HELDERSCHECOURANT
GEMEENTERMDJAN HELDER.
No. 4841
ZATERDAG 13 OCTOBER 1917
46« JAARGANG
Op- en ondergang ven Zob en Maai
•a tijd van hoogwater (Texel).
(Wintertijd).
u..n Zon
Oct. op: ondw: op: onder; v.m.
Zondag 14 m. 1.88 a. 4.2 8.26 6.6 610 7.16
Maandag 16 6.17 1.10 6.27 6.1 7.16 7.16
Dinsdag 16 663 1.63 6.28 6.2 7.60 8.20
Woanad. 17 8.10 6.2 6 30 6.0 8.20 8.60
Dondtrd. 18 9 22 6316.31 4.68 8.66 9.20
Vrijdag 19 10B0 6 12 6 83 1.66 9 80 9 60
ZaUrdag 20 11.82 7.6 6 86 1.61 10.10 10.26
Spoedefschende vergadering
van Donderdag 11 October 1917.
Afwezig de heeren Da Zwart en
Van Neck.
De Voorzitter deelt mede, dat
is ingekomen een schrijven van de
heeren Van Breda, De Zwart, Bok,
Biersteker, Poll en Spruit, verzoe
kende op grond van art. 40 der
gemeentewet een spoedelschenae ver
gadering uit te schrijven. Naar aan
leiding van dit verzoek heeft de
Voorzitter aau den heer v. B'. kennis ge
geven, dat tegen de volgende week
Donderdag een gewone raadszitting
was belegd, en gevraagd of bedoelde
spoedvergadering niet tegelijkertijd
op dien dag kon worden gehouden.
Tot 's Voorzitters leedwezen was de
heer Van Breda niet genegen tot
deze tegemoetkoming, zoodat Voor
zitter gedwongen was deze spoed-
eischende vergadering uit te schrijven.
De heer Van der Veer zegt
geen convocatie te hebben gekregen.
Doordat spr. toevallig in de stad was,
hoorde hü van deze vergadering,
zoodat hjj aanwezig bon zijn. Kan
er ni8t wat op gevonden worden?
vraagt spr., dat iu dergelijke gevallen
de convocaties mij spoediger bereiken.
De Voorzitter zegt, dat de
convocatie gisterenavond is gepost.
De heer Van Breda antwoordt
allereerst op 's Voorzitter3 laaiste
opmerking omtrent de weigering van
spr. B. en W. tegemoet te bomen
door de vergadering te doen houden
op Donderdag der volgende week.
Spr. vroeg zijnerzijds nl. ook eene
tegemoetkoming van het gemeente
bestuur: uitstel van de aanbesteding
in kwestie tot na de raadsvergadering.
Toen B. en W. verklaarden hierop
Diet te kunnen ingaan, heeft spr.
zijnerzijds geslecht, dat dan ook deze
spoedvergadering zou doorgaan, daar
het hem niet wenscholijk leek eerst
de aanbesteding te doen plaats heb
ben. Ook de heer Bok, wien spr.
hierover raadpleegde, was van dezelf
de meening. Wanneer de ledeD, aldus
gaat de heer Van Breda voort, meer
aandacht geschonken hadden aan
bijlage 150, dan hadden zij beter de
strekking begrepen van het. moord
dadige beBluit, dat nu inzake deze
boomen onder den hamer is doorge
gaan. Het mea culpa geldt voor ieder
lid, hoewel er verzachtende omstan
digheden zijn te pleiten.
Bijlage 160 bevat eene onjuistheid.
Er staat nl., als zou de ter inzage
Ingezonden mededeeling.
Het laatste hulpmiddel.
De bloedarmoede maakt daarom
zooveel slachtoffers, omdat de per
sonen die er door zijn aangetast,
meestentijds eerst dan hun toevlucht
tot de Pink Pillen nemen, nadat zij
zonder succes alle behandelingen heb
ben gevolgd die huu waren aange
raden. Hoeveel verstandiger ware
het toch reeds by de eerste ver
schijnselen van bet kwaad zich tot
de Pink Pillen te wenden. Doordat
zij gewacht heeft dit te doen, heeft
mad. Denoyelle, 15, route d'Asnières
te Paris Clicby, zoovele pijnlijke uren
doorleefd.
„Sedert een jaar was ik erg ziek,
schrijft ons mad. Denoyelle. Ik was
uitgeput door höt zoogen van mijn
jongetje. Hoewel ik vele versterkende
middelen gebruikte, kwam mijn ge
zondheid niet terug. Ik gevoelde mij
al zwakker en zwakkerik had ste
ken in den rug, ik sliep bijna niet
meer en mijne maagkrampen deden
mij te zeer lijden om to kuunen eten.
Eods, dat ik naar de Mutmlité Mater
nelle te Clicby ging, waar ik dikwijls
kom, maakten de dames van het be
stuur zich ongerust over mijn bleek
heid en mijn zwakte. Toen zij ver
namen dat niets mij bad geholpen,
raadden zij m(j aan de Pink Pillen
te nemen. Ik nam er een proef mee
en was wat in mijn schikte bemer
ken dat ik van af de eerste doosjes
vooruit ging. Ik bsn regelmatig met
de behandeling voortgegaan en nu
genezen. Mijne steken zijn verdwenen.
Ik slaap goed en ik heb mijn eetlust
weergekregen. De Pink Pillen heb
ben bij mij werkelijk een wonder
verricht."
Wij hebben later van de directie
der Mutualité Matemelle te Clicby
de bevestiging der genezing van mad.
Denoyelle ontvangen.
Dit voorbeeld bewijst dat men met
de Pink Pillen nooit aan de genezing
moet wanhopen. Maar het ia natuur
lijk altijd te verkiezen zijne pijnen
te verkorten, vooral wanneer dat
zoo gemakkelijk en zoo weinig kost
baar is. De Pink Pillen zijn altijd
hot krachtdadige middel in alle ge
vallen van bloedarmoede, bleekzucht,
neurasthenie, zenuwziekte, maagpij
nen, algemeene verzwakking. Zij
herstellen hec bloed, versterken de
zenuwen, prikkelen de natuurlijke
functies.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
f 1.76 per doos, en f9.- per zes
doozen bij het Hoofddepót der Pink
Pillen, Naasaukade 314, Amsterdam;
voor Helder en Omstreken byAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 93,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63;
te 8chagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. BUIS, en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
legging van de rapporten der Heide
Maatschappij geschied zijn overeen
komatig den in de vergadering van
4 Sept. uitgesproken wensch. Ia die
vergaderiüg is er echter niet over
gesproken, zooals uit de notulen bleek,
wel in de vergadering van 2 Aug.
En de leden van den Raad, dit
lezende, hebben gedacht: het is in
orde en overigens het geval niet zoo
zwaar opgenomen.
Wat is nu, vraagt spr. in de ver
gadering van 2 Aug. besloten? Er
is besloten een aantal boomen te
rooien en daarvoor nieuwe te planten,
Op voorstel van den heer Adriaanse
werd besloten het rapport der Heide-
Maatschappij ter lezing te leggen en
met een nader voorstel te komen.
De bedoeling hiervan was geen andere
dan een meer oordeelkundige aan
wijzing te krijgen omtrent de te
vellen boomen. Niemand onzer heeft
de strekking begrepen van dit voor
stel, tot ods en do gansche gemeente
voor een paar dagen den schrik om
't hart sloeg nu bleek, dat de fraaie
lanen langs Weststraat en Hoofd
gracht zouden worden gerooid. Een
menschenleeftijd heeft het geduurd
voor deze lanen aldus zfjn geworden.
Hoezeer apprecieerende het oordeel
kundige der Ned. Heide-Maatschappij,
mag er toch wel even op gewezen
worden, dat de aanplanting langs
den Kanaalweg nog wel langer dan
een menschenleeftijd zal noodig heb
ben om mooi te worden.
Spr. heeft thans, óm het moord
dadige plan te verhinderen, voeling
gehouden met zijne medeleden ten
einde hen te polsen of zij het aldus
hadden bedoeld. Allen meenden, dat
het genomen besluit betrof eene uit
breiding van het vroegere en daar
van etn uitvloeisel was.
Namens de geheele bevolking be
pleit spr. het behoud van de boomen
on stelt voor het raadsbesluit in
kwestie in te trekken.
De heer Over de Linden
schaart zich gaarne aan de zijde van
den beer Van Breda wat betreft de
boomen rondom de werf. Spr. herin
nert aaD het adres der bewoners van
dea Kanaalweg nos. 1 tot 42, die
ook vragen om behoud der boomen.
Da heer van Breda heeft dit niet
De heer Van Breda: Er ia reeds
besloten deze te rooien.
DeheerOver de Lindenwenscht
dan het vooratel-Breda uit te breiden
en ook het gedeelte van het raads
besluit, dat op deze boomen betrek
king heeft, in te trekken. Spr. vindt
dit het mooiste punt van den Helder,
en de boomen vrijwaren de bewoners
legen wind, zon en regen.
De Voorzitter deelt mede, dat
van de gezamenlijke bewoners van
Hoofdgracht en Weatatraat een adres
is iDgekomen strekkende om de boo
men te behouden. Een tweede ver
zoek van gelijke strekking met 300
handteekeningen, van den heer Van
Grunuingen. Hierin, evenals in het
eerste, wordt medegedeeld, dat we
gens deze spoed-vergadering met de
verzameling van handteekeningen
moest worden gestaakt. Een derde
adre3 is van den Directeur der R.H.B.S.
gekomen, verzoekende verwijdering
van ds voor dit gebouw staande boo
men, zulks op grond van lichtbeneming
en van vochtafzetting, waardoor boe
ken en leermiddelen schimmelen.
De heer De Ven: Uit de rede
neeringen van de heeren Van Breda
on Over de Linden zou men kunnen
afleiden, dat geen enkele boom zou
moeten worden gerooid. In 1907 za
gen alle raadsleden in, dat de boomen
weg moesten, om de kosten is dit
toen niet geschied. Spr. meent, dat
dat deel dat het slechtst was, toch
nu niet begrepen ia onder het verzoek.
Op Hoofdgracht en Weststraat zijn
verschillende boomen, die gerooid
moeten worden. Jonge boomen in
planten gaat niet, dus was een radi
cale maatregel noodig. En de heeren
overdrijven als ze zeggen, dat het
meer dan een menschenleeftijd zal
duren eer die boomen weer groot
zijn. Op den Kanaalweg beginnen ze
thans te groeienin den regel gaan
daar eenige jaren mee heen voor ze
aan den groei zijn. Een andere kwes
tie is natuurlijk of het noodig was
zoo radicaal als thans te rooien, daar
over kan men van meening ver
schillen.
Da heer Biersteker: De Raad
is stillehij verkeert blijkbaar onder
den indruk van zijn eigen stommiteit.
Laat het ods maar ronduit bekennen,
dat we niet geweten hebben wat we
dedenbeter ten halve gekeerd dan
ten heele gedwaald. Wat spr. per
soonlijk betreft, had de vergadering
wel de volgende week kunnen plaats
hebben.
Toen ik las wat er gebeurd was,
sloeg mij de schrik om het hart.
Wat zijn we begonnen I dacht ik, en
nu ik de volle consequenties van
het raadsbesluit zie, moet ik eerlijk
zeggeu ze niet aan te durven. Is bet
nu niet, vraagt spr., de tijd te be
ginnen met het uitvoeren van een
vroeger voorstel: n.1. blokagewijze
opruiming? Men beginne met het
slechtste gedeelte, aan den Kanaal
weg, dat al vroeger op de nominatie
stond. Ea verder de eerste gedeelten
Hoofdgracht en Weststraat zooals
In het rapport der Heide Maatschappij
staat vermeld, nader te bekijken en,
als het noodig is, een meer partieeie
opruiming te houden.
De Voorzitter: Het beeft het
College aan het hart gegaan met
deze voorstellen te komen en ik kan
me voorstellen, dat men bezield is
met haat tegen ons wogens dit voor
stel. Iedereen wil gaarne houden wat
h\j heeft, we zien dat aan den heer
Over de Linden. Het rapport van de
Heide-Maatschappij echter is van
deskundigen. Ruimen we bij gedeelten
op, dan wordt de toestand van jaar
tot jaar slechter. Men heeft hier
vroeger onoordeelkundig gepoot, te
dicht op elkaar enz. (zooals in Prins
Hendriklaan). Thans is de geschiktste
tfjd om eene opruiming te houden
het bout is duur. Wat inplanting
betreft, een iep leent zich daar
niet voor, die groeit niet in de scha
duw. Wat de boomen aan den Kanaal
weg betreft, daar zijn te jonge
boomen ingeplant. De beplanting
Weatatraat-Hoofdgracht ziet er niet
onaardig uit, maar er is geen boom
b\j, die goed is.
De heer Over de Linden voor
ziet van een nieuwe beplanting niet
veel beters. De Voorzitter stelt een
groot geldelijk voordeel in het voor
uitzicht spr. gelooft dit niet, boven
dien is dit hout de eerste maanden
niet geschikt voor brandhout. Spr.
herinnert zich verschillende vroegere
burgemeesters, die niet gedoogden,
dat hier een boom weggenomen werd;
noch burg. Lette, noch Stakman
Bosse, noch Beukenkamp. De heer
Van Steyn eindelijk nam een lid van
de Heide-Maatschappij in den arm,
en die heeft boom voor boom ge
nomen en toen bleef er geen een
staan. Burgemeester Van Steyn echter
durfde de consequentie niet aan en
het rapport bleef liggen. Thans gaat
de gemeente maar op dat rapport door.
De heer Adriaanse verkeerde
ook in de meening, dat het hier betrof
enkele boomen, die opgeruimd moes
ten worden. Er is gezegd, dat de
boomen te dicht op elkaar stonden,
dat er best wat weg kunnen, o. a.
in de Prins Hendriklaan. Welnu, laat
men dat dan doen, dan behoeft niet
bet natuurschoon te worden vernie
tigd. Spr. bepleit een systematische
vernieuwing en doelmatigen aanplant
daarvoor is het thans de geschiktste
tijd.
De heer van Breda merkt op,
dat hij niet is tegen opruiming en
vernieuwing. De kwestie van het
brandhout echter beteekent niet veel.
Als het tot April op de retorten van
de gasfabriek ligt te drogen, is het
nog niet droog. Het radicaalste is het
besluit in te trekken. Dan kan men
met andere plannen komen.
De heer de Geus merkt op, dat
met intrekking van dit besluit, dat
van 2 Augustus niet is ingetrokken.
Spr. begrijpt, dat de heeren volstrekt
niet bedoeld hebben een dergelijke
algeheele opruimlDg. Spr. gaat na,
waaruit het oorspronkelijke voorstel
ontstaan is. Er was een credietaan-
vrage van de Brandstoffencommissie
voor brandhout, en toen heeft de
gemeente gezegdwe hebben zelf
boomen, die moeten worden opge
ruimd, laten we dat hout voor de
bevolking beschikbaar stellen. Spr.
heeft toen al gewaarschuwd, dat men
zich daarvan niet te veel moest voor
stellen. Met den heer Van Breda iB
spr. van meening, dat men er dezen
winter niets meer aan heeft.
De heer K r y n e n wijst op Haar-
m. Ook daar iets dergelijks, ook
daar een storm van verontwaardiging,
en thans is er niet één Haarlemmer,
die er spijt van heeft. Spr. vindt het
ondeskundig optreden van de heeren
hier niet geoorloofd. Wij hebben hier
een deskundig rapport, door de be
kwaamste mannen in ons land op
gesteld. Laat de Raad door den zuren
appel heenbijten, dan zal over een
paar jaar wel blijken, dat dat goed
jedaan is. Indertijd ia ook een des
kundig rapport inzake de waterleiding
op zij gezethet heeft de gemeente
veel geld gekost. Maar er is niets
tegen nog een ander deskundig rap
port in te winnen.
De heer Over de Linden heeft
het oog op de kósten, die ontzettend
hoog zijn. De boomen aan den Kanaal
weg zijn beter dan de andere. Spr.
vraagt om tegelijk met het besluit
▼an de vorige zitting, ook dat van
de vergaderiüg van 2 Aug. te willen
intrekken; de bewoners van den
Kanaalweg. hebben hetzelfde recht
als de andere bewoners.
De Voorzitter zegt, dat de
Heide-Maatschappij juist hetopdunnen
ontraadt.
De heer V e r f a i 11 e vraagt in
lichtingen omtrent de advertentie
van het militair gezag, waarbij het
verboden is boomen te rooien. Kan
dit van invloed zijn op het raads
besluit?
De Voorzitter zegt, dat dit
van geen invloed kan z(jn op de
discussies. Dit betreft een order van
den opperbevelhebber ten opzichte
van onze defensiebelangen.
De heer V e r f a 111 e was al bang
dat de razzia onder de boomen voor
komen zou worden. Indertijd, toen
ook eens eenige boomen werden ge
rooid, was er geen enkele geschikt voor
timmerhout, alleen voor brandhout.
Eu dat laatste wordt tegenwoordig
nat aangevoerd en brandt toch wel.
Aan het vreemdelingenverkeer is de
uitroeiing der boomen eer bevorderlijk
dan het tegendeel, want de vreem
delingen zullen nieuwsgierig zijn te
zien wat er geschied is. Overigens
doet het spr. genoegen, dat B. en W.
hun voorstel handhaven. Spr. ver
wacht, dat de boomen op den Ka
naalweg over een jaar of 4 al aardig
schaduw beginnen te geven. Spr.
bepleit voorts de handhaving van het
gevallen besluit.
De beer Biersteker meent, dat
voor beide opvattingen iets te zeggen
ia. Het is voor den Raad moeilijk in
dezen te beslissen. Het gaat spr. aan
het hart, op al die boomen thans bet
witte kruis te zien, symbool, dat
anders zoo nuttig wordt aangewend.
Spr. zou nog wel eeDs een ander
rapport willen hooren. De kwestie
van het spoorplantsoen heeft ook een
storm van verontwaardiging opge
wekt, en hoe mooi is het nu niet
geworden. Spr. geeft in overweging
een advies te vragen van den archi
tect Sprenger, die destijds geadviseerd
heeft Inzake het Spoorplantsoen. Dat
ia eene kwestie van 14 dagen.
De Voorzitter meent, dat het
wel langer zal duren.
^toieer V e r f a i 11 e voelt voor
deze redeneering. Spr. wil vast begin
nen te rooien en intusschen advies
inwinnen.
De heer Be Geus: De heer Ver-
faille blijft dus het voorstel hand
haven. Spr. sympathie beeft het
nooit gehad. Het is vastgekoppeld
aan de vraag der Brandstoffencom
missie om crediet voor houtaaakoop.
Nu het echter is 'uitgedijd tot een
dusdanig voorstel gevoelt spr. zich
niet geroepen dit met hand en tand
te verdedigen.
De heer Van Breda handhaaft
zijn voorstel tot intrekking van het
raadsbesluit van 2 Aug., maar daar
door zijn in hoofdzaak de lanen
Hoofdgracht en Weatatraat. gered.
Men kan dan altijd nog een deskun
dig rapport raadplegen. Eene verge
lijking met het Spoorplantsoen gaat
niet op, dat betrof een wildernis. Als
de inwoners het mooie van deze
grachten wenschen te behouden, is
de Raad geroepen daaraan gehoor te
geven.
De heer Mie hels gevoelt veel
voor boomen, maar als we van den
winter in de kou zitten, zegt spr.,
hak dan alle boomen om. De adres
sen, die bjj den Raad zijn ingekomen,
zijn meerendeels van menschen, die
zelf niet in de kou zitten 's winters.
Als ze in andere buurten kwamen,
zouden zeker niet allen teekenen, ai
zeggen ze nu dat ze geen tijd hebben
gehad alles af te werken.
heeft niet bedoeld alle boo
men te rooien, wel b.v. om de andere.
Spr. voelt voor het voorstel-Bierste-
kor. Als de deskundigen zeggen over
een paar jaar moeten die boomen er
toch aan, dan ia het beter ze nu da
delijk te rooien, daar het nu de
meest geschikte tyd is daarvoor.
Het gaat met boomen net als met
een oude jasje waardeert haar pas
ais je er afstand van moet doen.
De heer Biersteker stelt voor
de uitvoering van het raadsbesluit
op te schorten en nader advies in
te. winnen van den heer Sprenger.
B. en W. nemen dit voorstel over.
De heer OverdeLinden vraagt
om nu ook de rooiing van de boomen
aan den Kanaalweg op te schorten
en daarover eveneens advies in te
winnen. Ook dit wordt overgenomen.
Gehandhaafd blijft dus het besluit
tot rooiing van de boomen Parallel
weg en de andere, in het besluit van
8 Aug. genoemd, met uitzondering
van die langs den Kanaalweg.
De heör Van Breda herinnert
eraan, dat van hem een voorstel is
ingekomen tot algeheele terugname
van het genomen besluit. Spr: is
echter genegen zijn voorstel in te
trekken, omdat het voorstel van B.
en W. tot schorsing van het raads
besluit niet uitsluit, dat de Raad
niet later kan terugkomen op spr.
voorstel.
Met algemeene stemmen besloten
tot schorsing van bedoeld raadsbesluit
en Inwinning van een ander advies.
Bij de rondvraag vestigt de beer
Zander de aandacht op het feit,
dat bij gelegenheid van het aan
brengen van een lijk uit zee, waarvan
spr. toevallig ooggetuige was, een
doodkist ten eanenmale ontbrak,
waardoor dit lyk, in verregaanden
staat van ontbinding verkeerende, in
een doek gewikkeld, naar het lijken-
huisje op het kerkhof moest worden
gebracht. Spr. vraagt of niet ergens
een lijkkist kan worden gestationeerd
voor dergelijke gevallen. Vroeger was
dit toch ook zoo?
De Voorzitter zegt een onder
zoek toe.
Hiermede wordt de vergadering
gesloten.
DE OORLOG.
De legerberichten
van 10 en 11 October.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Naar het EDgelsche avondcommu
niqué van Woensdag aangeeft, onder
namen de Duitschers opnieuw eenige
aanvallen tegen de EDgelsche stellin
gen van den spoorweg Yperen
Staden. Be plaatselijke gevechten die
hieruit ontstonden brachten geen
wijziging in den toestand.
Het totaal aantal door Engelschen
en Franschen gemaakte gevangenen
op Woensdag J.I. bedraagt 2038,
waaronder 29 officieren. De buit ba
stond uit eenige veldkanonnen,
machinegeweren en loopgraafmortie
ren.
Van Pransche zijde wordt gemeld,
dat een aanval der Duitschers beoosten
Draaibank verijdeld werd.
Op den rechter Maasoever deed de
vijand een aanval die hem tijdelijk
vasten voet deed krijgen in de vooruit
geschoven Pransche loopgraven.
Tegenaanvallen herstelden evenwel
den ouden toestand.
Het Duitsche legerbericht zegt
daarentegen dat het de Franschen
waren die by Draaibank aanvielen,
doch teruggeslagen weMên. Verder
meldt het bericht dat de artillerieactie
weder toenam.
Het bericht geeft ook een andere
lezing betreffende de gevechten op
den rechter Maasoever. Na een geslaag
de vuurvoorbereiding werden in een
stormloop der Franschen belangryke
stukken van het Chaumebosch afge
nomen, waarby meer dan 100 man
en een aantal machinegeweren in
handen der Duitschers vielen.
Viermaal deden de Franschen een
brachtigen tegenaanval, doch steeds
werden zij teruggeworpen. Ten Z.W.
van Beaumont en by Bezonveaux
werd een, aanval op de Fransche
stellingen eveneens met succes be
kroond.
Boven Zonnebeke en Zandvoorde
werd Woensdagavond een luchtslag
geleverd waaraan meer dan 80 vlieg
tuigen deelnamen.
Van Duitsche zijde wordt gemeld
dat 3 vyandeiyke vliegtuigen werden
neergeschoten, terwijl het Eogelsche
bericht aangeeft dat 4 Duitsche ma
chines werden afgeschoten en 2 andere
stuurloos tot dalen werden gedwongen.
Van het RussiBch-Turk-
sche front, wordt van Russische
zyde gemeld, dat de dorpen Marot-ja
en Tal, bewesten Oermia, genomen
werden. 250 Koerden werden ge
maakt en 200 gevangen Syriörs iu
vryheid gesteld. De Turken trokken
over de groote Sab terug.
Volgens eeu Turksche mededeeling
vielen de Russen de Turksche troepen
in Perziö aan. Het gevecht had een
voor de Turken gunstig verloop.
Een vyandeiykeaanval by Revandoez
werd afgeslagen.
0« duikboot- on mijnoorlog.
Naar het Duitsche offlcieele bericht
aaDgeeft werden in de Middellandache
Zee 12 stoom- en 83 zeilschepen, te
zamen metende 46.000 ton in den
grond geboord. Onder deze schepen
bevonden zich 2 transportvaartuigen
die waarschyniyk troepen aan boord
hadden.
Uit don Duitschon Rijksdag.
Be beschuldigingen door staatsse
cretaris von Capelle gericht tot de
leden der onafhankeiyke soc. dem.
party in verband met de oproerige
beweging op de Duitsche vloot heeft
heel wat stof doen opwaaien. Naar
de Beriynsche correspondent van de
Köln. Ztg. verneemt, zou von Capelle
in zyn verklaringen over de voorval
len op de Duitsche vloot niet in
overeenstemming met de opdracht
en de opvatting van den kanselier
gehandeld hebben. Begrypelyke ver
ontwaardiging over die gebeurtenissen
en over uitlatingen van den afge
vaardigde Dittman heeft den staats
secretaris de grenzen uit het oog doen
verliezen, die aan de kanseliers op
vatting beantwoordden.
Uit parlementaire kringen verneemt
het Berliner Tageblatt, dat het feit
dat da rykskanaelier en zyn staats
secretaris de verdenking tegen op zich
zelf staande leden van den Rijksdag
tot het slingeren van een banvloek
tegen honderdduizenden burgera en
soldaten hebben gebruikt, volgens
eenstemmig oordeel behoudens enkele
rechtsche politici een ernstigepolitieke
fout met onoverzienbare gevolgen
was. Een zoo ernstige misslag, dat
men Woensdag in den Ryksdag van
een latente kanselieracrisis sprak.
En niemand kan zeggen, hoe lang
deze krisis latent zal biyven.
Uruguay en Dultschland.
Beriyn, 11 Oct. De zaakgelastigde
der republiek Uruguay heeft in op
dracht zyner regeering, het departe
ment van buitenlandsche zaken van
een decreet in kennis gesteld, waarin
de betrekkingen tot het Duitsche rp,
zonder opgave van redenen, als af
gebroken worden verklaard. Tege-
iykertyd heeft hy om z(jo paspoorten
verzocht.
Uit Rusland.
Het bericht omtrent geleidsiyke
demobilisatie in Rusland behoeft
eenige nadere toelichting. In het
telegram ontbraken n.1. de woorden
„ter zyner tyd". In dat verband
wordt het ook begrypeiyber, dat men
een geleideiyke demobilisatie wilde
doen plaats hebben om de werkeloos
heid te verminderen.
In het manifest werd verder aan
gekondigd, dat het offensief van het
eger achter het front zal worden
verminderd.
De „Seeadler".
Op 8 dezer werden op de Fidzji-
eilanden eeu aantal Duitschers ge
vangen genomen, die. zich op een
barkas bevonden. Tot hen behoorde
ook graaf von Okner, de comman
dant van de „Seeadler".
BINNENLAND.
Onze Scheepvaart.
Het Nederlandsche stoomschip
„Noordatroom", dat sedert begin van
dit jaar op de Theems werd opge
houden, keerde hedenmorgen van
daar te LJmuiden terug. Het schip
had een volle lading pek geconsig
neerd aan onze regeering.
De „Maasstroom" van dezelfde
reeaery ligt thans te Londen in lading
en kan eveneens binnenkort in Am
sterdam verwacht worden. Ook dit
atoomschip lag reeds vele maanden
in de Britscbe haven.
Onze vaart ep India.
Naar het Ministerie van Buitenland
sche Zaken meedeelt, is van den
gezant te Washington bericht ont
vangen, dat de regeering aldaar
officieel heeft te kennen gegeven dat
geen bunkerkolen zullen worden ver
strekt aau schepen op weg naar een
neutraal land in Europa, dat aan
Duitschland grenst. Dientengevolge
zullen Nederlandsche schepen, ko
mende uit Indie en Zuid-Amerika,
geen Amerikaanache haven kunnen
aanloopen om te bunkeren, tenzij de
Amerikaanscheuitvoerraad goedkeurt
dat de ladingen dier schepen naar
Nederland worden vervoerd.
Aangezien ook in Zuid-Amerika
geen bunkerkolen verkregen kunnen
worden, is op het oogenblik de vaart
tusschen moederland en koloniën
onmogeiyk.
Onze gezant en de delegatie in
Amerika voeren in overleg met de
Regeering nog onderhandelingen om
trent een schikking, zoowel betref
fende onze scheepvaart als omtrent
den toevoer van goederen naar Ne
derland, doch tot dusver vermochten
zy geen beslissing der Amerikaan-
sche regeering te verkrijgen.
Moeilijkheden met Engeland.
De Britache legatie deelde mede,
dat alle commercieels telegramverkeer
met Nederland op last van de Britscbe
regeering wordt onderbroken, zoolang
de Nederlandsche regeering niet een
einde maakt aan den doorvoer van
zand en grint en oude metalen door
Nederland van Duitschland naar
Belgis.
Over de houding der Nederlandsche
regeering in dezen deelt het Hbl.
het volgende mede:
Tusschen de Nederlandsche en de
Britache Regeering bestaat een ver
schil van gevoelen omtrent de toe
laatbaarheid van den doorvoer van
motalen van Belgis door Nederland
naar Duitschland en dien van zand
en grint van Duitschland door Neder
land naar Belgis.
Volgens de Britache Regeering zou
de Nederlandsche Regeering dien
doorvoer niet mogen gedoogen daar
de bedoelde artikelen het karakter
zouden dragen van militaire voor
raden in den zin van artikel 2 van
hèt verdrag van 18 October 1907
betreffende de rechten en verplich
tingen der onzydige mogendheden en
personen in geval van oorlog te land,
en, afgezien daarvan, omdat het toe
laten van dien doorvoer eone hulp
verloeniug aan Duitschland ia, omdat
het voor Duitschland een voordeelis
dat de Duitsche spoorwegen niet met
dat vervoer worden bezwaard. De
Nederlandsche Regeering stelt daar
tegenover dat de bepalingen van het
stellig volkenrecht baar verbieden den
bedoelden doorvoer te verhinderen.
De tractaten betreffende de vryheid
der scheepvaart op de internationale
rivieren maken het haar tot plicht
eiken doorvoer toe te laten, die niet
valt onder de bepaling van het hier
boven aangehaald artikel 2.
Ter handhaving van een strikte
onzydigheid heeft zy op den doorvoer
in de richting vau en naar Belgis
van het uitbreken van den oorlog af
een nauwlettend toezicht gehouden
teneinde elk vervoer dat het in artikel
2 bedoeld karakter zou dragen, te
verhinderen. Zy heeft zichdaarbyop
het standpunt gesteld dat dit artikel
niet alleen toepasselijk is op onder
militair geleide vervoerde transporten,
maar ook op die welke uiterlykniet
als legervoorraden kenbaar zyn, zoo
bv. op goederen die in bezet land ge
requlreerd zynde, als buit naar het
eigen land worden gezonden. Ten
einde laatatgemelde zendingen te
kunnen weren, heeft zy bepaald dat
goederen uit Belgis afkomstig niet
ten doorvoer zullen worden toege
laten, indien zy niet zijn voorzien
van eene verklaring van den bevoeg
den Nederlandsohen Consul in Belgis
ten bewyze dat z(j niet gerequlreerd
zyn. Uit in Mei 1917 ontvangen in
lichtingen bleek dat de Consuls ten
gevolge van de verscheidenheid der
verordeningen welke de requisitie van
metalen in allerlei vorm regelden en
het feit dat die verordeningen voor
verschillende gezagsgebieden golden,
in het algemeen niet in staat zouden
zyn verder met zekerheid te ver
klaren dat bepaalde voorraden me
talen niet waren gerequlreerd. De
Regeering bepaalde daarom dat me
talen niet meer ten doorvoer zouden
worden toegelaten. Nadere Inlichtin
gen toonden echter aan dat het moge-
ïyk zal zyn in bepaalde gevallen het
bewijs te leveren, dat, eene in Belgis
aanwezige hoeveelheid metaal niet
gerequireerd kan zyn. In zekere Bel
gische fabrieken wordt metaal ge
trokken uit erts dat gedurende den
oorlog uit Duitschland tot dat doel
in Belgis ia ingevoerd. Verbood Neder
land den doorvoer daarvan, dan zou
het in stryd handelen zoowel met
zyne eigene voorschriften als met de
bepalingen der Rynvaartakte.
De doorvoer van zand en grint
naar Belgis heeft byna geheel plaats
ten behoeve van het onderhoud en
de verbetering der bestaande ver
keerswegen. Deze werken zyn naar
het oordeel der Nederlandsche Re-
I ;eoring niet als werken voor militaire
doeleinden te beschouwen. De om
standigheden dat goede verkeerswegen
voor de krygvoering nuttig zyn,
kan io het feit dat z(j van nature
behoorea tot de werken voor vreed
zame doeleinden geene verandering
brengen. Bovendien legt art. 43 van
het reglement op den landoorlog (by-
lage van het verdrag van 18 October
1907 betreffende de wetten en ge
bruiken van den oorlog te land) aan
de bezettende mogendheid den plicht
op om alle maatregelen te nemen
die in haar vermogen staan om voor
zooveel mogeiyk de openbare orde
en het openbaar leven te herstellen
6n te verzekeren. Daartoe behoort
joede zorg voor de bestaande ver
keerswegen. Ook deze omstandigheid
sluit uit dat een onzydige mogend
heid den doorvoer van de daarvoor
benoodigde materialen zou kunnen
verhinderen zonder zich aan eene
partydige daad ten nadeele van de
bezettende mogendheid schuldig te
Ten einde vast te stellen dat de
uit Duitschland langs de Nederland
sche waterwegen naar Belgis ver
voerd wordende materialen inderdaad
voor het aangegeven doel worden
gebezigd, hebben zich in 1916 op
last der Nederlandsche Regeering
twee Nederlandsche officieren-deakuu-
digen naar Belgis begeven en zich
aldaar overtuigd dat werkeiyk de
bestaande wegen op ruime schaal
worden hersteld en verbeterd, dat
daarvoor de materialen werden ge
bezigd die door Nederland werden
doorgevoerd en dat de voor het werk
gebezigde en nog benoodigde mate
rialen de hoeveelheid die vla Neder
land waren en worden aangevoerd,
niet te boven gingen.
Overigens waren en worden die
materialen, sedert bet oogenblik
waarop de doorvoer daarvan eenigen
omvang aannam, slechts ten door
voer toegelaten wanneer elke lading
vergezeld is van eene door de bevoegde
Duitsche overheid afgegeven uitdruk
kelijke verklaring dat zy niet voor
oorlogsdoeleinden zal worden gebe
zigd.
In het jaar 1917 hebben de beide
ofllcleren-deakundigen zich in opdracht
der Regeering opnieuw naar Belgis
begeven. In aanmerking nemende dat
de in 1916 en 1916 volbrachte werken
de wegen ongeveer moesten hebben
teruggebracht in den normalen staat
van onderhoud, meende de Regiering
dat als benoodigd voor den dienst
1917 met inbegrip van het in 1916
reeds daarvoor aangevoerde, slechts
zóóveel materiaal noodig was als het
normaal onderhoud der wegen in
vredestijd vereischte. Doorvoer van
eene grootere hoeveelheid meende zy
slechts te kunnen toelaten, wanneer
aan de officieren werd aangetoond,
dat na de voltooiing van de ten
vorigen jare in aanmerking genomen
werken, nog andere niet onder gewoon
onderhoud te brengen werken van
niet militairen aard aan de bestaando
wegen werden verricht. Het bleek
dat zulks inderdaad het geval was.
Behalve de aldus vastgestelde hoeveel
heid acht de Regeering zich verplicht
evenals zy by den doorvoer in 1916
rekening hield met de hoeveelheid
materialen die voor werken in het
begin van 1917 toe te laten den door
voer van materialen benoodigd voor
het gewoon onderhoud der wegen in
de eerste maanden van 1918.
De Nederlandsche Regeering heeft
(jus al het mogelijke gedaan om de
zekerheid te vorkrygen dat geen door
voer van zand en grint geschiedt in
stryd met het voorschrift van artikel
2 van het verdrag betreffende de
rechten en verplichtingen der onzydige
mogendheden eu personen ingeval
vau oorlog te land. Door niettegen
staande de verkregen zekerheid den
doorvoer van de bewuste hoeveel
heden te verhinderen zou zy eon
vol keurechteiy k geoorloofden door voer
verhinderen en tevens de Rynvaart
akte schenden.
Nederland en Duitschland.
Naar het Hbl. verneemt, had het
uitstel van het vertrek der Duitsche
onderhandelaars naar Berlijn mede
tot oorzaak dat men wilde wachten
totdat, behalve over do levering van
kolen aan ons land, ook over do
leverlDg van levensmiddelen aan
Duitschland orereenstemming ver
kregen zou z(jn. De voorlooplge over-
eenstsmming over de drie hoofd
punten: kolen, levensmiddelen en
kredietverscbaffiog, is thans tot stand
gekomen en de beide gedelegeerden
der Duitsche regeering vertrokken
gisteren met twee vertegenwoordigers
van de Beutsche Handelsstelle naar
Bsriyn om de overeenkomst door de
Duitsche regeering te doen be
krachtigen.
Duitieha kolen.
▼an betrouwbare zyde verneemt
het Haagsch Oorrespondentiebureau,
dat zeer w&arschijoiyk a.s. Maandag
de eerste treinen met kolen uit
Duitschland zullen aankomen. Ver
moedeiyk zullen morgen hiertoe zeven
treinen van de Staatsspoor Daar
Duitschland vertrekken en wel 4 over
Emmerik en S over Gennep. Deze
treinen zullen ongeveer in totaal 6000
ton kolen aanbrengen.
Vleeoheo om de Noord.
Donderdag kwam een twaalftal
zeiltrawloggera uitIJrauldeo, Katwtyk
en Scheveningen te IJmuiden binnêu
met zeer groote vangsten.
Deze schepen hadden om de Noord
(in het breede gedeelte der vrye vaar
geul) gevischt, waar het een ryk
viaebgebied moet zyn.
Onder deze vaartuigen waren er by
die f 2600, f 8100, f 8325 en f 4250
voor hunne ladingen maakten, het
geen schitterende resultaten ztjn. Meer
dergeiyk soort schepon worden nu
voor zulk een reis gereed gemaakt.
Thse on Koffio.
De Minister van Landbouw heeft
bepaald
gedurende het tydvak aanvangende
op 16 Oct. en eindigende op 31 Oct.
1917 zal mogen worden verkochten
afgeleverdop bon no 1 van de thee-
en koffiekaart: 0.0B K.G (epn half
ons) thee; op bon no. 2 van de thee-
en koffiekaart: 0.2 K.G. (twee ons)
koffie.
Ingezonden mededeeling.
Een iorgiuldige leefwijze
en meer lichaamsoefening.
Bat de vervaardigers van Foster'e
Rugpyu Nieren Pillen zooveel doen
om eene Betere Gezondheid Methode
te verspreiden, wekt verwondering.
Z(j toonen aan, dat niemand volle
gezondheid kan genieten, zelfs niet
met behulp van Foster's Pillen, tenzij
hy zelf medehelpt. En zelfs iemand
met drukke bezigheden heeft tyd om
de korte gezondheidsregelB, die zy
week aan week in dit blad geven, te
lezen en te beoefenen.
Ofschoon zulke openhartigheid
nieuw is, ïydt het geen twyfel of oen
der redenen van de toenemende po
pulariteit van Foster's Pillen is te
vinden in de omstandigheid, dat de
vervaardigers laten zien HOE GE
ZOND TE WORDEN, en wat even
belangryk is: HOE GEZOND TE
BLIJVEN, zonder geneesmiddel.
Foster's Rugpyn Nieren Pillen wer
ken hoegenaamd niet op de maag of
ingewanden. Zy dienen .uitsluitend
voor de nier- en urine organen. Dit
geneesmiddel ia van de hoogste waar
de by waterzucht, niergruls, rheu-
matiefc, steen en alle ziekten uit
nier- en blaaskwalen ontspruitend.
De handteekoning van James Foster
op de verpakking waarborgt de echt
heid- Foster's Rugpyn Nieren Pillen
zyn te den Helder verkrygb. by Alb.
ten Klooster, Keizeratr. 98. Toezen
ding geschiedt franco na ontv. v.
postwissel 1.76 p. doos of/10.-
p. zee doozen. (40)
