HELDERSCHECOURANT
No. 4904
DONDERDAG 7 MAART 1918
40o JAARGANG
UliB9»»r!C' Pt BOERJf., H»ld>r. Oplaag 640Q e». - Abonnementsprijs; In de »tad *1.—per po»t fl.25, Buitenland f2.25. - Lw— 8 •ent. - Advortwtlên pf fgel 10 wt -f 10 "/poorlogstoesiag.
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
f. Gemengd Nieuws.
2. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Van het Westelijk front.
Berlijn, 5 Maart. Op vele punten
van het front drukke verkennings
actie, roerigbeid van de Fransche
artillerie hier en daar. Op de Oostelijke
Maasheuvela was den geheelen dag de
vuurBtrtjd levendig. Sterke Fransche
afdeelingan deden een aanval, werden
echter teruggeslagen.
Het Fransche bericht meldt van
geslaagde overvallen en het mede-
nemon van gevangenen en van
mislukte overvallen der Buitsehers.
Hat avondbericht van het aanhouden
van den geachutstrfid.
Ook de Engelschen voerden een
geslaagde overrompeling uit en
maakten verscheiden gevangenen.
Van het O o s t e 1U k front.
Z)e Roemfiniöra hebben de Buitsche
voorwaarden aangenomen, waardoor
de wapenstilstand opnieuw in wer
king trad.
Ean Engelsch telegram meldt, dat
Narwa door de' Buitschera bezet is
en dat zij op St. Peter aburgaanrukken.
Van het Italiaansche front.
Londen, 5 Maart. Het offlcieelo
bericht spreekt van zeer ongunstig
weer, waardoor byaa niet kon worden
gevlogen. Brie vijandelijke vliegtuigen
werden vernield.
Da duikboot- en mljnoorlog.
Wolff bericht van het vernielen van
16,500 ton scheepsruimte.
Uit Finland.
Be witte garde heeft na hevlgsn
strijd Lavia genomen en twee machine
geweren buitgemaakt.
Aan het front in Tavastland duurt
de felle strijd bij Manki voort.
Aan het Earélsnfront hebben de
Buitsehers, na een verbitterden strijd
van acht uren tegen Russische marine
soldaten en ongeregelde troepen Ma-
caatelae veroverd.
Bij Pellinge handhaaft de witte
garde zich sedert IJ week in een
strijd tegen een in getal sterkeren
vijand. Be vijand heeft tot dusver 200
man aan gesneuvelden verloren. Be
witte garde had zes) dooden en 60
gewonden.
Stockholm, 5 Maart. Volgens mede-
deelingsn aan Stockholms Tidningen
heeft het schrikbewind der roods
garde te Helslngfors, ten gevolge van
het bericht van de nadering der Buit-
scherB, zyn hoogtepunt bereikt. De
revolutionaire regeering schijnt baar
laatste krachten te verzamelen om
zich zoo lang mogelijk te knnDen
handhaven. Uit Reval zjjn 5000 ge
vluchte Russische soldaten sn roode
garden aangekomen.
Volgens berichten in Stockholm
ontvangen heeft de marine te Hel-
singfors tol vorming van een roode
vloot besloten, die onafhankelijk van
den Buitsch-Russischen vrede verder
strijden wil.
Kruisers zijn van Reval aangekomen
ter bescherming van den Raad van
arbeiders.
Japon on Rusland.
Londen, 5 Maart. Be „Daily Mail"
meldtMen kan verwachten, dat de
onderhandelingen over esn Japansche
interventie in Siberië in het volgende
etmaal hun beslag zullen krijgen. Ds
gezanten van Engeland, Frankrijk en
Italië te Tokio waren gisteren van
plan gemeenschappelijke vertoogen te
houden, welke op een verzoek neer
kwamen, om de belangen der gealli
eerden in Siberië to beschermen.
Men verwacht niet, dat de Ameri
kaansche gezant to Tokio deel zal
nemen aan het gemeenschappelijke
vertoog, maar ook la geen verzet van
Amerikaansche zijde te verwachten.
Be „Baily Mail" voegt hier nog
aan toe, dat de onmiddelfike oog
merken de onschatbare voorraden
van de geallieerden te Wladivostok
en langs de Transsiberische spoorlijn,
die van die haven naar Eurepeesch
Rusland leidt, zijn. Be Japansche
militaire overheid zal mosten uit
maken, hoever zij de beschermende
maatregelen in Slberlö zal moeten
uitstrekken.
Washington, 5 Maart. Men gelooft
dat een militaire actie van Japan op
handen is. Be Amerikaansche regee-
ring heeft haar inzichten hieromtrent
niet doen kennen, doch in diploma
tieke kringen wordt verklaard dat de
Japanners zich-spoedig* in beweging
zullen zetten, ten einde aan alle on
verwachte gebeurtenissen het hoofd
te bioden cn het tot stand komen
van «en schikking met Amerika en
de geallieerden nopens den emvang
en het doel der onderneming aan de
thans aan don gang zijnde diploma
tieke gedachten wisseling over te laten.
Van do Voreonlgdo Staton.
Washington, 5 Maart. Het departe
ment van oorlog deelt mede, dat het
in Frankrijk een groote artilleriebasis
heeft ingesteld, waarvan de bouw 25
millloen dollars zal kosten. Beze basis
zal om vatten 20 groote opslagplaatsen,
12 groote werkplaatsen, en honderd
kleinere winkels en magazijnen.
Er zullen 450 officieren aan ver
bonden zijn en 60,000 arbeiders. Be
bouw is verscheidene weken geleden
begonnen, nadat een groot deel van
bet bouwmateriaal en de uitrusting
in ïrankryk aangekomen was.
departement van oorlog heeft
aaa b%t Congres een krediet aange
vraagd tan 450 millioen dollars voor
het lucht vaart program, ter aanvulling
van de reeds verleende 640 millioen,
Londen, 5 Maart. Het oorlogsdepar
tement in de Vereenigde Staten heeft
de goedkeuring gevraagd van een
crediet van 90 millioen voor den
luchtvaartdienst.
Telegrammen
van keizor Wilhelm.
Berlijn, 5 Maart. (Officieel). Be Keizer
heeft aan generaal-veldmaarschalk
prins Leopeld van Beieren geseind:
In een strijd van 31/, jaar had het
Duitsche leger, In vereeniging met
onze trouwe bondgenooten, aan de
met een verstikkende overmacht ons
land bedreigende Russische legers halt
geboden. In geweldige veldslagen is
de vijand verslagen en in zfin land
teruggeworpen. Be slagen, door de
legers der bondgenooten toegebracht,
hadden het uiteenvallen van het Rus
sische rfik ten gevolge, en aan het
einde van het vorige jaar liet de een
maal machtige tegenstander in het
oosten voor het eerst de wapens zak
ken. Maar toch moest ik nog eenmaal
mijn dapper oostelijk leger tot den
strijd oproepen om den door de Rus
sische regeering op den weg van
onderhandeling geweigerden vrede
met.het zwaard te bevochton. Onder
uw leiding hebben mijn onvergelfike
troepen in weinige dagen hun taak
schitterend vervuld. In hen leeft de
oude aanvalsgeeat. Troepen van alle
Duitsche stammen wedijverden in
taaiheid, en volharding. In onophou
delijke dagmarachen op slechte wegen,
in ijs en sneeuw, gaven z(j het uiter
ste van hun kracht. Be veertien dagen
lange zegetocht in het oosten, rijk
aan groote inspanning en ontbering,
maar ook aan rijke resultaten, zal een
blad van rosm blfiven in d8 geschie
denis van het Buitsche leger. Tot alle
aanvoerders, alle troepen spreek ik
mijn dank en dien van het vaderland
uit. God moge 7erder helpen. Wilhelm,
I. R.
Ook aan Hindenburg heeft de keizer
een telegram van dankbetuiging ge
zonden.
Een tweede brief van Lord
Lentdowna.
In een nieuwen brief aan de Daily
Telegraph spreekt Lord Lansdowne
de meening uit, dat de laatste rede
van Hertling een merkbaren voor
uitgang in de gedachten wisseling be-
teekent.
In de eerste plaats, omdat de rede
den wensch uitspreekt, dat de ver
antwoordelijke vertegenwoordigers
van de oorlog roerenden ©envertrou
welijke bijeenkomst zullen houden
om te beraadslagen, in de tweede
plaats omdat Hertling erkent, dat
men over dien algemeenen vrede kan
spreken op den grondslag van Wil-
son's vier beginselen, ten derde omdat
«Is kanselier verzekert dat hfi met
vreugde zal medewerken tot oprich
ting van een onpartijdig hof van
arbitrage, in de vierde plaats, om
dat hij te verstaan geeft, dat Duitsch-
land er niet aan denkt Belgis to
behouden of het tot een bestanddeel
van Buitschland te maken.
Landsdowne acht de aanvaarding
van de vier beginselen van Wllson
door Hertling, zoover als zfi gaat,
bevredigend. Hy juicht de verzekering
van Hertling toe, dat deze zal mede
werken tot verwezenlijking van een
hof van internationale arbitrage.
Ten aanzien van Belgis, dat Balfour
terecht als een toefssteen voor
Duitscbland's goede bedoelingen be
schouwt, geeft Landsdowne too, dat
uit Hertling's woorden, in het by
zonder in verband met Buitsche
uitlatingen over hetzelfde onderwerp,
zeker valt af te leiden, dat voor
waarden opgelegd zullen worden, die
zullen verhinderen, dat Belglö zijn
onafhankelijkheid herkrijgt.
Landsdowne vindt dat het niet
moeilijk zal z(jn Hertling tevreden
te stellen, als bij werkelijk alleen
waarborgen verlangt, epdat Belgis
niet een terrein veor vijandelijke
machinaties wordt. Hij hoopt dat
Hertling in den loop van de „samen
spraak", die ongetwijfeld voortgezet
zal worden, ons zal vertellen, of dat
z(jn bedoeling is of dat hem heel
andere oogmerken voor oogen ston
den, waarop de pauselijke nota niet
doelt, toen hij die eenigszina onge
lukkige zinsnede opstelde.
Landsdowne zegt dat hfi' niet kan
inzien, waarom de samenspraak niet
met vrucht zou voortgezet worden
of waarom men niet zou bewerken,
dat zij in een vertrouwelijke beraad
slaging overgaat.
Het blad zelf is het overigens niet
met Lansdowne eens. Het zegt in
een beschouwing over den brief dat
er groote gebeurtenissen hebban plaats
gehad sedert de eerste brief van
LanadowneeindeNovemberverscbeen.
De gebeurtenissen bereikten hun top
punt in de aanvaarding van den ver
nederenden en ruineuzen vrede, die
met het zwaard werd voorgeschreven.
Er is maar een manier waarop de
staatslieden der geallieerden, zonder
hun zaak afbreuk te doen en hun
hoop op de toekomst prijs te geven,
zich tegenover dat feit en alles wat
het meebrengt kunnen plaatsen, en
dat is, dat zij hun geest stalen, bun
verliezen afschrijven en zich vast
beraden neerleggen bij het vooruit
zicht van oen verlenging van den
oorlog met zijn ongewijzigde doel
einden: gereehtigheid, bevrijding en
duurzame regeling nog altijd voor
oogen.
Bat is de weg van Balfour en de
weg, dien naar onze overtuiging de
groote massa van zijn landgenooten
wil bewandelen.
Be Westminster Gazette zegt ervan
W(j erkennen, dat dit de manier
is, waarop we van zelfsprekend zou
dendienen te treden in alles, wat
op een toenadering wijst naar den
kant onzer vijanden, Indien we van
hun goede trouw overtuigd waren,
doch wat ongelukkigerwijs een strui
kelblok is, is het bewijs, dat ze ecs
telkens en telkens leveren, dat ze
wanneer ze bepaalde woorden in den
mond nemen, aan ons woordenboek
ontleend, niet bedoelen, wat wij daar
onder verstaan, maar iets, dat naar
allen sebfin lijnrecht tegen onze be
doeling ingaat. Lansdowne doet, zijn
aandacht spannend op wat Hertling
zegt, het zwijgen tot wat Hertling's
meesters aan den anderen kant van
Europa uitvoeren. Baar bemerken we
veroveringsplannen, die schaamteloos
worden doorgezet.
Mogelijk, dat Buitschland, na zich
met Rusland te hebben verzadigd,
bereid zal zyn, om een vrede in het
westen te sluiten op voorwaarden,
die den onzen een eindweegs tege
moet komen en dat de westelijke
rijken tevreden zullen dienen te zijn
met oen stevige combinatie te vor
men, die in hun deel van Europa
een slagboom voor de Pruisische
dwingelandij zal zfin. Doch als dit
het noodzakelijke einde is, dan moeten
we ons niet aan zinsbegoochelingen
daaromtrent overgeven of onderstel
len, dat w!(j een der vier beginselen
van internationale verzoening door
middel van wet en scheidsgerecht
hebben toegepast, die Landsdowne sn
wfl allen verlangen.
De elech nopens
Verdun en Toul.
Berlfin, 5 Maart. Be Norddeutsche
Allgemeine Ztg. schrfiffc ever Pichon's
rede: Bo Buitsche gezant had den
81 Juli 1914 opdracht zich to ver
gewissen over de houding van Frank
rijk en voos dat doel de Fransche
regeering te vragen of zfi in een
oorlog tusschen Buitschland en Rus
land onzijdig wilde blijven. Aan zyn
instructies was het volgende toege
voegd: „Indien hetgeen nist aan
nemelijk is - der Fransche regeering
verklaart onzijdig te willen blijven,
wil U. E. haar dan verklaren dat wij
als panden Toul en Yerdun moeten
eischen, om die te bezetten on na
het einde van den oorlog met Rusland
terug te geven".
Be Buitsche gezant het aan deze
aanvullende opdracht geen gevolg
kunnen geven, want de Fransche
minister-paesldent antwoordde op zfin
vraag omtrent de houding van Frank
rijk „Frankrijk zal doen wat zijn
belangen gebieden".
Raeds den 29.jü Juli had de Fran
sche regeeering St. Petersburg laten
weten dat zfi bereid was Rusland ge
wapenderhand te helpen, zoodat aan
de beteekenis van deze woorden geen
twfifol kon bestaan. Frankrijk had i
dus reeds tot oorlog besloten voor
Yon Schoen de Fransche regeering
naar haar houding vroeg en daar
Frankrfik van zfin besluit geen ge
heim maakte, is het in 't geheel niet
tot onderhandelingen over waarbor
gen der onzijdigheid van Frankrfik
gekomen.
Naar Pichon toegeeft heeft de
Fransche regeering eerst onlangs
keonis gekregen van de aanvullende
opdracht aan Von Schoen. De Fran
sche regeering heeft dus volkomen
onafhankelijk daarvan haar besluiten
genomen.
Wy zouden daarom over deze her
innering aan den 31en Aug. 1914
zonder meer tot de orde van den dag
kunnen overgaan. Daar Pichon er
echter zooveel beteekenis aan schfint
te hechten, willen wfi nog even
stilstaan bfi de vraag, hoe de staat
van zaken zou zfin geweest als de
Fransche regeeritig In haar antwoord
van 1 Augustus beloofd had onzijdig
te blijven. Een belofte zonder meer
ware voor ons natuurlijk waardeloos
geweest, want Frankrijk zou dan op
den loer hobben kunnen liggen om
op een gegeven oogenbliL zfin onzij
digheid vaarwel te zeggen en tot
vijandelijkheden tegen ons over te
gaan. Men behoeft, om dat te be
seffen, maar aan Italifl en Roemen iö
te denken. Daartegen moesten wij ons
waarborgen van militairen aard ver
zekeren.
Deen Oostelijk front moor!
Er is voortaan geen Oostelijk front
meer .De strfid moet dus worden uitge
vochten ln het Westen en in Italië.
Want wel bestaan er nog gevechts
terreinen in Macedonië en in Aziatisch
Turkije, maar daar zfin geen beslis
singen te verkrfigen, die het lot van
den oorlog kunnen bepalen. Voor-
loopig komt men ln het Westen den
tijd van zenuwachtige spanning in
zoover te boven, als zfi zich sedert
den vorigen Vrfidag in talrijke vinnige
verkenningsgeveebten ontlaadt. Be
Duitsche bladen beginnen nu het
publiek aan het verstand te brengen,
dat de verzoenlfikheid van HelUing,
den rijkskanselier, aangaande Belglö
niet heeft "gebaat.
Bat wil zeggen, dat, zoosls de Keizer
het heeft uitgedrukt, davfianden.de
overwinning van Duitschland nog
niet hebben willen erkennen". Deze
keizerlijke uitlating heeft veler ooren
gekwetst: een kwestie van smaak:
„ik noem een vork een vork" zeide
Roemer Visser. „Ons levendig onder
houd eindigde met een bezichtiging
van den tuin", zei de man, die de
achterdeur uitgetrapt was. Als de
entente Elzas Lotharingen terug wil
len hebben, dan beduidt dat toch ook,
dat de vfiand de overwinning van de
entente moet erkennen, het is alleen
eleganter uitgedrukt. Men zou ook,
bfiv. op aesthstische gronden, de af
braak van het Niederwaldenkmal
kunnen eisehen, kortom, het komt
maar op een eisch aan, die een on
verslagen Buitschland toch niet in
willigt, en dan is die omtrent Elzas-
Lotbaringen zeer geschikt, daar bfi
in Frankrfik populair is eu men
allerlei gronden voor de rechtmatig
heid kan aanvoeren.
Pichon heeft, bfiwfize van antwoord
op Hertling, dien eisch nog eens
kracht bfig6zettegelijkertijd maakte
bfi indruk door de publicatie van een
stuk, waaruit blijkt, dat Buitschland,
toen het den oorlog met Rusland een
maal als onvermijdelijk beschouwde,
tot eiken prijs wilde voorkomen, dat
Frankrfik zich de keus zou voorbe
houden van het tijdstip, waarop het
zfin bondgenoot zou gaan ateunen, en
voor dat geval een zeer onbeschaam-
den eisch achter de hand had, waar
door Frankrfik zoo het zich niet
vrfiwillig tot een tweede-rangs-
mogendheid wilde verlagen wel
zou zfin gedwongen om dadelfik van
leer te trekken.
Een en ander is een nieuwe tos
lichting van het feit, dat het Buitsche
veldtochtplan voor een twee-fronten
oorlog rekende met de mogelijkheid,
in het Westen met de hoofdmacht
een verpletterenden slag toe te bren
gen, vöbr dat Rusland tot een offen
sief gereed zou zfin. Op die wfi ze zou
dan de oorlog in een paar maanden
kunnen worden beslist. In werkelfik-
hein was de slag in het Westen niet
verpletterend en kwam Rusland al
spoedig de krachten en de aandacht
van Buitschland afleiden. Nu eerst,
na drie en-een-half jaar oorlog, heeft
Buitschland zich de Russen afge
schud en maakt het zich gereed met
alle kracht lu het Westen te slaan.
Maar hoe zfin do omstandigheden
intusschen veranderd?
(N. R. Ct.)
BINNENLAND.
Dr. B. H. Stsphin
is Maandag te Zwolle overleden. Hfi
was gedurende 25 jaren directeur
geneesheer van het Burgerziokenhuis
te Amsterdam. Bit bericht zal ook
door vele Heldprschen met leedwezen
worden vernomen.
In de laatste jaren vervulde hfi de
functie van inspecteur der volks
gezondheid.
Kisln varlof.
(Officieel.) Behoudens onvoorziene
omstandigheden zullen in het genot
van onbeperkt (klein) verlof worden
gesteldin het tfidvak van 8-18 April
1918 de dienstplichtige korporaals en
manschappen van de militielichting
1915 der infanterie, die in het tijdvak
van 15—17 December 1914 zfin inge
lijfd; op 1 Juni 1918 de dienstplich
tige korporaals en manschappen van
de militielichting 1915 der ponton
niers, die in het tfidvak van 18—19
Januari 1915 zfin ingelfifd.
Do zand- on irlndquaootlo.
Het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken deelt het volgende mede
Door tusschenkonast van Harer
Majeateits gezant te Berlfin heeft het
ministerie van de Buitsche regeering
eens mededeoling ontvangen, ten
antwoord strekkend op het door den
gezant in epdracht der Nederlandsche
regeering gedane voorstel, dat eene
commissie van Nederlandsche des
kundigen zich naar bezet Belgis en
Noord Frankrfik zou begeven om een
onderzoek in te stellen naar de be
hoefte van zand en grind voor bur
gerlijke doeleinden.
Blijkens deze mededeeling acht de
Buitsche regeering de toelichting van
zoodanige commissie in dat gebied
onder de tegenwoordige omstandig
heden ondoenlijk.
Ten einde de Nederlandsche regee
ring nieuwe moeilijkheden te besparen
is zfi evenwel bereid voorloopig van
den doorvoer der genoemde materialen
door Nederland af te zien, hoewel
zfi daardoor in de noodzakelijkheid
komt langs anderen weg te voorzien
in de niet-militaire behoeften van het
bezette gebied. Zfi^handhaaft echter
haar rechtsstandpunt en behoudt
zich voor op de aangelegenheid terug
te komen, indien bfizondere en op dit
oogenblik niet te voorziene moeilijk
heden mochten rijzen.
Engeland an da haar KrSllar.
Reuter meldt uit Londen, d.d. 5
Maart:
In het Lagerhuis stelde de afge
vaardigde Croft de volgende vrageD:
„lo. Is Kr 0 lier de voornaamste
adviseur van het Nederlandsche mini
sterie van landbouw, nijverheid eD
handel in zaka de distributie der
levensmiddelen in Nederland?
2o. Is hfi voor een groot deel ver
antwoordelijk voor den uitvoer van
Nederlandsche landbouwproducten
naar Buitschland?
So. Heeft hfi een groote oorlogs
winst gemaakt?
4o. Is in de verschillende Neder
landsche bladen herhaaldelijk ver
klaard, dat hfi openlyk den Eugelschen
vfiandeifik gezind is?"
In verband hiermede vroeg froft
ook, of Kröller had bepaald, dat Neder
land kolen moest ontvangen en of aan
de Nederlandsche regeering verzocht
was, Kröller uit zfin tegenwoordige
functie te verwfideren.
Cecil antwoordde: „Ik verneem,
dat Kröller de genoemde functio be
kleedt en in verband daarmee ver
moed ik, dat hfi geraadpleegd wordt
in alle aangelegenheden betreffende
den uitvoer der Naderlandsche voort
brengselen.
„Omtrent den export van aardap
pelen verneem ik, dat de hoeveelheid,
welke Nederland in het afgeloopen
jaar naar Engeland heeft gezonden,
grooter was, dan die, welke naar
Buitschland is vervoerd.
„Ten opzichte van de andere ter
sprake gebrachte punten moet ik Croft
er op wfizen, dat het over het alge
meen niet wensshelfik is, in zulke
aangelegenheden vertoogen te rich
ten tot een vreemde mogendheid".
Nog stelde Croft in het Lagerhuis
de vraag, of aan Kröllers stoomschepen
van de Batavier-lijn reeds sedert ge
ruimen tfid belet werd naar Eogeland
te varen en of er in deze aangelegen
heid ook stappen worden gedaan.
Cecll antwoordde, dat enkele schepen
der genoemde lfin voorloopig zfin op
gelegd uit vrees voor oorlogsrisico.
Be geheele quaestie der Nederland
sche scheepvaart is thans ia behan
deling.
Zesvlssh.
Naar het Ned. Correspondentie-
bureau meldt, zal over 2 8 dagen
de verstrekking van zeevisch geheel
eindigen.
De Commissie van Toezicht op de
Zeevisch vereeniging zal, nu de con-
sentgelden door de N. U. M. worden
geïnd, binnen enkele dagen haar kas
uitgeput zien.
Pogingen en herbaalde aandrang
bfi de regeering om een afdoende
comptabele regeling te krijgen, hebben
tot nog toe gefaald.
Grootsteedse!)* oplichting.
Be Rechtbank te Amsterdam deed
Dinsdag uitspraak ln de zaken met
betrekking tot de oplichting der firma
Hoeker ft Zn. voor briljanten ter
waarde van f 11.000 en der Rotter-
damsche Bankvereeniglng voor
f 38.783.40.
De Rechtbank veroordeelde den
23-jarigen koopmanszoon en den 30-
jarigen koopman rasp. tot twee jaar
en tot één jaar en negen maanden
gevangenisetraf met aftrek der pre
ventieve hechtenis voor beiden (ge-
öiacht waa resp. 8J jaar en 2J jaar,
met aftrek der preventieve hechtenis).
Den 30 jarigen gemeenteklerk, die
beschuldigd was van het gebruik
maken van de door de beide andere
beklaagden vervalschte kwitantie en
van heling, werd één jaar gevange
nisstraf opgelegd, zonder aftrek der
preventieve hechtenis (gellscht was
één jaar en drie maanden).
Diefstal en smokkelen.
Te Monster werd aan do pelltie
kennis gegeven, dat op den wagen
van den hoer v. d. E. een kist met
spek enz. zou vervoerd worden. Toen
de bewuste wagen het derp inkwam,
hield de politie voor het gemeentehuis
het paard tegen. Met behulp van al
de agenten werd een groote kist
opengebrokeu, die dicht gespfikerd
en met prikkeldraad omwoeld was.
Heel het dorp liep leeg om dat karwei
gade te slaan. Toen eindelyk de kist
opengebroken was, sprongen daaruit
twee jongelui, onder gelach der om
standers. Onderwfil waren de kiatea,
waar het spek enz. van drie geslachte
varkens werkelfik inzat, reeds ge
transporteerd.
TWEEDE KAMER.
Be Tweede Kamer zette Binsdag
de behandeling van het Levens-
middelendebat voort.
Be heer Koster ?v.d.) zette zfin
Vrijdag afgebroken rede voort. Spr.
dringt op regeeringsinmenging in de
voorziening met kleedingstukken aan.
Levensmiddelen en grondstoffen voor
levensmiddelen worden thans in res
taurants vermorst. Er ls onbillijkheid
bfi de verdeeling. Be regeering moet
de verbitterde stemming waarnemen
en begrijpen.
Spr. wfist op ds willekeur bfi de
aflevering van margarine en varkens-
vleeach. Hfi wil volledige rautsoe-
neering van veel meer artikelen dan
thans en zet de voordeelen daarvan
uiteen.
Spr. zal van het antwoord van den
minister doen afbangen of bfi een
uitspraak van de Kamer zal uitlokken.
Boor de organisatie van de levens
middelenvoorziening worden eeüer-
zfids allerlei bedrijven doodgedrukt,
en komen ln de commissies en
bureaux allerlei personen met een
dutster verleden en zonder kennis
□aar boven. Be gevolgen daarvan
zfin een hopelooze verwarring en
buitensporige hooge kosten.
Spr. klaagt over de nadoelen van
het bedrfif van bakker eo kleine
zandboer en over misbruiken bfi
taxatie». Een volledige herziening
van de organisaties ls noodlg, waarbij
de instelling van een raad van beroep.
Be heer S a n n o s (s.d.a p.) betoogt
dat de volkskracht inderdaad Ifidt
onder den bestaanden toestand.
Spr. vorwfit minister Posthuma
niet krachtig geneeg ingrijpen inzake
de geruchten en feiten van knoeie
rijen, waardoor hot vertrouwen in
de regeering is geschokt.
Hy vraagt of het juist is, dat tot
directeur van het rfikszeepbureau is
benoemd de schoonzoon van een
groot zeepfabrikant.
Spr. vraagt uitbreiding van de
verkrfigbaarstelllng van artikelen
tegen verminderde prijzen.
Be welstandsgrens is practisch
onuitvoerbaar. De regeering beeft
niet alles gedaan om da bevolking
op een behoorlijke wfixe van levens
middelen te voorzien.
Zfi treedt niet rechtvaardig op
jegens de co*peratles, houdt allerlei
tusschenscbakels in het leven door
kunstmatigen steun. Bo geheele be
handeling van het levensmiddelen-
vraagstuk is fragmentarischer is
bfi den minister een gebrek aan
Initiatief en zelf optreden. Hfi waar
schuwt den minister, dat het spaak
loopt op de bureaux. Er moet komen
één Rijksbureau, één staatsbedrijf.
Thans is er een geldverspilling,
die naar niets Ifikt. Ook het wezen
der organisatie moet heel anders
worden. Het lovon in een belegerde
veste stelt heel andere eischen aan
de politiek. Er moet komen een
productie naar behoefte in grooten
stfil en een distributie met een
strenge rantsoeneerlng. Voorts dient
de regeering den aanvoer van grond
stoffen ter hand te nemen.
In Engeland wordt veel meer graan
geproduceerd; dat had deze minister
ook moeten bereiken, terwijl nu het
tegendeel geschiedt. Hfi keurt den
optimistischen toon bfi den minister
af. Er moet van regeeringswege
krachtig worden ingegrepen. Er moet
komen verplichting tot scheuren van
weiland, kunatmeat tegen normalen
prfis moet worden verstrekt. Spr.
dringt aan op de instelling van een
pachtcommisslewet. Be regeering
moet zorgen dat de oogst vlot wordt
opgenomen onder deugde! fike conti öle.
Hoe zal het gaan met den oogst
van het volgende jaar Is er gezorgd
dat die zoo groot mogelfik is?
Spr. critiaeert thans ds distributie-
maatregelen, ln 't bijzonder de vleesch-
en visvoorziening. Het volk ontzegt
den min. zfin vertrouwen ala het
veen voldoende vet krfigt. Be mi
nister moet zorgen dat de menschen
margarine krijgen. Waarom wordt
de koelhuisboter niet gedistribueerd,
waarom ia de kaasprfia omhoog ge
jaagd? Bat alles ls in hooge mate
ergerlfik.
De politiek van den mlniater em
altfid niet meer te doen dan even
noodig was en steeds te laat te komen,
b6eft geleid tot een algemeen fiasco
daartegenover moet komen een ge
heel andere politiek van productie
naar behoefte met een algemeen plan
van wat noodig is en met vastge
stelde winstmarge. Oorlogswinst moet
uit zfin. Noodig is een aigemeene
inventarisatie en atrenger rantsoe
neerlng, meer artikelen in de distri
butie en lager prfizen.
Bat is het program der moderne ar
beidersbeweging. Is dit socialistisch f
Als dit plan verbetering kan bren
gen ln de distributie, dan is het
socialistisch. Bmeenk schrijft in
Patrimonium, dat dit elgenlfik geen
socialistische, maar christelijke poli
tiek is. Bat wil en kan de minister
van landbouw niet. Maar het stelsel
ls apr. liever dan de persoon.
De volkswil, dat is bet doel, waar
heen wfi willen. Spr. roept het volk
op om kalm, maar krachtig aan de
regeering duidelijk te maken, dat
van reactie hier geen sprake mag
zfin, en dat alle maatregelen tot
noodzakelijke le vensmiddelenvoerzie-
ning met spoed en kracht dienen te
worden genomen.
Bes avonds Indische begrooting.
INGEZONDEN.
BoiUn ▼•mntwoordaltjkbatd dar Radaetla.
Het vlsssoh.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik u plaatsruimte
in uw blad voor 't volgende; bfi
voorbaat mfin dank.
Iu de „Held. Courant" van Zater
dag j.1. komt onder het plaatselijk
nieuws een stukje onder bovenstaande
titel voor.
Uit de velgen de in dat stukje voor
komende zinsnede„En Intusschen
hongeren we en moeten we ois maar
zien te behelpen.
't Zal vele huismoeders deze dagen
oen zwaar hoofd geven om een
dragelfike middagpot klaar te maken.
En hoe moet Ja 't tegenwoordig
aanvulleo We voelen den druk der
tijden thans wel zwaar.
Werkelfik, oen betere voorziening
(alleen van vleeach?) hoe dan ook,
is dringend noodig", blijkt m.1, zoer
duidelfik, dat de schrijver daarvan
tot op heden weinig of niets van den
druk der tfiden heeft ondervonden,
erg jammer voor hem, dat het met
„het vJeesch" zoo'n misère la.
Maar in hoevele gezinnen van
arbeiders en ambtenaren, zelfs van
hsn die in dienst dor everheid zfin,
wordt, zoowel hier als elders, kommer
en gebrek geleden en den druk der
tfiden reeds lang gevoeld, zonder dat
de overheid tot op heden voldoende
beeft ingegrepen om al die ontberin
gen zeo gering mogelfik te doen zfin.
Mfin gevolgtrekking uit de hier
boven aangehaalde zinsnede en uit
al het geschrfif over de vleeach-
schaarschto, ls dezs: de bezittende
klasse, welke, ondanks de distributie,
toch van alles wol voldoende voor
raad kon opdoen, gevoelt zich nu bfi
het gebrek aan hun vleosoh zoo be
nadeeld, dat zfi daarvoor geen woorden
genoeg kan vinden en de pers hun
in deze dan ook flink behulpzaam
moet zfin.
Een lesek, die rïeds langden
drük der tijden gevoelt.
Do Inzender overdrijft en trekt
conclusies die wfi er niet ingelegd
hebben.
Hfi citeert niet eerlfik en bouwt
op die oneerlfike aanhaling een heel
betoog. Hfi had zijn wfi ze van voor-
atellen neodig om die conclusie te
krfigen.
Zie maar, hfi onderstreept het
woordje (ham heel dik en gaat dan
laat ons niet zeggenzwammen,
maar redeneeren. Wfi hebben den
nadruk niet willen leggen op ihant.
Dan hadden we dat Immers wel
onderstreeptZooals wfi 't schreven
la er niet nit te balen wat hfi zegt,
uxl, als we 't geschreven hadden
zooals hfi 't thans doet veorkomen.
We zouden hiermee elgenlfik kun
nen volstaan.
Maar we willen hem de volle maat
geven.
Bar betere voorziening, hoe dan
ook, achten we dringend noodig.
Daar maakt bfi veronderatellender-
wfize weer wat bfi. Yan vleeach
alleen? zegt hfi. Maar meneer de
lezer, dat ataat er toch niet. En U
veronderstelt toch wel dat al* we
dat meenden we dat toch ook zouden
hebben geschreven I
We weten even goed alagfi.enbfi
ondervinding, dat arbeiders sn amb
tenaren thans, dat wil «eggen ln ds
huidige, tegenwoordige omstandig
heden (en die zfin niet van vandaag
of gisteren), zware tfiden beleven.
Bat staat er toch I
Wfi geloeven dat de overheid doet
wat zfi kan, maar moenen ook dat
zfi neg meer kan doen.
Maar de inzender overdrijft als hfi
zegt dat de bezittende klasse toch
wel van alles voldoende heeft. Wfi
zfin niet zoo goed thuis in dis „be
zittend# klasse" wellicht, maar weten
tech zier wel, dat ook zfi van ver
schillende dingen slechts mondjss-
maat heeft.
Muit vleeach schrfifc de inzender,
«en beetje smalend. Och lieve man,
de gewone huismoeder haalt in de
week toch eok wei een stukje vleeach I
Hos zou zfi 't anders bfi do achaarachte
aan anders levensmiddelen ook kun
nen klaren? Waarlijk de vrouwen
die wfi Zaterdag by enzen rondgang
In ds verschillende slagerswinkels,
waar vlsesch was, ontmoetten, waren
lang niet allen van „de bezittende
klasse".
Uwe gevolgtrekking is dus nist
juist, evenmin als uw geheele ep zet,
als berustend op verkeerd citeeren.
Overdrijving is nooit goed. Zfi ver
zwakt het betoog als ge het er te
dik oplegt.
Wfi pleitten voor 't algemeen, niet
▼oor een bepaalde klaase, zooals gfi
't wilt doen voorkomen.
Veeg voortaan uw bril eens af en
teek gesn apfikers op laag water en
laat iemand niet ztggen wat bfi niet
gezegd heeft.
Qtzondhelds-Commlssie.
Het „Verslag van de bevindingen
en handelingen der gezondheidscom
missie, ingesteld voor de gemeente
Helder, gedurende het jaar 1917", is
dezer dagen verschenen. Wfi ontlosnon
daaraan o.a. bet volgende:
De Commissie was aan het eind
van het jaar 1917 samengesteld uit
de hoerenG.F. Louwerse (voorzitter),
C. M. Moolenburgb, H. C. Redeke,
J. Spruit en 0. H. Ketner (secretaris).
Vanwege de Commissie ls, in overleg
met haar lid Dr. C. H. Ketner, door
den heer P. Post, gomesnts apotheker,
naar aanleiding van Ingekomen
klachten het drinkwater (regenwater)
onderzocht van Benige perceelen,
terwfil door denzelfden deskundige
een geregeld wekelfiktch onderzoek
van het water der duinwaterleiding
werd verricht.
Verzameling en sfvosr van vuil
(mestvaalten, goten, enz.)
Naar aanleiding van esn voorstel
tot wfizlglng van de Verordening op
de beffing van rechten voor werk
zaamheden van den Gemeente-Reini
gingsdienst, gaf ds Commissie bfi
schrfiven van 80 Maart 1917 als hare
meening te kennen, dat het aantal
„zesmaal psr jaar" als maximum
gsuoomd voor het ledigen van zink
putten, te weinig was, zoodat zfi in
overweging gaf hiervoor te lezen
.twaalfmaal per jaar".
Op verschillends tijdstippen vestigde
de Commissie de aandacht van B.
en W. op verzamelingen van mest
of vuil ln de Walvlschstraat, de Oude
Kerkstraat, de Janzenstraat en de
Hoogstraat. Naar aanleiding van de
belde laatstgenoemde gevallen werd
van B. en W. bericht ontvangen,
dat da bedoelde verontreinigingen
waren verwfiderd.
Riolssrlng.
Op 25 Septembtr 1917 richtte de
Commissie hst volgend schrfiven tot
B. en W.
„Het la aan de Gezondheidscom
missie gebleken, dat bfi sterken
regenval verschillends woningen in
de Kroonstraat nabfi den Parallelweg
onder water komen te staan. Dit
water trekt slechts laDgzaam weg,
zoodat het zich nog na eenigen tfid
onder de vloeren der woningen be
vindt."
„Be nadeelige gevolgen biervan
voor de bewoners, hun meubilair eu
de toestand der woningen behoeven
voor Uw College zeker niet nader
te worden omschreven."
„Baar het voor de hand ligt, de
oorzaak van dit- verschijnsel in de
eerste plaats te zoeken in den toe
stand der gemeente-riolen in de
Kroonstraat en den Parallelweg,
heeft de Commissie de eer U te
advlaeeren deze riolen grondig te
doen schoonmaken."
Naar aanleiding hiervan ontving
i Commissie van B. en W. inzage
van een schrfiven van den directeur
der gemeente-reiniging, waarin ge
wezen werd op don gebrekklgen
tosstand der rloleering van den Pa
rallelweg en op de moeilfikheid om
de putten geregeld schoon te houden.
Be Commissie schreef daarop aan
B. en W,, dat zfi met belangstelling
van den inhoud van dit schrfiven
bad kennis genomen, maar dat zfi
van oordeel bleef, dat de toestand
voor de bewoners der betrokken
woningen onhoudbaar was, zoodat
zfi er bfi het College ten sterkste
op aandrong te bevorderen, dat de
rloleering van den Parallelweg ver
beterd zou worden en dat, zoolaDg
dit niet was geschied, de betrokken
riolen geregeld zouden worden schoon-
gehouden, ook al zou dit eenige
rosten met zich brengen.
Hierop ontving de Commissie bfi
schrfiven van 7 November 1917 van
B. en W. bericht, dat a&n den Ge
meente Bouwmeester en den Direc
teur der Gemeente-Reiniging was
opgedragen voor bet geregeld en
behoorlfik schoonhouden der bedoelde
rloleering zorg te dragen.
Bouwvergunning.
Be eigenaar eener door brand
Inwendig vernielde woning had deze
doen herstellen. B. en W. gaven
echter geane vergunning totbewonlng,
omdat de wening niet voldeed san
artikel 22 der Bouwverordening, dat
voorschrijft, dat in woningen, welke
minder dan vier woonvertrekken
bevatten, een woonvertrek aanwezig
moet zfin, niet kleiner dan 16 M'.
De eigenaar meende, dat deze bepaling,
die alleen geldt voor nieuw te bouwen
woningen, in dit geval Diet van
toepassing was en richtte een adres
aan den Raad, mat verzoek hem van
dit voorschrift ontheffing te verleenen.
De Commissie, om advies gevraagd,
was van oordeel, dat de gevraagde
ontheffing, met het oog op de bepa
lingen der Bouwverordening, be
zwaarlijk kon worden verleend.