HELDERSCHECOURANT
No. 4860
DINSDAG 27 NOVEMBER 1817
45e JAARGANG
Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 6250 ex.
Abonnementsprijs: In de stad t 0.85, per post t 1.10.
Losse ex. 3 cent.
Advertentlén per regel 10 cent -f 10 Ioorlogstoeslag.
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen
1. DE DISTRIBUTIE.
2. Ingezonden.
t. Feuilleton, anz.
DE OORLOG.
Di lagerberichtan
van 24 in 25 November.
Yan het W e s 191 y k front.
In de streek van Ksmerijk zetten
da Eugeltchen hunne aanvallen voort,
Het brandpunt van den strfld der
laatste dagen vormde het dorp en
het. bosch van Bourlon. Na haranek-
kigo gevechten waarin de Buitschers
feilen tegenstand boden werden het
dorp en bet boich stormenderhand
genomen en de vorderingen ook ten
O. van het bosch uitgebreid. Ten W.
ervan kwamen de Engelschen vooruit
aan beide zyfien van het kanaal du
Nord, in de nabijheid van Moeuvres.
Tusschen Moeuvres en Quésn en in
ae streek van Bullecouri vorderden
de Engelschen eveneens en vermees
terden zy sterke vijandelijke steun
punten.
Het aantal bij deze operaties ge
maakte gevangenen is nog niet vast
gesteld. Het aantal sedert 20 Novem
ber veroverde kanonnen bedroeg
reeds meer dan 100 w.o. verscheidene
zware.
Het avond bericht van den 24iten
meldt dat de Buitschers onstuimige
tegenaanvallen deden en de Engelschen
daardoor dwongen een weinig terug
te trekken. Op hun beurt tot een
tegenaanval overgaande herstelden de
laatsien evenwel weder den ouden
toestand.
Ook het bericht van 25 November
maakt melding van verwoede tegen
aanvallen der Buitschers. Aanvanko
lijk hadden deze tot resultaat dat de
Engelschen het dorp Bourlon weder
moesten prijsgeven. Later droDgen de
Bnitscheis hen nog verder terug tot
in het bosch van Bourlon. Kort daarop
ori dor nomen tegenaanvallen dreven
den vyand weder naar den oostrand
van het bosch terug. Zaterdagnacht
word doze aanval voortgezet, waarbij
de Engelschen opnieuw in het dorp
doordrougea. Be Bu.tscbera verdedig
den zich hardnekkig, doch moesten
ten slotte het dorp in handen der
Eogelachen laten. Zoodoende is het
dorp en nagenoeg het geheels bosch
door de Engelschen bezet.
Het Fransche comuniqué van den
25tsten geeft aan, dat de Buitschers
op den rechter Maasoever een aanval
ondernamen die door een krachtig
bombardement werd voorafgegaan.
B»z» aanval mislukte onder zware
verliezen voor den aanvaller.
Bq Juviccourt hadden Fransche
aar: vallen succes. Ten O. van de
Mistte werd een terreinwinst behaald
over een front van IJ K.M. bij een
di«pt.$ van 1 K.M. 475 man werden
gevangen genomen.
Het Builscbe lsgerbericht van
Zaterdag meldde dat een nieuwe
poging dor Engelschen om l»y Ka
metyk door te breken verijdeld was.
Ba gevechten werden ingeleid door
een scherp vuurgevecht tusschen
Quóaot en Banteux. Een tegen Incby
gericht# aanval werd afgeslagen.
Moeuvres werd herhaaldelijk aan
gevallen doch hardnekkig verdedigd.
Be aanval tegen Bourlon werd met
buitengewoon sterke strijdkrachten
ondernomen, die bovendien dooreen
groot aautal taoke gesteund werden.
j)e aanval bracht dan Engelschen
aanvankelijk eenig voordeel, doch later
werden zij weder verdreven. Meer
dan 40 in elkaar geschoten gepant
serde auto's bleven op het terrein
van den strijd achter.
Be aanvallen op Moeuvres leverden
den Engelschen tijdelijk succes op.
Zij wisten zich ln den Zuidrand van
het dorp vast te zetten. Later werden
zij door tegenaanvallen evenwel
woder verdreven.
Volgens het bericht van den 25sten
werden de Engelschen ook weder uit
bet dorp Bourlan en het daarbij ge
legen bosch verdreven.
Yan hot Italiaansch-Oosten-
r H k s c b e front wordt uit Weenen
gemeld, dat tusschen Brenta en Piave
en op het plateau der Bette Communi
de Italianen talrijke strijdkrachten in
hst vuur brachten. Alle aanvallen
bleven evenwel zonder succes.
Van Italiaansche zijde wordt daaren
tegen medegedeeld, dat de Centralen
tuaichen de hoogvlakte van Asiago
en de Piave krachtige aanvallen
daden, die alle afgeslagen werden. Ook
werd een poging van den vijand om
de Piave over te steken tot mislukking
gebracht.
In A1 b a n i I vielen de Centralen
de door de Italianen bezette stellingen
tusschen de Vojuia en de Osum aan.
Na in den beginne etnig voordeel te
hebben behaald, werden zy dooreen
tegenaanval teruggeworpen.
Iq Palestina zetten de Engel
schen hun opmarscb voort. Be Turken
bieden evenwel bardnekkigen tegen
stand en moeten door talrijke, hard
nekkig# gevechten tot wijken wor
den gedwongen.
Volgens een bericht van generaal
AJlenby, namen de Engelschen den
2UUn November den heuvelkam van
Nebi Bamwil, de streek van het oude
Mizpab, die zich 5000 ellen ten Westen
van den weg van Jeruzalem naar
Nablus bevindt. Herhaalde tegenaan
vallen van de Turken werden afge
slagen.
Bereden troepen welke op 21 Nov.
Baitunia waren genaderd, werden
door een krachtige tegenaanval der
Turken teruggedreven en houden nu
Beitur-el-Feka bezet aau de Boven
Beth-Horou.
Verder wordt melding gemaakt van
een succesvol gevecht, waarbij de vij
and verdreven werd uit den post ten
Westen van Kurvetel-Nab.
Van het Ruaaisch-Turksche
front.
Het Russische Kaukasus leger zet
zijn krljgs verrichtingen voort. Aan
de Biala werden de Turken terugge
worpen. 1600 man werden door de
Russen gevangen genomen.
De duikboot- en mljnoorlog.
Volgens de officieele Buitsche be
richten werden in de nooordilyke
IJszee 5 stoomachen te zamen me
tende 14.000 ton in den grond ge
boord. In de Middellandscbe zee
werden 8 stoomschepen en 2 zeil
schepen, te zamen metende 30.000
ton, vernietigd. Hierbij waren een
aantal schepen met oorlogstuig, voor
het Palestinafront, die op weg naar
Egypte uit sterk bewaakte convooien
werden weggeschoten. Een schip met
5500 ton tarwe, op weg naar Itaiifl
werd eveneens vernietigd.
Een onderzeeir In din grond
geboord.
Volgens een bericht uit Washington
hebben Amerikaanache torpedojagers
die in de Europeesche wateren ope-
rseren een Buitsche duikboot ver
nietigd. Terwijl zij op patrouilledienet
wareu, kreeg een torpedojager op
vierhonderd meter afstand een peris
coop in zicht en richte koers daarheen
ten einde op eenige meter vóór de
duikboot voorbij te gaan. Toen de
torpedojager den duikbootkoers over-
sbhreed, lostte hij een schot naar
omlaag, dat nauurlyk schade aan de
duikboot toebracht, die kort daarop
op vijfhonderd meter afstand aan de
oppervlakte verscheen. Het vuur werd
onmiddellijk geopend, doch de duik
boot beantwoordde dit niet en was
blijkbaar beschadigd. Een der torpedo-
jagers waa voornemens de boot op
sleeptouw te nemen, doch deze werd
door Buitschers tot zinken gebracht.
40 opvarenden werden gevangen ge
nomen. Een der matrozen verdronk.
Rusland.
Volgens een bericht uit S^. Peters
burg aan de Baily Chroa, dd. 24 No
zouden de organeu der Bolsjswiki
Vrijdag jJ. een aanvang makea met
bet pu'oliceeren der gtheime diploma
tieke verdragen.
Bit is inderdaad geschied. Een be
richt van Zondag uit St. Petsrsburg
meldt dat het Petersburgsch Nieuws
agentschap «en aantal geheime docu
menten betreffende de onderhande
lingen tusschen Rusland eu de geal
lieerden publiceert.
Zty toonen aan, dat Rusland Con-
■tantinopel eischte, de kust aan weers
kanten van den Bosporue, de Zee van
Marmara en de Dardanellen, Zuidelijk
Thraciê tot de lyo E^noe-Midia, als
mede de eilanden Imbros en Teneaoa.
Be geallieerden «jachten, dat Con-
stantinopel vrij of neutraal zou worden.
Aan de Britsche zoneln Peiz:8zou
nog een andere zone worden toege
voegd.
Rusland zou Frankrijk» eisch steu
nen tot herkrijging van Elzas Lotha
ringen, met de boschstreken op den
linber-RIJnoever.
Rusland vroeg zeker grondgebied
van Buitscbland, om dit tot neutrale
staten ta maken.
E«d tommunlquè aan da neutralen.
Be commissaris voor buitenlandsche
aangelegenheden, Trotzky, heeft den
gezanten der neutrale landen te Pe
trograd in kennis gesteld van de ge
nomen maatregelen. den wapenstil
stand betreffend#.
B« nota verklaart, dat d# eisch voor
een onmiddellyken vr«d# gericht is
tot d# oorlogvoerend# #n neutrale
mogendheden.
'e Russische regeering rekent op
den vastberaden steun van de arbei
ders aller landen in den strijd voor
den vrede.
Oolustsa In Slbsril.
Naar Fransche bladen uit Tokio
vernemen, zyn in verscheiden Siberi
sche steden ernstige onlusten uitga-
gebroken. Het telegrafisch verkeer in
alle steden Oostelijk van Tomsk is
stopgezet, daar de maximalisten zich
van de telegraafkantoren hebben
meester gemaakt. Vele Japanners
hebben Siberifl verlaten.
Flnlaid.
Volgens een bericht uit Haparand
aan Stockholm's Tidningen, staan in
Finland groote gebeurtenissen voor
de deur. Uit zekere bron verluidt,
dat tusschen de socialieten en de
burgerlijke partijen een schikking tot
stand zal komen, met het doel om
de Ruisische soldaten uit het land
te verjagen en den atryd voor de
onafhankelijkheid te beginnen.
Di Entente en Ruslind.
Be correspondent van de Associated
press te New-York meldt dd. 24 Nov.
de overheidspersonen te Washington
houden het ervoor, dat de vredes
beweging der bolsjewiki Rusland
byna bij de naties plaatst, waarmee
geen vriendschappelijke betrekkingen
worden onderhouden. Indien ze slaagt,
zal het buitengewoon lastig zijn,
Rusland als een onzljdigen staat te
behandelen wagens het voordeel, dat
voor Buitachland daaruit voortvloeit.
Een bericht uit Hamburg maakt
melding van een medsdesling in de
Beensche bladen, volgens welke de
Engelsche regeeriDgalle inEngelscbe
havens liggende Russische atoom-
booten alsmede eoDige schepen, die
tusschen Archangel en Engelaud
varen, in beslag genomen heeft.
Voorts is de Russische kruiser
Askold, die zich in de Mlddellandache
Zee bevindt, onder Engelsch kom-
mando gesteld.
Een noodlottige ontploffiig
in Dultschland.
Uit Zürich wordt gemeld:
Be fabrieken van chemische pro
ducten te Griesheim a/Main zijn in
de lucht gevlogen. Be .Volksstimme"
te Frankfort kondigt de gebeurtenis
in dikke letters aan, en geeft te
kennen, dat de schade onberekenbaar
is, het aantal slachtoffers aanzienlijk,
en de ontroering to Frankfort hevig.
Be .Nouv. Gaz." te Zürich publi-
cesrfc een particulier telegram, waarin
al deze feiten bevestigd worden. Alle
Buitsche bladen erkenneD, dat men
hier met een ware ramp te doen
heeft.
De aviatiek la Afrika.
Er zullen pogingen in het werk
worden gesteld om een lucht verbin
ding tot stand te brengen tusschen
Algiers en Tombouctou, een afstand
door de lucht van omstreek»
1200 K.M.
Be bezwaren aan zoo'n tocht ver
bonden zijn niet denkbeeldig. Talrijke
tccbtoD, door aviateurs in het Noorden
der Sahara gedaan, hebben deze doen
kennen. Om er maar etn zeer be
langrijke te noemen: het is gladweg
een onmogelijkheid om zich boven
de Sahara te oriönteeren, en de vlieger
moet cr geheel op z(jn kompas ver
trouwen. Bat gaat goed, totdat een
zandstorm optreedt, die groote mis
wijzing in het kompas ten gevolge
hseft. Men zal dus den weg met be
hulp van palen moeten aangeven en
tevens de oasen verkennen. Te dien
einde worden nu door een vliegers-
expeditie de noodigc maatregelen ge
nomen. Zoodat we eerlang een lucht-
postverbinding mat Centraal-Afrika
kannen tegemoet zien.
BINNENLAND.
De zand- an grlndkwastla.
0?sr de Engelsche opvattingen
betreffende de Rijnvaartactie geeft de
N. Rott. Crt. onder het opschrift
Het Foreigu Office en onze rivieren",
de volgende beschouwing
Een oordeel over de grintzaak zal
pas kunnen gegeven worden, wanneer
naast hot esrst nu hier te lande ont
vangen Britsche Witboek ook de
waar3Cbt)niyk meer omvattende Ne-
derlandsche bescheiden zullen zyn
verschenen. Toch geeft de aan het
Engelsche parlement overgelegde, en
dezer dagen bier te lande ontvangen
.Correspondencereepecting the transit
traffic acrocs Holland of materials
susceptible of employment as military
supplies" ons reeds thans aanleiding
een paar opmerkingen te maken.
Waarom wat onze regeering van
oordeel, dat het vervoer van grint
uit Duitschlacd naar het geoccup-
paerde deel van Belgié langs onze
waterwegen tot op zekers hoogte
door Nederland moest worden toe
gestaan? Omdat de R(jnvaartakte
van 1868, di6 in de eerste plaats de
vrjje handelsvaart la navigatioD
sous le rapport du commerce pro
clameert voor don Rijn z«lf, dus van
Bazel tot in z«9 en omgekeerd, daar
naast zoodanig» vrije vaart voorschrijft
voor andere wateren dan dan Rijn,
n.1. voor de Nederlasdschs binnen
wateren, dis deze rivier met Belgis
verbinden. Buitschiand bezit dus
krachtens de mede door Frankrijk
geteekend# Rijnvaartakte een onzer
zijds niet te belemmeren vrijen han
delsweg langs onze wateren naar
Belgis slechts mogen en moeten w|j
het verkeer langs dezen overweg stop
zetten, zoodra bet verkeer .sous Is
rapport du commerce" dit handels
karakter verliest. Hier wringt de
schoen het is duidelijk, dat de Brit
sche regeering geneigd is, ditoogenbük
veel eerder gekomen te achten dan
Buitschiand en dat onze regeering
hier de uiterst moeilijke taak heefc
te beslissen, op welk tijdstip de
Buitsche griutschepen te Lobith heb
ben om te keeren. Intusschen, over
deze feitelijke vraag wenschen wij
thans niet te spreken.
Waar wjj nu alleen op willen
ijzen, is de verbluffende omstandig
heid, dat het Foreign Office, dat toch
goede juristen bezit, die bovendien
sedert ruim drie jaren alle aandacht
hebben gewijd aan de Nedorlandsche
zaken, blijkbaar niet op de hoogte
was van de door de Rijn vaartakte
aan de Buitsche oeverstaten gew«ar
borgde vrije handelsvaart ook op de
den Rijn met de Schelde verbindende
Nsdtrlandsche binnenwateren. Bit
gemis aan kennis van zaken blijkt
duidelijk uit het Memorandum, dat
Balfour op 23 October j.1. aan onzen
gezant te Londen deed toekomen. In
dit stuk onder punt 6 wordt er aan
herinnerd, dat de Nederlandsche
Memorie van 8 October zich had be
roepen op de ,Rhine Conventioni" en
wordt aldus vervolgd
,D# voorschriften van de Rijnvaart-
tractaten zijn onderzocht door het
desbetreffende departement vaa Z.M.'i
regeering, maar geene bepaling werd
gevondeo, die eenige betrekking had
op de kwestie van het transit. Beze
verdragen betreffen het recht om
goederen den Rijn op en af te ver
voeren tusechen de oeverstaten en de
zee. Gseno bepaling is gevonden, die
de Nederlandtche regeering zoude
verplichten den doorvoer van goederen
toe te laten langs de Nederlandsche
waterwegen, voor zoover dio goederen
niet op weg naar of van de zee waren."
Daarom zoude de Britsche regeering
de onze dankbaar zijn, zoo deze precies
de artikelen uit de tractaten zoude
willen noemen, waarop z(j zich
steunt 1
Men zegt zeker niet te veel door
te beweren, dat de stelligheid, waar
mede de Britsche regeering zich hier
uitlaat over de vrije vaart op onze
,Tutschenwater#n",in grootte slechts
wordt geëvenaard door de volslagen
onkunde over bet onderwerp, die uit
de aangehaalde woorden blijkt.
Onze regeering heeft in aDtwoord
op het verzoek der Britsche regeering
bij eene mededeeling, die 26 October
door onzen gezant werd overgebracht,
het kabinet van St. James gewozeD
op het hier volkomen afdoende art. 2
der Rijnvaartakte, dat bet Britsche
witboek nu dan ook naast de consi
derans van bet verdrag, waarin do
woorden .sous le rapport du Com
merce" voorkomen, in extenso heefc
opgenomen.
Ba onwetendheid der Britsche re
geering over bet rechtsregime der
Rijn en Schelde verbindende wateren
is te treffender, waar het juist de
Britsche en Fransche regeeringen zjjn
geweest, die als groote bevorderaars
van de Belgische zaak op de Londen
sche conferentie in 1881 de opneming
van de vrije vaart op da .Tuatchen-
wataren" ten bate van Belgis in do
,24 Artikelen" hebben doorgezet.
Vandaar is de bepaling overgegaan
in art. 9 5 van het Vredesverdrag
van 1839 eu bet is geheel In de lijn
dezer aan de Entente te danken en
aan de Belgische vlag gewaarborgde
vrije vaart op onze Ryu en Schelde
verbindende binnenwateren, wanDeer
datzelfde recht eerst bi] het handels
verdrag van 31 B«c»mber 1851 aan
de Buitsche vlaggen en daarna
de Rijnvaartakte ook aan de Fransche
vlag werd verzekerd.
Het is zeker mooi tractaatbepalingen
n Iet als. vod ji» papier" te beschouwen,
maar praktische beteekenis beeft dat
niet, wanneer men zich in een toestand
vau onkunde aangaande den inhoud
dier bepalingen houdt.
Petroleum.
Be minister van landbouwnijver
heid en handel maakt bekend, dat
bon no. 4 der rykipotroleum-diatri-
butiekaarten geldig zal zijn van 1
Debembtr tot en met 15 December,
voor een hoeveelheid van twee liter.
Peulvruchton.
Het bureau voor mededeelingen
inzake de voedselvoorziening meldt:
Het is zeer begrijpelijk, dat, einds
het broodrantsoen moet worden ver
minderd, de peulvruchten van nog
grooter belang, dan anders zyn ge
worden voor de volksvoediug. B3arom
werd reeds in September zooveel
mogelijk van den oogst 1916 aan de
gemeenten toegezonden, maar het
spreekt vanzelf, dat deze overjarige
boonen en erwten niet steeds van de
beate qualiteit waren. Het was echter
beter, die psulvrucbtea opdatoogen
blik ter beschikking te stellen dan
ze nog langer te laten liggen. In-
tuucben werd tegelijk het in ont
vangst nemsn, het scboonen en de
distributie van den oogst 1917 voor
bereid. Aan de gemeenten werd
opgave gevraagd van de door haar
gewenschte hoeveelheden en soorten,
terwijl besloten werd, de eerste
distributie op 6 November te dosn
aanvangen.
Achteraf bleek echter de termijn,
die aldus voor de uitvoering van de
distributie bescbikb&sr was, wst krap
gemeten, ook in verband met de
moeilijkheden van het transport. Niet
minder dan 65 000 balen van 100 K.G.
peulvruchten toch moesten gereed
gsmaakt en over het land verdeeld
worden. Het gezolg daarvan is ge
weest, dat de zendingen soms wat
laat inkomen, zoodat de gemeenten
op dit oogenblik niet altijd in staat
zijn bet geheel# vierwesksche rantsoen
van 1 K.G. per hoofd der bevolking
te verstrekken.
Beze scbaarschtc zal echter slechts
van tijdelfiken aard zijn. Aan hst eind
der eerste periode vau vier weken,
dus begin Bscembtr, zal het. gsheole
rantsosn ter beschikking zfin, en
verwacht wordt, dat, nu d» eerste
moeieltjkheden zijn overwonnen, de
distributie verder vlot zal verloopen,
te meer omdat nu tusschen de toe
wijzing aan de gemeenten en het
begin der nieuwe vier weken, wat
meer tijd beschikbaar is. Voorloopig
ontvangen de gemeenten nog voor
75 pet. erwten en voor 26 pet.
boonen.
Ook voor de verzending van de
reserve voorraden aan de gemeenten
is de administratieve regeling gereed.
Het wachten is nog slechts op het
beschikbaar komen van grootere
hoeveelheden. Tot nu toe liet de
landarbeid der boeren niet toe, tot
het dorschen van de peulvruchten op
groote schaal over te gaan. Zoodra
dit is geschied, kan het verzamelen
en scboonen beginnen en zullen de
gemeenten geleidelijk de erwten en
booneu ontvangen, die voor haar
rsserven zijn bestemd.
Bstprljsvsrhooglng te Bussim.
B. en W. van Buaaum atollen voor,
nu de kostprijs van het gas reeds
meer dan 21 cent per M* bedraagt,
de gasprijzen als volgt vast te stellen
Bij gebruik beneden 20 M' per
maand, 14 ct. per M1van 20 tot 80
M'. 25 centvan 30 tot 40 M\ 35
cent. Boven 40 M* fl per M', voor
huiehoudingen met meer dan 5 per
sonenvoor eiken pereoon meer wor
den de getallen met 3 M* verhoogd
tot maximum vau 15 M1. Voor pen
sions en samenwonende gezinnen
kunnen de getallen worden verhoogd.
Het voor gashaarden toegestane quan-
tum wordt 25 cant per M' berekend.
Amsterdam In duisternis.
Tusschen vjjf uur en halfzes Zater
dagavond lag plotseling heel Amster
dam vrijwel in het duister. De elec-
trische booglamp»n en straatlantaarns,
de lampen in cafó'a en winkels en
ook in de woningen gingen op het
zelfde oogenblik uit. En gelijktijdig
lag plotseling door de ganscho stad
alle tramverkeer verstard.
In de meeste cafés kon men zich
nog met eenige uit vroegeren tjjd
overgebleven gaslampen behelpen
in winkels en particuliere wouingen
nam men veelal zijn toevlucht tot
kaarsen, welke echter zeer schaarsch
zijn, zoodat lang niet ieder hierover
de beschikking had.
In eokele groote warenhuizen heeft
men onmiddellijk uit voorzorg tegon
de roofzucht van ongure elementen,
die de scboone gelogenhcid mochten
willen benutten om hun slag te slaan,
de deuren gesloten en werd, toen er
licht gemaakt was, ieder bij het ver
laten der magazijnen nauwlettend
opgenomen. Ia het grootste gedeelte
der stad gloeiden echter de lichten
na een twintig minuten weder aan
het tramverkeer heeft ongeveer drie
kwartier stilgelegen. Vooral op hoofd
postkantoor en op de stations moet
een danige consternatie hebben ge
hearacht, maar de ergst» verwarring
moet er'geweest zijn op de telefoon
contrales, waar plotseling byna alle
selnlichtjw der telefoon tafels gelijk
tijdig aangloeiden, omdat iedereabonnó
denkend dat by hsm alleen het licht
uitging, de electrische centrale wilde
opbellen. Gedurende bfloa een uur is
het daardoor onmogelijk geweest te
telefoneeren.
In enkele kerken is de avond gods
dienstoefening niet door kunnen gaan
vele bedrijven o.a. die van dagbladen,
stonden plotsling stop.
Be oorzaak van deze duisternis-
plaag is geweest kortsluiting in etn
kab*lhulsj» aan den Overtoom, waar
door onmiddellijk door de beele stad
geen krachtstroom wasmaar ook
de lichtkabels zoozeer overvoerd ge
raakten, dat in tallocze districten de
loodzekeringen smolten. Zooveel inge
nieurs en werkvolk van de electrische
centrale, als waarover deze te be
schikken heeft, togen onmiddelykde
stad in, om de storingen op te zoeken
en te verhelpen, maar gelyk zich
denken laat, is er zeer geruime tijd
mede gemoeid geweest, voordat overal
het donker geweken was.
SüMVlIlt.
Uit Ssmarang wordt dd. 21 Nov.
aan het ,Hol." geseind:
De officier van Justitie bij den Raad
van Justitie te Semaring vorderde
Sneevliet'» veroordeeling tot negen
maanden gevangenisstraf, daar zijn
artikel in de „Iodidr" over de Rus
sische revelutle opzette tot haat aan
de Indische regeering en tot oproer.
Aai de grut.
Men schrijft aan het aHbld." uit
Sas van Gent
Aan de grens b(j onze gemeente
heeft weder een sterk staal»Je van
bruut optreden der Buitsche officieren
plaats gehad. Ean werkman uit Gent
bad verlof gekregen bier te komen
werken aan de suiker fabriek, waar
b|j als monteur eenige werkz3amhe
den moest verrichten. Ook wti bet
verlof later verlengd, als de man
zich maar om de twee dagen aa~)
de grens vertoonde. Toen by dit deze
week woder deed, werd hij dooreen
officier in een wachtlokaal geroepen
«n vandaar uit geboeid weggevoerd.
Ook wilde de officier de fitte van
den man, welke nog op Nederlandsch
gebied stond komen halen, waartegen
echter de grenswacht opkwam. Het
gevolg was een worsteling met den
officier, welke eindigde toen de sol
daat zfjn geweer op den indringer
aanlegde, die toen eindelijk heen ging.
Kopir gastolen.
Be politie te Vlissingen heeft aan
gehouden een matrooe, die koper,
afkomstig van een oorlogsschip by
een opkoop»r verkocht. Eveneens
werd een marinier aangehouden, die
koperen sluitstukken van geschuts
poorten en koperen schroeven op zijn
schip ontvreemdde. Een burger, die
de koperen voorwerpen voor deu
marinier by een opkooper verkocht
en het grootste deel der gelden voor
zichzelf hield, ia eveneens wegens
heling gearresteerd.
Ean dlefaehtiga famllla.
Sedert f eruimen tijd werden by de
firma C. de Rijk k Zoon, gevestigd
aan den Kloveuiersburgval 131 te
Amsterdam, snuisterijon en rook
artikelen vermist. Nu verdween eens
dit, dan weer dat. Etn onderzoek
werd door de politie van het bureau
Singel ingesteld en de rechercheure,
die er op uitgingen, ontdekten in
kleinere winkeli rookartikelen, die
afkomstig waren uit bet magazijn
van de firma Be Rijk. Na veel vragen
en zoeken kon het sigualement vast
gesteld worden van de personen, die
de artikelen aan de winkeliers ver
kocht hadden. Het waren de vader
en de broeder van een der bedienden
der firma De Rijk. Het drietal werd
gearresteerd en in verzekerde bewa
ring gesteld.
De bewuste bediende nam eiken
dag een btetje weg; al die bettjis
vormden te zamen een zeatal zakken
gestolen waar. Per handkar werd
bet gestolene doe nachts van bet huis
der diefachtige familie in de Kuiper
straat afgehaald.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Dubbel Mannenkwartet „latar Nos".
Bovenstaan r kwartet, onder lei
ding van zijn directeur Joh. Brands,
gaf Zaterdag een concert in de con
certzaal .Tivoli", met medewerking
van den heer Jan Hoger voret, tenor,
(Alkmaar). De zaal was goed bezet.
Het programma bevatte een viertal
Latijnache liederen, eenige Holland-
sche en een paar Duitscao. Met een
,Avo Maria" (Fr. Witt), en het ,Ecc«
quomodo moritur Justui" van J.
Hindi, werd bet programma geopend
op waarlijk schitterende wijiw. Be
beechaafde aamenzang, de prachtige
accelerandi en de geheels voordracht
maakten dezen zang tot eerste klas
kunst. Ook met de twee volgende
nummers, Jesu dulcis meraoria van
B. Koche en Tantum ergo (Mach.
Neumanc) handhaafden de zangers
hun gunstige reputatie. In Heinze's
.Zondag op het meer" schoten z(j
wat te kort door niet voldoende het
cadanseerende van de maat te doen
uitkomenmogelijk is dit work beter
geschikt voor een koor. Keer# weer'#
.Lente" was daarentegen in vele
opzichten té lovenverrukkelijk
schoon en 'zuiver klonk hierin de
eatz: .Hoor! welk melodiensgekweel
■tijgt uit der nachtegalen keel". Ook
in Fr. Abt'a Viueta hadden zij glans
rijke momenten; over 't algemeen
werd dit fraaie nummer goed ge
zongen, af en toe waa de zang aan
orgelmuziek gelijkvooral het refrein
.Salve Rtgina"! was prachtig en
schier onberispelijk.
Het kwartet staat wat zang be
treft, ongetwijfeld op hoog peil en Is
bezield met een drang om het beste
U geveD. Het aanwezige stemmen-
materiaal is prima; een paar diepe,
klaükrijke bassen en een wonder
lichte tenor droegen zeer zeker veel
tot het succes bij. Ook hun uitspraak
is zuivervoor het Lai|jn volgden
zij de Buitsche uitspraak, die wel-
luidender is dan do Hollandsche
met zjjn harde u's. Maar een volgend
maal zal de schoonheid van hun zang
ongetwijfeld winnen indien zij de
toonlooze van Salve vervangen door
een geaccentueerde.
Minder gunstig luidt ons oordeel
over den solist, den heer Hoger vorst.
Hy heeft misschien wel een goed ge
luid, maar het is, voor oen zaal als
die vsn .Tivoli," veel te weinig klank
rijk en te ijl. Zijne uitspraak van het
FraDsch en het ItaliaaDSch was vrij
slecht. Men mag, ook van een dilettant
verwachten, dat hfi de taal, die hij
zingt, keDt, en de heer Hogervorat
aprak Franschcomme une vache
espagnol, om van de schoone taal van
©ante maar te zwijgen, (hij zong bij
voorbeeld .ces»a crudel tanto rigor"
iDplaats van tijeaaa croedel enz.
't Best waa hij op drsef in 't Hol
landsche lied, en, waa het aardige,
droefgeestige .Maseurken," nu niet
schitterend (vermoedelijk begreep bij
zelf niet do suggestieve beteekenis van
dat steeds terugkeerende, Gregoriaan-
schs refrein .Cantemus Dominutn"),
zijn .Hemelhuis" daarentegen werd
op schitterende, alleszins lofwaardige
wijze vertolkt,
Be begeleiding voor deze nummers
geschiedde door den directeur zeiven.
Op bot programma was een lof
waardige poging gedaan deuitheem-
sche teksten te vertalen, maar men
was daarin, reeds bfi het derde num
m«r blijven steken. Mogelijk wegens
de boog# drukkosten 7
Overigens bleek genoegzaam de
stijgend# populariteit van dit kwartet.
Mogelijk dat dit lelden zal tot eene
herhaliDg van een dergelijk concert;
wij hebban bier aan waarlijk goeden
zang nog wel behoefte.
Ml]a ontploft.
Ia den nacht vsn 23 op 24 No
vember te half één ontploft# juist
voor het dorp Callantoog een myn.
Groote scbada aan ruiten werd aen-
eebracht, aan de Openbare School, de
woning van den hoer Langhorst, het,
gemeentehuis, café ten Boekei, hotel
Duinzicht, de pastorie en tal vau
andere particuliere woningen. Bij den
manufsctsrier Brouwer werd een
groot spiegelruit ingedrukt. Het erg
ste heeft geleden het z.g. Birectie-
buis, bewoond door den kantonnier
Hagelaar.
Over den oorzaak der ontploffing
verkeert men in het onzekere.
Heldersch Dagboek.
IV.
24 November.
Groote openbare vergadering we
gens de verhoogiDg van den gasprfisl
Sprekers de hoeren Michels en Ver
stegen. Zoo stond ln de .Heldersche
Courant" van heden, Zaterdag.
Wat willen die heeren eigenlijk?
Boor de gemseDte laten betalen wat
bet gas meerkost? Maar dan krijgen
we bet immers toch wear 09 ons
belastingbiljet terug. Ea als we ln
andere plaatsen de prijzen van het
gas zien, zien we nog wel wat anders.
20 cent, 25 eent par M. ia daar vaak
het tarief, en wij mogen met onze
voorgestelde 18 cent nog blij zijn.
Toevallig vernam ik dozer dagen
het tarief van Zeist. Baar betaalt
men thans 14 cent voor de eerste
33 M., dan 25 cent voor de volgende
5, daarna een paar m. tegen 50 cent, en
de rast 4 f 1.-. Een eigenlijk minimum
verbruik is er dus niet, wie het be
talen kan, kan maat raak gebruiken.
Nu is Zeist een eigenaardige ge
meente, in zoover, dat z(j is een
forensgemeente van Utrecht. Er
wonen veel rijke families, en wel
verre van democratisch, zooals den
Helder, is het een aristocratische
gemeente. In dit opzicht zouden wij
hier niet willen ruilen, denk ik. En
wat het niet stellen van een maximum
verbruik betreft, och, daarover is
in dit blad al zooveel gesproken, dat
ik daar wel over zwijgen kan. Onze
regeling is veel beter, al is het dan
ook waar, dat we eigenlijk allemaal,
r|jk en arm, te weinig gas hebben.
Maar onze burgemeester bad wel
gel(jk, toen hy zeiwe hebben bier
een regeling op communistischen
grondslag, dus moeten we de ver
hooging ook voor allen gelijkelijk
doen zijn. Maar aan den anderen
kant had de s.d.a.p. het óók niet zoo
mis, toen zij zei: jr, maar eenever-
hooging kan b«t minst goed gedragen
worden door hen, wier belangen wij
bepleiten. Wat voor een arbeider een
gulden is, is voor iemand met een
groot inkomen een kwartje of nog
minder.
Om op Zeist terug te komen «ene
dergelijke regeling zou hier al daar
om onmogelijk zyn, omdat hier 33
M. al zoo wat het gemiddelde maxi
mum rantsoen ia, dat one is toege
wezen. Do Raad zou dus, om ten
dergelijke regeling voor hier vast te
stellen dit mtoumum van 33 M. moe
ten verlagen, laat m\j zeggen op 25
M. Maar dan kwam er van de gan
acht verbooging niets terecht, en men
zou dus, om uit de impasse te komen,
een geheel nieuw ranteoeneeringestel-
»#1 moeten ontwerpen, of - zooals
de raadsoverzichtschrijver van de
Held. Crt. bespreekt, en zooale de
s. d. a. p. wil, eene reductie-systeem
moeten ontwerpen.
Lut ons afwachten wat er vso dit
I alles komt, een nieuwe leening sluiten
Is óók geen kleinigheid voor deze arme
gemeente.
Uit hetzelfde schrijven uit Zeilt,
waaruit ik het tarief voor hot gas
overschreef, citeer ik dezen zin:We
moeten dus ook de kachel gebruiken
(het gezin in kwestie heeft nl. aan
38 M. tegen 14 cent niet gouoeg), en
we hebben niets meer, de laatste turf
is in den bak. Nu krijgen we deze
maand nog 8 eenheden, dat is 4J
mud cokes, want anthraciet kiUg js
gewoon niet los, maar wanueer dat
komt, weet ik niet, we zullen dus wat
hout moeten nemen."
Toen ik dat las, dacht ik bjj me
zelfdan zijn wij hier toch beter af.
Nog niet één dag hebben we hier
zonder gezeten, en nu kunnen we
weer én turf én cokee krijgen. Waar
lijk, de brandstoffen commissie zorgt
goed voor ons. Want de toestand In
Zeist ls volstrekt geene.uitzonderim:
sla ds krant maar op, overal vindt
gij klachten over de brandstofvoor
ziening. En dat de brandstoffen-com
missie bier actief is, bewytt wel de
zware boete, die zy een haudelaar
oplegde en welke dien man lang
heugen zal.
Ook wat de overige distributie be
treft, zijn w(] hier beter af dan menige
andore plaats. Wy krijgen wekelijks
onze rantsoenen, en, nadat al weken
lang de rjjatdistributie was stopgezet,
werd hier nog steeds rijst verstrekt.
Gevolg van d» wijze politiek van bet
Le ve c sm id delenbedryf, dat zorgde voor
voorraad.
Zoo is er, voor wie rondziet, nog
menig lichtpuntje te vinden in dezen
ordeloozen, donkeren tyd, ook in een
noodlijdende gemeente als de onze,
die niet weet hoe z|j rondkomen moet.
Be boomen achter de R.Kath. Kerk
zijn weg. We hebben daar nu het
uitzicht op een kale, allee behalve
fraaie schutting. Voor het Weesbuis
is men óok aan het opruimen, en bet
aspect déAr is er evenmin mooier op
geworden. Be Parallelweg is een
breed#, kale straat geworden (daar
kon het niet andere, de boomen
kwijnden). Straks volgen: Hoogere
Burgerachool, hoek Weetatraat—
Hoofdgracht, Emma, enzWat
zegt de Economische Commissie
hiervan, die immers moet bevorderen
hot vreemdelingenverkeer en andere
Heldersche belangen? Laat die nu
eens zorgen, dat we op dat gedeelte
Heldersche Polder, dit langs de villa's
Adriaans# en Krynen loopt, een
boombeplantlng krijgen. Zij kan dan
tevens een paseenden naam voordien
weg bedenken, en zou dan althans
«enigszins herstellen wat de raad in
zijn onverstand, verknoeid heeft. Deze
weg wordt dee zomers veel gebruikt
en zoo goed als men reden heeft aan
te nemen, dat op den beruchten
windhoek Weetatraat Hoofdgracht
nieuwe beplanting zal aankomen, zoo
goed kan men hot ook daar probeeren.
Wandelaar.
SPORT.
Voetbal.
H.F.C.—Msorlandla 0-1.
W(J hebben don bui aangedurfd en
den barren tocht, ondanks den ge
weldigen orkaan, naar den Bol weg
aanvaard, om de verrichtingen van
Noerlandla gade te slaan.
Zooala de lezeri wel kuDnen be
grijpen, kon van goed epel geen
sprake zijn. Be wind stond prscies
dwars over het veld, zoodat ingooien
schering en inslag was.
Men had drie ballen ter beschikking,
maar nog kwam het enkele malen
voor, dat gewacht moest worden.
Conti61e over den bal was niet moge
lijk, elke berekening faalde hier, het
leer deed precies net anders, dan
men bedoelde. Wanneer weggetrapt
werd, kwam de bal soms nog eens
zoo hard terug. Ben bal laag bi) den
grond boudea, waa dan ook een
eerste vereischte, wilde men eenigs-
zins kunnen combineeren.
Neerlandia dted dit voorbeeldig,
vooral de le helft; de Amsterdam
mers pasten zich nog het besto by
de weersomstandigheden aan en lieteu
af en toe (vooral voor rust) aardig
samenspel zien. Evenwel maakte N.
niet op one den indruk van uvn
kampioeneelftaL We hadden meer
verwacht. Met H.F.C. waa dit minder,
men hield te weinig rekeniDg met
den wind en io het begin was het
met de voorhoede huilen. Een be
hoorlijk schot hebben we toen niet
gezien.
H.F.C. stelde zich met het volgende
elftal op:
Kvut
Xrnhtm Aagt
Tl4M*n Bak KUktrt
AmMfoori 4. Poll NtfmjLn Cach«ll Dito
Daar Groote abtent was, nam fiilo
zijn plaats in, terwijl op den rechter
vleugel een reserve speelde, die het
tegen de N.-verdedig!Dg niet bol
werken kon. V. d. Poll voelde zich
niet thuis in de voorhoede, meer
malen dwaalde hij at, terwyi zyn
schieten zwak was. Nyman voldeed
beter, maar verbleef te veel op links,
had meer het midden moeten houden.
Be gaping wat daar te groot. Cucbelt
speelde niet opvallend, misschien dat
het onder andere weersomstandig
heden, beter gaat. Bito viel pas na
rust op, enkele goede voorzetten ver
dienden toeD vermelding. Tiessenen
Kikkert gaven dat epel nog niet te
zien, wat we van hen gewend zyn,
toch bielden ze zich fliDk.
Be 1# helft speelde H.F.C. met den
wind dwars in den rug, doch on-
danki dit voordeel, kon men echter
niet epreken van een overwicht, N.
zag meermalen kans er doorheen te
komen, maar zuiver schieten was
uitgesloten, het spel verbleef meer
malen op het midden van het veld.
Be H.F.C.-voorhoede speelde te on
tactisch om succes te hebben.
Bito had niet veel te doen, daar
men geregeld op rechts speelde en
