HELDER8CHECOURANT
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
TUIN-CONCERT
I -
No. 4943
DONDERDAG 6 JUNI 1918
46o JAARGANG
9ftgo?eri C. DE BOER Jr., Heldor. Oplaag 6500 ex. - Abonnomef»t»prl|»g In de «tad fl»—-» per pogiJj^25j_Buitenland_f_2:25;j-_L^sg_ex!_8_o^^._-^dvej^^t>én per regel 10 yrtt -f 20 oorlogstoeslag.
D£ OORLOG.
Do voornaamste leger berichten, in
gekomen. totWoemsdagmorgen, oomea
wü hieronder volledigheid^hal ve op.
Voor de later ontvangen baricbten
zit» men do tweede bladzijde.
Berlijn, 4 Juni. Officieel: Leger
groep Ruprecht. Taa Zuidwesten van
Morxy heeft de vijand zich in kleine
locipgraafgedeslten genesteld.
Ten Noorden van de Aisne ont
rukten wfi dea vfiauö in hevige
gevechten eenige loopgraven.
De taaie tegenstand van den zich
aan de hoogten ten Westen en ten
Zuidwesten van Soissona vastklem-
menden vijand werd gisteren gebro
ken Be hoogten van Vauxbuln en
dia ten we aten van Chaudun zfin
genomenNa bestorming van Parnant
en MiasyauxBoia wierpen wij don
vijand op de linie Soulisr-Bommierfc
terug. Verscheiden batterijen werden
veroverd, eenige duizenden gevange
nen ingeleverd. Fransche tegenaan
vallen aan weerszijden van de Ourcq
mislukten onder zware verliezen. Ten
Noordwesten van Chatsau Tbieriy
hebban wij vechtend don spoorweg
Busaiares Boureaches overschreden en
vyandelfiketegenaanv&llenafgeal&gen.
Parijs, 4 Juni. Officieel middagbe-
richt: Tusschen Oise en Aisne iade;
vijand door den driftigen tegenstand
dor Fransche troepen in toom gehou
den, volstrekt niet opgeschoten.
Tusscben Aisne en Ourcq heeft de
slag in den avond en vannacht zser
verbitterd voortgeduurd. Van zeven
uur avonds af kwamen verwoede
aanvallen los op de streek Parnanfc—
Saconin - Misay-au-Bois - Troesnea.
Psrnant ig na een hardnekkig# ver
dediging die den aanvallers op hooge
verliezen kwam te staan, den vijand
in banden gekomen.
Verd»r zuidwaarts hebben de Fran-
ache trojpen bewesten Saconin en
Missy-au-Boia een beetje veld prijs
gegeven. Be Franschen hebben Fave-
rolles, door den vijand aangevalion,
zoomede Troaenes bezet gehouden.
Be airyd was In de streek zuidelijk
van de Ourcq niet minder levendig.
Ba vijand richtte, door Bterke artillerie
ondersteund, zijn inspanning tegen
Moaloy en VeuilJy la-Poterie, Torcy
en Boureschea. Een tegenaanval stelde
de Franschen in de gelegenheid om
Mosloy te hernemen. Veuilly la-Poterie
was het tooneel van verwoede ge
vechten. Het dorp is na van hand in
hand te zyn gegaan, indt macht der
Buitschora gebleven. Amerikaanache
troepen hebben den vooruitgang der
Duitsche strijdkrachten beteugeld, die
ia het bosch van Veuilly probeerden
te dringen, en hebben ze in een
schitterenden tegenaanval ten N. van
dit bosch teruggeworpen.
Verder naar hot Z. heeft de vfiand
geen enkele winst kunnen bshalen
op het front van de Msrna. Esq
vijandelijk bataljon, dat ter hoogte
van J&ulgonne tersluiks naar den
linkeroever waa overgestoken, werd
op zijn beurt door de Franschen en
Amerikanen aangevallen en deerlijk
gehavend op den anderen oever terug
.geworpen. Da vlug geslagen brug is
vernield en 100 gevangenen zijn in
onze handen gebleven.
Parijs, 4 Juni. Officieel avoadbe-
richt: In den loop van den dag
hebben de Bultachers hun actie aan
merkelijk vertraagd en zich tot eenige
plaatBslyke pogingen beperkt.
Da Buttach» artillerie is benoorden
de Aisne, luaachen Aisne en Ourcq
en in do streek van Rgimi in touw
geweest.
Benoorden Moulinsaus-Tounent heb
ben de Fransche troepen hun «tellingen
verbstard en eenige terreinwinsten
bewerkstelligd.
In de streek van Longport(ten O.
'van Villers -Cotterets) hebben da
Buitschera tijdelijk in het bosch van
Retz wetsn te dringen, maar Fransche
tegenaanvallen hebben hen op staau-
doü voet tot aan do oostelijke randen
teruggedrongen.
Stilstand aan hat trant.
Men kan voor hot oogenblik gerust
van een atilatand op het Westelijk
front spreken.
De N. Rott. Of d# tot Dinsdag
avond ingekomen telegrammen be
sprekende. raesnt, dat 't nog te bezien
staat, of die stilstand van bltjvenden
aard zal zijn.
Het is mogelijk, dat dö Duitscheis,
op het nieuwe Westwaarts gerichte
front, spoedig nog een nisuwe over
macht tegen de nu daar aanwezige
- Fransche reserves weten op te
brengen.
Mogelijk dat zij op andere plaatsen
van het nieuwe front zullen aanval
len, Oostwaarts bijvoorbeeld, naar de
zijde van Roims, of dat zfj ten Wee
ten van Noyon voor den dag komen.
Bat is alles mogelijk, maar het ls
niet waarschijnlijk. Zoo'n opmarich
tot 55 kilometer diepte en met «en
basis van een 80 kilometer breed,
verzwakt natuurlek de aanvalskracht
van eon leger aanzienlijk, zoodat wij
wellicht met een nieuwe voorberei
dingspauze te doen zullen krijgen.
Want nu, na de tweede groote in
druk (die van 9 April, welke tot
voorbij Bailleul ging, niot meegere
kend) moeten we met dergelijke
stooten vooruit, als met «en chroniscb
verschijnsel, gaan rekenen. Het is
voorloopig voor de entente, voor de
Franschen in het bizonder, gerust-
stallend, dat do Duitschers zijn tegen
gehouden, voordat zij nbg grooter
voordeelen hadden behaald. Maar het
is zoo ook al erg genoeg. Do winst
is van dergelijke afmetingen als die
van het offensief bij St. Quentin.
Tijden» den stilstand na den slag in
Vlaanderen hebben wo wel veel ver
zekeringen gehoord, dat de entente
strijdkrachten nu op alles voorbereid
waren, dat zfj, dank zfi hun superi
oriteit in de lucht, uitnemend op de
hoogte waren van alles wat do vfi
and in het schild voerde, en dat Focb
met een grooten contrecoup voor den
dag zou komen, maar da feiten heb
ben geleerd, dat er vaD een tegen
offensief niera komen kon, en dat.
men zich tot afwachtan moest b8
perken, dft de alag aankwam op
een punt, waar man hem allerminst
had verwacht, en dat da legerleiding
van de entente In bet minat niet
van de plannen des vfjands op de
hoogte was,
„Nu zegt men ons", zoo schrift
luitenant-kolonel Roussetinde Matin
van 31 Mei, „dat volgens de nieuwo
Suitacho methode, geen voorafgaande
concentratie van troepen den tegen
stander in slaat stelt een dreigenden
aanval te bevroeden, ©a eenheden,
bestemd voor het offensief-, zouden
tot op het laatste moment achter het
front worden gehouden. Des nachts
zou men za naar laat punt van aan
val brengen en, ingeval ze verschei
dene étappes zouden hebben te door-
loopsn, zouden zfj zich over dag
angstvallig schuilhouden, zonder zich
te bewegen, zonder te rooken. „Dat
is nu allemaal heel vernuftig, maar
ik wil toch wel eens vragen welke
voorstellingen men zich moot maken
van ean wegennet, dat in staat stolt
een twintig legerkorpsen met hun
kanoenen, tanks, munitie en leven*
middelen te verbsrgen? Laat bet
een enkele divisie betreffen, zooals
die van Maasena, die bij Rivoli
op dat gebied een stukje uitvoerde,
dat sedert dien beroemd is geble
ven. Maar een massa van 500,000
man, dia zich in een of twee nachten
in geforceerde marathon verplaatst,
om daarna alles omver te werpen?
Wie maar de minste notie van oor
logvoeren heeft zal volstrekt weigeren,
om ook maar voor een oogenblik de
mogelijkheid van een zoodanige tour-
de force toe te geven." Aldus luitenant-
ïeneraal Roussefc, die ook in Frankrijk
)8kend staat, als een man van een
onverwoestbaar optimisme.
Ia het hetzelfde nummer van de
Patit Parisien, waar we dit aanont-
leenen, staat onder officieuze inlich
tingen o.a.De vijand heeft Chateau
Thierry op het oog en den grooten
spoorwsgslagader Parijs- CbA'ons, en
de grootste zorg is op het oogehblik,
dat hü dit doel zal bereiken, maar
0DZ9 reserves komen aan cn wij
probeoren het front tusechen Fère en
Vézilly te stabiiiseeren. Bie grootste
zorg- ia, gelijk bekend, IntUMChen
werkelijkheid geworden, en het zou
dun dwaasheid zijn, om nu, nu do
voordoelsu van de Duitschers nog
grooter zijn geworden, voor de stil
stand intrad, te doen, of dit allemaal
maar niets waa. Nu de geallieerden
geen tegenoffensief hebben kunnen
ondernomen tijden den eersten stil
stand, niet door sen geslaagden coup
tijdens het tweede offensief den toe
stand ln hun voordeel hebben kunnen
laten onslaan, nu zij zich voor de derde
maal hebben laten verrassen, is het
te vreezen, dat zij ook tfjdena den nu
te verwachten stilstand niet veel
zullen kunnen doen, dat zö in onze
kerheid zullen blijven afwachten en
dat de Buitechers na verloop van tijd
weer met een derde en een vierde
offensief voor den dag zullen komen,
met hetzelfde succes als de vorige
stooten.
Misschien,zoo schrijft da Ci-
vrieux in de Matin... „zfin alle atrate
giscbe plannen, die men aan onze
tegenstanders toeschrijft, te herleiden
tot een zeer eenvoudig denkbeeld,
waarvan de geslaagde ontwikkeling
de Buitschera tot Parijs, Boulogne
en Calais zou brongen. Geen groote
omvattingsbewegingen, ofscheidings-
offensi8ven, die hst eenheidsfront 6n
de spoedigs komst van reserves denk
beeldig zouden maken, maar tus-
schenpoozende en gedeeltelijke voor
waartsche bewegingen over groote
dieptel en verkregen door d9 her
haalde verrassing en tydolijke eu
periotcir in middelen.
Zoo zouden definitieve resultaten
word«n bereikt door een serie van
stooten, gescheiden door pauzes van
voorbereiding, die voor den verdedi
ger, tijden van onzekerheid zijn. Deze
primitieve strategie, laten we het
bekennen, wordt gerechtvaardigd door
den korten afstand, die de irgeri van
den kroonprins van de Fransche
hoofdstad en die van Ruprecht van
de zeekust scheidt, waar de Eagel-
ccheu met hun rug tegen staan.
Bit is ongetwijfeld een manoeuvre
op de lange baan maar do ftiten,
waar wij nu juist getuige van zlia
geweeet, bewijzen dat da togenst&nd
in da linie niet voldoende is, om het
effekt ervan te niet te doen."
Als dit juist gezien is, kunnen de
Franschen er zich mee troosten, dat,
ook bij voortzetting van de gebeur
tenissen, die wij nu van Maart af
zich zien ontwikkelen, hot hoel lang
zal duren (alH het ooit gelukt) voor
de Duitschers een deflaitief resultaat
hebben bereikt, om niet te spreken
van eon resultaat, dat een einde aan
den oorlog maakt. Maar als de Ci-
vrioux gelijk heeft, is dat voorloopig
voor hen h«t eenige gunstigs element
in deu toestand, en dat blijfr, zoo,
ook al staat dit tweede Buitsche
offensief voor het oogenblik weer stil.
Relms.
Wolff vindt het niet gepast dat de
Franschen de verdediging van Reims,
de oude kronlsgsstad met haar ge
denkwaardige kathedraal, aan bruine
en zwarte soldaten hebben toever
trouwd. De Duitschers houden de stad
van drie zijden omvat, doch de Fran
scben klampen zich aan dit plekjo
grond vast, dat geen tactischs of
strategische waarde heeft. Be heuvels
met de forten, die de stad insluiten,
zijn alle in Buitsche handen. In plaats
van nu de stad te ontruimen, zoo
betoogt het bericht, laten de FranscheD
haar in puin ichieten. Be negers van
Senegal, Madagascar en Martinique,
die met wijn en borreltjes uit de
kelders der groote stad dronken wor
den gemaakt, zouden daarna do loop
graven zfin Ingestuurd. Ze dragen
alle groote messen, hetgeen de Duit
schers niet afschrikt om ze toch als
gewone gevangenen te behandelen.
En terwijl do stad in vlammen op
gaat, verkondigen da F,-apache berich
ten Wij houden Reicas bezet.
Soissons.
Be B»rltJnsche correspondent vau
de N. R. Ct. heeft het nieuwe slag
veld bezocht, en bfi die-gelegenheid
is hy ook Soissons binnengereden,
dadelijk nadat de beschieting van de
stad door de Franschen was gestaakt.
Hij schrijft o. a.
Er deden zich boelden van woeste
vernieling voor. Uit het verbitterde
straatgevecht waren de Ifiksn van
menecben al weggehaald, maar doods
dieren lagen nog verspreid. Een groot
stuk van de binnenstad waa ver
woest. Heelo ryen straten stonden
in lichte laaie.) Fransche vliegers
hadden honderden brandbommen neer
gegooid cn ook hun artillerie was
verwoestend aan den slag geweest.
Duitsche geniesoldaten probeerden
door hoekhuizen neer te halen het
vuur b3aa te worden, omdat water
ontbrak, doordat de waterleiding af-
gesaoden was. Bijna alle inwoners
waren gevlucht. Wilde stemmings
beelden dringen zich op.
Brandende stukken papier vlogen
door de lucht, donderend vallen blok
ken buizen in, uit de open vensters
klonken straatdeunen, gemoedereerd
door soldaten in hun kwartier op
een ontstemde piano gespeeld, weg
gevlogen kanarie'a fladderden tegen
de huizen op, een onmogelijke hoe
veelheid regenschermen en hooge
hoeden lagen verstrooid in de straten,
ten deele onder ingestorte of stuk
geschoten huizen begraven. Men
hoorde nog te hooi en te gras kanon-
projectielen inslaan of afgeschoten
worden. Oude, vreesachtig» vrouwen
slopen over straat.
Over de inneming vernam ik van
den aanvoerder der Buitsche ver
overaars het volgendeIn den avond
van 29 Mei werd da stad bezst, maar
weer ontruimd, waarbij een brugge-
hoc-fi evenwel in - stand bleef. Ben
30sten trokken de Buitecher* er op
nieuw binnen. Toen hadden FranEche
patroeljes zich in de verlaten stad
goneateld. Die verzuurden het binnen
trekken van belang. Ze schoten uit
huizen en kelder». Dwars door de
jaloezifén hamerden machinegeweren.
Werden er huizen stormenderhand
genomen, dan trof men niemand aan.
Men moest in de straten kanonnen
opvoeren. Den Sisten Mei pas was
deze bittere en bloedige strijd voorbij.
De stad had daaronder bizonder ern
stig geleden. Gelukkig is tot duiver
in elk geval de kathedraal gespaard
gebleven.
Het luohtleger op komst.
De „Echo de Paris" verneemt uit
Londen, dat een hooggeplaatst En-
gelsch militair over de vooruitzichten
van den vliegdienst der geallieerden
het volgende beeft verklaard: „Het
is mogelijk dat de meerderheid van
de geallieerden In de lucht ons in
it zal stellen een volmaakt nisuwe
taktibk toe te passen. Het zal ons
binnenkort mogelijk zfin, zekere dea
len van 's vyands aanvalsleger geheel
te isoleeren, ze van hun verbindingen
af te snijden en de flanken van heele
divisies om te trekken."
De duikboot- an mljnoorlog.
Berlijn, 4 Juni. Officieel. Eon onzer
duikbootea ondsr commando van
kapitein-luitenant ter zee Werner
heeft ln het westelijk deel van het
Kanaal en aan de westkust van
Engeland 5 stoomichepen met een
gezamenlijken Inhoud van meer dan
29 000 ton vernietigd.
De Amarlkaansche vloot In Europa.
In een rede te New York heeft
admiraal Cleavcs gezegd, dat er 150
Amerikaanache oorlogsschepen in
Europooscbe wateren waren, die on
geveer 40.000 man aan boord h&ddcc.
BUITENLAND,
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
De geheimzinnige ziekte.
Frankfort a. d. M,, 4 Juni. Uit Bern
wordt gameiddé geheimzinnige
ziekte te Madrid woedt voort. Het
aantal ziektegevallen is van 125.000
tot 200.000 gestegen. Tot dusver zijn
er 100 sterfgevallen.
Katoen uit dsnnanaalden.
Effl firma te Chemcitz heeft uit
denr.enaalden een katoen- en jute-
surrogaat vervaardigd. Beze uitvin
ding opent, volgens de Koeln. Volks
Ztgn nieuwe vooruitzichten voor de
Duitsche voorziening met textielgoe-
deren. De dcnnenaalden worden eerst
langs scheikundigen weg geopend en
vervolgens mechanisch verwerkt,
waarop de vezelstof op iedere katoen-
spinmachine is te spinnen. Het
spinsel heeft dit voor op het papieren
garen, dat het niet afbreekt en rek
baar is. Tot nog toe heeft man
poetslappen, zaklinnen enz. van de
nieuwe vezelstof vervaardigd, maar
ook voor fijnere artikelen is het uit
stekend geschikt. Voorts maakt men
er «en zeer goed, waterdicht boven
leersurrogaat van en waterdichte
zobn. Roods z(Jn er groot» bestel
lingen voor deze nieuwe artikelen
ingekomen.
BINNENLAND.
„Nleuw-Amitsrdam".
De „Nieuw-Amsterdam" is door
hst gevaarlijke gebied heen. Het schip
verliet Zaterdagmiddag Körsfjord bfj
Bergen.
8raan uit Amarlka.
Be heer LoudoD, minister van buiten-
landscho zaken, h«eft 8 dezer, ten
vervolge op de beantwoording van de
vragen van den heer Van Hamel
betreffende de uitzending van schepen
voor het halen van graan uit Amerika,
nader gemeld:
Ten gevolge op mijn schrijven dd.
2 Mei j.1. no. 21196, heb ik de «er u
te berichten, dat de besprekingen met
de oorlogvoerende landen nopsnB het
uitvaren van Nederlandscbe «chepan
om graan te halen voor onze
voedselvoorziening, thans haar beslag
hebben gekregen, voorloopig wat be
treft do drie schepen Zyidijk, Hecior
en Frisia. Mitïdian baast ik mij u
hierbij het antwoord op de vragen
van den heer Van Hamel te dosn
toekomen, waarvan de-beantwoording,
hangende de onderhandelingen, tot
mfja leedwezen moest worden uitge
steld.
In de 7de alinea ?an don aan ds
Staten Generaal ofergelegden brief
van den Britzchen gezant dd. 22 Maart
j.1., is namens ds geassocieerde re-
georingen eon aanbod tot beschikbaar-
stolling van honderd dyizend ton graan
gedaan. In de 6de alina van dien
brief worden waarborgen gegeven
tegen belemmering van de schepen,
die dit graan zouden vervoeren.
In do 12do en volgende alinea van
zyn aDtwoord op voormelden brief,
dd. 30 Maart d.a.v., heeft de onder-
geteekende de redenen uiteengezet,
waarom hom de aangeboden waar
borgen niot voldoende voorkomen.
Sedert dien hebben de geassocieerde
regeeringen zich bereid verklaard drie
in overzeescbe havens liggende sche
pen in staat tg stellen om zonder
belemmering ladingen graan naar
Nederland te vervoeren.
Daarbö hoeft de ondeigeteekende
langs schrifceltjken weg afdoende
waarborgen ontvangen, dat drie sche
pen, die in ruil daarvoor uit Nedor-
landsche havens zouden vertrekken,
zonder eenigerlel belemmering van
de zijde van genoemde regeeriDgen
en onder verleening van alle facili
teiten, waarover deze beschikken,
graan zullen kunnen halen voor de
Nederlandsche voorziening.
Ba regeering beeft van de Buitsche
regeering de zekerheid verkregen, dat
die schepen veilig door de „vrije geul"
kunnen varen ea gevrijwaard zullen
blijven van dulkbootaanvallen.
Men kan elk oogenblik het bericht
tegemoet zien, dat de „Java" en de
„Stella" met grondstoffen voor de
broodbereidiDg uit ije Ver. Staten
zullen vertrekken.- Zondig ia namens
de regeering bericht dat uitgevaren
zou worden.
De „Zyidijk" en do „Hector" zijn
Binsdag naar Amerika uitgevaren.
Waar da sieren blijven.
Bat er veel minder eieren zfin dan
andere jaren is bekend. Vele kippon
zijn wezgadaan uit gebrek aan voed
sel. Toch komen er nog groote hoe
veelheden aan do markt, of liever...
bij de markt.
Dinsdag j 1. waren wij in Ommen
ter dierenmarkt. Eén mand stond er,
zeker voor de l«us. Toch kwamen
tal van boerinnen het stadje binnen,
met aan iederen arm een mand
eieren. Doch op den wtg, die naar
de markt leidde, werden zij aange
houden door opkoopers, die haar al
de eieren afkochten en niet voor
een beetje. Te begrijpen, dat de
vrouwtjes glunderden, en... dat er
tegen 14 ct. geen eieren voor ons te
koop zijn.
Vast slaat, dat o.m. hotel- en
reatauratiehouders er op uittrekken
om eieren machtig te worden.
In den kelder van een groote
restauratie in Zwolle (ea zoo zullen
wel meer zijn) stonden groote
kisten met eieren gereed om ingelegd
t« worden.
In de zandstreken, waar wij door
trokken, vertelde men ons meermalen
dat ook de paarden 's morgens 10 A
12 eieren krijgen, omdat krachtvoer
ontbre&kt en de beesten zonder dat,
niet ln staat zijn wagen of ploeg
voort te trekken.
Ook raken tal van kippeneieren
tusscben ds eendeieren, die allerwege
worden verkOQht voor 19, soms voor
20 cent psr stuk. In Rotterdam komt
dat herhaaldelijk voor.
Voor den maximumprijs is geen
eitje te verkrijgen. (H«t Volk.)
Ean tegenvaller.
Over 1917 was voor de gemeente
lijke electrischo centrale van Haarlem
een winst van f 102.000 geraamd.
Thans blijkt evenwel dat het verlies
f 15.000 bedraagt.
Op ten mijn geloopen.
Blijkens in Ben Haag ontvangen
bericht ls het visschers vaartuig A nn ie
en Adrie", uit Vlaardlngon, in d«
Noordzee op «en mijn gestooten.
Be kapitein en de stuurman zijn
gewond naar het bovpltaal te Harwich
gebracht.
Gedood is bij het ongeval Cornells
de Ligt, van Vlaardingen.
Brie man zijn te Londen aange
komen.
Veulens nier Dultsoblsnd.
Ongeveer 8G00 veulens zullen in
de week vau 11 tot 19 Juni uit ons
land naar Buitachland worden uit
gevoerd.
TWEEDE KAMER.
Binsdtgmor^en, nadat de Kamer
eerst wegensjonvoltallighold verdaagd
moest worden, wordt te half twaalf
voortgegaan met de wetsontwerpen
Inzake salaris verhooging der burger
lijke Rijksambtenaren,
Be heer Helsdingen (e.d.a.p.)
bepleit met hat oog op de buitenge
wone tijdsomstandigheden hannba
viDg vao den Quurretoeslagbovc-ü cJe
100 pet. Laat de Regooring zich
duidelijk uitspreken, dat do volle 100
pet. spoedig gegeven worden. H>;t
klastenstelsel bevredigt spr. niet; hij
bepleit hiervoor een anders regeling.
Be overgangsbepalingen verdiener)
eveneens wijziging. De salamregeling
voor jeugdige "ambtenaren bevredigt
spr. niet. De Staatscommissie heeft
voorts niet genoeg rekening gehouden
met do classificatie in ambtenaren,
beambten en werklieden.
Be heer van den Tempel (a.
d.a.p.) verdedigt het werk *n het
rapport der Staatscommissie. Uit baïir
opdracht vloeide voort, dat de resul
taten van haar werk zeer uiteenloo
penei zouden zfin voor de verschil
lende ?&kkenhaar taak waseenheid
te brengen in de sal&rlooring vau
ge-ldk werk. Er werd een volstrekt
verschillende maatstaf aangelegd voor
dezelfde werkzaamheden, en het ge
volg was, dat de cene groep meer
voord6elen van het werk der com
missie moest trekken dao de andere.
Maar de ambtenaren zya te weinig
in de gelegenheid geweest hun be
langen te bepleiten. Zal men met
alle klachten rekening houden en
zal de beperktheid van de credieten
geen moeitykheden opleveren Sn
organisaties vroegen esn toeslag van
5,10 on 15 pCt. en verdeeling tn ten
minste 10 klassen. Heeft men wel
gerekend met het instituut van het
collectief contract, zooals dat o.a.
voor de typografen bestaat? Spr.
bepleit nu zjjn amendement om do
volle 100 te geven. Men mag zon
der eenig recht den ambtenaar geen
salaris inhouden, dat hem in het
vooruitzicht was gesteld. Het flnan-
tisele bezwaar bestrijdt spr.
De heer Visser van IJ zen
doorn (v.1.) meent, dat verdeeling
van de gemeenten in klaasen groote
bezwaren heeft, en bopleit het stelsel
van vaste tractementon met stand
plaatstoelagen. Zijn indruk is, dat de
voorgestelde verhoogingen niet van
dien aard zijn, dat de mindere ambte
naren daardoor uit de moeilijkheden
zouden geraken, wanneer de duurte
toeslagen in mindering worden ge
bracht. Hij dient een desbetreffende
motie in.
Be heer VanBerestayn (v.d.)
is het met de heeren Ketelaar en
Koster eens inzake hun standpunt
tegen de voorgenomen klasse-indee
llng der gemeenten.
D8he«r Snoock Henkemans
(c.h.) heeft deze principleele bedenking
tegen bet werk der staatscommissie
de afstand tusschen de hoogere en
lagere salarissen wordt nog grooter
dan thans. Ook bij heeft bezwaar
tegen de voorgestelde 7a°/0l die tot
onbillijkheid zal leiden en nieuwo
duurte toeslagen tengevolgezal hebben.
De heer Bomaos (r. k.) heeft
bezwaar tegen het vervallen vau de
gezinatoélage. Be rechtvaardigheid
eischt, dat rekening wordt gehouden
met de behoeften van hem, die tegen
over God, de natuur en de gemeen
schap zijn plicht deed. Spr. dient een
motie in om rekening te houden met
de behoeften dar groote gezinnen.
Be heer Van R a a 11 e (u. 1.) staat
aan de zijde der amendementen-
Ketelaar en Van d«n Tempel.
Do heer Engels (r. k.) vindt het
wonderlijk, dat de regeering het go-
voelen der minderheid heeft gevolgd.
Overigens moet de oplossing niet
gevonden worden in een hiërarchische
indeeling der .ambtenaren, maar in
meer guldons, speciaal voor de lagere
ambtenaren.
Be heer Van G11 s e (u. 1.) vindt
d» klasaa-indetling in de praktyk
onbruikbaar. Het stelsel van stand
plaats toelage, zooals de hter Koster
wil, leidt eveneens tot Onbillijkheden.
Er moet een nieuw stolsel komen.
Be heer Rutgers (a.r.) bepleit
behoud van de klDdsrloeslagon. Ore-
rigsns zijn nagenoeg alle sprekers hei
er ov»r eens, dat met name do
ambtenaren van telegraaf en post
dienst er het slechtst afkomei).
Minister T r e u b zegt, dat de ge
maakte opmerkingen en bezwaren
door de Commissie zullen moeten
worden onderzocht, «n de Rsgooriog
kan dan in details nagaau of zjj
medegaat al of niet daarmee. Baat om
zal de Regeering nu dan ook niet
alle opmerkingen beantwoorden. De
Regiering zal vasthouden aan het
standpunt over de prlccipieele quaes-
tles en in zooverre is de commissie
gobocden. Wfizigicg van het stelsel,
in 't bijzonder ds klasse indeeling zou
ten gevolge hebben, dat de Staats
commissie heel haar werk zou moeten
overdoen. En als nu reeds dadelijk ds
volle 109 zon worden uitgekeerd,
zouden de wedden te ?er boven het
gewone peil van gelpwaardigo par
ticuliere functies komen te staan.
Ten slotte waa daar de nood der
schatkist. Beze verhooging benevens
de militaire verhoogicgen koeten al
20 mlllioen 's jaars. Daarbij komt
dan nog een 25 mlllioan voor ronte
en aflossing van nieuwe schuld. Dat
kan alleen betp.gli worden als allo
thans aanhangige voorstellen bij de
Kamer worden aangenomen.
Alle amendementen en moties ver
klaarde de Minister bij voorbaat on
aannemelijk. Word er een aange
nomen, dan zou aan de Koningin
machtiging worden gevraagd tot in
trekking van het ganscho ontwerp,
of de Regeering zou die naast zich
neerleggen. Daarna werden verschil
lende moties en amendementen in
getrokken, behalve die van den heer
Koster, die haar handhaafde. D« heer
Ketelaar diend* een aud«re motie
in om reeds over 2 jaar in plaats
van 5 de volle 100 °/0 te doen ingaan,
en d9 heer Buynsteo (r.k.) be
pleitte een duurtetowlag Yan 140
in plaats van 125%.
Oe moord te Breezand,
Yoor de rechtbank te Alkmaar
diende Dinsdag de zaak betreffende
den moord op den melkveehouder C.
8m!t to Bre&zand.
Man herinnert zich d-3 zaak.
Vele melkveehouders i:i den West
polder loveron dagelijks hun melk
aan Dan Heldor. Door een vasteu
melkrijder worden o'e bussen garo
geld eiken morgen b(j de verschil
lende melkleveranclers afgehaald.
Toen nu Zaterdagmorgen 26 Januari
j.1. de m»lkt(jder z|Jn gewone rondo
deed, trok bet zijn aandacht, dat C.
Smit zfin" buasen nog nie: buiteo had
gezet. Ook de buren viel hot op,
orndat hij gewoonlyk een van de
vroegNtou was. Men begaf zich naar
zya woning, doch kreeg geen ant
woord. Toen men daarop de woning
binnenging, vond men d?n ouien
man gekneveld en met eon prop ln
den mond in zfin bod liggen. Hfi
bleek reeds dood te zfin.
In verband met dezen moord stond
beden voor de rechtbank terecht
Pieter Extra, geboren 17 April 1885
te Sleggerda gemeente Weststelling
werf, rijwielhandelaar te IJmuiden
en Franciscua Hermanus Voogt, go-
boren 12 December 1885 te Valzen,
machinist, wonende to Velzee. Beide
beklaagden zfin thans gedotineord ln
het Huis van bewaring te Alkmaar.
Aan beklaagden wordt ten laste
gelegd, dat zfi iu den nacht van 25
op 26 Januari genoomden Smit op
zettelijk van het lavan hebben beroofd j
door hem met ijzeren voorwerpen
Blagen op het hoofd toe te brengen,
tengevolge waarvan bfi door hersen
schudding is overleden. Mst de bedoe
ling om de uitvoering van dit plan
te vergemakkelijken of om andere
redsnen hebben zfi tevens, ca zich
In de woning toegang te hebbeD
verschaft door inkllmmicg door een
raampje, een hoeveelheid bankpapier
en eanig geld weggenomen, waarbfi
de tweede beklaagde genoemden Smit
de armen beeft vastgebondtn.
Voor den eersten beklaagde, die
tot dusver heeft ontkend, treedt ala
verdediger op rar. F. Pauwels te
Amsterdam; beklaagde Voogt, die
een bekentenis heeft, afgelegd, wordt
verdedigd door mr. A. P. H. de Lange
te Alkmaar.
Bij het verhoor ontkent ook thans
Extra ten stelligste. Hfi ia wel in
den Pold3r geweest, doch alleen om
zaken te doen. Hfi is nooit in het
huis of de schuur van den vormoorde
geweest, noch ln den nacht van den
moor-3, noch ooit te voren.
Bekl. erkönt thans wel op een avond
in gezelachcp van Voogt naar Breo
zand to zfio vertrokken en den vol
genden dag van Alkmaar met de
tram naar Bevorwfik te zijn gegaan.
Hfi weet zich niet meer te herinneren,
of dat den avond voor en den ochtend
na den moord wao, maar het is zeer
wel mogelfik.
In verband met deze erkentenis
besluit de rechtbank, een twaalftal
getuigen, die verklaren konden, be
klaagden Extra en Voogt in elkaara
gezelschap te hebben gezien, niet te
hooron-.
De president maakt boklaagde er
verder op attent, dat er getuigen zfic,
die straks zullen verklaren, dat bfi
ln de woning van den vermoorden
Smit is geweest.
Beklaagde blfift echter zulks ten
stelligste ontkennen.
Beklaagde Franciscus Voogt blfifl
bfi zfin ln de instructie afgelegde
bekontenls. Hfi is jarenlang varens
gezel geweest. Boor het stilliggen
der schepen geraakte hfi buiten werk.
Ia Haarlem kwam hij in aanraking
met een lid van een dievenbeiidt.
Weldra ging bfi met dezen op stap
on samen pleegden zfi heel wat dief
stallen.
In de verste helft van Becember
1917 maakte hfi kennis mot Herke
Meilink aan d»n Stoomweg te Bree
zand. Beze nam bekl. op daar deze
zonder werk was. Op 'n dag gingen
ze samen naar Den Helder en onder-
vertelde Mailitik dat de „katten-
boer" (waarmee Smit word bedoeld)
zooveel geld bfi zich bad, dat hfi ia
portefeuille bewaarde, die hfi met
touwtj* om zfin hals droeg. Er
zou wel zeis k achtduizend gulden in
zitten. Meilink legde hem htelcmaal
uit hoe de kattenboer loefde en ko-
sebmf nauwkeurig het huis. Hfi zei
hem ook, hoe bfi komen kon door de
deur van den koegang of door 't
raarapjs naast die deur. Ook wees bfi
hem op de mogelijkheid zich's nachts
to laten insluiten. Meilink maakte er
bek!, voorts op attent, dat bfi moest
oppassen, want. do kattenboer zou hem
bfi een ontdekking misschien met een
bfil te lfif gaan. Verder gaf Meilink
hem eon paar sleutels om daarmee
de deur te openen en ook he»ft bfi
op zrberen dag te Nleuwediep een
elc-ctrische zaklantaarn gekocht, opdat
hfi die zou kunnen gebruikon bfi den
diefstal. Meilink stelde als voorwaarde,
dat hfi als belooning, als bekl. acht
duizend gulden vond, er tweeduizend
van zou krfigen om daarvan een nieuw
huie te bouwen.
Beklaagde is toen eenige keeren
bfi den „kattenboer" op het erf ge-
weast, maar hij zag daar in don vroe
gen morgen eocige personen (later
bleken dit melkrijders te zfin) san
komen, en durfde daardoor de zaak
niet aan.
Zoolang bekl. bfi Meilink bleef,
kwam er van de uitvoering v&n bet
plan niets. Bekl. ging toen naar Haar
lem, waar bfi afin plan om den „katten
boer" te gaan bercoven, aan twee
van zfin konnissen mededeelde. Beze
waren wel voor het plan te vinden
en met hun örieeon trokken zfi er
op af. Zfi sliepen 's nachts in een
«cbuurtje op het erf van den „katten
boer", maar toen zfi'a morgens weer
verschillendo mor.schen methun melk
bussen op bet erf zagen komen, durf
den zfi niet en gingen weer weg.
E<m paar dagen later ln het café
van Schriek, te VelBeroord, ontmoette
bekl. den hem bekenden Plet Extra,
Hfi iet telde dezen van het plaa om
den „kattenboer" te bcrooven ea
Extra sntwootdde„Ban hob j-3 aan
mfi een indaron gabeer. Ik ga mee."
Na een dag cf zeven, drla dagen
voor «ten moord, kwam Extra bfi bakl.
aan de deur en stolde voor, cu maar
te gaan. Zfi hadden g3en reisgeld,
waai op Extra 10 paar kinderkousen
-tal uit den wicktl van zfin moe ter,
welke kouaen hfi te Beverwfik ver
kocht voor f 7.50. Tot Alkmaar gingen
ze met den trein. Daar hebben zo
oen heeien tfid in een café doorgc
bracht. Zfi gingen nog denzeïfien
»7ond verder op fitap en «liepen
's nachts in een hooiklamp in de buurt
van Alkmaar, 'e Woensdags gingen zfi
naar Callantaoog. Op den wtg daar
heen ontmoetten zfi een soldaat van
de kustwacht, die Extra kende. Zfi
spraken mst hem en Extra vertelde
hem, dat Voogt on hfi daar waren,
om te probeeren aangespoelde boter
op te koopon. Later werdon zfi nog
door een anderen soldaat gezien,die
hen er op opmerkzaam maakte, dat
zfi op verboden terrein waren.
Van Callanteoog gingen zfi naar
Anna Paulowna. Zfi brachten daar
don nacht vao Donderdag op Vrfidag
door ln de schuur van den „katten
boer", maar gingen den volgenden
morgen onverrichter zake terug,
alweer in verband mat de menncbea
met de melkbussen. Donderdag brach
ten zfi door in e»n leegstaand huls
te Anna Paulowna.
Hoo de moord gepleegd
werd.
In den avond vau Vrijdag 25 Jan.
braken zfi in ln do schuur van zokeren
Koolo. Zfi namen daar weg twee
werkiuigsleutels, een vfil en oen
nfiptaog. Met deze voorwerpen trok
ken zfi naar het huis van den „katten
boer". Zfi gingon eerst naar do deur
van de koegacg, waar Extra met
behulp van een electrisch lampje naar
binnon keek. Daarop gingen beide
beklaagden door 't raampje naaatde
deur van de koegang naar binnen.
ACge&prokon was, dat Extra het
eerst de k*mer zou binnengaan,
omdat Voogt had gezegd, dat do
„kattenboer" hom kende. Zoo gebaurde
het ook iuderdsad volgens bekl. Voogt.
Voogt zag, dat Extra dedeqrvaudo
bedstede opentrok, waarop Smit (de
„kattenboer") overeind vloog en een
schreeuw gaf. Extra g#f hem daarop
met den sleutel, dien hfi in do band
had on dien hfi aan «en touwije had
gebonden, een paar klappen op het
hoofd, waarop bfi Voogt toeriep, dat
deze Smit metst binden, Voogc had
daartoe eon spantouw uit de koegang
meegenomen en daarmee heeft bfi
Smit, dien bfi voor bewusteloos hield,
de armen bfi&or.-gebooden. Daarop
heeft Extra uit het jasje van Smit,
dat aan de bedsteedeur hing, uit den
binnenzak de portefeuille gehaald, dia
nog gebikkeld was ln een soort
doeltje. Uit die portefeuille tam hfi
bankpapier. Verder nam bfi eau
builtje of geldzakje van de beddeplaDk
en nog eon builtje uit de broek van
Smit, in welke beide builljes ook
geld zat.
Beklaagden hebban Smit geen prop
in den mond gestoken. Zfi habhtm
geen enkol ander voorwerp wegge
nomen en Extra was zoo voorzichtig,
dat hfi de portefeuille, dio bfi ln zfin
band bad gehad, afrtegdo, om te
maken, dat er geon vingerafdiukken
achterbleven. Nfiptang, vfi! en een
van de sleutels hebben de beklaagden
weggegooid. ïxlra heeft waarschijn-
ifik in zfin agitatie den eenon sleutel
laten liggen, want toen Voogt hem
kort na 't f«it vroeg, waar bfi don
sleutel gelaten had, dacht bfi, dator
maar een was, en dit die reeds was
weggegooid. Da nlentel, dien zfi had
den achtergelaten, is later in de
woning van den vermoorde gevonden.
Op een plaa'.s bfi 't kanaal hebben
de beklaagden het geld gedeold.
Voegt kreeg volgens zfin zeggen
f 543 als zfin deel. Zfi zfin dien nacht
geloopen naar Alkmaar en van daar
met de eerste stoomtram verder ge
gaan. Extea stapte te Beverwfik uit
en Voogt in Velwn.
Beklaagde Voogt verklaart verder,
dat zfi omstreeks middernacht in het
huis van Smit zfin binnengekomen.
Het was volstrekt niet de afspraak
of bedoeling om Smit. t© vermoorden
er I» zelf* van doodmaken tusschen
beklatgden niet gesproken, maar wel
hadden zfi do sleutels en de andere
voorwerpen meogcromen mot de
bedoeling, om daarmede, zoo noodlg,
togen Smit cp te treden, al naar de
omstandigheden dat noodlg zouden
maken.
Zfi hadden van te voren afgespro
ken, dat Extra den „kattenboer" een
doek over 't hoofd zou gooion, zoodat
hfi niemand zien zou en dan zou
Voogt komen om hem te binden.
Voogt had den anderen sleutel bfi
zich, ook met do bïdoeling om des
noods met geweld Smit te overmees
teren.
Beklaagde zegt voorts, dat zfi het
huls vsn Smit verlaten hebben door
het zooeven reeds vermelde raampje.
De deur is niet open geweest. Extra
heeft hfi na het mlsdrfif bfina niet
meer gesproken. Eerst eeniga dagen
ca het gebeurde hoorde Voogt, dat
er iu de couranten stond, dat de
.kattenboer" gestorven was.
Bekl&agdo Extra houdt zfin
onschuld vol.
Beklaagde Extra blijft ook na do
bekentenis van bekl. Voogt zfin on
schuld velhouden. Alles wat Voogt
omtrent Extra's aandeel ln de zaak
heeft gezegd, heet hfi liegen.
Gehoord worden dan eonlge getui
gen, waaronder de rechter commis
saris, die op een vreag van d»a
verdediger, mr. Psuwels antwoordt,
dat bfi den sleutel, die iu bet huis
van Smit ia gavondencin de hand
heeft gehad.
Uit het verhoor van den deskun
dige, dr. Schoo, blijkt., dat de wonden
van den verslagens niet doodeifik
waren, maar alle tezamen, ln ver
band met zfin hoogen leeftijd, heb-
