In verband met den Hemelvaartsdag
zal ons blad morgen (Woensdag) op
den gewonen tijd verschijnen.
DE OORLDD.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Begrafenis slaehtoffers
Frans Naerebout.
Op het korkhof te Huisduinen had
Maandagmiddag eene indrukwekken
de plechtigheid plaats. Vyf van de
slachtoffers, die by hst ongeluk aan
Hr. Ms. mynenvisicher Frans Naere
bout waren omgekomenen wier lijken
men gevonden heeft, t.w. de matrozen
le kl. J. Schenk en M. Hoek, milicien
hofmeester C. J. Havekost, milicien
stoker M. Erkelens, stoker landstorm
J. C. Yerharen, werden aldaar ter
aarde besteld.
Be stoet, die by het Marino hos
pitaal werd opgesteld en de gansche
lengto besloeg van de Hoofdgracht,
stond onder leiding van don luitenant
tor zee le klasse G. L. Hseri», Com
mandant van Hr. Ma. Mynenlegger
Medusa. HIJ werd voorafgegaan door
een vuurpeloton van 16 mau
ondar bevel van een aergeantmajoor
der mariniers. Daarna volgden do
vijf lijkwagens, bedolven onder
bloemen, terwijl een volgrytuig met
de overige kransen volgde. Aan
het hoofd van den stcet liepsu ver
scheidene hoofd- en andere officieren
Z. Ex. de Vicb-Admiraal, Stellingcom
mandant van den Helder W. Naudia
ten Cate, de kapitein ter zee Jhr. C.
Hooft Graafland, adjudant van H. M.
de Koningin, commandanten en offi
cieren van verschillende schepen.
Van allo schepen was één officier
an één z.g. „baksvclk" aanwezig
de manschappen, die tezamen één
„bak" vormen van Hr. Me. Emma
van elk twee. Verder adjudanten,
onderofficieren, korporaals en man
schappen, adelborsten, in de stel-
ling geinterneerde Belgische on Eu-
gebiche militairen, enz.
Ook het stafmuziekcorpa der Kon.
Marino was in den stoet.
Een ontzaglijke monscbenmassa
was in dit middaguur, waarop anders
nagenoeg iedereen thuis was, op de
boen. Ter handhaving van de orde
waren op verschillende kruispunten
en bruggen militaire patrouilles ge
plaatst, ook op het kerkhof waren
do toegangelanen afgezet.
Onder de indrukwekkende muziek
van de kapel onder leiding van den
luitenant kapelmeester Hazebroek
zette de stoet zich te ruim 1 uur
in beweging. De regen, die den ge
heeleu voormiddag zonder ophouden
gevallen was, was juist opgehoudon
en een aarzelend voorjaarszonnetje
brak door.
Toen de stoet te ongeveer drie
uur op het kerkhof was gearriveerd,
werden de vyf lijkkisten, nadat het
vuurpeloton de gebruikelijke eerbe
wijzen had gebracht, in ééa geza-
meltJkeu grafkuil afgelaten. Hoewel
b\j het naderen van den stoet de
toegang tot het kerkhof W38 afgezet,
waren vóór dien tyd reeds zeer velen
op den doodenakker aanwezig, welke,
diep onder den indruk, de plechtig
heid bewoonden.
Nadat de muziek een laatste ko
raal had aangeheven, trad Zijne
Excellentie ds Vice-Admiraal Naudia
ten Cate naar voren om namens den
Minister van Marine en hemzelf een
laatsten groet te brengen aan v(jf
van de tien opvarenden, die bij de
uitoefening van hun plicht jammer
lijk waren omgekoman. Ztjne Excel
lentie hoopte, dat de pogingen om
de .Frans Naerebout" te lichten,
zouden slagen, opdat ook aan de an
dore vijf slachtoffers dezer ramp een
hen passonde begrafenis kan worden
gegeven. Een lichtpunt in'deze ramp
is, dat de overlevenden geen van
allen zwaar gewond zijn. Moge het,
aldus besloot de spr., voor de bloed
verwanten een troost zijn, dat het
gansche personeel der marine met
hen meetreurtl
Namens het personeel van den
mtjnendienst sprak de luitenant ter
zee le klasse C. L. Heeris. Diep
getroffen waren allen in den Helder,
aldus zeide spr., bij het vernemen
van uozo ramp, en aDgslig werden
do berichten omtrent de bemanning
verwacht. Spr. heeft persoonlijk do
measchea van de .Naerebout" gekend,
en hen leereu hoogachten en waar-
deeren. Vooral in deze droeve dagen
geldt voor alie zeelieden het .me
mento mori". Deze slag is bitter, ook
voor de nabestaanden, doch het moge
hen eon troost zijn, dat het personeel
van den mijaeodienst met hen
medoloeft. Aan den naam van den
zeeheld Frans Naerebout zal voortaas
hun aller naam verbondon blijven I
Het overlovende personeel van de
„Frans Naarebout", allen gewond,
woonde de plechtigheid bij. Wij zagen
den majoor-machinedrijver HablGus
door twee kameraden ondersteund,
leunend op een stok hij was aan
het been gewond, don commandant
van het bootje, opper schipper Gay aard,
wiens gansche gezicht bedekt was
met pleisters, en de overigen, wier
namen wij vermeld hebban, en aio
mat doodsbleoke gezichten hunnen
kameraden de laatste eer bewezen.
Onder de op het kerkhof aanwezigen
merkten wij nog op den burgemeester
van den Helder, den beer W. Hou wieg.
Namens de families bedankte de
luitenant ter zee Heorie voor de
betoonde belangstelling. To half vier
was de droeve plechtigheid sfgeloopon.
Do voorjaarszon scheen over de
door do vele regens iler laatste dagon
frisch groene weilanden. Rondom
staken do eersto bloempjes schuchter
haar kopjes uit het gras: madeliefjes,
en boterbloemen, en de teere pinkster
bloem. In de blauwe lucht stoeg de
leeuworik omhoog, pijlsnel, loodrecht,
en zijn jubellied doortrilde den ether.
Die vielen Toten, sie liegen und
(achwcigsn
Da „8 11".
De berglngsvaartuigen van de firma
Dirkzwager hebben gisternacht bet
voorschip van de op 80 Maart ver
ongelukte torpadoboot .Gil" gelicht
•n te Terschelling aangebracht.
Huisduinen Badplaats.
Aan dm Raad.
Van de Keru-Commisaie der Com
missie voor verbetering van den
Economischan Toestand der Ge
meente (de algemeone Vooizitter.de
Voorzitters der drie sub Commissiéo
en d9 algomeene Secretaris) ontvin
gen B. en W. hoL hieronder afgedrukt
ccbri)7en.
Aangezien B. en W. zich met. de
daarin vsrvatto voorstellen kunnen
vereenigen, geven zfl ju overweging,
dieno -ereonkomttig te besluiten.
Aan Huren Burgemeester en
Wethouders der gemeente
Helder.
De Commissie voor de Economische
Ontwikkeling der gemeente heeft de
ear bet volgendo onder de aandacht
7an uw college te brengen.
De Commissie, welke zich hoeft
gesplitst in drie afdeelingen
a. een afdeeling voor de ontwik
keling van Huisduinen ais badplaats;
b. een afdeeling voor het Ver
keerswezen
een afdeeling voor Landbouw,
Haudel en Nijverheid;
is van oordeel dat het vraagstuk
der bevordering van de ontwikkoliog
van Huisduinen tot badplaats zoo
spoedig mogelijk moet worden ter
hand genomen.
Het komt haar niet on waarschijn-
lijk voor, dat onmiddellijk na den
oorlog hut getal dergenen, óie bo
hoefte zullen hebben om eenigeu t{jd
in fton rustige badplaat* door to
brengen, zoor groot zal zQn. Aango
zien dan een groot deel van Europa
voor de Duitsclrers vrytfel gesloten
zal zjju, mag men aannemen, dat
dezen voor een groot deel de Noord
zeebadplaatsen in ons land zullen
opzoeken.
Iadien Huisduinen dan in staat is
om vreemde gasten te herbergen,
bestaat de mogelijkheid, dat het
blijvend in de der Noordzeebad
plaatsen wordt opgenomen. Afgezien
hiervan, acht de Commissie het niet
onwaarschijnlijk, dat, wanneer de
zaak niet te grootach wordt opgezet,
een eventueel te stichten badhuis
ook door bezoek van gasten uit one
eigen land rendabel kan zyn.
Mei de stichting der badplaats
Huisduinen moet naar de meening
der Commissie een begin gemaakt
worden op een plaats, waar de moge
lijkheid voor verdere uitbreiding aan
wezig is.
Het komt h&ar voor, dat dit slechts
het geval is ten Zuiden van het tegen
woordige dorp, buiten den middel
baren verboden kring van het fort
Kijkduin. Zij heeft daarom het oog
gevestigd op de duinterreinen, die
onmiddellijk aansluiten aau de duinen
der gemeente-waterleiding, n.1. onge
veer op het puut, waar de Strooweg
overgaat in den Zanddijk.
Deze plaats is op het oogenblik
wellicht eenigaziaa afgelegen. Eenor-
ztjds is echter dit bezwaar op den
duur gemakkelijk te ondervangen, aan
den anderen kaut zal het den eersten
tyd wellicht juist eenigermate als een
voordeel kunnen gelden, wanneer, zoo
als de Commissie zich voorstelt, een
rustige gelegenheid om eenigen tijd
aan zee door te brengen, in het loven
geroepen worden zou. Zeife zooals de
toestand thans is, zal dan een even
tueel hótel toch veal gemakolflker te
bereiken zijn, dan de badhötela op de
Waddeneilanden.
De Commissie meent, dat er met
hot oog op de ligging dor plaats en
met het oog op hetgeen h. i. in de
eerste tijden na den oorlog mag wor
den verwacht, allereerst aan stichting
van een rustig badhotel gsdacht moet
worden.
Z(j wil dus ook niet beginnen met
een uilspanningtgelegenheid voor
Zondagsbezoeken e. d. te scheppen.
Bestaat daaraan en aan meer andere
inrichtingen op den duur behoefte,
dan zuilen de middelen ter bevredi
ging daarvan wel gevonden worden,
het begin moet naar de meerling der
Commissie de stichting van een een
voudig budbötel zijn.
Volgens de door haar voorloop!;
ingewonnen informatie,o is het niet
onwaarschijnlijk, dat het mogelijk zal
zijn over de door baar bedoelde ter
reinen, de buitensta duinenrij, de
eigenlijke zeewering, uUgesloteu,
over het strand een voor baar deel
voldoend beschikkingsrecht te krijgen.
Z\j acht het echter gewenscht, dat in
dezen geen verdere stappen worden
gedaan, voor de medewerking der
g6meento vorzekeid is.
Z(j acht het voorts wenscheliJk
daarbij tevens een beslissing uit te
lokben over de vraag, in welken vorm
deze medewerking c. q. verleend zal
worden. Hars meerderheid zon aau
stichting eener N.V. de voorkeur-
geven in geen geval zou echter naar
hare meening op het niet gelukken
der stichting van zulk een vennoot
schap het geheels plan mogen af
stuiten.
Samenwerking van gemeente- en
particulier kapitaal beeft iutustschen
zekere voordeelen. Afgezien nog van
den coepelen vorm van organisatie,
welke de N.V. biedt, is het in beginsel
gewenscht, ook het persoonlijk belr.ng
dor Ingezetenen by deze onderneming
ta betrekken en hun daartoe gelegen
heid te gsven tot deelneming in het
kapitaal eener vennootschap. Oa ge
meente zou in ioder geval minstens
51% der aandeelen moeten n«?men en
zou mogelijk op de overige aandeelen
een gsrlnge rente kunnen waarborgen.
Het komt de Commissie op deze
gronden wenschelyk voor, dat de
Gemeenteraad besluite:
a. om de erfpacht aan te vragen
van de door haar bedoelde gronden
en de vorderu duinterreinen ten
zuiden daarvan tot de grens der ge
meente, c. q. de erfpacht der voor
uitvoering van haar plan bsnoodigde
terreinen met een recht van voorkeur
op de overige terreinen tot de ge
meentegrens
b. de Commissie te machtigen om,
in overleg met Uw College, de stich
ting van een eenvoudig badhótol io
do docr haar bedoelde omgeving voor
te bereiden
voor 5l°/0 van het kapitaal deel
nemen iu een sanvanke'yk m9t
een kapitaal ^aö f 100,000 te vormen
N.V. .Badplaats Huisduinen" en Uw
College te machtigen de inschTÜ ring
open te suilen op de overige 49°/0
dier aandeelen
d. om, indien de onder c bedoelde
lnichr(j7ing geen voldoende uitkom
sten mocht opleveren, t. z. t. over te
gaan tot «lichting van hot badhuis
rechtstreeks van gemeentewege, in
welk geval onze Commissie zich
voorstelt omtrent don vorm van
exploitatie nadere voorstellen te do?n.
Namens do Commissie v. d.
Economische Ontwikkeling
der Gemeente,
de Kern-Commissie,
W. Hoüwing. Rappard.
W. Biersteker. van Poelje
E. P. Wbsterteld.
Politlike rede vin dei hr. Nisrstratz.
Voer d3 onlangs opgerichte afdeeling
Heider van den Bond van Vrije
Liberalen hield de heer Nieratrasz,
Lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, gisterenavond esne politieke
rede.
Nadat de Voorzitter der afdeeling,
de luifanant ter zee le kl. Scalongne,
de vergadering geopend had en uit
eengezet. bui ciat de afdeeling opge
richt was iu-verband met de nieuwe
kieswet, kroeg de heer Nieratrasz
het woord.
De spr. begon met er op te wjjzen,
dat geen eerzucht hem dreef tot het
houden van lezingen ter aanbeveling
zijner candiriatuur. Hij heeft indertijd,
niet dan na lange aarzeling, eeno
candidatuur aanvaard, meenond iets
te kunnen verrichten in hot balang
van ons volk. Maar al te veel wordt
het begrip .politiek" vereenzelvigd
met .taktiek"; de kunst om iets
gedaan te krijgen. Dit is jammer,
politiek immers is niets anders dan
het vermogen om den staat veraenigd
to houden on de bevordering vaa
gemeenschappelijk belang. Individueel
kan elks oordeel over hetgeen het
algemoan belang ia, verachillen. Da
in ons volk heerschendo neiging tot
indiTidualiseering moge op zichzelf
een goede karaktertrek zijn
hooft het nadeel a&t wij in veel te
veal partijen gesplitst worden, en dit
doet schada aan de voor de ontwik
keling van een land en volk uoodige
politieke eenheid.
Ir 't kort besprak spr. de verschil
lende linkache partjjen. Be vrijzinnig-
democraten tooneu een gemarkeerde
neiging lot tosnadering tot de so
cialistische partijzij zlju z.g. paci
fisten on huldigen ongeveer de theorie
der soc. dom.geen man en geen
cent. Zij hebbc-n een zekere vijandschap
geuit tegen de heffing ineens. Et;-d
ala b(j de aoc. dem. beeracht ook bij
hen te voel de overtuiging, dat hun
democratie is die van het volk in
zijn geheel. Integendeel behartigen
zjj de belangen slechts van bepaalde
groepen.
De unielibsralen van tbaus kan
men hut best qualificeeren ala
vetvlekken". Alles in hun politiek ia
onzekereen deel zoekt toenadering
tot den rechtervleugel der liberalen,
de vrljo libsraleu, de meerderheid
zakt af naar links- Zy zlju ala esn
omnibus waar men naar welgevallen
in en uit kan stappen. Zij vertoonen
teekenen vau verval, omdat eenheid
van overtuiging ontbreekt, hun lei
ding ulap is en aarzelend. Partijzucht
viert hoogtij in hun midden, uiterlijk
zijn zy één, innerlijk echter sterk
verdeeld.
De vrije liberalen vormen de mid
denmoot: zy zitten dikwijls op de
wip. Hun bestrijders noemen hen
oud liberalen, daarmede te kennen
gevende ze ala conservatieven te
beschouwen. Ba 1'nkache partijen
zouden hon graag naar rechte zien
overgaan en de rechter hen gaarne
opnemen, als er de anti these niet
tussohenzat.
Spr. ontwikkelt in het kort het
programma dor vrU-Iiboralenont
wikkeling van iedor Individu naar
zUn persoonlijke waarde, voldoende
weerkracht tor handhaving der nati
onale onafhankelijkheid, aankwekken
van geestelijke vrijheid, van kennis
en bekwaamheid tot zelfstandig oor
deel, zorg voor de openbare school,
vrijheid van onderwijs, keeren van
do bemoeiing der kerk met het Staat
kundig leven. Economische vrijheid,
en strijd tegen hot Staatssocialisme,
alsook tegen een eenzijdige politiek,
die alleen bet belang vau de arbei
dersklasse op het oog h8*ft,snzoovoort.
Veel van hetgeen in hun program
voorkomt, vindt men ook in andere
programs. Maar.... er is verschil
i uaschen zeggen en doen. De vry.
liberalen, hoe betrekkelijk klein bun
partjj ook is, zün krachtig dooreen
beid van wil en vastheid van over
tuiging. Het is eigenaardig, dat ieder
politiek persoon, indien hy Individueel
voor handelingen geplaatst wordt,
bijna steeds zal bandelen zooals de
vrij liberale party als party handelt.
Een sociaaldemocraat zal, aan de
regeering gekomen, den vrtj-liberalert
kaut worden opgedrongen. Da soc.-
dem. voslofl dit heal goed en bitter
is hun haat togen de vryiib. party.
Jammer, dat een man ala Trcelstrs,
met zoo'n hoog6n en grooten geest,
zich zoo door zyn haat laat beheer-
schen. Da heer Troclstra is zijn kyk
op de stroomingen en de poiiiioke
verhandelingen in de Kamer absoluut
kw{jt. Bit bewees htj in dc-n strijd
Treub-Poatbuma, toen byeenemotie
tegen Treub voorstelde, dis juist eon
groot succes voor dien bewindsman
ward.
De vryz. dem. nomen de slechte
manieren over, zjj komen geheol in
het socialistische vaarwater.
Al die afkeer jegens ons is eigen
lijk een plufm op onzen hoed: zjj
den in ons hun go^aariykste tegen
standers.
Spr. behandelt eukele punten van
binnen- en buitenlandscbe politiek.
Vooraf echter bespreekt b(j zijn be
kende rede in de Tweedo Kamer,
die zooveel stof heeft opgejaagd.
Spr. heeft destijds zijn candidatuur
aanvaard in de naieve verwachting
iets te zullen bereiken. Hy is geen
redenaar noch partyman, en spreekt
alleen als hy iets te zeggen heeft.
Zijn verwachtingen zyn beschaamd,
zijn idealen echter behouden geble
ven. Toen spr. ie de Kamer zag
hoe door partijpolitiek, door gtïn-
trigeer en allerlei klein gedoe, laf
heid en moodolooshefd, ons politieke
leven omlaag gleed, vroeg bQ zich
af of inderdaad ons volk zoo was.
Dau toe* ware bet niet waard zelf
standig te zijn. Bij hostt gesproken
en is niet beschaamd gewerden.- In
ds Kamer uitingen van maehtolooze
woede, scheldwoorden, e. t. qmast
in land ec volk vonden zyn woorden
weerklank. Dat was oen grooto vol
doening voor spr.
Spr. vraagt om mannen in do Ka
mer, geen politieke tinnegieters. Wat
in ds Kamer gebeurd is, was een
document van zelfbeschuldiging on
danks veranderde ntoaogrammon.
Nu ia er niet een die geen spyt heeft
van zyna houding en probeeren ze 't
kwr.ad te heretellen. Maar hoe laag
stelt ,het Volk" zijn lezers door
scbriivon over „Nierstraaz, de on
beschaamde vertegenwoordiger van
her scheep y&srtkapitaal" toen spr.
het weder uitleggen van den Noord-
Hinder bepleitte 1
Uit een brochure, door spr. ge
schreven naar aanleiding vaa het
Kamer-incident, citeert spr. en con
cludeert dat het meest dringende werk
voor de nieuwe Kamer iaherziening
harer eigen werkwijze. Er moeten
mannen naar de Kamer, mauncn van
zaken, van allo standen, vau. de prak
tyk, die begrijpen dat afscheiding tua-
ichen do standen theorie is. En onder
do vrfle liberalen vindt gy velen der
zulke.
0»sr de buiteulandacho politiek
sprekend, leverde de spr. een scherpe
critiek op hot beleid der regiering.
Het ia to veel gezegd me', te cocsta-
teeren dat het ona gelukt is buiten
den oorlog to blyven. Hst toeval
heeft dit gewild, niet het bsleid onzer
regeering. Het gansche regeerings-
beloid i» vrseB, zij is dapper met
protostnola's, doch onbekwaam met
tordaad. Wij hebben alle onrecht ge
duld van beide oorlogvoerende par
tyen en gezwegen.
Oaze neutraliteitspolitiek iHuitslui
teud materieel: kom niot aan one
grondgebied, wast dan krygt gij met
ona te doen. Wij zyn vernederd sn
geschopt. Al is men zwak, men be
hoeft daarom nog niet slap to wezen.
De regeering bewandelt den ouden
weg van geheimzinnigheid, en beseft
niot dat oen aarzelend Bneen" gevaar
lijker is dan een fier „ja". De
regeering is slap, zy sehachertop
markt. In plaats van een fier „bior
sta ik, ik kan niet andera", doet zy
groote schade aan ona vnlkabeatsan,
zij hesft getoond dat wy bang zijn
en lafhartig. Langa een glibberige
helling glydaii w(j af naar den oorlog.
Misschien zullen wy zelf niet vechten,
maar worden wy hot slacht veld, waar
da eindstrijd gestreden wordt. Bjj do
eindafrekening zullen w(J dan niet
aio Belg;é: vernietigd zyn, msar
eervol, doch vernietigd ea zonder eer
ten onder gaan.
Da regeering maakt dat wy worden
ten levenloos» massa, zonder fut on
eigen wil. Dat ia dan het einde van
Holland, en dat einde hebben wy te
danken aan Cort van der Linden,
wiens verderfelijke in vlood alle gestie;-
van iemand ais Loudon te niet doet.
Daze grijsaard heeft van het huidige
geweldige lnvensgtbeurun niets be
grepen, niets gezien, niets geleord.
Het zyn alle frazon, die hy sprookt,
waarvan ontegenzeggelijk groote
bekoring uitgaat. Doch in Beriyn en
Londen hoort men niet net sugges
tieve woord, leest men hoogstens de
doode zinnen van zijne speeches.
Deze mau heeft het lot van ons land
in handen.
Spr. behandelde de zand- en grind
kwestie, waarin de naievetsit ten
top gedreven is; thans scbynt men
volgens da ochtendbladen met
Dultscbland tot ov»roonstemming
zyn gekomen. Wat zal de Ectente
van dit alles zeggen?
Hulpeloos dryft de regeering heen
en weer, en do Kamer weet evenveel
als het volk, dat is: niets. Chaque
pouple a le gouvernement qu'ii
mérite, heeft spr. in de Kamer gezegd,
en min. Cort van der Linden ant
woordde dat zyne meening nietwaa
die der Kamer. De houding der
Regeerinz is om te lachen als het
niet zoo treur ij ware. Als wy geen
ieger, geen koloniën, geen verleden
hadden, zou de houding geen grein
anders kunnen zijn geweest als nu.
Spr. baalt verschillende voorbeelden
aan tót staving van zyn bowericg.
Het ia angst, die do politiek btïi-
vloedt van den Haag; men is er
redcloos en radeloos en, naar spr.
verwacht, spoedig ook reddeloos. Dan
w3ron de mannen uit de dagen van
Tromp en Heemskerck anders I
Cort van der Linden heeft de grond
wetsherziening doorgedrevenzy zou
binnenlandsche bevrediging geven.
De party-strijd woedt heftiger dan
coit. Als straks de roevers aau onze
deur rameien, gaan wy elkander met
papieren te ïytl Honderden millioener.
zijn besteed aan onz9 weermacht, maar
wij gebruiken baar niet.
Een jaar lang heeft de grondwets
herziening ocs in beslag genomen.
Ware die er niot geweest, dan hadden
we nu oen bohoorUjke levensmiddelen-
voorziening kunnen hebben, en niet
gestaan voor de ongelukkige janboel
van thans. De regeering voedt het
volk met nieuwe paperassen, waar
niemand den wog in weet. Een orga
nisator is er niet. Wy komen te staan
voor hongersnood en bankroet. Ala
de oorlog biyft voortduren en daar
is ved kans op komen wy voor
een ramp als in de laatste anderhalve
souw niet is voorgekomen.
Voor het debat melddo zich niemand
aan, en de heer Scalongr-e sloot onder
dankzegging de vergadering.
voor tw?9, daar de gatten om 4.10
uur bealist w,->g moateo. Voor de
Lefhebbers dus weer gelegenheid om
van een spannend parijij;, ie genieten.
Komt m groote n getale.
Haring, Gaap aa Ansjovis.
In de week van 28 April tot 4 Msi
werd alhier aangebracht 7900 tal
haring, opbrengat f66.000; 126 tal
gesp, opbrengst f4800.—; 639000
stuks ansjovis, opbrengst f2700.-.
Ta ramen f73500.-. (Da cyfers van
de opbrengsten z(jn afgerond).
SPORT.
Uitslagen van Zondag:
Adelborsten-Hertog Hendrik 8-0.
Hemelvaartsdag speelt H.F.C. I
tegen Z.F.C. I uit Zaandam, 2de kl.
N.V.B. De wodstryd vangt aan kwart
Da moalalljkhedan mot Duitachlaad
opgelost.
Het „Hbl." schrijft:
Met voldoening zal men de mede-
deeling van den Minister van Bulten!.
Zaken hebben geleztn: do moeiiyk-
hsden met Duitschland zyn opgelost,
zonder dat wij in het minst het rechts-
standpunt, dat wij ais neutrale
mogendheid van den begin af aan
habben ingenomen, hebben pryege-
gaven. Het is waar, da Minister is
teruggekomen op den laatst eiyk door
ham gesteldeu eiscb, dat, alvorens
verdere doorvoer van zand of grind
zou geschieden, eerst onzerzijds een
deskundig onderzoek omtrent het
gebruik van het vroeger dooi gevoerde
ia Btigië zou moeteu plaats hebben,
omdat twyfel was gerezen, of dit
niet voor militaire werken was aan
gewend; daartegenover staat, dat men
toana uitdrukkelijk is o vereengekomen
omtrent da hoeveelheid, oie hoogstens
zal mosen worden doorgevoerd en
wel etoc zoodanige, als door onze
Regeering zelve na deskundig onder
zoek voor het normale onderhoud van
wegen e. d. werd noodig geacht on
in het memorandum vau de Engel-
sche Regeering van 30 October 1.1.
ala juist ia aanvaard.
Om de waarheid te zeggen, achten
wij het thans overeengekomen stelsel
beter dan het vorige. Hot scbynt ons
onmogeiyk na te gaan, voor welke
doeleinden precies iedere lading zand
of grind ia gebruikt, en hot doet ar
o. i. ook weinig toe. Engeland kan
zich niet benadeeld achten, zoo lang
de doorvoer door ona land de hoeveel
heid, die voor niet-militaire werken
noodig ia, niet oveir.chrydt, ook al
zou dan eens eene bepaald j lading
toch voor militaire werken worden
gebruikt, omdat dau immers het
benoodigde voor de niet-miiitaire
werken op audere wyze meet worden
gevonden. Da Duitsche Regeering zal
nogmaala uitdrukkeiyk verklaren, dat
het doorgevoerde materiaal niet voor
militaire werken zal worden gebruikt.
Aan deze verklaring hechten wy,
gezien het verleden, toen ook de
zendingen van officieele verklaringen
betreffende .de bestemming vergezeld
gingen, Keen groote waarde. Niet
omdat wy niet geloo7en aan de goede
trouw vau die verklaringen, maar
omdat het ons onmogelijk ïyfet, dat
de Duitsche Regeering te Beriyn
zelve preciea het gebruik vau al het
doorge voerde materiaal in België kau
coutrol6ereu.
Voor het overige scbynt ook de
quaostie betreffende het spoorweg
vervoer op voor ona bevred'geudJ
wyze te zyn geregeld. Zoo ala wy
vroeger reeds opmerkten, was onze
Regeering kracht,ons het tractaat van
1874 verpUcnt het spoorwegverkeer
tusscben België en Nederland over
Roormond mogelijk te maken, inge
val Duitschland dit vorderde. Onze
Regeering heeft hierin dan ook zonder
aarzaling bowiiligo, maar zich beslist
ertegon verzet, dut de spoorweg voor
den doorvoer vaa legerproviaud zou
worden gebruikt, zooals de Duitscho
Regeering verlangde. Hierin heeft
Duitschland aan onzen rechtmatigen
eiscb gehoor gegeven en van den
doorvoer van proviand geheel afgezien,
zoodat de spoorweg alleen voor ver
voer van niet militaire goederen zal
worden gebezigd, evenalu de andere
spoorwegiyaen.
Vocrloopig is de wyze waarop de
zaak is geregeld een geiukwensch
waardhet schenkt ona voldoening,
dat de Regeering zich niet iu het
minst heeft laten intimideeren door
de insinuaties on bedreigingen in esn
deel der Duiiscbe perc, welke helaas
zelfs in sommige kringen onzer be
volking en in enkole onzer persorganen
weerklank vonden. De wenach naar
een nationaal ministerie met het oog
op onze verhouding tot Duitachlaad
zal dus wel tot hst verleden behooren.
Een vraag ryst nog. Waarom was
onze positie in de laatste weken zoo
ernstig als de Regeering aan de be
volking heeft doen gelooven Uit de
modedeoling van miuister Loudon
blykt daarvan allermicrt. Er zijn
moeiiykheden op te lossen geweest,
ernstige moeiiykheden, maar waar
lag hst gevaar voor ons land Hsefc
de Duitsche Regeering bedreigingen
geuit om haar verlangen kracht by
te zetten, zoo zeifs dat militaire
maatregelen ten onzent noodig wa
ren? Of waren er niet dan losse
geruchten van niet officieele zyde
verspreid, die onze Rsgeering in
onrust brachten Het zal van belang
zijn, dat ons volk daarover worde
ingelicht, opdat het een volgende maal
W6te, waaraan het zich heeft te
houden. Ocs volk is nu al zoo dik-
wyis verontrust door berichten om
trent samentrekkingen van Duitsche-
troepen aan onze grenzen; mag bet
nu eoat weten wat daarvan waar
is en of dit inderdaad de methode
is, waarop do Duitsche Regeering,
wanneer er quaesties xyzen, die zoer
goed voor miuneiyke afdoening vat
baar zyn, tegen ons optreedt? Ook
zou het zyn nut hebben te weten,
welke rol sommige loden der Twesds
Kamer in deze zaak hebben gespeeld.
Er gaan dienaangaande geruchten,
die zeker ni6t geheel van waarheid
zyn ontbloot. Wy zyn er zeker vóór,
dat ouzo Regeering de Vertegen
woordiging 6D da bevolking meer
in haar vertrouwen neemt, maar
eene buiteaiandsche politiek door
Kamerleden op eigen gelegenh^jd
gevoerd naast, dio van de Regeering
zouden wy bot verderfeiykst9 vinden,
wat zich laat denken.
Welke zal de houding der Geas
socieerde Regaeringen zyn tegenover
de thans met Dairschland getroffen
oplossing? Wy hebben geen reden
aan te nemen, dat zy zich niet erby
zulion neerleggen. Haar rechtsstand-
punt moge eon ander zyn dan dat
van onze Regeering, waar de laatsto
onwrikbaar beeft vastgehouden aan
het steeds door haar ingenomen
standpunt^ kan men ons niet be
schuldigen aan Buitscbland iets te
hebben toegegeven, wat wy te goeder
trouw met onze neutraliteitsplichten
niet vereetigbaar achtten. En daarop
alleen komt het aan.
De „Nieuwe Rott. Courant" schrijft
aan het slot van oen artikel over de
oplossing der moeiiykheden:
Alles byeen kan dus gezegd worden,
dat o ver alie punten eene voor beide
>artyen bevredigende r^eling is ver-
negen. Er valt, meenen wy, geeu
re-ieiyke aanmerking te maken. Onze
regeering beeft, door de beperking
van den doorvoer, zoowel te land als
to water, tot „burgeriyke goederen"
zich scherp gehandhaafd op haar
neutrallteitsstandpunt. Haar oude
■telling is om bet in krijgstermen
te zeggen op alls punten ongerept
gebleven; gtea loopgraaf, hoe gering
ook, is verloren gegaan; slechts van
den luisterpost, dien wy buiten hot
prikkeldraad van onze neutraliteit
v/enachten ta hebben, is afgezien
moeten worden, doch in dit gemis
kon nog op andere wyze worden
voorzien. Duitschland heeft nietaver
kregen. Nederland heeft niets toe
gezegd, dat niét door onderhandeling
zonder spanning, op de meest wel
willende wyze, evenzeer zou kunnen
geregeld zyn.
Zoo geeft de „ontspanning", die
nu ingetreden ia, aanleiding tot vol
doening al blyft het gebeurde eene
bittere orvaring. Het feit, dat het
Duitsche Rijk, ook nu nog, na al
de ontstellende verschrikkelijkheden
van de laatste drie ca aen halfjaar,
voetstoots bereid blyft, onderhande
lingen, waar 7.y aan hecht, of dio het
ora een of audere reden niet snel
genoeg opichietetf wat ook wel
hst ge ralkan zyngoweezt - .onderhan
delingen over aangelegenheden, die
por slot van rekening, in vergelijking
met de ontzettende gebeurtenissen
van dezen tyd, nietige futiliteiten
zyn, met schrikaanjaging en militaire
bedreiging te bespoedigen, of door
wapengeweld te beëindigen dit
feit kan niet nalaten, een hoogst
pijniyken indruk te verwekken.
Hier in Holland zsl men zoker
niet verzuimen, er zyno conclusiën
Uit te trekken.
f 100 aan postwissels enz. Helen de in
brekers onaangeroerd. Ojk do post
pakketten werden nagesnuffeld. Uit
een daarvan wordt een parlytj.'
sigaren vermist, waarvar. een t6r
plaatse is opgestoken.
Zaterdagavond half elf ia te Rotter
dam de 20-jarige B. M. gekleed in de
Sctr.e gesprongen. Na gered te zyn.
zonder letsel bekomen te hebben, is
zy overgebracht naar den politiepost
aan den Scbieweg, waar zy verklaarde
ten huize van baar mevrouw door
twee onbekende mannen gebonden te
zijn, waarra dezen het huis door
zochten.
By het hiernaar ingesteld onder
zoek is gebleken, dat oan flink bedrag
aan geld vermist werd. Bovendien
kwam uit, dat do twee binnengedron
gen mannen aan de dienstbode niet
onbekend waren, daar zy met een
hunner verloofd is.
De dienstbode, benevens het tweetal,
J. Z. en F. A. de J., zyn in bewaring
gesteld.
Zy hebben allen bekend. Do dienst
bode verklaarde, dat ze zich heeft
laten binden en in een kaat duwen.
Ze is echter bang geworden entoen
in de Schio gesprongen.
Ees wanhoopsdaad.
Te Delft ia Zondagochtend een 55 ja
rige tuindersknecht, die als verdacht
van diefstal door den veldwachter
d8r gemeente Vrijenban was gearres
teerd, aaverwachts in het Provinciaal
Kanaal gesprongen en verdronken.
BINNENLAND.
Da militair* varlovaa.
's Gravechage, 5 Mei.
Met ingang van heden is weder
bewegingsvrijheid aan gemobiiiseer-
don verleendmorgen zullen zy weder
In hot genot van verlof worden gesteld.
Gok de dienstplichtige onderofficieren
van de lichting 1915 (le plorg) die
29 April met onbepaald klein verlof
souden zyn gegaan, mogen nu ver
trekken.
Varklazlngan Twaeda Karnar.
Voor de Christen democraten wer
den candidaat gesteld voor de Tweede
Kamer in deu kieskring Amsterdam
en in den kieskring DordrechtA. P.
Staalman, oud Kamerlid te Amster
dam en P. P. Hartendorf to Haarlem.
De candidatenlijsten zijn bereids
volteekend.
Neutrale an koloniale bond.
In Den Haag is opgericht esn
neutrale en koloniale bond, dio be
oogt, „parsonen in de Tweede Kamer
te brengen, die, onafhankelijk van
de bestaande partyea van links en
rechtv, de zaken uitsluitend toetsen
aan 's iands belang, het belang van
Nederland en koloniën, aan recht
vaardigheid en aan naastenliefde."
Een der oprichters is de heer F.
Fokkens, oud-resident vau Madcera.
Do „TaboRan".
Naar wij vernemen is hst stoom
schip „Tabanan", van de Rotterdam-
sche Lloyd, door de Nederhndsche
regeering gecharterd om met esn
convooi, inplaats van Hr. Ma. „Zee
land", do reis van Rotterdam naar
Java to makeD, ter overbrenging van
Gouvernementapersoneel.
Da „Tabanan" wordt omgebouwd
tot hulpkruiser en bemand met ma
rinepersoneel.
Voeding van Britsche geïnterneerden.
Naar wy vernemen, heeft de Brit
sche gezant aan de Nederlandtrche
regeering doen weten, dat de door
haar voor de voeding der Britsche
krijgsgevangenen gevraagde lévens
middelen zoo spoedig mogeiyk zullen
worden verscheept.
Bruinbroodkoartoo.
De minister van landbouw bsefs
tot de gemeentebesturen de navol
gerde circulaire gericht:
Naar mij. is gebleken, doen zich
bii den aanioop van brood op bruin
broodkaarten moeiiykheden voor.
Aangezien voor brooöen van 400
gram by de thans geldende regeling
800 gram aan bone moet worden
ingeleverd, kan op de laatste bon
vau 400 gram een heel brood niet
worden verkregen.
Ik verzoek n, den bakkers in uwe
gemeente opdracht te geven in zulke
govalleu een brood van 400 gram
door midden te anyden en voor de
laatste 400 gram der broodkaarteen
balf brood af te leveren, zoo juist
mcgelyk een gewicht van 200 gram
vertegenwoordigende. (St.-Ct.)
Inbraak.
Vermoedeiyk in dan nacht van
Zondag op Maandag ia ingebroken in
het huis van den oud-minister van
Marine, vice admiraal jhr. Rösll, aan
de 3e Van den Boschstraat te 's Gra-
venhage. De bewoners zijn «enigen
tyd uitstedig, doch iederen dag komt
de oppasser in het huis om te zien
of alles ia orde is. Toen de oppasser
dezen ochtend kwam, vond hy iu de
kamers alles overhoop gebaald. De
kasten waren opengebroken, enz.
Wat er gestolen is, valt nog niet na
te gaan. D» dief of dieven hebben
zich door verbreking vanj het Y&le-
slot toegang tot het perceel verschaft.
Vrydagnacht is ingebroken in het
postkantoor te Buuum. Dit gebouw
is door den tuin van den directeur
gescheiden van het politiebureau. Het
onderzoek beeft uitgewezen dat du
dader of daders aan de achterzijde
zyn ingeklommen. Ook slaagde men
erin vingerafdrukken ea voetafdruk
ken te vindon.
Op de bo vendieping van het post
kantoor is steeds een waker. Deze heeft
geen enkel verdacht gerucht gehoord.
Een der ambtenaren had toevallig
verzuimd zyn trommetje in de kluis
te sluiten, zoodat de inhoud daarvan,
ruim f800 aan geld en postzegels,
werd buit gemaakt. Voor ongeveer
Van het Wastalijk front.
Londen, 6 Mei. Ochtendbrricht
Gisterenavond hebben wy tusicben
Somme en Ancre een geslaagde kleine
operatie ten W. en ten Z.W. vau
Morlaucourt volvoerd. Onze linies by
die piaats zyn over een aanmerkelijke
frontbrsedte vooruitgebracht, ondanks
krachtig verzet van dc>n vijand, die
zware verliezen leed. Ruim 150 ge
vangenen, twee machinegeweren ea
een loopgraafmortier zyn door oaze
troepen genomen.
Ba Britten hebben in de geslaagde
plaatseiyke verrichting, in de buurt
van Morlancourt uitgevoerd, 400 go-
vangenen gemaakt.
Van hot gevechtsterrein in
Palestina.
Londen, 6 Mei. Gadurende den
nacht van den Sen Mei zya onze
vooruitgeschoven troopen, die Ei
Salt bezet hielden, teruggetrokken.
Tydenn de krygs.emcariDgen be
oosten de Jordaan, tusschen 80 April
en 4 Mei, hebben wij één Daitschen
en 45 Turktche officieren 42 Duit
sche en 843 Turksehe atryders van
anderen rang gevangen genomen,
alsmede 29 machinegeweren, 6 mo
torwagens en ééa auto buitgemaakt,
tsrwyi wy den vijand aanzieniyke
verliezen hebben toegebracht.
Be duikboot- on mljnoorlog.
Beriyn, 6 Mei. Als nieuw resultaat
van den duikboot oorlog wordt ver
meld, dat in de noordelijke oorlogs
wateren 12,000 ton zyn ic den grond
geboord. Onder de in den grond ge
boorde schepen woa een tankutoom-
schip, dat ter oostkust van Engeland
werd getorpedeerd.
Uit iorland.
Londen, 6 Mei. J&illou, de leisel;e
nationalistenleider en de Valera, da
leider der Sinn Feiners, spraken
op dezelfde vergadering, die Zondag
te East M&yo werd gehoudan als een
demonstratie tegen de conscriptie, en
waaraan 15.000 monscben deelnamen.
Billon spoorde bot Iorzche volk aun
om nog twee maanden vereend te
blyven. Dan zouden zy de conscriptie
.verslagen hebben, waardoor, naar zyn
overtuiging, de regeoring zou vallen.
Maar wanneer zy hunne geschillen
niet lieten rusten, zouden zy in de
kaart van de militairen spelen.
De Valera zeide wel, dat zijn volge-
ltDgen de nationalisten zouden by
staan in hun stryd tegen den nationa-
listischen candidaat voor de tusschmi-
tydache verkiezing in East Cavan op
te geven. Hy verklaarde, dat Sitm
Fein alleen de uitspraak van de
kiezers zou erkennen.
Duizenden personen namen deel aan
de anti-conscriptie demonstraties, die
Zondag te Limerick en Waterford
werden gehouden,
Be koning beeft veldmaarschalk
French benoemd tot lord luitenant
van Ierland in de plaats van lord
Wimborne.
Het Lagerhuislid Eiward Short is
benoemd tot secretaris van Ierland
In de plaats van den heer Duke, die
benoemd is tot „lord justlce of appeal".
Uit Engeland.
Lord Cocil heeft zich tegenover
Amerikaansche journalisten uitgela
ten over een ta verwachten vreden
offensief der Duitschers. Daarby nam
hy reeds by voorbaat stelling tegen
eventuoelo vooratollen van Duitsche
zyde. Dit heeft in liberale krlugon
wrevel verwekt. De „Weatminater
Gazette" protesteerde er tegen en
zoide dat het de taak vaa het
ministerie van buitenlandsche zaken
is om voorstellen af te wachten,
zonder ze by voorbaat onvriendelijk
te bejegenen.
De „Daily News" zegt hataelfd*.
Het blad kritiseert tegelijk de berich
ten van een agentschap, die over
een neutralen afgezant spraken. Welk
regeeringsdepartement, zoo vraagt
hot blad, heeft de onderbanuelin^ou
met dezen man gevoerd? Snowdeu
zal in het Lagerhuis eeu beram
alaging over Cecil's uitlatingen uit
lokken.
Frauda van aan officier.
Lonau, 6 Mei. D9 Miianoescbc.
correspondent van du „Daily Chroni-
cle" seint, dat commandant Bona-
m!co, chef van het artilleriedeparte
ment van het ministerie van munitie
te Rome Zondag in de gevangenis
zelfmoord heeft gepleegd. De officier
onderging gevangenisstraf wegens
fray^e. Boor een ultgebreiden handel
in rog6eringsgehuimen, die hy door
zyn ambt vernam en vooral ook door
jroote speculaties op de beurs zou
ïon&mlco volgens de Italiaansche
bMsn millioenen hebben verworven.