HEL.DERSCHE COURANT
TUIN-CONCERT
=„DE PROOI"
lont kranige instelling iin onderwijs.
DE OORLOQ.
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
8V Wij vragen 'PI
No. 4948
DINSDAG 18 JUNI 1918
46e JAARGANG
Uitgever; C. PB BOER «Ir., Helder. - Oplaag 6500 ex. AbonnementsprijsIn de stad tl.—per po»t >1.28, Buitenland <2.25. Losse ex. 3 oent. - Advartentlën per repel 10 oant -f 20 °;c oorlogstoestag.
Aan onze abonné'a
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Heldersch* Cou-
rant, Zondagsblad en Modeblad
2da kwartaal 1918 te willen over
maken per po3twisB6l of aan post
zegels vóór 30 Juni a.s., zullende
ander» daarover per postkwitantie
worden beschikt met verhooging van
dispositiekosten.
Aangezien, door de verhoogde in
casso tarieven van de post, thans met
10 cents verhooging inplaats van 5
moet voorden beschikt, raden wfj onzen
abonné'a, in hun eigen belang aan,
ons het bedrag zoo spoedig mogelijk
toetezenden. Postwissels voor dat doel
behoeven slechts met een zegel van
21/, cent te worden beplakt.
De abonnementsprijzen van ons blad
en zijne premie uitgaven, zijn:
Heldersche Courant:
frsnoo pur post f 1.26, Buitenland f 2.25
Zondagsblad:
franco por post f 0.60, Buitenland f 0.00
Modeblad:
franoo per post f 0.96, Buitenland f 1.20
Op pagina 4 van dit blad
la opgenomen s
t. Uit den omtrek.
2. Ingezonden.
S. OE DISTRIBUTIE ta Haldsr.
Callantsoog.
ZIJ pa.
Anna Paulowna.
Taxsl.
4. Feuilleton, enz.
Op verzoek plaatsen wij onderstaand,
o a ïfiiit o üwü uit .Hülland'i Noorden'*:
In de Kolensteeg, heel aan 't eind,
wat achteraf en daardoor misschien
bü slechts weinigen bekend, is hier
ter atede eene onderwijsinrichting
gevestigd, die blijkens har» resultaten
de volle belangstelling verdient onzer
at&dgenooten en van onze stedelijke
overheid.
Wij bedoelen de Rüksdagnormaal-
lesseu, inrichting tot opleiding van
onderwijzers en onderwijzeressen.
Het aantal leerlingen, dat er da
lessen volgt, ls niet onaanzienlijk. In
1914 bedroeg het 109, In '16 was het
aantal 114, het volgende jaar 107,
terwijl het nu wederom 114 beloopt.
De inrichting telt 6 verschillende
klaasen, waarvan de twee eerste
voorbereiding zijn voor de eigenlijke
opleiding tot onderwijzer, die daarna
in vier jaren afloopt.
Na de eerste twee leerjaren leggen
enkele leerlingen, die hierin voor zich
voordeol meenen te zien, geregeld het
vergelijkend examen af voor de Rijks
kweekschool te Haarlem en hun slagen
js vrijwel verzekerd.
Reeds 23 jaren bestaat deze oplei
dingsschool in onze gemeente en bijna
300 onderwijskrachten werden in
dezen tfjd door haar gevormd.
Boor 't geheel» land vonden deze
oud-leerlingen van Ben Helder eene
goede positie. Meerderen bleven in
onze gemeente, verscheidenen werden
onderwijzer, vaak, in onze grootste
steden of klommen op tot schoolhoofd,
terwijl er tevens waren, die overgingen
naar het middelbaar onderwijs en nu
doceeren aan Hoogere Burgerscholen.
Be Heldersche Normaalschool mag
met recht trotsch zijn op hare resul
taten. Weinig inrichtingen van onder
wijs in ons vaderland, die opleiden
voor een zoo uitgebreid examen,
kunnen op een succes bogen als zij.
Het volgende staatje kan hiervan
een denkbeeld geven:
In 1915 slaagden er van 13 leerl. 12.
1916 11 10.
1917 18 12.
1918 16 16.
Bovendien behaalden alle manne
lijke leerlingen de akte j., q,llp vrouwe
lijke de akte j. en k.
$et la dan 'ook geen wonder, dat
anzu Heldersche Normaalschool zich
mag verheugen in de voortdurende
belangstelling der Rijkoautoriteiten,
van alle betrokken leden van bet
Rijkaschooltoezicht en van de Rijker
rogeoring.
Rit bleek neg in den loop van dit
jaar, waarin deze inrichting in de
categorie der dagnormaalscholen werd
opgenomen, waarmee haar voortbe
staan verzekerd is in deze tijden van
zoo groote evolutie op elk gebied.
Rit bleoK teven» door de uitbreiding
van haren lesrooster, waarin nu naast
het Fransch ook het Bultsch werd
opgenomen, waaraan in 1919 nog
het Engelscb als leervak zal worden
toegevoegd.
Vreemd doet het aan, dat de waar
deering onzer gemeenteautoriteiten,
die toch kunnen beseffen, dat deze
inrichting met hare ruim 100 leer
lingen, met hare schitterende resul
taten, allereerst een Heldsrsch belang
ls, zoo klein is in vergelijking met
de waardeering, ondervonden vtgi
het BtJk-
Re gemeente beeft vopr deze Op
leidingsschool niets anders te doen
dan het verschaffen van een gebouw,
dan te zorgen voor verlichting en
verwarming.
BJn ieder, die nader kennis m&akte
met het gebouw, waarin onze Nor
maalschool gevestigd is, zal moeten
erkennen, dat het niet voldoet zelfs
aan de meest bescheiden, 4e meeat
primlt ave eiachen,
In een tijd, waarin gelukkig de
hygiëne zoo strenge eischen stelt
aan Iedere school, waarin onzt jeugd
een goed deel van den dag moet
doorbrengen, waarin tal van Konink
lijke Besluiten bepalingen bevatten,
dio waarborgen ziJh voor voldoende
licht en de noodige luchtverver-
sching, zijn de aanstaande onder
wijzers en onderwijzeressen te Ben
Heider de zes boste jaren hunner
jeugd aangewezen op een gebouw,
dat in alle opzichten dringend ver
betering behoeft.
Baar is gebrsk aan lokaliteit, aan
ruimte, aan alles wat borg kan zijn
voor wering van achade aan de ge-
zortdheid, aan alles, wat het oog
koort en leerling en ieeraar prettig
steno men kan.
Aln de belangstelling onzer ge
meente autoriteiten voor do Rijks-
normaallessen alhier werkelijk moet
worden afgemeten raar h«t gebouw,
voor deze onderwyustelliDg afge
staan, dan is de vreaa niet o."ge
grond, dat strak», bij da uitwerking
der voorstellen van de Bevrediging»
commisaia, «ene vwrptaatttlug naar
elders door het Rijk ernstig zal wor
den overwogen.
Waar dit stellig tot groote schade
zou zijn van vele Heldersche klndo
ren en daardoor van hunne oudors,
meenen wij goed te doen hierop
eens de aandacht te vestigen.
Da groote olag in Frankrijk.
Parijs, 15 Juni. Het slagfrout van
Montdidier tot den linkeroever van
de Atane ia tot stilstand gekomen.
Er worden nog slechts geschutge
vochten en plaatselijks verrichtingen
gemeld.
Aldus is er vrij plotseling een
nieuwe rustpoos in het vijandelijk
offensief ingetreden. Be vijand heeft
gedurende zes dagen van gruwelijken
strijd luttele winst behaald. De mili
taire critici zien in ds huidige
algemsene kalmte slechts een lus
achenpoos, welke tot het voorbereiden
van nieuwe aanvallen in staat stelt.
Zij schrijven de ontzettende verliezen
van den vijand aan do hardnekkigheid
en de geslaagde tegenaanvallen der
Franache troepen toe.
In de „Echo de Paris" gelooft
Barrè» dat het leger van den Kroon
prins ot dat van Rupprecht van
Beieren den strijd weldra zal her
vatten.
Londen, 15 Juni. Ben slag tusschen
de Aisne en het bosch van Villers
Cotterets beschrijvend, waar tusschen
12 sn 14 dezer vijf Buitsche divisies
tot staan werden gebracht, zegt Rou-
ter's bizondere correspondent bQ bet
Franache legerde Duitschere zijn
er op z(jn minst een derde der in
gezette troepen bij ingeschoten. Hun
bevelen van den twaalfden strekten
daartoe, dat de Dultachers ver ln onze
stollingen moesten dringen en zs deden
hun best, hetgeen ze schrikkelijk be
zuurden.
Een Duitscb soldaat schreef midden
in den slag raar huis: „ma3r dan
onze, verliezen I Alleen, wie dat met
eigen oogen aanschouwd hebben,
kunnen sr zich een voorstelling van
maken. U zou zoo iets niet willen
aanzien. Het schreit tan hemel. Men
moet sterke zenuwen hebben om
den moed niet te verliezen. Weken
aan één zitten wij midden in die af
grijselijkheid. 'a Nachts niet slapen en
overdag verzengende hitte."
Berlijn, 16 Juni. Ba op 11 Juni
ingezette tegenaanval derFranschen
zuidwestelijk van Noyon heeft aan
kracht alle tot dusver ondernomen
tegenaanvallen overtroffen. Mst ver
scheiden divisies der elitetroepen,
ondersteund door meer dan honderd
pantserwagens en groote vliegtuig
eskaders, zette de vijand om 11.30
unr avonds, na een krachtige ge-
achutvoorberelding, tusschen Cour
celles en Mery den aanval in. Vol
gens de op gevangen genomen Fran
■che officier en gevonden dagboeken
zou Lataule worden veroverd, zouden
de pantserwagens tot Cuviily doori
breken om den Buitschers de beheer
schend» hoogten te ontrukken. Be
tot don tegenaanval ingezette Buit
sche troepen wierpen den vijand niet
alleen terug, doch drongen tot over
de tot dusver getrokken linie door.
^.chter en vóór onze linies liggen 66
vijandelijke pantserwagens ln vol
komen stukgeschoten toestand; het
meerenfleel ligt beoosten en bewesten
Courceliea, benoorden Belloy en Cour-
nay. Alleen op den straatweg Mery-
Lataulo waren piet minder dan 16
tanks in den strijd gebracht.
Het offensief aan het Italiaan-
sche front.
10.000 gevangenen.
Weenen, 16 Juni. Uit hefcoorloga-
persbureau wordt dato 15 Juni
'a avonds gemeld;
Qnzo legers zijn hedenvoormiddag
zoowel op de hoogvlakte van Sette
Gommunl ala over de Plave de vij
andelijke linies binnengedrongen.
Volgens tot in den middag bin
nengekomen berichten hebben wij
meer dan 10000 krijgsgevangenen
gemaakt (Italianen, Franscben en
Engelscben), ook de buit aan kanon
nen is bslangriJk. (Corr.-bur.).
Rome, 16 Juni. In den ftaliaan-
schtn Ssnaat en ^amor, werd mede-
deeling gedaan over den toestand
om 8 uur 's avonds, zooals die door
bet hoofdkwartier gemeld was.
Be slag woedt met groote hevig
heid voort.
Be drnk van den vijand is steeds
overal eigen sterk over bet geheele
front, n.1. van het plateau van Asiago
tot aan de zee.
Onze troepen bieden krachtig tegen--
stand, waardoor de vijand niet door
de linie kan heenkomen. Het ge
vepht ontwikkelt zich dan ook over
de eerste linie met afwisselend ge
volg, daar de onzen herhaaldelijk
tegenaanvallen doen, waarvan ver
scheidene met gunstig resultaat, en
waardoor de vroegere situatie wordt
hersteld. (Stefani.)
Van het Italiaansch-
Oostanrljkschs gevechtsterrein.
Rome, 15 Juni. Ba premier Or-
lando nam in de overvolle Kamer
het woord to midden van een diepe
stilte. HU zeide: Ik deel de Kamer
mede, dat de vijand heden nacht het
groote offensief heeft begonnen. Bijna
ons geheele front ia daarbij betrok
ken, aangezien het offensief zich met
gelijke hevigheid uitstrekt van do
Attlco t.ot aan de Brenta, van de
Trecta tot aan du Piave, en langs de
Ptave over h«t gsheele plateau vart
Asiago, en den Grappa sector.
Het ze9r hevize bombardement
begon om 3 uur. Oen 7 uur ontwik
kelden de icfanterie-aan vallen zich
over de geheele linie. De laatste
borichten, welke ik heb ontvangen,
gaven een beeld van den toestand
tot, vandaag l uur des namiddags.
O /feral hebben onze troepen prachtig
weerstand geboden.1 (Alg. levendige
tot-j. Be geheele vergadering staat
overeind, onder den kreet: Leve
ItaliëI Leve het leger!)
Da toestand in Onstenrljk.
Het thans door Oostenrijk aange
vangen offensief tegen Italië kan men
veilig beschouwen als een wanhoops
offensief, badocld om de publieke
opinie in Oostenrijk af te leiden en
de innerlijke ontbinding van dit rijk,
die gaand is, tegen te houden. Of het
6chter gelukken zal deze ontbinding
tegen te houden, ia de groote vraag
t Duitsche bladen geven den ernst
van den toestand toe.
Ba toeBtand is in werkelijkheid
aldus: Bat gééa ministerie m het
parlement voortaan nog op een
meerderheid zal kunnen steunen.
Alle regeeren is dus onmogelijk ge
worden. Yon Seidler voert op 't
oogenblik het commando over een
schip, dat het stuur kwijt is, en
weerloos aan alle nukken van wind
en golven ia overgeleverd. Nlomand
in Oostenrijk weet nog, welke koers
gevolgd wordt. „Ministers gaan", zoo
schrijft de „Arbaiterzeitung", ,men
weet niet waaromminiaters komen,
men weet niet waar vandaan". En
dan constateert het sociaaldemocra
tisch orgaan, dat de ministers, dia
ontslagen worden, juist de meeat
bruikbare zijn als b.v. do minister
van Binnenlandïche Zaken, Toggen-
burg terwijl het ééaige ontBlag
dat zoowat iedereen onvermijdelijk
acht, uitblijft, nl. dat van von Seidler-
zèlfl
Het ia duidelijk, dat de minister
president zijn laatste en éénigehoop
bouwt op een dictatuur onder be
scherming van den keizer en de
booge militaire autoriteiten. Hij denkt
er niet meer aan, den Rijksraad nog
bijeen te roepen, sn rekent blijkbaar
alleen nog maar op het prestige der
mitrailleurs en bajonettan om zijn
gezag in stand te houden.
Ba „Arbeiter-Zeitung" uit Weenen
maakt er geen geheim meer van, dat
op do Tsjechische en Slovakischs
soldaten alvast niet meer td rekenen
is. Zij staan met hun hart geheel en
al aan de zijde van den viiand, en
maken van iedere gelegenheid ge
bruik om ook daadwerkelijk naar den
vijand over te loopen.
De Wcecsche correspondent van
het „Berliner Tageblatt" seint aan
zijn biad over deze crisis o.a. deze
kenschetieade woorden
In den grond der zaak is juist
deze crisis nóch een regeeringscrisis
nóch een parlementaire crisis, doch
een staatscriaia. Het ia ds
crisis van Oostenrijk zelf.
Het oude Oostenrijk, het Oostenrijk
van de Grondwet van 1867, dat kroon
landen en staatsburger»met verschil
lende taal, maar geen natie kent,
hoeft opgehouden te be
staan. Be heer Von Seidler, die ten
«enenmale geen politiek gevoel bezit
heeft dit niet ingezien, ©n daarin ligt
tevens de verklaring van de verwar
ring, die aanstaande ia an van het
gevaarlijke van den toestand.
Voor het land zelf ia deze crisis
een ernstig gevaar.
Was het in Rusland de klassen-
strljd, die het land ais geheel onaan
getast liet, in Oostenrijk is het
•en rasse uitrijd, die uitloopen moet
op volkomen ontbinding van het rijk.
Ban zal Buitschland natuurlijk pro
bieren de Buitsche provincies te an
nexeer® n.
Bat deze troebelen in de kaarten
der Entente spelen, {behoeft geen be
toog.
De Times over de Duitsche
treinen door Limburg.
Een medewerker schrijft in de
Times over de bijzonderheden, door
don Times correspondent in Amster
dam gegeven over het aantal Buitsche
treinen, dat krachtens de juist tus
schen Nederland dn Buitschland ge
sloten overeenkomst door Neder-
landsch Limburg zal rijden:
„Veel onrustbarender dan het bui
tengewone getal geinen is de open-
steliing van een tweede verbinding
over Venlo. Bit feit bewijst, dat de
Buitschers voornetoen» zün helgrootst
mogelijke gebruik te maken van de
spoorwegen door Limburg. Zelfs als
geen militaire benoodigdheden van
welken aard ook worden vervoerd
door deze trelndff,* wat al zeer ruim
gedacht is, zal daopeningatelllng van
deze nieuwe directe verbinding met
Antwerpen en hot noordelijk deel
van België een groote opluchting
geven, vooral voor de lijnen over
Viaé en Iuiik. Dsse lijnen kunnen in
de toekomst uitsluitend gebezigd
worden voor het vervoer van troepen.
Baarom is het duidelijk, dat onwillens,
misschien ook onwetens, de Neder-
landsche regeering aan haar buren
een dienst zstr*bp tjjd beeft bewezen
en de positie van Buitschland zeer
verbeterd, wat betrefc een spoedige
verbinding met bulangrijke dealen
van het westelijke front.
„Waarom h«bben de Dultachers
direkte verbinding Balheim—Roer
mond tot stand gebracht door op
luchting te brengen in het verkeer
door de route Kaldenkircben en
Venlo naar die plaats? Slechts eene
verklaring iqninogelijk: de enkel
voudige spoor tusschen Vlodrop en
Roermond zou niet opgewassen zfln
tegen het drufeke vervoer van 72
treinen in de 2[4 uur. Men kan ver
onderstellen, dat. de inschikkelijkheid
van de Nederlandera te Venlo te
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
danken is aan eenjge praesie op hen
uitgeoefend voor de bestaande verbin
ding Vlodrop-de Maas te verdub
belen en dat z(j tüd zochten te win
nen door een zijdeurtje to openen.
Aan de andere zijde zouden de Buit
schers zeer blijde zijn geweest
zelf, met goedvinden van Nederland,
twee afzonderlijke wegen te openen,
welke toegang gevon tot kwetsbare
plekken van Nederland.
„Be schikking te Venlo heeft ge
troffen om het mogelijk te maken,
dat een grooter aantal troinen, uit
Westfalen naar Antwerpen gezonden
wordt via Roermond, maar om andere
redenen io Venlo het veel belangrijker
spoorwegcentrum boven Roermond.
Het Buitsche doel is niet alleen om
gebruik te maken van Antwerpen,
maar om controle te krijgen over
de geheele beneden Schelde en Venlo
ligt op een van de voornaamste routes
naar Vlisilngen.
„Wij (Engeland^ zijn volkomen ge
rechtvaardigd, wanneer wij aan de
Nederlander* vragen, welke maat
regelen zij genomen hebben om zich
te vergewissen van den aard der
goederen, welke, natuurlijk vallende
buiten de omschrijving van oorlogs-
benoodigdheden, zulk een buitenge
woon getal treinen per dag vereischen,
veel meer dan men ooit gekend heeft,
toen het nog vrede was. Welke stappen
doet Nederland om die zendingen te
controleeren? Be reeds bekende bij
zonderheden van de treinen, welko
Roermond paasoeren, wekken onze
nieuwsgierigheid op. Ooggetuigen
hebben verklaard, dat de treinen, die
daar naar Belgis passé eren, bestaan
uit open wagens, met hout geladen.
Maar de wagens uit Belgis komende
zijn gesloten en de inhoud onbekend.
Men heeft gezegd, dat Nedsrlandache
ambtenaren de treinen onderzoeken,
maar het onderzoek, dat z(j kunnen
insteellea, ken slechts oppervlakkig
zijn, daar de grootste snelheid noodlg
ls om, wil men geen oponthoud ver
oorzaken, de treinen te laten passeeren.
„Be felotaom moet dus wel ziju dat
de Buitschers zonder een enkel schot
te lossen het eerste succes hebben
verworven door controle te krijgen
over de Nederlandsche spoorwegen in
Limburg. Het is waarschijnlijk, dat
de toestand spoedig to» verdere ont
wikkeling zal komeu, daar de Buit-
schero groote haast hebben om hun
macht over de beneden-Schelde verder
uit te breiden." (N. Rott Ct.)
Esn onderhoud met admiraal
Simt.
Een correspondent van de N. Rott.
Crthad te Londen een onderhoud met
admiraal Sims, den opperbevelhebber
der Amerikaanscha vloot in do Euro-
peescha wateren.
Het succes van den oorlog tegen
de duikbooten ie, volgens admiraal
Sims, de werkelijke belofte voor de,
overwinning der geallieerden. Het
lijdt geen twijfel, zoo zoide hij, dat
indien de Buitschers er in geslaagd
waren de overzeesche transporten
der geallieerden te beletten, zü den
ooriog zouden hebbsn gowonnen. Er
was een oogenblik dat ze goed op
weg schenen, n.1. in April 1917. In
dien ze het cijfer vau de vernietiging
van tonnenmaat, zooala het toenter
tijd was, hadden vermogen te band
haven, zouden de geallieerden er
slecht aan too zijn geweest, Boch de
verdedigingsmiddelen der geallieerden
tegen de duikbooten waren voor esn
groote krachtsontplooing en vervol
making vatbaar. Be admiraliteiten
hebben zich nimmer voldoende op
de duikbootbestrijdicg toegelegd, be
halve eonige mannen ala Fisber en
Scott, daar zij niet koaden gelooven
dat de Buitschers zich tot hun hui
dige methode van duikbootoorlog-
voering zouden verlagen. Toen hun
dit echter duidelijk was geworden,
werd er een groote kracht ontwikkeld
met groote resultaten.
Zooals de zakon thans staan, twij
felt de admiraal er niet in 't minst
aan dat do duikbootoorlog een mis
lukking kan worden genoemd.
De jongste aanval van een Buitsche
duikboot op de Amerlkaansche kust
werd door admiraal Sims uitgelegd
als een zwak punt in de Buitsche
strategie. Het is btkend dat do sche
pen, die van de reusachtige Araeri-
kaansche zeekust en van andere
plaatsen der wereld worden uitge
zonden, in de Fransche en Eugelsche
wateren samenkomen. Bat is dus de
plaats om ze op te wachten, temeer
daar het zenden van duikbooten
beelemaal naar de andere zijde van
den Atlantlscben Oceaan groot tijd
verlies met zich brengt. Zoolang de
Buitschers konden hopan den duik
bootoorlog waarlijk met succes te
voeren, onthielden zij zich van het
uitzenden van booten op zulk een
tijdverspillenden tocht. Iadien zij hot
thans hebben gedaan, moet dit inde
hoop z(jn geschied de openbare mee
ning in Amerika schrik aan te jagen
en deze te laten verzoeken de tor
pedojagers thuis te houden. Zij heb
ben zich hierin stellig misrekend.
Onder de factoren, die het meest
tot hat succes hebben bijgedragen,
noemde de admiraal het stelsel der
convooien. Bit is afhankelijk van een
groot aantal torpedojagers, dat dan
ook voortdurend en snel toensemt.
Toen Amerika in den oorlog ti-ad,
bezat het slochts een zestigtal torpedo
jagers. Het werd zich toen echter
van hun gewicht bewust en thans
worden alle desbetreffende fabrieken
in de Ver. Staten voor den bouw
van koopvaardijschepen en strijd
krachten ter bestrijding der auik-
bof>t«n gebruikt.
Van de laatste zullen 260fotpedo-
jagers binnen 18 maarcen kant en
klaar dieten te zijn. Deze torpedo
jagers zullen 35 knoopeo locpen legen
30 d»r oude. Bovendien worden er
100 Ford-torpedojagers van een kleiner
soort gebouwd.
Het geducht,ste wapon in den strijd
tegen de duikbooten boden feu dage
is bet schot in de diepte, dat al
eenige jaren geleden werd uitge
vonden en op een zich gestaag ver
ruimende schaal in gebruik is. Het
is een buis met ontplofbare atoffan.
Alle torpedojagers hebbon verscheiden
dozijnen daarvan aan boord. Ze kun
nen automiich van den achteroteven
uit worden losgelaten en eveneens
door middel van een soort mortier
zijwaarts worden weggeslingerd. Ze
ontploffen onder water op automa
tisch vastgestelde diepten tot ver
scheiden honderden voet toe en heb
ben voor duikbooten rampzalige ge
volgen, zelfs op aanzienlijken afstand.
Zo zijn nu in den trant van spervuur
in zwang.
Wanneer een torpedojager op een
mijl of 100 afstand* een duikboot iu
de gaten krijgt, yit hij met zijn veel
grootere snelheid daarheen en vuurt
diepteschoten af mét bepaalde tus-
scbeupoozen eu met een bepaalden
straal. Bij zoo'n verrichting bestaat
er groote kans om de duikboot te
raken. Sims vertelde, dat een Ame-
rikaanscbe duikboot eens bü ver
gissing aangevallen wan. Be schok
der ontploffing onder water was zoo
schrikkelijk, dat de bemanning ten
«enen male buiten westen was en
een dag of nog langer nergens voor
deugde. Britsche duikboottreilers eu
sloepen maken insgelük* op Buitscbe
duikbooten jacht, die op den koop
toe voor netten en mijnen hebben
op ta passen.
Het leven der Buitsche duikboot
bemanningen in de omstandigheden,
door de meedoogenlooze aanvallen der
geallieerde vloot ln het leven geroe
pen, moet afschuwelük zijn.
Elk oorenblik staan ze aan een
onverhoeds Intredend onheil, bloot,
soms gevolgd door een plotselinge,
maar eveDgoed door een langzamen
en wreaden verstikkingsdood. Dui
kers hebben een keer of twee een
Buitsche duikboot aanschouwd, die
midden in actie in den grond was
geboord, en de ij»elüke toonoelen
daarbinnen beschreven: mannen,die
zich de keel hadden afgesneden of
blijkbaar hun officieren hadden aan
gevallen of doodgeschoten. De schrik
voor dit ellendig einde moot de be
manningen voortdurend erg drukken.
Onlangs hebben verschünaelen er op
gewezen, dat bun moreel zakt en
waarachtig, men kan ze niet gispen,
viel de admiraal zichzelf in de rede
hun aanvallen op koopvaarders
lüken dikwül* naar niets. Gevangenen
doen daarvan kenschotscnda verhalen.
De Britsche admiraliteit is tot de
slotsom gekomen, dat de moreele
uitwerking op de bemanningen kan
worden opgevoerd door dezerzijds het
zwijgen te doen tot wat duikbooten
wedervaren ls.
Sims zette de methode van samen
werking uiteen tusschen Amerika
zoomeda de Britsche on de FraDsche
vloot, die naar hij niet zonder een
humoristischs toespeling op de mee-
ningsverschillen over ds eenheid van
aanvoering op andere gebieden altoos
met bedaarde gelijkmatigheid aan den
gang was geweest. Van meet af aan
waren Amerikaaoache schepen met
Britsche en Fransche büeengevoegd.
Elk eskader, bestaande uit Britsche
en Amerikaaosche schepen, staat
onder aanvoering van den oudsten
officier, om het even of hij Amerikaan
of Brit is.
Be admiraal repte ook vau de
algemeene kwestie van Amerika'»
bijdrage aan de militaire inspanning
der geallieerden. Hij twüfelfc er niet
aan. of do wereld, nu de duikboot
in toom wordt gehouden en Amerika
niet belet kan worden om zün macht
in de Behaal to werpen, bfijft voor
een Buitschen vrede behoed.
Tegen Augustus, zei bü, zal er een
millioen Amerikaansche soldaten in
Frankrijk staan en zü zullon onver
poosd biyven toestroomen. Het is het
Amerikaannchs volk bittere ernst om
het niet op te gev»n. Uit alle berichten
blükt, dat. het volk onvoorwasrdelük
vastberaden is.
Verbroedering.
Reuter'a correspondent vertelt van
een ontmoeting van Buitsch-Ameri
kaansche soldaten en Buitsche krijgs
gevangenen aan het front. Een Ameri
kaansche compagnie, waariD zich tal
van Amerikanen van Buitschen oor
sprong bevinden, marcheerde naar het
front. Zü ontmoette een colonne
Duitsche gevangenon, die van dege-
vechtslinio terugkeerden. Groot was
hun verbazing toen zü door de (Duitscb)
Amerikanen eensklaps In hun moeder
taal werden aangesproken. Boch wat
ze ie hoeren kregen was minder op
wekkend, want hun werd gezegd dat
ze gek waren om zoo'n „schelm" als
de keizer to gehoorzamen en aan den
züde der Pruisen tegen de beschaafde
volken te gaan strüden, zoodat bun
landgenooten uit hot vrije Amerika
van vierduizend mtjlen ver moesten
komen aanzetten om ben van de
aarde weg te vagen 1
BINNENLAND.
Uwe aandacht, voor de Qroote Kunstfilm van PATHÊ
„Het Slachtoffer van een Apache".
Vanaf Vrijdag 21 Juni in de TAVENU-Bioscoop I
ceerd, die iu staat etelt spoedig met
de distributie «eu aan^aDgte maken.
Zü hebben dan ook machtiging ge
kregen om tot aflevering over te gaan.
B» bedoeling is, dat de fabrikanten
de chocoladereepen rechtstreeks leve
ren aan de distributie bureau's, of,
indien dit niet mogelijk is, aan een
of m«er grossiers. Bezen kunnen dan
de reepen verdeelen over de winke
liers, die aan het gemeentebestuur
voldoenden waarborg geven, dat do
verkoop uitsluitend aan werkelüke
consumenten tegen een vastgestelden
prijs zal geschieden.
Be gemeentebesturen kunnen ver
der de aflevering en de betaling
rechtstreek» met de fabrikanten
regelen en blijven voorshands ook
vrü in de aanwüziög van grossiers
en winkeliers, van wier diensten zü
gebruik wenschen te maken, tenzü
tegen die personen bezwaren mochten
blijken te bestaan.
Gelijk men weet, is de kleinhandel-
prijs voor de chocoladereepen, gevuld
of ongevuld, bepaald op 12J cent
verpakt of 12 cent onverpakt. Be
riepen moeten ten minste 30 gram
wegen, indien ze ongevuld, en 35
gram, indien ze gevuld zün; zü
moeten zün vervaardigd van zuiver
product mot een maximum suiker
gehalte (uitgedrukt als rietsuiker)
van 65 pet. voor do ongevulde en
van het chocoladegedeelte van de
gevulde reepen, en van 50 pet. voor
d« melkchocoladereepen. Bovendien
moeten da reepen, hetzü op den reep
zelf, hetzü op de verpakking, voor
zien zün van den naam van den
fabrikant.
Botar an margarine.
Be minister van landbouw, Nüver-
heid en handel maakt bekend, dat de
bon 3de week van do boter, melange
A en B. en margarinekaarton voor
bet 1ste tüdvak geldig ia van 17 tot
dezer. (8tct)
Vlaeich in hfitels an restaurants.
De voorzitter vau den Nederland-
schen HStelbouderabond heeft den
Minister opDieuw telegrafisch verzocht
de „blokkade" op gezouten en gerookt
vloescb te willen opheffen, o.a. omdat
de op geheel wettige wüze verkregen
voorraad die voor de hotelhouders en
restaurateurs als het ware bedrijfs
kapitaal ia, thans ligt te bederven,
terwijl dat vlsesch voor leder particu
lier in de comtstlbleswinkels, waar
het hoog opgetast voor de ramen te
koop ligt, verkrijgbaar ia gesteld.
Mr. Troelstra.
Mr. Troelatra deelde aan een mede
werker van het Haagsche Correspon
dentiebureau mede, nog geen officieel
bericht te hebben ontvangen dat de
Engelsche Regeering hem een pas
toestond.
Bü vertrouwde iutuascben dat deze
zaak in orde was.
Be datum van zün vertrek staat
nog niet vast in verband met de
ongeregelde scheepsgelegenheid naar
Engeland.
De conferentie die door de Engel
sche Labour Party belegd is vangt op
26 Juni aan.
Ter conferentie zal niet alleen
beraadslaagd worden o'er den inter
nationalen toestand ln het algemeen,
maar tevens over het voeren van een
zelfstandige socialistische politiek in
de verochillende landen, wat dus
medebrengt bet opzeggen van den
Godsvrede ook in de oorlogvoerende
landen.
Be correspondent van de „N. R. Ot."
te Londen seint: „Een hoofdartikel
van de „Tlm«a" over het as. arbei
derscongres bevat een aanval pp mr.
Troelstra. Da aan hem gerichte uit-
noodiging is bjykbaar een manoouvre
om het besluit met geen vbandelüke
socialisten samen te komen, te ont
duiken. Op gezag van Aug. MoDet's
mededeelingen in „Be Ttlegraaf'
verklaart de „Times", dat Troelstra
geprononceerd Buitsche sympathieën
heeft, maar aangezien de arbeiders
in Eögeland niet aan den leiband
loopen van de Bolsjewikl, en daar in
Engeland en Amerika de eigenlüke
arbeiders nog vastberadener züd go-
worden, kan het bezoek van Troelstra
kalm worden opgenomen.
Verdronken.
Het Eindb. Bagbl. deelt uit Gheel
mede, dat aldaar een vreettlük onge
luk is voorgevallen. Een zoon, twee
dochters en een logé van den heer
F. Verbeyen waron aan het roeien
op Manfeld's kuil. Midden op bet
water sloeg de boot om en de vier
inzittenden, die geen van allen konden
zwemmen, verdronken.
Vormlndoring van hat tralavarkaar.
Volgens de „Tel." bestaan er bü
de spoorwegmaatacbapppen plannen,
het spoorwegverkeer met ingang van
Juli, in verband met deu kolennood,
wederom aanzienlük in te krimpen.
DSuNiauw-AmstardanrtaNaw-York.
Rotterdam, 17 Juni. Hier ter stede
is bericht ontvangen, dat hit stoom
schip „Nieuw-Amsterdam" gistermid
dag te New-York is aangekomen.
Choooladaraapaa.
Het Bureau voor Mededeelingen in
zake de Voedselvoorziening meldt:
Be fabrikanten, met wie overeen
gekomen is omtrent de levering van
chocoladereepen aan de gemeenten,
hebben thans een voorraad geprodu
PLAATSELIJK NIEUWS
Am boord Hr. Ms. „Tabanan"
Voor het eerst sinds langen lijd
ligt in onze haven een dier groote
passagiersbooten, die in normale tüden
het interoceaniscb verkeer onder
houden, doch die nooit zich laten zien
in deze haven, te veel uit den koers
gelegen, en uitsluitend voor de oorlogs
marine bestemd. Ba laatste mailboot,
die ds haven van Nieuwediep ver
liet, was de Prins van Oranjs, April
1879 naar Ooet-Indlö vertrekkend.
Ssdert is ds haven voor mail
booten zoo goed als gesloten geweest;
de kantoren der Maatschappij Neder
land verplaatsten zich naar Amster
dam, ln welks onmiddellüke nabühoid
de havro van IJ muiden korter* ver
binding gaf met de zee, en den Helder
■cheeu, wat zün economische toe
komst betreft, ten doode gedoemd.
D» welvaart van de plaats stond
of viel met ds oorlogsmarine, voor
wie onze haven nog steeds een be
langrüke basis bleef.
Zal bet de nieuwe Economische Com
missie gelukken het slapende Boom
roosje tot nieuw leven te wekken
Be „Tabanan" van de Rottordam-
sche Lloyd, die hier sinde eenige
dagen aan de kade ligt gemeerd,
dankt baar verblüf dan ook uit*luitend
aan bet feit, dat zü gemetamorfoseerd
is tot hulpkruiser.
Bat zü bestemd is tot begeleiding
van het convool, strak» naar IudiS
vertrekkend, en dat zü als bemanning,
inplaats van de bonte menigte paa-
■agiers, die in vredostüd zich aldus
van bet «ene werelddeel naar hot
andere verplaatsen, onze eigen oor
logsmarine, onze Janmaats en mari
nier», aan boord heeft, aan wie de
bescherming van een kostbaar convool
en van tallooze goederen is opge
dragen.
Ook ons blad heeft al büzon-
derheden vermeld over het schip,
welks InweDdlge een vrü belangrüke
verandering had ondergaan, teneinde
de oorlogsbemanning te kunnen ber
gen. Wü mogen ons dan ook ontslagen
achten van de taak te bescbiüven,
hoe men, door uit- en verbouw van
verschillende salons, hutten, enz.
hier zoo goed mogelük het vraagstuk
heeft trachten op te lossen om van
esn passagiersschip een hulpkruiser
te maken, oplossing, waarbü over 't
algemeen, de bemanning niet heeft
verloren. Maar toch is bet nog wel
eena interessant een ktjkjo aan boord
te nemen, waar de geheele week pn
ook dezen Zondagmorgen, eene groote
btdrüvighoid beorschte.
Ba witte kleur van de romp, die
aan zulke passagiersschepen iets vroo-
lüks, feestelüks getft, beeft plaats
gemaakt voor het effen en sombere
grü*. waarin alles wat dezen oorlog
kenmerkt, gehuld is. En nu valt dan
ook het schip tusschen de oorlogs
schepen In onze haven, niet meer
zoo dadelük op ala die eerste dagen
van züne aankomst het geval was.
Zooals wü zeiden, is men dagelüks
aan 't laden; steeds liggen booten
langszü en worden, van den wal af,
allerlei gotderea ingedragen, en het
is ongelooflük dat dat alles in de
ruimen een plaats kan vinden.
Boor de welwillendheid van don
commandant, kapitein t. zee Gooszen,
waren wü Zondagmorgen ln de ge
legenheid gesteld de „Tabanan" te
bezichtigen. We kregen den Indruk,
dat de oorlogsbemanning over't alge
meen ruimer en gerieflijker gehuis
vest is dan aan boord van een oorlogs
schip het geval is. Bit kan ook wel
niet anders; de thans als verblflven
Ingerichte le en 2e klas salons binden
uiteraard meer comfort en gemak
dan ie longrooma der oorlogsschepen.
Er staat tegenover, dat de hutten,
hier uitsluitend ingericht voor slapen,
aan boord der oorlogsschepen, althans
wat de mindere bemanning betroft,
wat meer gemak «n gerief bieden.
Maar over 't algemeen kan men
zeggen dat de ruil niet slecht is.
Vooral de onderofficieren zün royaal
gehuisvest Bs stokera zijn er het
slechtst aan toe; zü beschikken over
een donkere, warme ruimte, waar
alleen de patrüspoorten ventilatie
geven. Wel kan men boven een luik
wegnemen, maar dit zal niet steeds
mogelük zijn.
Be Javaansche bedienden, die aan
boord waren gebleven, en die, ic hun
schilderachtige kUeding, met don
bonten hoofddoek om, onze straten
vroolljk stoffeerden, zün thans als
„hulpmatroosjes" ln gouvernemonte
dienst overgegaande heer Amaroel-
lah, Ieeraar aan bet Koninklük
Instituut, heeft hen in bet Maleisch
de krüg»artikelen voorgelezen, en zü
waron ln hun fonkelnieuwe, helder
witte uniform, brani, toen zü lang»
de straten flaneerden. Veel minder
brani waren zü des avonds, al'euro
péenne gakleed, in hun weatersche
lichte jasjes en met modieuss boeden
op, een reuzen-sigaar dampend: de
civilisatie dost hen geen goed.
Voor de veiligheid ter zee is af
doende gezorgd, een achttal sloepen
met luchtkasten, die, bü lekworden,
het zinken beletten, kan gemakkelük
de 800leden der bemanning herbergen,
en de inrichting der davits is zóó,
dat, door hetomdraalcn van éóo handie,
de geheele sloep onmiddellijk buiten
boord hangt. Het promenadedek biedt
veel ruimte; er zün daar een paar
kanonnen opgesteld. Ook bevinden
er zich toestellen voor Zweedscho
gymnastiek.
Be met bet convool meegaande
adelborsten zün geweldig geplaagd
met het hus aangewezen verblüf. Zü
zün n.1. In de kinderkamer onderge
bracht. Niettemin bielt deze kamer
voor de negen adelborsten ruimte
genoeg, en zü zullen hun verblüf wel
zoo gezellig mogelük maken. Keurig
zün de salons van den commandant
en de eetzalen.
Baar de machines aDders zün in
gericht dan dis aan boord van een
oorlogsschip, gaat vermoedelük het
stokerspersoueel van de Lloyd mede.
Het wordt een lange reis, die de
„Tabanan" gaat ondernemen. Moge
hst in alle opzichten een voorspoedige
zün!