HELDERSCHECOURAN
DE CDRSICAANSGHE
De dubbele Schaduw
EERSTE HELDERSCHE
Vanaf DINSDAG 1 JAN. tot en met DONDERDAG 3 JAN. 1918
No. 4876
MAANDAG 31 DECEMBER 1617
46e JAAR
Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 6250 ex.
Abonnementsprijs: in de stad f 0.85, per post t 1.10.
3 cent. - Advertentiên per regel 10 oent 10 oorlogstoeslag.
Onze abonnementsprijs.
Zooals wij reeds hebben medege
deeld, zijn wij genoodzaakt ona© abon-
nementsprys te verhoogen. Zeer tegen
onzen zin gaan wy tot dezen maat
regel over, omdat veoral in dezen
tijd voor iedereen verhooglng van
uitgaven zeer bezwaarlik ia. Doch
wij kunnen aan de verhooging niet
ontkomen; de verhoogde prijs van
het papier voor de Courant vordert
alleen roeda een extra-uitgave van
twaalf duizend gulden per jaar, ter
wijl de andere bedrijfskosten (o. a.
van drukinkt tot 600 pet.) en de
arbeidsloonen mede aanzienlijk zijn
toegenomen.
Met ingang van het nieuwe kwar
taal wordt, in tegenstelling met het
geen w|j reeda vroeger hebben me
degedeeld, de abonnementsprijs daar
door per kwartaal:
in de stad f 1.—
per post f 1.25
Buitenland f 2.25
De abonnementsprijs van het Zon
dagsblad wordt gebracht op 50 cents
per post 60 ets.buitenland 90 ets.
Adm. „HelderBche Courant".
Hei jaar 1917.
Voor do vierde maal sedert don
wereldoorlog zetten wij ona tot het
schrijven van een jaar-overzicht. En
hoe laDger deze schrikkelijke krijg
duurt, hoe meer wij arme neutralsn
in 't gedrang komen. Ons geheele
economische leven is zoozeer samen
gegroeid met de veranderde omstan
digheden, dat wij ons da normale
omstandighedenwaaronder, in vredes
tijd 6en dergelijk overzicht zou
moeten worden geschreven, tenauwer-
nood meer kunnen voorstellen. Allar-
l«i ingrijpende maatregoloD, op sociaal
en economisch gebied, staan in bet
teeken van den crisistijdde buiten
gewone omstandigheden zijn in den
loop der vier jaren gewone geworden.
Bit alles hebban wij al vroeger
betoogd, en esne herhaling ervan is
dan ook vrijwel overbodig. Naar mate
zich de crisis voor ons land ver
scherpte, naar die mate zochten wij
naar middelen om haar te ontloopen.
Of die middelen steeds gevonden
werden?
Wtj denken hierbij aan het vele en
goede, dat in den loop der twaalf
achter ons liggende maanden werd
tot stand gebracht. Aan de maat
regelen ton opzichte der distributie,
die, hoewel lang niet in voldoende
mate, ons volk in vele onontbeerlijke
zaken, die het dageiykach leven
raken, tegemoet kwamen. Aan het
gótdkoope en vry smakelijke bruine
brood, aan de rantsoeneering der
brandstoffen, aan nog zooveel meer.
Eu hoewel wij gaarne veel anders
zouden willen, hoewel op de
handelingen van de Regeering, met
name van Minister Posthuma, vele
billijke en onbillijke critiek is uitge
bracht, wij mogen geenszins
onderschatten de ontzettende mosie-
lijk heden, waarmede, in dagen als
deze welke wij beleven, een regeering
te kampen heeft.
Het ia hier de plaats niet een
overzicht te geven van alles, wat op
het gebied der volksvoeding en in
standhouding der volkskracht door
de regesring is gedsan; die taak
blyve aan den lateren geschiedschrij
ver overgelaten. Wy willen met
waardeering herdenken hetgeen in
dit opzicht de gemeente Helder deed
en nog doet. Ook deze handelingen
lokten hoe kon hot anders? -
kritiek uit; verschillende inzichten en
standpunten, kwamen met elkander
in botsing, en wie onzer kan zeggen
in hoever hier steeds du cboc des
opinioua jaillit la lumière 1
Het zya zware en mooiiyke dagen,
die wy doorworstelen. Speciaal onze
gemeente met haar beperkt budget
moet zich in allerlei bochten wringen
om zoo goed mogeiyk, en met be
houd van zooveel mogelijk volks
kracht, uit het moeraa ie komen.
WÖ zagen dit nog zoo duideiyk by
de jongste begrootingsdebatten. Br
la in de kriogen der raadsmeerder-
aeid, het streven om zooveel moge-
lyk de lasten, die deze lijden ons
opleggan, door het levend geslacht
te doen dragen. Andere fracties
daartegen willen door leeningen de
last9n verdèelen ook over het na
FEUILLETON.
(Een Mysterie)
D00B
WILLIAM LE QUflUX.
25).
Weder terug in de kamer, welke
op de Theems uitzag - want Herons-
gate had zya vriend ultgenoodigd nog
iets te komen drinken wierp de
man met de ronde brilleglazen zich
in den diepen armstoel. Hij beet het
einde af van de sigaar, welke Herons-
gare hem had aangeboden en nadat
hij haar zorgvuldig had aangestoken,
zcide hij langzaam en met het air
van iemand die heel veel van de leer
der criminologie afweet:
„Ik erken, dat na de lange jaren
van myn studiöa op het terrein der
criminologie, dit geval myn nieuws
gierigheid meer heeft opgewekt dan
elke andere gebeurtenis."
Omdat gy mij, uw vriend, van
•enige medeplichtigheid eraan ver
denkt, Ingleby. Kom, spreek de waar
heid," was Heronsgate's antwoord.
Ingleby glimlachte, een tamelijk
zwak glimlachje.
Neen, dat niet. „Gy beoordeelt mü
werkeiyk verkeerd, Roger," riep by
uit. „Ba geheele geschiedenis der mis
daden toont zooveie feiten aan, welke
juiat tegenover gesteld zyn aan deze."
Ik houd vol evenals Scbirland, dat
het onderhavige vraagstuk eenlg Is.
Nu hebben in verdichte verhalen de
geslacht. Twee verschillende stand
punten, die elk met klem van redenen
verdedigd worden. Wy, als overzicht
schrijver, kiezen hierin geene party,
wij conatateeren slechts
Intusschen mogea wij met dank
baarheid herdenken het vele, dat, trots
den ellendigen flaantieelen toestand,
nog op sociaal gebied is tot stand
gebracht. Wij denken in de eerste
plaats aan de Centrale KeukeD, ge
boren uit particulier initiatief, sedert
kort een gemeentelijke instelling.
Wy herinneren ons hoe den Helder
een der eerste plaatsen was, waar
van gemeentewege warm water werd
vorstrekt. Wy weten, dat wy hier
een Distributiebedrijf hebben, dat
uitstekend functionneert, dat onze
Brardstofvo:-rzienjng geen reden tot
klagen geeft. Minder goed waren wy
over onH gasranisoen te spreken, en
nu in den loop van het jaar einde
lijk as rantsoenen, die ons verstrekt
werden, aaDgevuld werden op den
voet van do ryksregeliug, nu zijn
inmiddels de prijzen zoo opgeloopen,
dat het voor velen toch een tot het
uiterste bezuinigen biyft.
Laat ons over dit alles niet te zeer
uitweidenlief en leed, maar leed
wel bet meeste, het ligt nog versch
in ona geheugen. Nog pas eem'ge
dagen geleden zijn de nieuwe tarie
ven voor het gas door den Raad
vastgeateld en wij hebben oas by
een gemiddelden pry» van 17 cent
(by minimum-verbruik vau 30 M.
per maand) n6er te leggen.
De gemeenteraad vergaderde in het
afgeloopen jaar 25 maal, en al dio
vergaderingen stonden in het teeken
der crisis Esne verordening op de
vervroegde winkelsluiting werd
aangenomeneen duurtetoeslag ge
geven aan het corps gemeentearub
tenaren. Be kermis werd gehandhaafd,
zeer tegen den zin der heeren Adri-
aanse c.a., die in het feit, dat zij
tydens ds mobilisatie niet gehouden
werd, een motief zagen om haar met
fataosn kwyt te raken. Eece regeling
werd ontworpen tot pensioneering
van de wethouders, daad van
eenvoudige biliykbeid tegenover het
door dit corps verrichte werk.
öe kwestie vat de overname door
de gemeente van het gebouw der
Ambachtsschool met alle ab- en de
pendenties is nog hangende, voorna
melijk wegens het verzet van de
soc. dem. fractie. Met den aannemer
J. Spruit, lid van den Raad, werd
een procedure begonnen inzske deD
eigendom van het water der Fabrieks
gracht. Omtrent dit proc3S vernam
men nog niets verdar.
D» kwestie der Centrale Keuken
deed, zooaals wy reeds zeiden, veel
stof opwaaien. De Commissie, die
ov6r de plannen der s. d. a. p. rapport
had uitgebracht, leed d6 nederlaag
on het eenvoudiger voorstel van B.
en W. werd aangenomen.
Eveneens noemden wy reeds het
ontwerp-gasrantsoeneering van den
heer Hosnkamp c.8., dat veel kritiek
uitlokte. Die kritiek was o. i. onbil-
ïyk, daar het stelsel goed was, alleen
bleek het duideiyk, dat onze ge
meente te weinig gaskolen kresg.
De burgery zat niet stil en adres'
eesrde aan den minster met asnvan
keljjk goed gevolg. Nu eindeiyk de
rantsoenen worden aangevuld op Ö6n
voet der rijksregeling, biykt hoo ge-
makkelyk cn praktisch het steisel-
Heenkamp werkt.
Evenals de ambtenaren der ge
meente, kregen ook de gemï ente
werklieden duurtetoeslag. Esn reor
ganisatie van h«t politieeorps weid,
onder vigeur van den nieuwen com
missaris, den heer Gratama ontwor
pen. Ofschoon nog niet afdoende, zal
de nieuwe regeling iu vele opzichten
aan wantoestanden tegemoetkomen,
die by dit corps bestonden.
Daar de kwestie van den woning
nood niet tot oplossing kwam, kwam
de soc. dem. fractie in Juni met een
voorstel tot het bouwen van houten
noodwoningen. Het werd ingetrok
ken op belofte van B. en W., dat de
zaak ter band zou worden genomen.
Werkeiyk kwam dan ook later een
credietaanvrage voor f 25000.-, die
een begin was van uitvoering, maar
hek ging menigeen niet ver geuoeg.
Intusscncn ia de steen eenmaal aan
het rollen gebracht, en men mag
met belangstelling afwachten wat
hst nieuwe jaar in dezs brengen zal.
Hst is ook ongetwyfeld waar, wat
meeste groote problemen een schijn
baar in 't oog springende oplossing,
welke onveranderiyk niet de juiste is.
De meest in 't oog springende op
lossing is dikwijls de goede, maar de
ervaring heeft den beambten van
Scotland Yard geleerd, niettegen
staande deze zeer in hun bewegingen
worden belemmerd door den bureau
cratischen geest, die daar heerecht,
dat de oplossing van een crimineel
vraagstuk zeer dikwyis meer in schyn
dan in werkeiykheid voor de hand
ligi." Hy leunde achterover en be
schouwde het gloeiende einde van
zyn sigaar.
„Ja, ik ben het daarmede volkomen
eens," zeide Heronsgate, terwijl hy
zyn beenen uitstrekte van onder den
diepen leunstoel, waarin hy Z3t.
„Scotland Yard heeft dén gebrek
een gebrek, dat niet gedeeld wordt
door de politie uit een andere hoofd
stad en wel, de opperste contrölo
van een hooger ea ongelukkigerwijze,
slaperig departement van den Staat.
Wat, zoo vro6g hy zich af, zou
Ingleby wel denken, indien die iets
zou hebben geweten van de ver
kleurde enveloppe en het portretje,
welke op het oogenblik in zyn zak
rustten? Door zich naar Clarendon
Road te wagen had hy veel ge
riskeerd ja meer dan by op dit
oogenblik kon beseffen. Maar hy had,
zoo hoopte hy, elke onwettigo ver-
donking, welke in den geest van den
yverigen criminologist kon zyn op
gekomen, opgeheven."
Igbert Ingleby was iemand van
in den Raad werd opgemerkt, (o. a.
door den Yoorzitlei) dat na de mo
biliaatio een aantal woningen leeg
zal komen, waardoor de woningnood
niet meer zóó dreigend zal zijn als
hy thans ia. Ook het plsn van den
hoer Adrlaanse, om de gemeente te
laten optreden als hypotheek houdster
by hetj bouwen van particuliere zyde
van woningen, ligt ieder nog versch
in het geheugen.
Evenmin beboeren wij nog eens
de onverkwikkelijke geschiedenis der
booruenrooieiij optehalende Raad
gaf hiermede biyk vau zear weinig
inzicht te hobbon in hotgoen een
gómeente ala do onze vooral noodig
heeft aan sladsschoon. Men zie maar
eens boa de toestand voor de Hoogere
Burgerschool geworden is!
Be verkiezingen on de benoemingen
der wethouders releveeren wy elders
in dit artikel. Wy noemen onder
den door den Rn^d verrichten arbeid
nog de instelling van een Gemeen teiyk
öroedbedryf. Be gemesnte hoeft al
veel torrein aangekocht dat z.y te
«eniger tyd hoopt to exploiteeren,
en wy desleu geenszins de pessi
miatische inzichten des heeren 07er
ae Linden, die ach en wee riep over
deze roekeloosheid. Natuuriyk, het
ware beter geweest ala de Raad in
rustiger tyden grondpolitiek bedreven
had; de gemeente had dan nu een
waardevol bezit gehad, maar aan
dan anderen kant is het beter ten
halve gokeerd dan ton heele gedwaald
en met bezit van grond en bouw
terreinen is de gemeente nooit sloebt
af. Dus valt doze politiek alleszins
te piyzen.
De verordening op den huisarbeid
inzske pellen van garnalen eü mos
aelen, lokte bogiypeiykerwyze veel
kritiek uit. Begi ypeiykerwyse, omdat
hiermede levensbelangen 7an een
groep burgers gemoeid waren. In
dit verband leze men het artikel
van den heer Staalman en de repliek
van den be6r Michels.
Gelukkig bleek men voor 1918 nog
zoo te kunnen, fl aandelen, dat wy
aan het spook der belasting varhooging
oofkwamen: door de stijging der
inkomens, bleek nog een aardig
sommetje meer in de gemeentekas
te kunneu vloeieu. Do algemeen©
beschouwingen der gemeente begroo
ting voor 1918 beden den woord
voerders der verschillende fracties
de gelegenheid hun grieven tegen
het beleid eens uiting te geven.
Iu een tweede artikel suilen wy
nog enkele andere zaken de revue
laten pasaeeren, die meer don alge-
meenen toestand der gemeente raken
INGEZONDEN.
BsiU* v«raatwoor4oU)khGid der Rednetlo.
(Van niet geplaatste ntukkea wordt de oom
"iet isruggegeTOD).
Aan den heer W. de Boer,
Alhier.
Zeer geachte Hoer!
Naar aanleiding van uw open brief,
d.d. 22 Dac. in do „H. Ct." aan my
g6richt, voel ik my gedrongen te
actwooiden op eenige conclusies,
waartoe "U gekomen zyt.
Ie. Ik zoude dan erkend hebben,
dat door eene „concentratie" als de
L. U. voorstelde, d8 Evenredige Ver
tegenwoordiging niet tot haar recht
zou kunnen komen. Ik heb alleen
gezogd„Wat komt bet er op aan
of het stelsel van E. V. met betrekking
tot onze vryzinnigepartyen, al of niet
volkomen wiskundig zuiver tot zyn
recht komt". Immers we hebben dan
een fundament in het „vaat omiynde
democratische program",dat, ongeacht
ot straks de verhouding zal zynb.v.
7 V.L., 19 U. L. en II V.D., dan
wel 5 V. L., J8 U. L. en 14 Y. D. (by
e9n totaal 7an 37 vryzinnige zetels)
eerlijk sal worden uitgevoerd wanneer
eene linksche regeringsmeerderheid
wordt verkregen. Door ouzo concen
tratie zal géén katholieke stem
minder op de katholieke Staatsparty,
noch een sociaal democratische min
der op de lyat der S D.A.P. worden
uitgebracht.en de vryzinnigen in hun
geheel krygen dan juist het aantal
stemmen en zetels wat hen totaal
toekomt, terwyi zy nu door al dit
geharrewar en de geschapen verwar
ring groote kans hebben minder te
zullen erlangen, waardoor de niet-
vryzinnige partyen daarby zullen
winnen. En dat door onze eventueels
concentratie, die zelfde wet dus tot
mislukking gedoemd wordt, zooalaU
beweert, het la te belacheiyk om dat
als ernst op te nemen.
Het voorbeeld, door U genoemd,
vaa de overdracht van 16000 V. B.
stemmen op een oud liberaal is zeer
goed mogelijk, maar met één voor
beeld komt U er niet. In oen anderen
kieskring zullen we een overdracht
kunnen zien van oud liberale stemmen
op een V. B., enz., zoodat volgens de
waarschdniykbeidgrekfiniBg over het
geheele land genomen, de uitkomst
zoodanig zal zyn, dat de verhouding,
waarin de afgevaardigden der drie
partyen elndeiyk gekozen zullen
worden, zéér goed met do werkeiyko
partysterkte zal biyken over een te
bomen. De door U bedoelde „zéér
vooruitstrevende kiezer", die ongeacht
het program, toch socialistisch zou
stemmen, zou dus zeer dom cn
onnadenkend handelen!
Voorts geven de totalen der stem
men, uitgebracht op de candidaten
vóór d6 overdrachten Dlaats haddon,
een juiste aanwijzing 'hoe do sterkte-
verhouding onzer drie vryzinnige
partyen in werkeiykheid is, en zoude
wellicht zoodanige overeenkomst
vóóraf te maken zijn, dat door op-
zettelyk bedanken van één of meer
der gekozen afgevaardigden van een
party, die eigenlijk te veel afgevaar
digden zou krygen, de zustsrparty
weder op het juiste aantal zetels komt.
Hot gescheiden optrekken als thans
geschied: en de daaruit volgende
verdeeldheid is kortzichtig, omdat zij
verwarring schept; onpractisch
wegens da niet te ontkennen ver
spilling van krachten; betreurens
waardig, omdat de leiders, die deze
verdeeldheid propageeroa, zich geheel
vergisaenlnde mentaliteit der kiezers.
De groote meerderheid der vryzinnige
kiezers is n.1. niet goed politiek onder
legd, en vooral ten platten lande
staan de klesvereeniginkjas nu voer
do moeiiyke keuze, zich iu twee of
drie peuterige op te losten, of in haar
geheel mede te gaan met d»n eersten
propagandist die er eene redevoering
komt houden. Wie het mooist en
het hardat praat, zal van die algemeen
vryzinnige visschen 't meeste vangen!
Van daar die weerzinwekkende jacht,
die tegenwoordig plaats hesft om
zooveel mogeiyk kiearerceniginkjes
tot „de party" te trekken. En is na
al dat gescheiden optrekken de
stemming eindeiyk achter den rug,
en worde dan eventueel een linksche
regeeringsmeerderheid behaald, dan
moeten de kopstukken der partyen
tóch tot elkaar komen om een ge-
zamenlyk program op te maken!
Was het dan niet praetischer geweest
daarmede te beginnen van stonde
afaan 1 Immers ja!
He. De door de Vryz. Demoeraten
voorgestelde s Her groepeering der Vry
zinnigen"
In het Handelsblad van 17 Nov.
1.1. en ook in de „Vaderlander" kan
men de volledige onderhandelingen
lezen omtrent de pogingen tot samen
werking der vryzinnigen, en wel als
volgtOp de conferentie van 24
September weigerden de V. B. om
de conferentie te verlengen, en deel
den n.1. med6 dat zy, na invoering
der E. V., een samengaan met 3lle
vryzinnigen in den veikiezingsstryd
noch noodig, noch gewenscht achtten.
ZO stelden zich op het standpunt,
dat de verschillen tusschen de uiterste
vleugels te groot zyn, dan dat met
vrucht naar een gemeenschappeiyk
programma zou kunnen worden ge
streefd. Tegenover het vooratol der
L.U. deden zij hunnerzijds het voor
stel om te trachten tot een hergree-
peering der vryzinnigen in twee
groepen te komen, (welk voorstel
later werd neergelegd in een schrijven
van het Hoofdbestuur van den Y. D.
B. tot dat der L U.), en wel in dien
dat de bestaande partyen worden
opgeheven on twee nieuwe worden
gevormd, ééa „behoudende" en één
„democratische". Z(j meenden, dat
zeer velen In den lande, niet in de
laatste plaats de leden der talrjjke
vryzinnige ki6svereenigingen, die by
geen der bestaande partyen zjjn aan
gesloten, pogingen in deze richting
met vreugde zouden begroeten.
Eene conferentie tusschon hooM-
bestuurderen van den V. D. B. en
L.U. over dit punt had plaats op 1
Oetober. Van de zyde der L.U. word
op die conferentie betoogd, dat de
voorgestelde hergroepeering zou neer
komen op de opheffing van de LU.
en de splitsing ervan in tweeën. Bit
een zonderling voorkomen, wat nog
werd verhoogd door den met goud
omrauden bril. Hy zat door zyn bril
tegen zijn vriend te knipperen en
met zijn breeden, eigenaardlgen mond,
waarvan de jynen dikwyis door onze
karikaturisten worden gephotogra-
feerd te glimlachen. Mannen van
genie worden maar al dikwijls,
op vreemde wijze gekiekt. Ja, het
valsche genie neemt nog steeds gaarne
zonderlinge allures als „behourenie
by bun tol" aan. Maar in deze
moderne dagen van gedrang en ver
dwaalde dichters, dragen schilders of
krabbelaars hun bnar niet lang of
nemen een smarteiyks uitdrukking
aan zoo&l» in de eerste dagen van
Vletoria. Vroeger geloofde men, bos
vreemder de man, des te grooter
genie. Carlyle en Tencyson droegen
een bijzonder soort hoedsn; vele
litteraire mannen onderscheiden zich
door hun das en musici kenden niet
vedelen zonder eon opmerk eiyken
haardos.
Igbert Ingleby, een genie ala hij
was, zag er slecbts vreemd uit door
zijn uitpuilende oog. d, die hy niet
opzetteiyk zoo maakte maar die zoo
groot en dik schenen door den bril,
welken zya oogarts hem hsd voor
geschreven.
„Het geh©elo terrein van ons Bepsr-
tement van Crimineel Onderzoek
wordt, Ik herhaal het zóó beperkt
door het schrikbeeld van ie „Home
Office", dat de organisatie een alge-
hsele herziening noodig heeft. Over
dreven voorzichtigheid ls wel een
zou naar het oordeel van de verte
genwoordigers der LU. zeer in hot
nadeel zyn van de vrözinDige zaak,
omdat hof. grootste deel van de leden
der L.U. zich niet zou laten iudeelen
by een der beide andere groepen,
aangezien zy het böetn blijven der
vryzinnigen van verschillende nuar*
c« noodzakelijk oordeeler, terwyl de
L.U. in baar geheel bet samengaan
van alle vryzinnigen op een vast
omlijnd democratisch program zeer
wel mogelijk acht.
Be vertegenwoordigers der L.U.
verklaarden vorder, dat zij, indien de
V.D.B. bereid mocht zyn zich bij do
L.U. aan te sluiten, gaarne voorstel
len van zoodanige strekking aan hun
Hoofdbestuur zouden overbrengen.
Een vorm van zulk een vsreeniging
zou, meenden zy, mot goeden wil wel
te vinden zijn. Zulk een aansluiting
achtten d6 vertegenwoordigers van
den Y.B.B. reeds daarom niet voor
uitvoer vatbaar omdat zy, naar hunne
meening, prlccipiöele onvereenigbare
elementen in één partyverband zou
byeenbrengen.
Onder dagteekening van 22 Oetober
heeft daarna het Hoofdbestuur van
do L.U. bovenstaande beslissing over
de hergroepeering medegedeeld aan
hot Hoofdbestuur van den V.D.B.,
en luidde het slot van dat schry ven
„Ware e>r een weg te vinden, waar
langs de vorming van ééa sterke
democratische party bereikt zou kun
nen worden, dan zou hot ons ten
allen tyde welkom z(jn, een daartoe
strekkend voorstel te mogen out-
v.»ugen."
Op dezen brief is geen verdere
gedachtenwisseling gevolgd.
Uit bovenstaand uittreksel van de
officloele gegevens over de pogingen
tot samenwerking, zal het een leder
duidelijk zyn, dat de L. U. vry uit
gaat naar aanleiding harer pogingen
tot samenwerking. Zou er ééa V. D.
z|Jn, die gemeend hec-ft dat do L.U.
zoo maar klakkeloos zich zelve in
tweeën kou snyJeu, geiyk de Y. D.
wilden? Moet dit voorstel wel „*u
sérieux" genomen worden Immers,
•en groote party als de L. U. laa'.
zich niet plotseling aldus verdeelen
het onverdiende odium van conser
vatisme wordt dan gelegd op vele
liberalen, die stellig vooruitstrevend
zyn, doch die niet alles voor zoete
koek willen opeten wat (egenwoordig
ala democratisch wordt uitgekreten.
O vor zoovele wetenschappeiyke vraag
alukken werdt op verschillende wyze
gedacht, maar die denkwyzen kan
men niet zoo eenvoudig verdeelen
in twee groepen van vooruitstrevend
heid of behoudzucht. Zoo behoorden
tot 1913 de Yryzinnig-Democraten
tot de felste bestryders van het
Staatspensioen, en was hst de Libe
rale Unie, ala éérste der drie vrij
zinnige partyen, die reeds in 1910
in haar program schreefvoorzien ing
lo d9 nooden van ouden van dagen
moet geschieden in de richting van
Slaatsponsioneering".
Eu zoo kan ik de wyze, waarop U
de L. U. hebt betreden met stem-
mingslysfjos zonder de motieven te
noemen dio daarby gegolden hebben,
niet genoeg afkeuren. Wanneer de
V. D. B. ook een grootere kamerfractie
bad dan slechts 7 leden, zou daarby
precies hetzelfde gebeuren, zonder
geweld aan te deen aan de zelf
standigheid dier kamerleden.
Moge, geachte heer De Boer, nog
deze myne bydrage mogelyke mis
verstanden tusschen ons uit den weg
ruimen, en onze penneatryd, dien ik
van myn kant thans gaarne als
geëindigd zal beschouwen, menigeen
een breederen kyk geven op vraag
stukken, die voor 's lands belang
toch wel de overdenking waard zyn
en waar zoo menigeen slechts
vluchtig overheen loopt.
Voor de verleende plaatsruimte,
mynheer de Uitgever der H. Ct.,
betuig ik U myn hartelyken dank.
Hoogachtend,
Helder, 27 Bec. 1917 A. Yos.
Amsterdam, 27 Dec. 1917-
Geachte Redactie.
In myn eerste artikel, waarop de
heer Michels reageerde, heb ik o.m.
de Heldersche leidende leidslieden
beschuldigd, dat zij de vlsachery-be-
langen steeds hebben verwaarloosd
en tegengewerkt.
Dat gedeelte noemt da hesr Michels
dan „de rast die ons koud kau laten",
Kanaalweg 112. Telefoon iss.
(Elgenaer A. O. VAN ROON).
HOOFDNUMMER
van baar grootste gebreken. Hebt gy
sedert het uitbreken van den oorlog
de couranten gevolgd?" vroeg hij.
„Neon," antwoordde xyn vriend,
lui achterover liggend in zyn stoel.
„Natuuriyk heb ik het nieuws ke
treffende de inval ix België en al
dat nauwkeurig gevolgd."
„Gy hebt niet gezien, hoe buiten
gewoon versleten oas politiesysteem
is geweest met betrekking tot de
duizenden Duitschers onder ons?"
„Neen. Ik beken, dat ik het niet
heb opgemerkt."
„Wol, myn waarde, er is actueel
een gemeenteiyke verordening, welke
onzen vyanden een geheele week
toestaat om uit het land te gaan en
tt-gen ons te veehtenBuitscha con
suls in elke stad van het land be
talen de reiskosten voor honderden
reservisten en eiken dag gaan er
zulken naar bus geboerteland, nadat
zy zooveel iuiichtingen als zij maar
kenden krygen, hebben verzameld
betreffende onze toebereidselen. God
Het ia misdadig 1"
„Ik geloof toch wel, dat men aan
het Ministerie van Oerlog wel weet,
wat men doet. Wij moeten die daar
vertrouwen," merkte Roger op, ter
wyl b| een trek deed aan zyn sigaar.
„Bat doen we eok, Heronsgate.
Maar het is niet het Ministerie van
Oorlog. Het is ons Ministerie van
Binnenlsndscbe Zaken," verklaarde
de ander, heftig. „Beok eens na, wy
moeten thans vechten voer ons
nationaal bestaan. Terwijl elke Brit
in Buitschland werdt geïnterneerd,
Groots Clneafilm In 4 aoton.
PROGRAMMA:
1. Honden. (Wetanachappelllk).
2. Liefde en Kiespijn. (Klucht).
3. Hun eerste ruzie. (Amarlkaanaoha klucht).
4. 5. 6, 7. DE CORSICAANSCHE.
want bf hst is „politiek vorkiezlngs-
voorspel" t>f zoo iets als rompslomp,
die hum niet aangaat.
Bat by en z'n vrienden koud zouden
biyven by een „politiek verkiezings-
voorspel", ik veroorloof my bbvchel-
denlijk het eenigszins te beiwyfelen.
Dat is ironie.
Zij zyn als de hond, die uren lang
de slagersmand komt besnuffelen,
waarin sedert maanden geen vieesch
werd rondgebracht en to happen naar
een stuk teakhout, als waro het een
mergpyp.
Bat de visschery-belangen hun koud
laten, dat hebben de soc. demokrat en
het. beat bewezen door hun stom thans
vóór de verordening in kwestie.
Baarmede staan de toe. dem. schul
dig aan broodroof. Zy hebben de
boterham weggenomen, waarmede
zoo menige andere stumper zich wilde
voodoo, 'e avonds en '8 morgens, en
uit de broodkorf der weduwen gristen
ze de snês brood, die voor hare
hongerige kinderen was bestemd.
Eu ze hebben sr nt'els voor in den
plaats gegeven, dat voeden kon 1
Een steen 1 Een keiGewikkeld in
esn verfrommeld, groezelig papier,
waarop geschreven stond, dat ze
zindeiyk moeten zyn en dat de kin
deren vroeg naar bed moeten, opdat
ze niet suf op scbool komen.
Of zullen zy, die de pretentie maken
te zyn, de ware beschermers en
verdedigers der armen en ver
drukten, zullen deze soc.-democraten
nu een andere 70 duizend gulden
loon beschikbaar stellen om hst in
door hun geoorloof Jen arbeid te doen
verdienen, door de getroffen oudjes
en verminkten en weduwen?
Of zullen de soc.-democraten trach
ten een hongeroptocht met deze
mosselenkokers en garnalenpellers te
org&niseeren, om, met de rooie vaan
voorop, gedragen door don haer
Michels, al zingscd van ons heilig
ideaal, te demonstreeren voor de
brandkast van hst Burgerlek Armbsst.
die open moet in naam van het velk
verheffend socialisme?
Immers neenDo heeren zullen
tuichen, omdat zij meenen een stuk
van hun sociaal program te hebben
verwezeniykt. En ze zullen er straks
In roemen, maar ten koste vau het
brood asn zooveel arme gezinnen ont
roofd.
Schande! Bnlzendmaal schande voor
den volksman, die zooleta bestaan
dorst in een tyd ais deze, nu de
nood zoo bitter heog gestegen is.
Ea geen verontschuldiging, gesn
genade voor de bedryvers van dit
kwaad, die, na er op gewezen te zy»,
U antwoorden durven, en dat deed
de beer Michels: „Wy aanvaarden
in deze de volle corisequenti* van het
nadeel, dat we aan sommige belangen
toebrengen
vertroetelen wy onze vyanden in ons
midden en vertellen huo, dat zy ltove,
beate menschen zyn. Dat alles is eon
echte grap."
„Maar wat heeft dat te maken mot
Scotland Yard vroeg Rogor. terwyl
hy een geeuw onderdrukte.
„Heel veel. Als onze Afdo6ling tot
Opsporing van Misdadigora wordt
Secontróleerd door een hooger depar
tement, hetwelk in deze critteke
tyden toont, dat het een politiek
voert van uitvluchten en bedrog, wat
voor vertrouwen kunnen wy daarin
dan nog stellon T"
„Maar gif veroordeeld Sbirland en
de anderen toch niet vroeg Roger,
terwyl hy zyn oogen opende. „Dat
zyn toch hoogst bekwame ambte
naren."
„Zeker, maar zy zyn gebonden door
de bureaucratie, welke haar scepter
zwaait vanaf het Ministerie van Bin-
nenlandache Zaken tot san den anderen
kant van White Hall. Als dat niet
het geval was, zouden wy reeds het
gahsim, dat er schuilt in de zsak
van Clarendon Road sbben opge
lost."
„Ik denk, dat het te laat is - nu
dat die Stracge zelfmoord heeft ge
pleegd - ten minste, kis hij dat
heeft gedaan," merkte Heronsgate
op, terwyl hy zijn band op zyn
achterhoofd legde - een gewoonte
van hem.
„Ha, daar hebt gy het teore punt
aangeraakt!" telde Ingleby, terwyl
by zyn vriend recht In bet gelaat
keek. „Hesft hy het werkeiyk ge
daan. Dat is de vraag."
„Dus gy zyt niet overtuigd bè?"
„Zeker niet. Het kan wol niets
ar.dera zyn dan een voorwendsel, met
bet doei, de politie van het juiste
spoor te brengen en haar ovor te
halen, baar onderzoek te eindigen.
Het is eec streek, welk in de annalen
der criminologie meer voorkomt."
„Dus gy hebt geen vertrouwen in
dien brief van Stanyon Strange?"
vroeg Roger met onverholen ver
bazing.
„Ik beken van niet," antwoordde
de geleerde in de criminologie; „ik
ben niet eerder overtuigd voordat ik
weet, dat het lichaam van Stanyon
Strange gezien eu herkend is."
„Hy hetfc zich misschien in de
Theems geworpen en dan wordt zyn
lichaam nooit ontdekt," opperde
Heronsgate.
Ingleby schudde langzaam het
hoofd en zyn bril afneemenoe, veegde
hij dien zorgvuldig mot zyn zak
doek af.
„Neen," riep by uit. „Als, wat
ShirlaDé heeft verteld waar is, ia
deze Stanyon Strange iemand van
een zeer eigenaardig en onvast karak
ter en als alle maonen, die wat
excentriek zyn, ia hy vol van zyn
eigen gewichtigheid op d« wereld.
(Wordt vervolgd).
Zie, geachte Redactie, waren doze
woorden niet neergeschrevon, high
had oen excuus kunnen vinden in
de naïviteit dtr voorstemmende soc.-
dem., ia hunne onwetendheid van de
«aken waarover zy oordeelen.
Thans niet meer, want zy handelen
opz«tteiyk,en met voorberichten rad*
ontnamsn zy aan 150h 160gc-zion«n
een loonbedrag van zeventig duizend
gulden, zonder daarvoor iets in de
plaats te stellen.
Zeker, de huisindustrie met al baar
vreeseiyke, ollondige gevolgen moet
uitgeroeid en niemand meer dan Ik,
uie al de verschrikkingen er van zag
van naby, in al h&3r onderscheiden
vakkon over heol ons land, kan
daarvan diep doordrongen zijn.
Hy most uitgeroeid, maar niet
ten koste van alles. Niet ten koste
van den laatsten sntë brood van des
armen tobber, voor wien in onz*, in
zooveel opzichten ellendige maat-
«chappy, op geen andere wyze nog
iets te verdienen valt.
Bat ware onmenschelyk I
En vandaar immers, dat sociologen
van naam, waarby de meest over
tuigde democrateD, 07er heel de be
schaafde wereld, zich bezig houden
met doze vraag: hoe aan dezen
schrikkelijken, afschuwelijken mis-
etahd een einde te maken, zonder te
schaden do directe levensbelangen van
hondsrd dulzanden arbeidersgezinnen.
Mannon van onverdachte reputatio
op dit terrein, In opdracht ook vau
verschillende regeeringon, hebben
gepoogd en pogen nog steeds een
oplossing te vinden, voor dit zoo
hoogst moeilijk vraagstuk.
Stumpers, die gy zyt! Zocht ge
naar een afdoend middel nog om de
vreeseiyke gevolgen van hot tabaks-
strippou voor die duizenden ongeluk
kigen, die er een boterham iaej
verdienen te doen ophouden? Kom
naar den Heldor!
Wilt ge uitroei w, de sioopeodea
degenereerende huisarbeid van de
biezenvlechtera ea stoelenmitters,
van de erwteniezera en lompensor-
toerden, da schoenmakers ea vlas
brakers, van do hoepmak era en
wevers, vau do teenschiilara on
paternostermakers, van de linnet!-
naalsters en uitjesachUler», van de
■uikerwerkverpakkore en klompou
makers, van de atroohuiaonmaken
en touwpluizen, wilt gy knappe
denkers en sociologen, dit alle3 met
één slag uitroeien? Kom naar dsn
Hsldsrl
Daar zetelt de wysheld en ds weten
schap, waarnaar ge zoo lang tevergeefs
gezocht hebt.
Stommers die Ge zjjt I Ga laat de
gemeenteraad aen verordeningetj e
maken van tien regels, en go verbiedt
het eenvoudig, kort en goed.
Eaopgelost is heel dat zooge
naamd bslangryk en gewichtig vraag
stuk van de huisindustrie.
Ea als ze U soms bygeval hier of
daar moebtea lastig vallen over de
onmenscheiykheid van dan maatregel,
dau zeg je en dat is afdoende -
dat ds aociaal-dsmocraat Michels vau
den Helder, bet vraagstuk óók zoo
heeft opgelost en dat hy nader ver
klaard heeft, de volle w\sequentie te
aanvaarden van het nadeel, dat hy
daardoor aan sommige belangen heeft
toegebracht.
En dan is het uit. Ban kan je op
schieten en je geleerde hoofd gaan
vermoeien met.nieuwe stukken sociale
kwestie, waarby da wyzen van den
Helder, de Socialisten voorop, je altijd
ev«n vlug een oplossing brengen.
Ge ziet, zoo iets als do uitroeilog
van de Huis-industrie, is voor hen
een peulenschilletje.
Geachte Redactie, de houding der
betrokken heeren, die hst garnalen-
pellen verboden is zoo onveract-
woordeiyk dom of ruw, vooral nu
het hier botrof een tak van huis
industrie, die allerminst tot de cn
gezoDdst«n behoort en die slechts
van tydelijken aard was, dat ik a3n
hot geschrevene niet veel meer zal
hebben toe te voegen, tsnzlj dan de
heeren voorstemmers er my toe
mochten noodzaken.
U ben ik z«er dankbaar voor Uw
bereidwilligheid.
Hoogachtend,
STAAULS».