HELDERSCHE COIIUT Tweede Blad. DE OORLOG. VAN ZATERDAG 23 MAART I81B De opvordering van onze schepen. Dl bnprikingin in bit Engilschi Lagerhui». Reuter seint uit Londen: Lord Robert Cecil hield de volgende rede in het Lagerhuis. Ik ben overtuigd, dat het Huis in het licht der debatten, die. onlangs over den stand van de scheepvaart gehouden zijn, zal hebben ingezien, dat de oorlogvoering van Buitschland ter zee niet alleen tegen zijn vijanden gericht was, maar tegen de scheep vaart van de geheele 'wereld. Alle naties, neutrale niet minder dan oor logvoerenden, zijn t6n zeerste geinte- resseoerd bij deze onwettige methode. En daaruit volgt, dat naar de opvat ting van deze regeering en van de regeeringen der geallieerden, het een zaak was, die tot leedwezen moest stemmen, dat eenlge regeering deze operaties van Buitschland schijnbaar steunde, door niet het meest vol komen gebruik te maken van de schepen, die haar toebehoorsn. Daarom hebben wi) in de afgeloopen maanden gebracht, door onderhande lingen en overeenkomsten alle mo gendheden er toe te brengen een zoo volledig mogelijk gebruik te maken van haar achopen. En daarvoor heb ben wij ook onderhandeld met Neder land over «ene overeenkomst, waarin een aantal andere zaken geregeld werden zaken, betreffende den uitvoer van Nederlandsche schepen. Se overeenkomst bovatte de be paling, dat van de schepen in qua«stie: niot gevorderd zou worden, te varen in d« z.g. gevaarlijke zone, de zone waarvan da Buitncho regeeriag zich het recht aanmatigt, ze de gevaar lijke zone te noemen. Er was eene zekere moeilijkheid en er was eens belangrijko vertra ging in do bekrachtiging van deze overeenkomst door de Nederlandsche regeering. En men kwam tot een modus vivmdi, .volgons wolken de Nederlandsche schepen/ liggende in havens van de Yereenigde-Staten, die niet gebruikt werden, onder bepaalde beperkingen eu voorwsarden gechar terd zouden worden voor de doel einden der geallieerden. En bij dezen modus vivendi was bepaald, dat een tonnage tot oen maximum van 160,000 ton, gebruikt zou worden om vrachten te vervoeren voor de Belief commiasion for Belgium, onder voorbehoud, dat voor ieder schip, dat uit do Vereenigde Staten met zulk ©ene lading vertrek, een ander schip uit Nederland zou mogen vertrekken, Bat was het punt dat bereikt werd. Toen deze modus vivendi in werking zou treden, deelde d© Nederlandsche regeericg aan de Amerikaansche mede, dat de Buitsche regeering niet toestond dat gedeelte van deiovereen- bomst ten uit7oer te leggen, waarin bepaald word, dat een Nederlandech schip verlof zou krijgen uife to varen van Rotterdam in ruil voor het «chip met de lading voor het Belief comité. Bovendien ontvingen wij ge durende twee maanden na den den Januari geen antwoord van de Neder landsche regeering,-of deze de alge- mcene bspalingen van de scheep vaart© vereen komst kon of wilde aan- nomon. En het Huis zal begrijpen, dat dit tijdsverloop groot verschil bracht in de voorwaarden voor de overeenkomst. Wanneer de overeenkomst in het begin van Januari in werking had knnnen traden, hadden de geallieer de mogendheden gelegenheid gehad, schikkingen te treffen met haar sche pen, waardoor z|j de Nederlandsche schepen hadden kunnen gebruiken op de routes buiten de gevaarlijke zone, en andere schepen in de vaart hadden kunnen brengen op routes, waarbij zij door die zone heen moes ten. Maar aangezien de Nederlandsche rogöCring ons na dien gerulmen tyd geen afitwoord had kunnen geven, ligt het voor de hand, dat wij deze schikking niet hebben kunnen treffen, om t8gemoe& te komen aan de groote eischen van onze scheepvaart, die deze tQd van het jaar natuurltjk stelt, en was de toestand' geheel an ders geworden. Bovendien, na onze ervaring met den modns vivtndi zagen de gealli eerde regeeringen in, dat; zelfs als de overeenkomst bekrachtigd werd, het gebeuren kon, dat de Buitachers zouden overgaan tot de een of andere Actie, die de uitvoering onmogelijk zoude maken. Zy hadden b. v. door uitbreiding van de gevaarlijker zone de geheele overeenkomst waardeloos kunnen maken. Onder deze omstandigheden voelden Wij ons genoopt, de Nederlandsche •regeer in g mee te doelen, dat, daar zij do oorspronkelijke overeenkomst niet had aangenomen, wij nu geen overeenkomst konden aangaan waar in niet bepaald werd, dat de Neder landsche tonnage zonder ©enige voor waarde gebruikt kon worden. Ten einde echter te doen uitkomen, dat wij geenszins wenschten, dat eenig Nederlandsch belang door een zoo danige overeenkomst gekrenkt zou worden, boden w(j aan, afgescheiden van alie gewone bepalingen omtrent huur en assurantie dat, zoo een Ne derlandsch schip door den vijand in do gevaarlijke zone in den fftond geboord word, het bij het einde van den oorlog vervangen zou; worden. Ik durf zeggen, dat dit een vrij jroy&jJ aanbod was. Onder de gegeven omstandigheden echter kon de Nederlandsche regee ring bet niet aannemen, behalve ouder zekere voorwaarden, waarvan er een was, dat de Nederlandsche schepen geen oorlogsmaterialen zul len behoeven te vervoeren. Het is duidelijk, dat in het huidige stadium van d&a oorlog, een schip, dat geen oorlogsmateriaal kan ver voeren, van slechts zeer geringe waai de is voor iemand - bijna alles ia min of meer oorlogsmateriaal. Het Huis zal dus toegeven, dat het 'onmogelijk zal zijn, 'dit te beschou© wen als een aannemelijk antwoord van de Nederlandacho regeering. On der deze omstandigheden voelden da geallieerde regeeringen, dat de eenige weg die voor hen openstond was, het onbetwijfelde en onbetwist bare recht om de diensten te requi- reeien van elk neutraal schip, dat zich in hare havens bevond, op grond van wat, naar ik meen, tech nisch genoemd wordt het recht van angarie. Natuurlijk moet ik verklaren, dat een oorlogvoerende mogendheid, die dit recht uitoefent, verplicht is zorg te dragen, dat aan particuliere be langen in het geheel geen schade wordt toegebracht, maar dat inte gendeel alle voorzorgsmaatregelen worden in acht genomen om te zor gen, dat particuliere belangen op I eenerlei wijze geschaad worden. Voor zoover het de Engelsche regee ring betreft, kan ik. zonder quali- fleatiea of modificaties van eenigerlei aard zeggen, dat de Britscbe regee ring bij de uitoefening van dit recht wenscht te werk te gaan op de meest zorgvuldige en minst lastige wijze, waarop dit tpcht kan worden uitgeoefend. En dat z|j bereid is, be palingen te maken, die, naar ik meen, dezen wensch tot werkelijkheid zul len maken. Zij zal natuurlijk, zoo zij kan, met de eigenaars eene overeenkomst aan gaan, omtrant de huurtarieven en de assurantiewaarde. Z|j zal natuurlijk beloven, dat de schepen aan het eind van den oorlog aan de eigenaars teruggegeven zullen worden en zal verder de eigenaars schadeloos stellen voor verliezen aan de scheepvaart toegebracht door actie van den vijand. En zij is bereid zich te blijven houdpn aan haar aanbod om, na den oorlog een schip, dat door vijandelijke actie verloren is gegaan, binnen den kortst mogelijken tijd na het sluiten van den vrede, te vervangen. Zij zal natuurlijk maatregelen nemen voor de terugzending van de beman ning naar haar.land, en eveneenB zorgen, dat deze met alle mogelijke hoffaiykheid en consideratie wordt behandeld. Verder moet zij natuurlijk de belofte aflsggen, dat Nederlandsche schepen, die na dezen datum een Nederlandsche haven verlaten, niet anders in dienst van de geallieerden gesteld zullen worden, dan bij over eenkomst. Ba? is dus blijkbaar recht vaardig en fair. Anders zouden Nederlandsche schepen, die uitreizen, onderhevig zijn aan requlsitie. Be regeeriDg is bereid nog eene andere belofte te doen. Eristeharer kennis gekomen, dat er ten gevolge van de omstandigheden, groot gebrek aan tarwe is, en zij heeft mot goed keuring van de regeericg der Ver eenigde Staten en andere geallieerden beloofd, dat 50.000 ton tarwe, of een daarmede overeenkomende hoeveel heid bloem, zoo spoedig mogelijk ter beschikking van Nederland gesteld zullen wórden in een Noord-Ameri- kaanoche haven, en nog 50.000 in een Zuid Amerikaansche. Eo men hoopt, dat de Nederlandsche regeering on middellijk van de Hchepen, die in Nederland zjjn gebleven, er zooveel zal uitzenden ala nooAig zijn, om dit koren over te brengen. Natuurlijk zullen de geassocieerde regeeringen zorgen dat deze schepen, voor zoover dat in haar macht staat, gevrijwaard worden voor vertraging en zullen hun allerlei faciliteiten worden verleend. Ik verklaarde zooev9n, dat deze schepenquaestie een deel zal uitmaken van de algemeene overeenkomst. En voor zoover ons en onzen bondge- nooten betreft, zyn wy bereid voort gang te maken met deze overeen komst, die natuurlijk voorziet in de noodzakelijke voorraden voor Neder land en den ruil van goederen uit Holland. Ten slotte zijn wij bereid te .zeggen, dat, hoewel wij geiooven, dat het aantal Nederlandsche schepen, dat zich thans in Nederlandsche ha vens in Nederland of in de Neder landsche koloniën bevindt, toereikend is voor de Nederlandsche doeleinden, wij toch, indien het blijken mocht, dat dit niet het geval is, schikkingen zullen treffan, om in alle Nederland sche behoeften te voorzien. Ik vermeld dit alles slechts om aan het Huis uit te leggen en te bewijzen, dat, wanneer ik zeg, dat de geallieerde regeeringen in deze zaak er zorgvuldig naar streven om aan de Nederland sche regeering in alle opzichten te gemoet te komen, dit niet is bij wijze van spreken, maar een werkelijke, echte verklaring van de intentie, die de regeering bedoelt uit te voeren. Mtdadieling van de Amerl. kaansche legatie. Be Amerikaansche legatie heeft de volgende mededeeling verstrekt: Aangezien berichten uit Nederland" Washington hebben bereikt, welke erop wijzen, dat er misverstand be staat omtrent den aard van de stap- pen, welke gedaan zijn krachtens de jreclamatie van den President van JO Maart omtrent in Nederland ge registreerde schepen, welke zich binnen het Amerikaansche rechtsge bied bevinden, en uit die berichten blijkt, dat er vrees bestaat, dat deze schepen blij vend verloren zullen zijn voor hun eigenaars en do Nederland scha vlag, wordt aan de Amerikaan sche legatie officieel medegedeeld, dat de Vereenigde Staten geen-enkel Nederlandsch schip krachtona de jongste proclamatie van don President, in beslag hebben genomen, maar alleen het tijdelijk gebruik ervan overnemen. Ruime vrachtprijzen zul len worden betaald en de schepen zullen worden teruggegeven na afloop der tegenwoordige omstandigheden en niet later dan aan het einde van den oorlog. Be Vereenigde Staton zullen alle oor logs- en zeerisico's op zich nemen en in geval van verlies door het op treden van den vijand in deoorlogs zone, gelijk deze zijn omschreven op 1 '1918, zal aan de eigenaars de keus worden gelaten om betaling te ontvangen van de waarde van het scbip of het schip vervangen te krijgen bü bet einde van den oorlog, terwijl zij in den tusschentijd intereBt ontvangen voor de waarde van het verloren schip. Be Nederlandsche be manningen en officieren zullen op kotten der Vereenigde Staten worden onderhouden, totdat een geschikte gelegenheid voor terugkeer naar het vaderland zich .voordost. Htderland en de geassocieerden. In de eerste Kamer deelde minis ter Loudon made, gisterochtend ook van den gezant uit Washington be richt te hebben ontvangen, dat da Amerikaansche regeering beBloot tot het in beslag nemen onzer schepen en dat besluit reeds tot uitvoering bracht. Be juiste tokat der procla matie van Wilson is den minister niet bekend. Zonder een schijn van recht is tot de maatregelen overge gaan. Een luid protest van de regeering daartegen zal weerklank vinden in beide takken der volksvertegenwoor diging en in het geheele land. Als het volk uit de beproevingen, die ongetwijfeld het gevolg zullen zijn van het gebeurde, zal zijn opgestaan, zal het de regeering niet kunnen verwijten, dat zfj niet alles deed om het volk die beproevingen te besparen. Verschillende sprekers sloten zich bij het protest der regeering aan. Iin verklaring vin din pnmlir In de Twaids Kamer. Minister Cort van der Linden deed mededeeling van een ontvangen schrijven van den gezant te Was hington, meldende, dat onze schepen in Amerika in beslag zijn genomen. Naar aanleiding van dat fait zeide hjj «Er zijn oogenblikken in het leven van den staatsman, waarop hij uiting moet geven aan hetgeen leeft in zijn gemoed. Regeeriüg, volksvertegen woordiging en volk zijn thans één. Zij zijn neg nimmer zoo eendrachtig geweest ala nu, zonder eenig onder scheid van partij, stand en godsdienst. Ik hoop, dat mijn woorden ver over deze grenzen zullen worden vernomen, indien ik van deze plaata een vlam mend protest doe kernen tegen het onrecht, den dwang en den smaad, die ons werden aangedaan. Boven ons brood en boven onze vloot zijn ons lief onze zelfstandigheid en ons recht. Basraan zullen wij vast houden, daaraan zullen wij trouw blijven tot aan don bedelstaf." Voortgaande, zeide hij, dat de re geering hen schrijven van de ge associeerden niet als een ultimatum had beschouwd. Zij had daarom voor waarden gesteld, die onze zelfstan digheid moesten handhaven. Bit heeft niot gebaatmen ia eenvoudig tot inbeslagneming overgegaan. Wij han delden onder den drang van den nood, pogende de beste oplossing te vinden. Be Voorzitter zegt vervolgens, dat verontwaardiging over het groote onrecht, ona volk dezer dagen aan gedaan, uiting hceft-gevonden door do redevoeringen in dez9 Kamer en door de krachtige rede van den minister, zooeven uitgesproken. Spr. heeft de overtuiging, namens de ge boete Kamer en hét Nederlandsche volk te spreken, wanneer hij zegt, zich volkomen aan te sluiten bü het krachtige protest van den voorzitter van den ministerraad, en deelt aan de regeering mede, dat zy in dez9 moailijke tydon kan verzeksid zijn van den steun der Kamer en het '«hoele volk. (Applaus en geroep jravo l). Het aantal schepen, dat zich in Amerika bevindt, ia nog niet met juistheid te bepalen. Het wordt ge schat op ruim 70. Van d® Maatschappij Nederland zfjn het de stoomschepen Borneo, Java, Bali, Batjan, Boeroe,Sumatra en Banka, en-vermoed6lyk ook do Oranje; van de Rotterd. Lloyddo Besoeki, Malang en vermoedelijk d® Samarinda; van de Holland-Amerika Lfjnda Soestdijk, Zuidefdyk, Gorredyk, Am- steldfjk, Beukelsdyk, Oosteraijk, Wsr- terdyk, Maartensdijk, Sommelsdijk, Rijndam, Waaldijk, Ysseldyk, achie- dijk, benevens de Nieuw-Amsterdam van de Kon. Holl. Lloyd: de Ken- nemerland en vermoedelijk ook de Zeelandiavan de K.W.-I. maildienst de Jan van Nassau; van de Java- China-Japan-lijn: de Tliialak.' Be ,N. R. Crt." verneemt, dat de Geassocieerde regeeringen voor bet gebruik van de gersquireerde Neder- andsche schepen betalen 40 shilling per maand en per ton (de Engelacho reeders. krijgen 12 shilling per maand en per ten). Voor het verlies van een schip wordt 260 dollar per ton vergoed. Reuter seint uit Londen d.d. 22 Maart Wö vernemen, dat aan de haven autoriteiten de noodigs instructies z(jn gegeven om de Nederlandsche achopen in bezit te nemen. Ia de havens van heiVer. Konink rijk liggen tusschen 20. en 26 schepen, gezamenlijk metende c». 80,000 ton. Bij de de noodzakelijke formaliteiten zal de uiterste zorg worden gedragen om de natuurlijke gevoeligheid der Nederlanders te ontzien en er zijn asu de plaatselijke autoriteiten orders gegeven om aan dit punt hun meest nauwgezette aandacht te wijden. Wanneer officieren en equipages naar hun land wenschen terug te keeren, zal al het mogelijke worden gedaan om ze zoo spoedig en gemak kelijk mogelijk fce doen repatrieeren, PLAATSELIJK NIEUWS. 20 Ms. toeslag gis. In ona nummer van heden kan men de advertentie lezen, waarbij wordt toegestaan het rantsoen gas met 20 M8. te overschrijden. WH vermoeden dat de late aankon diging de bedoeling heeft, dat deze hoeveelheid niet zal worden verbruikt. Immers in het tegenovergestelde geval zou men de vorgunning tot een ruimer verbruik in het begin van elke maand bekend maken. Thans, nu wy reeds 23 Maart schrijven, heeft men aan die vergunning niet veel; zoolang men niet wiat, dat een toeslag zou worden gegeven, moet men zien met bet toegestane aantal M1. rond te komen. - Met ingang van de 4184e Staats loterij zyn benoemd: tot collecteur der Staatsloterij te Rotterdam, G. E. J. M. Boelen, thans collecteur, der Staatsloterij te Helder tot colïectrice der Staatsloterij té Helder, mevrouw S. H. Mekking, weduwe van J. W. van Slooten, te Leeuwarden. Haring. Donderdag werden aangevoerd 130 tal on Vrydag 125 tal haring. Pr$js f 12.- k f 15 60 per tal. Eiriti lezing der A. 8. 0. Om half acht, toen wy in de zaal van „Tivoli" verschenen, ter by woning van de lezing van prof. Boeke, was die zaal al voor het grootste gedeelte gevuld met belangstellenden. En vóór den ingang verdrongen zich honderden en henderden menscben, die hun beurt afwachtten. En hoe spoedig de velen ook geholpen werden, anderen namen hunneplaats in, en onafge broken bleef de stroom bezoekers aanhouden. Telkens weer kwamen nieuwe rijen bezoekers bij tien- en twintigtallen tegeiyk. Het was duide lijk, dat, bleef dit zoo doorgaan, de deuren tenslette gesloten zouden moeten worden. Aan alles komt een einde, ook aan de capaciteit van eeno Tlvolizaal en zoo geschiedde het, dat, even voor acht uur, een twee- k driehonderdtal bezoekers moesten worden afgawezan. Met kunst- en vliegwerk, de laatste stoelenreserve des heeren van Twisk, tenslotte met staanplaatsen, werden nog een paar honderd bezoekers binnengelaten, on toen moesten, onherroepelijk, de deuren dicht. Be Vica-Admirasl en de Burgemeester hadden beiden bericht tot hun leed wezen verhinderd to zijn de lezing by te wonen. In de zaal zaten, dicht opeengepakt, de menschen, in afwachting van do lezing, dio de Leidscho hoogleeraar prof. J. Boeke, zou houden over «Het Leven in de Diepzee". Se Voorzitter van de vereeniging «Algemeens Geestelijke Ontwikkeling", de heer Van Gouwelaar, opende met eenige goedgekozen woorden de bijeenkomst. Over het groot aantal bezoekers, dat een eer is voor don spreker van deze avond, drukte hy zijue voldoening uit. Hü deelde met enkele woorden mede, hoedanig het streven is der vereeni ging, die algemeens gesuteiyke ont wikkeling in den uitgebreidsten vorm wil brengen, en bracht dank aan de burgerij, die dit streven heeft getoond te waardeeren,enaan den hoogleeraar, die zich zes weken nadat de plannen ontstonden, beschikbaar stelde voor eene voordracht. Prof. Boeke, die nu het woord kreeg, vertelde in een hoogst boeiende en leerryke rede allerlei wetenswaardigs over bet merkwaardige leven, dat zich ophoudt in de diepten der zeeën. Gansch den avond hing het publiek aan 'a hoogleeraars lippen. Prof,Boeke verstaat by uitstek de kunst populair te zijn; hy vermoeide zyn publiek niet met een geleerde verhandeling, maar droeg zorg nergens zwaar we- tenschappelyk te worden. Be spr. begon eraan te herinneren, hoe de oude zeevaarders, met hun gebrekkig materaal, tevergeefs tracht ten de diepten van deD oceaan te peilen en zoodoende tot de conclusie moesten komen, dat de zee bodem- i loos diep was. Hunne fantasie ging zóó ver, dat zy die zoogenaamde leillooze diepte bevolkten mot allerlei lantastiache gedrochten, waarvan er één, de zeeslang, zelfs nu nog niet iiit den monschelijken geest verban nen ia ©n van tyd tot tyd opduikt. Doch na verloop'van tyd, toen meer en meer een biologisch onderzoek van dan oceaan ontstond, kwam de terug slag', want allerlei feiten wezen er op, die tot gansch andere conclusies leidden. Bat het daglicht ten slotte door het helderste water zelfs werd uitgedoofd en zich hoogstens tot op een diepte van 500 M. liet bemerken, wist men langzamerhand. Dieper dan 500 M. heerschte dus do dichte duisternis. En men wist, dat het dieriyk leven afhankelijk is van het plantaardig; dat zonder het plantaardig leven geen dieren kunnen bestaan. Bit ïykt vreemd, doordat verscheidene dieren zich met vleeeBh voeden. Niettemin is het waar, on als een mensch zich voedt met vleeach, gebruikt hy daar voor een dier, dat zich plantaardig voedt, en wordt alzoo de keten, die planton-; aan dierenrijk verbindt, een voudig een schakel versprongen. Planten nu hebben licht noodig om te leven, en, wetende, dat op de groote diepten derzeeëa duisternis heerschte, redeneerde men aldus: er kunnen daar geen planten loven, dus ook geen dieren bestaan erer is aldaar ab soluut geen leven mogelijk. Men noemde dus de diepte van 600 M. het z.g. nulpunt van het dieriyk- en het plantaardig leven. Hot was de Eagelschman Edw. Forbes, die deze theorie verdedigde, en hij deed dit zóó overtuigend, dat by velen de waarheid ervan doordrong. Interessant is het te zien hoe zoo'n wetanschappeiyke overtuiging als met één slag omvergegooid werd. Men begon plotseling belang te stellen in de diepzee uithoofde van telegraaf kabels, dio gelegd werden door den oceaan. Men moest de diepte der oceanen en de oncvenheden van den bodem kennen, en men ging die diepte psilen. Men stootte op diepten van 8 k 9000 meter. Wat geschiedde er nu bij die pei ling? Er kwamen vaak dieren mee naar boven, en ook als zoo'n kabel, die eenige jaren had gelegen op den bodem van den oceaaD, plotseling afbrak en men hem naar boven baalde om de einden te lasschen bleken die volgegroeid te zyn met allerlei koralen, sponsen, schelp- en andere dieren. Aan Engeland komt de eer toe voor het eerst een. groote weten schappelijke expeditie uitgerust te hebben om de diepten van den oceaan te onderzoeken. Het materiaal, dat zoo'n expeditie meebracht, werd onderzocht en beschreven, en van hoe grootea omvang dat materiaal van éozo z.g. Ghallenger expeditie was, bewijst het feit, dat niet minder dan 30 dikke boekdoelen vol beachry vingen en afbeeldingen hierover ont stonden. Men zag toen in, dat in de groote diepten vaü don oceaan zich een enorme dierenwereld ophield. En, waar zóó 4e feiten spraken, daar vroeg men zich af, waarin de theorie van Forbes, die zóó overtuigend was, had gefaaldboe het bestaan kon, dat al deze dieren, die toch planten leven noodig hadden om te bsstaan, daar konden leven. Nog een andere vraag deed zich veor: hoe konden die dieren leven onder zoo'n enormen druk Wy we ten immers allen, dat op groote diepten, de atmosferische driik ont zettend wordt, dat dieren, die b.v. op 8000 M. diepte gevonden worden, niet minder dan 80 atmosferen druk moesten doorstaan. Hoe kan dat? In die dagen ontstond Barwin's evolutieleerde leer van de ontwik keling van de verschillende dier soorten uit de primitieve oervormen, hoe met de langzame verandering van d© aarde ook de diersoorten veranderden. In de diepzee, wist men, heerschte onveranderiyke duis ternis, en geiyke temperatuur, ter wijl geen merkbare strooming be stond. Bus moesten, zeide men, in de diepzeeën ook de oervormen der primitieve diersoorten bestaan. Al deze verschillende vragen, die zich nu opdeden, werden door den spr. beantwoord, aan de hand'van een aantal lantaarnplaatjes. We kre gen allereerst eenigo oude zeekaarten te zien, waarop de fantastische mon sters der verbeelding waren afge beeld. Be verschillende wetenschap pelijke instrumenten werden ona go toond, het dieplood voor de diepte bepaling enz. Ook instrumenten voor het meten van stroomingen. Want het bleek, dat het oceaanwater op zoo groote diepte niet geheel on al stroomloos is; wel zijn de stroomingen vaak uiterst gering, maar za zyn er. Ook leerde men waarom er steeds dezelfde temperatuur is, Het is jammer, dat #y niet een uitvoerige beachry ving van al deze zaken kunnen geven, maar doordat natuuriyk het licht uitging by de vertooning der lantaarnplaatjes, kon den wy niet aaneengeschakeld onze notities maken. Prof. Boeke liet ons zien hoe men met groot© dreggen den bodem van den oceaan afzocht; hoe dan allerlei fauna omhoogkwam, die een zeer uitgebreid onderzoek eischte; hoe ook bleek, dat de dieren op die groote diepten wel degelijk hun voedsel van planten ontvingen. Mllliarden en milliarden uiterst kleine planttn, het z.g. plankton, nl., drijft in da zeeën; zoodra het afsterft zinkt het uaar beneden, en, de keudore water- lagen werken als 't ware conaer- veerend, zoodat het niet vergaat, maar den bodem bedekt. En ziedaar: het geheim van het dieriyk leven op die groote diepten is verklaard; al die dieren worden gevoerd door dien steeds neerdalendon planten- regen, door een «manna", dat van boven op hen neerdaalt. Spr. liet ons zeer interessante afbeeldingen zien van zulke dieren, die op den bodem van den oceaan groeiende z.g. zeelelie, overblijfsel van vroegere relictenfauua, koralen en sponzen. Zy alle kunnen zich niet van den bodem losmaken, en hunne lange vangarmen openen zich om het voed sel, het plankton, te ontvangen, waarvan zy bestaan. Ook vry zwemmende dieren zyn er: grillig gevormdo vbscben, en ook ten opzichte van ben werd het levensgeheim opgelost. Want de duisternis, die daar beneden hseracht, ia niet abaoluut, en het zijn de dieren zelf, die hun weg verlichten door phospboreicentio. Levendig beschreef de hoogleeraar hoe prachtig een leven daar op don bodem dot zeeën heers ebt; hoe veelkleurig dikwyis het licht is, dat sommige dieren uitstralen; men heeft zslfs photo's kunnen maken van zoo'n dier, dat ai, door duizendep meters water van andere temperatuur, anderen druk heen. naar de opper vlakte was gehaaid, en dat dus al half doed was by zyne vangst, en slaagde niettemin er in met eigen phcaphoreacentie van dat halfdoods dier een vry scherpe photo te maken; bewys hoa prachtig dat licht is. Ook bleek uit het onderzoek, dat de dieren in hun samenstelling niet zooveel van andere verschilden, doch dat enkele hunner organen zich hadden vervormd en aangepast aan de vo?ftuaórde levensverhoudingen. Zoo toonde spr. ons vlsschen met teh>s- copische oogen, met lichtgevende tasthoorna op den kop, ja zolfi wan er één, «het eenige boest, dat zich-' zelf in den nek kan zien", zooals de spr. geestig zeide, dat zyne oogen op lange beweegiyke sprieten heefizltten, dia het naar alle kanten bewegen kan. Tengevolge van het lichtgevend vermogen kunnan deze dieren elkan ders soortgenooten onderscheiden, en hun vyanden ontvluchten. Bat ze onder zoo grooteu druk kunnen leven, komt wegens de cel vorming van hun lichaam, dat uit week, waterrfjk vleoöch bestaat. Als slot zynor Herie gaf spr. do ontwikke lingsgeschiedenis van de aaL Lange jaren heeft m«n tevergeefs gezocht naar de wyzo van voortplanting dezor diersoort. Thans weet men, dat zy oengeheeien ontwikkelingsgang door maakt van het lag® water onzer rivieren naar de groot© diepten der oceanen, alwaar zy eieren legt, die omhoogryzen en aan de oppervlakte tot ontwikkeling komen. Do jonge diertjes, die glashelder en doorschij nend zyn gaan op hunne beurt weder naar de diepten, kortom, er ia by doze merkwaardige diersoort ©en voortdurende afwisseling van verblijf in ondiep en diepwater. Bewys, dat het iiebaam zich geheel aanpast aan deze groote veranderingen van levens- Lomatandigheden. I Aan het slot zynor uiterst belang wekkende redevoering gekomen werd de geestdriftig toegojulchte boog- leeraar door den voorzitter, den heer Van Couwelaar, met eenige passende woorden bedankt, die htm «tot weer ziens" toeriep. De spr. deelde verder mede, dat tengevolge van het groot aantal te- leurgestelden, die thans geene plaata meor konden krijgeD, voer de volgende lezingen vooraf kaarten te krijgen zullen zijn. Wij kunnen hieraan toe voegen, dat de kaarten, vanaf Donder dag der volgende week, reeds ver krijgbaar zuilen zyn aan verschillende, nader bekend te maken adressen. Do eerstvolgende lezing zal plaats hebben in Tivoli op Vrydag 5 April. Hoogst waarschijnlijk zal dr. Van Petch dan eene lezing houden over den Sterren hemel. Uit de diepste diepten der wereldzee naar de hoogste sferen van het heelal: deed men ooit stouter sprong om te komen tot «algemeens geestelijke ontwikkeling 1 Verkiezing Tweede Kamer. De vergadering van Vooazitters en Secretarissen van R. K. kieskring- besturen en van den Alg. Bond van R^ K. kiesvereenigingen in Nederland heeft aan de aangesloten vereenigin- gen een advies gezonden betreffende het stellen van eandidaten voor de a.s. verkiezing. Dit advieB is opgemaakt na kennis name van de groslijsten en daarbij is rekening gehouden met de ver schillende stroomingen in den lande. Het advies luidt om overeenkom stig het voorstel der kieskringen, Helder en Haarlem deze te combi- noeren en daarvoor een geiykluidende lijst in te dienen alsvolgt: 1. Mr. J. B. Bomans, 2. Gh. L. van de Bilt, S. Mr. P. J. Reymer, 4. A. B. Michiolsen, 6. Mr. P. J. vaniSons- beek, 6. J. G. Swing. Neutrale Partij. Gisteravond had een conferentie plaats tusschen eenige belanghebben den en belangstellenden in het Kunst en Amusements-bediöf en den heer Frita Kleinbloesem, lid van het Hoofd bestuur der Neutrale Party. Nadat de bedoelingen en het streven der Neutrale Party deer genoemd Hoofdbestuurder duidelijk uiteen wer den gezet en de aanwezige heeren hierdoor volkomen overtuigd waren van de noodzakoiykhoid deze jonge Neutrale Party te moeten steunen, werd door hen in pricipo besloten te trachten, ook in don Helder een af- deeling dier party te stichten. Tot een voorloopige Commissie vormden zich de heeren kapitein Haak Plaata. Adj., Hazebroek, Directeur Marinekapel, M. P. Polak, Gasino, Schouten «Hotel Bellevue". Genoemde heeren zullen spoedig opnieuw bijeenkomen ten einde een openbare vergadering alhier uit te xchryven, ter definitieve stichting eenor afdeellng. Do Neutrale Party schynt veel aanhang en atoun to verwerven. Opira Troubadour In „Culio". Zondagavond geeft het bekende Opera Solisten-ensemble een opvoe ring van de Opera Troubadour. Bit gunstig bekend staande gezelschap, dat hier reeds 3 malen met groot succes de Faust opvoerde en 2 malon do beide opera's «Paljas" en «Ca- valeria Rusticana", beschikt over uitstekende kiachton, waarvan de opera zangers Mastenbroek en Leen- ciers, geen onbekenden meer voor ons zyn. Bit keer geven zy de zoo populaire Opera «Troubadour", die evenals de „Faust", overal schitterend succes neefc. De hoofdrollen worden vervuld door de dames Ella Idsinga, Bitmar, Brison en de heoren Mastenbroek, Leendera en Oostra. De muzikale begeleiding wordt uit gevoerd door leden van hot Staf muziekkorps der Kon. Marine- onder leiding van den heer Jan van Buinon, terwijl de costumes geleverd zyn door de firma Sernó en do grimeering van huize Meyer la. Voor opera-lief hebbers belooft) het een mooie avond! IJlt het Politli-ripport. Door een bewoner van de Artillerie straat werd Birsdag j.l. aangifte ge daan, dat uit zyn tuin, gelegen aan den Koningsweg, een 100-tal kool- planten zijn ontvreemd. Door een aannemer is aangifte ge daan, dat op 16 Maart j.1. van zyn workplaatx aan de Achtergr.-Zuidz. 2 reepon lood van 1M. lang en 10 cM. breed zijn ontvreemd. Een onderzoek wordt ingeoteld. Maandag 18 doser, 's avonds om streeks 9 uur, werd per telefoon de hulp der politie ingeroepen door den soldaat v. B., wonende Brakkeveld- weg, omdat zyn buurvrouw, de huis houdster 'van zekeren J. K., ook in datzelfde buis «en gedeelte bewonen de, een ruit by hem iDgeslag8U had. Toen de politie ter plaatse kwam en een onderzoek instelde, bleek het, dat de huishoudster van J. K. in beschon: ken toestand verkeerde en de familie v. D. beleedigdo. Op straat gekomen, werd zy door da agenton mede naar 't bureau genomen om haar roes uit te slapen. Maandag j.l., omstreeks 9 ure, werd door een bewoner der Zuidstrast de hulp der politie ingeroepen, emdafc hy levon hoorde in de woning van zyn buurman M., en daar de bewoners do stad uit waren, dacht men natuur lijk aan ongonoode gasten. Terstond stelde de aanwezige agent van politie een onderzoek in. Door overklimming van een schutting kon men in den tuin komen, waar niets onbehooriyks gevonden werd. Ook aan den veor- kant van 't huis was niets te be speuren wat op inbraak geleek. Toen om 10]/f een in de nabyheid wenendè schoonzoon thuis kwam, dio ean sleu tel der woning had, werd door den agent het geheele huis doorzocht, maar er werd niets gevonden, zoodat de verbeelding hier oon groote rol schynt gespeeld te hebben. Maandagavond omstreeks 10'-/j uur vervoegde zich aan het bureau Zuid- straat een bewoonster der Yróonatraat, die mededeelde, dat een haar onbe kend manspersoon trachtte over do schutting op haar oif to klimmen. De politie stelde dadeiyk oen onder zoek in, doch de vogel was gevlogen. Terwyi de vrouw dien nacht by buren logeerde, bewaakte de politie 'a nachts het huis,, zonder eenig onraad te be speuren. Boor een korporaal, dienende by de pantseifort compagnie, werd aangifte gedaan, dat uit esn vlet, liggende in de haven naby de Texelsche boot, ten nadeelo van het Kyk is ontvi oamd een stuk manilla touw, lang pl. m. 16 M. en dik in omtrek ongeveer 8 cM. Woensdag j.l. gaf een bewoner van den Dijkweg kennis, dat hy dien morgen tot de ontdekking kwam, dat van zyn woning een zinken afvoerpyp ter lengte van pL m. 2 M. was ont vreemd. Di ziipdlstrlbutii. Het rantsoen zeep aan merkelijk verlaagd. Hot Ryks Centraal-administratie- kantoor voor de Distributie van •Leven «middelen beofc aan de ge meentebesturen medegedeeld, dat in verband met de vervaardiging van regeeringszeep zonder ïyoollo, welke in voorbereiding is, en door moei- ïykheden by den aanvoer van grond stoffen uit het buitenland, do fabribage van zachte zeep tydelyk atagnatie ondervindt. In verband hiermede zal voorloopig slechts 1 ons perperBoon op hst toegewezon kwantum voor de eerstvolgende periode afgeleverd worden. Voor de komende maanden zal het rantsoen vtn 2'/» ons zeep per periode van 4 weken, worden ingekrompen tot 1 ons gedurende denzelfden tyd. Do volgende week wordt ons verstrekt en vervol gens om de veertien dagen eenzelfde hoeveelheid. Aan de gemeentebesturen is voorts verzocht in hun gemeenten bekend te maken, dat voorloopig geen in- dustriezeep ksn worden afgeleverd. Os strijd in het Westen ontbrand. In de berichten uit Londen, die wij gisteren per bullotin publiceerden, en die wy van het betrouwbare pere bureau V. B. ontvingen, kwam een opmerking voor van den Reuter- Correspondent aan het Britache froDt, dat «de toestand voor het oogenblik wankelend was." Be tot heden ingekomen berichten geven geen aanleiding dit to ver onderstellen wij vermoeden, dat die log. correspondent, van den eersten stoet aan het front te hevig waa geschrokken, en geen raad meer wist.* Uit de verschillende communiqué's van do laatste dagen kan men op maken, dat het Buitsche offensief op verschillende plaatsen van het geheele Weatfront tegelykertydzal losbarsten; op alle plaatsen valt een belangryke toename van het artillerievuur waar te nemen. Allereerst oek in Vlaan deren, aan de beide zy den van Rcims, in Shampagne en voor Verdun. Be eerste stoot tusschen Cambrai (Kameryk) en la Fbre is, volgons hot gisterenavond ontvangen telegram, reeds hard aangekomen. De Duit- schers namen zestien duizend In gel achen gevangon, veroverden 200 kanonnon. Boch het is niet gezegd, dat op dit punt juist de hoofdaanval zal gericht blijven. Eerst als op alle vakken van het geheele front de stryd zal zijn ontbrand, en de te verwachten groote alag goed en wel aan den gang is, zal men knnnen zien, waar bet hoofdoogmerk van het Duitschi offensief te verwachten is. In dl nirsta linie donrgedrongnn. Beriyu, 22 Maart. De legers van prins Rupprecht en den kroonprins Ostende werd van zee uit gebom bardeerd. In Belgisch- en Fransch Vlaanderen duurdo het hevige vuurgevecht voort. Onze verkenningstroepen drongen meermalen de linies van den vijand binnen. Tan ten Z. O. van Atrecht tot La Ftre vielen wy de Eagelsche stellin gen aan. Na een hevige artillerie- voorbereiding en mynworpersactie viel onze infanterie over een breed front aan en vefovorde overal de eerste linie van den vyand. Tusschen La Fère en Soissons, en ter weerszyden van Reims en in Champagne, nam de artillerisstryd in hevigheid toe. Onze stormcolonnos keerden op vele plaatsen met ge vangenen terug. Da legers van von Qallwitz en prins Albrccbt Onze artillerie zette de vornietiglng van do infanterie posities en batteryen van den vyand voor Verdun voort. Ook in Lotharingen nam bet vuur gevecht op verschillends punten in hevigheid toe. Hit offsniiif dar Dultschert in dat Wasten. Beriyn, 22 Maart. Officieel. 9o suc cessen, gisteren in de gevechten tusschen Atrecht en la Fère behaald, zyn, by de voortzetting van onzen aanval, uitgebreid. 16000 gevangenen en 200 stukken geschut werden tot dusver opgegeven. Tóér Verdun bleef de vuurstryd op hoog peil. (Een ander bericht spreekt van 17000 gevangenen en 300kanonnen). Parys, 22 Maart. Officieel avond- bericht: Tamoiyk drukke bedryvig- heid van het geschut gedurende het eerste deel van dag. Ze waa 's mid dags onstuimiger, vooral op verschil lende punten benoorden den Chemin des Dames, in de streek vanCourcy en la Pompelle alamodo in Champagne bezuiden Moronvilers. Drie Duitsche overvallen benoorden Souain en beoosten de Té ton hebben tot niets geleld. Londen, 22 Maart. Router's bizon- dere correspondent in het Britscbe hoofdkwartier seint d.d. heden: de Britsche legers zien in rustig ver trouwen den uitslag van den kracb- tigon afweor tegemoet, dien zo tot dusver den Sutischers boden. Be vijand heeft tet nu toe een gewel digen prijs betaald voor zoo kloine winsten als wat de vruchten van hun machtige inspanning om door te breken zyn. Gisteren zijn in den strijd onge veer 19 vyaudeiyke divisies geïden tificeerd. Het offensief begon met uitvallen en plaatseiyke infanterie- aanvallen na het vinnige voorberei dingespervuur. Deze aanvallen werden In hoofdzaak gefnuikt. Tusschen half negen en tien uur in den ochtend ontketende de vyand een heele reeks forsche aanvallen aan weerskanten van het Noorderkafiaal. Ze zetten drie golven in, de een na do andere. Hier en daar werd onze linie terug genomen. Om vyf uur vielen veracho troepen opnieuw heftig in N.W. richting van Fontaine les Croisilles aan, maar deze poging werd be dwongen door het vemietigingavunr onzer machtnegeweren. Nadat de Duitschera een taktisch voordeel hadden behaald, deden wy gisteravond om zeven uur een tegen aanval met infanterie eu tanks en verdreven hen uit de stelling, die ze hadden vermeesterd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 5