HELDER8CHECOURANT
No. 4885
DINSDAG 22 JANUARI 1818
46e JAARGANG
Ullnevor:C. DE BOER Jr.. Haldor. - Oplaag 630Q - Abonnomontoprlj»; In de stad II.—, per po»t «1.25, Buitenland >2.25. Losse ex. 3 cent. Advortentltn por regel 10 o«nl t 10 oorlogstoeslpg
Op pagina 4 van dll blad
Is opgenomen:
1. Ingezonden.
2. DE DISTRIBUTIE TE HELDER.
3. DE DISTRIBUTIE TE TEXEL
4. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Ds iegerberichten van
19 en 20 Januari.
Op het W e a t e 1U k front hadden
geen gebeurtenissen van eenig belang
plaats. Een poging der Duitschera om
bü Nieuw Kapelle de Engeleche stel
lingen aan te vallen, werd verijdeld.
In den nacht van 17 op 18 Januari
hebben de Centralen over een breed
front een aanval ondernomen tegen
de Italiaansche stellingen en het brug-
hoofd bü Campo Silo.
De aanval werd grootendeels reeds
door artillerievuur gestuit.
In Palestina hebben de Engel
schen hunne stellingen bij Doera (12
mijl ten N. van Jeruzalem) een mijl
vooruitgebracht.
Ds duikboot- sn mljnoorlog.
Naar het Duitacbe offleieele bericht
meldt, zijn in het Oostelijk deel der
Middellandsche Zee vier atoomschepen
en één zeilschip met rond 26,000 br.
reg. ton tot zinken gebracht. Een der
duikbooten heeft in het gezicht der
Tripolitaansche een volgeladen, be
wapend Italiaansch troepen transport
schip, de .Regina Elena" (7940 br. t.),
tot zinken gebracht. Het geschutvuur
van land uit kou de vernietiging van
het schip niet beletten.
De vredesonderhandelingen.
Da wegens een lichte ongesteldheid
van Czernin twee dagen onderbroken
besprekingen der commissie tot rege
ling van politieke en territoriale
kwesties werden Zaterdag voormid
dags voortgezet.
Bij de in de laatste zitting aange
roerde kwestie nopens den terugkeer
vau vluchtelingen uit de bezette ge
bieden, gedurende den oorlog her
h&aldo staatssecretaris v. KQhlman,
dat de middelrijken in beginsel met
bet denkbeeld vau dezen terugkeer
instemmen en dat het practische
ten uitvoer brengen van dezen
terugkeer naar het vaderland het
beste aan een commissie kan worden
overgedragen, die zich met de uit
wisseling der burgergevangenen bezig
houdt. Op de vraag van den beer von
EQblman of het de Russische regee
ring mogelijk zal zijn den in aan
merking komenden emigranten be
wijzen te verschaffen dat de overeen
komsten in de desbetreffende gebieden
zullen worden nagekomen, antwoord
de de heer Trotzky dat deze vluchte
lingen en deporteerden destijds in
Rusland in verschillende districten
z(jn geconcentreerd, welker centrale
organen ongetwijfeld de mogelijkheid
bezitten dit bewijs te leveren.
Daar dit punt hiermede op bevredi
gende wijze was afgehandeld, ging
de commissie over tot de bespreking
van de staatkundige toekomst van
die gebieden welken Rusland het
zelfbeschikkingsrecht toekent. Van
Duitsche zijde werd verklaard, dat het
juister zou wezen de vertegenwoordi
gende lichamen, die in de in aan
merking komende gebieden bestaan,
door verkieziogen op breeden grond
slag dermate uit te breiden en aan
te vulleD, dat zijn inderdaad als ver
tegenwoordiging van de geheele be
volking kunnen worden beschouwd.
Hierop antwoordde Trotaky, dat de
Russische delegatie aan haar voorstel
vasthoudt, dat slechts een refei endum
over de staatkundige toekomst dezer
landen dient te beslissen.
Zondag worden de besprekingen
voortgezet.
Hierbij legde generaal Hoffmann
de kaart 07ar, waarop de aantee-
keningen voorkwamen voor het ge
bied tusscben de Oostzee en Brest-
Litowsk.
Nadat opgemerkt was, dat op deze
kaart niets aangegeven stond vóór
het gebied ten Zuiden van Brest-
Litowsk, omdat hierover met de af
gevaardigden der Oekraïne onder
handeld werd, verklaarde Trotzky
naar aanleiding daar van het volgende
Zooals ik reeds tweemaal heb op
gemerkt, en wel in verband met het
erkennen der Oekrainische delegatie,
is het proces van het zelfbestem-
mingsrecht der Oekrainlêrs nog niet
zoover gevorderd, dat de quaestie
van de grensaf bakening tusscben ons
en de nieuwe republiek als opgelost
kan worden beschouwd. Reeds destijds
heb ik-opgemerkt, dat deze aange
legenheid geen moeilijkheden ln de
onderhandelingen zou opleveren, daar
de grenzen volgens onze grondstel
lingon bepaald worden door den wil
van de groote massa der bevolking,
die daar belang bjj heeft.
In ieder geval is er afzonderlijk
overeenstemming noodig tusschen
ons en de Oekrainische delegatie. Bit
he*>ft natuurlijk ook betrekking in
zijn vollen omvang op bet gebied
ten Zuiden van Breat-Lltowsk.
Het standpunt van graaf Czarnln.
Naar het W. B. uit Breit-Lttowsk
seint, had de vertegenwoordiger van
het Korr. Bur. een onderhoud met
minister Czernin over den stand der
onderhandelingen. Graaf Czernin ver
klaarde daarbij het volgende: Be
onderhandelingen met de vertegen
woordigers van de regeeringen te
Petersburg en te Kief zijn in vollen
gang. Het verloop ervan is weliswaar
langdurig en moeilijk. Ik hoop echter
en ata er voor in, dat de vrede on
zerzijds niet door veroveringsdoel
einden zal mislukken. Ik neem geen
woord terug van hetgeen ik als het
vredesprogram van de monarchie heb
voorgesteld en voorsta. Wij willen
niets van Rusland hebben, noch
gebiedsafstand, noch oorlogsschatting.
Wij wenschen slechts een verhouding
van goede nabuurschap, berustend
op zekere grondslagen, welke ver
houding duurzaam is en op weder-
zijdsch vertrouwen steunt.
Lloyd Beorge en de Engelsche
vakverenigingen.
Op de bijeenkomst met de afge
vaardigden der Engelsche vakvereeni-
gingen verklaarde minister Lloyd
George, in antwoord op een vraag,
het volgende:
Be Buitschers waren steeds bereid
om vrede te sluiten voor den prijs,
die zij stelden. Wij waren er vroeger
niet op voorbereid dien te betalen en
wij doen dat nu nog niet. Ik ben er
van overtuigd, dat dit de meening
van 't volk is. Zoodra de Duitschers
bereid zijn te onderhandelen op aan
nemelijke voorwaarden, en dat zijn
reeds meegedeelde, diedeLabour-
party ook heeft goedgekeurd, dan zal
er geen bezwaar zijn hierop in te
gaan.
Een ander gedelegeerde vroeg
Wanneer het Buitache volk een derge
lijke regeering zou instellen als
Rusland heeft gedaan, zal de Engelsche
moering haar dan erkennen?
Lloyd George antwoordde hierop:
Wij erkennen iedere regeering, die
door het Buitache volk wordt inge
steld.
Verschillende afgevaardigden stel-
m vragen over het niet toestaan van
een conferentie tusschen de leden der
arbeiderspartij en de arbeiders en
socialisten in andere landen.
Hierop antwoordde de minister, dat
dit vraagstuk hem en zijn collega's
heel wat oDgerusth&id had gebaard.
Het gold hier de vraag, of do
nadoelen tegen de voordooien opwogen,
of het beter zou zijn in bet belang
van den vrede, dat men algemeene
besprekingen van dezen aard tusschen
vertegenwoordigers van groepen der
gemeenschap zoudt toelaten.
Ik kan u verzekeren, dat ik het
denkbeeld niet verwierp dan nadat
ik er zser zorgvuldig over had nage
dacht en mot heel wat gunstige
geziudheid ten voord eele van het
denkbeeld, maar na langdurig overleg
met de leiders van andere democra-
t.eën kwamen wij eenparig tot het
besluit, dat het eon hoogst gevaarlijke
>roefneming zou zijn. Gij m^t wel
jedenken, dat gij haar niet tot één
groep kunt beperken. Als gij het aan
een groep toestaat, b(jeen te komen,
dan moet gij het ook aan andere
groepen toestaan".
Bit zou op verwarring uitloopen.
Het is veel beter, beschouwd uit
het oogpunt der verkrijging van een
rechtvaardigen vrede, dat gij om te
beginnen vorm geeft aan de meening
uwer eigen regeering. Laat het Buit-
tche volk de jnesning van zijn regee
ring modelleereo, en als dan de beide
regeeringen samen komen, zullen
hare inzichten gevormd zijn door de
nauwe voeling met de openbare
meening. Dat i3 verreweg de beste
manier van doen, en ik ben pas na
zeer rijpelijk nadenken en na alle
zijden van het vraagstuk te hebben
bestudeerd, tot die slotsom gekomen.
Verder verklaarde de minister:
Gij kunt er op rekenen, dat, ais
er redelijke vooruitzichten bestonden
om vrede te maken volgens de voor
waarden, welke gij als eervol be
schouwt, wij zulks zeker zouden
doen, en kunt er eveneens van op
dat wij alles in het werk stel-
om daar met iedere regeering
over te praten. Het is inderdaad de
zaak der regeering om daarover te
praten, en wij loeren natuurlijk steeds
op eeniga aanduiding van een terug
keer van het gezond verstand bü
de Buitscbe regeering. Het spijt mü
het te moeten zeggen, dat wy tot
dusverre nog slechts volmaakte hard
nekkigheid hebben aangetroffen en
het vastberaden besluit om een zuiver
militaire overwinning te behalen.
Een afgevaardigde vroeg nog of
Lloyd George bondig wilde uitleggen,
wat hij bedoelt met .reconsideration"
van de positie van Etza» Lotharingen.
Lloyd George antwoordde: Ik ge
loof de meening van de regeering
de vorige maal duldeiyk te hebben
weergegeven. Mijn opinie is, dat de
bevolking van dit land vereenigd zal
worden met het Fransche volk. Het
is zijn zaak om daarover te beslissen.
G(j moet bedenken, dat het voor hen
niet alleen een quaestie van land is,
doch een principieele levensquaestie.
Het is bijna vijftig jaren lang voor
hen een open wond ln het lichaam
geweest. Gedurende al dien tijd heb
ben zij nooit in vrede kunnen leven.
Hunne meening is ongetwijfeld, dat
Frankrijk geen vrede kan sluiten,
zonder deze quaestie eens en voor
altijd op te lossen en dat deze aangele
genheid moet worden geregeld wil men
niet een rij van oorlogen in Europa tege
moet gaan. Baarom is onze meening,
dat bet Fransche volk, dat bierbü in de
eerste plaats is betrokken, moet beslis
sen wat billijk is en in dit opzicht heeft
de regeering besloten de Fransche de
mocratie bij te staan in hare wor
steling.
Een afgevaardigde stelde daarop
de vraag:
,Wil M. Lloyd George ons onmid
dellijk de toezegging doen, dat, in
geval de voorwaarden eener over
eenkomst verkregen worden, zooals
hij die aangaf, de militaire dienst
plicht in ons land aanstonds weder
zal worden ingetrokken?"
Lloyd George antwoordde:
,Ik hoop en wij vechten er
feitelijk voor dat wij voorwaarden
zullen verkrijgen, die den dienstplicht
overbodig zullen maken, niet alleen
in dit, maar in ieder land. Tenzij
w(j er in slagen, deze voorwaarden
te verkrijgen, acht ik voor mijn
persoon een der voornaamste oor
logsdoeleinden niet bereikt. Wij willen
deze dingen voortaan onmogelijk
maken.
Uit Rusland.
De Russische constituante beeft
zich slechts in een kort bestaan
kunnen verheugen. Vrüdag j.1. werd
de vergadering geopend en volgens
een bericht van Maandagmorgen uit
St. Petersburg is zü ook reeds weder
ontbonden.
Vóór de opening had een afdeellng
maximalisten een optocht van het
genootschap tot verdediging der
constituante aangevallen. Zij rukten
de banieren uit bun handen. Eerst
werd bevel gegeven om In de lucht
te schieten. Bit werd gevolgd door
het vuur van geweren en machine
geweren op de menigte. Een aantal
menschen werden gedood, onder wie
Bogwinof, lid van bet uitvoerende
comité van boeren-afgevaardigdon.
Velen z\jn gewond, onder wie ver
scheidene vrouwen.
Vrijdagmiddag te 4 uur werd de
vergadering door Swerdlof, den voor
zitter van het centrale comité van
alle soviets in Rusland, geopend. Deze
las de declaratie voor omtrent de
rechten der werklieden. Hierin werd
het volgende verklaard:
le. De republiek der Russische
soviets wordt als zoodanig gepro
clameerd.
2e. Het particulier eigendom wordt
opgeheven.
8e. De arbeid wordt verplichtend
gesteld.
4e. De arbeiders zullen bewapend
en de ryke standen ontwapend worden.
5e. Alle leeningen zijn ongeldig.
6e. Alle macht berust uitsluitend
bü de arbeiders en de soviets.
Gewapende soldaten en matrozen
waren in de gangen van het gebouw
geposteerd, terwijl twee machinege
weren aan den ingang waren opge
steld.
Tijdens de debatten vonden er he
vige tooneelen plaats; een afgevaar
digde richtte zyn revolver op Tsere-
telli, doch werd ontwapend.
Met 278 tegen 140 stemmen werd
besloten de behandeling van de de
claratie der rechten uit te stellen.
Be Bolsjewiki en de linksche sociaal-
revolutionnairen verlieten hierop de
zaal.
De rechtsche sociaal-re volutionnai-
ren, die gebleven waren, namen,
ondanks de bedreigingen der gewa
pende zeelieden, overhaast het besluit
betreffende de landsmaatregelen en
het zenden van afgevaardigden aan
de oorlogvoerenden over den wereld
vrede.
Zondagmorgen om 4 uur werd de
vergadering door matrozen uiteen
Rusland en Roemenië.
Da verhouding tusschen de Russi
sche regeering en die van Roemenie
is nog steeds zeer gespannen. Een
ultimatum op korten termijn, waarin
werd aangedrongen op vrijen door
tocht voor de Russische troepen door
Jassy, werd aan de Roemeensche
regeering gezonden.
Volgens een bericht vandeBBjen"
uit Oddessa, heeft de plaatselyke
Soviet aldaar gelast alle Roemeen
sche schepen in de haven in beslag
te nemen. Bit besluit betreft 16 vaar
tuigen, die tydens het offensief tegen
Roemenie een toevlucht in de haven
van Odeasa gezocht hadden. Daar
onder bevinden zich twee torpedo
booten en drie kanonneerbooten. Op
de schepen zijn maximalistische ma
trozen geplaatst. Twee Roemeeniche
schepen slaagden er bijtijds in te
ontsnappen.
Uit Oostinrljk.
Naar uit ZOrich wordt gemeld,
hebben Woensdag te Weenen onlusten
plaats gehad, waarover men de vol
genda inlichtingen ontvangen heeft.
Des ochtends werden er talrijke
meetings in de open lucht gehouden,
niettegenstaande zulke vergaderingen
verboden zyn.
In den namiddag liepen er optoch
ten door de hoofdstraten, maar de
wanorde bepaalde zich toen nog tot
schreeuwen en het werpen van steenen.
Bes avonds werd de zaak ernstiger.
Men poogde de trams te laten
stoppen en vele ruiten werden In
gegooid.
Be bereden politie slaagde er eerst
tegen middernacht, de menigte te
verstrooien.
E9n officieel telegram uit Weenen
d.d. 18 dezer, dat te Zttrich aange
komen is, erkent, dat er a&nzienlüke
gisting onder h9t volk beerscbt. Be
oorzaak schijnt gezocht te moeten
worden in de voedselschaarschte,
maar er zijn waarschijnlijk politieke
bümotieven. Ook in de provincie
heerscht onrust. In verschillende
middelpunten van nüverheid zijn
stakingen uitgebroken, i nhetbijzonder
te Triöst; in Neder Oostenrijk en in
Bohemen, waar de agitatie tegelijk
politiek en economisch is.
BINNENLAND.
Varkiazlngan Twssde Kamer.
Zaterdagavond, 19 Januari, verga
derde de Vrijzinnig Democratische
Kiesvereeniglng te Anna Pauwna ln
Veer burg.
Be voorzitter, de heer C. TiJsen, opent
de bijeenkomt, de secretaris, de heer
A. de Boer, leest de notulen, die
onveranderd worden goedgekeurd.
Medegedeeld wordt: lo. dat de heer
mr. P. J. Oud spoedig te Anna Pau-
lowna eens politieke rede zal houden.
2o. Vóór 20 Januari moet aan 't Hoofd
bestuur eene lijst van voorlooplge
candidaten voor 't lidmaatschap der
Tweede Kamer opgezonden worden.
8o. Van de Vrijz. Bern. Vrouwenclub
is bet verzoek ingekomen om op
genoemde lüst, ook eene dame te
plaatsen. Besloten wordt 't concept
statuten en reglement. Belde worden
ongewijzigd goedgekeurd. Na bespre
king wordt do volgende lyst opge
maakt van voorlooplge candidaten
voor de Kamerlo. mr. P. J. Oud
2o. W. O. A. Koster; 8o. mr. H. P.
Marcbant4o. J. Limburg&o. E. M.
Teenstra 6o. Th. M. Ketelaar7o.
dr. Aletta H. Jacobs; 8. jhr. mr. dr.
E. A. van Berenstelja9o. mr. L. N.
Roodenburg; lOo. W. de Boer.
De rondvraag leverde niets op,
waarna sluiting volgde.
Ot onderhandelingen mat de Entente.
Verwacht wordt dat de regeering
binnen betrekkelijk korten tijd eene
beslissing zal nemen in zake de
voorstellen der Geallieerde regeerin
gen, welke jbr. mr. Snouck Hurgronje
als resultaat der te Londen gevoerde
economische onderhandelingen beeft
medegebracht
Amerlkasneehe maatregelen.
De ,War Trade Board" zal op 1
Febr. een drastische regeling in
werkiDg doen treden betreffende de
voorziening met kolen van de in
Amerikaansche havens liggende sche
pen, door toezicht te houden op de
neutrale scheepvaart, ten einde de
kanalen af te sluiten langs welke
de vüand inlichtingen verkrijgt, en
om tevens te voorkomen, dat de
vyand goederen uit Amerika ont-
ingt.
Om kolen te verkrijgen moeten
de reeders en huurders der schepen
er in toestemmen, aan den .Board''
een uitgebreid gezag toe te kennen
over de officieren en bemanningen,
de bestemming der ladingen het ge
bruik der radiotoestellen en over
den verkoop of de overdracht. Wordt
aan deze voorwaarden niet voldaan,
dan kunnen brandstoffen en voorra
den worden geweigerd aan alle sche
pen van de betrokken persoon, firma
of maatschappij.
De .Board" eischt, dat de reeders,
wanneer dit gewenscht wordt, eiken
kapitein, officier of elk lid der be
manning zullen ontslaan, en voorts,
dat alle radio-toestellen verzegeld
zullen worden, zoodat geen bericht
kan worden verzonden zonder voor
kennis van den kapitein, die verant
woordelijk is, dat geen mededeeling
zal worden uitgezonden aan den
vijand en dat geen radio-grammen
zullen worden afgezonden binnen 200
mijlen afstand van Engeland, Frank
rijk, Portugal en Italië, behalve ln
geval van nood.
Neutrale schepen, varende van of
naar de Ver. Staten naar of van
Noorwegen, Zweden, Banemarken,
IJsland, de Far Oer eilanden, Neder
land, Spanje of neutrale havens aan
de Middellandsche Zee moeten zich
aan een onderzoek onderwerpen,
wanneer de .Board" dit verlangt.
Verder is bepaald, dat geen schip
een reis mag ondernemen of gehuurd
worden voor een tocht of op .time
charter" zonder toestemming van
den .Board" of van het intergeallieerd
uitvoerend charter comité.
Alle schepen moeten .licenses"
bezitten voor kolen en voorraden;
aan zeilschepen, die het duikboot-
gebied bevaren, zullen geen voorra
den of kolen worden verstrekt.
Aan een verzoek om voorraden
door een Amerikaansch schip, dat
niet door den .Sbipping Board" ge-
requireerd ls zal niet worden vol
daan, behalve voor reizen en trans
acties, die door den .War Trade
Board" zyn toegestaan.
Da „Nlauw-AmsUrdam".
Omtrent de reden van het niet-
vertrekken van de .Nieuw-Amster
dam" loopen allerlei geruchten. Van
de directie der maatschappij en van
de consuls der verschillende mogend
heden kon de Rotterdamscbe corres
pondent van het .H.blad" geen in
lichtingen verkrijgen.
Vaat staat alleen dit, dat het
stoomschip niet is vertrokken, omdat
geen uitvaar-vergunning van de Neder-
landsche regeering is verkregen. Het
ligt voor de hand, dat dit in verband
wordt gebracht met de eigenaardige
positie, waarin bet stoomschip ver
keert. Zooals bekend, kreeg bet
indertijd alleen permissie om van
New-York te vertrekken, als de
maatschappy zich verbond dat het
derwaarts zou terugkeeren. Het was
dus als het ware een geïnterneerde,
die eenigen ttyd op parool werd
vrijgelaten.
Of dit invloed kan hebben op de
vertraging van het vertrek?
In aansluiting op deze mededeeling
omtrent het niet vertrekken van de
.Nieuw-Amsterdam" verneemt het
.H.blad" van doorgaans goed inge
lichte zijde, dat de bezwaren tegen
het vertrekken komen van Buitscben
kant. Men heeft in Duitschland be
zwaar tegen het uitvaren van het
schip tenzy de directie der Holland-
Amerika fijn de toezegging doet, dat
de boot in ons land zal terugkeeren.
Van Buitache zijde is men van oor
deel, dat het laten uitvaren van het
schip zonder de verlangde bepaling
beteekent de verschaffing van laad
ruimte aan de vijanden der centrale
mogendheden.
Ds „Elvs" sn de „Bsrniss".
Naar uit Londen dd. 19 Jan. aan
het .Hbl." werd gemeld, publiceerden
alle bladen het .White Paper" betref
fende het verzoek der Nederlandscbe
aan de Engelsche regeering, om ver
goeding voor de .Elve" en .Bernise",
die in Mei 1917 door een Buitscbe
duikboot zyn getorpedeerd, toen zij
genoodzaakt werden voor een onder
zoek naar Kirkwall te varen. Zij
noemen bet een merkwaardigen en
wonderlijken eisch.
De .Manchester Guardian", die er
in zijn hoofdartikelkolommen melding
van maakt, verklaart, dat het uitslui
tend affectatie is van de Nederlandscbe
regeering, wanneer zQ beweert, dat
een dergelijke aanval wellicht niet
zou hebben plaats gehad, wanneer de
Nederlandsche schepen niet naar
Kirkwall waren gezonden.
.Balfour uit zijn verwondering dat
Holland niet bü Duitschland beeft
geprotesteerd en dat land vergoeding
heeft gevraagd," zegt het blad, .maar
zoo iets moeten we niet verwachten,
want de neutralen, die zich het dichtst
bjj Duitschland laten zich zün onwet
tige handelingen het meest welge
vallen. Wij kunnen die vrees begrijpen,
maar wü verwachten toch zeker niet,
dat z(j] ons de verliezen zullen aan
rekenen, waarvoor zy, indien zij in
een toestand waren om hun volkomen
neutraliteit te handhaven, Duitschland
ter verantwoording zouden roepen."
Ds „Batsvlsr VI".
Het Nederlandsche stoomschip .Ba
tavier VI", dat het vorige jaar naar
Zeebrugge werd opgebracht, is, na
door de Duitschers vrijgegeven te zün,
Zondagmiddag behouden te Rotterdam
aangekomen.
Luohtgavscht boven Nsdsrlasdsch
grondgebied.
Zaterdagmiddag dreef een waar
schijnlijk losgebroken kabelballon,
komende uit zuidweatelüke richting,
boven Aardenburg. Drie vliegtuigen
kruisten voortdurend om den ballon
en beschoten dezen met mitrailleurs.
Later kwam er nog een vierde vlieg
tuig by. Boven Aardenburg werd de
ballon in brand geschoten. Een groote
vuurzuil steeg op en de ballon stortte
ten noorden van Aardenburg bran
dend ter aarde, waarop de vliegeis
verdwenen.
Op de overblijfselen van de kabel
ballon kon me'nnog een zwart krulszien
zoodat wel kan worden aangenomen
dat bet een Duitsche ballon ls. Een
der vliegmachines is nog kort bü de
overblijfselen geweest, doch niet ge
land. Dit was een Buitscbe twee
dekker. In de mand kon men geron
nen bloed zien. Een telefoontoestel,
een doorgescboten muts benevens
kaarten en een küker, waren nog in
de mand aanwezig. Wat er van den
waarnemer geworden is, weet men
niet.
Engelsche vlieger gelend.
Zaterdagmiddag is te Ossenisse een
Engeleche vlieger gedaald die in
Frankryk was opgestegen. Hü had
tweo bommen op Zeebrugge gewor
pen, waarna hü doorgevlogen was
langs de Schelde, tot bü daalde en zijn
machine in brand stak. De motor met
negen cylinders is niet be9Cbadigd.
De vlieger, James Brand, is geïnter
neerd en naar Terneuzen overgebracht.
De Lnvsnsmiddtlnn.
Het Hbl. schrüft
De Memorie van Antwoord van den
Minister van Landbouw op het Voor-
loopig Verslag omtrent de wetsont
werpen tot beschikbaarstelling van
levensmiddelen bevat enkele belang
rijke mededeellngen.
De voornaamste is wel, dat de
graanvoorraden, te zamen met de
aardappelmeelvoorraden de broodvoor
ziening tot ongeveer half Mei waar
borgen. Een vermindering van het
broodrantsoen is niet uitgesloteD,
maar de minister schünt toch goede
hoop te hebben, dat de geallieerden
de graanvoorraden, die voorde voeding
van ons volk noodzakelijk zün, zullen
doorlaten. Maar dat blüft dan ook
bepaald noodig. Zal dit bet geval zyn
overwegen wij dan, dat de
minister de zekerheid heeft gegeveD,
dat deaardappelvoorraden hetmogelük
maken het tegenwoordige aardappel
rantsoen tot den volgenden oogst te
handhaven, dat geen gebrek aan boter
of vetstof verwacht wordt, dat de
melk voorziening spoedig zal verbeto
ren, dat ook voor groentengebrek geen
ernstige vrees bestaat en van suiker
haast overvloed is dan zal toch
menigeen een zucht van verademing
slaken En dan moeten wü erkennen,
dat wü het nog heel wat beter hebben
dan de Duitschers reeds in het begin
vau den oorlog, toen onze oostelüke
buren hun toestand omschreven door
te zeggen: ,wir darben aber wir
hungeren nicht". Onze voorziening
met vleesch, vooral varkensvleesch,
en eieren zal veel te wenschen laten.
Al krügen wü een regeerings .Plock
worst", een magere worst met 90
rundvleesch, toch zal ons menu iets
meer vegetarisch moeten worden.
Maar toch nog heel wat vetter en
krachtiger dan dat, waarbü vegeta
riéra groeien en bloeien 1
Be bereidwilligheid om een com
missie van enquête een onderzoek
naar het geheele crisisbebeer te doen
instellen houdt verband met het
gebrek aan vertrouwen in den ml
nister, dat van enkele van vele?
»üden is betuigd. Wü hebben one,
zoo het maar eenigszins mogeiyk was,
steeds van critiek op den minister
onthouden, omdat ook voor journa
listen, die zoo ernstig mogelyk
trachten op de hoogte van alle
toestanden en maatregelen te blüven,
het volkomen onmogelijk is een
oordeel te vellen, nog minder om te
veroordeelen. Er gebeurt te veel, dat
wü niet weten kunnen, er zün te
veel feiten, die wü niet kennen. Een
goed voorbeeld daarvan is büv. de
uitvoer van 5000 volwassen paarden
naar Duitschland, terwül hier te
lande, naar men klaagde, overvloed
van onvolwassen paarden maar geen
paardenvoer was en eer gebrek aan
goede werkpaarden. Wü lezen thans,
dat deze uitvoer plaats had ia ruil
voor noodig oorlogsmateriaal, dat
alleen uit Duitschland betrokken kon
worden. Was het goed den minister
tot deze verklaring te dwingen Wü
weten thans nóg niet of het goed
gezien was den paardenuitvoer toe
te staan. Bat hangt van de noodzaak
der militaire voorzieningen af -
van nog veel meer. Ea wü kunnen
wel zeggen, dat, vóór alles bekend
ls wat thans geschied is, het niet
goed mogelük zal zün een oordeel
uit te spreken.
Maar juist daarom achten wü een
parlementaire commissie van enquête
zoo gewenscht. De minister was vol
lof over de belanghebbenden, die de
belangen van anderen naast en met
hun eigen belangen behartigen en be
kleed zün met de macht van regeer
ders. Be min. heeft onbeperkt vertroa
wen in al die belanghebbenden. W(j
moeten eerlük erkennen, dat ons ver
trouwen niet zoo groot is - niet zoo
groot kan zün, want wü weten niet
wat de minister weet. Er moet een
reusachtige en tot nu toe haast onge
controleerde macht, niet alleen aan
de regeer ing, maar ook aan wille
keurig gekozen burgers gegeven wor
den, d'.e over het wel en wee van
hun medeburgers beschikken, die aan
enkelen groote, ontzaglüke voordeelen
kunnen bezorgen, anderen op den
rand of voorbü den rand van
fiaancieelen ondergang kunnen bren
gen. De minister zal b.v. wel niet ont-
kenneD, dat hy, van uitnemende men
schen één uitnemend mensch kiezend
en hem tot een post van vertrouwen
brengend,dezen soms millloenen voor
deel heeft gebracht
De Tweede Kamer, de volksver
tegenwoordiging, blijkt thans niet het
aangewezen lichaam te zün om contróle
te oefenen. Z(j beeft het althans op de
meest volstrekte wüza nagelaten. En
wü erkennen het - een openbare
contróle is niet goed mogelük. Maar
juist daarom moet naar een ander
controleerend lichaam worden omge
zien een parlementaire commissie van
enquête schijnt ons daartoe het best.
Een commissie, waarin do regeering
zelve benoemt, wie z(j daarin wenscht
te zien zitten, lükt ons bet minst
geschikt.
Met het bü sommigen heerschende
wantrouwen in d6zen minister van
landbouw dat is in dezen .crisis'
minister haagt ten nauwste samen
bet denkbeeld een critis-miDisterie in
te stellen. De «enige reden, waarom
dit niet geschied is, ls dat nog niet
een geschikte man gevonden Is.
Waarom kiest men niet .den bekwa
men man van zaken met zün van
bü zonderen blik op menschen en zaken
getuigende adviezen"? W(j moeten
eerlük erkennen zulk een Invloedrük
adviseur liever als werkelük beheeretd
minister - als feitelyk vervanger
en opvolger van den minister v&n
landbouw te zien, dan als raadsman
achter de coulissen. Als minister kan
hl) ter verantwoording geroepen
worden. Als minister moet h(j veil
nalaten bovendien wat bü thans doet.
En wanneer bü toch inderdaad ln
werkelykbeid zulk een groote macht
heeft als de minister in de M. v. A.
te verstaan geeft, moet het tot zuive
ring van do toestanden leiden als bü
werkelük verantwoordelyk hoofd
wordt.
Worst.
Zooals uit de Vrüdagavond ver
schenen memorie van antwoord van
minister Posthuma nopens het wets
ontwerp betreffende de beschikbaar
stelling van levensmiddelen bfijkt,
is het 's ministers voornemen, een
deel der vrügekomen varkens ter
beschikking te stellen van de vleesch-
warenfabrieken voorde worstfabrlcage
en wel voor het doen maken van
z.r. eenheidsworst, samengesteld uit
10 pet. varkens- en 90 pet. rund
vleesch.
Het Nederl. Correspondentiebureau
in Dan Haag verneemt, dat van hoo
gerhand alle noodige maatregelen
zyn beraamd om er voor te zorgen,
dat deze worst een zuiver voedings
middel uitmaakt. Het veeartsenü-
kundig staatstoezicht zal met de
contróle op de deug&elykheid van
samenstelling belast zün. Iedere worst
zal voorzien zün van een loodje, aan
gevende de fabriek, waaruit de worst
afkomstig is, en bovendien zal van
de fabrieken, waar de worsten bereid
worden, esn lüat worden aangelegd,
ten einde er aldus voor te zorgen,
dat alleen gunstig bekend staande
fabrikanten met de vervaardiging er
van zich bezig houdeo. Alleen de
fabrikanten, op bedoelde lüst voor
komende, zullen deze worst mogen
maken.
Malversatiën bij da Haagiehe
gasfabriek.
Omtrent de ontdekte malversatiën
j de administratie der Gemeente
gasfabrieken te 'sGravenhage wordt
nader gemeld:
De kassier bü de administratie, die
reeds 28 jaren bij de administratie
werkzaam was, meldde zich den 2en
Januari ziek, eu toen daarop don
volgenden dag bericht kwam, dat
zün toestand ernstig was, ging de
administrateur hem persoonlük be
zoeken. Hü lag met een opgezwollen
gezicht to bed en kon niet meer
spreken, terwül bü dienzelfden avond
nog overleed. By onderzoek bleek,
dat de kae niet klopte.
Uit een uitgebreid onderzoek bleek,
dat verschillende qultanties waren
verduisterd en een groot aantal ge-
inde bedragen niet geboekt. Hoe groot
het verduisterde bedrag ls, kon thans
nog niet gezegd worden, daar men
nog niet weet welke betalingen zün
gedaan, maar een bedrag van f 10,000
wordt zeker overschreden.
De malversaties hadden niet langer
verborgen kunnen blüven, zoodat men
vermoedt, dat de plotselinge dood
hiermede in verband staat. De kassier
stond als een strikt eerlük persoon
bekend en genoot daarom bet volste
vertrouwen, hetwelk nog versterkt
werd door zün sobere levecswüze,
terwijl hü ook als vermogend bekend
stond.
Men vermoedt, dat bü door onge
lukkige speculatie tot diefstal is ge
komen.
Oljk bszwsksR.
Zondag is door den hoogen water
stand de dtjk langs het Apeldoomsche
kanaal nabü Epe, bezweken en door
een bres van 13 M. stroomde uren
lang bet water met groote kracht
ln het Vemderbroek, voornamelijk
bestaande uit weilanden.
Door de kracht van het water werd
een kookhuis vernield en van één
woning een zijgevel weggeslagen,
waardoor veel huisraad wegdreef.
Nadat de sluizen verder op het
kanaal geopend waren, daalde bet
1 water, maar toch bleef het mat
kracht over de lage landen stroomeo.
Van gemeentewege ie men bozig rcet
voorziening van den dük, die overigens
door den waterstaat moet wordea
in orde gemaakt.
Dlafstal bij ds marine.
De politie te Vlissingen hield drie
marinematrozen aan, die vau buu
schip koperen onderdeelen ec meol
hadden ontvreemd en bü ecu café
houder verkocht. Z(j zün ter beschik
king van de militaire overheid gesteld.
Da tosstand op Markaa.
De burgemeester van Marken, de
heer W. A. de Groot, heefe, naar
aanleiding van de laatste relletjes,
eervol ontslag aangevraagd wegens
gezondheidsredenen. Hü heeft een
buis gekocht te 's Qravenbage en zal
zich daar als ambteloos burger ves-
PLAATSELIJK NIEUWS.
„Joiaph la Dothan".
Blijkens de advertentiën inde
dersche Courant zal morgenavond in
de schouwburgzaal .Tivoli" opge
voerd woiden Vonders treurspel
.Joseph ln Bothan".
Vondel heeft in dit dichtstuk het
bübelverhaal uit Genesis 37 ver-
dramatiseerd. Hy vo?rt ons ten too
neele Joseph en de broeders Simeon,
Levi, Judas en Ruben, benevens een
jVrachtmeester", terwül de andere
zes broeders de .zwügendo persona-
glen" zün. In breede alexandrijnen
is de handeling geschrevenhoe
Joseph, .des Aartsvaders Jakoba en
Rachels Zoon, van zünen vader ge
zonden, uit den dale Hebrun, naar
Sichem, om te zien hoe het al stond
met zün broedren, en het vee; ont
moette op weg, daar hü vast om
dwaalde, eeoen man, misschien een
Engel, die bem terecht bolp en wees
naar Bothanvanwaar de gebroeders,
den uitgestuurde ziende genakeD,af
sloegen (uit haat en vüandschap, om
züoaanbrengeD, en caüver over zyn
droomen, ook om de groote liefde,
die de vader dezen, boven andere
zonen, toedroeg) om hom te dooden,
en 't lük in eenen kuil te werpen
waartegens zich Ruben, de oudste
broeder, zettende".Aldus verhaalt
ons Vondel zelf.
Nadat een rei van engelen de
voorrede gesproken heeft, wordt de
geschiedenis in vier bedrijven afge
speeld, die elk worden besloten door
reien van engelenzang.
Het bübelverhaal had voor Vondel
een diepere beteekenis, die in deze
dagen weer opnieuw naar voren
komtZün .Josef in Bothan" is een
uitstek pacifistisch drama. .Wy
zien (uit Joaef's geschiedenis), als in
een klaren spiegel, hoe God's voor
zienigheid zich bier van weet te
dienen, tot ultvoerlDge van zyn
verborgen besluit, ten beste van 't
menscheiyk geslacht."
De Josef van Vondel is niet maar
een droomer, één, die tot spot strekt
van zün broederB: hü is de ziener,
de verkeerlükte, en hot conflict van
bem en zfin broeders ls cr een van
verwante en vijandige rassen.
Het drama, in zün zwaargebouwde
alexandrünen, afgewisseld met zoet
gevooisde relzangen, door Hub.Cuy-
pers op muziek gezet, heeft vele
schoonheden. Baar de opvoering ge
schiedt door le rang-artisten .die
Ghesellsn van den Spele" noeroon
?-ü zich en wü vinden onder hen de
namen Gllhnüa, He'llngman, Arbous,
Anton Verhsyen e.a. mag msii
hooge olschen aan de vertolking stel
len. Be regie is geheel nieuw en
bezorgd door Albert van Dalsum,
terwül de décors door Frans Huys-
mans zün vervaardigd. Veel zorg ia
aan de uitvoering besteedop de
muziek vau Hubert Cuypers worden
de reien gezongen, terwül door costu
meering en ensceneerlng niets zal
worden nagelaten om deze uitvoe
ring te doen aanpassen aaa hot
milieu waarin het stuk speeltDothan
in bet Heilige Land.
INQEZONDEN.
Bal Mn TtnntwoorCUIUkbtld der Red*oU«.
Rspllskjs.
Geachte Redactie.
Tegen mün uitgesproken voorne
men In, nog één enkele opmerking.
Het debat tusschen mü en den heer
Staalman ls er een geworden over
den Matrozenbond en om nu mis
vattingen te voorkomen, moet* ik
daaromtrent nog één bewering van
den heer Staalman weerleggen.
Hü zegt, dat wat de Bond nu be
reikt heeft, reeds vele jaren terug
te verkiü?en ware geweest.
Hier toont de heer Staalman zich
niet alleen een leek op vakvereeni
gingsgebied maar ook een alec-ht
historicus.
Want dat is juist niet zoo. Er ia
nog geen Minister geweest, die het
hoofdbestuur van den Bond of de
Redacteur van Het Anker in functie
beeft willen ontvangen.
De Bond is er 1897 mee begonnen
het juist te vragen. Minister Rcël
wees 't kortweg af. Minister Eilis
verbood zelfs adressen te zenden en
al zün opvolgers weigerden op adros-
sen te antwoorden.
Nu, nadat de strüd voor de Marine
zelf al te dreigend werd, heeft einde-
lük 't Marlnebestuur begrepen, dat
overleg beter is. Sn de bond, die dit
altijd heeft gewild is daar op in
gegaan, en heeft gezorgd, dat 'tden
Minister niet te moeilük werd ge
maakt, zoover te komen. Bat ls allee.
Bankend voor de ruimte.
Hoogachtend,
A. W. Michcls.
Helder, 20 1-'18.