, want bü kreeg eenigen tyd later
bericht, dat hü zün uitrusting in
moest leveren. Hü heeft dit gedaan
en is er af. Je moet maar boffen.
(Volk.)
ingezonden mededeellng.
Scbadg kan worden veroorzaakt
door gebrek aan nadenken.
Hebt gü er ooit aan gedacht, dat
uw pünlüke rug, uw zenuwachtig
heid en waterstoorniasen te wü'en
kunnen zün aan wat gü eet en drinkt
en aan uw leefwüze.
Te veel eten en het voortdurend
gebruik van alcoholische dranken,
gepaard gaande met te weinig li
chaamsoefening in de buitenlucht,
rust en Blaap, zal ongetwyfeld metter-
tyd de nieren verzwakken. En dan
komt de last. Rugpün, zenuwkwalen,
waterstoornissen, boofdpün, niergruis,
duizeligheid en waterzuchtige zwel
lingen zün kenteekenen van te veel
urinezuur in het bloed en er bestaat
gevaar voor niersteen eu ongenees-
lüke nierziekten.
Matig eerst alle slechte gewoonten.
Help dan de verzwakte nieren door
een degelüke kuur met Foster's Rug
pün Nieren, Pillen.
Foster's Pillen heelen en verzachten
de nieren, de urinewegen en blaas.
De onzuivere vloeistoffen worden uit
het lichaam afgevoerd en de afzettin
gen van urinezuur verwüderd.
De blüvende verlichtii g en baat,
die dit speciale geneesmiddel aan
nierlüdera brengt, is over degeheele
wereld bekend. Foster's Pillen maken
u niet alleen gezond, maar houden
u gezond.
Let er evenwel op dat gü de echte
Foster's Rugpün Nieren Pillen krügt,
voorzien van de handteekeoing van
James Foater op de verpakking. Te
den Helder verkrügb. bij Alb. ten
Klooster, Keizerstr. 98. Toezending
geschiedt franco na ontv. v. post
wissel h 11.75 p. doos of f 10.— p.
(46)