HELDER8CHECOURANT
■at 33.
No. 4877
DONDERDAG 3 JANUARI 19)8
46e JAARGANG
Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 6300 ex. - Abonnementsprijs: In de stad ft.—, per post 11.25, Buitenland f2.25. - Losse ex. 3 cent. - Advertontlén per regel 10 ocnt 10 °/0 oorlogstoeslag.
Op pagina 4 van dit blad
la opgenomen:
1. Uit den Omtrek.
2. Feuilleton, enz.
Het jaar 1917.
Ben der belangrijkste zaken, die
In het afgeloopen jaar tot stand kwa
men ja, wy aarzelen niet om te
zeggen het allerbelangrijkste,
was de instelling eener Econemiache
Commissie. Woensdag 19 September
had de installatie hiervan ten raad-
huize plaatsde commissie bestaande
uit een aantal dames en heeren van
verschillende richting en werkkring,
splitste zich in subcommissies, die
elk voor zich een in engere grenzen
besloten taak krijgen. Uitteraard kan
men van deze commissie eerst na
afloop van de huidige crisis deflnitief
werk verwachten, en wij kunnen
het inmiddels aangebroken Nieuwe
jaar geen beteren heilwensch mede-
geven dan deze, dat het nog dit jaar
zijn moge, dat wij van dien arbeid
de eerste sporen zien 1
Het bedanken van den heer Mr.
Th. H. de Meester als lid der Tweede
Kamer voor het district den Helder,
was oorzaak, dat in diens plaats den
18ien Mei gekozen werd de vrljzin
nig democratische heer P. J. Oud,
bij herstemming met 3341 stemmen.
Dn verkiezingscampagne, hierover
gevoerd, ligt ieder nog versch in het
geheugen. Bij die periodieke verkie
zingen, waarbij was overeengekomen
in verband met de tweede lezing
van het ontwerp Grondwetsherzie
ning geen verkiezingen te houden
en de aftredende leden zonder tegen-
candidaten opnieuw te benoemen,
was den Helder nochtans een der
districten, waar wél een verkiezings
campagne gevoerd werd en hoe
eendoordat het oud-lid der
Tweede Kamer, da heer Staalman,
met zijn candidatuur uitkwam. Na
een felle campagne verloor deze het
met 2989 stemmen tegen 3222 op
den heer Oud, zoodat deze gehand
haafd bleef.
Ia de samenstelling van den Raad
hadden ook wijzigingen plaats. Wegens
de periodieke aftreding moesten in
alle drie districten verkiezingen plaats
hebben, in 't geheel voor 7 zetels,
t.w. van de heeren J. Harjer en B.
Zondervan in district I, P. de Geus,
B. H. Grunwald en G. de Ven in II
en W. Biersteker, E. J. Bok in III.
Bij herstemming werden hiervoor
herkozea, behalve de heer Harjer, die
zich niet hei kiesbaar stelde, en de
heer Zonder van, die by herstemming
afviel, alle aftredende leden, sommige
in twee districten. Daardoor moesten
nieuwe verkiezingen plaats hebben,
die tot resultaat hadden, dat ook by
uerBtemming, gekozen werden de
heeren F. van der Ploeg en W. Poll,
beiden vryzinnig. De soc.-dem. fractie
is thans met drie leden in den Raad
vertegen woordigd,
Ia de raadsvergadering van 2 Aug.
deelde de heer W. J. van Neck, wet
houder dezer gemeente, mede, dat zyn
gezondhéidstoestand hem niet toeliet
langer het wethoudersambt te be-
kleeaen. Ia die van 4 September werd
dea heer Van Neck dan ook het af
scheid toegeroepen en hem namens
dea Raad een stoffeiyk souvenir aan
geboden, waarvoor deze, getroffen,
dankte. Io zijn plaats werd benoemd
de heer A. W. Miobels, die echter,
gezien de constellatie van den Raad,
waarbij het aantal zetels der soc. dem.
party was teruggegaan van 4 op 3,
meende te moeten bedanken, zoodat
de heer D. H. Gtunwald sind* 12
September de zetöl d6S heeren Van
Neck inneemt.
Tengevolge van de aanneming, ook
In de Eerste Kamer, van het ontwerp
•rondwetsherziening, moest deze,
zooals is voorgeschreven, worden
afgekondigd van de pui van het
stadhuis en in de gerechtszalen ln den
lande. Ook hier is dat geschied, maar
volgens de meening van den heer
Miehels geschiedde het ten raadhuize
te sober, te eenvoudig. Dezo heer had
by zoo'n belangryke gebeurtenis
gaarne wat moer pompeusheid gezien.
Nu met de nieuwe grondwet ook bet
beginsel der Evenredige Vertegen
woordiging is aanvaard, moest de hier
bestaande Vryzinnige Kiesvoreeni-
ging, bestaande zoowel uit vrijzinnig-
democraten als uit liberalen van
beiderlei richting, zich splitsen,
zoodat zy in twefön gevallen ia in
een Vryzionig-democratiache en een
Liberale Klesvereeniging. Inplaats
van een kiesdistrict, zooals wy tot
nog toe hadden onder de oude kies
wet, ia er thans de Kieskring Helder,
wiens ressort zich verder uitstrekt.
Ivenals in vele andere plaatsen, is
hier met ingang van 1 Juli 1917 een
Huurcommiaaie ingesteld, wier taak
bet is de abnormale omhoogdry vingen
der huurpryzen zooveel mogeiyk
tegen te gaan. Uitteraard is haar taak
eenigszins begrensd. De Armenraad
zag zich op Woensdag 24 November,
voor een nieuw 4 jarig tydperk ge
installeerd. In dit lichaam zyn alle
hier ter plaatse bestaande instellin
gen van liefdadigheid geconcentreerd.
Het plaatselijk Steuncomité orga
niseerde in September een reeks van
feesteiykheden, waarvan de opbrengst
bestemd zou zyn om haar kas te
styven. Dere hadden een gunstig
verloop en veel succes, zocdat het
Comi'ó zonder zorg den winter kon
ingaan.
Ten gevolge van brand werd Zon
dag 29 April het geheële gebouw van
de flrma I. Grunwald natst het Post
kantoor verwoest. Ongeveer eene
maand vroeger was aan boord \an
Hr. Ms. .Gelderland" een der ketels
gesprongen, waardoor een tweetal
opvarenden gedood en een aantal
gewond werden. Begin Augustus
waren het de passagiers van het
stoomschip „Noordam", die alhier
werden aangebracht, nadat dit schip
op eene myn wa3 geloopen en naar
den Nieuwen Waterweg gesleept was.
Deze veelbewogen nacht zullen wy
niet spoedig vergeten 1 Ea van nog
jongen datum is het bezoek, dat
Hare Majesteit de Koningin aan den
Helder bracht in verband met de
biDnerikomst der .Tromp", die een
moeieiyke reis achter den rug had
en van Amerika een aantal burger
medebracht.
Er valt melding te maken van
aantal dooden, die ons in den loop
des jaara ontvielen. Den 3en Januari
overleed de heer P. H. Bos, oud-
Voorzitter en mede oprichter van de
Werklieden-Vereeniging .Door Orde
en Spaarzaamheid tot Welvaart". Hy
werd, een half jaar later, gevolgd
door zijn mede bestuurslid in dezo
organisatie, den heer B. Th. Htyting
(t 1 Juni), ocderwyzer aan de school
in de Oostslootstraat. In ditzelfde jaar
(begin Februari) vierde deze vereeni-
ging haar 45 jarig bestaan.
Ruim 81 jaar oud, overleed 10
Februari de heer P. Groen, oprichter
van de kassieraflrma P. Groen k Zoon
Hoofdgracht (thans Nationale Bank-
vereeniging), en oud-wethouder van
Helder. In deze zelfde maand stierf
ook de heer Machiel Klopper, gepen
sioneerd commandeur van 's Rijks
Werf, die in verschillende colleges
tal van functies vergulde.
e tragische dood van luitenant
ter zee J. A. de Jongh, die zyn leven
gaf om dat van een zyner onderge
schikten te redden, ligt nog in ieders
geheugen. Onder groote praal werd
zyn stoffeiyk overschot, toen de zee
het teruggegeven had, overgebracht
naar den goederenwagen vanwaar
het naar Amersfoort werd vervoerd
ter begraving. Voor hem is in de
vestibule van het Kon. Instituut een
gedenkplaat onthuld.
Ook van eonige jubilea valt melding
te maken. Zoo herdacht de Bond voor
Minder Marinepersoneel 22 Januari
1917 zyn 20 jarig bestaan. Wst de
Matrozen bood in dit tij da ver loep ge
worden is, het prachtige gebouw
in het Spoorplantaosn is daar cm
ervan ta getuigen. .Tivoli" werd na
eenige maanden gesioten ie zyn, we
gens verbouwing, inwendig geheel
opgeknapt en gemoderniseerd, begin
November heropendde Vakechool
voor meisjes herdacht haar 1 jarig
bestaan met eene tentoonstelling van
het werk der leerlingen.
1 Octoberjvierden de heeron R. Kas-
teiy» enP. Raadsveld, resp als gemeen
tebouwmeester en directeur van het
Telegraafkantoor, jubilea. Eerstge
noemde was die dag 25 jaar io dienst
van de gemeente, torwyi de heer
Raadsveld reeds 40 jaren ambtenaar
ter telegrapbie wa3. Teüslotte kwam
21 November, de heer G. de Boer
als marktmeester van" den viscbafslag,
met de herdenking van zyn 25-jarig
dienstjubileum.
Een tweetal kerkgenootschappen
jubileerden eveneens. Het waren,
31 Augustus, de Israëlitische gc
meente en 19 Novsmder de Oud
Katholieke, wier gebouwen 80 jaar
bestonden. In plechtige diensten
werd dit feit herdacht. Eu even f óór
het scheiden van het jaar was er in
Raomsch-Katholieke kerk het
lubileum van Pastoor Huygh, die 30
jaar pastoor was in dsz* parochie.
De Vereeniging .Algemeen Tehuis
voor Militairen" vierde 12 Juni baar
40jarig bestaan. Da laatste jaren
heeft zy zich moeten beholpen met
een veel te klein huis op de Kanaal
weg, maar den 15dea September
werd een fraai, nieuw gebouw, door
den architect Mulder van "a Hage
gebouwd, geopend en siods is er de
toeloop groot. Zoo langzamerhand
komen de Militaire Tehuizen er hier
ïosd in we hebben du het op christe
yken grondslag opgericht Tehuis voor
Militairen aan den Kanaal weg, het
Bondagebouw van den Malrozenbond,
en, als dritte lm Bunde, dit nieuwe
Tehuis, alle van de laatste jaren.
Wy zyn hiermede aan het oind
van ons overzicht. Er biyft, onge
twijfeld, nog wel het ton en ander
over, dat eene herdenking waard is.
Wy denken by voorbeeld aan den be
perkten spoorwegdienst tengevolge
van den kolenoood, waardoor den
Helder er viy slecht afkwam met
baar spoorwegverbindingen, aan de
vele strandingen van Duitsche en
andere booten, mede een gevolg van
den verscherpten duikbootoorlog, aan
het stormweer op onze kust, aan den
mislukten schoolbouw te Koegraa
voor vele bewoners weinig minder
dan een ramp, aan den veenbrand
in Drente en het dientengevolge in
het leven roepen van eon comité,
dat in korten tyd een belangrijke
som gelds verzamelde ter leniging
van den nood. Maar dat alles behoort
tot de minder aangename diagen
van het afgeloopon jaar en liever
willen wy de toekomst zien als
draagster van vele prettige zaken,
als brengster van den vrede allereerst,
waardoor ons land zich economisch
herstellen kan van de rampen, die
de oorlog hier sloeg. Met dien wensch
op de lippen nemen wy afscheid van
onze lezers, wiea wy, in alle op
zichten, toewenscben oen
Gelukkig Nieuwjaar 1
schen ten Zuiden van Graincourt.
Ton Zuiden van Marcoing en ten
Noorden van La Vacquerie worden
de voorste heisa der Eugetechon ver-
raee8terd. Verschoideno tegenaanval
len werden door de Eegelschon ou
dernomen, doch deze bleven zonder
resultaat.
10 officieren en 365 man werden
gevangen genomeD.
Het legerbericht van den lsten
Januari maakt meldirg van het af
slaan van een Engeischen aauval
ten Z.0. van Moncby, tarwyi do
terreinwinst ten Z. van Marcoing
werd uitgebroid. Eonige officieren en
70 man werden gevangen genomen.
Het Eogeltche communiqué van
den 31sten meldde de herovering van
het grootste deel der verloren stel
lingen ten Z. 0. van Marcoing. Het
avondberichi van dien dag gaf verder
aan, dat de Buitschers bij een tegen
aanval weer in deze stellingen door
konden dringen, doch ten slotte door
de Eagelscben verder het veld moes
ten ruimen.
Van het Italiaansche front.
Maandag hebben do Franacben
hulptroepen in den sector van den
Monte Tomba, na eon zorgvuldige
artilleriebeschieting, de vijandelyke
stellingen tuaschen Oateoadi Monse-
a en Maracaone aangevallen, en
na hardnekkigen stryd vermeesterd.
Vyandeltjke tegenaanvallen werden
afgeslagen. 44 officieren en 1348 man
werden gevangen genomen, 7 kanon
nen en 60 machinegeweren vermeea-
terd.
Engelsche troepen houden stellingen
bezet in de sectoren van Asiago,
Grappa en van de Priaue.
DE OORLOG.
D« legerbsrichten van
31 Dacember en 1 Januari.
Van het W e s t e 1 y k front wordt
toenemende bedryvigbeid gemeld.
Volgens het Duitsche bericht \i n
Maandag werd «en aanval der En
geischen ten N. van den spoorweg
Boesinghe-Staden, afgeslagen. Even
eens mislukto een aanval der Engel
Ia Palestina hebben deEngel-
schen bun front benoorden Jeruzalem
verder vooruitgeschoven. Tusschen
27 en 29 December werden 760
Turken, w.o. 39 officieren, gevangen
genomen.
Verder wordt melding gemaakt
van ren krachtigen aanval der Turken
op 27 Bec., die ten doel had Jeruzalem
te hernemen. Nadat 26 uur achtereen
was gevochten deden de Eagelscheu
een aanval op de Westeiyke flink
der Turken en wierp deze 21/» myi
achteruit. Bij da verdere achtervolging
bezetten de Eagelscben de linie
Boerka, Ras el Taboenich, Ras Allah,
en Tirch Wadi el Kelb.
De Turken leden zware verliezen.
Reeds werden 600 gevaugan9D en 20
machinegeweren geteld.
De duikboot- en mijnoorlog.
Volgens de officieel© Duitsche be
richten werd ia het kanaal; de Golf
van Biscajo, in do Ierscfce Zee :n in
het gebied rond Engeland 44000ton.
en in de Middellandscba Zes meer
dan 30.000 ton scbeopsruimte vernield.
De Eagehche admiraliteit .deelt
mede dat de mllnvegar „Arbutua"
slecht weer getorpedeerd werd,
tengevolge waarvan het schip zonk.
Da commandant en 7 man worden
vermist.
De Entento en de vrodes-
onderhandeliogen.
Tot Vx'Ddag hebban de geallieerden
tijd oat een besluit te nem.ee be
treffende het al dan niet deelnemen
aan de vredesonderhandelingen. Ea
nu de voorstellen van Rusland en
Duitscnlaod bekend zyn, wint naar
het irehynt vooral in Eag6land de
overtuiging veld, dat deelneming r.lct
ooniogeiyk ia.
Een bericht van den Londenschen
correspondent van de „Mauch. Guar
dian", dd, 31 Bec., meldde, dat de
Britscbe regeering de vredesvoor
waarden, welke Duitschland en
Oostcnryk-Hongarye door bemiddeling
vaa Rusland bebbon aangeboden, ah
en ernstigen stap vaa den kant dor
Ontrale mogendheden beschouwt un
definitief "ooruem-aus is om, zoo deze
voorwaarden haar langs officieelen
weg worden voorgelegd, een ernstig
en met redenen omkleed antwoord
te geven.
Lloyd George heeft zelf reeda
maatregelen genomen voor een bozook
aan Frankrijk, ten einde dienaan
gaande met Ctemenceau t© confe-
reeren.
Een later (Reuterjbericbt meldde,
dat er niets bekend wao van Lloyd
George's plan ren. Dit echter was
biykbaar ook het eenige dat tegen
te spreken viel. Ia een berlcbt van
de parlementaire correspondent van
de „Daiiy Chronicle" d.d. I Jan., wordt
bevestigd, dat in regeeringskriogsn
de voorstellen van Rusland en Duitsch-
land als een nieuw on ernstig feit
worden beschouwd, waarvan officieel
dient kennis genomen to worden.
Tusechen Eagelaud, Frankryk, Italië
ea de Vereen. Staten zouden dan ook
reeds besprekingen worden gevoerd.
Omtrent - de houding der Y e r-
eenigde Staten verneemt de
Daily Tel." uit New York.
HoeweldeAmerikaanscheregcering
weinig waarde hecht aan da verschil
lende ?redesvoelhoorns, die Duitsch-
land met behulp der Bolsjewiki uit
steekt, toch wyden president Wilson
en zyn raadslieden aan elk der po
gingen in deze richting de meeste
aandacht. Komt er 'n bepaald aaubod
dan is het gevoelen in Amerika voor
eon antwoord, waarin nog eens in
hyzoDderheden. de positie der gealli
eerden uiteengezet zou worden.
Gezegd wordt, dat Wilson vast
besloten biyft geen dool ta nemen
aan vredesonderhandelingen tot er
een releiyken grond is om to ge-
looveu, dat Duitscblatd boreld is zyn
militaristische oogmerken te laten
teren.
Wanneer de Dnitacho voorstellen
op dit punt een tastbaren waarborg
geven, zal de Amerikaansche regee
ring een der eersten zyn, die op een
vredesconferentie aandringen.
Een delegatie uit de gfüoifleerd
socialiafrscbe groep tier Fransche
Kamer heeft by minister CJémon
ceaupassan gevraagd voor Petersburg,
ten eindo een afzonderlijken vrede
van Rusland te beletten of ten minste
zorg te dragen, dat deze zoo min
mogeiyk nadeelig voor Frankryk zou
worden.
Clétnenceau antwoordde hun, dat
bij niet aan hun vaderlandslievend
heid twijfelde en zeker was van hun
goede bedoelingen, maar dat do toe
stand te Petrograd te verward was,
dan dat men van hun bemiddeling
8enige nuttige uitwerking kon ver
wachten.
Door hun passen te' verstrekken,
zou men hun missie een soort van
officieel karakter geven, hetgeen
verkeerde uitwerking cp de publieke
opinie zou hebben, zoowel in de
achterhoede als aan be'; front.
Veel Heden zouden in dat
niet nalaten te zeggenJ dat wy"aan
besprekingen over de v^edes prelimi-
nairen deelnemen, hetgeen allerminst
in de bedoeling lag, wtger.s het ge
mis aan ernstige voorstellen van den
vyand.
Ten slotta merkte Clémenceau op,
dat by, aangezien hy de bondgenooten
niet had geraadpleegd, zulk et
sluit niet kon nemen en dat hy geen
enkele reden had, om ;van to nemen,
dat hun zionswijze sedert de con
ferentie van Stockholm gewyzigd
zou zyn.
In de Kamer las Renaudel in ver
band met deze passenweigering
een verklaiiog voor, waarin de so
cialistische fractie als haar overtui
ging uitspreekt, dat de diplomatieke
leiding niet beantwoordt aan de
eischen die op bet oogeablik gesteld
werden. „Het gemeenschappelyk zwy-
gon van de geallieerde regeeringen
zeide spreker o.m. over de
algemeene en essentteele principes
scbyut ons geleidelyk een toestand
van moreele inferioriteit te scheppen
die onze zaak schaadt."
Do fractie verklaarde, dat zy zich
voorbehield alle vorantwoordeiykheid
van zich af te schuiven tot het
oogenblik, waarop zy do regeering
inlichtingen over de diplomatieke
oorlogvoering zal vragen.
Uit Rusland.
Thans la ook in Turkestan en lu
Beasaiabi# do republiek uitgeroepen.
Laatstgenoemd, gebied zal onder den
naam Moidavische republiek in de
Russische bondsunie worden opge
nomen.
Inmiddels neemt in verschillende
deelen van Rusland de wanorde hand
over band toe. Te Salcby, in den
Kaukasus, werder. de fwezor» eerste
minister Goremykin, zyn vrouw en
schoonzoon, oen goneraal, ver
moord. Zyn dochter wérd zwaar
gewond.
E veneena werd de generaal Karau-
lof, de halman der Toreksche kozak
ken, en ztjn broer, benevens zyn
geheelen staf, door soldaten van het
Kaukasiache front vermoord.
Ts Irkoetek werden tusachen geregel
de troepen gesteund door manschap
pen van de roode g urde, en kozakken
kadetten gevechten geleverd die
ongeyeer een weak duurden. Kanon
nen en machlnegeweron werden
daarbij gebruikt. Heele wyken van de
stad werden verwosat.
Te Kroonstad is het fort Peter I
io de lucht gevlogen.
Een aardbeving.
Edn nieuwe aardboving heeft Zater
dag vry wel geheel do stad Guatamala
vorwoesi. Volgens berlcbt aan het
departement van marine ligt alles in
puin en zyn 125 000 menechen dak-
009. M-^er dan 1000 menschen zouden
zyn omgekomen.
Een Amerikaansche marinervfdeelicg
heeft last gekregen hulp te verleenen.
Spoorwegongeluk.
By Samoor in Galicie heeft een
ontzettend spoorwegongeluk plaats
gehad. Een personentrein geraakte in
voïie vaart in brand, waardoor de
noodrem weigerde. Er speelden iich
onbeschrijfelijke tooneelen af. Het
aantal dooden en gewonden is taliyk.
Het reddiDgBwerk is bykans onmoge
lijk.
BINNENLAND.
J. M. L A. P. Wlrlx. f
Te Haarlem is in den ouderdom
van 81 jaar overleden de heer J. M.
L. A. P. Wirix, oud kapitein tor zee,
ridder Militaire Willemsorde on offi
cier van de Eikenkroon vanLuxam
burg. („O. H. Ot.")
Petroleum.
De Minister van Landbouw richtte
tot de burgemeesters de navolgende
circulaire, gedagteekend 31 Dec. 1917:
My bereiken klachten over de hoe
danigheid van petroleum, welke door
sommige kleiuhandelaren wordt ver
kocht. Het schynt dat enkele hunner
hunnen voorraad hebben willen ver-
grooten door toevoeging van water.
Ook tydeos het vervoer moet het
voorgekomen zyn, dat vervoerders
of hun personeel een gedeelte van
den inhoud der vaten potroleum
vervingen door water. Hoewel van
do zyde dor petroleum importeurs al
het mogeiyke wordt gedaan om
dergeiyke handelingen tegen te gaan,
zyn dezo uit den aard der zaak
meermalen raoeiiyk te bewqzeD. Ik
wil in het bijzonder uwe aandacht
op deze aangelegenheid vestigen, om
daardoor te bevorderen, dat de
polltic-autoriteiten de bediijveis van
dezo onregelmatigheden doen op
sporen, opdat tegen hen maatregelen
kunnen genomen worden om zulks
in den vervolge te voorkomen.
Ir beslag genomen.
In de maand November heeft de
centrale dlstribntiedionst der politie
to Rotterdam in bezit genomen
567,193 kilogtam katoanmdolio,
15,000 kilogram andere soorten olie,
27,866 kilogram technisch vet, 52,456
kilogram eetbaar vet, ongeveer 100,000
kilogram traan- en smeerolie, 160 000
kilogram cacao en chocolade, 800,000
kilogram reuzel, 5000 kilogram draad
nagels, 105 kilogram" antimonium,
16,000 kiiogram koffie, 12631 kilo
gram soda, 13,000 kilogram lijnolie,
414 kisten zeep, 1730 kisten slaolie,
233 kisten gecondenseerde melk en
ongeveer 2000 nikkelen stuivertjes.
Opgejnaakt werden in die maand
180 processsn-verbaal wegers over
treding van de diatributiewet, 18
wegens den verkoop van graan \an
den oogst 1917 en 10 wegens het
verboden vervoer van aardappelen,
S.t. „Peregrlne".
Uit Londen wordt gemeld, dat het
9,3. .Peregrlne", van de Gen. Steam
Nav. Comp., Zaterdag uit den Nieuwen
Waterweg in convooi naar Londen
vertrokken, in den nacht van Zater
dag op Zondag tydens stormweer op
Longsand wrak geworden en in tweefla
gebroken is. Alle 56 passagiers,
meerendeela vrouwen en kinderen,
alsmede de Equipage van 32 man,
werden door de reddingboot van
Walton met moeite gered.
De havenbeweging te Rotterdam.
In 1917 kw.imen te Rotterdam
binnen ccn aantal scbepan met eeu
totaal inhoud van 1.883292 nerio
register ton. In 1916 was het 3.258.618
ton en in 1914 9.967 512 ton.
Rumoer op Marken.
De burgemeester van Marken had
aandag opnieuw eene raadsver
gadoring uitgeschreven. Op de agenda
stond een voor de gemeente byzonder
belangryk punt. Het Kon. Ned.
Steuncomité had namelyl; bericht
dat het bereid was 90% by te dra
gen van het bedrag 't welk noodig
zou zya om 150 gezinnen op het
eiland gedurende 15 weken een
ondersteuning van f10 per week
deelachtig ta doen worden onder
voorwaard3 dat de overige 10% uit
de gemeente kas betaald zouden wor
den. Hoewel een spoedige behandeling
van dat punt zeer gewenacht is, ge
zien den noodiydonden toestand
waarin velé gezinnen op Marken
verkeeren, gaven de vyf raadsleden
ook dit keer aan den oproep geen
gehoor.
Op het uur waarop de raadsver
gadering zou beginnen, waren alleen
de burgemeester en de beide wet
houders op het stadhuis aanwezig.
B» raadsvergadering ia thans ten
derden male uitgeschreven en wel
tegen Donderdag a.s.
Nader vernemen we nog. dat de
raadsleden te kennen gaven niet
langer onder de leiding van dezen
burgemeester te willen werken.
Naar het ,Volk" verneemt, heeft
de burgemeester een aanklacht In
gediend by den officier van justitie
tegen het dagblad „De Standaard",
Wï-gena een daarin voorkomend en
voor hem z.i. beleedigeud verslag
over de laatste raadsvergadering en
de ontploffing, die tydens de zitting
in de raadazal plaats had. De burge
meester acht zich bierdoor in zyn eer
en goeden saam aangetast. Al* zijn
raadsman zal optreden jb. mr. S. W.
van Stirum te Haarlem.
Verbreeding van den Rijksweg
Amsterdam—Haarlem.
Eer: wetsontwerp is ingediend be
treffende de onteigening van eigen
dommen noodig voor do verbetering
van den ryksweg tusachen Amsterdam
en Haarlem.
In de memorie 7an toelichting wyst
de minister o.a. op de verschtliendc,
op dezen weg plaats gehad heb
inde ongevaltn.
Volgens da tegenwoordige plannen
zal, na verlegging van het Zuidelyke
spoor van de E. 8. M,, ook over het
deel Halfweg Haarlem, naar de
Noordzyde van den weg, het voor bet
gewone verkeer bestemde deel van
den weg bozuiden de baan van de
E. S. M. zyn gelegen en daarvan zyn
afgescheiden door een berm met haag.
De rijweg zal eon breedte verkrygen
van 7.50 M., waarnaast achtereen
volgens gelegen zulleu zyn een b9rm,
breed 2 25 M., een rijwielpad, breed
3 M., eon berm, breed 1.25 M., en
eeu voetpad, breed 2 M., terwyl daar
naast zal komen een berm, breed
0.25 M. en vervolgens een sloot met
naastgelegen berm, welke laatste
noodig la wegens de slappe geaard
heid van den ondergond.
Op den berm tuaschen rijweg en
rywielpad en tusschen dit laatsteen
het voetpad zal opgaande beplanting
worden aangebracht; verder ligt het
in het voornemen aan de slootzyde
van het voetpad een haag te planten.
Da kosten van de geheele vurJoete-
rlng, met inbegrip van de kosten vatK
grondaankoop, worden geraamd op
rond één millioen gulden, wnarby
dan niet is rekening gehouden met
tegenwoordige buitengewone prijs-
styging van materialen en arbcids-
loonen. Van dit bedrag zal, zooalB
hierboven is gezegd, f226,000 door
de gemeenUi Amsterdam en f 40.000
door de Electriscbe Spoorweg Maat-
scbappy worden gedragen. Op het
IXe hoofdstuk dar ontwerp-Staats
begrooting voor het dienstjaar 1918
is onder artikel 105 eane som van
f 76,000 opgenomen als eerste ter-
mya vcor budoelde verbetering.
GeTsoleerd.
Naar het Volk verneemt, ia de
bezetting van het fort Pampus io de
Zu derzeo, sinds dun tweeden Kerst-
dog, tengevolge van yagang volkomen
geïsoleerd. Iedete verbinding met
•len vasten wal is verbroken.
Aanmirkelljk verschil.
Een voor enkele jaren uit woesten
grond ontgonnen boerdery te Friesche-
palen, gekost hebbende f 8000, is thans
verkocht voor de kapitale som van
f65000.
Brave Jongens.
Te Zandvoort zyn uaugehoaden de
Amsterdammers B. G H. Mertens en
F. van Berkel, oud 20 en 19 jaar,
wegens inbraak in de bodega Drie
buizen en do zaak van Aodruowitsj,
die daarnaast gelegen is. Een klem
bedrag is gestolen. De brandkast
konden de inbrekers niet openen. Op
de jongelieden werden een paar
revolvers, eau portemonnaie met veel
kopergeld, f330 aan bankpapier, 205
meialen lepeltes, 50 tabletten choco
lade en bonboua gevonden.
Nog kan gemeld worden, dat in
het bezit van een der aangehoudenen
als verdacht van de inbraak te
Zandvoort ongeveer f400 aan bank
papier werd gevonden dat hy ten
nadeele van zyn ouders, die te
Amsterdam wonen, had ontvreemd.
Zy zyn gevankeiyk naar Haarlem
oveigebracht.
Ontrouws boodschapper.
Een hofmeester deed by de Rotter
damsche politie aangifte, dat hy in
November aan eon stoker van het
stoomschip „Iberia" voor een bedrag
van f 3000 aan geslepen diamant had
meegegeven ter bezorging aan een
adres in Spanje. De diamant was
ge4 orgen in een sigarettendoosje. Het
doosje heeft echter nooit zyn bestem
ming bereikt.
INGEZONDEN.
BulUn Turantwoordelijkheid der Redaekle.
(Van niet geplaatste «tukken wordt de copf
niet teruggegeven).
De kinderlijke spelen des heersn
Staalman.
„Je bent wat begonnen" zei een
vriend van me, die myn stukje In de
Heiderache Courant van eeuige keeren
terug, gericht tegen een deel van het
lauge epistel van den heer StaalmaD,
had gelezen.
„Nu heb ja hem zyn mond open
gebroken", liebtu» hy toe op myn
vragend gezicht.
Mijn vriend heofc geiyk gehad.
Alsof de heer Staalman er op gewacht
had, zoo vaart by nu in de twee
vorigo nummers uit en ten slotte
nog voor niets.
I-mand die 4 kolommen noodig
hteft om 20 regels te beantwoorden,
staat nooit heel sterk.
Maar iemand die dit doet en eigeniyk
hetlemaal niet antwoordtzoo
ismand isStaalman.
Deze politieke rot huldigt hot be-
ginsol van Talleyrand, dat de spraak
dient, om de gedachten te verbergen.
Ik geef toe, de heer Staalman is
bebooriyk aan te hooren on even
behoorlylc (e lezen. Zyn stukken en
redevoeringen geven in den regel
veel vermaak.
Maar hy moet niet trachten, zooals
hy ln zyn eerste stuk doet, om kwaad
te schycen. Want in zyn hart was hy
wat in zya sas, de slimmerik, dat
Ik hem zoo schoons gelegenheid gaf,
in de Heldersche Courant vast een
verkiezingsrodevoering af to steken.
Wat zyn allereerste Btufe trouwens
óók was.
Myn simpele stukje bevatte echter
een vraag, geachte heer Staalman.
Ozeker een bescheiden vraag
slechts, maar toch, een vraag
Waarom moet ik helaasontwaren,
dat ge julwt daarop geen antwoord
geeft
Ge buyt tranen met tniten over die
arra9 visschera, die wy zoo slecht
behandelenmaar juist de beantwoor
ding van die simpele vraag, daar ging
't om. Daar zit de geheele Helder al
een paar weken op te wachten, man.
Wc haddon het antwoord in uw
slotartikel zeker verwacht, maar go
zwijgt als een mof.
Wy vroegen n.1.Wat had de heer
Staalman dan willen doen F'
Welnu, wy weten het. Niets, niets
en nog eens niets.
De ellende van een huisindustrie,
dio bier nog niet was, maar in den
meött onguren vorm dreigde ln te
burgeien en in te zieken, wou de
heer Staalman voort laten woekeren.
Omdat by zooveel voor al die ar
me oudo menschen voelt.
Van arm gesproken, is het den heer
Staalman bekend, hooveel gezinnen,
die zich met dit vak onledig hielden,
eigeniyk wel tot die „armon" be
hoorden 7
Laat by 't eens onderzoeken en hy
zal tot vei rossende resultaten komen.
Dacht de heer Staalman, dat wy
blind zyn voor do Dadeelen, die ove
rigens goede maatregelen voor som-
miger belangen hebben
Hy kan beter weton. Maar een
vraag nog. Als de anti-revolutlonalren
aan wie de hoor Staalman zich vor-
want gevoelt, het 7erbod van arbeid
voor üe gehuwde vrouw willen, aan
vaarden zij dan evenzeer niet de na
doelen, die aan veler belangen wor
den toegebracht
En is er weléón overheidsmaatregel
denkbaar, waarby die consequentie
niet aanvaard moet worden?
Nog oens, wat wil Staalman?
Wy willen desnoods van gemeente
wege werkplaatsen beschikbaar stel
len.
Maar filantropen als de heer Plaats
man, die ook al tranen met tulten
huilt over al die armo gezinnen, die
hy toch zoo aardig liet verdienen,
willen het zelfs niet eens, omdat zij
dan volwassen werkkrachten moeten
nemen en onder de arbeidswet vallen.
En dat maakt bun wie et slechts
kleiner. Al dat medeiyden en gehuil
zal dus wel meer hst gevolg zyn
van eigen nadeel dan van dat dier
arme menschen. We kennen dat.
Zyn wy als sociaaldemocraten bo
vendien verantwoordoiyk voor de
krankzinnige inrichting onzer maat-
sch&ppy, die steeds goede maatrege
len tot rampen maakt Denk aan de
invoering van machines en arbeids
besparende methoden. Onze heel»
stryd gaat immers juist tegen de
maatschappy, die de heer S aalman
zoo goed acht? En waarin.hy dan
ook de uitwassen maar ruBtig aan
vaardt
Tja, wy zyn slechts bescheiden
hervormers, die misschien wel eens
dolen, maar waar bleef het advies
of het protest van den beer Staal
man en zyn visachersvereeniging,
toen d«ze zaak aan de orde was
Toen ware de tyd voor actie er
geweest en misschien was de dolende
Raad tijdig tot inkeer gebracht.
Welke vakvereeniging en welke
vereenigiDgvleidsr wacht nu met dn
actie tot de zaak ODherroepeiyk i»?
Wy zyn slechts een hervormiaga-
party.
Ja zeker, vriend Staalman, maar
met dit verschil, dat we de wapeoen
tevens smeden, om aan dien hervor-
min gaar beid kracht by te zetten.
De organisatie, die wy der arbei
dersklasse hebben gegeven in bet
N. V. V. en de S. D. A. P. worden
door u en uwe kornuiteD altyd wyse-
ïyk vergeten. En dat is niet gering,
want zonder die konden wy evenmiu
iets uitvoeren als gy.
Gy zyt, zoo ik reeds erkende, wel
bespraakt en een walversneden pen
utaat te Uwer beschikking.
Twee machtsmiddelen, die niet te
onderschatten zyn.
Maar een organisatie zaagt ge met
al uw gaven geen kans tu stichten
en dat is ook tevens uw zwakheid,
die ge op andere wyze moet aan
vullen.
Ziehier de oplossing van het ge
heim, hoe ge 4 kolom noodig hebt,
om 20 regels te beantwoorden.
Zou daaraan ook niet te wyen
zyn, dat de S.D.A.P. do opgewarmde
potjes uit de Centrale keuken van
Staalman tot eetbare maaltyden ver
werkt en elndeiyk van hut vuur
haalt?
Want gy, heer Staalman, hebt de
potjes smadeiyk in den steek gelaten
zoodat ze stonden aan te bakken.
Waar waart ge toch het laatste
jaar van uw Raadslidmaatschap? We
hebben met verbazing de pieaentle
lysten van dien tyd eens nagezien
en misten u baast alle keeren, dat
de gemeente uw diensten noodig h3d.
Waar waart ge toch, heer Staal
man al die lange jaren? Konden de
HelderBcbe belangen zoo maar al dlès
tyd aan die dolende ridders worden
overgelaten
Wat kwaads konden deze onver
laten aan uw geliefde burgeis reeds
hebben gedaan. Wat zeg ik? Wat
kwaads hebt ge al die juen zonder
protest toegelaten, dat geschiedde
Wy zyn bescheiden en zullen nu
maar niot opnoemen, hetgeen door
ons getracht is, in uwe afwezigheid
zoo al te doen.
We weten toch vooruit, dat alles
beter door u had kunnen worden ge
daan. Dat is nu eenmaal het voordeel
der afwezigen
Maar over de gasfabriek en de be
lastingen moest ge toch liever niet
spreken.
En ook niet over de welvaart der
Gemeente.
Waa het Staalman zelf niet, die
even groote angst had voor belasting-
verhooging dan alle vroede mannen
uit zyn tyd?
Heeft hy ooit positieve voorstellen
gedaan, strekkende, die bedrijfspoll-
tiek te veranderen.
En kon de floancieele bedrljfipoll-
tiek wel veranderen zonder belasting-
verhooging?
Wat geeft dan al een 2Vt-urige
donderrede als er nietB positiefs op
volgt?
Wy hebben reeds tweo maal de
belasting in 't voordeel der klaine
luyden weten te verbeteren.
Om van onze taaie stryd voor
duurtetoeilag en wonlngvoorzlening
nu maar te zwygeD.
Maar Staalman stemde in 1910
tegen 't voorstel Biersteker, om den
aftrek te verhoogen. Ook wash-tde
heer Hartendorf die tegen 't voorstel-
Verstegen stemde om de belasting
op 't gedistilleerd af to sehaffon en op
de Inkomstenbelasting te leggen. Ook
al ui* angst voor belastingverhooging.
Eq toen. ds heer Ooitgjjsen, die in
Huisduinen als badplaats voordoet
voor do Gemeente zag, evenals nu da
Economische Commissie, die óók al
geen product van den ho»r Staalman
is, met voorstellen tot onderzoek
kwam, toen wist deze niets anders
te doen dan 't denkbeeld bespotte!yk
maken.
Wie was er ook weer tegen het
ambachtsonderwys en vlsschery on
der wys?... fin tegen de Rijks
H.B.S.?
Toch wel dingen, die in 't belang
der burgeiy en haar welvaart zyn,
nietwaar?
O! wy snoeven niet, want we
weten ons bier nog zoo zwak, waar
de groote massa nog steeds achter
menschen als de heer Staalman aan
loopt. Om steeds bedrogen uit te
komen. Maar dat «cbyot nu eenmaal
eerst noodig ta zyn. En de leidsman
zelf van zulk een mataa, Is nu een
maal gedoemd, om negatief werk te
doen. Zooals de heer Staalman ge
noegzaam heeft bewezen. Maar we
willen hiermede eindigen. Voor zoo
ver de heer Staalman onze mannen
steunde, voor zoover zyn redevoerin
gen inderdaad de belangen der kleine
luyden verdedigden, hebben wy hem
de verdiende lof nooit onthouden.
Dat weet hy en wy nemen daar niets
van terug.
Maar de zelfstandige organisatie
van d* arbeidersklasse, het zelfstan
dig politiek optreden dier klasse, heeft
hy altyd even bard bestreden als al
de vyanden der arbeidersklasse.
Eq alB zoodanig was en ie de heer
Staalman onze tegenstander.
Wy willen bescheiden zyn, maar
mogen den heer Staalman als Nieuw
jaars wenicb misschien wel een fl--
dosis van die menscbeiykg,
toewenscben.
Helder, II Dec. V
cbeiijk&^t