HELDERSCHECOURANT mmmmm N*. 4928 DONDERDAG 2 MEI 1918 46e JAARGANG UltBwrit.Pl MIBJr., H*Hor. »pta«g 050» ex. Abonnementsprijs i In de stad II.—, pw pont 11.26, Buitenland <2.25. Les>x. 8 oent. - Adwrtiotlln per regel 18 wl -f HoorleflttoMlafl. Van het Westelijk front. Be verachilonde berichten maken melding van zware gevechten in Vlaanderen, wa»rbfl alleen de Fran- Bchsn er in slaagden eenig voordeal te behalen. Het dorp Loker, dat in forachtn aanval door de Sulschera werd beaat, kwam door tegenaan vallen weder in handen dor Franscben. Hunne pogingen om ook voorbij het dorp terrein te winnon hadden echter althans volgens het Buitsche be richt geon resultaat. B(j Viller»— Bretonneuoe brachten de Engelschen hunno linie een weinig vooruit. Be aanval dio de Buitschers Haan- dag in Vlaanderen hebben ondernomen EchtJut tot buitengewoon zware ge vechten te hebben geleid. Volgens een bericht uit Londen hebben do Buitschers zich meer dan ooit ingespannen. Bohalve het groote aantal divisies, dat bij het begin van den slig was aamengetrokken, hebban ze zoo iets als 30 nieuwe reserve-bataljons in- gezeLVan ongeveer zes uur's ochtends tot 's namiddags laat hebben Britsche en Fransche artilleristen, mitrailleurs en scherpschutters aan Mn stuk Buitschera gedood. Af en toe werd de druk der dichte drommen erg zwaar en op 66a plek moost do Fransche verdediging een weinig veid ruimen, waar de vijand bizonder op gebrand was. Hun versterkingen waren echter prempt ter plaatse en de doortastende poilu's dreven de buitschers terug naar de lijn, die bun inspanning van don ganschsn dag in een slachtplaats had har- schapen. Mon verwacht dat de Buitschers nog krachtigs pogingen zullen deen om d9 nabij den Kemmelberg ge- Ssgen Mout Noir en Mont des Qats tc nemen. Ia een Engelsch bericht wordt dienaangaando gezegd: Be geallieerden, hebben den Kem melberg verloren, die naar het Noord oosten «n het Zuidwosten toe door do dorpen Kemmtl en Branoutre (Braneter) geflankeerd wordt. Mon vecht nu op den weg Bailleul (Belle)— Yperen die door de dorpen Locre (Loker) en La Clyth (de Kleit) loopt, welke in het legerbericht genoemd zfln. Het Massief van den Mont Noir en don Mont des Cata zal voor de Buitschers moeilijker te bereiken zijn dan de Kemmelberg zoolang Poperinghe niet bedreigd wordt. Pas als do geallieerden op den spoorweg Poperinghe-Hazebroek teruggewor pen werden, zou da slag in Vlaan deren een ©rnstlgen keer nemen. Men moet or rekening mee houden, dat de Buitschers binnenkort een zwaren aanval tegen d6n Mont des Cats, don Mont Noir en den Monnt Rouge zullen ondernemen. Men zal ook niet var mis z()n als men aanneemt dat de Buitschers binnenkort den een of anderen slag tegen do twee vleugols van het Belgische leger zullen onder nemen. Vermoedelijk zal die operatie tegelijk ondernomen worden met die tegen de hoogten in Vlaanderen. Uit Flolaod. Wiborg, een der laatste bolwerken van de Roode Garde is door de Finscho witte Garde genomen zes duizend revolutionairen trachtten naar Fre- drikshamtn door te breken. Be po ging werd evenwel met hooge ver liezen verijdeld. Met doze overwin ning heeft het Finsche leger het laatste, sterke verzet der vijanden gebroken. Da duikboot- on mljnoorlog. Van Duitsche zijde wordt gemeld dat in de Middellandsche zee 5 steom- schepan en 2 zeilschepen, tezamen metende 23.000 ton, in den grond werden geboord. Onder de schepen waren hot Fransche gewapende a.s. Liberia (1042 ten), een groot gewa pend transportschip met I scheor- steonen en een Italiaansch zeilschip met 700 ton ijzer voor Genua. Paisaglortiohlp gotorpadoord. Naar d.d. 29 April nit Holyheai werd gemeld is de „Oronsa", een pMcagiersachip van do Oanadian-Pa- cifio Mfl. getorpedeerd. Be booten werden direct uitgezet en waren in 5 minuten vol. In 10 minuten tijd zonk het schip. Van de duikboot wat niets te zien. Na een half uur in de booten te hebben gezeten werden de schipbreukelingen door een torpedojager opgepikt. 110 passagiers werden gered. Brio leden der bemanning worden vermist. Da oarlagsvlatan. Kapitein Perslus aehrtjft in het Berliner TageblattOp grond van hot onlangs verschenen Taschenbuch der Kriegsflotten, dat gedeeltelijk uit offlcieele bronnen put, is bet moge lijk, zich een voorstelling te vormen var. de aanstaande ontwikkeling van do typen der oorlogsschepen bfl de marine der Entente. In hoofdzaak komen in aanmerking Engeland, Noord-Amerlka en Japan. In Frank rijk, Italië en Rusland z|n tijdens den oorlog geen nieuwe schepen van groot type op stapel gezet. In de eerste plaats dient er de aandacht op gevestigd te worden, dat de beuw van groote gerechts schepen niet opgegeven is. Bij de Entente bestaat geen overeenstem ming over de keuze van het type. In Engeland is sedert 1914 geen enkel linieschip meer gebouwd, en liet men alleen llniekruisars van sta pel loopen. In de Vereenigde Staten daarentegen is een reeks van llnie- schopen en slagkruisers gebouwd, terwijl men in Japan sedert 1914 slechts oen linieschip van stapel heeft laten loopen. Hieruit blijkt dus, dat dc ervaringon ln den oorlog neg niet gadoogen een oordeel te vellen over de doelmatigheid van de ver schillende typen der groote gevechts schepen. Elzis-Lotharingan. Rsed* meermalen is er sprako ge weest van het plan der Buitsche re- geering om Elzas-Lotharingen te vordeelen tutachon Boieron en Prui sen. Ook de Saksische Tweede Kamer heeft zich mot dit pion bezig gehouden. Gttather (vrijz.) opperde den Elzas bfl Beieren, Lotharingen bfl Pruisen te voegen en ook Baden e9n part toe te kennen. Hij betoogde, dat elke beslissing alleen met toestemming van het land zelf en den Elzas aar Landdag mag worden geveld, Als vertegenwoordiger der regce- ring antwoordde gozant von Loipzig Over de toekomst van Lotharingen lz wel van gedachten gewisseld, maar de rflksregeering heeft nog geen be paalde voorstellen aan den bondsraad gedaan. Bo wijze, waarop het land tot nu toe aan Builschland was ge hecht, Is niet proefhoudend gebleken, met name de eigen staatsregeling niet. Op dezen grondsiag mocht men niot doorbouwen. Ook de Saksische regeering is daarvan overtuigd. Het is echter nog niet bekend, hoe de kwestie in haar geheel zal worden opgelost. Di kluriohthervormlig Ir PrulttR. In een druk bezochte zitting van het Pruisische Huis van afga vaardig den op 80 April 1.1. stelde bfl den aanvang van de tweede lezing van het wetsontwerp op de herziening van 't kiesrecht de centrum-afgevaar digde graaf Spee uit eigen naam (dus niet voor de fractie) voor om do kies- rechtbervorming tot na de vredos- sluiting te verdagen. Het voorstel werd mot stormachtige toejuichingen en handgeklap door de rechterzijde en enkele centrumsafgevaardlgdon begroot. Be vice-president van het staats- ministorie, dr. Friedberg verklaardo Esn uitstel van het plechtig aange kondigde wetsvoorstel voor onbo- paalden tfld zou den binnen landschen vrede ten zeerste in gevaar brengen. Be regeering zou daarop met de uiter ste constitutioneel» consequentie moe ten antwoorden. (Toejuichingen links Pachnicke (V. P.): Het voorstelis een hoon voor de koninklflke bood schap, het ministerie en bet land. (Bravo 1 links.) Ik verspil geen woord aan hot voorstel on stel voor te stem men bfl naamaafrosplng. Adolph Hoffmann (onafh, soc.)Bfl aanneming van hot voorstel zou ik de atrflders aan het front opwekken om den stifld te staken. (Kreten: foeil Landverrader) van rechts. Spr. wordt tot de orde geroepen). Hirsch (soc.): Be aanneming van het voorstel Speo zou verlammend werken op den geest der troepen. Lohmann (nat.-hb.)Wfl zullen een parig stemmen tegen hot voorstel- Spee, dat den ernst van het uur verlaagt. Hoydebrand (cons.): Het voorstel verrast ons. Ik stsl daarom voor de zitting een uur te schorsen. Ad. HoffmannBit voorstel is een nieuwe poging om uit te stellen. Pachnicke betreurt, dat het voorstel- Spee den afgevaardigde Hoffmann gelegenheid gaf tot opmerkingen, waarmee niemand, behalve zfln aller naaste vrienden, zal instemmen. Hierop wordt besloten de zitting een uur te schorsen. Na heropening der zitting werd het voorstel-SpöB met 338 tegen 60 stemmen verworpeneen lid onthield zich van stemming. Na de stemming wees de minister president Graaf Hertling erop, dat het voorstel voor gelflk kiesrecht gehandhaafd moest blflven. Het is wenschelflk zeide spr. dat wfl sposdig tot een beslissing komen. Op het oogenbllk is in bet volksbewust zijn het gelflke kiesrecht de spil waarom bot openbare leven draait. (Instemming links en bfl het centrum; rechts wordt «Neen I" geroepen). Uit verschillende volkskringen vernam ik telkens: .Ba quatztie van het gelflke kiesrecht moot beslist wor den." Bewonderenswaardig is de eenstemmige houding van ons volk tijdens don oorlog, die eenstemmig heid zal nog versterkt worden wan neer gfl de al te ver gaande be zwaren in de kiesrecht-quaestie zoudt opgeven. Heydebrand (cons.) verklaarde jAla het gelflke kiesrecht ingevoerd wordt, zal bet karakter van het Huls niet alleen wat de getalsterkte der partflen betreft gewijzigd worden,' maar ook innerlijk. Het zal dan niet meer mogeiflk zfln den Pruisiechen Staat in atand te houden zooals hfl thans is." PLAATSELIJK NIEUWS. Te Haarlem slaagden voor het het acteexamen L. O. de dames C. Warner en P. Swart, alhier. Be heer A. N. Dtkker te Anna Paulowna, slaagde Maandag te Rotter dam voor het diploma radiotolegraflit He klasse. Be Blrecteur van het Postkantoor Helder brengt het volgende ter kennis van hot publiek. Be door de Buitsche Autoriteiten in beslag genomen post voor en over Engeland, welke 19 Januari 1917 werd verzonden met het si. .Prins Hendrik" der Stoomvaart Maatschappij .Zee land" en te Zeebrugge moest worden gelost, is thans, voor zoover niet aan gehouden, naar hare bestemming doorgezonden. Da aangehouden stuk ken zfln door deze Autoriteiten aan het Prflegerecht te Hamburg ver zonden. Aanvragen tot bet vrijlaten der in beslag genomen stukken moeten nlterlflk 12 Mei a.s. bfl genoemd Prfls- gerecht worden ingediend door een te dier stede bevoegd Buitsch advocaat onder overlegging, voorwatdeaange- teekende stukken en waardezendingen betreft, van de door de postkantoren van afzending voor deze stukken af gegeven ontvangbewijzen. Ter bevordering van een spoedige overkomst naar Hamburg van de op doza aangelegenheid betrekking hob- bonde brieven, verdient het aanbe veling do verzending daarvan te doen plaat» vinden op dan voet van aan- geteekend expresse-stuk. Beafrenders der aangeteokende stukken en waarde- zsndingen zfln, voor zoover zfl bekend waren, door het Hoofdbestuur der Poatörflen en Telegrafie beroids om trent de inbeslagneming hunner stukken ingelicht. Bljbslsch Museum. Het is «en ln menig opzicht interessante tentoonstelling, die dezer dagtin in de Lutharichs Ksrk in de Weezonstraat is gehoudon, uitgaande van het Nederiandsch Bijbelgenoot schap. Eene tentoonstelling namelijk van allerlei voorwerpen of modellen van voorwerpen, die betrekking hebben op het leven in het Heilige land, in Egypte on het Romeinscbo rijk. Een tentoonstelling alzoo, die een kflk geeft op veel, dat wfl alleen van hooren zoggen kennen, en dio ook uitdrukkingen, dia ln den bflbel staan, wat meer doen tpreken. Weet u bijvoorbeeld wol, wat de sprinkhanenplaag beteekende? Sprink hanen, niet waar, dat zfln van die aardige kleine diertjes, die wfl ala kinderen vingen in het gras,ten minste, ala ze nietwipweg waron. Maar de sprinkhanen uit den bflbel zfln reuzen van wel baast een doei meter lengte. Er is er een te zien op deze tentoonstelling, en een paar duizend van zulko gasten op bezoek, is een feit waar rekening mee moet worden gehouden. Ook is er een kameraad van hem, esn schorpioen, gezellig beestje van dezolfdo afmetingen, met een paar sterke scharen. En om bfl do entomologie to blflven: de heilige scarahms, de kevor der oudo Egypte- naren, in wie zfl, wegens zfln snelle vermenigvuldiging in het slib van don Nfll, het zinnebeeld d«r onsteifolflk- hetd zagen, hesft er ook een plaatsje. Yan de wfl ze waarop de oude Romeinen schreven, vindt men hier een voorbeeld. Er ]s een model met schrijfgereedschap, perkament, papy- rysrol, inktkoker. Er ia zelfs een heel mooie kopeton schrijfkoker, dio in dan gordel word gedragen, aooals Ezochiöl ons vertelt. Bit stuk is ontwijfelbaar echt. Men vindt er verder modellen van spingereedschap, van landbouwwerktuigen, o.a. een olfl venpers, een ploeg, eendorschslede, en nog vele andere. Ook is er een model van een Ooatersch rotsgraf, zooals dat waarvan in de Evangeliën sprako ie, met den verschuifbaren steen voor den ingang. Er zfln modellen van tabernakels, van don tempel van Herodes, van een aycagoge, een Maccabeeéulamp, een Arabische tent, halskettingen en sieradtfta van de Oostersche vrouw, hoofddoeken, Interessante Arabische tafelkleedjes, zooala die werden uit gespreid in de tent om gasten te ontvangen, een dergelijk kleedje met Egyptische hieroglyphen, en nog veel, vael meer. Zoo is er bijvoorbeeld een uitge breide collectie ansichtkaarten, mun ten, penningen, amuletten, alle be trekking hebbend op den bflbel en het Heilige land. Hieronder zfln fraaie Joodscbe Nieuwjaarskaarten. Er iigfc ook en het is voor taalminnaars wel interessant dit eens te zien een boekje, bevattend don bflbeltekst .Want alzoo Hef heeft God de wereld gehad, dat hfl zflnen «eniggeboren zoon".enz., In alle talen, waarin de bflbel vertaald is. Onder dit begrip .talen" most men ook verstaan .dialecten", maar er zfln in elk geval ruim 300 van zulk# tongvallen. Een curiositeit van de tentoonstelling is een exemplaar van den kleinsten bflbel, die bestaat: een complete bflbol in het formaat van een lucifers doosje. Hfl kan slechts met een vergrootglas gelezen worden. Er is nog veel meer te zienhet spreekt vanzelf, dat Joodsche wots- rollen niet mogen ontbreken iu esn dergelflke collectie, noch ook de palimpsesten, waardoor soms menige belangrflke vondst onder den later aangebrachten tekst is teruggevonden. Maar wfl deden slechts hier en daar oen greep, om te doen zien, hoe hier, in klein bestek, veel wetens waardigs en interessants bijeen is gebracht, hetgeen men voor luttels entrée bezichtigen kan. Be tentoonstelling is nog tot heden avond 10 uur geopend. Om 4 uur en 8 uur wordt door een der predikanten e6Q verklaring van een en ander gegeven. Virainlglng „Ambachtsschool voor Holdor on Omstreken". Bovenstaande vereniging hield Dinsdagavond eene algemeens leden vergadering. De voorzitter, de heer B. H. Grunwald, hield eene openings rede, waarin hfl de aanwezigen wel kom heette en zfln voldoening uit drukte over de groote opkomst, die bewflst, dat het werk van bet bestuur zeor op prfls wordt gesteld. Spr. zette vervolgens uiteen, hetgeen in den jongster» raad over de ambachts school is besloten, n.1. dat de Raad niet mede ging met bet voorstel van B. en W. tot ovorname van de schooL Men hoeft de overname niet bestreden, slechts wilde men eerst d8 plannen zien van da school. Tenslotte is het plan van den heer Biersteker aan genomen om eene conferentie te hebben met den heer De Groot, in specteur Midd. Onderwfls, Ona bestuur hoopt, dat het dien heer zal gelukken het groote nut van een nieuwe school aan te toonen. In de toekomst toch zal het van meer belang nog zfln dan thans om geschikte mannen af te leveren, die bekwaam zfln voor bun taak, en hoe grooter hun aantal is, des te grooter is het belang en de beteskenis hiervan voor ons land. Straks komt de groote vraag naar werklieden, die den naam van ons land zullen hebben hoog te houden. Spr. hoopt, dat de heer de Groot den Raad daarvan moge overtuigen. In de debatten werd spr. ook ver weten langs de zaak henn te gaan. Spr. betoogde echter de ondoenlijkheid voor bot Bestuur om plannen te maken voor een nieuwe school, zoo lang men niet de zekerheid bad van de overname der oude. Als die er is, zullen wfl niet wachten tot de oorlog geëindigd is. 09 notulen van de vergadering van 14 November 1917 worden gelezen on onder dankzegging aan den secre taris goedgekeurd. Be Voorzitter doolt mede, dat de heeron Houwing, Slingervoet Ramondt, Flaes, Van Couwelaar on Francken mot kennisgeving afwezig zfln, deels wogens uitetedigheid, deels wegens verhindering van andoren aard. De Birecteur, da heer Beisoling, leest bet door den secretaris uitge bracht Jaarverslag over 1917 voor. Bit wordt onder dankzegging goed gekeurd en vastgesteld. Daar het g8drukt wordt en aan de leden zal wordan toegezonden, kunnen wfl met deze vermelding volstaan. De rokening en verantwoording 1917 slait in ontvangst en uitgaaf met een betrag van f311344.434. Een nadeollg saldo van het begin van het jaar, groot f 1887.47, is terugge bracht tot f1202.004. Namena de Commissie benoomd voor het nazien deser rekening en verantwoording adviseert de heer Mtyers tot goed keuring en dochargeering van den penningmeester, den bser Kastelfln, voor diens beheer. Mededeelingon. Tot iseraar voor voortgezet lager onderwijs is bencemd de heer A. F. Kemperman te Ny verdal, die zflne functie bereid aanvaard heeft. Een nieuwe salarisregeling ia ontworpen, en ter goedkeuring aan den Minister van Binnenlandache Zaken gezonden. Be arbeid hiervoor is niet gemakkelflk ge woest.Rekening moest worden gehouden met wat aan andere ambachtsscholen geschiedt. Be belangen èn van personeel In van leerlingen moesten zooveel mo geiflk worden behartigd. Zouden we bier goede krachten krflgen en die willen beheudon, dan moost ook een goede regeling worden ontwerpen. Door de tijdsomstandigheden is eene nieuwe regeling oorspronkelijk al uitgesteld, doch nu kon zfl niet lan ger wachten. Esn regeling als de onze dient voor model voor andere inrichtingen, dat is reeds overtuigend gebleken. Het beatuur is er in ge slaagd eene goede regeling te ont worpen, waarmede het personeel in alle opzichten tevreden kan zfln. Boor bet groote aantal leorllngen- metealbewerkers was het noodig een nieuwen leeraaf op te roepen. Een voordracht hiertoe is aan den Mi nister gezonden. Voor den ni9uwen cursus hebben zich 71 leeriicgen aangemeld. De school telt thans 191 leerlingen, waar van 116 smids bankwerkers, 20 tim merlieden, 8 meubelmakers, 48elec- triciens. Indien hot aantal blflft stij gen, zal de noodzakelijkheid van eene nieuwe school we! spoedig blijken. Een aanvankelijk plan tot bfl bouw van een tijdeiflk lokaal schrikte af wegens dc kosten. Het Bestuur ba- sloot in ieder geval dit jaar nog af te wachten, misschien dat binnen niet al te langen tfld ttt verandering kan worden besloten. Onder dankzegging aan de aan wezigen en met do boop, dat bat volgend jaar verdere plannen kunnen worden gemaakt, werd de.vergadering hierna gesloten. Arrondlssimiats-Rechtbank te Alkmaar. Uitspraken van 30 April. Sjoerd P., z. b., Helder, diefstal telefoondraad, eiach 14 dagen ge7. Hitspr.conform. Ie. Johannes Augustinus V., stoker, Helder, 2s. Jan K., id. id,, diefstal van hout, eitch le 2 m. en 2s 1 maand gev. Uitspraak ieder 2 maanden gev. voorw. met 8 proefjaren. BINNENLAND. Vardadlgiagsbalastlagan. De Tweede Kamer heeft Dinsdag met 59 tegen 2 stemmen (do heeren Patfln en IJzerman) aangenomen het wetsontwerp tot verlenging van de verdedigingsbelastiogen en heffing over het jaar 1918/19 van 50 opcenten op die belastingen. Mr. Aug. Philips. Be Nederlandsche gezant te Wash ington, mr. Aug. Philips, ls Maandag avond te '«-Hertogenbosch aange komen, waar hfl voorlooplg ten huize van zfln zwager, den heer Van Rflckevorsel zal verblijven. Kaartin. Se minister van landbouw, nflver heid en handel heeft met Ingang van 15 Mei voor kaarsen vastgesteld een maximum prfls in den kleinhandel van f0.60 per pak van 800 gr. netto; de prijzen voor andere gewichten □aar evenredigheid. Maximumprijs boter. Be Minister van Landbouw heeft met ingang van 1 Mei voor boter een maximum-kleinhandelprfla vaat gesteld van f 1.60 por 4 K.G. Dura varksns. Op de Tielache markt liep Maandag de prfls der biggen op tot f 45 per stuk. Be klainsto van do aangevoerde bracht nog f 85 op. Esn varken, dat een volwassen man hfl behoeft geen maciste te zfln met gemak dragen kon, bracht f 180.— op. Opgebracht. Het nieuwe Nederlandsche atoom schip .Hollandia I", groot bruto 733 register ton, beboorende aan de Scheepvaartmaatschappij .Hollan dia", is op zfln eerste reis van Rotter dam naar Gothenburg, naar Swine- münde opgebracht. Bruine booRan op gischaurd grasland. lo. De premie voer den verbouw van bruine boonen op gescheurd grasland is «■erhoogd en gebracht op f 15.— per 100 K.G. tot ten hoogste f 850.— por H.A., terwfll hst Ryk voor de gesogste beonon esn prijs garandeert van f 32. - psr 100 K.G. 2o. Be gelegenheid b»3taat in plaats daarvan voor iedere H.A. van hot Rijk te ontvangen door middel van ten pachtcontract: f 250.— voor hot scheuren; f 35.— por 100 K.G. vóór de eer ste 1000 K.G. boonen f 32.- per 100 K.G. voor al het meerdere. Aan de verbouwers, die een pacht contract sluiten, worden d« zaai- boonen op vertoon van een schrijven dor Cultuurcommissie, waaruit blijkt dat een pachtcontract zal worden afgesloten, door de erkendo zaad- bandelaars geleverd tegon f 35.— per 100 K.G. franco, zonder zak, ten hoogste 200 K.G. per H.A. De geoogste boonen moeten droog en marktschoon worden afgeleverd. Aanmelding uitorlflk 4 Mei 1918 bfl de Cultuur commissie voor Noord holland te Alkmaar. Varbsterlag va» de faaveo te Vllsslagen. Ingediendis een wetsontwerp tot verbetering van de haven te Vlts- singen. Voorgesteld wordt van rijkswege uit te voeren de werken noodlg om de verbetering van de bultsnhavon te Vlissingen door den aanlog van esn havenkom ter lengte van 650M. met een bodembrsedte van 200 M. en ter diepte van 10 M. onder N.A.P. met bflkomende werken. Tot de uitvoering zal niot word«n overgegaan dan nadat de naasts ba- l&nghebbonden zich hebben verbonden f 900.000 in de kosten van de werken bfl te dragen. Zal de verwachting betreffende den vooruitgang van de haven te Vlis singen niet worden beschaamd, zoo betoogt de minister van Waterstaat in do memorie van toelichting, dan zal het noodig zfln de haven te ver beteren. Do wflzo waarop de verbetering zou behooren te worden tot atand gebracht is onderzocht door «en com missie van advies, bfl welker samen stelling ook op ds belangen van de landsverdediging en van de scheep vaart ward gelet. Be commissie adviseerde om eene eventueels verbetering van de haven te doen bestaan in een vergrooting van do buitenhaven, terwfll naar haar gevoelen aan het verlangon van de M&atschappfl .Be Schelde" om voor haar worf een uitgang naar zee te verkrijgen met zoodanig* door- vaartwfldte en diepte, dat zfl in ataat zou zfln om mede te dingen naar den bouw van vaartuigen van groote afmetingen, zou kunnen worden vol daan door don bouw van een keer sluis ton zuiden van de bestaande groote schutsluis. Omtrent de voorstellen van de commissie werden belanghebbenden, onder wie Gedeputeerde Staten van Zeeland, het gemeentebsetuur van VlissiEgen, alsmede de Kamers van koophandol en fabrieken aldaar en te Middelburg geraadpleegd. Het bleek, dat uitbreiding van de buiten haven werd toegejuicht, doch dat bet denkbeeld van uen bouw van een keersluis bfl deze lichamen geen in- stemming kon vinden en aan esn schutsluta van groote afmutingen de voorkeur werd gegeven. Aan den bouw van een keer- en in nog grooter mate aan dien van een schutsluis van groot# jifmetingen zouden intueschen bflzondere mooie- lflkheden verbonden zfln met het oog op do plaatselijke gestolidbeid. Een beboorlflke toegang naar de binnen haven zou dan ook een som van 9 miüioen gulden vorderan, gerekend volgens prflzen, walko vóór den oorlog als normaal golden. Bez» som schflnt veel te hoog voor het daarmsde te bereiken voordeel. Be vraag roos daarom of het wel licht de voorkeur zou verdienen de binnenhavens niet te bestemmen voor groots vaartuigen, doch voor deze laatste ligplaatsen te maken door vergrooting van de buitenhaven; immers zou dan, indien daar tevens terreinen werden ingurlcht voor industrieels ondernemingen, ds keer sluis feitelijk alleen noodig zfln veor de werf van ,De Schelde". Thaua wordt dit punt nr.d«r onderzocht. Aangezien hst rflk bfl het bsdrflf van ,Be Schelde" ook financieel is betrokken, zal het noodig zfln, dat met baar omtrent do nieuwe inrich tingen en de daarvoor noodige ter reinen een overeenkomst worde aangegaan. Dit punt zal evenwel eerst aan de orde behoeven te komen, wanneer in beginsel is besloten tot verbetering van de tegenwoordige buitenhaven. Bit laatste nu is de strekking van het wetsontwerp. De kosten van de werken met het verplaatsen van de twee bestaande aanlegpontone worden geraamd op rond f8.000.000, volgens eenheids prijzen, welke voor den oorlog ala normaal golden. Havaa ta IJmuldsa. Bfl een wetsontwerp tot aanvulling en verhooging van het IXde hoofd stuk der Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1918 wordt voorgesteld f 1.886.000 uit te trekken voor aan koop van gronden ten Noorden v&a het kanaal van Amsterdam naar de Noordzee ts IJmulden. Hoewel ingevolge de wet van 2 Januari 1917 het Rflk d« beschikking kan verkrflgen over de eigendommen noodig voor den bouw van de nieuwe echutslule ca. te LJmuiden, en het ter onteigening aangewezen terrein ruimte genoeg biedt voor d* uitvoering van eenige uitbreidingswerken, be hoort toch, zegt minister Leiy in ds Memorie van Toelichting, de aandacht gevostigd te blij ren op de terreinen in den omtrek, die in aanmerking zouden komen voor werken van openbaar nut. Hierbij wordt in de eerste plaats gedacht aan den aanleg van aanloophavens. Het is dan ook voor het Rflk van groot belang op een zoo gewichtig punt, als de mond van het Noordzeekanaal ls, op ruime schaal grond in eigendom te hebben met het oog op de ontwikkeUDg daar ter plaatse. De Onteigeningswet ran 1851 iaat intusscben niet toe op be doelde gronden thans beslag te leg gen, doch or doet zich een goede gelegenheid voor om over die gronden of aitbana over een gedeelte daarvan de beschikking te vorkrflgen, doordat het comité inzake de oprichting van een hoogoven-, staal- en walawerk in Nederland onder meer het oog heeft laten vallen op een terrein, gelegen ten noorden van de sluizen te IJmuiden. Het comité Is geslaagd om van ds Maatschappij De Breeaaap het recht van koop tot 81 December a.a. te verkrflgen voor het geheel# terrein- complex der maatscbappfl tegeneen prfls, welke overeenkomt met f 0.625 per M'. Wordt het hoogovenbedrflf niet daar ter plaatse gevestigd, dan zal het Rflk door tusichenkomst. van het comité het gehsele grondbezit kunnen koopen voor den prfle, dien eerstgenoemde daarvoor zal moeten betalen en voorts de op den koop vallende kosten mooten vergoeden. Wordt het hoogovenbedrflf aldaar wel opgericht, dan zal bet Rflk van het comité allten het westelflk ge deelte van het terreincomplex kunnen koopen. Ia het eerste geval zal het Rflk do beschikking verkrflgen over 292.18.42 H.A. voor rond f 1.886.000. In bet andere geval zal het Rflk over 197.18.42 H.A. kunnen beschikken voor rond f 1.278.000. D* Artllltrla-lnrlchtlagaa. Be directeur der Artillerie-Inrich tingen aan ds Hembrug heeft bekend gemaakt, dat eerstdaags zullen worden vastgesteld de dagen, waarop de fabriek zal worden heropend. Bo stekenden, dio voor herplaatsing ln aanmerking wenscbcn te komen, moeten daarvan reeds thans schrifto- lflk, met opgaaf van adres, da directie in kennis stelten. Aan hen dio zich opgovon, zal voor zoover on naarmate zfl weder te werk kunnen worden gesteld, bericht wordon gozonden met opgaaf van den datum, waarop zfl wuder kunnen beginnen. 0* baskotbakkarijen. Het Bureau voor Modedoelingen inzake do Voedselvoorziening meldt: Gelflk de Minister van Landbouw, Nijverheid eu Handel in de vergade ring der Esrste Kamer toezogde, is andermaal overwogen of sluiting der b&nketbskkerflen in het belang der voeiaelvoorzieninggewenachtzouzfln. De vraag ia ampel besproken in eene vergadering met de vertegenwoor digers van de besturen der groote gemeenten en het bestuur der Vsr- eeniglng van Nederlandsche ge meenten. Baarbfl is ook hst denk beeld van een eanheidskeek onder zocht. Boor het doen bakken van zulk een koek, waarvan het boven dien nog zeer de vraag was of zfl in den smaak van het publiek zou vallen, zou in ieder geval het be zwaar van groote werkloosheid, die in het bedrijf zou ontstaan, niet worden *nderrangen. Wat nu het bakken van koek, taartjes, e. d. be treft, werd andermaal gezegd, dat de geringe hoeveelheden meel, die daar aan worden beateed, dusdanig wor den verwerkt mst andere grond stoffen, dat een product ontstaat, hetwelk in alle lagen der bevolking zeer gewild la sn een cfl voeiae! op levert, waarvan de voedingswaarde grooter is dan de hoeveelheid meel die rr veor wordt gebruikt. H*t werd daarom ongewensebt geoor deeld tot sluiting der banketbakke rijen over te gaan. Aohtdulzand guldta vsrnlst Dinsdagmorgen omstreeks tien uur viel in de Ka'.veratraat voor hst café ^Da Karsebocm" to Amsterdam oen man flauw. Hij werd het café binnen gebracht en daar bijgebracht. Toen de man weer bfl kennis kwam, waren zfln eerste woorden: .Waar ls mfln tasch?" Hfl deelde verder msde. dat hfl in dienst was van de flrmaMetz Co. in de Leidicbsstraat en onge veer f8000.- had gehaald van de Rolterdamsche Bankvereeniging. Ver moedelijk is de tasch met geld den man ontglipt toen hfl ineenzakte. De kantoorlooper is al meer dan tien ja&r bfl de flrma ln betrekking. Sabolgakletter? In de .Vosaische Zeitung" vinden Wfl, zegt bit „H.blad", een artikel van Georg Bern hard over ds betrek kingen van Buitschiand tot de neu trale stoten - in het bflzonder Neder land. Na is de heer Bernbard een Buitsch publicist, wiens woord niet steeds de meenlDg van zeer gezag hebbende kringen in Buitschiand vertolkt, dit niet als representatief voor de Buitsche openbare meenlnf beschouwd behoeft te worden. Wfl zullen daarom een groot deel van zfln betoog laten .zeilen" in de eerste plaats dat waarin bfl verklaart dat spoedig Buitschiand en Japan do eenige naties in de wereld zullen zflD, die iets in Oost-Aztë te zeggen zullen hebben en dat bet lot van onze koloniën van .Zukunftaabmachun- gen" tusschen Japan en Buitschiand afnangen zal, zoodat wfl Buitschiand wel te vriend mogen houden. Boch wat verder In d* .Vosslsche Zeitung" geschreven wordt en ver moedelijk dus toch de instemming van een doel van het Buitsche publiek heeft, verdient wel eenige aandacht. Zoo b.v. dezo opmerking: ,Ook in Nederland heeft d* druk der Entente ten slotte verhoudingen geschapen, die voor Buitschiand op den duur, althans bfl een verdere uitbreiding, onduldbaar mo9ton wor den. Eu juist de groei der zaken in Holland bewflst, hoo dezelfde maat regelen die aanvankelijk als geheel neutraal beschouwd kunnen worden, opeen gegeven oogenblik automatisch in partijkiezen ontaarden." Eu dan verder: .Baarbfl komt bet naar onze op vatting bMiemaai niet meer op zui vere rechtsvragen van do neutraliteit aan. Want ook de quaestie van de achcepsruimte, die tusicben Enge land en Holland zweeft, kan, gezien de concessies, die Holland onder den druk van Engeland moest doen, in geen opzicht meer blflven bestaan bfl esn zuiver rechtsonderzoek. Wordt Holland echter ter eener zflde objec tief onneutraal, dan zal het zich ter andere zflde tot gelflke concessies moeten voorbereidon. Omdat neutra liteit nu eenmaal niet een quaeitio van rechten maar van daden is, en in dien toestand is het werkelijk niet gelukkig gezien, als enkele Hollandsche bladen bet noodzakolflk achten met de sabel te kletteren eu het te doen voorkomen alsof Holland bereid zou zfln een oorlog met Buitschiand te voeren." Ban gaat de heer Bernbard voort te betoogen, hoe sterk en machtig en alles overwinnend Buitschiand is. Wfl willon even nadrukkelijk hier tegenover stollen dat voor ons neutra liteit wbl oen rechtsvraag is. Zeker, onze rechten zfln overtreden door de oorlogvoerenden on wfl hebben ons krenkingen van onze rechten laten welgevallen. Het meeat, verreweg hec meest door Buitschiand. Wat Buitsch iand met zfln dulkbootea tegen onze scheepvaart bestaan heeft, spot met elk reeht. Boch wfl hebben steeds verklaard, dat wfl de integriteit van ona grondgebied zouden handhaven, wfl hebbsn steeds verklaard, dat wfl niet vrflwUllg aan eenige onneutrale daad zouden mededoen. En dat, daar van zfln wfl vast overtuigd, zal onze regeering niet doen. Ook met de Limburgsche spoor niet. Ook mat het zand- en grindvervoer niet. Wfl hebben geon oorlog verklaard aan Buitschiand, nech aan Engeland toon zfl de rechten van ons, neutralen, met voeten traden. Maar wfl hebben nooit tot eenige onneutrale daad medegewerkt. Eu dat zullen wfl in de tcekomat niet doen. Wfl hebben niet toegestaan dat ena grondgebied ge- schenden werd. En dat zullen wfl in de toekomst niet toelaten. Als de heer Bernbard nu de verklaring, dat wfl den grond van ons vaderland zullen verdedigen .sabelkletteren" noemt, dan toont hfl geen begrip van óo beteekenii van bet woord to heb ben terwfll hfl in zfln eigen vaderland de Juiste beteokenia toch zoo goed had kunnen leeren begrijpen. Be heer Bernbard hesft, wfl moeten wal zeggen, de onbeschaamdheid het zonder daadwerkelijk verzet toelaten van bet in beslag nemen onzer sche ien door de geassocieerde mogend- ïeden oen .eonceasie" onzerzijds te noemen, die Buitschiand recht op andsre eonceasie» zou geven. Wfl achten die opmerking een onbe schaamdheid omdat juist volgens de algemeen erkende Buitsche opvattin gen van internationaal recht, die in beslagneming volkomen rechtmatig en billijk was. Het is dan ook vol komen zeker, dat, indien Nederland sche schepen ln Dultscbe handen waren, en Buitschiand bad dezelfde behoefte aan schepen voor het vervoer van krflgsbchosften die de Entonte gevoelt, Buitschiand met heel wat minder pourparlera die schspen on middellijk ln beslag zou hebben ge nomen, zioh beroepend op de een stemmige en eensgezinde meeniog van alle Buitsche rechtsgolserden ten aanzien van het angariereebt. Be daad is geheel ln overeenstemming met hot Buitsche rechtsgevoel. Nitt met het *nM. Wfl hadden bet recht.een protest te nlten. Maar hieruit blijkt tevens, hee verkeerd bet was niet te erkennen, dat Amerika voor zfln handelingen inderdaad formeel «eni gen, schoon naar onze meening een z*er onzekeren, rechtsgrond had. Badelflk wordt nu aan de andere zflde gezegd: zfl hebben het recht verkracht, na mogen wfl het ook doen. Och waarlijk, meneer Bernbard, Buitschiand heeft nooit op eenig precedent gewacht als het er om ging om zoDder eenigen rechtsgrond onze schepen te vernietigen eu onze zeelui te vermoorden. En als dat ge schiedde, hebben wfl nooit met onze .sabel gekletterd". Neen, oorlogs zuchtig zfln wfl nletl Wfl willen ons veel smaad, veel onrecht laten welgevallen om buiten dezen men- schenmoord, deze massale steden- en l&ndvernletiglng te blUvon. Maar zelfbewust medewerken aan oen onneutrale daad dat zullen wfl niet. Al reeds daarom niet, omdat dan eerst recht ook de .andere zflde" wat de heer Bernbard .concessie»" noemt, zou willen afdwingen en wfl voor onze daden en beslissingen eiken vasten koers, elke leidende gedachte zonden miiaen. En wfl van de eene concessie ondtr bedreiging in de andere zouden vallon. Om ten slotte, met smaad sn spot bsladen, toch in dsn oorlog gesleept te worden. Neen, niet slechte onze nationale eer, niet in de eerste plaats zelfs onze nationale eer, maar ook en vooral onze drang tot zelfbehoud, onze nationale veiligheid eischt, dat wfl ons strikt en atipt aan de inter nationale verdragen en bepalingen en gewoonten houden en recht noemen wat die voorschrijven. En dat wfl hen, die onze grenzen zonden willen overschrijden om te nemen wat wfl niet goven willen, met de wapens keereu. Ala de beer Bomhard dat kletteron met de tabel wil noemen, ja, dan kletteren wfl bard met de saboL

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1