HELDERSCHECOURANT
GEMEENTERAADJfAN NELDER.
No. 4876
ZATERDAG 29 DECEMBER 1917
46o JAARGANG
Uitgever; C. DE BOER Jr., Helder.
Oplaag 6250 ex.
Abonnementsprijs; In de atad t 0.85, per post I 1.10.
Losse ex. 3 cent. Advertentlèn per regel 10 cent -j- 10 oorlogstoeslag.
PV" Het eerstvolgend
nummer van dit blad
verschijnt
MAANDAG a.s.,
op den gewonen tijd.
DE WEEK.
25 December.
Laten wy 'fc dankbaar erkennen:
't bad erger kunnen zijn. Op de
kentering van 1917 naar 1918. Terwijl
voor da vierde maal ten „oorlogs-
Kerst" moest worden doorleefd.
Inderdaad, 't had erger kuonen
zijn. November '17 leverde aan da
Rijkskas 4 railliosn zeven ton meer
op dan de gelijknamige maand van
het vorige jaar. Hot tekort over *t
thans b|jna afgesponnen twaalftal
maanden was geraamd op een dertig
miliio6n. Wanneer December zich tot
't laatst goed en stevig houdt, dan
zal het accrèi der Rijksmiddelen van
dien aard zijn geweest, dat wij instel
van met tekort met een overschot
kunnen sluiten. Ik voeg er dadelijk
en haastiglljk bij: impressionabel-
optimistisch aangelegde zielen mogen
y.ich wachten voor overijlde conclusie.
Minister Treub staat reeds ,tot de
tanden gewapend" klaar. Straka, -
na 15 Januari, als hei Lagerhuis na
het korte Kerst-recè», dat op Vrijdag
21 December j.l. aanving, weer bijeen
komt om den zwaren, dikken stapel
legislatieven arbeid af te doen, die
nog wacht: dan zal de minister van
Financién, niet minder dan zyn
ambtgenoot van Landbouw bij hut
groote Distributie debat, zich duchtig
hebben te weren. Maar dit beseffen
allen: vele millioenen moeten er
wezen. Intusschen, nogmaals,
de .lichtpunten" ontbreken nog steeds
niet.
Er is een oogenblik geweest, dat
de koieanood niet slechts dreigende
was, maar een voorsitzicht deed
geboren worden, dat ook den blij
moedigste den moed in de schoenen
deed zinken, Jeze ramp is voorshands
afgewond. Van Duitscbe zijde kregen
w' zaer voldoenden voorraad aan
.zwarte diamant". En ook Eogeland
3cboon dan ia veel mindere mate
liet sich niet onbetuigd. Zoodat
het .H.blad" de aan gezaghebbende
bron ontleende verklaring kanpubli-
ceeren, dat wij ons zeer waarschijn
lijk, wat den kolen-voorraad betreft,
voor don winter '17'18 niet ongerust
behoeven te maken.
Er is groote, hevige spanning ge
weest met Engeland. Van ernstiger
aard misschien, dan .de buitenwacht"
vermoedde. Onverpoosd heeft men
rekening te houden met de categorie
van alarmistisch gestemde lieden in
don lande, die er een soort van wol-
behagen ln schappen om sensatie te
wekken, om alarm te schreeuwen,
de gemoederen in beroering te bren
gen, juist wanneer kalmte allereerst
eu ailermeesk noodig is. Hosvele
momenten van spaaniug, van ge
grondo ongerustheid heeft sinds
Augustus 1911 de staatsman door
gemaakt, in wiens sterke hand de
leiding berust van onze buitenland-
sche politiekWelk een stalen
zelfbedwang had dr. Loudon steeds
noodig, terwijl van hem, minister
van Buitenlandschs Zaken, elk uur
van dag en van nacht tact, beleid,
schrander overleg, kalmte van hoofd
werden gevorderd 1
Bij de behandeling van Hoofdstuk
III is minister Loudon door alle
partijen in da Tweede Kamer
door dan vrijliberaal Knobel zoowel
als door den Roc.-democrait Schaper
en den unie liberaal Dresselhuys, ea
namens alle andere, Linksche en
Rechtache, grospen warme hulde
gebracht. En er zal niemand in
Patria zijn, die daarop iets wil af
dingen. Waar men het departement
van Buitenlandsche Zaken van zekere
.gehsimünnigheid" beschuldigt, daar
moge dat verwijt (verband houdend
met een sleur, «ene gewoonte, waar
mee allengs meer gebroken wordt)
eenigen grond hebben. Voor een deel
vindt dat .geslotens" zeer zeker zijn
grond in het gevaar, dat do sensatie-
Havenden, zooeven door my genoemd,
bieden 1
't Was een mooi, een indruk-
wekkend moment, toen dr. Loudon
op den Hen December j.1. zijn
houding verklaarde tegenover Eoge
land in het zand- en grindgeschil.
Ik wil, ik acht mij zelfa verplicht
te bevorderen arbitrage ia deze.
Zeker. Maar eerat moet Engeland
beginnen met in te trekken zijn
onduidbare maatregelen, die in strijd
zijn met .fair play" en .fairneas",
immers steeds in bet Vereenigd
Koninkrijk zoo hoog gehouden. Aldus
minister Loudon. En de Tweede
Kamer toonde op de meesi ondubbel
zinnige wijze, dezen bewindsman te
willen steunen, hem te vertrouwen.
Zoodat de heer Knobel en
daarmee ongetwijfeld vertolkend wat
zeer velen met hem eens zijn 't
zelfs eene beangstigende, benauwends
gedachte noemde, dat na Juni 1918,
wanneer Heer Kiezer zal hebben ge
sproken, Nederland dezen voortreffe-
lljken bewindsman zal moeten missen.
Hst telegrafische verkeer met
Engeland noemt in de jongste dagen
al-meer toe. Minister Leudon's ver
trouwen, dat men te Londen den
onduldbaren maatregel Inderdaad uit
eigen beweging zal opheffen, schijnt
te worden bewaarheid. En dat is zeer
zeker niet een van de minst bedui
dende .lichtpunten" op de kentering
tusschen Oud en Nieuw
Zeer korten tijd - toch niet meer
dan hoogstens een viertal maanden
voor arbeid - beeft het Lagerhuis neg
vóór de borst. Daar liggen van het
Staatsbudget, nog de Begrooting van
Bln*eila*dsche Zakea ea vaa Oerlog.
Het groote Levensmiddelen-debat.
Het Indisch Budget. Ea een reeks
van verderb ontwerpen etc. Waarbij
in de allerjongste dagen nog zijn ge
komen do motie-Boogaerta met
betrekking tot bet nog onafgedane
5 millioen-ontweip voor de Waterweg
van Dordt naar Zee en die van den
heer Ketelaar, beoogend om gepen
sioneerden en op wachtgeld gestelden
in den Duurte-toeslag op. te nemen.
Dat het soc. democratisch voorstel tot
bet in 't leven roepen eener vaste
commissie, uit de Kamer, die met
Buitenlandsche Zaken zou moeten
samenwerken, tot de taak zal behoo-
ren, door de Kamer, die in Juni a.s.
geboren zal woidan te vervulles,
't behoeft geen toelichting.
N .argehng de vroeg lente naderbij-
komt, zal ook de kalmte voor gewicb-
tigen legislatieven arb6id onmisbaar,
verminderen. Allerwegen zyn nu
de teekenen van voorbereiding voor
het groote Stembus-toernooi van over
zes maanden. Het Kerst congres der
S.B.A.P., terwijl ik dit schrijf te
Utrecht vergaderd, wordt er mede
door bebeersebt. Be jongate vergade
ring der Vereeniglng voor Vrouwen
kiesrecht, met mevrouw dr. Jacobs'
,Te wapenBe rust is nu uit I",
gaf ar blyk van. En de oprichting
vandenEconomischen Bond, waarvan
mr. Treub de ziel, do motor is,
wordt met vreugde zoowel als met
wantrouwer, begroet. Zal in den
naderenden Mei- en Juni-stryd onge
twijfeld eene rol van groote beteekenis
vervullen, van beduidenden invloed
blijken tc wezen op de samenstelling
vsn bet nieuwe Lagerguis.
't Is nu nog winter. Enkele dagen
van echte, ouderwetsch-felle vorst
maakten veel te gauw voor de
arme bewonderaars en vriendinnen
van de tjssport, die hun Ijzers al in
functie haddon doen treden plaats
voor dooi. Nu wisselen hagel en
sneeuwbuien elkaar af. Het kwik in
de thermometer is uitermate grillig.
Maar me* vergete 't niet we
z{jn alweer .aan 't lengen". He:
vroeg vooi jaar hoe groot de afstand
ook moge 1 Ijken, die er ous nu nog
van scheidt is er, vóórdat wij 't
recht beseffen IWij leven nu met
dubbele snelheid.
Zsker, we .zlJn er nog niet".
De jongste tijdingen over bommen,
eerst op SasYanGsnt geworpen,
waar ze geen aehaé berokkenden, nu
weer op Go«s, met ernstiger en
treuriger gevolgenze doen one be
seffen, dat zelfa het direct gevaar, ons
van de wereldramp dreigend, niet
voorby ia.
Uit Twente komt de booze työing,
dat de spinnerijen daar weldra zullen
genoodzaakt zijn atop te zetten.
Be jongste ordonnantie vanminis-
ter Posthuioa, verbod houdend van
melkgebruik by oroodterelding bracht
nu juist niet een aangename surprise.
Ea van dergelijke dingen de
kleinere misère rakend van den
crisistijd zullen wy er nog heel
wat hebbea te verduren. Se econo
miache nood, met armoe en werk
loosheid als onvermfidelyk gevolg,
ia van zeer ernstigeu aard. Tot
bestrijding van dien grooten, gevaar
lijken, wreeden vyand is noodig, dat
wy allen trachten .paraat" te zgn in
dsn kamp, dien wy zonder uitzonde
ring thans allen hebben te voeren.
Maar het besef, dat met Bodes
hulp gevaren zijn geweken, zyn
overwonnen sinds midzomer 1914
die op 't eerste gezicht vaak on
weerstaanbaar schenen, 't kan ons
stemmen tot dankbare blijmoedigheid.
En ook sterken de geestkracht, die
wy in den nieuwen jaarkring, wat
die dan ook moge brengen, noodig
zullen hebben I
Mb. Antonio.
Zitting van Donderdag 27 Becember.
Afwezig met kennisgeving de be«-
ren Yau der Veer en Van Neck,
wegens ongesteldheid, Over de Linden
wegens uitstedigheid.
Be notulen der vorige vergadering
worden goedgekeurd en vastgesteld.
Ingskomsn stukken on mededeelingsn.
II. 1. Bericht van aanneming der
benoeming van: N. Pronk als onder-
wyzer aan school no. 7b. W. H.
Burgers, F. W. A. Habermann en N.
J. Vinken als leden van het BurgerUjk
Armbestuur.
A. de Ven Boen en L. de Bruyn als
regentes en rogent van het algemeen
Weeshuis.
C. J. E. Brutel de la Riviere als
lid dor Commissie van Toezicht op
het Middelbaar Onderwys.
2. Bericht van Mej. D. Korporaal
dat zy bare benoeming tot Gemeente-
vrtedvrouw niet aanneemt.
3. Bericht van het Bestuur van den
Proeftuin te Julianadorp dat door die
Vereeniging voor 1918 geen subsidie
der gemeente zal worden aangevraagd.
4. Goedkeuring op:
a. het Raadsbesluit van 20 Nov.
1917 tot aankoop van de huizon
Brseatraat 11 ea 13;
b. het Raadsbesluit van 18 October
1917 tot het aangaan eener geld-
leening groot f 500,000;
c. het Raadsbesluit vanSOOctober
1917 tot opening eener rekening
courant met de Gemeenteiyke Crediet-
bank
d. het Raadsbesluit van 8 October
1917 houdende benoeming en regeling
jaarwedden on personeel aan
Burgeravondschool.
5. Kon. besluit van 18 November
1917 no. 88, waarby aan deze gemsente
tot 1 September 1921 vrijstelling is
verleend van de verplichting tot hot
oprichten van een gymnasium.
6. Beschikking van Gad. Staten
van 6 December 1917 no. 71 tot hand
hoving van den aanslag in de plaatse
lijke directe belasting naar het
iakesae* 1918 vaa 0. Fesk.
Alle voor kennisgeving aange
nomen.
7. Adres van de afdeeling Helder
van den Ned. Bond van Werklieden
in Openbare Diensten en Bedrijven,
houdende verzoek om den bestaanden
duurtetoeslag 70or alle gemeente
werklieden te verlengen tot dat de
nieuwe loonregeling in werking treedt.
Conform besloten.
8. Adres van de Afdseling Helder
van den Ned. Bond van Werklieden
in Openbare Diensten ea Bedrijven,
houdende verzoek om wyziging van
de dienstregeling dor Gom.-Reiniging,
in dien zin, dat de beer 's morgens
in plaats van 'a avonds wordt opge
haald, dat de tydeiyke 8 uren arbeids
dag voor dien tak van dienst wordt
iDgevoerd, en voorts dat ziekengeld
aan losse werklieden, welke meer
dan een jaar onafgebroken in dienst
der gemeente werkzaam zyn, wordt
uitbetaald.
Gerenvoyeerd naar B. en W. om
prao-advies.
Ontslag Vader sn Moeder Weeehuls.
III. Adres van P. C. de Wilde en
echtgenoot©, houdende verzoek om
eervol ontslag als Vader eh Moeder
in het Algemeen Weeshuis.
Ontslag onderwljzsr.
IV. Verzoek van J. de Vries om
eervol ontslag als onderwyzer aan
school 7a, met ingang van 1 Maart
1918.
III en IV eervol verleend.
Subsidie Held. Orankweer-Comltd.
V. Adres van het Helderscba
Drankweer-Comité, houdende verzoek
om toekenning ook voor 1918 van
een subsidie groot flOO.-.
Gerenvoyeerd naar B. on W. om
prae advies.
Ie Suppl. Begrooting 1917.
VI. Voorstel tot vaststelling der
le suppl. begrooting dienst 1917.
2e kohlsr Hondenbelasting.
VII. Ter vaststelling wordt aan
geboden het 2e kohier Hondenbelas-
tiqg dienst 1917, tot een bedrag van
f 160.50.
Beide vastgesteld.
Procedure P. H. Hoos a Zoon.
VIII. Voorstel om te bïrusten In
de uitspraak van de Arrondissement#
Rechtbank te Rotterdam, waarby de
vordering der gemeente tegen de
Handelsmaatschappy ondsr de firma
P. H. Hoos 4 Zoon is ontzegd.
Conform prae-advies besloten.
Jaarwedden Burgemeester, Secretaris
Ontvanger.
IX. Schrijven van Ged. Staten van
Noordbolland intake wene niwuwe
ealarisregeling voor den Burgermester
deu Gemeente-Secretaris on don Ge
meente-Ontvanger.
(Held. Crt. 24 Bec., 27 Bec.)
Hieromtrent Is ingekomen een
achryvea van den heer Over de Lin
den, waarin een zestal gronden ont
wikkeld worden die tegen de salaris-
verhooging in kwestie pleiten.
Uit het voorgelezen schrijven ont-
leenen wy het navolgende
De schryver licht zich tot HH.
Ged. Staten en merkt allereerst op,
dat bedoeld voorstel van B. en W.
ontvangen werd Zaterdag 22 Bec.,
zoodat wegens do feestdagen dit
voorstel niet meer door de Raadsleden
besproken is kunnen worden. Be
schryver vestigt er de aandacht op
le. dat eenige jaren geleden de
salarissen van deze functionarissen
bereids zyn vastgesteld, 2e. dat Ged.
Staten in hun scbryven van 5 Bec.
büjkb&ar bet oog hebben op plaatsen
van 15,000 inwoner* en daarbeneden,
3e. dat de vorige Burgemeesters geen
andere toelage hadden dan een per
centage van do strandvonderij, torwyi
de tegenwoordige pensioen geniet
voor den rang van kapitein ter zee
met verhoogingen h f 75 voor verblijf
tusschen de keerkringen, 4e. dat de
ingezetenen, die niet ia bet genot
zyn gesteld van ee* duurtetoeslag,
maar van wie wel gevorderd worden
extra directe en extra indirecte belas
tingen, voor een doorloopend finan
cieel tekort staan, hetgeen hen
prikkelbaar maakt en onrustig en
kan voeren tot ean toestand, die tot
hoogst ongewesachte uitingen zou
kunnen komen, ie. dat alles dient te
worden vermeden, wat de ontevreden
heid over den gang vaa zaken in de
maatschappy kan verergeren en door
verhoogden belastingdruk als gevolg
van den verhoogden belastingdruk
als gevolg van belangrijke uitgaven,
die niet hoog-noodig zyn en rente
betalingen en schuldaflossingen vor
deren die jaarlijks den boofdeiyken
omslag doen stijgen.
Wat tegenwoordig voor dezsn om
slag gevorderd wordt van de inge-
tenen is ze«r bezwarend, vooral als
daarby geteld worden de meerdere
bedrAgen door het Ryk gevorderd
boven de tot drio jaar geleden. 6e.
Als de tydsomatandigbeden gebiedend
noodzakeiyk maken sommige salaris
sen te verbeteren, dan komen zeker
daarvoor het eerat in aanmerking de
zoo dikwyis toegezegde aan de onder
wijzers en ambtenaren van de gem.
secretarie. Bic belofte werd tot heden
niet ingelost, omdat, door de talryk-
heid van dat personeel, een aanzieniyk
geldelijk bedrag wordt vereischt. Maar
dat strydt met de billijkheid. De
gelegenheid om voor dat doel eene
geld leening to sluiten staat tot heden
nog open.
Be Voorzitter herinnert eraan,
dat destyds het voorstel van B. en
W. is aangenomen tydens spr. af
wezigheid. Spr. verklaart van de
voorgestelde verbooging atsland te
willen doen. Spr. meent, dat de beste
oplossing deze is: dat men in principe
•en salaris verhooging kan goedkeu
ren, doch deze wensebt te laten ln
gaan op het oogenblik, waarop het
ryk aan den finantieelen nood der
gemeenten tegemoetkomt. Spr. vindt
het volstrekt *iet aeedig, «Lat ee*
burgemeester bet hoogste salaris
heeft in eene gemeente, en k3n veel
van hetgeen de heer Over de Linden
aanvoert, onderschrijven, al ia spr.
het niet met alles eens.
De heer Boon stelt, naar aan
leiding van 'aVoorz. woorden, voor
de behandeling van dit punt t8 ver
dagen tot de volgende vergadering.
Aldus besloten.
Subsidie vakiohool vosr malsjss.
X. Voorstel om aan het Bep.
Helder der Maatschappy tot Nut van
't Algemeen, ten behoevo van de
instandhouding der Vakschool voor
M«isj»s, ovsr .1918 een subsidie uit
de gemeentekas te verleenen van
f 8520.—, onder voorbehoud dat de
hoogere subsidién door Ryk en Pro
vincie bewilligd worden.
Aangenomen.
Subsidia bawaarssholsn.
XI. Voorstel tot wyziging van
art. 2 der Verordening regelende de
voorwaarden, waarop de besturen
van bewaarscholen, subsidie uit de
gf-meentekae kan worden varleend,
alleen voor het dienstjaar 1917.
De heer Do Zwart vraagt of bet
niet gewenscht is de commissie, die
over de herziening d«r subsidies ge
hoord wordt, niet ook tevens eens
ouder de oogen ban zien de wenache-
iykheid om dit onderwys aan de
gemeente te trekken?
Wethouder Be Ven zegt de be
handeling toe, ale de commissie ver
gadert.
Aangenomen.
Basprljtregellng.
XII. Voorstel inzake de gasprya
regeling. (Held. Crt. 22 Dcc., 24 Dsc.)
Het voorstel van B. en W. luidt
aldusvoor de oerste 10 M*. van het
maandgebruik9 cent per M*.
du kostprys voor de tweede 10 M*.
van het maaodgebrulk18 cent per M*.
do kostprii», vermeerderd met wat
voor de eerste 10 M*. daar bentdeD
in betaald, voor het meerdere gebruik
27 cent per M*.
Hierop zyn iigekomen de volgende
amendementen
Van de ss.d.a.p. om de gasprys zoo
te regelen, dat inplaats van de eerste
10 M1. de eerste 20 M*. 9 ct. zullen
koeten en alles daarboven 18 ct. Zoo
blyft e9n verbruiker van 80 M*. ge
middeld 12 ct. betalen, zooals in 't
verworpen voorstel der fractie ook
reeds was bedoeld tot «en zekere grens.
Van de heerea Adriaanse, Baak,
Spruit 9n Van dtr Veer
Door alle verbruikers mat een be
lastbaar inkomen vau f 1000.— of
minder zal verschuldigd zyn voor de
eerste 20 M*. 12 cent, per M*. van
het maaadgebiuik.
Voor het meerder ve:bruik zal de
kostprya i 18 ct. per Ma. verschuldigd
z|n.
Voor alle verbruikers mst sen be
lastbaar inkomen van meer dan
f 1000.- zal verschuldigd zyn voor
de eerste 20 M1. 18 cent Pér M1. en
voor het meerder verbruik 27 ct per M*.
Toelichting. Het voorstel bedoelt
eenige verlichting te krijgen van den
buitengewoon zwaren druk welke
door de betaling van den kostprys
wordt gelegd op de burgers mst lage
inkomens. Hot doel is de gasverbrui-
kers, die meer dan f 1000 belastbaar
inkomen hebben zooveel mogelyk hot
verschil te doen betalen.
Van de hoeren W. Biersteker en
F. van der Ploeg om te laten
betalen
voor de eerste 15 M* van het maand-
gebtuik 9 cent per M1;
voor de volgfénde 10 M1 van het
maandgebruik 18 cent per M1;
voor de volgende 10 M* van bet
maandgebruik 27 cent per M»;
voor de volgende 10 M* van bet
maandgebruik 32 cent per M';
en voor verbruik boven 45 M'voor
elke M* per maand 37 cent.
Be heer M i c h e 1 a vsrdedigt het
voorstel der s.d. fractie. Toon wy in
een van de laatste vergaderingen
deze kwestie behandelden, aldui zelde
spr., bleek al, dat er een belangrijk
deel van den Raad waa dat eene
reductie op de gaspryzen wilde geven.
D# Raad waa het er vry wel over eens,
dat oen greot aantal medemenschen
bezwaarlijk 18 cent zouden kunnen
betalen. Bat ons voorstel en dat van
de andere fractie verworpen werd,
zat dan ook meer ln bet feit, dat
voor de daaruit voortvloeiende na-
Meelen geen» dekking was. Het was
volatrskt niet uit principe, dat men
er tegen stemde. Uit de thans inge
komen amendementen blijkt, dat men
toegegeven heeft aan den drang om
door een ander deel van de bsvolking
het tekort te laten betalen. Wy
vinden dit verkeerd, wy staan op hst
standpunt, dat de kostprys moet
worden opgebracht, en dat het on
billijk ia wanneer iemand meer dan
den kostprys betaalt. Ter dekking der
nadoelen hebben wfi een beteren weg,
nl. dien eener leening. Tarieven zyn
daar meestal niet zeer geschikt voor.
B. en W. wilten 30 M. voor den
kostprijs geven. Dat is, in het kort,
hst resumé van de gansche inge
wikkelde berekening. Spr. merkt op,
dat de R3ad zich geen reductiesysteom
heeft godacht, dat aldus zou werkei,
en dut gssne verlichting zou geven.
Thans wordt er nog een s'astje uit ge
slagen. B. on W. zeggen nl., dat er
boven de 30 M. niet zoovele ver
bruikers zyn, maar spr. beeft een
staatje, waaruit blijkt, dat dit aantal
in Sept. en Oer. nog 54%, in Nov.
zelfs 64°/, van hst totaal aangeslo-
tesen bedroeg. Bat is over drie,
maanden een totaal van 115330 M.
of gerekend naar percentsgewyze
jaargebnik 412000 M. per jaar, en
dat Is precies f37000.-. zijnde bet
ep dit bedrijf geraamde winstcijfer
extra! B. en W. zyn dus volkomen
in hun rsebt, als zy dezen winstpost
ramen, want de Raad heeft hem op
de begrooticg gebracht.
Het veerste! der s.d. fractie kost
geld.' Bat is ontegenzeggelijk waar.
Men kan dadeiyk zien wat het kost,
n.l. f121000.— ongeveer.
(Geroep: Be moeite niet!)
M. d. V., ik beweer dat niet. Maar
wat we ons moeten af eragen is dit:
of in dezen tyd een dergeiyk bedrag
te groot is om daarmede honderden
gezinnen dezen winter uit de narig
beid te helpen. We hebben nu Sept.
achter den rug en de navorderingen
van bot gasverbruik zullen komen.
Maar er zyn gezinnen, die absoluut
niet weten waar ze het by te passen
bsdrag vandaan moeten balon.
Nu zeggen B. en W.Ze hoeven
zooveel niet te betalen, ze kunnen
naar de centraio keuken gaan. Daar
van zegt spr. dit, en dit geschiedt
hsuech niet omdat bet eten minder
goed zou zyn. Het eten is best, en
kan iedareen worden aanbevolen.
Maar als al die menschen nu naar
de keuken moeten gaan, is de capa
citeit daarvan onvoldoende. Dat is
thans al gebleken, toen die capaciteit
werd opgevoerd tot 2700 porties
erwtensoep. Thans zullen er, naar
epr, vernam, machines worden aan
geschaft. Gelukkig, maar het is jam
mer, dat men daar by dsn opzet niet
aan gedacht hseft, dan had men
rekening kunnen houden met reser
veeren van ruimte voor die machi
nes. Men heeft toen erg geschermd
met de kosten; bet zal thans do
vraag zyn of de keuken niet even
duur wordt als by het plan der
fractie, terwyi zy minder goed is.
Spr. is het dan ook niet eens met
jotgeen omtrent de keuken in de
voordracht geztgd wordt. Integen
deel, spr. zou sr wat voor over hebben,
indien bleek, dat de keuken onnoodig
was. Wy hebben, bfi ons voorstel,
nimmer gedacht aan duurte van
levensmiddelen, maar meer aan
schaarschte. Niet by hooge gaspryzen
benutte men die keuken, maar die
keuken is er gezet om in tyd van
gebrek de bevolking vsn ekn te
voorzien. Niemand mag thans worden
gedwongen haar to gebruiken. Spr.
had de kwestie der keuken liever
geheel afzonderlyk gehoudeu van het
Traagstuk van den gasprys.
Twee amendementen hebben ge
tracht hot nadeel wat billijker te
verhalen op de groote verbruikers.
Spr. bespreekt achtereen volgent deze
amendementen en zou willen, dat de
Raad zich allereerst principieel uit
sprak over het beginsel van de heffing
vaa de Ukorteu. Als wo het *»ne
zijn over de manier waarop we die
zullen dekken, is het gemakkeiyker
ten opzichte van het sene of het
andere amendement te beslissen,
spr. zou dan byv. wel met het
voorstol Bierstoker mede kunnen gaan
indien de Raad besloot het tekort te
verhalen. Als deze hear dan de grens
voor het eerste tarief wilde verwyden
tot 20 M., zou er op die mauinr nog
wel een f85000.— uitkomen. Mocht
de heer B. dit niet willen, dan zullen
wy met esn sub-amendemont komen.
Be heer Adriaanse kan zich
met zeer veel uit dit betoeg ver
eenigen. Ook spr. voorstel is gebleven
in de principieele lyn, alleen hebben
wfi eene progressie gebracht. Het
standpunt dst het gas de kostprys
moet epbrengen -f een winstcyfer
ie dat van den Raad. Als men dit
weet, zoekt men naar de meest ge
wcnschte oplossing. In de gsheele
gemeentelyke politiek heeft de Raad
het stelsel gehuldigd, dat meer ge
goeden iets moer bbtalen teu gunste
van de anderen, en waarom zou dit
hier ook niet kunnen? By een ge
middeld verbruik van 29 tot 35 meter
zou een deel dor burgerij aldus bil-
ïyker behandeld worden. Het voorstel
Biersteker geeft meerdere druk. Het
vetsehil tusschen dit en ons voorstel
is, dat wy eene splitsing mak«n. Spr.
zal het verst «trekkend veorstel steu-
uen en dat is, indien men het be
ginsel huldigt, dat uit bet bidryfde
kostprys moet bomen, het voorstel
Biersteker, dat in isder geval verdér
gaat dan dat van B. en W.
Bs heer Biersteker zal hst
kort maken. Be opmerking van den
heer Micbele, dat de Raad zich prin
cipieel zal moeten uitspreken vóór
of tegen het opbrengen op erisisuit-
gaven, is juist. Ws moeten maar
leenen, zegt de heer Michols, wat
komt het or op aan?. Men kan ook
het standpunt innemen, dat men in
de toekomst zoo min mogelijk lasten
wensebt te leggen op de burgery.
By de begrooting is ditzelfde begin»sl
uitgesproken, en toen heeft de Raad
gezogd, dat allea zooveel mogelyk
moe«c worden godragen door het
tegenwoordig geslacht. Spr. verbaast
er zich over, dat de heer Michsls
sich verzet tegen het betalen boven
den kostprys. Dat is ons standpunt,
zegt de heer Michels, maar dan toch
zeker alleen van de Helderscbe party
genooten. Want de heeren Wibaut
en Vliegen oordeelt* beiden, dat een
behooriyice winst uit hetbedryfmag
worden gemaakt.
De heer Michels: Onjuist voor
gesteld.
De heer Bierstekor: Wy zul
len trachten den druk te verlichten
veor hen, die or finantieel het alechtct
aan toe zyn. Alle fracties hebben een
oplossing aan de hand gedaan. Met
het voorstel Michels c.s. kan spr. rich
niet vereenigen, omdat dit allea var-
schuiven wil naar later. Dan lokt
het andere voorstol, dat van de heeren
Adriaanse c.s. meer aau, dat is ten
minste veel biliyker. Maar spr. heeft
ook daarover eone berekening ge
maakt en is teruggeschrikt. Hetgeen
de heer Adriaanse belasten wil met
27 cent bedraagt naar spr. becyfering
83%, en slechts 14% zouden er
buiten vallen. Baarotn zyn wy van
dit voorstel afgestapt en leek het
onze het best. Bovendien blijft er de
prikkel tot zuinigheid in. Voor de
25 M. geeft het een gemiddelde prya
van 12.6 cent. Het verbruik van de
groote massa is 30 M. Boor wat
bteger te gaa* is dit bllljfk, ossdat
er nog 1147 aangeslotenen boven de
40 M. zyn. Wy zyn uitgegaan van
een gemiddelden pry* van 12.8 ceDt
en van het Idee, dat volgens de
rantsoeoeericg een belangrijk deel
niet meer mag gebruiken dan 25 M.
En waarde leveismiddelen-distributie
geldt voor iedereen, laat men daar
ook de gas-diztributie voor iedereen
gelyk maken. Er is nista onbillyks
in de beter gesitueerden voor ae
eerste 25 M. ook jeductic te geven.
Bat ligt in de lyn van dan tegen-
woord i gen tijd.
Be heer Michols wyst er op, dat
aan dit beginsel foch nog iets o*t-
bresktde distributiekosteo nl. worden
niet verhaald op den gebruiker. Spr.
hotft het echter niet over winsten
uit het bedrijf gehad. Het standpunt
der party is, dat men niemand meer
mobt leten betalen voor het gas, ook
geen progressieve prya. Als de ge
meente meent, dat zekere gezinnen
moeten worden ontlast, moot. zy eene
reductie geven en het niet door de
andere* laten betalen.
Be heer Biersteker heeft niet gezegd
of hy genegen ie da 16 M. te ver-
boegen tot 20 M. Biykbaar niet, en
in dat geval zal »pr. een sub-amende
ment indienen. 30 M. gas beeft het
armoedigste gezin en een prijs van
12 cent is toch nog eene billijke
verhoogiDg. Dat zy er niet zonder
verhooging af zullen komen, weten
ook do arbeiders wel. De heer
Biersteker kan gerust die grens ver
anderen, als hy er die 6 M by doet,
kost dat f 30,000, maar met de andere
prijzen wordt er ook f 59,000 uitgs*
baald.
Do heer de Zwart merkt op, dat
betgeen de heer Biersteker zegt over
do gem. rantsoeneering van gas sn
zich daarby btrlep op do rantsoenee-
ring van levemmiddelen al dadeiyk
odjuist is, omdat immers direct op
positie kwam tegen die rantsoeneering
cu dio thans bereids is verhoogd,
zoodat thans iedere maand een surplus
kan wordtn verstrekt. In den vorigen
Raad beeft de heer Biersteker vóér
den winstpost gaefabriek geitemd
feiteiyic alleen als sluitpost voor de
begrooting, de tarieven wilde hy zoo
inrichten, dat feitelijk niet op deze
winstmarge gerekend kon worden.
Thans biyiri, dat zyn voorstel rekent
op f 59,000 winst. Zelfs indien de
koleDprlje blijft stygen, wordt het
nog eene winst van f 30,000, die er
op die manier uitkomt. Wie zyn er
financieel hst slechtst a&n toe? Be
grootste gezinnen, die nist genoeg
hebben aan 40 M. en die thans 18
cent moeten betalen.
Bo heer Biersteker heeft met
veibasiog deze redeneering van een
der leden van de Brandsteffen-
commisBie over dit stelsel geboord.
De Brandstoffencommisaie heeft zelf
dit rantsoonveringsatelsel voor gas
ontworpen, dus ii begonnen met te
zeggende menschen kunnen met
deze minima hoeveelheden toe. Wat
dio wiDStr&ming betreft, zeer zeker
wenachen wy on* daardoor niet te
influenceeren. Hoe kan de heer Be
Zwart spreken van f 59000.— winst?
Spr. kan ze er niet uithalen. Ds
heer Be Zwart vergeet, dat de kost
prijs van 18 cent voel te laag is.
Be kolenpryzen zyn nu al f 60.—
en de gaspryzen zyn thans al 4 cent
te laag. Yan alle andere stelsels,
uitgezonderd dat der soc. dsm. fractis,
is niet te xeggen hoeveel er op
tekort zal komen. Wij zyn uitgegaan
van de redaueering, dat het verlies
voor de gemeente zoo min mogelyk
zy. Zelfe by ons stelsel is er nog
vorlies (de heer De Zwart spreekt
wel van winst, maar dat isoDjulst),
en om dat verlies nu zoo min ssogeiyk
te doen zyn, kan »pr. niet ingaan
•p het voorstel-Micbeis om zyn grens
te verhoogen tot 20 M.
De heer De Geus herstelt «ene
onjuistheid van den heer Biersteker.
De gasrantsoeneering baseerde zich
niet op de overweginghier of
daarmee komen ze wei rond, maar
eenvoudig op het feit dat er niet
meer gas beschikbaar was. Toen later
eene ryksregeliog kwam, kregen wfi
meer kolen, en dus ook meer gas.
Ds Voorzitter zegt, dat B.en
W. hun voorstel wenschen te hand
haven. Het ie ook bet standpunt van
Amsterdam om de gemeente niet het
verlies te doen ïyden op het bedryf.
Eg waar eene gemeente alt Amster
dam, waar na den oorlog onmidd6liyk
alle bruinen vau welvaart weder bloei
en, dit verlies niet durft te dragen,
hoeveel te mlnd6r dan wy, die than»,
tydens do mobilisatie, ons hoogste
bloei punt hebben bereikt, en daarna
oen teruggang krijgen. Als de heer
Michels bet aandurft nog f116.000.-
op don hoofdeiyken emslag te zetten,
dan is spr. daar ook vosr te vinden.
De bedoeling van B. en W. isgeens-
zin er «en slaatje uitteslaan. De be
cyfering is integendeel nog op ver
lies gebaseerd. Wat de hoeveelheden
betreft, spr. weet, dat er gezin
nen z(jn, waar men met 1 M. per
dag kan toekomen. Als de ce*trale
keuken thans niet gebruikt mag
worden, waarom is zy dan opgericht?
vraagt spr. Zy kan toch geen eten
verbouwen? Bolde, duurte en
scbaarscbte beeischen thans. Aan het
voorstel-Biersteker zou de gemsente
nog te kort komen. Indien biyken
zou, dst het vooretel B. en W. werke-
lyk winst zou opleveren, kan men
den gasprys gaan verlagen. Het voor
stel-Biersteker bedoelt 40 M. to geven
tegen den /.ostprys. Beneden de 40 M.
r.yn er ec '.ter al 4800 verbruikers,
•n die ér boven gaan, zyn meeren-
deels de grootverbruikers en fabrieken,
die den kostprys betalen.
In stemming komt nu allereerst
het amendement Michels c. s. Ver
worpen met 12 tegen 6 stemmen.
Vervolgens het amendement-Adri-
aanss c. s. Eveneens verworpen met
12 tegen 6 stemmen. Daarna het sub
amendement Michels op het amen
dement-Biersteker, dat ook ver-
I werpea weidt. Bfi deze steoasalage*
waren de voorstemmers de bermi
Adriaanse, Baak, Spruit, Michels, De
Zwart en Spangenberg.
Het amendement-Biersteker wordt
tenslotteaangenomen, waarby dezelfde
heeren tegenstemden.
De heer Biersteker vraagt of
er binnenkort uitzicht is op prywr-
hooging, zoodat men tot een acdere
kostprijsberekening zeu komen?
le Voorzitter zegt, dat dit
niet de bedoeling is.
Be heer Be Zwart vraagt inlich
tingen over den petroloumprys, dio
thans in overeenstemming moet
worden gebracht met den gasprys.
Be heer G r u n w a 1 d merkt op,
dat dit niet zoo erg noodig is, omdat
toch binnenkort de petroleurn-voor-
raad op ie.
U. L 0. schooi.
XIII. Voorstel met betrokking tot
den bouw van een school voor Uit
gebreid Lager Onderwys op het ge
kochte terrein aan de Molenstraat.
(Held. Crt 24 Dcc.)
e beer Adriaans* prqst de
bedoeling van bet College om toch
door te willen gaan mot bouwen
onafhankelijk van bet rykssubsidie.
Bit is een ioffeiyk voornemen, maar
bet brengt eeoe belangrijk.) uitgaaf
mee voor de gemeente. De houding
van het college ten opzichte vaa den
schoolbouw te Koegran steekt hlerby
wel wat ongunstig af, meent spr.
Biykens bun antwoord aan den Mi
nister hebben B. en W. hier het niet
tot stand komen van dio school in
de hand gewerkt. Waar nu bier een
belangryke som voor schoolbonw
wordt uitgegeven, daar komt Xrotgras
in 't gedrang. Van B. én W. had
sterker aandrang behooren uit to
gaan. s
Voorzitter merkt op, dat
de regeering der gemeente de pon
op den neus zette. Toen konden B.
cn W. mosiiyk de urgentie volhou
den. Be ulo-»chool moet er komen
vóór de muto-sehool, anders loopt do
boel spaak.
i hesr Be Ven leest het be-
trekkeiyk schrfivsn van den Minister
voor.
Be heer Adriaanse houdt vol,
dat van de xyde van B. en W. te
weinig aandrang is uitgegaan.
i heer BeVen zegt, dat zoodr*
het subaldle voor de uJo-school ver
kregen Is, sr drang op dsn Min. zal
worden uitgeoefend voor subsidie
voor Koegras.
Ook de heer Be Zwart vindt
het noodig iets over dtse zaak te
zeggen. Be vuag van den Minister
wat, naar de meeuing vau B. en W.
kon worden besuinigd, ia door hen
beantwoord met te zeggendat h.i.
de schoolbouw te Koegras wel kon
worden uitgesteld. In 's Min. achry «en
stond, dat van bet bouwen eener
nieuwe school alleen dan kon worden
afgezien, indien er voldoende ruimte
in de andere scholen was. Be Raad
heeft destyde in den breede over den
schoolbeuw te Koegras gesproken.
Hst College stelde voor de scholen
te Koegras sn Huisduinen te verbou
wen. Be zaak is in ten commissie
{«komen, onderzocht, en uitdrukkoiyk
becijferd, dat, ondanks uitbreiding der
schoollokalen U Koegras en Huisdui
nen toch nog gebrek uan school
ruimte zou blijven beetaan. En on/o
grief is *u, dr.t, boswel afdoend be
wezen Is, dat er gebrek aan school
ruimte bestaat, B. en W. plompver
loren maar tegenover den Mln.afstaGd
doen van de schoei te Koegras, al
moge bet dan waar xyu, dat dt< af
stand meestal geen 4 K.M. is.
Be heer Be Ten zegt, dat dit
betoog niet geheel juist is. 13. en W.
hebbea wel degelyk gezegd, dat rr
gebrek sou komeo, hoewel er, voor
bet oogenblik, ruimte genoeg is.
Be heer Be Zwart antwoordt,
dat deze claueule niet betrof de school
aan de Boggersvaart, maar die te
Koegras.
Be heer Biersteker zegt, dat
de school aan de Boggersvaart or
komen moet en spoedig ook. B. cn
W. hebben deze zaak te licht opgevat.
Be Raad wilde eerst een nieuws
school en dan de verbouwing vau
de bestaande, en nu i* het juist
andersom geloopen. Spr. wil de zaak
aanhangig maken en trachten een
extra subsidie te krijgen, opdai do
school don volgenden winter gereed la.
De Voorzitter merkt op, dat
als de Min. segt eenige po»c niet
voor xyne rekening te willen nemet-,
wy dio ook niet krijgen. Dan moet
de Raad maar ztggen, dat wy ver
keerd hebben gedaan.
Be beer Biersteker: Ais B. en
W. niet hadden gezegd, dat zy dan
houw van de school aan de Doggers
vaart even noodzakelijk achtten als
die van de ulo school, ware de Min.
wel gezwicht.
Be Voorzitter: En de districts
schoolopziener
De heer Biersteker: Ook wol.
De bouw is urgent en spr. zo* ge
neigd zjjn dia ook zonder extra-
subsidie te bouwen. Spr. komt binnen
kort met een voorstel in dien geist.
Met algemeens stemmen wordt
ver volgens de voordracht aangenomsn
Verhuring grand.
XIV. Voorstel tot onderhandse*}#
verhuring vau enkele gronden.
Held. Crt. 24 Bec.
Publiek verpaebten vsn gronrfsn.
XV. Voorstel om Burgemeester en
en Wethouders te machtigen o*> de
gebruikelijks voor waai den voor deu
tyd van 1 jaar publiek te verpacbteu
gronden bestemd voor het spulkanaal.
Heldertohe ksnasl.
XVI. Voorstal om ln 1918 nog
alet over te gaaa tot uitvoering der
