COURAr
No. 4839
DINSDAG 9 OCTOBER 1917
45<
Op pagina 4 van dit blad
is opgenomen:
1. DE DISTRIBUTIE.
2. Ingezonden.
3. Uit dan omtrek.
4. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
De iegerberichten
van 5, 6 en 7 October.
Van het Weste 1y k front.
In Vlaanderen ia de artillerie
weder aan bet woord. Naar van Duit
sche zijde wordt medegedeeld, heer-
ucbta aan het geheelo front groote
bedrijvigheid der artillerie. Onoptjou-
del\jk onderhouden de Engeltchen hun
vuur, dat nu en dan tot roffelvuur
aanzwelt. Klaarblijkelijk valt dus een
nieuwe stoot der Engelachen te ver-
wachton. Tot nog toe hadden evenwel
geen infanterieaanvallen plaats.
Ook op de Maasoevers nam
het artilleriegevecht in hevigheid toe,
maar ook hier beperkte de actie dei-
in fanterie zich tot patrouiliege vechten
eu overvallen. Ten N.O. van Reims
werd een aanval der Pranschen afge
slagen.
Van Engelsche zijde wordt mede
gedeeld, dat Vrijdag en Zaterdag in
totaal 4446 Duitschei s, waaronder 114
officieren, gevangen genomen werden.
Latere berichten geven aan, dat
de Duitsche artillerie krachtig geschut
vuur onderhielden tegen de Engel
sche stellingen op don heuvelrug van
Broodseinde naar het Zuiden. Aan
vallen bleven echter achterwege. Za
terdag eu Zondag maakten de Engel-
Kchen weder 400 krijgsgevangenen.
De Fracsche communiqué's maken
ook in hoofdzaak melding van artil-
leriegevechteu. Verder wórden van
verschillende punten van het front
07ervallingen gemeld. Een vrij krach-
tigenaauvalondemamendeDuitschers
'ten N.W. vau heuvel 344 op den
rechter Maasoever. Aanvankelijk kre
gen zij vasten voet, in vooruitgescho
ven Pransche stellingen, doch door
tegenaanvallen worden zij weder te
ruggeworpen.
Op hel O o s t e 1 ij k front hebben
de Centralen naar van Russische
zijde wordt gemeld, - ten Z. van
Radautz een sterken aanval gedaan,
die echter door het vuur der Russen
tot staan gebracht werd. Ten N. van
den mond van de Buzen vielen Bul
gaarsche afdeelingeu de Russische
stellingen aan, waarbij erin slaag
den r .ch in de voorste loopgraven
te nesteleb. Door tegenaanvallen
werd de oude toestand evenwel her
steld.
Voi 'ens hot Duitsche legerbericht
-m 7en ondernamen de Russen
- ue Boekowina een aanval bij St.
Enufzy o!>jkoetz, doch werden zij
terug .oaiag..Enufzy werd in een
tegenaanval door de Duitschers her-
uomer.
Overigens geen gebeurtenissen van
belang.
Van het Ital i aansch-Oosten-
riJksche front.
Volgenb het Italiaansche bericht
van Vrijdag onderhielden de Oosten
rijkera. een roffelvuur op het plateau
van Aslago.
In de streek van den Monte San
Gabrielle ondefhamen de Oosten
rijkers verscheidene aanvallen, die
alle afgeslagen werden. Vrijdagnacht
werd een vijandelijke aanval in
het dal der Daone (Chiesa) eveneens
gefnuikt.
Het Ooatenryksche legerbericht vau
Zateidag meldt dat een aanval der
-Italianen op den Monte San Gabrielle
te pletter liep.
Uit M e s o p o t a m i
Van Engelsche zijde wordt gemeld,
dat de uitvoerige lijst vau de over
winning bij Ramadieh de volgende
cijfers geeft
Ongewonde gevangenen14B offi
cieren on 8120 manschappen. Gewonde
gevangenen 199.
De buit bedraagt 13 kanonnen, 10
machinegeweren, 1061 geweren, 712
kisten munitie voor kleine vuur
wapenen. Voorts een hoeveelheid
munitie voor de artillerie, spoorweg
materieel, onderdeelon van vijf loco
motieven, .verscheidene mijlen rails,
alsmede twee stoom barkassen en een
groote hoeveelheid machine materiaal
van allerlei aard, kleeren, uitrusting
stukken en proviand.
Naar uit Lausanne aan het „Hbl."
wordt gemold, zouden de centralen
het plan hebben een poging te doen
om Bagdad te heroveren.
Volgens dit bericht spreekt een ieder
te Konstantinopel over een op handen
zijnd Duitsch-Turkach offensief. Dage
lijka komen Duitsche versterkingen
aldaar aan. Alle hotels zijn vol Duit
sche officieren. Ook munitietreinen
komen dagelijks aan benevens groote
hoeveelheden van allerlei krijgstuig,
onder andere een dertigtal automobiel-
vrachtwagens gemiddeld per dag. De
bedoeling is vóór het noemen van
vredesvoorwaarden eerst Bagdad en,
mocht het zijn, geheel Mesopotamiö
te hernomen. Von Falkenhayn meent
hiertoe to mogen rekenen op eeno
legermacht van 600,000 man, gedeel
telijk Duitsche troepen, gedeeltelijk
Turksóhe door Duitsche geöncadreerd.
De duikboot- en mljnoorlog.
Volgens het offlcleele Duitsche be
richt werdon in het afgesloten gebied
rond Engeland weer een aantal sche
pen, te zamen metende 17.000 ton
bruto, in den grond geboord.
Een Duitsche duikboot ontsnapt.
Madrid, 7 October.
De Duitsche duikboot U 98, die
deu 9en September Cadix met averij
binnenliep, is in den afgeloopen nacht
ontsnapt. Ds minister president heeft
alle hooge leger- en marine officieren,
die hiervoor verantwoordelijk zija,
geschorst.
Uit don Dultsohon Rijksdag.
De Duitsche Rijksdag behandelde
Zaterdag de interpellatie der sociaal
democraten nopens de agitatie in het
leger ten gunste van de Al-Duitsche
politiek en de toepassing van het recht
van vergaderen ten gunste vau de
Al-Duitsche propaganda. Landsberg
(soc. dem.) wees er in zijn toelichting
op, dat vooral sedert 19 Juli, een dag
van roem voor den Rijksdag, (de dag
van de vredesresolutie) politieke pro
paganda in het leger ia gevoerd.
Vooral de vaderlandspartij, de schep
ping der Al-Duitschera, vond daarbij
ondersteuning. De leiders dezer partij
koopen, door oorlogswinsten daartoe
in staat, dagbladen op, om de openbare
meening te bewerken. Zjj verkondigen
oorlogsdoeleinden, die hun een ver
meerdering hunner dividenden verze
keren. Wfj echter, zeide spr., staan
op den eisch dat de vrijheid van het
volk zal worden bevorderd, omdat de
democratische bron; de grootste, ge
weldigste kracht is en omdat wi) den
wil tot overwinnen bij het volk
willen versterken. Uit de kringen van
de vaderlandapartjj komt een stroom
van smaad jegens ons. Zoo wordt
beweerd, dat Scheidemann door Enge
land zou worden betaald.; Den voor
standers van de verlenging van den
oorlog in het buitenland kon geen
grooter dienst worden bewezen, dan
de benoeming van een partijganger
van de vaderlandspartij tot rijkskan
selier.
Het streven van deze party is niet
het streven van het volk, dat de at
mosfeer van haat dezer drie jaren
wil verdrijven. Wij willen geen vrede
ten koste van de financieóle ruine of
de overweldiging van Duitschland,
maar wij willen ook geen ander volk
in dien toestand brengen. Dat Duit
schland zonder oorlogsschatting zich
niet weer zou kunnen opheffen, is
een mammonistische opvatting. Hoe
is het met den kanselier gesteld De
politiek van de Ryksdagmeerderheid
is toch ook zijn politiek, dat bewyst
het antwoord op de nota van den
Paus. Dit antwoord was een goed
stuk werk. Moge ditmaal het zwaard
niet bederven wat de pen goedmaakte.
De kanselier moet zich in zijn belang
en in dat van het volk tegen de Al-
Duitsche agitatie verklaren. Hij wilde
zich immers de leiding niet uitban
den laten nemen. Van zyn houding
hangt zoo ontzagiyk veel af voor het
welzyn van het land. (Toej. links).
De minister van oorlog, Von Stein
Ik en de legeraanvoering dulden geen
politieke agitatie in het leger. (Tegen
spraak links.) Het koste denvorigen
spreker groote moeite om een paar
onbeteekenende voorbeelden aan te
voeren. (Rumoer, dat ondanks de
aanmaning van den voorzitter om
stil te zyn, voortduurt. De voorzitter
wijst er op, dat hem oumogeiyk is,
de besprekingen verder te leiden en
verzoekt de afgevaardigden tewilien
gaan zitten.)
Verder wees de minister erop dat
de wijze waarop het leger wordt
voorgelicht ten doel heefc den over
wlnningswil en den moed in het
leger te handhaven.
Hierna kreeg de staatssecretaris
Helfferich bet woord. Hy zeide: De
Rykskanselier is het met den minister
van oorlog en alle militaire autori
teiten eens, dat noch van rechts,
noch van links de politiek in het
leger moet worden gebracht. Daarmee
is aan de voorlichting 66n grens
gesteld, waarbinnen men zich heeft
te houden. Landsberg - zeide de
staatssecretaris verder heeft den
rykskanselier gevraagd naar zyn
standpunt ten aanzien van de vader-
landsche party. Ik antwoord als
plaatsvervanger van den kanselier in
diens geest. Ik heb uit Landsberg's
woorden opgemaakt dat de kanselier
z. i. den banvloex over de Vader-
landsche party moet uitspreken (in
terrupties links). Is dat niet juist,
dan behoef ik verder geen woord te
verspillen. Als gy geen vertrouwen
stelt in de mannen die aan het hoofd
van het leger en van de regeer in g
staan (geroep linksNeen I) dan heeft
het geen zin u nog te woord te staan
(beweging).
Helfferich brak hier zyn rede af.
Hierop volgde de bespreking van
de interpellatie Fruntborn (centrum.)
Deze zegt: Ook wy hebben tal van
berichten ontvangen over oen agitatie
van militaire autoriteiten ten gunste
van de al Duitschers. In het leger
moet men zich onthouden van elke
officieels politieke agitatie. Politieke
drijvery in het leger zou de grootste
ramp voor het vaderland zyn; dat
bewyst Rusland, waar zy de tucht
heeft ondermyud. De militaire auto
riteiten moeten voorzichtiger te werk
gaan. Hindenburg behoort aan het
geheele volk en niet aan een enkele
party (lev. toej.)
Spr. betoogt verder, dat het op
treden van de Vaderlandache party
tot verdeeldheid in het volk kan leiden.
Dat zou een groot gevaar zyn, nu
DuitschMftd door een wereld van
vyandecrwordt belaagd. De vrede, die
de meerderhoid van den Ryksdag wil
is noch een honger- noch een ver-
zakingsvrede, maar een vrede door
vergeiyk en verzoening der volken.
Alle centrumsafgevaardigden heb
ben geweigerd lid te worden van de
vaderlandache party. Wy stellen ons
eendrachtig en vastbesloten op het
Btandpunt van het antwoord op de
nota van den paus en zullen het onze
er toe bijdragen om het Duitsche
vaderland een eervollen vrede te ver
zekeren.
Grive (conserv.)De interpellatie
is aangegeven door het verzet in
zekere volkskriLgen tegen de over
spannen pacifistische beweging. Men
vreest het Btreven (van de Vader
landache party) dat aan het goheele
volk het bedrog bloot legt, 'twelk
een deel van de Duitsche pers op
haar geweten heeft. Men vreest dat
de furor teutonicua door de Vader
landache party tot nieuw leven zal
worden gewekt. De pacifistische agi
tatie druischt tegen het nationale
bewustzijn in en het was de hoogste
tyd daartegen iets te doen. Geen
van die agitatoren heeft de gevolgen
van een vrede, waarby alles wordt
prysgegevennood en ellende, in het
licht gesteld.
Hans (vryz.)Wy protesteeren
tegen de al-Buitsche agitatie, omdat
wij eendracht noodig hebben. Het
volk mag niet door feilen haat ver
scheurd worden. Hoezeer hebben de
al Duitschers ons niet in het buiten
land benadeeld! Er is geen vreed
zamer volk dan het Duitsche, niemand
by ons wilde zyn buren lastig vallen.
Maar het buitenland denkt anders
over ons en dat is de schuld van de
al-Dultschers. Buiten staat de ge
meenschappelyke vyauden wy hebben
vrede en eendracht in ons eigen land
noodig om hem te weerstaan. Dat is
echter door de matelooze agitatie der
al-Duitachera onmogeiyk.
Intusschen ia een voorstel-Haase
(onafh. soc.-dem.) ingekomen, om te
besluiten, dat de wyze waarop de
rykskanselier deze aangelegenheid
behandelt, niet strookt met de op
vatting van den Ryksdag.
Werner Giessen (Duitsche groep)
De al Duitschers behoeven hun op
treden vóór den oorlog niet te betreu
ren. Hun voorspellingen zyn bewaar
heid. Hebben de al-Duitschers de
stof geleverd voor Wilson'a nota?
De oorlog is juist door de vredes
resolutie verlengd. Wilson wil ons
de schyndemocratie van het Westen
aanpraten, maar wy bedanken daar
voor. Duitschland heeft een stevig
gewaarborgden vrede noodig. Ik moet
de bewering, dat de Vaderlandache
party een al Duitsche stichting is-
tegenspreken.
Maandag werd de vergadering
voortgezet.
De betrekkingen tuetchen
Duitschland en Peru verbroken.
Een telegram uit Lima meldt, dat
het Peruaansch congres met bijna
algemeene stemmen besloot de diplo
matieke betrekkingen met Duitsch
land af te breken.
Uit Spanje.
Het nieuwsagentschap Radio meldt
uit Madrid, dat de Spaansche regee
ring bekend gemaakt heeft, dat de
Cortes ontbonden en nieuwe ver
kiezingen uitgeschreven zullen wor
den. Zoo de regeering door deze
nieuwe verkiezingen de meerderheid
niet verkrygt, zal Dato, de minister
president, zyn ambt neerleggen. Verder
heeft de rsgeering aangekondigd, dat
de by de grondwet gewaarborgde
rechten waarachynlijk tegen het mid
den van deze maand hersteld zullen
worden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
De stafmuzikanten C. Kramer
en A. C. Jutjens van het muziekcorps
der Kon. Marino zullen, naar wy ver
nemen, 16 October a.s. den dienst
met pensioen verlaten.
RoelwedstrIJden.
Zaterdagmiddag hield de Adel
borsten Roei- en Zeilvereeniging hare
jaariyksche wedstryden in de Binnen
haven.
Het weer werkte niet erg mee.
Een vry sterke wind stond recht
over de baan, hetgeen natuuriyk zijn
invloed op de tyden deed gelden. Een
geluk was het dat het bijna den
geheelen wedstrijd droog bleef. Alleen
by het laatste nummer, modelsloepen,
haalden de jonkers een nat pak.
Aan boord van Hr. Ms. Atjeh,
waarvan het voorschip met vlaggen
een feesteiyk aanzien was gegeveD,
bevonden zich talryke belangstellen
den, officieren met hunne dames, en
natuuriyk 9en groot aantal adel
borsten, die hun collega's aanvuurden.
Het programma opende met een
spannend nummer: 2 riemagiekeu,
outrigged, geroeid door een ploeg van
adelborsten van het oudste en een
van het tweede jaar. Baan 1200 M.
Tot op een 100 M. van den finish
bleef het een spannende stryd.Toen
echter brak het steunschot van den
alagroeier van de tweede jaarsploeg,
waardoor het oudste jaar een grooten
voorsprong kreeg en dus overwinnaar
werd.
De kano-race mocht zich in
zondere belangstelling verheugen. Niét
minder dan 20 deelnemers waren
hiervoor ingeschreven.
Het laatste nummer van het pro
gramma, doorgaans bestaande uit een
komische scöne, waarby de kano's
een groote rol spelen en do meeste
roeiers zich meer in het water dan
hun vaartuig bevinden, moest
wegens de temperatuur vau het water
achterwege biyven. Wat jammer was,
aangezien de titel: .Het geschaakte
meisje", .drama" in een bedryf, iets
bijzonders beloofde.
Wy laten hieronder den uitslag der
wedstryden volgen:
1. 2 riemsgleken, outrigged, Ilse en
Dorothy. Baan 1200 M.
Prys een wisselprys: zilveren lau
wertak, uitgeloofd door de vereeniging.
Bovendien: le prys: 3 kleine zil
veren medailles, uitgeloofd door de
Marine Sport vereeniging.
1. Ilse, oudste jaar, stuurman Bon
nerman, roeiers Albarda en Bron, tyd
4 min. 34 1/6 sec.
2. Dorothy, tweedejaar, stuurman
Kist, roeierB Huyer en Termeulen,
tyd 4 min. 40 sec.
2. Kano-race. Baan 2 maal 76 M.
Aantal deelnemers 20.
le pryskunstvoorwerp, uitgeloofd
door eeuige officieren van Hr. Ms.
.Emma" en Hr. Ms. „Bellona".
2e pryskunstvoorwerp, uitgeloofd
door den kapitein ter zee J.J.Oude-
mans, commandant van het Kon.
Instituut voor de Marine.
Se pryskunstvoorwerp, uitgeloofd
door luitenant ter zee 2e klasse T.C.
Haanebrinck en luitenant ter zei
klasse I. J. van don Bosch.
4e prijskunstvoorwerp, uitgeloofd
door de Adelborsten Zwem vereen iging.
6e prys: zilveren medaille, uitge
loofd door de Marine Sport vereeniging.
1. Van den Brandeler, tyd 1 min.
87 1/6 sec.2. Huyer, tyd 1 min.
42 sec.8. Wenckenbach, tyd 1 min.
4B 1/6 sec.; 4. De Gelder,tyd 1 min.
42 4/6 sec.6. Visser, tyd 1 min. 44
1/6 sec.
8. Wherry's, gestuurd door dames.
Baan 1000 M. 12 deelnomers.
Pryzen, uitgeloofd door den luite
nant-kolonel der mariniers P. S. Groen,
den beschermheer luitenant ter zee
le klasse P. Haverkamp, luitenant
ter zee 2e klasse A. L. E. Rambonnet,
luitenant ter zee 2o klasso M. C. de
Jong, Senaat van het korps Adelbor
sten, Adelborsten Tennisclub .Quick",
Adelborsten Roei- en Zeilvereeniging
en Adelborsten Zwemvereenlgicg.
De tyden der eerstaankomende
ploegen waren:
1. Ploeg 8. Stuurvrouw mej. Van
Geun8, roeiers Drost en Borel, tyd
2 min. 60 8/5 sec.
2. Ploeg 9. Stuurvrouw mej. Bois-
savain, roeiers Huyer en Ter Meulen,
tyd 3 min. 4 1/6 sec.
3. Ploeg 7. Stuurvrouw mej. Oude
mans, roeiers Taets van Amerongen
en Bonnerman, tijd 8 min. 8 3/5 sec.
4. Ploeg 5. Stuurvrouw mej. Van
Gennep, roeiers Albarda en de Laive,
tyd 3 min. 10 1/5 sec.
5. Ploeg 6. Stuurvrouw mej. Wil-
linge, roeiers Willinge en Ten Broeke,
tyd 3 min. 10 2/5 sec.
6. Ploeg 11. Stuurvrouw mej. Schol
ten Ubbink, roeiers Vos en Van den
Brandeler, tyd 3 min. 41 8/5 sec.
4. 2-nemsgieken, geroeid door
adapirant-machinisten en adelborsten
van het jongste jaar.
1. Adelborsten jongste jaar, tyd
4 m. 82 2/5 sec.
2. Ad8pirant-machinisten,tyd4min.
84 4/5 sec.
5. Modelsloepen geroeid door ploe
gen van het le, 2e en 3e jaar.
Naar de start gaande: „Styiroeien".
Pryzen: 1 zilveren en 12 bronzen
medailles, uitgeloofd door de Kouiu-
kiyke Marine Jachtclub.
Voor .Styiroeien" wisselprysver
guld zilveren medaille, uitgeloofd door
den Senaat van het corps adelborsten.
1. Derde jaar, tyd 3 min. 27 1/5 sec.
2. Tweedejaar,tyd8min.422/6sec.
3. Eerste jaar, tyd 4 min 18 sec.
Het .Styiroeien" werd beoordeeld
door een commissie bestaande uit 3
zeeofficieren.
De prys werd behaald door de ploeg
van het derde jaar.
Logger gestrand.
Zaterdagnacht te ongeveer half
twaalf werd van den vuurtoren ge
meld, dat in N.W. richting voort
durend werd geflambouwd. Onmid-
deliyk werd hiervan te Nieuwediep
kennis gegeven, waarop de redding
boot onder schipper Byi, en de red
ding vlet van den Helder onder schip
per P. Bontea te ongeveer half twee
naar buiten gingen. Beide booten
werden, resp. door de loodsbooten
Nr. 1 en Nr. 6 naar de straudings-,
ilaats gesleept. Aldaar aangekomen
ileek men te doen te hebben met
den stalen logger IJmuiden 321,
„Anna", schipper C. Schaap. Dooi
den storm was men over de gronden
geslagen en ten slotte op de Razende
Bol aan den grond geraakt.
Menig angstig uur hebben de op
varenden doorgebracht, en meermalen
zochten zy hun toevlucht in het want.
Niettegenstaande het bar slechte
woer, waarby in de gronden natuuriyk
bergen water liepen, ging het met
de redding vry voorspoedig. Te on
geveer 4 uur waren de 6 man van
den logger door de reddingvlet over
genomen. Deze gaf ze weer aan de
oodsboot over, waar de schipbreuke
lingen een harteiyke ontvangst te
beurt viel en waar zy zooveel mogelyk
reeds van droge kleeren werden
voorzien. Yoor de haven moesten zy
echter weder door de reddingvlet
worden overgenomen, aangezien de
loodsboot niet naar binnen mocht.
Eenmaal aan wal werden de visschers
naar het wachtschip overgebracht,
waar zy verder van het noodige
werden voorzien, en hun een verhoor
werd afgenomen.
De IJmuiden 321 was Dinsdag voor
een week van IJmuiden vertrokken,
en bevond zich nu op de thuisreis.
Het schip was juist een jaar oud.
De sleepboot Assistent die in i
nabyheid gebleven was, keerde Zondag
in de haven terug. Maandagmorgen
zou men, met den schipper van de
logger aan boord, opnieuw een tocht
naar de atrandingsplaata maken.
Vermoedeiyk is het schip echter
verloren.
De bemanning van de reddingvlet,
die na langen tyd van rust, nu in
een week tyd tweemaal de opvarenden
van een logger van een wissen dood
redde, bestond Zaterdagnacht uit:P.
Bontea, schipper, en de roeiers: W.
Kwast, F. Kwast, C. Been Jzn., J.
Veenstra, K. Veenstra, M. van 't Hert,
M. Kramer, A. Kramer, J. Kuyper
Hzn., J. Kuyper en H. Kenning.
BINNENLAND.
Het treften bij Bergen.
Officieel. Het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt het volgende
Van de Katwyk 57 is zoo goed als
niets meer te zien. Alleen twee
stompjes mast steken nog boven
water uit.
Zondagmorgen kwam de sleep
boot Simson van een tocht naar de
lichtschepen Doggersbank Noord en
Zuid terug. Over deze reis, onder
nomen met bet doel de bemanning
af to lossen en de noodige voorraden
en levensbehoeften aan te vullen,
had men door het slechte weer 4
dagen gedaan, terwyl men anders een
dag of twee noodig heeft. Het was
ook niet mogelyk geweest alle mee
genomen voorraad over te geven.
Geiyk reeds werd' bericht heeft de
Nederlandsche Regeering door tus
schenkomst van Hr. Ms. gezant te
Londen aan de Britache Regeering
mededeeling gedaan van het optreden
Britache oorlogsschepen op 16
Juli j.1. tegenover Duitsche koopvaar-
dyschepen, die zich in de Nederland
sche territoriale wateren bevonden.
De gezant bad in opdracht volledige
genoegdoening voor het gebeurde te
vragen overeenkomstig het volken
recht, in het byzonder art. 8 van het
verdrag nopens de rechten en ver
plichtingen der onzydige mogend
heden in geval van zeeoorlog.
Nadat de gezant herhaaldelyk op
bespoediging van het antwoord der
Britsche Regeering had aangedrongen,
deze by nota van 4 Augustus
mede, dat naar bet door de Britsche
autoriteiten ingestelde onderzoek had
uitgemaakt, de prysmaking van de
vier schepen, welke de Britsche zee-
strydkrachten hadden medegevoerd,
buiten de Nederlandsche territoriale
wateren wan geschied. Indien de
Nederlandsche Regeering hare mee
ning handhaafde, dat de buitm&king
schepen met schending van de
Nederlandsche onzydlgheid was ge
paard gegaan, dan zou zy een vorde
ring tot teruggave der vaartuigen
voor het Britsche Pryzenhof kunnen
n. Wat de beide schepen be
treft, die na stranding waren beschoten
te weten de „Ronate Leonardt" en
„Lavinia" - deden de ingekomen
rapporten vermoeden dat hier inder
daad een neutraliteitsschending had
plaats gehad. De Britsche regeering
betuigde hierover haar oprecht leed-
en zegde een nadere mede
deeling toe zoodra zij over alle noo
dige gegevens zou beschikken.
Door den Nederlandschen gezant
te Londen werd daarop de Britsche
regeering medegedeeld, dat de Re
geering het antwoord onvoldoende
achtte. Met beroep op de Xlle Con
ventie van 1907 stelde de Nederland
sche regeering voor het geschil langs
diplomatieken weg en niet door een
prysgerecht te doen beslechten.
Hierop werd door de Britache re-
geering geantwoord dat zy de laatste
wyze van onderzoek verre verkoos
den weg der diplomatieke
onderhandeling.
Het antwoord der Britsche Regee
ring overtuigde de Nederlandsche
Regeering geenszins van de juistheid
der daarin verdedigde zienswyze.
Evenwel niets willende verzuimen
teneinde herstel harer geschonden
rechten te bekomen, en in aanmer
king nemende, dat inderdaad ook
nog in den tegenwoordigen oorlog
verscbillende onzydige mogendheden
in soortgeiyke gevallen by de prys
gerechten der oorlogvoerenden eiachen
ndienden tot teruggave van naar
haar oordeel binnen hare territoriale
wateren prys gemaakte handelssche
pen der belligerenten, was de Re
geering van meening, hare bezwaren
tegen deze wyze van handelen ter
zyde te moeten Btellen. Zy deelde
derhalve aan de Britsche Regeering
mede dat zy, gezien de weigering
dezer laatste om de aangelegenheid
langs den diplomatieken weg te be
handelen voor het Britsche Pryzenhof
een eisch tot teruggave der buitge
maakte schepen met geiyk vanzelf
spreekt de officieren en bemanningen,
on vergoeding der toegebrachte
schade zou indieneD, zy het ook
ouder protest eu met voorbehoud
van al hare rechten voor het geval
de uitspraak vau het Britsche prys
gerecht haar niet bevredigend zou
voorkomen. Zy sprak het vertrouwen
uit, dat do zaak met deu meest mo
geiyken spoed door het Pryzenhof
zou worden behandeld.
Ten aanzien van de gestrande
schepen .Renate Leonardt" en ,La
vinia" deelde de Britsche Regeering
als resultaat van het nader door haar
ingestelde onderzoek mede, dat de
vervolging der schepen was begonnen,
terwyl zy zich buiten de territoriale
wateren bevonden. Nadat zy binnen
de territoriale wateren wareu gevlucht,
waren zy door een Britsch oorlogs
schip beschoten. De Britache Re
geering betreurde het optreden van
dit oorlogsvaartuig en bood hare
verontschuldigingen aan voor de be
gane Bchending der Nederlandsche
onzijdigheid.
De Nederlandsche Regeering heeft
hierop geantwoord, dat zy de door
de Btitsche Regeering gegeven voor
stelling van het gebeurde niet kon
aanvaarden eu dat zij staande moest
houden dat de Deide Duitsche schepen
zich reeds by het begin der vervol
ging in de Nederlandsche territoriale
watoren bevonden, zy verklaarde
evenwel, dat zy het niet noodig
achtte nader op de verschilpunten in
do beide lezingen in te gaan, aange
zien de Britsche Regeering de on
rechtmatigheid van het optreden van
hare zeestrydkrachten ten aanzien
van deze schepen had erkend. Zy
sprak de verwachting uit, dat de
Britsche Regeering zich bereid zou
verklaren een schadevergoeding aan
de Nederlandsche Regeeriog te be
talen, tot het bedrag van het ver
oorzaakte nadeel.
Ten slotte vestigde de Nederland
sche Regeering nog de aandacht der
Britache Regeering op het uitblijven
van eenig antwoord op haar protest
ter zake van het feit dat by den
aanval op de Duitsche schepen tal
ryke projectielen op Nedorlandsch
grondgebied waren gevallen, ver
scheidene zelfs eenige kilometers
landwaarts in.
De Dultsohe lezing over het
intornearan van vliegtuigen
In de Wielingen.
Uit Beriyn wordt dd. 7 October
gemeld: Over het gebeurde In de
mond van de Schelde op 25 Sept.,
waarby twee Duitsche vliegtuigen
door de Nederlandsche strydkrachten
ter zee geïnterneerd en bovendien een
vlieger zwaar gewond word, vernemon
wy van bevoegde zyde het volgende
In den namiddag van den 26sten
Sept. moost een van onze vliegtuigen
op een tocht boven zee ten gevolge
van een defect aan den motor terug-
keerenenkoerszettend naar Zeebrugge
passeerde het de Scheldemond. Daarbij
werd de grens van het Nedorlandscho
territoriale gebied, zooals deze volgeuB
Nederlandsche opgaven werd getrok
ken, niet overschreden.
Voor den mond van de Schelde werd
het vliegtuig, daar de motor begon
te branden tot een noodlanding go-
dwongen, doch bleef buiten het door
de Nederlandsche regeering aangedui
de territoriale gebied. By bet dalen
op het water moest het vliegtuig
echter tegen den Oostenwind op
draaien en schoot nog een eind over
het water vooruit, voordat het gelukte
te ankeren.
Het anker viel binnon de door de
Nederlandsche regeering aangeduide
territoriale grens. Weldra werd het
vliegtuig door de landbatteryen be
schoten, torwyi vervolgens een Ne-
derlandsch wachtschip het voor ge
ïnterneerd verklaarde.De commandant
van het vliegtuig verzette zich daar
tegen en verlangde, dat de bevoegde
Nederlandsche autoriteit uitspraak
zou doen. Daarop kwam uit Vlis-
■singen een torpedoboot, die de be
slissing bracht: het vliegtuig moest
naar binnen worden gesleept. De
Duitsche vliegers onderwierpen zich
aan deze uitspraak, op voorwaarde,
dat de zaak door de regeeringen af
gehandeld zou worden.
Inmiddels was het vliegtuig te
Zeebrugge vermist en andere ma
chines op onderzoek uitgezonden.
Dezo bleven steeds buiten de door
Nederland aangegeven grens, doch
werden van bet land af beschoten.
Da commandant van een dezer vlieg
tuigen daalde op het water om zich
met de Nederlandsche torpedoboot in
verbinding te stellen.
By de poging om weer in de rich
ting van Zeebrugge op te stygen,
waarby de Nederlandsche grens even
min werd overschreden, werd het
vliegtuig door de torpedoboot achter
volgd en door de bemanning van
naby met geweren beschoten.
Hierby werd een vlieger getroffen
hy stortte zwaar gewond ineen. Hot
vliegtuig, door den commandaut tot
stilstaan gebracht, werd door de Neder
landsche torpedoboot geramd. De ba
velvoerder van de torpedoboot zei
tegen den commandant van het vlieg
tuig, dat hy geïnterneerd was, waar
tegen deze protest aanteekende. Hy
trachtte dan aan boord van de Neder
landsche torpedoboot, de plaats waar
het schip zich bevond, nauwkeurig
te doen vaststellen, doch tevergeefs.
Naar wil van bevoegde zyde ver
nemen, zyn inmiddels de noodige
diplomatieke onderhandelingen tus-
schen de Duitsche eu Nederlandsche
regoeringen over deze aangelegenheid
ingeleid.
Nederlandsche schepen In Amerika.
Naar aanleiding van het Reuter-
telegram uit Washington, waarin
werd gemeld, dat de Senaat hot
wetsontwerp, waarby de regeering
gemachtigd wordt de buitenlandsche
schepen voor de kustvaart met uit
zondering van Alaska te charteren
voor den duur van den oorlog en
120 dagen daarna, heefc aangonomen,
geeft de .Telsgr." een lyst van de
Nederlandsche schepen die zich, voor
zoover men heeft kunnen nagaan,
momenteel in Amorikaansche bavons
ophouden. Het zyn er 63, in totaal
metende 257.856 ton.
Hieronder bevinden zich 11 schepen
van de Hol land-Amerika-iynAmstel-
dljk, Beukelsdyk, Gorredyk, Maartens
dijk, N. Amsterdam, Oosterdyk, Ryn
dam, Soestdyk, Sommelsdyk, Wester-
dyk en Zuiderdyk, te zamen metende
90.310 ton; 10 schepen van de fa.
Nievelt Goudriaan: Alcor, Aliotb,
Bellatrix, Dubbe, Merak, Mirach,
Mizar, Procyon, Phecda en Thuban,
te zamen metende 30.718 ton; 10
schepen van de Kon. Ned. Stoomb.
Mij.Bacchus, Clio, Hercules, Jason,
Mercurlus, Pollux, Poseidon, Stella,
Triton en Veaton, te zamen metende
24.870 ton8 schepen van de fa.
Solleveld v. d. Meer en v. Hattum:
Noorddyk, Oostdijk en Ryndlik, te
zamen metende 9 849 ton2 schepen
van de Rotterd. LloydBesoeki on
Malang, te zamen metende 7305ton;
6 schepen van de fa. Gebr. van Uden
Jobshaven, Krallngen, Sassenheim,
Veerhaven, Waalhaven en IJasel-
haven, te zamen metende 17.940 ton;
S schepen van de Stoomvaart My.
Nederland: Bali, Baljan en Borneo,
te zamon metende 19 482 tonverder
de stoomschepen Bandwyk, Rijswyk
en Winterswyk (Erhardt en Dekkers,
7 277 toD), Arundo en Themisto(My.
Zeevaart, 6790 ton), Cornelis, Elisa-
beth, Magdalena (A. C. Lensen, 6.405
ton), Barendrecht, Mydrecbt en Wiel-
drecht (Ph. v. Ommeren, 10.740 ton),
Texel en Wleringen (Stoomv. MIJ.
Rotterdam, 6.236 toD), Ameland
(Stoomv. My. Triton, 8.611 ton), Jan
van Nassau (Kon. Westlnd. Mail,
3.830 ton), Butaum (Stoomv. My,
Oostzee, 8 690 ton),81ledrecht(Stoomv.
My. Maas, 8.056 ton), Noord-Brabant
(A. L. v. d. Schuyt, 2 882 ton), Wou
drichem (Dordr. St. My., 4.015 ton).
Ons dagelljksch brood.
Het bestuur der Vereeniging van
Nederlandsche Maag-Darmartsen ver
zoekt ons het volgende te melden:
Een in de dagbladen dezer dagen
opgenomen modedeeling, dat volgens
een Amaterdamschen maag-specialist
het thans in gebruik zynde z.g.n.
wittebrood .moeilijk te verteren" zou
zyn .voor een zwakke maag", heeft
een punt van bespreking uitgemaakt
in de vergadering der Vereeniging
van Nederlandsche Maag Darmartsen,
30 Sept. 1.1. te Arnhem gehouden.
By deze bespreking bleek, dat geen
der aanwezige specialisten in zyn
praktyk den indruk heeft gekregen,
dat het thans In gebruik zynde brood
by maaglijders schadoiykor werkt
dan het in gewone tydou gebruikte
wittebrood. Be vergadering achtte
het noodig deze eensluidende erva
ring der aanweze maagspecialisten
door middel van de dagbladen bekend
te maken.
Do «teonkolonquaostie.
Naar het Hbl. verneemt Ia de over
eenstemming tusachen de Nederland
sche en de Duitsche regeeringsver-
tegenwoordigers hoofdzakeiyk ver
kregen op de krediet aangelegenheid,
die in eenigszins gewyzigdeu vorm
van het vroeger reeds bekend ge
worden e is beslist. Ten aanzien van
den uitvoer van levensmiddelen Daar
Duitschland is nog niets positiefs vast
gesteld. Voor het overige kan worden
medegedeeld, dat de hoeveelheid kolen,
die wy maandeiyks zullen ontvangon,
zooals reeds vroeger was vastgesteld zal
bedragen 250.000 (200.000 ton Duitsche
en 50.000 Belgische). Mon is in de
kringen der onderhandelaars zoor
ingenomen met het verkregen resul
taat.
Teneinde de overeenkomst door de
Duitsche regeering te doen bekrach
tigen zullen de Duitsche onderhan
delaars dr. Melchior en von Gneist
zoo spoedig mogelyk naar Beriyn
vertrekken.
Iomiddela zullen terstond de noo
dige maatregelen getroffen worden
om met den aanvoer van steenkolen
een aanvang te kunnen maken.
Kolenschaarschte.
Met het oog op de lichtrantsoe-
neering en bet gebrek aan brandstoffen
is te Arnhem besloten, daar ter stede
een aantal studie- en leoszalon In te
richten. Het ligt in de bedoeling, in
de verschillende wyken van de ge
meente zaaltjes in te richten, waar
hun, die tegen betaling van eeu kloino
contributie toetreden, gelegenheid zal
worden geboden hun studie- of ander
werk te doen. Ten hoogste 25 por
tonen kunnen van één zaaltje gebruik
maken. Er zal getracht worden van
het gemeentebestuur medewerking te
krygen voor de verkryglng van licht
en brandstof.
Tweede Nederlandeohe Jaarbeurs.
De Raad van Bebeer vnu de Tweede
Nederlandsche Jaai beurs heefc een
brochure verspreid inzake deze in
stelling, welke van 25 Februari tot
9 Maart 1918 te Utrecht gehouden
wordt.
Het succes van de eerste Jaarbeurs
is eene verrassing geweest, niet het
minst voor de Nederlandsche industrie
zelve, zoo zegt de samensteller der
brochure, en nog tydens baar duur
werd aangedrongen op een tweede
Jaarbeurs.
Voor de Tweede Jaarbeurs heeft
de Raad van Bebeor do beschikking,
niet alleen ovwp de terreinen der
Eerste, nl. Vredenburg en Janskerk
hof, maar ook over het Neude, den
tuin van park Ti^oll en de Maliebaan,
alle achter elkaar gelegen. Op do
Eerste Jaarbeurs waren 432 monster
kamers ingericht, - thans zal moeten
worden gerekend op moer dan 1000.
De buurprys der monsterkamers etc.
is moeten verhoogd worden, daar de
kosten den vorigen keer niet godekt
zyn door do huren. Zy bedragen thans
f 850 per geheele monsterkamer, f 2C0
per halve, f 85 per strekkenden meter
(stand), f 20 per vlerkanten meter
open ruimte. Deze pryzen biyven
geldig voor hen, die Inscbryven vóór
15 October 1917. Na dien datum zullen
niet alleen de huurpryzen verdubbeld
worden, maar de later komende deel
nemers zullen voor zoover de Raad
vau Boheer dan nog monsterkamers
en tafelvlakten beschikbaar zal kun
stellen, geenerlei aanspraak
kunnen doen gelden op tflaatsin:; in
de groep, waartoe zy, naar deu aard
hunner industrie, behooren.
De brochure wekt verder heeron
lnduatrieelen en bandelaars op tot
deelname aan deze Jaarbeurs.
Personeel marinewerf.
Op de gewone audiëntie vau deu
minister vau Marine verschenou
Zaterdag deputaties uit de besturen
van de Vereeniging .Helpt Elkander"
te Amsterdam en van de Vereeniging
.Onderling BelaDg" van de Marine
werf te Amsterdam.
Voorraad aohoanen.
Door het Rykadistributiekautoor is
geconstateerd, dat in een pakhuis aan
de Uilenburgerstraat te Amsterdam
40.000 paar schoenen zijn opgeslagen.
Rijksambtenaren-smokkelaars.
Vrydagnacht zagen twee hulpkom-
miezen; de sergeant Van den Heuvel
en een soldaat, die zich beiden verdekt
hadden opgesteld tusachen Sittard on
Nleuwstad, twee personen loopen die
een zwaar pak droegen. Op bun
geroep: .Halt, ryksambtenaren", werd
terug geroepen .ryksambtenaren",
maar aan de sommatie om balt te
houden werd geen gevolg gegeven.
De soldaat kommiezen begonnen toen
met bun karabijnen te vuren, hetgeen
door de smokkelaars eveneens met
karabynvuur beantwoord werd. Na
een hevig gevecht werden de twee
smokkelaars overmand en In het
bezit gevonden van een pak inhou
dende 600 ellen manufacturen. Be
karabynen werden hun ontnomen en
nu bleken de smokkelaars niemand
anders te zyn dan de ryksambtenaren
Maat on Vroéberg, uit Sittard.
Zy werden naar Nleuwstad getrans
porteerd en ln den loop van den nacbt
door twee andere soldaten naar Sittard
gebracht. Midden in de stad wisten
zy wederom te ontsnappen. De sol
daten losten verscbillende schoten op
hen, doch de smokkelaars wisten to
ontkomen en tot op heden is men
hun spoor byater. Vermoodeiyk is
Maat gewond. By een huiszoeking
heden in hun kosthuis gedaan, werd
een groot bedrag aan geld gevonden,
benevens veel wapens.