De „Krakatau".
EYANGELISATiEJLMSTMAT.
INGEZONDEN.
Oiut hulsinduitrlt.
MQnheer de Redacteur, zoudt U
eeuige plaatsruimte af willen staan
in Uw veelgelezen blad om eenige
letteren te schrijven over bet raads
besluit van 3 Oct. j 1. waarin besloten
is het pellen van mosselen en gar
nalen onder huidige omstandigheden
te verbieden, hetwelk groote ontevre
denheid gewekt heeft bij de betrokken
werkgevers.
Had men nu niet een gunstiger
bepaling kunnen vastellen ten op
zichte der huisindustrie?
Waarom niet een controleur aan
gesteld, welke conti die zou kunnen
uitoefenen in die huisgezinnen, waar
het pellen uitgeoefend wordt?
Ten eerste heeft men niet alleen
de zoo noodige bijverdienste der
armere klasse ontnomen, maar tevens
de industrie den Helder uitgebannen,
hetwelk ook wel door de winkeliers
zal gevoeld worden.
Een woord van hulde aan de H.H.
Adriaanse en Bok voor hun moeite,
om te trachten nog te redden was
er te redden viel.
Misschien kan de Economische
Uommissie nog iets doen. Moeten
die meiischen, die hun onmisbare
bijverdienste moeten missen, zich
a.s. winter bij het Steuncomité ver
voegen of bij den heer Biersteker?
Wanneer men meent, dat de be
trokken industrie elen wederom groote
onkosten zullen maken, dan heeft
men zich vergist.
Want volgens geruchten zouden er
al plannen ontworpen worden om de
industrie, tengevolge het raadsbesluit
naar elders te verplaatsen, waar niet
zulke strenge bepali' ;en zouden be
Btaan als biet tei plaatse, hetwelk
ten groote teleurstelling is voor die
klasse, welke een bijverdienste schier
niet kan missen.
Wanneer men nu de gezondheid
zoo wil bevorderen, waarom dan nog
niot de privaatemmers opgeruimd en
bet z.g. tonnenstelsel ingevoerd, het
welk helaas al jaren op zich laat
wachteD.
Want wanneer zal aaD deze mid-
deleeuwscho toestand, welke een da
gelijkscha ergernis is voor ingezetenen
zoowel ais voor vreemdelingen eens
een einde worden gemaakt.
Binnenkort zal men weder in dikke
duisternis de privaatemmers door
modderige steegjes kunnen dragen,
op gevaar af met de kostbare last te
struikelen om maar niet eens te
spreken van de schier ondragelijke
stand die zich dan verspreid.
Het is een schande voor den Helder
als derde gemeente in N. H. dat bier
zulke toestanden heerschen, wyi
kleinere gemeenten, als Alkmaar en
Schagen, den Helder hierin allang
voorgaan.
Wanneer men uit financieel oog
punt deze belangrijke en zeer nood
zakelijke verbeteriog steeds uitstelt,
zal bet nog wel jaren op zicb laten
wachten.
U mijnbeer de Redacteur dankend
voor de geDOten plaatsruimte,
teekon ik
Een Nieuwedieper.
Geachte Redactie 1
Vriendelijk verzoek ik U, onder
staande* regelen in Uw veel gelezen
blad te willen opnemen, bij voorbaat
mijn dank.
Met belangstelling las ik in Uw
gedachtengang over het rooien der
boomen in onze gemeente en de in
gezonden stukken over datzelfde
onderwerp. Aangemoedigd dooY het
succes van die publicatie, meende ik
goed te doen er op te wijzeD, dat de
Raad wel eens meer lichtvaardige
besluiten neemt. Meermalen blijkt,
dat men zicb, van iemand, die z|jn
stem durft verheffen tegen een voor
stel van den Raad, afmaakt of dood
zwijgt, zoodat bet wordt de stem
eens roepende in den woestijn.
Uit Uw verslag van de Raadsver
gadering van 3 October j.1., leert
men o.a. de besprekingen over het
voorstel eener verordening op de
mosselen en garnalenkokeri], peller y
on -zouterij. Het heeft allen schijn
dat de vooratanders daarmede het
grootbedrijf willen treffen. Uit niets
valt op te merken, of bet gevaar
voor de gezondheid denkbeeldig dan
wol werkelijk bestaat. In één adem
worden genoemd „mosselen- en gar
nalenkokerij, pellerij en zouterij",
alsof de schadelijke gevolgen voor
beide soorten dezelfde zijnalsof
„beide soortenln de „woningen" ge
kookt, gepeld en gezouten worden.
Naar mij, uit goeden bron, wordt
medegedeeld, bestaat er werkelijk
verschil tusscben de bewerking van
beide soorten en er wordt bovendien
in de woniDgen „nooit gekookt noch
gezouten," doch alleen „gepeld". Doch
dat komt er niet op aan, bet is
hulsindustrie en daarom uit den
boozel Och! arma nijvere, die zijn
tijd niet in ledigheid wil doorbrengen.
Wee Uw gebeente als Uw vertegen
woordigers in den Raad dat kwaad
ontdekken, want een verordening zal
U dat spoedig beletten 111
Het komt mij voor dat men ondoor
dacht ook dit besluit genomen beeft
en alle Raadsleden verpletterd werden
door de schoonklinkende, hoogdraven
de woorden Laat het grootbedrijf
maar voor een gelegenheid zorgen 1
Het is een belangrijk stuk sociaal werk,
Volkshygiineenz. enz." Dat gaat
er in als koek; maar weet die volks
vriend wel, dat bi] daarmede bonder
den gezinnen treft en ben ontrooft
van een niet te versmaden bijver
dienste? Zijn die honderden, die bun
vorzoeb indienden ook ge».o nurgers,
die de behartiging hunner belangen
aan U toevertrouw-1 n ei thans een
voudig genegeerd worden? Is door
U wel onderzocht of er wel een ge
legenbeid is te scheppen om die in
dustrie mogelijk te maken en of
daarvan dan al de betrokken gezinnen
kunnen prcflteeren? Wordt er wel
rekening mede gehouden, of het bo
drijf voor dezen abnormalen tijd Is,
of ook voor do toekomst Ik betwijfel
betde vrees voor de ontwikkeling
van het grootbedrijf (als daarvan
sprake kan zijn) zou zulke parten
niet gespeeld hebben I
Treurig moet het er Inderdaad met
do gezondheid toch wel uitzien in de
Zuiderz6eplaatseD, ja, zelfs te Scheve
ningon, vlak bij de Residentie, waar
het intellect van buiten- en binnen
land heenstroomt ter bevorderirg
zijner gezondheid en waar zulke
verordeningen niet bestaan. Heeft
men daar dan geen oog voor zoo'n
belangrijk stuk sociaal werk en volks
bygiöne
Wij hebban thans ondervonden,
dat er toch nog edelmoedige raada
lieden bestaan, die het voor de
boomen opnemen" als zy zien, dat
die onrechtvaardig behandeld dreigen
te worden.
Van harte wensch ik, dat er ook
zooveel edelmoedige raadsleden in
onze vroedschap gevonden worden
die het opnemen „voor een paar
honderd menschen," neen, „huiege
zinnen" en hét initiatief nemen, tot
het bijeenroepen eener Raadsverga
dering, om minstens te herzien of
uit te stellen een verordening, die
eenige honderden menschen de ge
legenheid ontneemt, om op een
eerlijke manier er wat bij te ver
dienen, een bijverdienste, die zij in
deze dure tijden noode kunnen mis-
sen^voor hun plezier pellen ze heusch
geen mosselen of garnalen doch doen
dat liever dan naar het Armbestuur
of Steur comité te gaan. Zeker de
feesten hebben groote sommen doen
storten in de kas van het steun
comité, maar meer dan 10 maal
zullen zulke feesten georganiseerd
moeten worden om tegemoet te
komen in het gemis van die bijver
dienste I En waarlijk, de t(jden zijn
toch te ernstig om zooveel feest te
vieren en zeker ligt het op den weg
van den „Raad", den verheffeuden
arbeid te bevorderen en de energie
en ondernemingsgeest op te wekken
in plaats van een industrie iu zijn
eerste ontwikkeling de kop in te
drukken. Laat de Raad thans» toonen,
dat zij het ook ernstig meent met
de pas plechtig geïnstalleerde econo
mische Commissie, geen kleinzielige
politiek er op nahoudt, maar door
wijs belijd de nijverheid in goede
banen weet te leiden, waarmede het
algemeen belang bevorderd wordt
en zij den dank zal inoogsten van
die velen onderteekenaars der inge
zonden adressen.
Een belangstellende in den bloei
van bandel en nijverheid
in onze Gemeente.
alles zeer waar, maar of dit bewijs
gelukkig gekozen is, me-'-n ik te
mogen betwijfelen. Het teD onder
gaan van eeu logger boudt tocb
dikwijls verband met tal van aD
dere oorzaken. Men kan te dicht
langs de gronden gehouden hebben.
Wat dit beteekent bij dergelijk weer
weet ieder die met de plaatselijke
omstandigheden bekend is. Voegt men
daarbij de kraebt van den vloed onder
dtrgelyke omstandigheden - een
kracht reeds meermalen werd onder
schat dan volgt daaruit, dat bet
vergaan van een logger behalve van
stormweer van heel wat andere fac
toren afhankelijk kan zijn. En dat
een logger die eenmaal met storm weer
in de gronden verzeild is geraakt bet
er goed af zou brengen, is wel zoo
goed als ondenkbaar.
Schrijver kant zich verder tegen het
uitvaren der torpedobooten met storm
weer. „Dat het geon mooi of redelijk
weer was zal elk weldenkend menscb
beseffen". Ik geef dit volkomen toe,
maar vraag tevons mezelf af of het
dan de taak der Marine is alleen bij
„mooi of redelijk weer" te varen.
Afgezien van het feit dat onze weer
macht gemobiliseerd is en er wel
meer dingen zullen moeten gebeuren,
die in gewonen tijd misschien
achterwege zouden blij vod, moeten er
in gewone omstandigbeden toch ook
wel eens tochten gemaakt worden
waarbij met bet weer geen rekening
ban worden gehouden. Om een heel
sterk voorbeeld te noemendenk eens
aan de reis der torpedo&oo/en van
Holland naar Iudie.
Verslaggever.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Helder, 8 October 1917,
Geachte Redactie I
Verzoeke beleefd eenige plaats
ruimte in Uw veelgelezen blad, by
voorbaat mijn dank.
Noodwsar of ion wisn da schuld 7
Naar aanleiding van de twee tegen
strijdige berichten in Uw blad dato
4 en 6 October j.1betreffende het
ongeluk met de torpedoboot „Pan-
grango", waarby de lult. ter zee 2e
kl. J. A. de Jongb op zoo'n jammer
lijke wijze bet leven verloor, wou ik
toch eenige opmerkingen maken in
verband met het ongeluk. Wat is nu
eigenlijk de bedoeliDg van bet laatste
stuk? Is dit gedaan met het doel om
de bevoegde autoriteiten voor een
blaam te vrijwaren, door voor te
geven alsof bet geen slecht weer
was, terwijl op hetzelfde moment
een visscbersvaartuig te gronde ging?
Kwam dit soms ook door het mooie
weer, of door een holle zee? Noemt
men een zee van V/, M. hoogte,
een geheele jol uit zjjn sjorringen
rukt, een gewoon verschijnsel? Of
dat een stoker, in de afgang naar
de vuurplaat staand», eruit gerukt
en neergegooid wordt, terwijl het
zeewater op de vuurplaat boven de
dubbele bodem stoDd en dat de vuren
been en weer slingerden op de roosters?
Waarom de booten met zulk weer
niet binnen gelaten, terwijl er toch
ook nog een onderzoekiDgsvaartuig
buiten lag?
Inzender van dit stuk heeft meer
malen in het „Anker" gewaarschuwd
tegen dergelijk onnoodig varen tijdens
slecht weer, doch dat heeft blijkbaar
nog niet geholpen, ofschoon er tocb
al meerdere ongelukken met torpedo
booten bebben plaats gehad, o.a. bij
Vlisaingen, waar een boot door een
grondzee werd overloopen, waar helaas
een menscbenleven bij verjpren is
gegaan, benevens dat er een boot met
slecht weer op het strand geslagen
is. Neen, dal het geen mooi of redelijk
weer was zal elk weldenkend mensch
beseffen; daarom moeten er b(j'dit
droevig ongeluk geen doekjes om
gewonden worden. Io de kennisgeving
van den Commandant en Officieren
van Hr. Ms. „Emma", staat immers
vermeld dat bet tijdons stormweer
beeft plaats gebad.
Dankend voor de verleende plaats
ruimte teeken ik,
C. J. S.,
marine-matroos, alhier.
P. S. Hierbij zij opgemerkt, dat
inzender dezes hoopt, dat het lijk van
den heer De Jongh spoedig terug
gevonden mag worden, opdat deze op
een hem waardige wijze aan de
schoot der aarde toevertrouwd kan
worden, met als dank voor dit groote
offer vele schepelingen uit welge
meende sympathie achter de lijkbaar.
Ik deel de meening van den in
zender omtrent de tegenstrijdigheid
der beide berichten niet. Het tweede
beticht toch is niets anders dan een
aanvulling van het eerste, waarbij
(evens een onduidelijkheid verbeterd
werd. In het eerste bericht toch werd
den Indruk gegeven, alsof de torpedo
boot zich op hetoogenblikdatdemil.
Bleije buiten boord viel, in erg hol
water bevond. Dit was evenwel niet
het geval. Daarmede is niet gezegd,
dat het buiten niet ruw was. In
tegendeel, ieder zal begrijpen, dat er
buiten heel wat zee stond. Maar of
het schip zich io een bepaald bolle
zee, in de branding, dan wel gewoon
ln een ruwe zee bevond, maakt tocb
zeker wel eenig verschil.
Tijdens de reddingsmanoeuvre be
vond de boot zich wel ln grondzeeön.
In dien tijd is ook bedoelde stoker
van de trap gegleden. Een ieder zal
begrijpen, dat men zich niet in dergo
lijke grondzeeén zal wagen tenzij de
•noodzakelijkheid dit gebiodt, zooals
in deze omstandigheden toch wel
zeer zeker het geval was.
Schrijver legt er den nadtuk op,
dat het ongeval tijdens stormweer
plaats had, en ten bewijze daarvan
haalt hij aan, dat dien nacht in de
gronden een logger verging. Dit is
Vsrdsiiing functies Wsttioudsrs.
Io de jongste vergadering van het
College van B. en W. werden de
werkzaamheden als volgt verdeeld
de Burgemeester zal beheeren Gas
fabriek en Waterleiding, Politie,
Brandweer, Militie, Grondbedrijf en
Volkshuisvesting. Tevens biyfc de
Burgemeester Voorzitter van de Com
missie voor Gasfabriek en Water
leiding, en zoolang dit bedrijf blijft
bestaan —"van het Levensmiddelen-
bedrijf.
De heer De Ven zal beheeren:
Onderwijs, Ziekenhuis, Keurings
dienst. Deze is tevens voorzitter van
het Steun Comité.
De heer GrünWald: afd. Financien,
Belastingen, Vlscbafslag, Reiniging
en Publieke Werken.
De heer De Geus: Sociale aange
legenheden, Rechtspositie Ambte
naren en Werklieden, Werkloozen-
verzekering, Armwezen, en zal teveiis
optreden ais Voorzitter van de Com
missie voor bet keukenbedrijf. De
heer 'Do Geus blijf tevens Voorzitter
der Brandstoffen-Commissie.
Lssszaalsisuws.
Aan de getrouwe bezoekers van
de Openbare Leeszaal valt het op,
dat er betrekkelijk zoo weinig gebruik
van gemaakt wordt door de vrouwen.
Onder de vaste „klanten" ziet men
er enkelen, die den weg er been ge
vonden hebben en nu trouw komen
proflteeren van al het goede, dat
daar voor een ieder te genieten valt.
Ook onder de studeerenden, een andere
categorie van vaste bezoekers, treft
men enkele jongedames aan, maar
verder kan de Leeszaal zicb nog niet
verbeugen in de belangstelling van
het vrouwelijk geslacht. Wellicht iB
alleen onbekendheid met deze nuttige
instelling biervan de oorzaak. Daarom
noodigen wij U, huisvrouwen, eens
speciaal uit om er met ons een kijkje
te komen nemen.
Reeds uit de Spoorstraat is het
gebouwtje in de Breewaterstraat
zichtbaar en naderbij komend kunt
ge op het bord naast de deur lezen,
dat er vrije toeging is voor alle per
sonen boven 18 jaar. Ge behoeft dus
niet bang te zijn, dat men U ergens
om lastig vallen of om vragen zal.
Ge gaat maar binnen en ik twijfel
er niet aan, of ge zult aangenaam
verrast zfjn door den vriendenlijken
aanblik van het zaaltje. Heel sober
is bet ingericht, maar tocb zoo, dat
het behagelyk voor het oog enprac-
tisch in het gebruik is. De stoeien
noodigen U tot zitten uit, bet heldere
liebt dat door de groote ramen naar
binnen komt en de rust om U heen
lokken tot lezen of tot het bekijken
van geïllustreerde bladen, als ge meer
voor de plaatjes voelt. In een groot
rek dicht bij den Ingang vindt ge een
keur van tijdschriften bijeen.
Wilt ge de nieuwste Nederlandsche
romans lezen? Ge behoeft niet te
wachten tot ze in boekvorm ver
schenen zijn. Als ge geregeld in de
leeszaal komt, kunt ge ze volgen in
de Gids, de Nieuwe Gids, Groot
Nederland of Elsevier'8 Maandschrift,
waar zo bijna alle in worden^pi
nomen.
Ziet ge gaarne foto's van al wat
er voor belangrijks gebeurt, neem
dau Het Leven of Panorama ter hand,
of verlustig U aan de mooie natuur
opnamen in Buiten.
Voelt ge meer voor lektuur, waar
door ge Uwe kennis uitbreidt en
Uzelf al lezend in ontwikkeling voor
uitbrengt, dan grijpt ge zeker ia de
eerste plaats naar Leven en Werken,
het Maandschrift, dat zoo uitnemend
geredigeerd wordt door Emilie Knap
pert en Annie Salomocs en dat onder
de vrouwen nog lang niet zoo bekend
is als het wel verdient. Ik weet
zeker, dat het U dan evenais schrijf
ster dezes zal gaan, en dat ge telkens
als ge een vrij uurtje in de Leeszaal
kunt gaan doorbrengen, het eerst
gaat hijken of er al weer een nieuw
nummer van Leven en Werken
in het rek staat.
Stelt ge belang in vrouwenbe
weging De Vrouw in de XXe Eeuw,
Evolutie, het Maandblad voor Vrou
wenkiesrecht brengen U op do hoogte
wat er in binnen en buitenland op
dit gebied gebeurt
Leest ge graag wat over de opvoe
ding Uwer kjndeten Daarvoor vindt
ge School en Leven, de Vrouw, Schoon
heid in Opvoeding en Onderwjjs en
nog vele andere tijdschriften. Maar
ik zie bet al, dit !s U alles veel te
geleerd en te modern, ge zyt maar
een eenvoudige huisvrouw die van
al die nieuwerwetsche zaken niets
wil weten, maar al tevreden is, wan
neer ze baar hulsboel netjes aan
kant heeft, baar man op zijn tyd
een lekker schoteltje kan voorzetten
en zichzelf en haar kinderen knap
in de kleeren kan houden. Ge vindt
dat dit tegenwoordig al Uw volle
aandacht in beBlag neemt. Ja, dat
ben ik geheel met U eens, maar
weet U wel, dat ge ook op dit ge
bied in odzo leeszaal veel nuttige
wenken kunt ontvangen Kom er
het Maandblad voor de Huisvrouwen
lezen, of de Vrouw en haar Huis, of
Onze Kleeding en ik twijfel ÏDiet. of
ge zult in ieder nummer, minstens
één ding vinden, dat ge nog niet
weet, 't zy over de booikist, 't zy
over gasbesparing, 't zy over de mid-
deloD, om U in den winter zoo te
kleeden, dat geen last van de koude
hebt. Wy huisvrouwen moeten in
den tegenwoordigen moeiiywra tyd
niet al te veel in ons eigen huis en
in ons eigen kringetje ronddraaien
Het is zoo verf-.isschend voor onzen
geest, om ook eens na te gaan, hoe
anderen de moeiiykheden die we zelf on
dervinden te bovenkomen. En nog meer
verkwikt het ons, om in een ernstige
omgeving van een goed boek te ge
nieten. Want al sprak ik U tot nu
toe uitsluitend over de tydschriften
ik kan U de verzekering geveD, dat
onze leeszaal ook welgevulde boeken
kasten heelt en ge er menig uur
kunt slyten, voor ge alleen nog maar
de ontspanningslectuur hebt doorge
lezen.
Ik hoop dus, dat dit stukje voor
allo vrouwen, die het lezen een aan
sporing zal zyn om nu werkelyk
eens een bezoek aan de leeszaal te
brengen. De achtermiddagen zullen
voor velen daartoe het geschiktste
zyn. Dan is er in de zaal veel ruimte
en de bibliothecaresse en hare help
stera zullen dan ook stellig bereid
zyn om U alle mogeiyke inlichtingen
te geven over de boeken en tyd
schriften. Maar ook ia de avonduren
zal er meestal nog wel een plaatsje
te vinden zyn. Het bestuur zorgde
juist kort geleden voor uitbreiding
van het aantal stoelen en tafels.
Ik herhaal het, de leeszaal staat open
voor mannen en vrouwen en ook de
laataten zyn er op alle uren, dat zy
geopend is, hartelyk welkom.
Een vrouwelijke bezoekster.
Adrss aan den Minister van Marlna.
Door de Besturen van de afdeeling
Oost Ind 6 van den Algemeenen Bond
van Onderofficieren on het Korps
Marinier», der hoofdafdeeling van den
Bond van Actief dienende Onder
officieren Machinedryvers en Stokers
„Voorwaarts" en van den Korporaals-
bond, 'tezamen vertegenwoordigende
de onderofficieren in Ooat-Indié, vanaf
den korporaalsrang, is aan Z.Exc. den
Minister van Marine een verzoekschrifr
gericht, waarin zy, hoewel de tyds
omstandigheden het noode gedoogen,
zich gedrongen gevoelen huu harte
wensch onder 's Ministers aandacht
te breogen, zijnde het thuisvaren.
Zij wyzen er op, dat het langdurig
vi-rbiyf in deze gewesten moordend
w»;rktophet individu in het algemeen,
maar op den marineman in het
byzonder, daar deze veelal gehuwd,
zich van alle genoegens moeten ont
houden, en vragen den Minister,
dat zoo de tydsomstandighoden het
even gedoogen, de aflossing krachtig
ter hand worde genomen
dat het dienstbelang niet over het
hoofd wordt gezien, maar zy gaarne
eenig uitzicht zagen gesteld, wanneer
bet tijdstip kan worden verwacht dat
de langbiyvers huiswaarts keeren.
Het adres is vergezeld van eene
memorie van toelichting, waaraan
wii het volgende ontleenen
Daar het niet noodig is in cyfers
te vervallen om aan te toonén hoeveel,
en categorisch onderverdeeld, er reeds
over de drie jaar hier vertoeven, zoo
moet ons van het hart, dat de Regee
ring er een groot belang by heeft dat
hare onderofficieren niet tot wanhoop
worden gebracht en zy biy ven op een
vc.doend geeeteiyk peil. Waar in
rormale tyden dit peil al op een
zware proef werd gesteld, zakt het
in deze abDormale tyden sterk naar
boneden. Reeds was de hoop geves
tigd dat in het jaar 1916, de aflossing
wederom normaal zouds plaats heb
ben, hetwelk evenwel niet is geschied.
Dat zal zich wreken, niet slechts
aan den levensmoed en de werklust
van de onderofficieren, maar zelfs
aan de activiteit onzer Marine.
Hoeveel malen zou er al niet naar
fcchtgenoote, familie of vrienden zyn
geschreven dat mon wederkeert,datum
genoemd, tydstip van aankomst reeds
bepaald en steeds weer valt die uit
gesproken wensch in het water.
Nog steeds bebben zy met lusten
yver huu diensten gepresteerd, maar
allengs begint de moed te zakken.
Het belang van den Staat als nummer
één en van hen, valt hier dus samen.
Adressanten wyzen nog op het groote
aantal zieken, dat een gevolg is van
bet langdurig verbiyf in de tropen.
BINNENLAND.
De Engeleohe
represaille-maatregel.
De „Nieuwe Rott. Ct." schryft:
De wyze, waarop de beteekenis van
den jongsten EogelscheD maatregel
tegen ons land, de stopzetting van de
telegrafische verbinding voor bandels-
en financieele telegrammen, 't eerst
is onthuld, en aan ons land is te
kennen gegeveD, dat er een punt van,,
ernstige wryving tusschen de Neder-
landache regeering en de Eogelsche
was gerezen, mag zeer ongewoon
heeten. Den laten October was het
telegrafische verkeer stopgezet. Ieder
gist naar-d# reden, doch eenige ophel
dering wordt niet gegeven, tot tien
dagen later eindeiyk het publiek wordt
ingelicht door eene mededeeling van
bet Eagelache gezantschap aan den
byzonderen vertegenwoordiger van
Reuter te Amsterdam, die wel zoo
vrlendelyk is, het bericht voor publi
ceering af te staan. En nu komt
achteraf het officleele bericht van onze
eigen regeering.
Het treft te meer, dat deze nieuwe
maatregel ons juist nu is komejj over
vallen. De moeilykheid dateert niet
van vandaag of gisterenzy is reeds
eenfgen tyd hangende. Niettemin,
geen week geleden, toen Engeland al
tot den maatregel was overgegaan,
die, naar nu biykt, een repressaille-
maatregel is, vond geen ander dan het
lid van hst Engelscbe oorlogskabinet
Sir Edward Carson gelegonheid te
verzekeren dat goede betrekkingen
met Nederland voor Engeland van
niet minder belang waren, dan de
goede betrekkingen met andere neu
tralen En zich uitlatende over de
Nederlandsche neutraliteit, zei Sir
Edward, dat de handhaving van die
neutraliteit niet enkel Nederlands
recht was, maar ook een plicht, en
een plicht, dien het bewon
derenswaardig vervulde.
Tot deze verzekering achtte een
lid van het Engelscbe oorlogskabinet
zich gerechtigd - wy herhalen het -
eenige dagen nadat de represaille
maatregel, waarvan de heer Carson
niet onkundig kan geweest zyn, in
werking getreden was. Dit brengt
Sir Edwards houding onder een zon
derling licht, en men raakt geneigd
thans naar een andere bedoeling van
zyn woorden te gissen, dan men
eerst daaraan meende te kunnen
hechten. Heeft hy ermee willen te
kennen geven, dat de voor ons land
zeer bittere maatregel zoo kwaad
niet bedoeld was? Dan vraagt men
echter, of by de bewondering, die er
in Engeland is, voor de wyze, waarop
Nederland zyne neutraliteitsplichten
nakomt, deze maatregel niet achter
wege had kunnen biyven? Men staat
hier voor een raadsel.
Verder zegt het blad:
Al wat vaststaat is, dat onze Re
geering, indien zy de Rynvaartakte
niet wil breken wat zy natuuriyk
niet wil den doorvoer van zand
on grint niet mkg verhinderen, zoo
lang de doorgevoerde hoeveelheid biyft
binnen de grenzen van hetgeen voor
onderhoud van wegen en voor bur-
gerlyke werken in Belgié noodig is,
en ook daarvoor wordt gebruikt.
Ondanks dat, wordt van Engelscbe
zyde geéischt, dat niet slechts de
doorvoer van genoemde materialen
eens voor al zal worden verboden,
maar dat kortweg zoogoed als allé
doorvoer hoegenaamd van Duitscbland
naar Belglö en omgekeerd zal worden
belet. Dit is een volstrekt onredeiyke
eisch, neerkomend hierop, dat wy
een aantal tractaten tot scheurpapier
zullen verklaren, betgeen vierkant in
stryd zou zyn met minister Carson's
bewondering over de wyze waarop
oqb land zyn neutraliteitsplichten
nakomt, en dap ook allerminst van
Engelsche zyde kan worden verdedigd.
Onze regeering kan, zoo haar aan
getoond wordt, dat bepaalde goederen
of materialen worden doorgevoerd,
die voor militaire doeleinden worden
gebezigd, daaraan een eind maken
Tot nu toe is haar echter uit een
herhaald onderzoek door Nederland
acbe officieren gebleken, dat dit niet
het geval is. Intusschen, de moge
ïykheid is niet volstrekt uitgesloten,
dat; hierby eene misrekening heeft
plaats gehad. Weet de Engelsche
regeering dit aan te toonen, dan zal
ongetwyfeld die doorvoer van stonde
af aan worden verboden, en het ge
schil kunnen worden geschikt, ook
zonder dat Eogeland tot onbehouwen
en hatelijke machtsmiddelen toevlucht
neemt, als het er nu een in werkiog
gebracht heeft. Houdt Engeland aan
zyn met alle recht en billykheid
spottenden eisch vast, dat wy onze
bewonderde neutraliteitspolitiek te
zynen bate zullen verlaten, en zet
het te dien einde zyn represaille
maatregelen voort, dan zyn er donkere
dagen in aantocht voor ons land,
maar in zedelyk opzicht nog veel
erger voor het land, dat van recht
en rechtvaardigheid den mond vol
heeft, doch er zicb niet naar gedraagt.
Esn.Engelsche beschouwing ovor
don tosstand van Nodorland.
In een artikel over de onderbre
king van het commercieel telegra
fiach verkeer en Amerika's verbod
om te bunkereD, zegt de „Daily
News": De Britsche maatregel is
duideiyk uitgelokt door den uitvoar
van „zand, grint en oude metalen"
van Duitscbland naar Belgié over
Nederlandsch gebied, de Amerikaan-
scbe actie schynt een gevolg van
den toestand der scheepvaart. Wat
echter de motieven zyn, de gevol
gen zyn voor Nederland gefijkeiyk
noodlottig. Het wordt door deze
maatregelen feitefijk .bedreigd met
vrywel niets minder dan commer-
cieele en economische vernietiging
en dat op een tydstip, dat zyn posi
tie, ook zonder deze verscherping,
vrijwel wanhopig is.
Het is duideiyk, dat tot zulk een
drastische actie niet kan zyn over
gegaan zonder dat van te voren
rekening ia gehouden met de crisis
die zy moet uitlokken. Er kan meer
zyn geschied, dan nu wel biykt,
maar in elk geval kan de nu ont
stane toestand niet voortduren. Het
geen op het spel staat is te ernstig,
dan dat zonder verder licht de zaak
kan worden besproken. Wat echter
kan worden gezegd, is dat alles wyst
op de nadering van een nieuw dra
matifleb moment in de gruwelyke
oorlogstradegie. Want Nederland kan
in deze omstandigheden nauwelyks
leven. („Hblad").
Doorvoer zand, grint, matalon enz.
Reuter seint uit LondenWy ver
nemen, dat de Eogelsche regeering
geneigd is, de quaestie omtrent hot
vervoer van zand en grint langs
Nederlandsche waterwegen in een
ernstig licht te beschouwen. Uit
statistieken blykt, dat aanzienlyke
hoeveelheden dezer materialen hun
weg naar het bezette Belgié vinden,
hoeveelheden die buiten elke ver
houding staat tot die, welke in
vredestijd gezonden worden voor
particuliere doeleinden, en bet is
duideiyk, dat zy den vyand van
buitengewoon nut zyn.
Stappen, die de Britsche regeeriDg
heeft gedaan met het oog op het
stop zetten van dit verkeer, hadden
geen resultaat en in deze omstandig
heden is zy van gevoelen, dat zy
niet langer speciale faciliteiten kan
toestaan voor het doorlaten van
Nederlandsche handelstelegrammen
langs door Engeland gecontroleerde
kabels.
Er dient op gewezen te wordeD,
dat het gebruik van Britsche kabels
een concessie is, die niet als een recht
kan worden opgeéischt, daar voor
alle telegrammen, die doorgelaten
worden, dit ale een guDBt moet
worden beschouwd.
Ststnkolsn uit Engeland.
In de Donderdagavond te Rotter
dam gehouden vergadering van de
afdeeling Rotterdam der Nederland
sche Vereeniglng van gezagvoerders en
stuurlieden ter koopvaardy is met op
twee na algemeene stemmen besloten,
medewerking te verleenen voor de
kolenvaart op Engeland, ook al kan
geen waarborg voor de veiligheid van
de navigatie in het versperde gebied
worden gegeven.
De overweging, dat de gezagvoer
ders en stuurlieden van de zyde der
reeders een goede behandeling hebben
ondervonden, ia op dit besluit van
invloed geweest.
Onderzoek aan boord van da
„Oranje".
„Reuter" seint uit New-York, d.d.
12 Oct.: Het stoomschip „OraDje"
is in een haven van den StÜlen
Oceaan aangekomen met een groot
aantal Duitsche en Oostenryksche
diplomaten uit het Oosten. Ambte
naren van den geheimen dienst be
gaven zich aan boord van het vaar
tuig, dat door de diplomaten niet
verlaten mocht worden, terwyi even
min brieven aan land mochten wor
den gebracht.
Onjuiata opgaaf.
Het gerechtshof te Leeuwarden be
vestigde het vonnis der rechtbank
waarbij de notaris H. Posthumus te
Giekerk is veroordeeld tot f 600 boete
of 2 maanden hechtenis, wegens bet
doen van een onjuiste opgave voor
de inkomstenbelasting 1914.
SPORT.
Voetbal.
Programma voor morgen.
N.V.B.
3e klasse E.
H.P.C.—Hollandia.
Purmerstey n - H.B.S.
E.V.C.—Neerlandia.
Weat-Frisia-S.D.S.
Heldersche Competitie.
10 uur: Neptunus—Harssens.
3.80uur: H.B.S. 1I-H.F.C. IV.
H.F.C.-Hollandia.
Morgenmiddag speelt H.F.C. haar
2en tbuiswedstryd. Totnogtoe gaat
het den roodwitten niet voor den
windéén moeiiyke overwinning en
twee nederlagen met flinke cyfers!
Het is niet erg rooskleurig, en
zou men zeggen - getuigt niet erg
van de kracht en het kunnen van
het elftal. Maar als men de omstan
digheden weet waaronder de twee
laatste wedstryden zyn gespeeld, zal
het een ieder duideiyk worden, waar
om en hoe er toen verloren is. De
wedstryd van verleden Zondag in
Amsterdam kan veilig als zoodanig
niet aangemerkt worden, waar H.F.C.
met 11 man begon en met 7 eindigde,
alles ais een gevolg van de ongunstige
weersomstandigheden. De roodwitten
hebben door dezen nederlaag een
slecht doelgemiddelde gekregen: 4 - 9.
Het vorig Beizoen had H.F.C. in 10
wedstryden ook 9 tegenpunten I
Tegen Hollandia wordt weer een
nieuwe opstelliog beproefd, ook al
omdat Nyman door dienst verhindert
is en op Aardweg voorloopig niet
kan gerekend worden. Op de reebter-
wiDg heeft men du Heyting en v. d.
Pol genomen, een keuze die onze
sympathie niet kan wegdragen en
gelooven wy geen verbetering
zal blyken te zfjo, maar.... men moet
roeien met de riemen die men heeft.
De grootste verrassing ia evenwel
dat Dito weer bereid gevonden is,
voor H.F.C. uit te komen. We hopen
dat hy het nog niet verleerd is en
er toe zal bydragen zyn club weer
in het rechte spoor te brengen. Op de
rechtsmiddenplaats debuteert v. d.
Wal, die wel voldoen zal en reeds
meermalen het bewys geleverd beeft,
zyn plaats in bet le elftal waard te
zyn.
Het elftal is alzoo:
Balk
RomeUn Klein
y. d. Wal Bak Kikkert
Hejjting v- d. Poll Oiaudlus Dito Groote
Zou het niet beter zyn Klein en
v. d. Poll van plaats te laten ver
wisselen en Romeyn linksachter?
Competltiestand der 3e klasse E.
S
g
i
o S goals
S.2 v. - t.
Neerlandia
4
4
0
0
8 14— 4
Purmersteyn
3
2
0
1
4 9- i
S.D.S.
8
2
u
1
4 11- e
Hollandia
2
1
0
1
2 6-7
H.F.C.
8
1
2
2 4- f
H.B.S.
2
0
0
2
0 0- 1
West-Frisia
3
0
0
8
0 2-IC
E.V.C.
U
0
0
0 0-0
MARINEBERICHTEN.
De luitenaot ter 10e Se kl. J. Schouten ls te
Vlisaingen geplaatst aan boord van Hr. Me.
pantBerachlp Heemskerck.
De buitengewoon adelborst marine-reserve
F. W. Groot wordt 17 October 1917 gedetacheerd
aan boord Hr. He. Texel en de idem G. 0.
Voorrips op dien datum gedetacheerd aan boord
Hr. Ha. Dolfijn.
Willemsoord naar Hr. Mg. HeemskerckIdem
G. J.1». Zegwaard van Hr. Ms. Heemskerck naar
geschntmakerU Willemsoord.
Do marinier der le kl. H. Bu(Jtend(Jk la met
ingang van 80 September 1917 bevorderd tot
korporaal der mariniers.
korporealseemUlclenmachlnedrUrer.
nummer: Het lief en leed van een Heer
op Kamers.
Tavenu-Bloscoop. Spoorgraoht. Hoofd
nummers De gehelmzlnnlgen (vervolg)
en De Dageraad.
11 Oct. Openlngs Specialiteiten-voorstelling en
Bal ln Casino, 8 uur.
Hotel Bellevuo. Concert van 8.80-103a
VI8SCHERIJBERICHTBN.
Aangebracht te Nleuwedlep
12 Oct. Door 1 gestrande sslllogger M A 169
2 mand groote schelvlacb, 18 manden mlddel-
scheivlsch, 6 mand kleins scbelviscb. 76 stuks
doode kabeljauw, 4 mand middelschol, 3 mand
klolne schol, 2 mand wUtlng, tarbot en kanen.
Besomming f 960.-.
18 Oct. «Iets binnen.
Burgerlijke Stand v. Helder,
van 11 en 12 October 1917.
GETROUWDA. A. van 0»ch en
T. Bremer; A. C. Gomes en A. Ras;
K. L. Ot*en en E. J. Hubbeling.
BEVALLEN: F. W. van Stenis-
Mutters, z.J. Koorn—Post, z.E.
Bakker-Mol, d.
OVERLEDEN: M. Struys, ^jaar.
MARKTBERICHTEN.
Kaasmarkt van Alkmaar 12 Oct. 1917.
Geen aanvoer.
Graanmarkt Aangevoerd M sak. Karwtfsasd
Berichten ontvangen tijdens
het afdrukken van ons blad.
Volgens een door de My. Nederland
ontvangen officieel bericht is het
stoomcchip „Krakatau" - aan boord
waarvan zich o, a. een transport
mariuescbepeliDgen bevindt - 1 Oct.
te Nagasaki (Japan) aangekomen.
Een sombere voorspelling.
Londen, 9 Oct. Sydner Webb, de
bekende historieschryver der vak ver-
eeüigingen, heeft in een voordracht
over het komende wereldtekort een
zeer sombere profetie gedaan. Hij
zeideDe staathuishoudkundigen
plachten te zeggen dat de verwoes
tingen van den oorlog spoedig her
steld zyn. Dit was waar voor andere
oorlogen, maar niet voor deze. Na
dezen oorlog zal de wereld vermoeid
zyn, koud en hongerig en als we
hongersnood en revolutie willen ver
myden zal er iets moeten worden
gedaan. De vrede zal eensklaps en
onverwacht bomen.
De oogst is dit jaar in alle tarwe-
produceerende landen zeer laag, met
het gevolg dat er het volgende jaar
een tekort zal zyn van ongeveer een
pond per hoofd en per dag. De vee
stapel der wereld is thans kleiner en
zelfs het eens verachte varken ver
dwynt overal. Ongeveer 45 milllioen
arbeiders zyn bezig voor de munitie-
ny verheid. De oorlog is een verspiller
en vernieler van producten, energie
en materiaal en na den oorlog zal er
abnormale vraag zyn naar vele zaken,
die het onmogelyk zal zyn te ver
schaffen, wegens gebrek aan arbeiders
en materialen. Zelfs de meest snelle
demobilisatie kan niet voorkomen dat
er langen tyd zal verloopen eer het
volkomen herstel onzer arbeiders-
krachten is ingetreden.
Dan zullen er groote moeiiykheden
z(Jn van transport en groote scbaarscb -
te aan grondstoffen. Dat alles zal er
toe leiden dat de wereld een tekort
heeft aan benoodigdheden en levens
middelen. Wy moeten dusonmiddel-
iy k alles in het werk stellen om Europa
weder te voorzien, willen we een
algemeene en plaatseiyke hongersnood
voorkomen.
Den 27en October a.s. hopen
onze Broer en Zuster,
L. STERZENBACH
en
M. STERZENBACH-VALKENSTEIN,
hunne 25-jsrlga Echtveresniging
te herdenken.
Namens de familie,
JB. L. PESCH,
Echtgenoote en Kinderen.
J. KRAMER,
Echtgenoote en Kinderen.
Heden ontsliep in zyn Heer en
Heiland onze lieve MaD, Vader,
Groot- en Overgrootvader, de Heer
BERRIT STAALMAN,
in den ouderdom van 08 jaar.
Wed. G. Staalman—
v08seveld, Helder.
A. P. Staalman,
E. hucc AC
Fedehmann,
Wed. W. T. VAN A8SELT-
Cabrièbbe, Huizen.
C. A. Staalman, l Hel-
G. Staalman -Bbbet,) der.
Wed. J. C. Staalman -Diktz,
Haarlem.
C. Staalman, J
H. Staalman - Huizen.
Lbusen, j
J. H. Staalman,
H.A.Staalman- d
Molenaar, 7 aer'
A. Bruin.
Wed.n. van C. R. Staalman,
Amsterdam,
en Klqjnkinderen.
Helder, 18 October lSl7.
De tM-s&rde-bMtelllng r»I plaats hebben
te Helder op Dlnedcg 18 October, des. n.xn.
x, vanuit Van Galenstraat 11.
Hiermede vervullen wy den
treurigen plicht U kennis te geven
van het overiyden van onzen
geliefden Echtgenoot, Vader, Be
huwd- en Grootvader, de Heer
MARTINUS STRUIJS,
in den ouderdom van 68 jaar.
Namens de Familie,
Wed. S. 0. STRUIJS-
slmons.
Heidér, 11 October 1917.
ZONDAGMORGEN IO UUR,
de heer A. VAN OS,
van Amsterdam.