HELDERSCHECOURANT
No. 4894
DINSDAG 12 FEBRUARI 1918
48e JAARGANG
IHtoovci C. DE BOER Jr.. Heldor. Oplaag 6300 e». - Abonnem«nl»prl|m2_liwi«_^ad_H:—;_p»r_poslJj;25;_Buh«njand_lj:251j_L:o«»e_BX:_3_cm^L^^d\^H«ntl*n por r.g.l 10 o»n« 10 oorlog»loa»l«flI
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
1. DISTRIBUTIE la Haldti.
Callsntsoog.
Zljpe.
Anna Paulowna.
Taxal.
2. Ingezonden.
8. Uit den omtrek.
4. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Demobilisatie In Rusland.
Volgtns aan bericht uit Brast
Litowsk, verklaarde Trotzky dan
oorlogstoestand mst Dultschland,
OostanrIJk-HongarlJa, Bulgarije an
Turkije, afgezien vaa da ondar-
taskonlng van het formsela vredes
verdrag, voor geëindigd.
Bevel is gegeven tot de
mobilisatie van de Russl-
sohe strijdkrachten aan alle
fronten.
Van het Westelijk front.
Ophet W o s t e 1 y k zoowel als
op het Italiaansche front heb
ben den laataten tijd geen gevechten
van beteekenla plaata. De actie be
paalt zich tot artilleriegevechten en
overvallen.
Het ia echter te verwachten, dat
deze toeatand niet zoo heel lang zal
voortduren. Van Engelache en Fran-
ache z^jde ia reeda herhaaldelijk ge
wezen op het aanstaande Buitache
offensief, dat ook zeker niet lang op
zich zal laten wachten. Duitschland
toch verkeert thans in een vry gun
stige conditie. De economische alag,
die de Centralen in het Oosten
trachtten te alaan, ia door den vrede
met de Oekraine voor een groot deel
gelukt. Nu moeten Polen en Roemenie
nog volgen. Rusland telt niet meer
mee. Voorloopig hoeft de Regeering
te Petrograd de handen vol met de
onlusten in eigen land en met den
strijd tegen FiDland, Roemenie en
de Oekraine. Bovendien heeft Trotzky
thans de demobilisatie van de Russi
sche legers aan alle fronten gelaat.
Daardoor zullen dan de Duitschers
het grootste deel van hun troepon
naar het Westelijk front kunnen
dirigeeren.
Hierop wijst ook de bijzondere
correspondent van Reuter bij het
Fransche leger. Deze wijst erop, dat
over 6 maanden de Amerikaansche
troepen de balans van krachten in
het voordeel der geallieerden zullen
herstellen. Daarom zullen de Duit
schers trachten binnen dien tijd den
geallieerden een zóó zwaten alag toe
te brengen, als zy maar eenigazins
in staat zijn te geven.
De vraag is nu maar waar die klap
zal vallen. De correspondent meent
dat dit niet in Italië, doch aan het
Weatelyk front zal zijn.
Ofl getwijfeld - zegt hy - brengt
de vijand manschappon en materiaal
in Frankrijk samen.
Wy mogen zeggen, dat men in
Frankryk te doen zal hebben met
210 tot 220 Duitsche infanterie-divi
aias, ter sterkte van 1.575.000 man.
Wanneer de vyand van plan ia een
snelle beslissing ln Frankryk uit te
lokken, dan mag men verwacbteD,
dat hy er iets meer dan 3,000,000
manschappen byeen zal brengen. De
correspondent laat by zyn berekening
mogeiyke Ooatenrykache veraterkin-
gen buiten beschouwing, als weiger
achtig en vaa twijfelachtige waarde.
De geheele artillerie van het Duit
sche leger, die er tegen de bondge-
nooten beschikbaar is, omvat 1790
batteryan zware artillerie, behalve
kuat- en vestingbatteryen en 160
batteryen 99 m.M. kanonnen. Het
77 m.M. kanon, waarvan de vyand
een geweldig aantal heeft, is verlengd
en zeker een geweldiger wapen dan
gedurende de eerste oorlogsjaren. Met
zyn geheele artillerie en 50 divisies
meer dan het aantal dat voldoende
was om verleden jaar het front bezet
te houden kunnen de Duitschers zich
de weelde veroorloven van een offen
sief op tweemaal do schaal van Ver
dun. Zoo zy verstandig zyn zullen
zij het avontuur van Verdun niet
herhalen.
Iotusschen wordt in de Vereenigde
Staten spoed gemaakt voor het
africhten van en het treffen van
maatregelen voor het transport der
AmerikaanBche troepen.
Volgens de Zwitsersche pers-tele-
graaf beeft bet AmerikaanBche
hoofdkwartier in Frankryk meege
deeld, dat de Duitsche en Oostenryk-
sche transatlantische poststoomsche-
pen, die thans voor bet transport
van Amerikaansche troepen worden
gebezigd, 500,000 ton meten. Onder
de reeds in Europa aangekomen
schepen bevindt zich de voormalige
.Vaterland", het grootste schip van
de wereld, met vijftien andere Duit
sche reuzenstoomnchepeu.
Het hoofdkwartier heeft ook nauw
keurige opgaven gedaan over het
troepenaantal, dat bepaalde bodems
kunnen transporteeren, n.1. de ex-
Vaterland 8500 man, de ex-Amerika
4500 man, de ex-Kronprinzessin 2800
man, enz.
De Amerikaansche regeering char
tert schepen voor het transport van
tezamen 2,000.000 man en 56,000
officieren.
Ds vrede met da Oekraïne.
In ons vorig nummer deelden wij
reeds mede, dat de vrede tusschen
de Centralen en de Oekraine tot stand
gekomen was.
Het is te begrypen dat dit feit in
luitschland met vreugde vernomen
werd, hetgeen ook in de bladen tot
uitlngkomt.Zooschrijftde,Yo»s.Ztg.":
Op het oogenblik zien wy vóór
alles de moreele waarde van dezen
vrede. Hij is de eerste praktische
erkenning van onze kracht, daar wy
er allereerst het feit in zien, dat een
staatswezen in wording de bescher
ming van onze vriendschap heeft
gezocht om zyn bedreigde ontwikke
ling te verzekeren. Dit feit Blaat een
bres, ook in den moreelen ring,
waarmede de Engeltche en Ameri
kaansche belasteringskunst ons tydens
den oorlog heeft omgeven.
Het .Berliner Tageblatt" meent,
dat het openbaar maken van het
verdrag niet lang mag worden
uitgesteld. Naast de politieke'regeling
zal het, naar kan worden aangenomen,
van economische schikkingen gewag
maken, voornameiyk nopens de ge
regelde uitwisseling van artikelen
tusschen de Oekraïne en het vier
voudig verbond. Het blad besluit; de
vrede met de Oekraine is een stevig
succes voor de bondgenooteu en hun
vertegenwoordigers. Gaarne zou meu
in deze heugelijke gebeurtenis een
verbiydend begin willen zien.
O/er de economische voordeeion,
die de vröde met de Oekraïne den
middelryken verschaft, schryft de
.Berliner Zeitung" a.M.ïn het gebied
van Tsjernigof is de geheele suiker*
industrie van Rusland vereenigd.
Poltawa bezit den grootsten rijkdom
aan vee in geheel Rusland. De bodem
van Zuideiyk Rusland kan alles
voortbrengen, zelfs ryst, katoen on
haver. De economische hulp der
middelryken zal den landbouw der
Oekraine een grooten opbloei ver
schaffen. Het zal een werkelijke
„brood-vrede" voor de deelnemers
van het verdrag zyn.
Uit Finland.
Volgens berichten uit Haparanda,
d.d. 9 Febr. werden reizigers voor
Petrograd by het station Wilppulo
ten N. van Tammerfors gedwongen
naar Tonga terug te keeren.
Zy vertellen, dat Tammeifors Vrij
dag door de Witte Garde veroverd
is en dat de spoorweg en de tele
grafische varbindingen tusschen Tor-
ia en Uleaborg vry zyn.
Omtrent de gevechten om Uleaborg
zyn thans byzonderheden bekend ge
worden. De Witte Garde telde 700
man, de Roode 2500, waaronder 400
Russen. Dertienhonderd man werden
gevangen genomen en 23 wagon
ladingen geweren, granaten en andere
munitie buitgemaakt.
Gedurende den opmarsch van de
Witte Garde van Karieby naar Ulea
borg werd Brahestad na een gevecht
van 20 minuten genomen.
De Witte Garde heeft nu ook de
overhand te Wiborg, hetgeen af te
lelden is uit het feit, dat het spoor
wegverkeer tusschen Wiborg en Petro
grad gestaakt is.
Volgens een draadloos telegram van
den districtsraad te Nase capituleerde
de Roode Garde werden gevangen
genomen.
Van de Witte Garde sneuvelden
acht man en werden er 19 gewond.
Vier burgers werden gedood.
By Standzee in Karelle veroverde
Witte Garde zes snel vuurkanonnen
twaalf mitrailleurs, groote hoeveel
heden munitie, levensmiddelen, een
schip, automobielen en geweren.
Volgens berichten uit Stockholm
neemt de propaganda in Zweden ten
gunste van de ondersteuning van
Finland wol ln omvang toe. Een
weldadigheidsconcert ten bate van
het Roode Kruis, waarby verschil
lende leden van het Koninkiyk Huis
tegenwoordig wareu, kreeg het ka
rakter vaa een sympathle-betooging
voor Finland.
Ia een Woensdag gehouden open
bare vergadering werd een motie
aangenomen, waarby een optreden
van Zweden ten behoeve van het
Finache broedervolk werd geöiacht.
Donderdag noodigden de groote dag
bladen uit tot onderteekeuing van
een massa adres om de regeering te
verzoeken den doorvoer van wapens
en munitie naar Finland toe te staan.
Ook de aanmelding van vrywilli-
gera moet voortduren, zelfs moeten
verschillende officieren, die uit het
Zweedsche leger ontslag hebben ge
nomen, zich onder hen bevinden en
reeds naar Finland zyn vertrokken.
Rusland en RoaminlS.
Uit Sofia wordt dd. 9 Febr. gemeld,
dat volgens aldaar ontvangen berich
ten Roemeenache troepen de stad
Ismail hebben bezet.
Be Roemeenache vloot heeft bevel
gekregen, de door de Russische
revolutionairen in beslag genomen
schepen te bevryden.
Den len Febr. zyn de bevelhebber
en 10 matrozen van den Roemeen-
schen kruiser .Elisabeth", wegens
deelneming aan een revolutionaire
samenzwering, gevangen genomen
en ter dood veroordeeld.
Os duikboot- an mljnoorlog.
Volgens het offlcieele Duitsche be
richt van 9 Februari, werden in het
Oosteiyk deel van het Kanaal en vaD
de Westkust van Frankryk 8 stoom
schepen en 2 zeilschepen, te zamen
metende ruim 28.000 ton bruto, in
den grond geboord. 4 van de stoom
schepen werden uit sterk bewaakte
convooien weggeschoten.
Da torpedeering «an da
„Tuscanla".
De Engelsche admiraliteit heeft de
volgende herziene getallen openbaar
gemaakt, batrekking hebbende op de
torpedeering van het Amerikaansche
transportschip .Tuscania".
In totaal zyn gered 2235 menschen,
waaronder 118 Amerikaansche offi
cieren en 1917 Amerikaansche man
schappen, 16 scheepsofficieren en 181
mindere schepelingen. Verder zes
passagiers en twee marine passagiers.
Van de geredden zyn er 148 aan
wal gebracht op een punt van de
Schotsche kust. Daaronder waren 184
Amerikaansche militairen, van wie
zeven officieren verder 10 leden van
de bemanning en 4 passagiers.
Het aantal vermisten is 166.
Da geredde Amerikaansche officie
ren waren vol lof over het moedige
manoeuvreeren van de Britsche tor-
pedobootvemielers, die tot reddiDg
kwamen opdagen. Deze correspon
dent meldt, dat, nadat de booten wa
ren uitgebracht, het stoomschip enorm
veel slagzy maakte en dat velen, met
reddinggordels aan, overboord spron
gen. Honderden anderen maakten
zich gereed om dat voorbeeld te vol
gen, toen een Britsche torpedoboot-
jager onversaagd langszij kwam aan
stuurboord. Toen de menschen op de
.Tuscania" dit merkten, sprongen
velen van hen van het boot dek en
bet salondrit op het dek van den
wachtapijpn torpedoboot jager. Dezo
laatste natn silon aan boord, die by
kon bergen en stoomde toen weg, het
dek volgepakt met Amerikanen. On
middeliyk doemde een andere torpe-
boo'j ager op uit de d uisternia enk wam
aan bakboord latgszy. Hot bakboord
van de .Tuscania" Jag nu hoog uit
het water. Toen de mannen op het
verloren schip waren bekomen van
hun verbazing Qver deze onverwachte,
knappe manoeuvre vauden Britachen
commandant, ontstond er een gedrang
om den boegen bakboordkant t9 be
reiken. Velen reddeu zich {joor langs
den hellenden scheepswand af te giy-
den, hetzij met uetjjj zonder hulp
van touwen.
Al dien tijd werd het reddingswerk
voortgezeten lieden, die hun kalmte
bewaard hadden, brachten nog een
paar reddlngbooten uit.
E-an der officieren merkte nog op,
dat duikboot lag te loeren onder
bedekking van den zwarten nacht,
om door een aanval op de torpodoboot-
jagers het werk te voltooien. In
enkele minuten tyds werden drie
torpedo's afgevuurd, en het was uit
sluitend te danken aan de waakzaam
beid van de uitkyken en het prachtige
macoeuvreeren van de Britsche zee
lieden, dat de torpedo's geen doel
troffen.
Da aanval onthulde echter ten
naasteby de ligging van den vyand
en alle torpeéobootjagsra begonnen
d6 duikboot zóó doeltreffend met ka
nonnen en bommen te bestoken, dat,
zelfs wanneer zy niet ia tot zinken
gebracht, zij in ieder geval bang was
zich opnieuw te vertoonen.
Van den luchtaanval op Parijs.
Ongelooflijk, maar volstrekt waar",
zoo verzekert de Figaro.
Middernacht. Een bom valt op een
groot buia. Donderend geweld. Het
huis schudt van boven tot beneden.
Rinkelend breken ruiten, glaswerk,
porcelein. Alle licht gaat uit.
Geen slachtoffers gelukkig. De be
woners der verschillende verdiepingen
waren trouwens alle zoo voorzichtig
geweest iu de kelders te gaan. Na
•eu tyd stilte besluit men toch eens
te gaan kijken, wat er precies ge
beurd is. Ieder wil graag weten, hoe
het er in zyn appartement uit ziet.
Man komt de trap op. Daar klinkt
van de vierde verdieping muziek,
dreunend pianospel.
Wat is dat nu, vraagt men zich
af. Terwijl er misiehisn dooden of
gewonden zyn, gaat iemand daar luid
muziek maken. De verontwaardiging
stygt ten top als een muzikaal man
in bet luide pianospelHongaar-
sche muziek herkent, demarichvan
Rakoczy.
Hongaarsche muziekbegeleiding
van een bommenaanval op Parysl
Woedend klimt men naar boveD, de
heer en mevrouw X, die op de vierde
verdieping wonen vooraan, 't Ia hun
mechanische piano, die aan het apelen
geslagen la door den geweldigen schok
van het huis!
Meneer X komt in de duisternis
zyn appartement binnen hy heeft
geen lucifers, struikelt o?er omver-
gevallen meubelen, bereikt zyn piano,
wil bet ding tot zwygen brengen.
Maar de mechaniek van de piano
verzet zich tegen al 'a mans pogingen
met onverzetteiyke koppigheid. En
de marsch van Rakoczy gaat maar
door, met zyn geweld al de zeven
verdiepingen van het huis vullend.
Van'alle étages gaan protesten op.
De conciërge hamert op de deur. Op
de trappen wordt gevloekt. Niets
helpt, de piano speelt het heele stuk
af, tot het slot toe, dat eindeiyk
komt onder een koor van verwen
■chingen
.We zouden hit adres kunnen
ge?en van het huis, waar deze vol
komen ware geschiedenis is voorge
vallen," zegt de Figaro. .Het zou
trouwens" besluit het blad .vaneven
slechten smaak zyn zulk een verhaal
uit te vinden, als opzetteiyk een
Hongaarifche marsch te spelen terwyi
de Gotha's onze stad met bommen
bestrooien."
BINNENLAND.
Het telegrafisch verkeer via
Engeland.
(Officieel.) Het Ministerie vanBui-
tenlandsche Zaken deelt mede, dat
biykens in den avond van 9 dezer
ontvangen telegraflich bericht van
Harer Majesteits gezant te Londen de
Britsche regeering hem heeft verwit
tigd, dat het telegrafisch verkeer voor
handelsdoeleinden on verwyid hersteld
wordt.
De „Nleuw-Ametardam".
Volgens door de directie der Hol
land-Amerika Lyn ontvangen tele
gram is het i.B. .Nieuw Amsterdam"
te New York aangekomen. Datum
onbekend.
Een R8Uter-telegram uit Londen
meldt, dat alleen de gouverneur en
de ambtenaren toegelaten zyn aan
boord van de .Nieuw-Amsterdam",
die onder de strengste bewaking staat.
Logger vermist.
De houten zeillogger SCH 29 Maria
Catharina, welke 17 Jan. uit IJmuiden
naar zee uitvoer, ie tot heden niet
weer binnengekomen en moet nu als
verloren worden .teschouwd. De uit
zeven personen bestaande bemanning
woonde in haar geheel te Scheve-
ningen.
Huisbrand.
Het Bureau vror Mededeelingen
inzake de Voedselvoorziening meldt:
Teneinde misvtrstand te voorko
men, heeft de Ryts Kolendistributie
aan de Brandstoffeucommissies mede
gedeeld, dat de huisbrandstoffen, die
op 1 April a. s. hy de verbruikers
nog in voorraad mochten zyn als
overschot van de rantsoenen voor
het stookseizoen 1917/1918, niet in
mindering zullen worden gebracht
op de voor het stookseizoen 1918/1919
toe te kennen rantsoenen.
Dit geldt zoowel voor alle klassen
van groep A, als voor de groepen
B, C en D.
Kofflesurrogeat.
Be Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel heeft de volgende
circulaire gericht tot de gemeente
besturen
Het zal ook u niet onbekend zyn
gebleven, dat in den laatsten tyd
het aantal soorten van koffie surro
gaat in zeer bedenkeiyke mate toe
neemt, vooral bedenkeiyk, omdat er
onder die surrogaten vele zyn, die
schadelijk voor de gezondheid biyken.
Nog dezer dagen gewerd my het
bericht, dat in een kleine gemeente,
waar juist een nieuw koffie surrogaat
was ingevoerd en veel aftrek had
gevonden, de gebruikers ernstig on
gesteld zyn geworden. Dit surrogaat
heeft waarscbyniyk beslaan uit ver
malen gebrande byacinthenbollen,
waarvan voorshands zelfs nog niet
vaststaat, dat zy voor vee geheel
onschadeiyk zyn. Elders weer zyn
het gebrande en vermaalde aardap
pelschillen, die als een zeer aanbe
velenswaardig surrogaat voor koffie
worden aanbevolen en dienovereen
komstig geprysd zyn.
Hangende de overweging op welke
wijze tegen misstanden van vorenbe-
doelden aard op meer afdoende wyze
kan worden opgetreden, heb ik de
eer u op te dragon in de eerste plaats
een bsroep te doen op de medewer
king van de plaatseiyke bladen in
uwe gemeente om daarin de bevol
king met den meesten nadruk te
doen wyzen zoowel op de gevaren
welke het gebruik van de thans in
den handel komende koffie surrogaten
oplevert, als op het feit, dat voor
die surrogaten pryzen worden ge
vraagd, welke in geenerlei verhou
ding staan tot de werkelijke waarde
van het artikel.
In de tweede plaats draag Ik u
op by hen, van wie het bekend wordt
dat zy in uw gemeente, hetzy koffie-
surrogaat fabriceeren, hetzy artike-
verkoopen, op welke de qualifl-
catie .vervalscht en schadelijk" toe
passelijk schijnt, opgave der voor
raden te vorderen en die voorraden
in bezit te nemen op grond van
artikel 9 Distributie wet 1916. U ge
lieve my van inbezitnemingen van
dezen aard mededeeling te doen,
waarna u zal worden medegedeeld
waarheen die voorraden moeten wor
den opgezonden, teneinde onderzocht
en getaxeerd te worden.
Bij dit onderzoek zal ervan wor
den uitgegaan - dit zal wel nauwe
lijks behoeven te worden opgemerkt
dat dit artikel werd aangediend
als .koffiesurrogaat"is het als zoo
danig waardeloos, dan is te verwach
ten dat dienovereenkomstig de waar
debepaling zal luiden.
Ten slotte zal ik gaarne van u de
namen vernemen vaa hen, die hunne
fabrieken bezigen tot het drogen van
producten, waarvan waardelooze sur
rogaten worden gemaakt. Het ligt
in het voornemen die fabrieken van
het verkrijgen van brandstoffen uit
te sluiten.
Hetgeen hiervoor werd opgemerkt
07er koffie zal, naar te vreezen is,
binnen kort ook met thee bet geval
zynook op theesurrogaten zyn vo
renbedoelde opdrachten derhalve van
toepassing.
In het belang van de volksgezond
heid en ter voorkoming van flnanci-
eele schade, vooral by het minder
ontwikkelde publiek, doe ik een
ernstig beroep op uwe medewerking
in dezen.
Thai.
Over de aanstaande hervatting der
theedistributie bericht het Bureau
voor Mededeelingen inzake de Voedsel
voorziening, dat daaromtrent op dit
oogenblik nog niets is te zeggen. Het
Thee- en Koffiedistributlekantoor is
bezig met de inzameling eenerzyds
der bons, waarop de winkeliers van
den groothandel thee hebben ont
vangen, en anderzyds der bons, waar
op de grossiers nog geen thee aan
de détaillisten hebben afgeleverd.
Krachtens ministerieels beschikking
van 2 Februari j.1. moeten de détail
listen de nog in hun bezit zynde bons
vóór 10 Februari as. hebben inge
leverd by hun leveranciers, terwyi
dezen vóór 17 Februari aan het T. K. D.
moeten opgeven hoeveel theebons
nog in hun bezit zyn, waarop nog
geen thee aan de winkeliers werd
afgeleverd, met opgave van de namen
en woonplaatsen dier détaillisten. Met
de by het T. K. D. ingeleverde bons,
waarop de groothandel reeds thee
heeft verstrekt aan den détailhandel,
kan men aldus een overzicht van den
toeatand krygen en overwegen wat
ten opzichte van dit artikel, waarvan
de in het land aanwezige voorraden
uiterst gezing sün, kan worden ge
daan.
Ds manufastursirsgsllag.
In de manufactuurbranche worden
de regeeringsmaatregelen om den
kettinghandel tegen te gaan, ten
zeerste toegejuicht doch betreurd dat
die niet twee Jaar eerder zyn geno
men, wyi dan de prysopdry ving niet
zulk een verbazende hoogte zou
hebben bereikt.
Met den kettinghandel zal 't nu
wel uit zyn, Sa door de vastgestelde
bepalingen én zeker ook door het feit
dat ln dit opzicht de exhorbitant
booge winsten door de gelegenheids
handelaren zyn gemaakt.
Desniettemin valt er niet aan te
twyfelen dat de regeling toch nog
veel goeds kan tot stand brengen,
zy 't ook wat laat. En als aan het
ingrypen een schaduwzyde verbonden
ls, is het de last, thans door de bona
fide manufactuurhandelaar en con
fectie fabrikanten ondervonden. Zoo
ging het verstrekken van geleide-
bi) jitten niet vlug,maar alle begin
la moeiiyk,
Thans is echter by ministerieele
beschikking bepaald, dat tot nader
aankondiging, geen aanvraag- en ge
leide-biljetten meer mogen worden
uitgegeven, d.w.z. dat de geheele
aflevering van manufacturen stop
staat, waardoor de bona-flde handel
ernstig wordt benadeeld.
Dat kon de bedoellDg niet geweest
zyn, docb depraktyk is niet anders,
en uit den kring der belanghebbenden
wordt ons verzocht op dezen toestand
de aandacht te vestigen opdat zoo
spoedig mogeiyk zal worden hersteld
het nadeel, aan vele zaken berokkend.
Vssvoadsr.
De Min. v. Landb. maakt bekend
dat veevoeder artikelen, die in de
maand Februari worden toegewezen,
tegen de navolgende pryzen door de
Regeering zullen worden afgeleverd
Haver f 20, erwten en boonen-
riksel f 20, kanariezaad f 20, voer
lonen f 25, voererwten f 25, lnland-
sche raapkoeken f 28, Amerikaansche
ïynkoeken f 30, alles per 100 K.G.
basis onbepaalde merken van La
Platazaad geslagen, bepaalde merken
en soorten, ook schilfers, naar de
gewone verhouding.
Deze artikelen moeten door de
Regeeringscommiisarissen worden
geleverd, vry boord, exclusief zak,
Zemelen, grind, gries zoowel ge
mengd als ongemengd per 100 K.G.
f 12, Regeerlngsvoermeel f 18, Schil
fers van inlandsche raapkoeken f 28.
Kommlas gedood
Terwyi Vrijdagnacht de kommies
Schyven met den hulpkommles Van
der Plaat te Stokkum (gem. Bergh)
op surveillance waren, op circa 100
M. afstand van elkaar, trof eerstge
noemde twee smokkelaars aan. Van
der Plaat snelde zyn collega moedig
ter hulp maar vóór hy ter plaatse
was had 6en der smokkelaars reeds
eeu schot gelost, waardoor de onge
lukkige Schyven onmiddeliyk werd
gedood. Van der Plaat sloeg éénder
smokkelaars, een Dultscher, met zijn
karabijn tegen den grond en wist
dezen te arresteeren. Be tweede, ook
een Dultscher, kwam over de grens
in veiligheid. De gearresteerde ls ge-
vankeiyk naar 'sHeerenberg over
gebracht. Be verslagene was onge
huwd.
Misdaad la hat Haagioha Bosch.
Zaterdagmorgen zyn in het water
naby de Heerenbrug (Haagsche Bosch)
de ïyken gevonden van een man en
een vrouw. Zy waren door touwen
aan elkander gebonden, zoodat het
vermoeden bestaat, dat men hier met
een misdaad te doen heeft. De lijken
vertoonden geen uiteriyke teekenen
van geweld.
Men is er tot dusverre niet in ge-
alaagd de identiteit van deze personen
vast te stellen.
De politie stelt een onderzoek ln.
Esn kss onder ds strast.
Het ,L. Dbl." bevat de volgende
zonderlinge geschiedenis, die zich te
Noordwyk Binnen beeft afgespeeld:
Dat men een koe hoort loeien onder
de etraat is zeker nog nie dageweeen.
Het wonderlijk verechynsel heeft zich
Maandagavond voorgedaan in de
Wilhelmlnaetraat aldaar, en lokte ln
een oogenblik een groote menigte
nieuwsgierigen, allen druk been en
weer hollend. Wat was het geval?
Esn regeeringskoetje, niet al te groot
van stuk, viel door een bouten deksel
in het overwelfde riool lange de
Wilhelmlnaetraat en ging er in de
duisternis van door, angstig losiende,
en nu en dan stilstaand, waar zich
dan telkens een groote menigte ver
zamelde. De slager L. ging het beestje
met een knecht achterna; eenderde
liep het tegemoet, zich bijlichtende
met een elektrische zaklantaarn ,in
the underground". Na eenigen tyd
kwam het beestje na zyn avontuur
ïyken tocht by de openbare echoot
weer ln het wegstervend daglicht en
werd met vereende krachten op het
droge gebracht.
.Revolutie in de keuken". Wat ons
aangenamer toeschijnt dan de echte
revolutie.
Eekele voordrachten werden in 't
Jordaansch gezongen. We kunnen
gerust zeggen dat vooral de dame
daar slag van had.
De voordrachten waren heel aardig.
Den gebroeders D., die een deel er
van hadden, ie dat wel toevertrouwd.
Een voordracht, van den heer B.,
verdient een extra-pluimpje. 't Was
die in Speenhofsch en getiteldLaatste
brief van een Landweerman". Ze
werd met gevoel gezongen en maakte
wel indruk.
Na de pauze, die wel wat lang
duurde, werd gegeven ,De Snoepers",
een klucht ln een bedryf, door Tabics.
't Ging er vrooiyk toe en er werd
braaf gelachen.
Voor het bal, dat toen nog volgen
moest, was biykbaar veel animo.
Landbouw-Boekhoudan.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Hr. Mi. „Zialind".
Biykens heden by het Departement
van Marine ontvangen bericht is
Hr. Ms. .Zeeland" onder bevel van
den kapitein ter zee F. L. Rambonnet
van San Francieco vertrokken ter
voortzetting van de reis naar Neder
land.
Blykens een by bet Departement
van Marine ontvangen telegram ie
eene reddingsboei van Hr. Ma. .Hol
land" verloren gegaan.
.Harmonie".
ie Burgerkring .Harmonie" bad
Zaterdagavond in .Tivoli" een feest
vierende vergadering.
Na een zeer aardige muzikale
inleiding van het .Tivoli" orkest wer
den de talryk opgekomenen verwel
komd door den prealdent, den beer D.
Doornkamp, die een woord van lof
bracht aan de executanten, die den
avond door hun voordrachten en spel
wel aangenaam zouden maken.
Voor de pauze werden een 8-tal
voordrachten gegeven plus een extra
nummer, dit door 4 dames, 't Heette
Daar zyn weinig bedryven, waarby
de ondernemer of de leider niet boek
houdt, al zyn dan ook soma de boe
ken op een heel eenvoudige, vaak
uiterst primitieve wgG Ingericht.
Maar aanteekening wffllt er steeds
gehouden, 't zy de leider zelf dat
verricht, 't zy dat het wordt gedaan
door een daarvoor aangesteld boek
houder.
Alleen het landbouwbedryf is tot
nog toe een uitzondering geweest op
dezen regel. Het behoorde tot voor
korten tyd tot de zeldzaamheden, als
een practisch landbouwer zich de
moeite getroostte aanteekeningen te
houden omtrent de uitkomsten van
zyn bedryf en de reden daarvoor ie
niet zoo heel ver te zoeken.
Vooreeret toch houden onze boeren
er niet van, veel pennen, potlooden
of papier te gebruiken. In hun ge
woon bedryf hobben ze byna nooit
te schryven dan hoogstens een paar
familiebrieven per jaar en due ont
staat er een sekere tegenzin in zulk
werk-
Ia de tweede plaats wordt alles of
byna alles contant gekocht enk con
tant ook geleverd, en waar dit een
enkele maal niet gebeurt, daar heb
ben ze wel zoo'n goed geheugen, dat
ze zeer goed weten te onthouden
wat nog staat te betalen of te ont
vangen. Uit dien hoofde bestond er
derhalve geen reden om deontvang-
«ten en uitgaven te noteeren.
Ia de derde plaats heeft de boer,
die, zooals in onze streek steeds bet
geval is, zelf deelneemt aan de werk
zaamheden van hot bedryf, in som
mige tyden van het Jaar, inzonder
heid in den tyd van zaaieu en plan
ten en meer nog ln den hooi- of
oogsttyd, het zeer druk en ie bet
alleszins verklaarbaar, dat by op
zulke dagen weinig lust heeft in
schrifteiyken arbeid.
En ten slotte waren de methoden,
die tot voor korten tyd op het ge
bied van landbouw boekhouding zyn
verschenen, veel te ingewikkeld en
vereiichte de bybouding der boeken
te veol Inspanning, dan dat met grond
kon worden verwacht, dat dit rlch-
tig en juist zou gebeuren. Eo toch
zoo goed als voor ieder bedryf, is ook
voor den landbouw boekhouding van
groot belang, zoo niet noodzakeiyk.
Wat toch willen we daarmee be
reiken Daar zyn er, die de flnanci-
eele uitkomsten van het bedryf ln
zyn geheel byzaak achten en meer
letten op de zuivere opbrengst der
verschillende onderdeelen, terwyi an
deren, en daaronder wy, meenen, dat
het bepalen der totale bedryfswinst
hoofdzaak moet zya.
Daar zal wel niemand zyn, die
van het grooto belang van dit laatste
niet overtuigd ls. Zelfs al houdt men
geen enkel boek by, dan weet men
toch ODgeveer wel de resultaten van
het afgeloopen jaar en die moeten
worden gekend, want zonder deze
srct het niet aan, de huur- en koop-
vaarde van het bedryf met eenige
zekerheid te bepalenen toch kan
de landbouwer plotseling voor de
noodzakelykheid worden geplaatst
die waarde vaat te stellen, waarby
men llefat de cyfers van eenige jaren
terug moet kennen. Ea boe wil men
die kennen, als men zich alleen op
het geheugen moet verlaten
Zonder die kennie weet een boer
ook niet of hy krachtig kan voort
gaan met zyn bedryf uit te oefenen
in de richting, die hy daarvoor ge
kozen beeft, óf wel, dat het raadzaam
mag worden geacht min of meer
van koers te veranderen.
Van belang ia het verder, dat elk
oogenblik een overzicht kan worden
verkregen van de schulden en vor
deringen, en het is, op zyn zachtst
uitgedrukt, onvoorzichtig in dezen
alleen op 't geheugen te vertrouwen.
Bit klemt te meer, als we bedenken,
dat in tyden van ziekte of by over-
ïyden anderen de zaken zullen moe
ten bestieren en dezen alsdan niet
of onvoldoende op de hoogte zyn
van de schulden en vorderingen.
Voorts is het mede van belang als
men contröle kan oefenen op de kas,
m.a.w. dat men moet kunnen nagaan
of de aanwezige geldvoorraad over
eenstemt met wat beschikbaar meet
zyn. Vergissingen en onregelmatig
heden In uitbetalingen of ontvangsten
zullen op deze wyze te gemakkeiy-
ker worden geconstateerd.
Wie, als ln de meeste streken wel
het geval zal zyn, aangesloten ls by
de Landbouw Onderlinge, zal op 't
einde vun 'tjaar moeten weten hoe
veel arbeidsloon door hem is uitbe
taald en moet dus daarvan reeds
aanteekening houden. Een kleinen
stap nog maar behoeft by te doen
om de boekhouding in baar geheel
ln te voeren.
Wil men zyn bedryf naar den elscb
voeren, dan zal men heel vaak ge
noodzaakt zyn rekening te houden
met wat vroeger ln de zaak is voor
gevallen, en hoe zal men dat kunnen
doen, als men alweer zal afgaan op
het geheugen? Niemand toch zal
kunnen onthouden wat ln een reeks
van Jaren is voorgevallen.
En ten slotte ls het voeren van
een goede, doelmatige landbouwboek
houding onmisbaar met het oog op
de belastingen.
Hoevelen toch zouden heel wat
minder aan den fiscus hebben moeten
offeren, 'tzy in den vorm van in
komsten-, 'tzy in dien van oorlogs
winstbelasting, indien zy geregeld
hadden boekgehouden.
Nu meece men niet, dat dit voor
deel alleen la onze verbeelding be
staat. In geenen deele. Ook de be
lastingambtenaren buigen zich voor
de macht der cyfers.
Hebben we alzoo uiteengezet, welke
voordeelen aan 't voeren van land
bouwboekhouding zyn verhoeden,
dau ryst de vraag wat nog velen
weerhoudt zich daarvoor eenige
moeite te g6trooeten, ook al is to-
genwoordig het bezwaar van Inge
wikkelde methodenabsoluutver vallen.
In sommige gevallen speelt ge
makzucht een groote rol, maar dit
mag toch niet gelden als de hoofd
oorzaak. Dat er zulken onder de
boeren zyn, voorzeker, maar de reden
voor de meeaten zal wel ergens anders
liggen. Velen toch stellen zich bet
boekhouden 70or als zou men byv. na
het gevsn van een cent aan een bede
laar, of na het komen van de markt
onmiddeliyk naar het boek moeten
vliegen, teneinde het uitgegeven be
draglaan te teekenen. Ware dit werke-
iyk zoo, de boekhouding zou zichzelf
veroordeelenzoo iets is natuuriyic
onuitvoerbaar in de practyk.
Dan zyn er ook beei wat, die
meenen op hun manier heel slim te
zyn, door de uitkomsten van bet
bedryf in geen boeken vast te leggen,
bang als ze zyn, daardoor de be
lastingambtenaren al te wys te
maken, welke wysheid zy weer met
hun verdiende penningen zouden
moeten betalen. Moge misschien in
een enkel geval dit waar zyn ge
weest, regel ls 't, velen zullen het
hebben ondervonden, dat de hecren
van de belasting zich niet zoo heel
gemakkeiyk een rad voor de oogen
laten draaien, en waar zy geen be
trouwbare gegevens hebben, dood
gewoon gaan schatten, en die schat
ting, gy weet bet aan den lijve, is
in den regel niet te laag, ja meestal
veel te hoog.
Ten slotte zyn er ook heel wat,
die meenen, dat zy ook zonder boek
houding de uitkomsten van het be
dryf wel weten te beoordeelen en
laten we het eeriyk bekennen, dat
kan.
Om dat te doen, behoeven we
slechts de huishoud- en de bedryfsk&s
streng gescheiden te houden. Wat
voor huishouding moet wordsn be
taald, komt uit de eerste, wat voor
rekening van 't bedryf komt uit de
tweede en na afloop van 't Jaar zien
we de vermeerdering of vermindering.
Maar aan deze wyze van werken
zyn groote bezwaren verbonden.
Het Is n.1. volstrekt nlit denk
beeldig, dat men eoms uit eeu ver
keerde kaa betaalt. Ieder, die twee
of meer kaïeen onder z(jn beheer
heeft, zal dit met my wel eens heb
ben ondervonden en waar dit voor
iemand die boek houdt niet zoo erg
is, omdat dan de fout toch aan 't
licht komt, daar is dat in 't onder
havige goval wel bedenkeiyk, want
er is geen enkel hulpmiddel voor
handen, dat de fout aan 't licht
brengt.
Vergissingen ln de ontvangsten of
uitbetalingen worden allicht door
zoo'n bedrijfsconti 61e nooit bekend
en daar zal toch wel niemand uwer
beweren, dat daarin geen abuizen
plaats vinden.
De ambtenaren van de belasting
zullen er wel geen vrede mee nemen,
als bun zonder meer wordt meege
deeld, zót en zóó /eel ls myn bedryfs-
winst geweest, maar wat bovenal
zwaar weegt Is ditwe missen door
deze wyze van doen de gelegenheid,
de ontvangsten en uitgaven nog eens
na te gaan In betrekking tot: datum,
oorzaak en juist bedrag, en ieder, die
reeds boekhoudt, zal hebben ervaren,
hoe vaak dat dit voorkomt.
(Wordt vervolgd).
INGEZONDEN.
Geachte Redactie.
Ondergeteekende neemt beleefd de
vryheid het volgende te antwoorden
op Uw onderschrift op zyn ingezonden
stukje ^Biersteker contra Spruit".
Dat U, geachte Redactie, het met
de hier bestaande gaeregellng ook niet
eens zyt doet my genoegen, een bewys
te meer dat zy niet deugt.
Uwe meening, dat de gaeregellng
niets heeft te maken met betstand-
puDt van den heer Biersteker in de
zaak Spruit, bevreemdt my. Ik ben
van meeDlng duideiyb uiteengezet te
hebben, dat deze twee zaken eenze'f-
den ondergrond hebben, maar tot goed
begrip wil ik myn meening nog wel
eens weergeven.
•e heer Spruit, als r&adelid den eed
hebbende afgelegd, beeft Immoreel
gehandeld door de Gemeente te veel
te laten betalen, d. w. z. de belasting
betalers, maar ook de heer Biersteker
beeft een eed of belofte gedaan en
h\j is de ontwerper van een gaeregellng,
die, naar verhouding, bet zwaarste
drukt op hen die het laagate inkomen
hebben en daarom ook immoreel ie.
Waar nu, ln de zaak Spruit, de
Gemeente ook niet geheel vry uitgaat,
immers zy beschikte eigenmachtig
over andermans goed en de heer
Biersteker, de geesteiyke vader, was
voor een immoreele gasregellng, paste
het dien beer niet zoo hoog van den
toren te blazen, of was dit soms
booge politiek?
Verder, geachte Redacile, zegt gy
dat ik myn kracht niet moet zoeken
in persooniyke aanvallen, maar dit kon
hier toch niet anders.
Mynheer Biersteker was de ontwer
per van de gasregellng en de persoon