De hoornen ven den Helder.
HIKJES Uil MIH VENSIER.
Petroleum
krijgen 674:6000 0.15 boom. Een
zesde boom slecbt brandhout per
gezin. Keert van Uw noodlottig ba
sluit terug, voor „warmte gevoelen
de" en toch zoo van koude harten
getuigende heeren! Uw gedoe doet
mij denken aan die oude vrouw, den
vorigen winter heur linnenkast ver
brandende om niet in de koude te
zitten.
Wanneer zoo zou ik willen vragen
komt de tuin achter het Paleis aan
de beurt, 't laantje naby de begraaf
plaats enz.
Geachte Redacteur, U dankend voor
de plaatsing, als U dat noodig vindt
en my ten genoege wilt zyn, teeken
ik.
Een bewoner v/d Goverstraat.
CORRESPONDENTIE.
J. C. S., Marine matroos te Helder.
Uw adres is ODjulst. Wy verzoeken
U op ons kantoor te komen.
Red. Held. Crt.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Spoidslschsnda Vergadering van
dan Raad dar Gemeente Helder,
op Donderdag, den Hen October 1917,
des avonds ten 7l/« uur.
Onderwerp ter behandeling
Raadsbesluit van 3 Oct. 1917, tot
het rooien van hoornen.
Ons stukje en de ingezonden stuk
ken van eenige lezers in ons laatste
nummer hebben biykbaar hun doel
niet gemist. Door de raadsleden van
Breda, de Zwart, Bok, Biersteker,
Poll en Spruit is eene raadsvergade
ricg aangevraagd waarin het vraag
stuk der boomrooiing weder ter tafel
komt. Deze vergadering wordt ge
houden op hedenavond.
Wy hebben thans de rapporten van
do Heide-Maatscbappy, waarop het
fatale raadsbesluit berust, voor ons
liggen. Die rapporten züd, zooals men
weet, van 1907 en deatyds niet uitge
voerd.
Ia haar eerste rapport, van Maart
1907, schreef de Opzichter van Weg-
beplanting, de heor R. Meelker, over
do beplanting rondom de Werf het
volgonde„Daar de oude beplantingen
te Helder op veel plaatsen slecht
beginnen to word6D, komt het ons
(verdor) raadzaam voor, binnen niet
te langen tyd een begin te maken
met vaksgewijze vernieuwingen. Het
eerst komen daarvoor in aanmerking
twee vakken om de Rijkswerf en wel
bet. gedeelte van de Doksteeg tot de
Marinewerfpoort en verder dat van
de Schipperssteeg tot de Kluft."
Een tweede rapport dagteekent van
den zomer van datzelfde jaar en
bevat een plan van vernieuwing,
loopende over 5 jaar, waarin de slecht
ste gedeelten, die het eerst voor
herbeplanting in aanmerking komen,
zyn opgenomen. Ten einde zoo min
mogelijk groote open plekken te ver-
krygen, zyn do to vernieuwen gedeel
ten niet. te groot, genomen.
Wat de beplanting om de weif
betreft, werd voorgesteld het gedeelte
van de Weststraat, van den hoek der
Zuidatraat tot huisnummer 9, te vellen
en opnieuw te beplanten. Op het vol
gende gedeelte tot de Doksteeg
verkeeren de boomen in betere con
ditie dan de hierbovengenoemde.
Voorloopig^ is aan deze beplanting
daarom nog niets te doen. (Men be
denke, dat dit in 1907 geschreven
werd.) De boomen tusschen Doksteeg
en huisnummer 64 werden voorge
steld te veilen, ook het vak tusschen
de Marinewerfpoorten en de Kooger-
steeg, desgelijks het vak Koogersteeg
en Schipperssteeg, Schippersstee^cn
Kluft. Hieromtrent wordt gezegd:
„Het geheel ziet er zeer onooglijk
uit, waarom bet veel aanbeveling
verdient alles te rooien en opnieuw
te beplanten met Ulmus monumen-
talls. Deze variöteit is beter tegen
den wind bestand dan de gewone iep.
Toch zal men", aldus gaat het rap
port voort, „wegens de sterke winden,
ook van de nieuwe beplanting niet te
wel mogen verwachteti, al is de grond
bizonder geschikt voor iepen".1)
Ten opzichte van de beplanting
Hoofdgracht werd voorgesteld tot de
Houtsteeg voorloopig Diets te doen.
Aan het vak Houtsteeg en Bootmans
steeg eveneens voorloopig niets tc
doen, evenmin aan het volgend deel
tot 80 M. voor de Torensteeg. Van
daar nf tot huisnummer 52 zouden
de boomen vernieuwd moeten wor
den eveneens het vak Louisesteeg
tot einde.
Over de boomen tegenover de H.B.S
die eveneens ten doode zyn opge
schreven, heet het„Vóór de R.H.B.
school staat een rijtje oudere Iepen.
De groei dezer boomen is nog vry
joed. Daar deze boomen voor een
paar jaren flink opgqkroond werden,
ia hieraan nu nieta te doen".
Wy kunnen natuuriyk niet het
gansche rapport op den voet volgen.
Van de daarin gegeven adviezen is
destyds geen gebruik gemaakt, in
hoofdzaak wegens de kosten.
Nu kwamen den 80sten Juli Burg.
en Wethouders met het plan, ter
voorziening in den brandstofnood een
aantal boomen, die op den duur toch
moeten vallen, te rooien, en daardoor
een zekeren houtvoorraad te vormen,
die in den aanstaanden winter als
brandhout zou kunnen dienen. In
den Raad echter gingen stemmen op,
die zich hiertegen verzetten, zoodat
tenslotte op voorstel van den heer
Adriaanve besloten werd het rapport
dèr Heide Maatschappy nog eens voor
de leden t.er inz3ge te leggen en een
ander voorstel hieromtrent intedlenen.
Zulks geschiedde, aan de Heide
Maatschappy werd geschreven, dat
de Raad thans van plan was baar
rapport van 1907 ulttevoeren. Hierop
zond de Heide Maatschappij twee
deskundigen naar den Helder, die de
boomboplanting nogmaals hebben
onderzocht, en hierover nader rapport
uitbrachten. In dat laatste rapport
gedateerd van 20 September 1917
werd geschreven: „Sedert het ver-
schynen van het rapport van 1907
zyn sommige beplantingen achteruit
gegaan, zoodat bet velllngtplan nog
moet worden uitgebreid.
Daarvoor was een nador onderzoek
noodig, temeer omdat het moeilijk is,
hier nieuwe beplantingen aan het
groeien te krygen.1) Behalve met den
wind moet by den aanleg van de
beplantingen hier speciaal rekening
worden gehouden met de vervuiling
van den grond en de daarmee ge
paard gaande gasvorm!ng". Na eene
opmerking over de beplanting op
den Kanaal weg, die thans zeer goed
groeit, vervolgt het rapport: „Daar
stedelijke beplantingen byca uitslui
tend dienen ter verfraaiing van de
plaats, is het niet gewensoht ineens
groote complexen te kappen en mag
de brandstofj'ennood in dezen niet van
invloed zijn.1) Toch kan nu vry veel
gekapt worden, daar de reeds in 1907
voorgesteldo werken nog niet zyn
uitgevoerd. Hieronder volgt een
beknopte beschryving van de be
plantingen, die behandeld moeten
worden. Verder zij verwezen naar
het rapport van 1907."
Wij citeeren uit de beschryving
verder het volgende: „De boomen
van het politiebureau (Kanaalweg)
tot huisnummer 34 zijn oud en
slecht. Het ia noodig deze boomen
to vellen en den berm te beplanten
met ulmus monumentalis als op het
gedeelte var. huisnummer 84 tot aan
de H.B.S. Deze laatste boomen be
ginnen nu vry goed te groeien en
zullen op den duur een mooie be
planting vormen". Van de boomen,
voor do H.B.S,, heet het„De boomen,
staande voor de H.B.S., worden thana
gevaariyk. Zy vangen veel wind en
door de ophooging van het trottoir
zyn de wortels te veel van da lucht
afgesloten en biykbaar door wortel-
rot aangetast. Dit vermeerdert in
niet geringe mate het gevaar voor
omwaaien".
Over de beplanting aan de Hoofd
gracht wordt gezegd„Werden in
ons rapport van 1907 uitsluitend do
gedeelten tusschen de Torensteeg en
huisnummer 52, alsmede tusschen
de Louisesteeg en het einde der be
planting gevaariyk genoemd, thans
is het geheel van dien aard, dat
vernieuwing noodig geworden is. De
betrekkeiyk kleine gedeelten, die nog
eeuigon ÜJd zouden kunnen biyveu
bestaan, zouden voor da vernieuwing
vau het geheel ongunstig werken.
De beplantingen langs de Weststraat
zyn na de opname in 1907 klaar-
biykeiyk nog sterk achteruit gegaaD.
De boomen zyn over het algemeen
slecht. Het veilirgeplan voor de ja
ren 1907-1912 kan nu geheel wor
den uitgevoerd."
Tot zoover het rapport der Heide-
Maatschappy. Ofschoon het rapport
zelf erkent, dat nieuwe aanplanticgen
hier slecht groeien zuilen, en er den
nadruk op legt, dat het niet gewenscht
Is groote complexen ineens te velleD,
stelden B. en W. niettemin aan
den Raad voor tot rooiing van
al de in ons vorig nummer genoemde
boomen over te gaan. De motieven
voor B. en W. waren de volgende:
Indien men de doode of zieke
boomen thanB geleidelijk opruimt
door andere vervangt, krijgt meD
nooit een goeden toestand. De grond
is slecht, zoodat zy reeds moeite
hebben om wortel te schieten, en
bovendien worden jonge boomen door
de oudere verstikt en doodgedrukt.
Ruimt men daarentegen, zooala is
voorgesteld op Hoofdgracht cn West
straat, de boomen allemaal op, dan
kan men de bermen behooriyk om
spitten, bemesten en zoo een vrucht
baren bodem bereiden voor nieuwe
aanplantiDgen. Men wild6 niet te
kleine boomen nemen, zoodat In 6;i
10 jaar een behooriyke toestand ont
stond. Had men destyds het advies
van do Heide Maatschappy opgevolgd,
en b.v. eens por vyf jaar een ge
deelte vernieuwd, dan zou men toch
ook een dergeiyken toestand hebben
verkregen als men thans krygt, n.l.
een baplanting van jonge boomen.
Dit was de rodeneering van B. en
W. en wy willen gaarne erkennen,
dat op deze rodeneering het begrip
„vandaÜ8eeren" niet van toepassing
is. Wy gebruikten dit woord in onzen
eersten schrik, doch wy beseften, dat
het voorstel van B. en W., geheel te
goeder trouw, bedoelde den Helder
een betere boplanting te geven en
tevens den ingezetenen brandstof te
verschaffen* al zal ieder hot met ons
en Heide Maatschappy eens zyn, dat
van dit laatste niet veel terecht zal
komen.
Iots anders is bet, dat de Raad
deze opruiming had moeten voor
komen. Het feit echter, dat reeds door
eenigo raadsleden een raadsvergade
ring over dit onderwerp is aange
vraagd, spreekt boekdoelen. Het be-
wyst, dat de raadsleden, zooals wy
reeds schreven, de portée van hun
besluit niet hebben begrepen.
Nu kan men dit kwalyk nemen aan
een dergeiyk college, dat toch waariyk
moest weten wat het deed, er zyn
o. I. voldoende redenen, die pleiten
voor een clemente opvatting van deze
nalatigheid. De raadsleden zyn gewend
den laatsten tyd alle stukken gedrukt
thuis te krygen, zoodat zy nog maar
in enkele speciale gevallen naar het
Raadhuis behoeven om stukken in te
zien. En nu zyn die rapporten van
de Helde-Maatacbappij, ook het laatste
niet, toevalügerwys niet gedrukt
rondgezonden, maar hebben zy ter
visie gelegen. En wy kunnen ons
voorstellen, dat de leden van den
Raad gedacht hebbano, dat is in
ordehet is een uitbreiding van bet
vroegere voorstel. Het feit dat er in
't geheel niet over dit voorstel ge
sproken is, bewijst dit, dunkt ons.
Eq daar het vellen van eenige boo
men meer of minder tenslotte nu niet
van zoo ingrypenden aard is, is deze
gedachtengang alleszins begrijpelijk.
Gelukkig, - er is nog niets ver
loren en wy mogen met grond ver
wachten, dat althans wat Weststraat
en Hoofdgracht betreft, de Raad op
zyn besluit terug zal komen. Men
moge nu de deskundige rapporten
van de Heide Maatschappy zoo hoog
aanslaan als men wil- wy zouden
toch ernstig willen waarschuwen dat
men hier onze beide eenige boomrijke
lanen gaat rooien. En laten er nu in
den loop der jaren eenige boomen
uitvallon door omwaaien, afsterven
e.d., weegt dit dan, vragen wy,
op tegen de .consequenties van het
huidig raadsbesluit V Zelf erkent de
Helde-Maatschappy, dat de boomen
bier zoo slecht aankomen.
Laten wij er het beste van hopen.
De bevolking is ook op haar post om
te trachten bet besluit ongedaan te
krygen.
Biykens oen advertentie in dit blad
wordt door den Commandant in de
stolling van den Helder, het kappen
houtgewas in deze gemeente
verboden. Het uitvaardigen van deze
verordening staat zonder twyfel in
verband met het rooien der boomen
langs Hoofdgracht en Weststraat.
Door de gozameniyko bewoners van
Hoofdgracht en Weststraat is heden
morgen het volgend adres aan den
Raad verzonden:
„Geven met verschuldigden eerbied
te kennen ondergeteekenden, allen
bewoners van de Hoofdgracht en
Weststraat,
„dat zy met leedwezen gezien heb
ben het begin van de uitvoering van
het raadsbesluit, waarbjj werd besloten
tot rooiing o.a. van schier alle boomen
langs deze beide grachten
„dat zy vermeeneu, dat dit is ver
nieling van natuurschoon (waaraan
den Helder toch al niet ryk is) zonder
voldoende noodzaak eo niet in ver
houding staande tot bet Dut dat z£
afwerpt
„dat in de rapporten van de Ned.
Heide Maatschappy weliswaar gead
viseerd wordt tot rooiing van de thans
gemerkte boomen, doch dat in die
zelfde rapporten verklaard wordt, dat
het niet wenscbelyk is groote blokken
ineens op te ruimen, wegens het feit,
dat nieuwe aanplantingen hier zeer
moeilijk aankomen
„dat de kwestie der brandstof voor
ziening door de Heide Maatschappy
uitdrukkeiyk wordt uitgeschakeld, en
de hoeveelheid en kwaliteit brand
hout, die aldus verkregen wordt, bo
vendien van dien aard ia7 dat bier voor
b.i. het giatjuschoon niet mag worden
opgeofferd.
„Ondergeteekenden merken overi
gens nog op, dat tengevolge van het
met spoed bijeenroepen van den Raad
het niat mogelijk was meerdere hand-
leekeningon bijeen te krygen. doch
dat zy de bowyzon hebben gekregen,
dat de gansche bevolking het verzoek
van ondergeteekenden ouderschryft.
Gehspl spontaan toch ontstonden van
meer dau eoas ztfde adresbewegingen
over deze kwestie.
.Ondergeteekenden doen mitsdien
een driegend beroep op den Raad,
dat het hem moge behagen bedoeld
besluit niet verder te doen uitvoeren,
althans nüst in den omvang als v
van nu sprake js,"
Logger gestrand.
Hedennacht is bewesten de Koog
op Tejel gestrand de logger „Zegen
en Vlijt", schipper van der Zwan.
van Maassluis.
De bemanning is in do eigen sobeeps-
boot op Texel geland.
De logger is vermoedeiyk verloren
Curiivoering van ons Bed,
BINNENLAND.
Nederland—Dultschland.
Naar het Hbli. verneemt wordec,
in afwachting van het definitief tot
stand komen van de kolenovereon
komst, de onderhandelingen tusschen
do Nederlandsche en Duitsche re
geeringavertegenwoordigero over an
dere aaögelegenheden voortgezet. De
besprekiugen loopen thans over de
levensmiddolen.
Onze schepen In Ameriftainschs
havens.
De „Mornicg Post" meldt uit Was
hington dat de „New York Times"
de halstarrigheid bespreekt van de
Nederlandsche regeering en de ree-
ders dor (vier en tachtig) Nederland
sche schepen in Amerikaansche ha
vens, die du ladingen aan boord laten,
waar ze snel bederven, inplaats van
te pogen mot de AmarikaaDSche re-
geer in g tot overeenstemming te ko
men.
Het blad wyst er op dat de Neder
landsche regeering zal moeten be
grijpen, dat er toch geen vergunning
zal worden gegeven om de ladingen
te vervoeren naar Nederland en dat
er kan8 is dat de ladingen in beslag
zullen worden genomen als er niet
gauw een oplossing wordt gevonden.
Als de schepen gauw lossen zullen
ze aan de kustvaart deel kunnen
nemen. Het geladen graan begint nu
te rotten en het is dwaas te veron
derstellen dat de regeering zal toe
staan dat dit graan bederft terwyi
het noodig is voor Amerika en voor
de geallieerden.
Engelsche kolan.
Dat de kolenlevering door EDgeland
thans wel definitief in orde is, kan
hieruit blyken, dat een 18 tal stoom
schepen van Rotterdam voor het vor-
voer is opgenomen. De leiding van
het vervoer hoefc de Scheepvaart en
Steenkolenmaatscbappy, die, behalve
haar eigen schepen, daarvoor andere
gebruikt, welke zich viywillig daar
voor hebben aangeboden. Het zyn de
„Zyldyk" der Holl.-Amerika-iyn, de
„Lopperaum" van de Stoomvaartmaat
schappij Oostzee, do „Agneta" en
„Folmina" van de firma Jos. de Poor
ter, de „Otls Tetioax" der firma Hudig
Pieters en het stoomschip „Aug.
Borremans" van do firma J. van Stuon.
De schepen zullen zwart geschilderd
worden, terwijl de begeleidende sleep
boot „Wodan" een witte kleur zal
hebbon. Wy vernemen, dat de vracht
f 15 per ton bedraagt, terwyi de ver
zekering van het schip voor regeerings-
rekening plaats beeft. Hblad.
De Steenkolenvaart op Engeland.
Een deputatie uit het bestuur der
Vereeniging van Gezagvoerders en
Stuurlieden ter Koopvaardij had gis
teren een audiëntie by den Minister
van Landbouw enz, over de te ver
wachten steenkolenvaart op Engeland.
In den loop van het onderhoud
bleek in tegenstelling met loo
pende geruchten - dat geen enkel
schip door'de regeericggerequireerd
is voor die vaart en dat van regee-
ringswege geen enkele waarborg
hoegenaamd voor de veiligheid der
navigatie In bet versperde gebied
gegeven wordt.
Da vaart op do Earas.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Delfiyi heeft zich tot den
minister vau buitenIandsche zaken
gewend met het verzoek, ai het
mogelyke te doen, opdat de grens
regeling tusschen Nederland en
Duitschland op de Eems zoodanig wor
de goregeld, dat van uit de haven te
Delfzijl ten allen tydc vryelyk ovor de
Eems als vaarwater kan worden
beschikt.
Da Duitsoha vliegtuigen.
In aansluiting met het communi
qué van 30 September j.1. kao, ter
weerlegging van onjuiste berichten
in de Duitsche pers, worden gemeld,
dat de twee Duitsche vliegtuigen, die
op 26 September j.1. in de Wielingen
werden aangehouden, ver binnen de
Nederlandsche grens der territoriale
watereu lagen. Deze grens is in het
zuidelijk deel der Wielingen aange
geven door drie gekleurde boeien
met de Nederlandsche vlag als top
teekeD, liggende in het verlengde der
landgrens tusschen Nederland en
België. Het Duitsche vliegtuig, dat
door een motordefect moest landen,
werd ton anker liggende aangetrof
fen op 28G0 M. binnen deze grenslyn
het tweede vliegtuig, dat zonder nood
zaak binnen Nederlandse!) gebied
kwam, werd aangehouden op 3500
M. binnen de genoemde grenslyn te
water liggende. Peilingen, door twe6
marine vaartuigen gedaan, geven ab
solute zekerhéidomtrentdese plaatsen.
Oud-Onderofficieren Zeemacht.
Het bestuur der Nederlandsche Ver
eeniging van Oud Onderofficieren der
Zeemacht heeft zich namens haar
tot den Minister van Marine
gewejuj met het verzoek, een toeslag
op hun pensioen oi een gratificatie
te verkrygen.
Warm watsr.
De gemeentelijke warmwaterver
strekking vindt steeds meer ingaDg.
Te Alkmaar, Apeldoorn en in tal van
andere gemeenten is men er, blykens
ingekomen berichten, reeds mee be
gonnen.
Een wanordelijke vergadering
Aia het „Hbl." ontleeneu wy h6t
volgende verslag betreffende de
gisteravond in Amcrieain" te Amst6r
dam plaats gehad hebbende vergade
ring van de afdeeling Amsterdam
der VereenigiDg voor Vrouwenkies
recht. Movrou-jv Ketelaar opende de
vergadering en gaf het voord aau
mej. Martine Wittop Koning. Deze
had tot onderwerp gekozen„Gs
meer schappeiyke keukens en samen
werking der huisvrouwen op elk
gebied". Maar van deze samenwerking
der huisvrouwen bleek na afloop der
lezing bitter weinig. Velen hadden
geboor gegeven aan den oproep der
„Tribune" om op te gaan naar het
Smulpaleis en protesteerden ton
heftigste togen het goede dat mfj
Koning van de Crntrale Keuken
vertelde.
Spr. wees er oa. op, dat men in
Holland slechts weinig buitenshuis
eet, om dat do Hollandsche
huisvrouw ons altijd wat goeds pleegt
voor te zetten.
Als 't ten minste geen koolstronken
zijn", werd uit de vergadering
geroepen. Vervolgens deelde mej.
Koning mede, dat het doel der
Centrale Keuken is, voor de groote
massa van arbeiders het voedsel te
bereiden. De arbeiders dienen voor
ondervoeding gespaard te worden.
Hierop ontstond een homerisch
gelach.
„Zrudt u d'r maar niet mee
uitscneiden werd er geroepen.
Spr. evenwel ging door en betoogde,
dat ook een groot voordeel der
Centrale Keuken hierin schuilt, dat
op brandstoffen in niet geringo mate
wordt bezuinigd. Vervolgens ging spr.
de bezwaren der instellingen na. Men
moet niet denken dal do Centrale
Keuken alleen voor den arbeider is,
ook meergegoeden gaan er heen. Men
moet zich niet schamen met ketel of
schaal naar de keuken te gaan, 'tis
immers geen bedeeling.
„Zou je die rede niet liever houden
voor de Industrieele Club in de
Kalverstraat?" werd opgemerkt.
Nadat spr. haar dikwei f onderbroken
rede had beëindigd, deelde de voor
zitster mede, dat or gelegenheid
bestond om vragen te doen.
Deze mededeeling werd met ge
schreeuw en gejoel ontvangen en een
menigte liefhebbers en liefhebsters
gaf zich op. Omdat mej. Koning met
den trein weg moest, zou ieder over
2 minuten beschikken.
„Dan moet jo maar tyd maken,"
werd er geroepen en verscheen een
juffrouw, die betoogde, dat mej. Koning
niet alleen voor baar eigen klasse
had moeten praten. (Applaus en ge-
geschreeuw). Dan posteert zich een
vrouw voor de bestuurstafel, die op
de vraag van de voorzitster, waar
over zy het woord verlangt, de zaal
inroept: „Te vragen heb ik niks,
maar te zeggen wel wat." (Rumoer).
„Waarom richt juffr. Koning zich niet
naar de villa buurten Daar liggen
de goederen by hoopen. Spr. verlangt
beschikbaarstelling van alle levens
middelen in Nederland voor de Cen
trale Keuken.
opgewonden jongeman draagt
daarna op pathetischen toou het meou
voor uit een „bourgeasiekeuken" te
Hilversum en hekelt de Centrale
Keuken te A'dam.
De menigte juicht dezen redenaar
enthousiast toe. „Je kunt mijn twee
minuten d'r by krygen", klinkt 'n
stem, „ga maar door".
Een ander spreker betoogt, dat de
Centrale Keuken den arbeider zyn
persooniyke vrijheid ontneemt. Spr.
qualificeeit de consumptie als zynde
stinkend, op de beenderen prykt nog
huid en baar en de koolstronken
spelen in bet voedsel een voorname
rol. De menschen worden gemaakt
tot „barlekynen" - van boven af
trekken ze aan 'n touwtje".
Weet jy wel", vraagt spreker mej
Koning, „dat wat jullie eten, is
voortgebracht door de productieve
arbeiders? Voelt mej. Koning ook
raar.r iets voor de arbeider», dan moot
zij zich op bunue zyde scharen.
Weer een ontevredene neemt de
Centrale Keuken een instelling „la-
gesteld voor smeerpozen" (teskenen
vau groote instemming). „Laat de
Keizersgracht d'r ook 's heengaan".
Stem uit 'tpubliek: „Ikzal'.t.eten
voor j) halen, als jy 't voor mfiu
oogen opeet; dat bestaat, eenvoudig
niet, dan moet jo naar Zwitserland
om op te knappen". Gehamer, gegil,
gesis en gejoel, Varkensbeinije en
dergeiyke kreten werden geboord.
Een opgewonden vrouw gilt er voort,
durend tusschen.
Ondor groot kabaal repliceert mej.
Koning, 't Eten is niet bedorven.
Een welgedane kiesrecht dame wordt
toegeroepen: „je eet ook geen kool
stronken, maar biefstuk."
Mej. Koning wordt toegeschreeuwd:
„Ga maar weg, we ku:.nen wel
Duiten je." Daarna verlaat spr. de
zaal en wordt het rustiger.
Mevr. Thiel-Wehrbein stelt het
belang van het vrouwenkiesrecht in
het licht en legt den nadruk op de
groote gasbesparing, die door de
Centrale Keuken wordt bereikt. Juffr.
Koüing noemt z(j de heraut dor be
zuiniging. (Gelacb.) Vervolgeus geeft
zy don vrouwen tevergeefs raad op
te houden met tieren en razen.
Succes nihil.
Na de rede hernieuwt zich het
kabaal. Verschillende dames wordt
het feest te machtig.
Debaters en debatater» dalen van
tafels en stoelen af en vormen een
„avondje" om de bestuurstafel. Poli
tieke redevoeringen en afkammery
van de Centrale Keuken wisselen
elkaar af. Ten slotte posteeren zich
eenige mannen met hoeden en pet
ten aan den ingang en collecteeren
voor de gezinnen der dienstweigeraars.
Onder protest der voorzitster tegen
deze handelwijze, wordt de vergade
ring te elf uur gesloten.
Over kolen-bezuiniging.
De kachels in onze gemeente-scho
len verslinden eiken winter een groote
massa kolen. Véle gezinnen zouden
ruimschoots bedeeld kunnen worden
van hetgeen hier gedurende eenige
maanden door do schoorsteenen gaat.
In normalen tyd heeft doze verwar-
miugszaak misschien wel nooit de
buitengewone aandacht bezig gehou
den. Maar nu we tegenwoordig in
veie dingen moeten bezuinigen en
speciaal zuinig dienen om te springen
met de brandstoffen hebben B. en W.
dezer gemeente in navolging van
andere plaatsen de noodige maat
regelen genomen om dit vraagstuk
op te lossen. Het personeel dier scho
len kreeg de opdracht om t.e bespre
ken hoe het best gehandeld kon
worden om in deze zooveel inogelyk
te besparen en lipt gevolg hiervan
was, dat verschillende voorstellen
werden gedaan waaronder één om de
scholen des Woensdags en des Zater
dags den geheolen dag vry te geven.
Dit. werd ter beoordeeliug aan den
district schoolopziener werd opgezon
den. Deze keurde dit plan echter niet
goed en meende dat het beter
om school te houden iederen dag
van 's morgens negen tot 'a middags
ééa uur.
Nood breekt wetten en als er be
zuinigd móét wqrden in de brand
stoffen dan kunnen de scholen nog
wel iets doen. Doch wy betwyfelen
of bet idéé van den schoolopziener
nu het meest practische is. Wanneer
er werkeiyk bezuinigd moet worden in
de scholen, dan ïykt my het denk
beeld van het personeel het beste.
Zoo'n schoolkachel wordt 'a mor
gana vol geladen en als er door de
een of andere kouweiyke onderwijze
res of kouweiyken meester maar
niet op los gestookt wordt, dan bran
den zy van negen uur af zorg
vuldig getemperd tot in den middag
en alleen bij bar winterweer is het
noodig dat ze nog eens een beetje
voorzien moeten worden.
Een kachel is geen gaspit. Draai
om en basta. Een schoolkachel legt
dikwijls nog wel een uur te branden
wanneer hetfeiteiyk niet meer noodig
was. Waar ze - met beleid gestookt
's morgens van branden, daar
kunnen ze het des middags ook nog
wel van doen en dan hebben
lokalen veelal een zoodanige tempe
ratuur dat het ergste geleden is.
Nee, wil men besparen zoodat
het de moeite nog wel loont,
dan moeten de kachels tweemaal
per week in het geheel niet aange
maakt worden cn op deze manier
wordt dan tevens ook minder gas
gebruikt in de scholen. Want iederen
Woensdag- eD Zaterdagmiddag moet
er gewerkt worden en soms gaat
om half vier bet licht al op tot acht
uur. In donker kan je niet schoon
maken en al doet een conciërge nog
zoo zuinig de gangen moeten
geregeld verlicht zyn en in ieder
lokaal dient b(j tydens zyn bezigheden
toch wel één pit te hebben. Wanneer
er nu toch iets gedaan moet worden
om wat te bezuinigen en er op
Woensdag en Zaterdag geen school
is, dan hoeft dit niet en de werk
zaamheden kunnen reeds 's morgens
beginnen en men is vóór de duisternis
invalt kant en klaar.
En dan alB het idéé van den
schoolopziener toch niet veel oplevert
voor kolenbezuiniging waarom
moeten de scholen alle middagen leeg
staan en waarom moeten de kinderen
die halve dagen rondloopen? Zullen
ouders daar lekker mee wezen?
Zya die in den regel niet biy, dat
„er nog een school ia"? Stel U voor,
Heldersche moeders, gy krygt uw
lievelingen daarmee iederen middag
thuis i Nietheeriyk? Dan maar liever
- ais'tin Godsnaam niet ander kan
de Woensdag- en Zaterdagmorgen,
boor ik reeds velen zeggen. Zoo is
het. Vooral met het oog op de resul
taten van de besparing. Want daar
gaat het toch om? Welaan. Het is
dan ook te hopen, dat B. en W. het
ingediende voorstel van het personeel
als de voordeeligste oplossing zullen
goedkeuren.
DE OORLOG.
Van het Westelijk front.
Parya, 9 Oct. Na over de Broenbeek
getrokken te zyn, namen de Fran
schen vyandelyke verdedigingswerken
op een front van-2600 M. en een ge
middelde diepte van twee K.M., de
dorpen St. Jean, Mangelaere en Veld-
boek, benevens een groot aantal
•even en blokhuizen.
Er werden 900 krygagevangenen
gemaakt waaronder 12 officieren.
De Eagelachen hebben meer dan
1000 man gevangen genomen.
Parys, 10 Oct. In België hebben
do Franschen hun vooruitgang beoos
ten Draaibank scherper aanzettend,
zich van de hoeve Papegord meester
gemaakt. Ze maakten een veertig tal
gevangenen. Wy versterkten onze
vermeesterde stellingen. Sedert gister
ochtend zyn 400 man gevangen ge
nomen. Da Duitsch6rs deden een
hevigenaanval benoorden hetChaume
bosch en kregen voet op sommige
punten onzer vooruitgeschoven linie.
Berichten ontvangen tijdens
het afdrukken van ons blad.
Londen, 11 October. De Russische
regeering verklaart in een derde
manifest, dat zy om de werkeloos
heid te verminderen een geleidelijke
demobilisatie zal voorbereiden. Ver
schillende maatregelen op landbouw
gebied worden genomen. Nieuwe be
lastingen, waarondereen oorlogswinst,
zullen worden ingesteld.
Eindhoven, 11 October. Giatermid
dag sprongen te Mierlo twee Duitsche
deserteurs de woning van de weduwe
Joosten tienen. De vrouw werd aan
een stoei gebonden en mishandeld.
Een driejarig kind, dat begon te
huilen weid door do indringers
die vreesden dat de buren opmerk
zaam zouden worden gemaakt ge
worgd.
Daarna maakten zy zich meester
van 40 gulden.
Enkele boeren die gewaarschuwd
waren, zetten oe indringers na; ook
militairen wielryders namen aan de
achterolging deel. By Straten werden
de Duitschers gearresteerd. Gevanke
lijk werden zy naar Helmond over
gebracht.
De toestand der mishandelde vrouw
is zeer zorgwekkend.
Qro.nt.nv.lllng Anm Pnulowna.
gehouden op 9 Oct. 1917.
Slaboonen f 18.- a f19.-, witte
kool f 3 60 a f4.-, roode kool f3 70
a f7 50, bieten f2.60 a f 2 80, alles
MARINEBERICHTEN.
Door den minister van marine zijn de navol
gende muUiltn gelast;
Officier van geremdheid der te U. J. S. Hon-
coop, thans geplaatst te Amsterdam, met 1 Nor.
1917 geplaatst bij het Marlnehospltaal te Wil
lemsoord Idem D. B. Jochems, van Hr. Me.
Hollend, met 1 Nov. geplaatst te Amsterdam,
teneinde de colleges te beaoeken van pror.
Me odes da CostaIdem O. van Heek, 1 November
November overgeplaatst van Hr. Ma.Neptunue
naar Hr. Ms. Wachtschip Willemsoord en Idem
P. Q. F. H. M. A. Vermast, thans ter beschikking,
met 1 Novembc- geplaatst aan boord Hr. Ms.
NeptunuB.
Luitenant ter zee der le kl. H. J. Pek, 16
October van •s-Bökswerf te Willemsoord, gede
tacheerd op Walcheren; idem J. Hoogenhujjre,
16 October belast met het bevel over Hr. Ms
Frlso; luitenant ter zee der Se kl. J. B. H. Blom.
officlerenmachtntat der 8e kl. E. I. J. Nandorff
en O. A. Poot, met 16 October geplaatst aan
boord Hr. Ms. Frlsoluitenant ter zee der Se kl.
J. A." V. Swenker, 16 October eervol ontheven
van het bevel over Hr. Ms. Thor en eep!
op Vlielandluitenant tor zee der le kl.
Gregory, SS October eervol ontheven va
bevel over Hr. Ms. Havik en gesteld ter Be
schikking; luitenant ter zoo dor Se kl. marine-
rosarve A. do Haan, 22 October oor vol onthoven
van het bevel over Hr. Me. Wodan en belast met
bet bevel over Hr. Ms. Havikluitenant ter zee
der 2e kl. marine-reserve B. Borat, 20 October
overgeplaatst vsn Walcheren naar Hr. Ms.
Wachtschip Willemsoord en 23 October belast
met het bevel over Hr. Ms. Wodan; luitenant
ter zee der 2e kl. Q G. A. Netscher, 18 October
overgeplaatst van Hr. Ms.Heemakerck naarHr.
Ms. Balder.
Luitenant ter zee der Se kl. A. prins, 80 Oct
overgeplaatst van Vlieland naar Hr. Ms. Wacht
schip Willemsoordadelborst dor le kl. marfoe-
rosorve J. de Vrlos, 16 October van Hr. Mn.
Wachtschip Willemsoord naar Hr. Ms. Korte-
naer; adelborst der le kl. marine reserve, F. W.
Hagendoorn, 17 Qotober van Hr. Ms. Dolfijn naar
Vlieland buitengewoon adelborst marine
reeerve W. E F. Hazebroek, 16 October van Hr.
Ms. Wachtschip HeUevoetsluls naar Hr. Ms.
Wachtschip Woord: ld. A. Boosman,170ct. van
Hr. Me. Atjeh naar H». Ms. Doll|)aIdem F. W.
Groot. 17 Octobor Ml Hr. Me. AtjoL nas-
Ma. Wachtschip W.vRd; ld-G.C. Voorrips, 1.
van Hr. Ms. Atjeli naar Hr. Ms. Wachtschip
Willemsoord; Idem J. Luske on G. Mulder, 1<
October van Hr. Ms. Atjeh naar Hr. Ms. Wacht
schip HeUevoetsluls.
Do machinisten W- J. M. Limers, van Hr. Ms.
Koningin Emma en J. G. LI O. van Erkel, van
Hr. Ms. Vulcanus, zullen 17 October van plaat
sing verwisselen.
Opgave van overgeplaatste onderofficieren der
zeemacht Op 10 Octobersergeant der mariniers
L de B!aa)j van Marinekazerne Amsterdam naar
Terschelling, onder Intrekking van de bovolen
overplaatsing van den sergeant der mariniers
H. C. J. NlJbacker op dien datum van Marine
kazerne Amsterdam naar TerscheUlng- Op 16
Octobarmachlnedril vermajoor P. Hartland, van
Dlngin Emma naar Hr. Ms. Volharding; Idem
J. Uit den Bogaard, van Hr. Ms. Waclitschlp
HeUevoetsluls naar Hr. Ms. Frlso; Idem J.Smlt
Roeters, van Hr. Ms. ""hor naar Hr. Ms. Schor
pioen.
By bet vast personeel van het Kon. Instituut
voor de Marine wordt met 1 November de
sergesntbofmeester P. Bizel bevorderd tot bot-
tellermajoor.
De seemUlclenmacblnedrUver P. Kroll ls met
ingang van 12 October bevorderd tot korporaai-
seumUIclenmachlnedriJver.
AGENDA.
Cinema Palace Binnenhaven 2. Hoofd
nummer Vervlogen geluk.
Eerste Helderache Bioscoop. Kanaalweg
118. HoofdnummerDe Zoon van den
Spoorwegkonlng.
Tavenn-Bioscoop. SpoorgrachL Hoofd
nummer; De gehelmzinnigen.
11 Oct. Volkssangavond In Casino, 8 uur.
Burgerlijke Stand v. Helder,
van 6 tot en met 10 October 1917.
ONDERTROUWD: J. G. Friede-
ricb en J. G. Hollander, E- A. Groot
huis en J. v. Brederode, A. H. v.
Hooydonk en A. Feyen, M. Hoek en
J. J. Dienaar.
GETROUWD: P. v.d. Eyk en M.
van Dam.
BEVALLEN: J. L Flens-Clota.z.
P. Griek~de Graaf, z. K. Adriaanse—
Rieff, d. N. Koekebakker—van Til, z.
M. Bakker—Pronk, d. D. Bos—Klein, z.
V. Manuel-Pasterkamp, z. M. de
Jong—Sanders, z. C. M. E. Ameaz
Keijzer, z.
OVERLEDENG. van den Oever,
19 jaar, W. K. de Boer, 72 jaar. C.
KarsmaD, 79 jaar. H. E. Franke-
wed. H. J. Aenee, 75 jaar.
100 K.G.; andyvie f 0.90 a f 1.-
100 krop.
De BURGEMEESTER van HELDER
brengt ter kennis, dat:
le. De MINISTER van LANDBOUW,
NIJVERHEID en HANDEL,
Gezien artikel 8 der Dlstrlbutiewet
1916,
Hsaft goedgevonden
met handhaving zyner beschikking
van 2 Juli 1917, No. 42226, Afdeeling
Handel
I. vast te stellen
a. de navolgende maximum tus-
scbenbandelpryzen voor:
aardappelmeel (onverpakt) f84.- per
100 K.G.
aardappelmeel (pakmeel) f40.50 per
100 K.G.
dextrine f46.- per 100 K.G.
sago f42 60 per 100 K.G.
b. de navolgende maximum klein-
handelpryzen voor
aardappelmeel (onverpakt) f0.I9 per
V, K.G.
dextrine f0.251/» per V, K.G.
II. te bepalen, dat de sub a ge
noemde maximum-tuaschechandei-
pryzen zyn te verstaan franco station
van bestemming, spoor, boot of laatste
De MINISTER van LANDBOUW,
NIJVERHEID en HANDEL,
Gezien artikel 8 der ïttstrtbuttewet
1916,
Reeft gbsagevonden
vast te stellen een maximum kietu-
handelprys voor Kindermeel, met uit
zondering van buitenlandscbe Kin-
dermeelen in origineels blikverpak
king, van 40 ct. per pakje van V» K.G.
en 31 ct. per pakje van K.G-
3e. De MINISTER van LANDBOUW,
NIJVERHEID en HANDEL,
Gezien ayne beschikking van 1 Oc
tober 1917, No. 102311 inzake verbod
van verkoop, aflevering en vervoer
van Calcium Carbid,
Heeft goedgevonden te bepalen:
dat voorloopig wordt Ingetrokken de
vrijstelling van het verbod tot afle
vering en vervoer van hoeveelheden
minder dan 1 K.G. genoemd sub 2,
en dat de uitzondering sub 2, gemeld,
worde gelezen als volgt:
2. Het verbod sub 1 gesteld is niet
van toepassing op de hoeveelheden
calcium carbid van minder dan 1 K.G.
aanwezig in verlichtingstoestelleD,
welke bevestigd zyu aan en dienen
ter verlichting van voertuigen.
4e. De MINISTER van LANDBOUW,
NIJVERHEID en HANDEL,
Heeft goedgevonden
in afwyking van het ter zake bepaalde
in zyne beschikking dd. 8 April jl.
No. 28600 B, Afdeeling Handel, sub.
2b, alsnog te bepalen dat voor boter,
verpakt in blik, boven den voor ge
meld artikel vastgestelden maximum-
pi ys, respectieveiyk in rekening wor
den gebracht:
voor hoeveelheden kleluer
dan 400 gr80 ets.
voor hoeveelheden van meer
dan 400 gr. tot I K.G. 40
voor hoeveelheden van meer
dan 1 K.G. tot 2 K.G. 60
voor hoeveelheden van meer
dan 2 K.G. tot 5 K.G. f 1.25
voor hoeveelheden van meer
dan 5 K.G. tot 10 K.G 2.40
voor hoeveelheden van meer
dan 10 K.G2.8Q
Helder, 11 October 1917.
De BurgemrMier voornoemd
W. HOUWING.
MARKTBERICHTEN.
Behagen, 11 October 1917.
14 Paarden
2 Veulene
Ossen
82 8tieren
220 Qeldekoeieu (magere)
249 Qeldekoeieu (vette)
86 Kalfkoelen
Vaarzen
108 Pinken
80 Qraskalvereo
19 Nuchtere kalveren
r ïea- 1 800.-
110.- 200.-
a-o.-
8a- 460.-
190.- 2CO.—
180.- 480.-
880.- 800.-
Schapen (magere)
922 Schapen (vette)
Overhouden
66 Lammeren
9 Bokken en Qellen
48 Biggen
Konijnen
800 Kippen
- Duiven
De DIRECTEUR van het LEVENS
MIDDELENBEDRIJF maakt bekend,
dat van af MAANDA8 15 OCTOBER aan
het Levenamiddelsnburtau KERK8RACHT
KAARTEN zullen worden uitgereikt,
waarop by den Detailhandelaar
zal kunnen worden verkregen.
Oaze petroleumkaarten worden alleen
verkrijgbaar gesteld voor gezinnen welke
noch gas, noch elsctrlcltelt voor ver-
llchtings- of kookdoelelndan bezitten,
en zelf niet da oorzaak zijn geweest,
dat zij van dat gebruik door da overheid
zijn uitgesloten.
De uitreiking der kaarten geschiedt
op vertoon van het Ingevulde gezins
ben boekje en onder opgave van den
naam van den Detailhandelaar, in
alphabetische volgorde en wel:
Op Maandag 15 October voor hen,
wier geslachtsnamen beginnen met
de letters A, B, C, D, E, F, G, H.
Op Dinsdag 16 October: I, J, K, L,
M, N, O, P.
Op Woensdag 17 OctoberQ, R, S,
T, U, V, W, Y, 2,
Voor het KOEGRAS worden de
petroleumkaarten in dezelfde volg
orde verkrygbaar gesteld by den
Agent van Politie te Jultanadorp.
Helder, 10 October 1917.
De Directeur voornoemd,
A. G. A. VERSTEGEN.
Den lSan October hopen onze
geliefde Ouders
R. SCHENDELAAR
en
T. VAN TIL,
hunne 12Vi-Jarige Eehtvoreenlglng
te herdenken.
Hunne liefhebbende Kinderen,
AAGJE.
TEUNIS.
MEINSJE.
JOHANNES.
Geboren:
HENOERIKUS HERMANUS.
Zoon van:
K. FLENS en
J. L. FLENS-CLOTS.
Den Helder, 6 October 1917.