HELDERSCHECOURANT
N», 4867
OINSOAG 11 DECEMBER 1817
45©JAARGANG
UitgeverC. DE BOER Jr., Helder.
Oplaag 6250 ex.
Abonnementsprijs: In de stad f 0.85, per post f 1.10.
Losse ex. 3 cent.
Advertentiën per regel 10 cent -f 10 oorlogstoeslag.
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
1. Da Distributie.
2. Ingezonden.
2. Uit den omtrek.
4. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Ce legirberichten
«en 8 en 9 December.
Van hat WesteIQk froDt.
Naar van Buitsche zyde d.d. 8 Dec.
wordt gemeld, duurde ten Z. van
de Scarp de verhoogde gevechtaactie
voort. Aan beide zijden van Graincourt
werden de Engelechen eenige honder
den metera teruggedreven. Vyande-
lyke aanvallen ten N. van la Vacquerie
werden afgeslagen. Be laatste 2 dagen
werden 53 gevangenen, o. w. 5 offi
cieren, gemaakt en 2 kanonnen,
benevens 15 machinegeweren ver-
meesterd.
Verder maken de Buitsche berichten
slechts melding van artillerie actie.
Ook do Eogelsche en Franecb*
communiqué'* malden geen bijzondere
gebeurtemeetn. Van Franeche zijde
wordt alleen melding gemaakt van
een overval der Dnltschers bij Beau-
mont, welke evenwel mislukte.
Uit Washington wordt gemald, dat
in de jongste begrootiDgeramiDgen
van het ministerie van oorlog wordt
getekend op de handhaving van een
strijdmacht van twee millloen man
op het Westelijk front.
Van het Italiaanse h-0 oston-
rüksche front.
Volgens de Buitsche mededeelicgen
werden sedert 4 Boe. 15 000 Italianen
gevangen genomen. Ten O. van Atiago
werden sterke Italiaansche eteunpün
ten genomen en behouden.
Verder melden de berichten toe
nemende artilleriebedrijvigheid op
verschillende punten van het front.
Het Italiaansche communiqué van
8 Bec. maakt alleen melding van
artilleriegevechten en luchtaanvallen.
In Mesopotamiê gingen de
Eneelschen weder e«n weinig vooruit.
Na zich in het bezit van den Sakal-
toetan paste hebben gesteld, vervolg
den de Britten de Turken tot in de
streek van het dorp Kara (ongeveer
75 mijl ten N. van Deli Abbas), waar
de vüaod 5 December na een vinnig
gevecht werd doorheengtjsagd. Be
vervolgiDg ging in haar werk over
lastig terrein met poelen en door
waterioopen doorsneden.
Het aantal gs<angenen, bij elkaar
tusachen 3 »n 5 Bccember gemaakt,
.bedraagt 227. Ook maakten we twee
veldkanonnen en een machinegeweer
buit.
Bommen op Calals geworpen.
I'i d«n nacht van 5 December is
Calais door een eskader Buitsche vlieg
tuigen gebombardeerd. 7 personen
worden gedood en 20 gewond.
Amerlkaansche torpedojager
getorpedeerd.
Uit Washington wordt d.d. 8 Bec.
g*m»l<, dat da torpedojager „Jacob
Jones" Donderdagavond 8 uur, in de
oorlogszone werd getorpedeerd. Een
groot deel van da bemanning kwam
om.
Da duikboot- on mljnoorlog.
Naar hot Buitsche bericht aangeeft,
werden in ds Noordzee en ln hvt
Kanaal 15.000 br. ton echeeperuimte
vernietigd. Ook in de Mlddellandeche
Zoe werd een aantal schepen ver
nietigd.
Ecuador an Dultschland.
Officie*! wordt uit Guaykquilgemeld,
dat. Eouador de diplomatieke betrek
kingen met Duitachland verbroken
heeft.
Revolutie In Portugal.
In Portugal is wéér revolutie ge-
weiat. Te Liaaabon en Oporto kwam
bet tot ongeregeldheden. In de laatste
stad werden de bakkerljei geplunderd,
2 personen warden gedood en 60
gewond, 70 personen werden gevan
gen genomen.
De revolutie eindigde ten voordeel*
vau d« revolutionnalren. Be regsering
heeft baar ontslag genomen.
AfTonso Goata heefteen voorloopige
reg-ering ingesteld, waarvan dr. Sido-
nio Paee, oud gezant van Portugal te
Berlijn, deel uitmaakt.
Rusland.
Naar ParUsche bladen uit Peters-
burg vernemen, is de regeering van
L«nin tot de ontdekking gekomen,
dat de Russische kroocjuweelen, die
up een waarde van 500 milltoen frana
worden geschat, uit het museum der
Hermitage zijn verdwenen. Zij ztjn
waarschijnlijk in het begin van den
oorlog Daar het buitenland in veilig
heid gebracht.
Ds annulsering der Russische
staatsschuld.
D i annuleer mg der Russische
stai.'sschuld ie voor ons land van
groote beteabenis. Niet minder toch
dau li milliard gulden ongeveer is
door N-derlandets in Ruesische waar
den belegd, hetgeen een rente van
ODgeveer 70 mUlloen gulden per jaar
btiteokent.
Be meeningen over do gevolgen
van desen maatregel der Maximalisten
loopen nogal uiteen. Of er bet alge
meen gelooft men echter dat bet nog
wel terecht zal komen.
Zoo heeft het Haagsch Correspon
deutiebureau een onderhoud g*hao
met den mi< is'er var- flaaDC öo. Dezr
vorklaatde dat het natuurlijk onmo
gelijk was thans te voorspellen hoe
het met deze aangelegenheid verdei
zal loopsD, maar dat hst wol zeker was
datRusland voor zyn verdere ontwikke
ling na den oorlog binnen betrekkelijk
korten tijd na den vrede een bsroep
zou moeten doen op het buitenlandsch
krediet en dat dit ongetwijfeld aan
Rusland niet zou worden verstrekt,
zoolang het bet thans genomen be
sluit niet had ing-trokken oo aan
zijn verplichtingen ta dezer zake be
hoorlijk had voldaan. Voor het publiek
bsstoud er dus naar da meening van
den Minister gsen aanleiding zich al
te ongerust to maken.
In verband met het bericht, dat bij
decreet der maximalistische Russi
sche regeering alle buitenlandacho
lesningen ztjn geannuleerd on de
rentebetaling is gestaakt, wordt van
de meest bevoegde zijde medegedeeld,
dat de verschillende Nederlandsche
staatsinstellingen, die voor belangrijke
bedragen aan eff«cten hebben belegd,
hierdoor geen of althans geen noe
menswaardig nadeel kunnen onder
vinden.
Het kapitaal V3n de Rijkspost
spaarbank is uitsluitend belegd in
Nederlandsche fondsen, terwijl ook
Rijksverzekeringsbank en de ver
schillende Pensioenfondsen krachtens
de wet hun gelden niet in buiten-
landscho staatsschuld kunnen be
leggen.
Alleen bij bet Pensioenfonds voer
de weduwen en weezen van burger
lijke ambtenaren is voor-een klein
bedrag in Russische spoorwegobli
gatifln belegd.
Het Hbl. meent dat het besluit
der maximalisten een tactische ma
noeuvre is, gericht tegen de Entente,
by wijze van represaille tegenover
de maatregelen die men «an die
zijde tegen Rusland nam of wilde
ondernemen.
De maximalisten hebben tot nu
toe steeds te vergeifa getracht de
arbeidersmassa's in West-Europa in
beweging te brengeD, ten einde op
deze wyze een einde te maken aau
den krijg. Het ziet eruit, alsof zy
thans willen trachten, de Fransche
„petite épargne" te mobiliseeren voor
een strijd tegen den oorlog. Da breede
kringen van kleinere beleggers in
Frankrijk, die door den oorlog toch
reeds zoo sterk zyo getroffen, moeten
wel in ontzaggelijke beroering ge
raken, wanneer zij bedreigd worden
met een waardeloos verklaring van
hun overgroot bezit aan Russische
fondsen. Vermoedelijk rekent men er
te Petrograd op, dat d«tze veront
waardigiog zich zal keeren tegen de
Fransche regeeriog, die door de hou
ding, welke zy tegenover de Bolftjewiki
het.ft aangenomen, deze op hst denk
beeld van dien tegenzet most hebben
gebracht. Hot scbynt ons volstrekt
niet uitgesloten, dat dientengevolge
in Frankryk een beweging zal ont
staan, om da bouding tegenover de
Russische revolutionairen te wyzigen.
Mocht hierdoor het einde van «en
oorlog worden vei haast, daD zou den
maximalisten ten slotte dank toe
komen voor het door hen gebezigde
paardenmiddel ter bereiking van dit
doel.
Ook indien deze speculatie mocht
mislukken, ia het nochtans vooralsnog
niet. te verwachten, dat het thans
genomen besluit op den duur zal
worden gebandoaafd Behalvo de ge
allieerden beeft n.i. nok Dultschland
te dien aanzien een krachtig woord
mede te spreken, en men mag het
wel als uitgesloten beschouwen, dat
Buiticbiand by de vredssondei hande
lingen genoegen zou nemen met bet
annuieeren dier foudsen. Stellig zal
worden bedongen, dat op zyn minst
het Buitsche bazit zal worden erkend.
Io dat geval zal echter ook de maat
regel ten aanzien van andere landen
niet gehandhaafd kunnen wo-den.
Reeumeerend meent het Hbl. der
halve; dat voor al te groote ongerust
heid geeaerlei aanleiding bestaat en
dat de maatregel voornameiyk moet
worden beschouwd als een buiten
gewoon srerke tegenzet der Maxima
listen tegen de Difuwe politiek der
Eatente. Dat do Entente bezig ie,
de sympathie in Rusland geheel te
verspelen, kan nauweiyks worden be
twijfeld. Het nieuwe decreet wy«t
erop, .welke machtsmiddelen men io
Rusland kan eteilen tegenover de
preaaie der bondgenooten. Er kunnen
nog meer van deze zetten volgen:
een economische oorlog, een tolver
bond met Duitachland, etc.
Het eind van al deze verscbrik-
kingen zal echter wel moeten zijn,
dat de internationale verhoudingen
worden hersteld en aledan zal ook
door het opzienbarende besluit in
zake het annuleeren der staatsschul
den een streep moeten worden ge
haa'.d, indien dit al niet veul eerder
zal geschieden door een wyziging in
de Russische regeerirg, of door een
verandering in de politiek der Eatente.
Niettemin is as flnancieele en eco
nomische toestand van Rusland niet
van zoodauigen aard, dat anderzijds
voorloopig groot optimisme zou zijn
gewettigd.
Biykens een nader bericht, schynt
bet besluit der Russische regeenng
uog niet deflaitief, doch is er aan
den anderen kant sprake van, bet
decreet van nog verdere atrekkirg
te doen worden, door het n.1. ook
toe te passen op de door den Staat
gegarandeerde spoorwegleenlng»n
op bet gedeelte der binnen landsche
leerlingen, dat in het buitenland ie
geplaatst. De laatste toevoeging -
zegt bet Hbl. versterkt ons inens
vermoeden omtrent de beteekenis
van dezen zet. Wanneer dete als
•en socialistische maatregel, gericht
tegen de kapitalistische belangen,
was bedoeld, dan zou er voor de
Maximalisten, die niet mei fluweelen
naodachoenen regeeren, geen aan
leiding hebben bestaan, om alleen
bet bui'enlandeche bezit te treffen.
Ons inziens ligt het ernstigste
gevaar voor houders van Russische
fondsen dan ook niet in het bssluit
der Bolsjewikl, dat niet op den duur
kau worden gehandhaafd, doch in de
mogeiykheid, dat het Russische ryk
in een aantal afzonderlyke staten zai
worden opgelost, van welke het
quaostioua is, of zij bereid en in staat
zullen zyn, de schulden van hot oude
Ryk voor hun rekening te nemen.
Deze middelpuntvliedende tendenzsn
worden echter ernstiger, naarmate
de uitputting in hot vroegere Tsaren
ryk toeneemt. Ook om die reden ie
het zoo onverstandig, dat men in de
Eotente-landen met alle geweld
RuulaDd tot een voortzetten van den
stryd wil nopan. Intusscben zouden
ook de nieuwe staten op den duur
het niet zonder do hulp der Westeracbe
geldmarkten kunnen atellen, zoodat
zelfe in dit uiterste geval allicht na
een kortere of langere periode van
staking van betaling, weder een
betore tyd voor de houders van
Russische fondsen zou aanbreken.
De ramp ie Halllai.
Uit New-York wordt aan de .Daily
Mail" gemeld
Be ontzettende energie, welke by
de ontploffing in Halifax plotseling
losbarstte, heeft in den gebesleu
omtrek dier stad groote schade aan
gericht. Bartmoutb, dat aan de andere
zyde van de baai ligt, moeat nog in
de ramp doelen door gebroken venster
ruiten, ofschoon de afstand 60 myien
bedraagt. De schok was zóó hevig,
dat een telsgraphist, die op 4 mijlen
afstand aan zijn lessenaar zat, er
door werd gedocd.
Hat muuitioicbip, dat van New-
York kwam, was reeds byna door
den nauwen toegang van de buiten-
naar de binnenhaven, toen het in
aanvaring kwam met een schip van
de Belgische Relief Commiesion, dat
juist zee wilde kiezen. De stuurman
van laatstgenoemd schip, die aan don
dood ia ontsnapt, zeide, dat direct
na de aanvaring brandende olie zich
over het voorste gedeelte van het
schip verspreidde.
De meeste slachtoffers zyn te be
treuren in het Richmond district, dat
grootendeeis ie opgebouwd uit houten
buizen en wasriu de straten zeer
nauw zjjn. Esn groot gedeelte van
dit district is in puin gestort. De
bevelking werd onder de instortende
huieeD bedolven en de verschrikkelijke
hitte der gassen, die ontstonden door
de ontploffing, deden het houtwerk
ontbranden. Niets kon voorkomtD,
dat een giootdeel van het Richmond-
district iu vlammen opging.
Het aantal slachtoffers is slechts
b\j benadering te schatten, want van
een groot aantal verbrande families
is Diets o vei*gebleven.
Volgens latere berichten ligt een
derde deel van Halifax in puin. Het
aantal dooden bedraagt 2500.
Ot „Niauw-Ameterdam"
„Gooiland".
Aan het Bep&rtement van Buiten
landacho Zaken ie van den gezant te
Wasbinhtou een telegram ontvangen,
meldende, dat de schepen „Nieuw-
Amsterdam"' en .Gooiland" te Halt-
fax veilig zyn.
Uit Zwitserland.
Tot opper-d;visiecheflnhetZwiter-
sche leger is benoemd cavalerieoverste
Schiappbach, die vóór zyn* indienst
treding voor 25 jaren eu ook gedureDde
d* pauzen daartueechen ia bet burger
leven steedshet beroep van letter
zetter beeft -uitgeoefend. Hij wordt
als ten kundig militair en humaan
chef geroemd.
BINNENLAND.
Da economisch# besprekingen.
Hut Ned. Corr. bureau heeft by de
N O.T. inlichtingen gevraagd omtrent
de stand der te Londen door do
Nederlandsche gedelegeerden ge
voerde economische besprekingen.
Naar het bureau vernam, was er
een telegram ontvangen van den heer
Valstar, secretarie der N.O.T., vol
gens betwelk de onderhandelingen
een bevredigend verloop nemen en
ten aanzien vanverachillendeartikelon
«en gunstige beschikking kan worden
tegemoet gezien.
„Grotlus" se „Voedel".
De directie der 8toomvaart-
Maatschappy Nederland" heeft be
richt ontvangen,dat het s e. .Grotlus",
hetwelk 8 September van Amsterdam
vertrok, den 3en December te Batavia
ia aangekomen.
Ook de .Vondel" is S December
te Batavia gearriveerd van San
Francisco.
Marlnabegrootlng.
Be beer Bicbon van Ueael monde
beeft een amendement voorgesteld
om niet toe te staan de aange
vraagde gelden voor den bouw eeoer
adspirautenecbool te"Dordr«cht, eerste
gedeelte eener uitgaaf, geraamd op
f 525,000.
De 35 e broodkaart.
De directeur van het Centraal
Broodkantoor maakt bekend, dat de
broodkaart van het 85ste tydvak
geldig is van lOtot en met 20 December.
(Verbeterd bericht in de St.Ct.)
Brandstoffen
voor klasse UI'en hoogar.
Het Bure»u voor M*dedeeliDgen
inzake de voedselvoorziening meldt:
B-gin November werd medegedeeld
dat aan de Brandstoffencommissie
was toegestaan aan hen dis behooren
tot de kiasaen III en hooger (drie en
moor haardsteden) \óór 1 December
zts brandstoffeneenbeden te verstrek
ken en bovendien nog drie eenheden,
alles in mindering van bun rantsoen,
de laatste drie echter onder beding,
dat daardoor de hoeveelheid van zes
hrandstoffeneenheden voor de klassen
I. IA, II en IIA niet in gevaar wer
den gebracht. De klassen III en hooger
zouden aldus in totaal voorshands
negen brandstoffaneenheden ontvan
gen.
Thans is de tydige levering van de
minimumrantsoenen van 10 brand-
stofftneeDheden voor de klassen I en
IA en 12 voor de klasssn II en II A
en hooger in ieder geval verzekerd,
terwyi de distributie moeilykhedan
zou gaan ondervinden, wanneer te
veel kolen worden opgehoopt. Daarom
.zyn de brandstoffen cour missies nn
door de Rijkskolendistributie aange
schreven oiu, voor zoover daaraan nog
niet mocht zün voldaan, onmiddeliyk
aan klasse III en hooger op haar
rantsoen de drie brar.dstoffdneenheden
te verstrekken, die zy voorloopig
boven de reeds verstrekte hoeveel
heid in mindering van hun rantsoen
mochten ontvangen.
Tjalk vermist.
DeNsderlaiidsche tjalk .Nederland"
26 October van Yaestirvik naar Geile
vertrokken, is nog niet aangekomen.
Men vreest, dat het schip met de 5
opvarenden verloren ia gegaan, meldt
de .Zeepoet".
Kabelballons.
Vrijdagmiddag passeerde te IJzen-
dyko een kabelballon uit Zuideiyke
richting. Tueschen Oranjedyk en
Schoondffke sprong de inzittende
luitenant met een parachute er uit
en droef daarmede nog 20 minuten
voor by op den grond neerkwam.
De officier, «en Duitscher, werd ge
ïnterneerd. De ballon dreef verder het
Noorden in. Later kwam de ballon
neer met de tweede Inzittende.
Ook deze werd voorloopig geïnter
neerd.
Eea Duitsch vliegtuig gedaald.
Vrydagmiddag omatreeka half vyf
verscheen boven het dorp Reuver een
vliegtuig, komende uit Zuidoostelijke
richting. Be Nederlandsche grens
wacht opende onmiddeliyk het vuur.
Ofschoon het vliegtuig, voor zogver
békend, niet geraakt werd, landde
het. Het kwam van Keulen. Be in
zittenden, een DuiUch officier en een
onderofficier, werden door een met
verlof te Reuver vertoevenden luite
nant géiaterneerd en daarna door den
grenecommaridant naar het qu&ran-
talneetation te Yenlo overgebracht.
Het vliegtuig ie door personeel van
Sooaterberg gedemonteerd.
Een vliegtuig verongelukt.
Be in IJmuiden binnengekomen
IJmuider motorlogger ,St. Jacob"
passeerde Woensdag 5 December in
de vry* vaargeul het wrak van een
vliegtuig, oogenschyolyk een Zeppelin,
van welke de schuitje reeds afgesla
gen waren.
Het gevaarte dreef half onder en
half bovon water. Pt-reonen werden
niet meer waargenomen.
Een raadselachtig geval.
Io een sloot langs den Thieronsweg
te NaardeD, welke weg druk begaan
wordt, heeft van Zondagavond tot
Bonderdagmiddag onopgemerkt het
ïyk gelegen van den sergeant Maan
dag uit Dieren, die te 4 uur uit ge
noemde plaats ie vertrokken en te
ongeveer 8 uur te Busaum ia aanga
komen om zich verder naar zyn gar
nizoensplaats NaardeD te begeven. Te
Bussum heeft hy nog eenigen tyd
met een collega sergeant in een csfé
vertoefd, waarna men gezamenlijk
naar Na&rden ie gegaan. Op geuoem-
den Tierensweg is daarna, volgens
het zeggen van eenige personen, een
vechtparty ontstaan tusschen beo en
twaa koks uit de iufanteiiekazarne.
Hiervan was echter nleta bekend
vóór het lyk gevonden werd. Het
hoofd lag gedeeltelijk boven het ys
met de kepi nog op, terwijl ook den
arm boven het ys lag.
Op het lyk zyn geen uiterlyke
sporen van geweldpleging aanwezig.
Alleen een der oogen vertoond esn
blauwe plek, doch dit kan ook door
den val geschied zyc.
en en ander heeft echter den
majoor der marechaussee te Naarden,
doen besluiten de beide koks enden
sergeant in voorarrest te zetten.
Maandag werd de sergeant Maandag
vermist en het ie wel bevreemdend,
dat genoemde personen niet onmidds-
lyk van een en ander hebben kennis
gegeven.
PLAATSELIJK NIEUWS.
- Voor het staatadiploma boek
houden, akte u. I o., slaagde te
's Gravechage de heer J. A. van Bon,
leerling van den heer A. C. v. d. Mey.
Hr. Ms. „Zeeland".
Biykena by bet departement van
Marino ontvangen bericht is Hr. Ms.
„Zealand" Zaterdag uit Nederlandsch
Indiö vertrokken ter aanvaarding van
de thuisreis naar Nederland.
Bond voor Minder Marinepersoneel.
Zondag hield de Bond voor Minder
Marinepersoneel zyn 8ete algemeene
jaarvergadering in het Bondsgebouw,
alhier. Vertegenwoordigd waren de
afdeelingen Helder met 6, Hellevoet-
slula mot 4, Heemskerck met 4,
Brabant met 4, Holland met 1,
Kortenaer mot 1, Amsterdam met 2
eu Oost Indiö met 6 afgevaardigden.
Be vergadering word geopend door
den Voorzitter, matroos le kl. J. H.
Smitb, die esn openingsrede hield,
waaraan wy het volgende ontleenen
Na een welkom te hebben toegc
roepen aan allen, die ter vergadering
aanwezig waren, constateerde spr.,
dat de oorlogstoestand zich ook nu
nog geducht laat gevoelen, vooral in
de administratie. Toch behoeven we
niet ongerust te zyn: die moeieiyk-
heden zyu te overwinnen. Het leden
tal is, zooals uit het verslag ie op te
maken, gestegen met 800. Zagen
we de vorige jaarveraadering, dat we
nog steeds door alle buitenstaanders
genegeerd werden, thans is de toestand
andera geworden. Konden we het
vorig jaar mededeelen, dat de leider
der s.d.a. p., mr. Troelitra, zich zou
gaan bemoeien met de verhouding
tuiachen Minister en Bond, en den
Minister daarom een aantal vragen
had gesteld, thans kunnen we het
feit cenatateeren, dat we voor bet
eeret in onzen 20jarigen stryd met
onzen oppersten chef hebben gecon
fereerd in de burgorraaatachappy een
gewooD, by ons aen buitengewoon on
niet minder teekenend vorschynseL
Twintig jaar laDg hebben we ge
vochten om ont verstaanbaar te
maken by onze autoriteiten. Reeds
by de marine begrooting van verleden
jaar liet Z Exc. zich uit, dat nader
contact met onze organisatie gezocht
zou worden. Na vele conferenties met
de heeren Hugenholtz en Ketelaar,
kregen wy 8 Juni de brief van den
Minister van Marine. Aangezien wy
nog vele ophelderingen omtrent dien
brief verlangden, besloot het Hoofd
bestuur te vragen om in audiëntie
verschillende punten te mogen be
spreken. Drie dagen daarna kwam
bericht, dat Z.E. ons zou ontvangen,
en byoa twee volle uren werden
verschillende punten behandeld ten
opzichte van den Bond.
Ea du op 't oogenblik plukken we
de vruchten. De vorige jaarvergadering
kon door een groot gedeelte dor
afgevaardigde! niet worden bezocht,
thans is er officieel permissie voor
verstrekt. Ik vraag u: gaan we vooruit
of niet?
Het verbod aan sommige categoriön
om het gebouw te bezoeken isopge
heven. De valreeps-gasten zyn be
dankt, wegens slapte. In de Mem.
van Antwoord op deze begrooting
lozen we tevens: „Het al of niet
toestaan van het bezoeken van het
Bondsgebouw te Soerabaja is eene
zaak van de Indische autoriteiten.
Be Commandant van de Zeemacht
te Batavia is uitgenoodigd om met
de op dit punt gewyzigde inzichten
in Nederland rekening te houden".
Ik vraag u nogmaalsgaat het den
goeden weg op of niet?
Een Staat «commissie is benoemd
om de salarissen der schepelingen
beneden den raDg van officier te
herzien en, mede door den grooten
ijver en het goede inzicht van bet
Hoofdbestuur ie het te danken, dat
wy een eigen vertegenwoordiging in
die commissie hebben, voor 't eerst
sinds ons bestaan.
Tenslotte het grootste resultaat, dat
eerstdaags ook bereikt zal zyD, nl.
net weder erkennen van de organisatie
en dat die Bond weer vry aan boord
kan werken. Voorwaar, Indieche
vrienden, dit is bereikt, jammer ge-
Doeg, niet met medewerking van u.
Gij wilt toch niet de ontwikkeling en
het verder voortbestaan van uw
organisatie beletten? De tyd ie nu
gekomen, dat we verschillende han
gende kwesties van de baan ruimen.
Be nieuwe koers bevalt Isdiö niet,
doch wy verwachten dan ook, dat zy
komen met nieuwe en betere voor
atellen.
Tenslotte vestigde spr. de aandacht
op de groote belangrijkheid van dit
congres, ten opzichte van de toekom
stige ontwikkeling van den Bonden
eindigde met een opwekkond woord.
De vergadering werd bijgewoond
door het Kamerlid, den heer Hugen
holtz.
Ala punt 2 der agenda wae aan de
orde Jaarverslagen 1016 en verslag
accountant. Hierop worden door ver
schillende afgevaardigden aanmerkin
gen gemaakt en inlichtingen gevraagd.
Aangenomen werd een voorstel van
het Hoofdbestuur betreffende een
andere Mlarisregeling van den admi
nistrateur «n don kastelein in Neder
land van 1 Jan. 1917 af.
Be motie van het H.B. inzake de
taktiek (in ons blad vermold) gaf
aanleidiog tot «en breedvoerige ge
dachtenwieeoling. Be administrateur
van den Bond, do heer Michels, be
antwoordde verschillende vragen en
opmerkingen. Betreffende den nieu
wen koers, door het H.B. ingealagen,
merkt de afgevaardig Uytteubogaart
(Indie) op, dat ook Indiö accoord gaat
hiermede, indien dit de weg is naar
lotsverbetering. Wy hadden in Indiö
al itta omtrent gedane concessies
gehoozd, zeide spr., maar konden niet
vermoeden dat 's Ministers houding
zóó zou zyn.
Spr. moet echter tegenspreken, dat
de houding van Indië verkeerd was
men is steeds waar geweest en correct
ook ten opzichte van hetgeen in „Het
Anker" stond. Als ons wordt aangs-
toond, waarom onze houding foutief
was, willen wy dat gaarne erkennen.
Een ander afgevaardigde (Stipriaan)
merkt op, dat de grootste ecbutd bij
de autoriteiten zelve ligt. Ook ten
gevolge van het ontbreken van do
verbindingen hadden we geen vol
doende voeling mot Holland.
Hierop antwoordde de beer Michels
volkomen te kunnen begrypen, dat
men in Indië ontstemd was, toen
men hoorde van de veranderde houding
van het H. B. Eerst op de thuisreis
vernamen de afgevaardigden hier
omtrent meer. Het verwyt van Brou
wer als zou het H.B. onvoldoende
hebben ingelicht over deze veranderde
taktiek, wyst spr. terug: reede ten
vorlgen jare zyn de lynen aangeetip
peld waarlangs in de toekomst de
organisatie zal moeten gaan. Het
groote bezwaar ie, dat Indiö hier
geen kennia van kon nemen. Toen
de oorlog uitbrak, is de verbodsorder
van den Min. afgekomen. Be stryd
werd toen onder ongunstige voor
waarden voortgezet, want 's Min,
verbod was bet ergste wat ons kon
overkomen. Daarnaast was by bezig
het personeel te vervormen, dat heel
anders werd dan vroeger. Toen wy
dat zagen, en zagen, dat als achter
grond stond een militie marine, stond
onze poaitio aanmerkelijk zwakker
In de Kamer scheen men die mil.
marine te willen aanvaarden, althans
er was slechts geringe tegenstand
en toen bleek, dat ten opzichte daar
van de Min. sterk stond, hebben wy
gezegd: kan onze organisatie nu op
den duur deor biyven bestaan? Ir
de toekomst zal zy door ander?
elementen werden gevormd, als wc
op ds oude manier voortgaan, blijft
misschien een klein groepje over, dat
op zichzelf niets kan doen, door
taktiek-wyziglng kunnen we voeliog
met de autoriteiten krygen.
zet thans uiteen hoe aan den
anderen kant de regeering overtuigd
moest worden, dat ook haar houding
verkeerd waa. De beurtenissen in Indie
waren aanleiding voor onsdeautori
feiten daarop te wyzon, opdat zy
zoudeD zien, dat bet zóó niet langer
ging. Wy moesten het maricebeatuur
polsen in hoever het bekeerd was en
dat koe niet openbaar gebeuren. Wel
mag melding worden gemaakt van
de discussie» Troelstra c.s. en HB.
In den tyd, dat de crisis acuut wae,
kwam het N.V.V. met zyn motie tot
steun van den Bond. Het gansche
verloop van het geval echter ia niet
door het HB. opgezet, dit heeft slechte
don lcop gezien, waarlangs zich de
gebeurtenissen zouden ontwikkelen.
Nooit ia besloten van taktiek te
veranderen. Onze taktiek is altyd
deze geweest, dat wy nooit ageerden
tegen de krijgstucht, steeds hebben
geadresseerd en door moties e.d. de
publieke opinie trachtten te bewerken.
Wat in Indiö gebeurde, was instaat
om precies het tegenovergestelde te
doen bereiken van wat wy bereiken
wildeD, nl. om de publieke opinie
tegen ons te krygen. Onze weermacht
dient paraat te biyven, en bet HB.
kon dan ook niet anders doen dan
afkeuren hetgeen in Indiö gebeurde,
al zeide bet er by, dat bet eigenlyk
de schuld was van de autoriteiten.
Nu de Min. concessies doet, - wat
moesten .wy, van onzen kant thans
doen? By de audiëntie bleek, dat
'sMin. voornaamste grieven girgen
tegen den toon van „Het Anker".
En de fictie, als zou dit blad niets
meer met den Bond te maken bebbeD,
konden wy tenslotte niet meer vol
houden, en bet bleek, dat „Het Anker"
werkte als de rem vöor het toelaten
aan boord van het verenigingsleven.
De Min. citeerde daaruit verschillende
attlkelen, van antimil. en voor het
huis beleedigenden aard, en
zeide, dat by volstrekt niet tegen
critiek was, mits die critiek maar
zakelijk was. Wel erkende de Min.,
dat het moeilyk ie voor de redactie
om bet blad eenigszina op peil te
houden, want in geen geval willen
wy er een „Midden" van maken, en
de Min. begreep dat ook. De heele
taktiekwyziging betreft dus den toon
van „Het Anker" en hoewel bet niet
gemakkeiyk zal zyn, moet men ook
bedenken, dat het blad nu al 15 jaar
lang spreektrompet is geweest van
allerlei grootere en kleinere grieven©
er nu eens ander werk valt te
verrichten. Ale we ona in de toe
komst houden aan zakeiyke critiek,
late men de rest aan de redactie over.
De beer Hugenholtz bespreekt de
houding der Kamerfractie tegenover
den Bond, die uit den boezem dezer
organisatie tot veel kritiek aanleiding
gaf. Toen de grond wetsherziening aan
de orde kwam, bleek, dat de Minister
pry« stalde op handhaving der be
trekkelijke alinea in het nieuwe
artikel, waarin stond dat de wet be
paalt hoo het kiesrecht voor militairen
geschorst wordt. Wy hadden voorge
steld de 2e alinea te «chrappen, doch
nu het bleek, dat dit niet zou ge
beuren, zou het van onzen kant niet
taktitch zyn geweest toch dit amen
dement te handhaven. Want als dat
amendement verworpen was en
dat ware geschied was er niets
metr te redden geweest en de oude
toestand gehandhaafd. Ook een amen
dement om de eventueole schorsing
te doen uitmaken, niet by de (kieai-
wet, zoodat voor elke schorsing steeds
een wetsvoorstel noodig was, werd
verworpen. Tenslotte ble»f over een
amendement der antirevolutionairen,
dat een h&teiykheid wegnam, sd de
schorsing slechts mogelijk maakte
voor eiken militair, dus geen uilzon
dering voor de hoogere rangen.
Dit werd aangenomen, en ie al een
groote vooruitgang, omdat de re
geering niet dan in het uiterste ge
val van dit schoraingarecht gebruik
ztl maken. Immers, schorst zy
het kiesrecht voor militairen, dan
moet zy dit tegelykertyd, zoowel voor
den opperbevelhebber ala voor den
lichtmatroos geldig vorklaren, en
alleen in zeer buitengewone omstan
digheden zal zy dat doen. Op bet
oogenblik zijn die buitengewone om
standigheden er nog, maar na den
oorlog kan niemand meer aan dat
kiesrecht tornen.
Is er nu, vraagt spr., reden om
kritiek te oelenen op het werk der
kamerfractie of moet zelfs een tac
ticue ale de heer Michele erkennen,
dat door bytyda te retireeren iets
verkregen is? Dat alles is niet in
de eerste plaats te danken aan de
Kame: fractie, maar aan de kracht der
organisaties, Maar juist omdat de
Bond dit beeft bereikt, mo6t hy het
reeultaat ervan niet verkleinen, en
niet steeds den nadruk leggen op
wat niet bereikt ia, en wat men graag
zou willen bereiken. Dat is geen
goede taktiek, en wat daarover in
het bondsorgaan stond, waa gevaarlijk.
Spr. wensebt den Bond geluk met
wat verkregen is, dit is van niet
geringe beteekenia.
Stryd tusschen Indië en het Hoofd
bestuur. Ook hierover heeft spr. in
de Kamer gesproken, en de demon
stratie te Soerabaja behandeld. Spr.
hoopte, dat, als men dit in Indiö
zou lezen, men daarin zou voelen de
poging tot verzoening. Spr. beeft
gezegd het gebeurd# volkomen be-
grypeiyk te kunnen vinden. Ir wa
ren vele dingen geschied, waardoor
tenslotte de emmer overliep. Men
kreeg te Soerabaja den indruk, dat
de autoriteiten zelven zich niet tegen
een demonstratie zouden verzetten.
Wy hebben er op gewezen, dat het
H.B. aanstonds stelling nam tegen
bet gebeurde. Waarom deed het dat?
Niet omdat het de feiten zoo ernstig
vond, maar omdat bet wist, hoe het
in Indië zou worden uitgespeeld te
gen den Bond. Men was bezig voe
ling te zoeken m*: dv autoriteiten,
en dit werkte juiat in verkeerde
richting.
Deze woorden zyn niet voldoende
naar Indiö doorgedrongen; ook „Het
Anker" heeft ze onvoldoende weer
gegeven. Thans is wel gebleken, dut
het gebeele verzet tegen het HB. ais
eon zeepbel uiteenspat,
Spr. zou het een verkeerde taktiek
vinden om revolutionair te werk te
gaan. Het maken van revolutie is
verkeerd, indien niet eon bepaalde
beweging zoodanig in kracht ih go-
groeiJ, dat zij zich voort kan zettun.
Het ia als het zwellen der kooppen
in de lente: de knop groeit net zoo
lang, totdat zy tenslotte uit bet om
hulsel barst en zelfstandig voortgroeit.
Dat is werkeiyke revolutie, maar als
wy revolutie willen maken, is
dat eigenlyk hetzelfde alsof we ln
December de knop al zouden willen
openbreken, die dan natuurlijk af
sterven zou.
Zoolang men wist te staan tegen
over een absoluut ongevoelig marine-
bestuur was geen verandering van
toon noodighet ging hard tegen hard.
Nu het marinebestuur wat soupeler
is gebleken te zyn, moeten wy on-
zerzyés eok wat aodera van toon
worden. Gebleken is, dat deze taktiek'
resultaten beeft opgeleverd, ook ten
opzichte der salariaherzieDiog. Met
groote erkenteiykbeid heeft spr. ge-
zien, dat onze Bondsvoorzitter in die
Staatscommissie is benoemd. Laten
we ods nu niet voorspiegelen, dat
in die commissie alles bereikt wordt
wat wy gaarne zouden willen.
Spr. vraagt thans inlichtingen over
het hospitaal te Soerabaja. E< is
verleden jjar een motie gesteld en
we hebben een onnoozel berichtje in
de bladen gehad, dat er verbeteringen
waren ingevoerd. De Indische be*
gropting echter spreekt er niet 'van
en de Min. heeft niet eene de beleefd
heid te zeggen waarom hy niete op
de begrooting heeft staan. Is de
toestand daar werkelyk verbeterd?
vraagt spr.
Laat ons bij den etryd tusschen
HB. en de Ind. afd. niet vrageu wie
de schuld heeft. Ook in d»n oorlog
kan men niet zeggen, dat de Entente
of wel de Centralen schuld hebben.
Het zyn de omstandigheden, h^t ge-
brekkig verkeer ook tusschen moeder
land en kolonie, die er de oorzaak
van zyn. Maar er dreigde een toestand
van anarchie te zullen ontstaan. Men
wilde in Iod elg«n baas zyn. Spr.
waarschuwt daartegen. Als dergeiyke
dmgen weer voorkomen, behoort de
liefde tot de organisatie ona ervan
te weerhouden zulke dtngeu te doen.
Het HB. is de verantwoord«ltjke
macht dat kan men, op de jaar
vergadering, ter verantwoording roe
pen. la hot argument, dat wy bier
de toestanden niet beoordeelen kun
nen, is belacheiyk, die kennen we
natuurlijk allemaal zoo goed als in
Indië aelf. Boor te doen als men
deed, rukt men de organisatie uiteen
het zou de beste dienst ?yn, dien men
aan de achterl|ke elementen zou
kunnen be*yzen.
Be gevolgen van de verandering
zien wy thans al: „Het Anker" weer
toegelaten, wel niet het volle vtr
eenigineleven (geen vergaderen aan
boord), maar dat is zoo erg niet, men
kan nu toch voeling met elkaar
houden. Hoofdzaak is het „Anker",
daarin zal veel moeten worden ver
anderd. Spr. heeft in de Kamer altyd
gezegd: dat „Het Anker" wel e>-ns
verkeerde diDgen heeft geschreveu,
komt omdat gy nooit eischoD bebt
Ingewilligd. Dat verbittert on maakt
tenslotte onverschillig. Was het een
onderdeel van de tactiek van den Bond
antimilitaristisch te zyn? Weineen:
het heeft er niete'me* iemakeD.De
Bond beoogt alleen lotsverbetering.
Nu komt de Min. en zo«kt aansluiting.
We worden nu zakelflker, de f'arije
verdwijnt, de kritiek biyft. Denkt
niet, dat de Bond thans minder kracht
zal uitoefenen. Met den Diamvit.be-
werkeiabond is iets dergelijks gebeurd.
Er was eene periode, dat de stakin
gen niet van de lucht waren. En
hy er thans minder om, nu zyn tak
tiek veranderd is? Immors neen,
thans wordt rekening met den Bond
gehouden.
Se periode van er op inbakken ie
thane voor onzen Bond voorby; een
kalm bezoek van M.chols aan den
Minister en men komt tot een modus
vivendi, waarvan gij h t voordeel
zult bemerken. Se Minister is onze
vijand niet meer.
Na de pauze wordt deze motie met
algemeens stemmen aangenomen.
Inplaats van het onder 4e vermelde
wordt een motie aangenomen strek
kende het H B. te doen blyven y veren
voor herstel van bet vroeger geldende
ver zoekr echt.
De verschillende opmerkingen over
het jaarverslag worden door den
Voorsilter beantwoord. Vlnke (Iodië)
antwoordt op de vraag van den heer
Hugenholtz inzake het hospitaal te
Soerabaja. Be verbeteringen zyn niet
radicaal. Xn het oude metselwerk
zitten wandluizen, en die zyn met
geen creosoot te verdelgen. Ook de
waringinboomen, die er voor staan,
geven veel ongadterte.
De jaar verslagen worden vervolgens
ggk-
Een aantal voorstellen werd, na
prae-adviea van het H.B. ingetrokken.
By punt 11 en volgende betreffende
de exploitatie en het beheer van het
S.M.Ö. werd door den adminietratc-ur
Michels «en felle kritiek geleverd
op dit beheer. Wel worden steeds
weer opn:euw gelden opgenomen
voor het gebouw, maar er wordt
niets afgedragen, niet eens de con
tributies worden naar Holland opge
zonden. Eenmaal is f 1K00 afgelost
op eene sebuld van f2500. Daarom
heeft het H.B. voorgesteld e«DS een
deskundige commissie te benoemen,
die een onderzoek zal instellen naar
het beheer. Ai dat geld wordt telkens
maar opgeslokt, en dat is toch een
fout in het beheer, dat kan niet an
ders. Het beheer der Hoofdafd. zeil
