HELDERSCHECOURANT
TUIN-CONCERT
Verhooging van den
ADVERTENTIEPRIJS.
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
Ne. 4942
DINSDAG 4 JUNI 1918
49e JAARGANG
Ullg.vers O. DE BOER Jr.. Helder. Oplaag 6500 ex. AbonnamenUprll»In da alad IIper poet 11.28, Buitenland 12.29. - Los.» e». 3 o.nl. Advartenlltn per r«g«l 10 oent -f tO oorlog.to.slag.
De sieedi stijgende bedrijfs
kosten dwingen ons den prijs
der Advertentiln opnieuw te
verheogen. De Oerlogstoeslag
Is met ingang van 1 JUNI ge
bracht op 20 procent.
DE OORLOG.
Da groate slag In Frankrijk.
Be Franschen zijn verheugd, dat
de Buitschers eindelijk laten zien,
wat hun plannen zijn. Het gaat op
Pai'tja aan I Daardoor is de Fransche
legerleiding eindelek in staat, naar
een vaat plan te werken, en ztjn
troepen en reserves te concentreeren
op de bedreigde plaatsen. Tot nog
toe tastte generaal Foeh steeds in
hot duister; Hindenburg gaf zich
niet bloot, eu liet tot-nog-toe niet
merken, wat nu eigenlijk de juiste
bedoelingen waren van het offe-tfef
van Maart en van Mei. De Fransche
leger voering verkeerde daardoor in
een uiterst moeilijke positie, omdat
zij daardoor geen enksl punt van
hei. reusachtig front van troepen kon
ontfclooteu.
Zondag was men te Parijs nog
vol vertrouwen, en men meende dat
hot plan van Ludendorff, om de
Franschen te dwingen tot een groote
terugtocht aan de Oise, in de richting
van Parijs volkomen mislukt is. Wij
willen het voor hen hopen.
Uit de Buitache berichten kan men
opmaken, dat hun omvattende be
weging latiga Oise en Aiene verder
gaat, evenais do groote omvattiuge-
beweging langs de Marne, die zich
meer en meer begint af te teekenen.
Zij hadden Zaterdag reeds dan noor
delijken osver van Chateau-Thierrij
tot Verneuil in handen, en hebben
het ten noorden gelegen doel van
eerstgenoemd stadje den volgenden
dag bezet.
Da Engelseha generaal Maurice
schreef in de Daily Chronlcle van
Zaterdag het volgende:
Be voornaamste waards die een
bezetting van Reims voor den vijand
zal hebben is. dat zij het hem
mogelijk zal maken de spoorwegen
te verbinden, die van daar naar
Mvziires en Laon loopen. Se laatste
lijn zal van bijzondere waarde voor
hem zijn, want Laon is een zeer
belangrijk kruispunt en door den
spoorweg met het Oiae dal verbonden,
het gebied waarin de Suiische hoofd-
reaerves vermoedelijk wachtten. Nu
hij Soiaaons bemachtigd heeft, zal
de Kroonprins ook in staat zijn de
lijn te heropenen, die van die plaats
naar Laon loopt en hij zal dan twee
goede spoorwegen hebben, om de
flanken van zijn alagfront te worden
van een gunstig gelegen centrum
uit. Zij kunnen natuurlijk niet dadelijk
gebruikt werden, maar wij moeten
aannemen dat de vijand alle toe
bereidselen heeft getroffen, om ze
te herstellen en in dat geval zal het
niet lang duren eer de treinen loopen.
Be Duitsche opmarsch naar Ie
Marne is ernstig en bsteekent lat Ie
vijand op dit oogenblik een bepaalde
bres in het geallieerde slagfront heeft
gemaakt. Het ia een bres, die kan en
zal hersteld worden, evenals wij de
bressen gestopt hebben, die in Maart
j.1. ten W. en ten Z. van de Somme
gemaakt waren,-die op zeker oogen
blik veel ornatiger gsvolgen dreigden
te hebben dan deze laatste stoot op
dit oogenblik.
Ik zeg: ernstige gevolgen, omdat
wij in Maart tegenover de mogelijk
heid stonden, dat de vijand de
Franschc en Eugeische legers scheidde
en ona tegen da kust aanduwde en
insloot. Op het oogenblik bedreigt ons
niet eon overeenkomstig gevaar,
want ofschoon de afsnijding van de
boofdapoorltjn die Parijs mot Ch&lons
en Verdun verbindt ernatig ongemak
zal opleveren, daar zij ona vermogen
voor zijwaartsche beweging zal be
perken, zijn er andere lijnen die
gebruikt kunnen worden.
Zoolang den vijand belet wordt
westwaarts in de richting van Parijs
door te breken en de linie van de
geallieerden naar het Noorden toe op
te rollen kan hij niets wat e«n
werkelijk betiliaiend succes op dat
slagveld lijkt, bereiken. Het is meer
een wedloop.tusschen de reserves van
Foch en van Hindenburg, waarinde
laatste opnieuw een grooten voor
sprong beeft gekregen, maar elke mijl
die de Buitschers Zuidelijker rukken
maakt het mosieiykor voor «le Buit
schers om hun .manschappen te
voorzien en maakt daarom het tempo
vau den opmarsch langzamer.
Aan den anderen kant kunnen wij
er atslllg op rekenen, dat de sterkte
van de geallieerden aan het alagfront
elk uur toeneemt. Het tempo van de
voorwaartsche beweging van den
vijand gecombineerd met de zijwaart
sche uitbreiding van het slagfront
toont aan, dat de Kroonprins door het
groote hoofdkwartier gemachtigd is
om van zijn succes ten volle partij
te trekken en boteekent ook, dat hij
hoe langer hoe meer uit zijn boofd-
reserves put.
Van de sedert het verschijnen van
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
1. Ingezonden.
2. DE DISTRIBUTIE te Helder.
Callantsoog.
ZIJpe.
Anna Paulowns.
ii ii Texel.
3. Feuilleton, enz.
ons vorig nummer ontvangen tele
grammei), laten wij hieronder de be
langrijkste volgen. Z|j loopen tot Maan
dagmorgen; voor da later ingeko
men berichten zie men de tweede
bladzijde.
Parijs, 1 Juni. Officieel avondbericht.
Eau reeks machtige aanvallen der
Duitschers op het hcele front, tua-
schen de Oise en de Marne, beeft
den dag van heden gekonmerkt.
De Franeche troepen zijn na af
wisselend opdringen cn teruggaan,
slechts voor strijdkrachten, die in
aantal nog het overwicht hadden, op
bepaalde punten geweken, waarbij ze
den aanvallers zware verliezen ba
rokkenden.
Tusschen Oiae en Aisne hebben
de Franschen hun stellingen naar de
noordelijke zoomen van het bosch
van Carlepont en op de hoogten be
westen Audigoicourt tot aan Fonte-
noy overgebracht,
Allo inspanning der Buitschers ten
W. en tan Z. van Soissons tot be
noorden Vierzy zijn vergesfach ge
bleven.
Verder zuidwaarts is de slag aan
weerskanten van do Durcq buiten
gewoon verwoed geworden.
De Buitechörs hebben Chony en
Neuilly-St. Front in handen. De Fran-
scha troepen houden, op de linie
VillersHl Ion - NanroyTriez-Mon-
Thiers-Etrepllly den strijd vol. Ze
houden Chateau Thierry.
Op den noordelijken oever van de
Marne geen enkele wijziging.
Rechts in de streek van den weg
van Bormans naar Reims, hebben
de Fianschen hun stellingen terdege
gehandhaafd, vooral benoorden Villa
en-Tardenoi, ondanks dat de vijand
gestadig druk uitoefent.
Ten Z O. van Reims is een verwoede
aanval van de Buitschers er, door
aanvalswagens gesteund, in geslaagd
om de Franschen tijdelijk uit het
„fort la Pompelle aan den spoorweg
to werpen, doch een aanstonds door
hun troepen ondernomen tegenaanval
heeft hun het fort weer in handen
gespeeld en hun stellingen ten volle
hersteld.
Zij hebben meer dan 200 gevange
nen gemaakt en vier aanvalswagens
vermeesterd.
Berlijn, 2 Juni. Op verscheidene
punten van het front hadden artil
lerie-govechten plaats. Partieele aan
vallen der Engelschen ten Zuiden
van de Leio en ton Noorden van
Albert mislukten onder zware ver
liezen.
Ten Zuid Oosten van Noyon dron
gen wij den vijand, ondanks havigen
tegenstand, naar hot woud van Cavle
pont en van Montagno terug.
Wy namen de hoogten ten Oosten
van Moulin sous Tou vent on Bterk
verschanste vijandelijke linies ten W.
van Nouvron (ten O. van Moulin-sous-
Touvent).
Bij den aanval aan weerszijden van
de Ourcq wierpen wij den vijand over
den Saviè-es sector terug en ver
overden de hoogten van Passy (6
K M. ten O, van La Ferté Miloc) en
Courchamps (14 KM. ten N.W. van
Cb&teau Thierry).
Aan de Marne is de toestand on
veranderd. Het op den Noordelijken
oever van de rivier gelegen deel van
CbAteau Thierry is door de vijanden
ontruimd.
Ten Noord-Oosten vanVernsuil en
aan weerskanten van Andre doden
de Franschen be7ige tegenaanvallen.
Onder zware verliezen werd de vijand
overal teruggeslagen.
Ten Oosten van Reims droDgen
wij bfj een plaatselijken tegenaanval
in de Franache loopgraven bij St.
Leonard door en namen de bezetting
van hot tijdelijk veroverde fort Pom
pelle gevangen.
Fransch-Amerikaansche kampen
van geweldigen omvang vielen bi)
Fère en-Tardenois in onze handen.
Meer dan een half millioen artillerie-
projecteD, onmetelijke voorraden pio
niers en telefoon materiaal en meer
dan duizend voertuigen werden hier
buitgemaakt.
De Duitschers bezetten een
deel san Chatsau-Therry.
Parijs, 2 Juni, 's middags. De druk
der Duitschers bleef hevig voortduren
aan het front tusschen de Oise en
de Marne.
Uiterst krachtige pogingen in de
streek van den noordelijken zoom van
het bosch van Carlepont (ten Z. van
Noyon) en Moulin-sous-Touvent (ten
Z.0. van Carlepont, pl.m. 8 K.M. ten
N. van Marne) werden doordeFran-
sche troepen afgeslagen, dia den vijand
ten Noorden van deze plaatsen terug
wierpen. Op den berg van Choisy
werd tot vier malen toe door de Buit
schers een aanval gedaan. Hij werd
door hen genomen, maar door onze
soldaten heroverd, die er meester
van bleven.
Tusscben Vierzy en Ourcy maakte
de vijand zich meester van Longpoint
(ten Z. van de Aisne) Coroy, Fave
rolles (aan de Ourq, en Troisnes (ten
Z. van Faverolles, maar door een
krachtig tegen offensief heroverden
de Fransche troepen deze plaatsen
weer.
Aan de Marne vielen de Duitschers
de hoogten ten Westen van Cb&teau-
Thierry aan. Wij houden het deel
van de atad bezet, dat op den linker
oever van de rivier ligt.
Verwoede gevechten speelden zich
af aan den weg van Dormant naar
Reizna. Be Duitschers kwamen iets
vooruit ten Zuiden vau Oiizy, Vio-
laine en Ville en-Tardenois.
Aan het front bjj Reims trad geen
verandering in.
Da verliezen In den luchistrljd.
„British News" verneemt uit Lon
den:
In de maand Mei werden aan alle
fronten 1127 vliegtuigen neergescho
ten, 65 mear dan in Maart, toen reeds
een record bereikt was. Aan het
Westelijk front werden er 971 neer
geschoten, waarvan 744 Buitsche. D»
Eogelscben schoten er 492 neer, do
Franschen 284, de Arnarikanen 18 en
de Balgen 5. Aan het Italiaansche
front schoten de Eogehchea 48 ma
chines coor en verloren er zelf 5.
28 Duitsche vliegtuigen
neergeschoten.
Londen, 31 Mei. Gisteren schoten
onze vliegers 28 Duitsche vliegtuigen
en 2 Duitsche waarnemingsballons
neer en dwongen er 6 stuurloos tot
dalen. Vyf onzer machines worden
verreist.
In den nacht yan 80 op 81 dezer
wierpen wy 17 ton bommen op de
dokken van Brugge, waar groote
branden worden waargenomeD.Onze
lange afatanda nacht vliegtuig eskaders
wierpen 41/, ton bommen op de
spoorwegstations van MetzSablons,
Biedsnhoven, Vourelles, Karthausen
Eich. Al onze machines zyn behouden
teruggekeerd.
Oe verliezen der gealliëorden.
Berlfjn, 2 Juni. Van 21 Maart 1918
tot 1 Juni, dus in tien weken, werden
bij de gevechten aan het Westelijk
front ruim 175,000 gevangenen ge-,
maakt, terwijl meer dan 2000 kanon
nen in onze handen vielen. Het aantal
mitrailleurs, ontelbare duizendon in
getal en de omvang van den overigen
on overzien baren bult is voorloopig
zelfs niet bij benadering op te geven.
Voorts verscherpt hot verlies van
het door ona veroverde gebied de
vosdinggmoeilijkhtden van Frankrijk.
Meer dan ooit moet het transport ter
Z6e te hulp komen, om de verloren
voorraden weder aan te vullen, wat
het gebrek aan acheeparulmte
dubbel zwaar valt.
Soissons onder vuur.
Berlljo, 2 Juni. Soissons wordt se
dert den middag van 80 Mei door
da Franschen stelselmatig beschoten.
Zware branden laaiden overal in de
stad op. Da vijand beschiet niet do
voorsteden of de uitgangen, maar h]j
richt zijn vuur veeleer op het cen
trum van da stad. "Do burgerlijke
bevolking was tot op enkele oude
lieden na geëvacueerd.
De tegenstand van den vijand was
twee dagen lang bijzonder hardnek
kig, daar by zich hier in de oudo
stellingen bij Soissons krachtig kon
verdedigen. Sedert gisteren haefc hij
in allerijl artillerie laten aanrukken.
Soiasona wordt niet alleen door de
artillerie verwoest, maar sterke bom-
bardemsnta-eskaders worpen den gan-
schen dag uit aanzienlijke hoogte
bommen op de stad. Ia de voorste
d8h en in de omliggende hoeven z(jn
de inwoners gebleven, die hunne
voorraden aan de Duitsche troepen
„vetkoopsc".
Het zal niet lang moor duren of
Soissons zal hotzelfde lot ondergaan
als haar zustersteden St. Quentin,
Noyon en ontelbare andere. (Wolff-
bureau.)
BINNENLAND.
Duitschland in onze scheepvaart.
Reuter verneemt dat de Buitschers
al het mogelijke in het werk stellen
om Nederland te beletten zich de
voor radon te verschaffen, welke de
geallieerden, na de Nederlandsche
acheeparulmte in beslag genomen,
en verschillende onderhandelingen te
hebben gevoerd, tot zijn beschikking
hebben gesteld. Zco werd bijv. aan
geboden om de „Kennemerland" naar
Nederland te zenden met esn lading
levensmiddelen, op voorwaarde dat
een ander schip in de plaats daarvoor
uit Nederland zou vertrekken. Be
Duitschers weigerden evenwel om
eenig verder verkeer van de Neder
landsche handelsvloot tos te staan,
en de Nedsrlandsche regiering was
genoodzaakt als een gevolg van
de Buitsche bedreigingen om een
algemeen uitvaaryerbod uit te vaar
digen, behalve voor zeilschepen en
visschersschepeu.
Hieraan kan Reuter toevoegen dat,
terwijl de geallieerden behoorlijke
charterprljzen betalen voor de Neder-
landacho schepen, Duitschland weigeit
eenig overzeesch handelsverkeer toe
te staan, en zoodoende de Nederland
sche readers niet alken ruïneert,
maar er al het mogelijke to» bij
draagt om deNederlaudache bevolking
uit te hongeren.
De kolenprljzen.
Naar wy van bevoegde zijde ver
nemen, zouden bij de economische
onderhandelingen, welke tbana tus
schen Duitschland en Nederland wor
den gevoerd, een van de grootste
punten van verschil onder meer uit
maken, da prijzen, welke voor kolen
docr Bultachland worden bedongen.
Be prijzen zouden thans por wagon
het dubbele bedragen van die van het
vorig afgesloten contract. „Tijd".
Vitasoh.
Naar „Be Hotelhouder" mededeelt,
heeft de Mlnlstor vau Landbouw, in
antwoord op een request van den
Ned. Hotelhoudersbond, d.d. 28 Mei
1.1. geantwoord, dat hy geen aanlei
ding kan vlndsn tót invoering van
Ryksvleeschkaarten op de wijze als
van de Rljksbroodkaarten, over te
gaan.
Het tijdstip, waarop weer met de
gewone vleeschdiatributie zal kunnen
worden aangevangen en die van do
eenheidsworst kan worden stopgezet,
vermag de Mini3ter op ditoogenblik
nog niet aan te geven.
Of er tot invoering van bepaald
vleeschlooze dagen zal moeten worden
overgegaan, wanneer weer met de
vleescfcdlstributie wordt begonnen,
maakt nog een punt van overweging
bij mtJ uit.
Ook zegt de Minister dat htj geen
aanleiding kan vinden tot opheffing
van de z.g. blokkade van gezouten
en gerookt vleesch in de restaurants.
bl] gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
Est toog oi tarbot.
Uit IJmuiden Wordt aan de Tele
graaf geschreven:
Het kan wellicht nuttig zijn ons
volk er op attent te maken, dat we
gens het uitvoerverbod van visch
ook alle fijnere vischsoortou, als tong
en tarbot in ons land afzetgebied
moeten vinden. Het gevolg is, dat
bij ruimen aanvoer dezer vischsoorten
de prijzen zoodanig worden, dat ze
zelfs door middelmatige beurzen te
betalen zyn.
Men overtuige zich daarvan door
prijsopgave te vragen of bestellingen
te doen by do viachhandelaren. Het
zijn bovendien do bstere vischsoorten
die de visscherlj eenigszins loonocd
kunnen mvken en indien daarvan
thans niet in ons land wordt gepro
fiteerd, zou in het belang van de
visscherlj wellicht weder tot uitvoer
dezer vischsoorten moeten worden
overgegaan. Wie in deze vleeschlooze
dagen maar esnigszina visch kan
betalen, bestelle tong en tarbot. Vooral
tongen worden ruim aangeyoord en
z\jn zoowel gekookt als gebakken een
delicatesse, en bovendien zeer voed
zame spijs op iedere tafel.
Garen» en Klisdlngvoirzlsiing.
Hot Bureau voor Mededeeliogen
inzake de Voedselvoorziening meldt
Be inbezitneming van garens in
verschillende fabrieken houdt verband
met de plannen, om, voor zooverre
de beschikbare grondstoffen dit zullen
toelaten, te voorzien in de behoefte
van onderkleeding tegen matigs
prijzen. Daartoe is hst noodig, een
zco volledig mogelijk overzicht te
erlangen van de garens, die nog in
ons land aanwezig zijn en .geschikt
blijken voor het genoemde doel. Ten
deele zal men afval garens kunnen
bezigen, maar toch slechts in be
perkte mats. Het is daarom nood
zakelijk gebleken maatregelen te
treffen, opdat de garens, die er nog
zijn, niet worden gebruikt voof gos-
deren, waaraan niet in de eerste
plaats behoefte bestaat.
Om deze redenen zijn dus by ver
schillende fabrieken de garens in
bezit genomen door de regeering.
Iotusschen mogen d« reeds gesterkte
kettinggarenz worden opgebruikt.
Eronzoo is reeds Jb inbezitneming
hier en daar opgeheven, wanneer
bleek, dat slechts kleine pai tijen
aanwezig waren, of wel noodzakelijke
artikelen werden gefabriceerd of wel
nu reeds kon worden uitgemaakt,
dat da garens niet geschikt waren
voor de vervaardiging van onder
kleeding.
Er werd derhalve naar gestreefd
de fabrieken zoo min mogeiyk hinder
te bezorgen en man hoopt ook spoe
dig gereed te zyn met eau definitieve
regeling. Vóórop staat echter het
groote belang der voorziening met
onderkleeding.
Intusschen worden reeds nu en dan
aan verschillende plaatseiyke steun-
kemitee's en gemeenten door het
Koninkiyk Nationaal Steunkomitee
partyea katoen en andere manufak-
turen tosgewezen, die door het Ryka
Manufakturenbureau in beslag zyn
genomen. Be behoefte aan onder
kleeding doet zich reeds dermate
gelden, dat het niet wenscbeiyk wordt
geoordeeld met da verstrekking te
wachten totdat wellicht zoo groot»
voorraden ter beschikking zyn, dat
een algemeens distributie zou kunnen
plaats vinden.
Daarom worden nu reeds, naar
gelang er in beslag genomen voor
raden aan het Steunkomitee worden
overgedragen, deze kleinere partyen
toegewezen aan bspaalde gemeenten.
Da botarproduktla.
Volg9na de „Tel." wordt de boter-
produktie, die verleden jaar 69 mil
lioen K.G. bedroeg, dit jaar 40 mil
lioen K.G. geschat.
Leveniralddelenbeni aan militaire
verlofgangers.
Se Minister van Landbouw beeft,
in overleg met de Ministers van
Oorlog en van Marine, betreffende het
verstrekken van levensmiddelen aan
militaire verlofgangers, de navolgende
regeling getroffen:
I. Aan militairen, die met verlof
van 7 dagen of minder van hunne
standplaats vertrekken, zal door de
verstrekking van bons op de wyze
als onder UI te bepalen, de gelegen
heid worden gegeven tot het koopen
van levensmiddelen, en wol:
voor lederen verlofdag 1 K.G.
aardappelen en een rantsoen wit
brood, gelijkstaand aan hetgeen per
dag aan de burgerbevolking wordt
toegestaan
b. bijaldien het verlof van moer
dan 2 dagen wordt verleend, bebalvo
betgeen su a. werd bepaald, nog 100
gram peulvruchten, 50 gram vet on
50 gram koffie, voor het gezameniyk
aantal verlofdagen.
II. Voor zoo ver militairen met een
verlof van meer dan 7 dagen ver
trekken, bUjft van kracht hetgeen ten
deze ook thans van toepassing is,
met dien verstande, dat aan zooda-
nigen verlofganger, wiens verlof
langer dan 7 en ten hoogste 14 dagen
duurt, door do zorgen van het ge
meentebestuur, te zamen met de
broodkaart, een bon van een thee-
en koffUkaart als voor burgeriyke
bevolking gebruikeiyk, zal wordon
uitgereikt, en wel die bon, welke op
het tijdstip van uitreiking der brood
kaart geldig is voor öon aankoop van
kofft»; op zoodanigen bon kan dan
het voor de burgeriyke bevolking
vastgestelde rantsoen woi den gekocht.
III. Het model van de door de
militaire overheid uit te reiken bons,
waarop ingevolge het bepaalde sub I
peulvruchten, vet en voor zoover het
verlof 7 dagen of minder bedraagt,
koffie zal kunnen worden verkregen
voor aardappelen blijven de ook
thans gebruikejyke bons, ieder geldig
voor ééu dag, gehandhaafd - wordt
vastgesteld in gemeen overleg mét
de Ministers van Oorlog en Marine;
op dezen bon wordt aangestreept de
maand, waarin hy werd afgegeven:
de bon is geldig gedurende de maana
en de daarop volgende. Be aldus uit
te reiken bons staan, WAt hunne
geldigheid betreft, overigens, mits
afgestempeld, in alle opzichten gaiyk
met bons die van gemeentewege zyn
uitgegeven, respectieveiyk voor zoo
ver betreft koffie, met don bon of
bons der thee- en koffledistributie
kaart.
IV. Bons voor wittebrood behooren
overeenkomstig do daarvoor thans
geldende regelen door don verlofganger
te worden aangevraagd by het bestuur
der gemeente waar hy zijn verlof zal
doorbrengenbyaldien het verlof van
8 tot 14 dagen duurt, zal hem ter
zelfder tyd een koffiebon worden
overeenkomstig hetgeen onder II
werd voorzien.
E«n effleleel huwelljksbareau.
Gemeentebelangen ontleent aan de
Kommunale Praxis een bericht over
de oprichting van een gemeenteiyk
huweiyksbemiddelingsbureauin Maag
denburg. De „nieuwe taak voor de
gemeenten beeft de nood der tyden
in Duitschland doen uitvinden, een
taak, dl» tot dusverre door particu
lieren uitgeoefend, nooit veel sym
patbie by normale menschen heeft
ontmoet. In genoemde stad is een
bureau van advies voor weduwen van
militairen opgericht, dat adviezen van
algemenen aard geeft, maar in hoofd
zaak ten doel heeft te bevorderen,
dat zy in zich daartoe leenende ge
vallen „kennis maken met militairen
of oorlogsinvaliden, ten einde daarna
oen huwtiyk aan te gaan", zooals
bet in het bericht, evenals in de
meeat gebruikeiyke huweiyksadver-
tenties beet."
Ein vllegmiohln» opgavlaaht.
De sleepboot-tra wier „Adriana"uit
IJmuiden, rapporteerde na aankomst
aldaar, op j.1. Bonderdag naby het
Haaksvuurschip een zwaar voorwerp
te hebben gekregen. Na langen tyd
hard werken, kon men het voorwerp
boven water krygen; het bleek een
Buitsche vliegmachine te zyn, welke
van den bodem der zee was opgehaald.
Alle moeite om deze te bergen waren
tevergoefe, daar h6t net geheel weg
scheurde, tengevolge waarvan het
vliegtuig wederom verloren ging.
Alleen een stuk lap met het zwarte
kruis er op, was alles wat gered kon
worden.
8chapinioh«rtii.
Het scheren der schapen is in
Friesland afgeloopen en de aflevering
van de wol begonnen. Be boer beurt
nu evenveel voor de vacht als vroeger
voor het heele schaap.
fleitlkt.
De Haarlemtche politie heeft op het
Klein Heiligland aldaar het lijk ge
vonden van een daar wonenden smid.
Nadat bot iyk naar het St. Eliaabeth's
Gasthuis was vervoerd, bleek aldaar
dat de man was gestikt. Hy was,
volgens bet „Hdbl." juist Donderdag
uit het gasthuis ontslagen, na een
operatie aan de keel te hebben onder
gaan. Hy droeg tengevolge daarvan
een zilveren buisje in de keel, dat des
nachts losgegaan was. Hy wilde naar
het gasthuis gaan, om het buisje weer
vast te laten zetten en heeft dat
waarschijnlijk zelf onderweg gepro
beerd, met het noodlottig gevolg, dat
het voor de keelopening geraakte,
waardoor de man gestikt is.
Een gedenkplaat.
„Onze Vloot" „Nederlandsche
Zeewezen".
Gemeldt wordt:
Be Koninkiyke Nederlandsche Ver-
eeniglng ,,Onze Vioot" en de Ver
eeniging „Het Nedarlandsche Zeewe
zen" hebben de toostemmtng ontvan
gen van de directie der Holland-
Amerika-iyn, om als hulde aan de
bemanningen der koopvaardijschepen,
die zich te goed Nederlander toonden,
om onder Amerikaanse!» vlag op
hunno eigen schepen te varen, een
gedenkplaat te plaatsen a/b s.n.
„Nieuw Amsterdam", met welk schip
deze zeelieden naar het Vaderland
terugkeerden.
Mocht t. z. t. dit stoomschip uit
de vaart gaan, dan zal do gedenkplaat
naar een daarvoor ln aanmerking
komend gebouw worden overgebracht.
Verklezlngs-perspeotleven.
De heer W. H. Vliegen schreef
voor „De Socialistische Gids" een
bijdrage „Verkiezing» perspectieven'
wyst er op, dat de invoering
van het algemeen kiesrecht, die een
nieuw kiezerscorps bracht van om
de 400 duizend kiezer», van
welker politieke inzichten eigeniyk
niemand hst waro weet, een zéér
groote onzekerheid broDgt ten t
zien van den uitslag der verkiezingen.
Aan de band der statistieken toont
da heer Vliegen aan, dat een veel
grooter percentage nieuwe kiezers
komt in de twee katholieke provin:
cies dan elders. Ook Gelderland, dat
bolangryke katholieke streken bevat,
heeft juist in die streken esn laag
percentage. Een zeer belangrijke groep
van nieuwe kiezers, rchryft hy, wordt
dus gevormd door katholieke pro
letariers, die wel niet uitsluitend,
maar toch in groote hoofdzaak, kerke-
ïyt zullen stemmen.
Een tweede factor van belang is
bet geringere percentage kiezers In
de steden dan op het platteland. Een
tweede groep van nieuwe kiezers zal
dus bestaan uit groote stadsprole-
tarilrs, die ongetwijfeld in groote
meerderheid socialistisch zullen stem
men.
Esn dorde groote groep van nieuwe
kiezers zal optreden in die streken,
waar door afwezigheid van een sterk
klerikalisme de prikkel om kiezers
te kweeken minder sterk was. Deze
kiezers zyn voor het meerendeel niet
kerkeiyk gezinde arbeiders, vermoe-
deiyk dus rood-stemmers. Ban heeft
men te maken met den invloed van
stemplicht, zoodat er op gerekend
moot worden - aldus de heer Vliegen
dat we hier te doen hebben met
een grooto groep kiezers, die wel
niet op de klezersiyst, maar wel by
de bus nieuwe kiezers zyn, en die
In meerderheid ongetwyfeld liberaal
zal stemmen.
Wat de oude partyen betreft, meent
de heer- Vliegen, dat het gros der
oude kiezers ten slotte trouw zal
biyven aan de partyen, waartoe ze
eens behoorden, en dat ook de nieuwe
in overgroots massa zich zullen
wenden tot diezelfde partyen.
En dan vervolgt hy
„Vsn een op 't verkiezingstooneel
verschynen van nieuw» werf krachtige
partyen, de verkiezingen zullen denke-
iyk bewyzon dat er geen sprake van
is. Een ietwat versterkte katholieke
party met behoud van de anti-rero-
lutlonnairen op dezelfde kracht of
met een kleine winst ten koste van
de Obrlsteiyk-Historischen, zou «en
recbtsche meerderheid kunnen op
leveren, die gelegenheid geeft tot het
optreden van een recbtsch kabinet.
Een versterkte sociaai-demokratie,
met behoud van de vryzinnlg-demo-
craten op hun tegenwoordige kracht,
hot beste wat ze m.i. te verwachten
hebben, met een ongeveer even sterke
Liberale Unie-groep, doch met ver
zwakking van de Vry-Llberaltn, zou
twee oploaaingen kunnengeven, waar
van de waarschyniykste ia een ge
mengd kabinet met uitsluiting vau
deantl-revolutionnairen aan den esnen
en anderen kant. Welke de rol van
de Vry-Liberalen en van de Christeiyk-
Hiatoriachen da&rby zal zyn, hangt
af van hun machtspositie, die, naar
te voorzien ls, voor geen beide van
troepen heel groot ls.
Voor een vrijzinnig-socialistisch ka
binet zou alleen dan grond aanwezig
zyn, ali de democratisch getinte vry-
zinnigen veel grooter werfkracht ver-
toonen, dan eigeniyk iemand hun
toeschiyfc.
Voorshands gelooft leder in een
stevigon groei van de S.B.A.P."
PLAATSELIJK NIEUWS.
„Onderling Belaag".
Bo Vereenlglng van personeel der
Marinewerf te Willemsoord „Onderling
Belang", afdeellng van de federatie
van rykswerklieden, vierde Zaterdag
avond in Casino haar 20-jarlg bestaan
voor een eivolle zaal. Zóó vol was
die zaal, dat verscheldenen een staan
plaats moesten hebben.
De Voorzitter, de heer H. P. Baak,
die met het geheel» bestuur, op het
podium rondom de beetuurstaftl zat,
constateerde dan ook in zyn openings
woord deze buitengewone opkomst,
die van dien aard was, dat het bestuur
daarop geenszins had gerekend. Spr.
deed een beroep op ieders welwillend
heid om zich in zyn plaatje, dat mis
schien niet geheel naar genoegen was,
te schikken. Toen indertyd het 121/,
jarig bestaan gevierd werd, was de
opkomst slechts matigjes; vandaardst
men thans, zooal niet op dezelfde,
dan toch op een veel kleinere opkomst
had gerekend.
Het besluit om bet 20 jarig bestaan
te vieren had dus reden van bestaan,be
toogde spr., als men deze buitenge
wona opkomst ziet. Toen het in de ver
gadering besproken werd, waren er
leden, dio het, gezien de tydsom-
standigheden, niet goed vonden feest
te vieren; niettemin ls het besluit
genomen, ook al uit overweging, dat
mon juist gaarne eens uit de dagelfik-
sche misère wilde zyn van den oorlog.
Spr. werpt een korte terugblik op
de vereenlglng, en herdenkt de op
richters ervan. Mannen als J. F.lartki,
O, Vink, J. van der Leek, G. C. Veer
en anderen, zy kwamen byeen om te
zien of er nets voor de werklieden
te verrichten viel, of er uit den war
winkel niet wat goeds tevoorschyn
kon komen. Van deze mannen ie
Fi!arski, de eerste president, thans
onze eere voorzitter, die een moei-
ïyken tyd heeft meegemaakt. Al heel
spoedig werd de Vereeniging genoemd
„de grieven vereeniging", maar dat
zy niettemin succes had, getuigt het
ledental. Aanvankeiyk slechts wei
nigen, is de vereeniging thans tot
600 leden gegroeid. En dat wil voor
eene vereeniging als deze wat zoggen
Er bestaat geen tweede vereeniging
in ons land, die samengesteld ls als
deze. Ongeacht religie of politieke
overtuiging kan ieder toetreden, en
twintig jaar lang hebben wy samen
gewerkt en het hoofd geboden aan
tal van mosliykheden. Alléén poli
tiek hebben wy nooit gevoerd. In-
en uitwendig hebben wy stormen te
verduren gehad, maar met onze
zuster afieeliDgen Hellevoetslui», Am
sterdam cn Delf* werd een band ge
legd, waardoor wy tot tal van ver-
boteringen ln onze economische po
sitie kwamen.
Spr. deed nu een beroep op de
medewerking der vrouwen, die nog
niet voldoende wat. Zy moeten, als
de mannen van de vergaderingen
weg willen biyvon, er hen met de
sloffen heet jagen, zei spr. Vóór onze
organisatie hadden we geen verlof,
geen rechtspositie, geen vergoeding
van geneeskundige behandeling, geen
weduwen- en weezenfondi. Dat alles
is thans gekomen. Hiervoor hebben
verschillende Kamerleden hun best
gedaan. Spr. herdenkt dankbaar den
arbeid der beeren Nolting, Staalman,
Roodbuyzen, wyien Passtoors, Hels-
dingen, thans ook de beer Oud.
Vau de afdeelingen Amsterdam en
Hellevoetsluls waren achrifteiyke ge-
lukwenschen Ingekomen. Drie afge
vaardigden van Delfó zyn aanwezig;
spr, brengt bun hulde voor hun
aanwezigheid.
Het is thana niet de tyd nog verder
over de vereeniging uit te wyden
tal van zaken, die op het programma
staan, moeten nog worden afge
handeld. Maar zoovoel mogelijk moet
ieder op de vergaderingen komen
dan staat hot bestuur niet voor lecgo
stoelen of banken te spreken.
Spr. heet ten slotte alle aanwezigen
nogmaals welkom cn wy»t op de
gelegenheid tot dansen na afloop van
het programma.
De uitvoering van het feestpro
gramma was in handen van „Heldere
Gemengd Koor", 50 dames en heeren,
onder leiding van den heer F. van
der M«y, zoomede van de heeron
Brizee, cello, en van der Vliet, ptano,
en het Casino orkest, Beze allen
hadden een afwisselend programma
opgesteld van zang, muziek ou voor
dracht, waarmede de avond genoeglijk
voorby ging. Na de pauze ging een
tooneelstukjo „Liefde zoekt List" van
Justus van Maurik.
Toen was het ook dat de oud-pre
sident, de heer Fiiarski, en de afge
vaardigde van Delft, de heer ter
Haar, het woord voerden om woor
den te spreken van dank, hulde on
opwekking.
Vermelden wy tenslotte nog dat
het kapwerk voor tooneel en voor
dracht van den heer Lammer» was,
en dat een, biykens het aantal aan
wezigen, uiterst geanimeerd bal
den avond besloot, dan zyn wy hier-
medo aan *t eind van onze taak.
Be heer Baak bracht aan het slot
van den avond te 12 uur was
hot programma afgewerkt - dank
de medewerkenden en alle aan
wezigen voor de aandacht waarmede
geluisterd werd naar de verschillende
nummers. Hier, waar mear dan 700
personen byeen waren, verdient bet bi-
zondere vermelding dat allen in groote
aandacht luisterden, geheel ln tegen
stelling met hetgeen we zoo dikwyis
by heel wat minder gevulde zalen
opmerkenn.1. een hinderiyk praten
en lachen, dat in de hoogste mate
onopgevoed is. Men ziet hteruit het
geen vakorganisatie bereikt, die de
arbeiders oproer» tot hooger bescha
vingspeil en tot het dientengevolge
meerder apprecleeren van kunstgenot.
SPORT.
Voetbal.
H.F.6.—Msrln» XI. 4-1.
Onze roodwitton hebben elndeiyk
weer eens het zoet der overwinniDg
mogen smaken en daarmede het 9 jarig
bestaan goed ingezet. Doch direct
moet ons van het nart, dat het H F.G.
niet al to moeiiyk is gemaakt; da
matrozen waren lang niet opgewassen
tegen het spel van H.F.C. Het was
ongeveer eenzelfde wedstryd als ver
leden Zondag van Z.V.S. tegen do
Adelborsten, met dit verschil echter
dat de Z.V.B. fijner spel vertoonde
dan H.F.g.
Beide elftallen hadden dezelfde op
stelling als in ons Zaterdagnr. reeds
vermeld is, alleen met dit verschil
dat by de M. Romeyn alsnog van do
party was.
Als scheidsrechter Kort om kwart
over drieën „beginnen" blaast, trapt
H.F.0. tegen zon en wind in af, wa»
echter niet belet, dat de gaitheeren
het epel in handen nemen en, gedu
rende de le helft biyren behe«rscheu,
hoewel er het eerste kwartier uiet
gedoelpunt werdt, wat hoofdzakeffik
kwam door onoordeelkundig w<rk
van de roodwitte voorhoede, do
spelers daar begrepen elkaar niet,
terwQl Fey eenlgo mooie kansen ver
knoeit, door naast te schietenM»yer,
wiens spel, als altyd, eatbusiast is,
is niet is staat één behooriyke voorzet
te doen, heewel by daartoe moor-
malen rulmscheeta gelegenheid bad
steeds plaatst bö achter. Alleen Groote
voldoet aan de verwachtingen en
loont zyn nieuwe plaats waardig te
zyn.
Als de Marine-verdediging het een
oogenblik benauwd krijgt, is een
hunner backs zoo .welwillend zyn
eigen doelverdediger te verschalken.
Gelukkig voor hen, was reeds voor
buitenspel gefloten, zoodat het punt
niet toegekond wordt. Toch neemt
H.F.C. spoedig de Ietdiüg, waDueer
Cucheil hard inschiet en de M. Keeper
de bal achter do doeliyo stopt.'
Hoewel H F.C. daarna voortdurend
in den aanval le, kan tot de rust
niet meer gescoord worden.
De 2e helft ls nauwelijks aan den
gang, als Groote onberispeiyk voorzot
en nadat Selderbeek over den bal
heenstapte, ie de enelloopende M«yer,
er als de kippen by om HF.O.'s
leiding te vergrooten (2-0). Do
matrozen weten zlcb dan wat los te
werken en doen een paar gevaariyke
uitvallen. Romeyn, die nu rechts
binnen speelde, gaat er van door en
entert naar het middeu. Een hard
schot volgt en hoewel Balk verdienste-
ïyk redt, ia hy niet in staat, voldoonde
weg te werken en de linksbuiten,
naar we meenen, plaatst het leer in
het net (2—1). Ban neemt Groote een
hoekschop, dis een worsteling voor
het M.-doel tengevolge heeft, na door
tal van beenen te zyn aangeraakt,
doet Meijer den bal in hot zynet
belanden. By na gelukt het do matrozen
nog gelbk te maken, na een uitval,
doch het prachtige schot wordt oven
mooi door Balk gekoerd. Bon ls de
aardigheid er af en blijven de rooi-
witten aan het woord.
Er komen in de resteerende 25 min.
nog 2 goals by, het hadden er ook 6
kunnen zyn, trots dat Romeyn weer
naar achteren gegaan was. Boch
slecht schieten van het H F.C. binnen-
trlo, taai doch niet tactisch -
verdedigen der Msrine, plus zonder
linge beslissingen van den arbiter,
betreffende den buitenspelregel,
deden voor de gaitheeren nog menige
kans verloren gaan. Ia de laatste
minuut stopt de M.-Keeper weer een
bal achter de doeliyn, doch nu ziet