ËLDERSCHECOURANT MUZIEKCONCOURS en OPEKLUCKTFEESTEH TUIN-CONCERT DE OORLOG. Hotel „BELLEVUE". ZONDAG a.s. No. 4961 DONDERDAS 18 JULI 1918 480 JAARGANG Oltflover» C1PB_BOERjr;i_HgWgr. - Oplaag 6800^€>x^ Abonnementeprl|«^nj^e^tad^J^—,^per^po«l IL25, Buitenland <2.26. - Lotte ex. 3 oent. - Advwtwntlên per rwqel IQ oewt-f 20 oorlsgistoeslag. Op pagina 4 van dit blad la opgenomen: 1. Opslag wintervoorraad aardappelen. 2. Ingezonden. 3. Uit den omtrek. 4. Feuilleton, eaz. DE WEEK. 16 Juli. Op Zaterdag 13 Juli j.1. heeft de Koningin aan den 68-jarlgen katho lieken ataatsman mgr. dr. H. W. Nolens, sinds twee en-twintig jaren lid van de Tweede Kamer, na wijlen dr. Schaepman's overlijden een der vooraanetaande, meeat - invloedrijke leden van de katholieke fractie en in de laatate jaren haar erkende leider, opdracht gegeven tot Kabinetsformatie. Voor de ontelbare menschen in het vaderland, die u telkona in het geheim verzekeren, dat zt) haarfijn bekend zijn met wat er .achter de achermen" plaats heeft, is dit bericht een .strop". Een deel van die sllmmelingen en beet inge wijden redt zich uit de moeilijkheid door u met een veelzeggend knip oogje te beduiden, dat zij natuur lijk wel .au courant" waren, maar zwijgen moesten op eere-woord Dr. Nolena ia dus Kablneta forma teur. Ea da vraag ia nu wat b|j doen zal. Zoowat tegelijk met de opdracht van H. M. aan den katholieken ataatsman, kwam de ttydlng, dat dr. Kuyper - die met zooveel kracht Rechts tegon het loopen in .den val" waarschuwde en mr. Th. Heems kerk zelfs met zijn ongenade bedreigde, durfde die 'fc ondernemen premier te willen worden .achteraf" ia ge- taan, naar het Bresdenscb sanatorium. Natuurlijk wordt verband gezocht tusschen deze twee gebeurtenissen. Be .Maasbode" kwam al dadelijk met dc gieelng, dat dr. Nolens wellicht zelf buiten het door hem aan de Kroon voor te dragen Kabinet zal blijven. Alsook, dat in het nieuwe ministerie enkele Linkeche mannen zullen worden opgenomen. Tal van namen komen .op den voorgrond". Be oud-premier Heemskerk zqu ten slotte de rol vervq}lqn van mr. Be Meester, president van het indertijd door wijlen Borgesius gevormde Kabinet. Ook Tüorbecke is - weet men eens gebleven buiten een ministerie, dat het aanzien aan hem had te danken. Bat dr. Nolen's Invloed ala minister zonder porte feuille en zelf* zonder Excellentie titel allicht grooter zou kunnen zijn dan wanneer hij aan de groene tafel zitting nam, 't ia grif aan te nemen. Wie zullen straks de portefeuilles van het ministerie-Cort v. d. Linden overnemen Met zekerheid is thans bekend, dat mr. Troeistra bij de audiëntie, hem door de Koningin verleend, H. U. verklaard heeft, dat de soc.-democratlache fractie er thans" geen prijs op etelt aan het bewind deel te nemen. Zal de heer Nolena inderdaad den voortreffelijkqn vr\jz.- i democratiechen jjurist mr. Limburg - gelijk beweerd wordt ultnoo- digeh aan de groene tafel plaats te flemen Terwijl mr. Be Geer hoofd van het nieuwe departement van Onderwijl, Kunsten en Wetenschap pen zou wordansenator H. Colijn van Landsverdediging, prof. Aalberae van Landbouw of van Sociale Zaken, de ingenieur Bongaerta van Water staat? Zal dr. Nolens trachten mi nister Loudon ta bewegen aan te blijven, of ia mr. Be Mareea van Swinderen, dr. Loudon'a voorganger, beatamd om zijn opvolger te worden al* minister van Buitenl&Qdeohe Zaken, terwijl de heer Loudon dan naar Washington zou terugkeeren pm de plaats te vervullen, door de uiexte van den gezant mr. Philipae opengevallen? En mag men aan nemen, dat de oud landvoogd Iden- burg de man, die gedoodverfd wordt ala degeen, die eenmaal dr. Kuyper's plaats ala leider van de anti-revolutionaire partij zal moeten innemen de portefeuille van Koloniën zal aanvaarden? 't Zijn allemaal gissingen en ver onderstellingen, en slechts degenen, die .vlak bij het vuur" zitten, zullen zich S9ne juiste voorstelling kunnen maken van da situatie, die nu wer kelijk is. Over de achter ons liggendq verkie zingen wordt a,\ weinig meer gespro ken. Nü en dan duikt nog een .bijzonderheid" op. Zooala het merkwaardige feit, dat van de 1.344.209 op 3 Juli j.1. gestemd heb bende kiezers niet meer dan 10.426 hun stem op eens vrouw uitbrachten, zoodat het Passief Vrouwen kiesrecht, met 0.7 pCt. van het totaal, wal een zeer bedroevend figuur heeft gemaakt. En op het eenige vrouwelijke ^amer- lid, mejuffrouw Suze Groeneweg, een wél zéér zware taak rust voor de propaganda tot het actieve V.K. t... Man kan zich zoo denken, hoe bij de dlscusiiën, in <ie splinternieuwe Kamer te voeren, menigmaal van ongeduld toornende en schitterende oogen van publieke en gereserveerds tribunes E.H. Edelgestr. zullen be duiden, .strijdvaardig" te Mtjven. Over de gewichtige kweatiën, walk ambtskostuum het lid Snze Groene weg zal moeten dragen, alsook of de Koningin in September, bij da Troon rede, hare toespraak, tot de Kamer garicht, met .Mejuflrouw en Mijne Heerenl" zal dienen aan te gangen, - behoeven vü ohs nog niet druk te maken. Be Öoc. Bemocratisohe dame afgevaardigde zal wel het voorbeeld harer partygenooten volgenop Prins jesdag in 'alands Raadszaal niet ver- achijnan wanneer het Hoofd van den Staat, in majasteitelijken glana daar verichijnend, tegenwoordig la. Nog twee maanden schelden ons van het bijeenkomen der nieuwe Tweede Kamer. Op 10 Juli ji. ia de oude, - na de Sabenrwet te hebben afgedaan, terwijl de poging om de wijzigiDg der Blatributie-wet er toch oog door te halen, mislukte en de reet der agenda werd overgelaten aan wat ,de nieuwe meestere" er over zullen beslissen en beschikken, - voor goed uiteengegaan. Be Senaat had nog een bergje legielatief werk af te doen in de reeks vergaderingen, op 16 Juli aan vangend. Ztj was weet men blijven steken in de discusaiën over hst groote Bistributie-krediet, die in middels en zeker tegenover een demissionair minister, alle waarde en beteekenis hadden verloren. Wat waar zal blijken van de voorspelling der .N.R. Ct.", dat de Eerste Kamer, in samenwerking van Links en Rechts, - straks de wijziging der Vermogens belasting, alsmede het ontwerp tot heffing van Opcenten-Verdediginga- belasting zal verwerpen, ia, terwijl lk dit schrijf, nog een van de tallooze onbekende dingen, onopgelosto vra gen, waarvan wij de beantwoording met spanning verbeiden. Er z(jn enkele bemoedigende tijdin gen, maar we hebben die ook wel noodlg in een tijd, welke - om nog van scbier dagelijke voorkomende moorden, inbraken, roovers aanvallen la Cartouche of Schinderhannes, etc. te zwijgen ons vergast op een Spaansche griep epidemie, al-meer, ook in Patria, om zich heen grijpend. Terwijl duizenden aan de ellende van ondervoeding lijden. Zeker, de medische autoriteiten hebben een goed werk gedaan door de aandacht te vestigen op het groote belang van versche lucht en reinheid bi) den kamp tegen den nieuwen vijand, die gelijkenis vertoont met de influenza, welke bij den overgang van het voorlaatste op het laatste deoennium der negentiende eeuw zooveel slacht offers maakte. Zeker, reinheid is een der beste wapenen. Maar juist nn brengt de zeepnood hen, die over beperkte middelen beschikken in de aller grootste moeieiijkheid om aan dien eisch te gehoorzamen 1 Het zeggen is, dat Amerika ons oen deel van de in beslag genomen sohepan zal teruggeven. Be .Nieuw Amsterdam" heeft op 16 Juli het lichtschip Boggenbank gepasseerd. Be aanvoer ^van graan uit Amerika zou 't mogelijk maken, - met onzen nieuwen oogst - dat wij althans in September weer werkeiyk-wit brood zullen krijgen, eenigermate gelijkend op en smakend naar dat waarvan wij smulden in dagen, thans zoo ver achter ons liggend. V&n half Juli af zouden dagelijks twee kolentreinen van Emmerik komen, bestemd voor Amsterdam en Rotterdam. Be pro ductie van onze eigen, Limburgsche mijnen ia zeer bevredigend os nu eerat blijkt, van hoeveel wjtrde die bronnen van bruinkool, voor ons zijn. Volgehouden wordt, dat distributie van rundvloeach weldra weer zal aanvangen. Natuurlijk .mondjes-maat" en voor fikache eters eigenlijk niet veel meer dan .mondterging". Maar voor pruttelen ia'tnuovenmin de tijd als voor veeleiachend zijn I Berusten, ons verheugen in .bet niet erger zijn van den toestand dan die la", 'i blijft de boodschap. Het convooi naar Indië ia nu op weg naar de Canarische eilanden, waarvan ons de eerstvolgende tijding van 't convooi zal worden gozondnn. Hopen wij, dat uit onze Opat na aekeren tijd verloising zal komen in den zeker zéér nijpendsn, vooral voor zieken en zwakken zoo treurigen toestand toet de vet voorziening. Hopen en ons pantseren tegen velerlei misère van het oogenblik door ons te troosten en onze geestkracht te stalen door het vooruitzicht van betere tijden, die vtaliiabt óp komst zijn't is, per slot van rekening, het eenig6 bruikbare en practische recept togen de moedeloosheid, welk# ons in deze dagen allicht kan bekruipen. Opwekkend is de lectuur van .het jongste nieuws", des ochtends en des namiddags ons onder de oogen komend, maar zelden. Het aantal ongevallen, rampen houdt scbier gelijken tred met dat van de misdrijven. Het vreeseliJk ongeluk met het springen van een granaat, izj gen der Haagsche volksbuurten gebeurd, viel bijna samen met dat van de bij Muider berg omge slagen roeiboot, waarbij drie vrouwen het leven moesten laten. En dat aanvankelijk het vermoeden van mis drijf deed rijzen. Misschien word hier ,drscbyn"al te spoedig beschouwd als aanwijzing, Maar dat de autoriteiten er huu kalmte wel eens bij verliezen - 't mag ons □iet verbazen, 't fa nu pas weer van gezaghebbende z£do vernomen, boe h«t gebrek aan ruimte in de gevangenissen noodzaakt tot het op vrfie vosten laten rondloopan van gevaarlijke en zelfs van uiterst ge vaarlijks individuen. Terwijl het land overstroomd wordt door een stort vloed van .dubiense elementen uit dan vreemde." Men beraamt maat regelen tegen do misdadige jeugd an poogt verhoeden, dat zij de gelederen der criminaliteit atraka komt aanval len. Men bouwt hulpbarakken tot opberging van althans de allergevaar lykste delinquenten, nu in de gelegen heid om han aanslagen tegen de publieke veiligheid voort te zetten. Ook tegetidez^n al-moer aansluipen den, 5\l-geduchter wordenden vyand, - de misdadigheid - dient de ge meenschap beschermd. Boor maat regelen, die wezenlijk practisch effect hebben. Be hoop moet ons nu zei ik reeds geestkracht schenken om velerlei ellende te verduren. Laten wij hopen, dat het nieuwe, straks optredende bewind, de saam te stellen Raad der kroon, - wier taak zoo reusachtig groot en zoo ontzettend zwaar is ook de wapens zal weten te smeden om dezen vijand met vruobt te kunnen bekampen l Mx. AüTomo. van 21 tot 28 JULI. Voorziet U bijtijds >an plaatsbewijzen, dezen zijn dagelijks verkrijg baar bij da bakende adrattan voor 10 et. an 25 ct. (gereserveerd). Abonnementen alle dagen toegang gevende tot het gereserveerde terrein Fl. 1.50. Programma's 20 et. Hat oonvool. Thans is verschenen de verzame ling diplomatieke beachelden betref fende de uitzending van een convooi naar Nederlandach-Indië, dezer dagen aangekondigd. Aan de overgelegde briefwisseling nopen» het naar Nederlandach-Indië uitgezonden convooi gaat oen toe lichting vooraf. Toor een gedeelte ia zij reeds gegeven in het officieel perscommuniqué, opgenomen ln de dagbladen van 80 Juni j.1. Be toelichting (waarin telkens ver wezen wordt naar de gewisselde brieven) luidt als volgt Nadat door de inbeslagneming van Nederlandache schepen door de Ge associeerde Regeeringen een stagnatie in het verkeer met Nederlandsch- Indië was ontstaan, besloot de re geering, met het oog op do belangen van den dienst aldaar, gebruik te maken van de gelegenheid, dat een oorlogsschip naar Indië zou vertrekken om een convooi samen te stellen voor het vervoer van gouvernements ambtenaren met hun gezinnen en van krijgsvoorraad en gouvernements goederen. Het hoofddoel van het convooi was om bij de bestaande onzekerheid ter zee de ongehinderde doorvaart te waarborgen, met name de opbrenging naar belligerente havens tot uitoefe ning van het recht van onderzoek te voorkomen en in het algemeen de veiligheid der schepen te verzekeren. Aan de daarvoor in aanmerking komende oorlogvoerende mogend heden werd in de twoede heeft van April mededeeling gedaan van de samenstelling van het convooi, als mede van de getroffen voorzieningen, waaruit bleek, dat de Nederlandsche regeering uit eigen beweging waar borgen gaf ten bewijze dat het vervoer bleef buiten de militaire belangen der oorlogvoerenden. De voorafgaande overlegging der scheepspapieren ge schiedde naar analogie van het begin sel, ook voor eon gewoon handels- convooi geldend, dat do vlag slechts in zoover de lading dekt als die lading geen door deoorlog voerenden verboden goederen bevat en dat de convooi- commandant dan ook bij ontmoeting met een belligerent oorlogsvaartuig de ladingsmanifeaten en verdere papieren moet vertoonen. 'Daarmede werd tevsns duidelijk gemaakt, dat hot hierbij niet ging om een handelsconvooi, doch om een bijzonder soort convooi, dienende uitsluitend tot het vervoer van gou- vernements-pass&glers en goederen, dus tot een gouvernementsverbinding tnsschen moederland en koloniën. Be bovenbedoelde mededeeling werd gedaan aan Frankrijk, Groot-Brittan- nië, Japan, de Yereenigde Staten van Amerika, eenerzijds, en Buitschland en Oostenrijk Hongarije anderzijds. Be aan de Britache regeering gedane mededesling was eenigszics uitvoeriger dan die, welke aan de andere belligerenten werd gedaan, da&r was aan te nemen dat deze niet in dezelfde mate als Engeland belang stelden ia de dezerzijds genomen maatregelen ten aanzien van do pas sagiers en hunne bagage, de in te laden goederen en het vervoer van particuliere correspondentie, mail en pakketpost. Be Beensche, Noorscbe en Spaan sche regeeringen werden oveneens ingelicht omtrent het voornemen der Nederlandsche regeering. Tevens werden die regeeringen uitgenoodigd aan het convooi toegang te verleenen tot de territoriale wateren der res pectieve staten. Be genoemde regee ringen willigden dat verzoek in. Op ds haar gedane mededeeling antwoordde de Japansche regeering dat de betrokken Japansche marine- autoriteiton met de reis van het convooi in kennis waren gesteld. Be Buitsche regeering verzocht zoo spoedig mogelfjk ingelicht to worden omtrent de namen der uit te zenden schepen en den datum van het ver trek, opdat aan de Buitsche zee- strijdkrachten bericht daaromtrent zou kunnen worden gezonden. Aan dit verzoek werd voldaan. Bovendien merkte de Buitsche regee ring op, dat het convooi buiten het afgesloten gebied moet blijven, daar zö anders voor de veiligheid er van niet kon instaan. Het lag in de bodoehng der Nederlandsche regee ring, dat het convooi het afgesloten gebied zou mijden; dit werd aan de Buitsche regeering medegedeeld. Van de Amerikaansche, de Fransche en de Ooetenrijk-Hongaarsche regee ring werd geen antwoord ontvangen. Wat de mededeeling aan de Britsche regeering betreft, nog voordat de opdracht daaromtrent Hr.Ms. gezant te Londen bereikt had, werd den 26en April naar aanleiding van de desbetreffende verklaring, op 16 April door den minister van marine in de Eerste Kamer der Staten-Qeneraal afgelegd, een nota door den Britachen gezant alhier overhandigd, waarin deze herinnerde aan het Britache standpunt dat nimmer het convoy- eeren als een recht van neutralen erkend heeft. Beze nota kruiste zich met de voormelde mededeeling aan de Britache regeering naar welke dan ook de Britache gezant terstond mondeling en later op zijn verzoek ook schriftelijk verwezen word. Gedurende bijna zoa weken werd niets van de zijde der Britache regeering vernomen. Eerst onder dagteekening van 7 JuDi j.1. beant woordde z(j de bovenbedoelde haar door den gezant te Londen den 29at«n April gedane mededeeling. Blijkens de desbetreffende nota van den Staatssecretaris voor buitenlandsche zaken had de Britache régeering eerst uit het officieel communiqué van den minister van marine van 31 Mei begrepen, dat de commandant van het convooi eventueel niet zou dulden dat de geconvoyeerde schepen onder zocht werden. Be nota eindigde met de verklaring, dat het recht van onderzoek niet kon worden prijsgegeven. BieDzslfden dag stelde de Blokkade minister, lord Robert Cscii, aan den gezant te Londen een memorandum ter hand houdende dat de Britsche regeering, hoewol de gedragslijn der Nederlandsche ten deze betreurende en vasthoudende aan baar standpunt dat zij het convooirecbt niet erkende, toch als een tastbaar bewijs barer vriend schappelijke gezindheid jegens Neder land voornemens was onder bepaalde uitdrukkelijk aangegeven voorwaar den aan dit convooi geen moeilijkheden in den weg te leggen, nu de Neder landsche regeering eenmaal het voor nemen tot uitzending daarvan openlijk had aangekondigd. De Nederlandsche regeering bad uiteraard bezwaar zich aan bepaald# .voorwaarden" te onderwerpen. In- tuiachen kwam, wat de Britsche regeering voorwaarden noemde, bijna volstrekt overeen met haar eigen bedoelingen, blijkende uit de waar borgen, welke zij reeds uit eigen beweging had gegeven en die beoogden voor de oorlogvoerenden niets ver borgen te houden omtrent het karakter van het convooi en zijn lading2tj gaf dit aan de Britsche regeering door tusschenkomst van den gezant te Londen te kennen. Van het aannenun V3n voorwaar den is door de Nederlandsche regee ring nimmer gereptook de Britsche gezant is op dit onderscheid gewezen, desniettemin is de Britsche regeering, blijkens hare schriftelijke mededee- lingen, zich op het standpunt blijven plaatsen, dat de gestelde voorwaarden dezerzijds uitdrukkelijk aangenomen ~aren. Tengevolge van het uitzoeken en naar Rotterdam verzenden van de ter verscheping gereed liggende goederen, nam het opmaken der ladingspapie ren enz. meer tijd in beslag dan verwacht was geworden. Eerst op 14 Juni was het ladicgsmanifeat voor de Noordam gereedden volgenden dag werd medsdseling van dat ma- nifeet gedaan aan de betrokken ge zanten hier ten lando, terwijl hun tevens de gelegenheid geboden werd inzage te nemen van de passagiers lijsten. Op 17 Juni d.a.v. werd hun eveneens een lijst gezonden, houdende opgaven van aan boord van den hulpkruiser Tabanan en het kolen- schip Benkalis zich bevindende goe deren. Inmiddels was het vertrek van het convooi bepaald op 19 Juni. Op 18 Juni opperde de Britsche gezant Damens zjjne regeering bet bezwaar dat, ofschoon begrepen was dat geen goederen van Buitschen oorsprong zouden worden vervoerd, de Noordam verfstoffen van zuiver Duitsche her komst aan boord had, zooals hem was bericht bij een schrijven van de Nederlandsche regeering van 4 Juni j.1. B» inhoud van dat schrijven was ter konnis van de Britsche regeering gekomeD, nadat z(j aan Hr. Ma. go- zant te Londen baar standpunt no pens het convooi had kenbaar ge maakt. Be Britache regeering gaf thans te kennen, dat tegen het ver voer van Buitsche klourstoffen bfi baar alleen dan g#|Q bezwaar zou bestaan wanneer zy zich overtuigd had dat die kleurstoffen niet konden worden betrokken uit andera dan tegen haar strijdende landen. Op de nota van den Britachen gezant van 18 Juni werd den vol genden dag geantwoord dat kleur stoffen niet in aanmerking kwamen om zonder meer te worden gerang schikt onder wat de Britsche regee ring ala goederen van vijandelijke herkomst beschouwde, aangezien ten opzichte van deze goederen sedert geruimen t(Jd reeds een bijzondere overeenkomst bestond krachtens welko zij onbelemmerd naar Indië werden vervoerd, mits geadresseerd aan de Indischs regeering en door deze zelve gedistribueerd. Bjj een memorandum van 19 Juni vroeg het Britsche gezantschap voorts nog enkele inlichtingen in zake passa giers, lading, krijgsvoorraden en mails. Beze inlichtingen werden 20 Juni verstrekt, mede onder verwijzing naar de aan den gezant te Londen gegeven opdracht. Overwegende, dat de zeer besliste bezwaren der Britsche regeering ten aanzien der kleurstoffen verbaud hielden met de uitlegging eener be staande overeenkomst, achtte de re goering zich niet verantwoord het convooi te laten uitvaren eer het gerezen verschil van gevoelen tot klaarheid gebracht zoude zijn. Aan den Britachen gezant werd dan ook den 19den Juni te kennen gegeven, dat, ofschoon de regeering niet kon erkennen, dat bet uitvaren van het convooi afhankelijk waa van de toestemming van óèn der oorlog- Toerende regeeringen, bat vertrek zou worden uit gesteld, totdat de verschillende in het midden gebrachte punten waren opgehelderd. Pogingen om nopens de kleurstoffen tot overeenstemming te geraken door een dezerzijdsche bereidverklaring niet tot distributie in Indle over to gaan zoolang het meenicgsvsrschil □iet uit den weg was geruimd, bleven vruchteloos. Be Britsche regeering bleef zich verzetten tegen de varacheping dier goederen van zuiver Buitschen oor sprong en het was duidelijk, go lijk ook bevestigd is door stellige aandui dingen, dat indien de bedoelde kleur stoffen aan boord bleven, b«t convooi door de Britsche strijdkrachten ver hinderd zou worden door te varen, met het onvermijdelijk gevolg dat de convooicommandant gewapend verzet zou moeten bieden. De verantwoordelijkheid voor een zoodanig conflict met de daaruit voortvlooionde gevolgen wilde en mocht de regeering tegenover het land ni6t aanvaarden. Zij besloot derhalve eerst na lossing der kleur stoffen het convooi te latan vertrekken. Aangezien, zoolang ook op deze punten geen overeenstemming bereikt was, moeilijkheden ter zee uitgesloten waren, werd aan het convooi dat reeds op het punt stond zich bniton da Nadorlandsche wateren op te stellen, bevel gegeven to wachten. Ben 4den Juli werd, gelijk te ver wachten was, het bericht ontvangen, dat de Britsche regeering hare laatst bedoelde bezwaren introk. Onmiddel lijk daarop werd aan het convooi gelast ds reis te aanvaarden. Ten slotte wordt door de Regeering overgelegd een staat van kosteD, ver bonden aan de uitzendiDg van het con vooi. Z(j zet daarin uiteen, dat, indien bat convooi niet zou zfin samengesteld, voor het vervoer van de gouverne- mentepassagiera en goederen enz. enz. eveneens groote onkosten zouden zijn gemaakt. Trekt zij deze kosten van het bedrag af, dat thans gevorderd wordt voor het gereedmaken van het convooi, dan beloopen die extra- onkosten circa twee millioen galden. BINNENLAND. Ds torpadesrlng vin da „Koningin Ragaitas". Aan het verslag van de zitting van den Raad voor de Scheepvaart ontleenen wy nog, dat de scheeps timmerman Baan, de matroos Van der Est en de kwartiermeesters De Klerk en Wareman hebben verklaard, dat zij hebben gezien, dat een torpedo of een daarop gelijkend voorwerp op het schip afkwam. Ztj hebben dui delijk het slaan van den motor ge hoord, en de baan waargenomen. Be kapitein-luitenant ter zee C. J. Canters sprak hierna als zijn meeniug uit, dat er na dez9 verklaringen geen twijfel meer bestaat of het schip is getorpedeerd. Verschillende verklaringen, aldus de deskundige, stemmen hierin over een, dat het voorwerp oven boven water is geweest. De getuigen kennen waarschijnlijk zelf het belang hier □iet van, doch het komt vaak voor, dat een gelanceerde torpedo even aan de oppervlakte komt, alvorens zij, na een meter of 80 100 regelmatig diepte gaat zoeken. Bat men een mastje heeft waargenomen, strookt eveneens met de opvatting, dat het een torpedo moet zijn geweest. Vol gens een ander getuigenis is er een groot voorwerp van gezien, mans hoogte, dat na eenigen tijd plotseling verdwenen was. Bit kan geen mijn zijn geweesteen mijn toch steekt slechts ongeveer 30 c.M. boven wa ter uit. Be richting van do torpedo, welke door verschillende getuigen la aan gewezen, bood de meeste kans, om het schip te treffen. Ook deze factor wijst dus op torpedeering. Alleen het suizend geluid, dat door sommigen is wa&rgenomsn, is voor overste Canters onverklaarbaar. Ten slotte wees spr. er nog op, dat de uitwerking van een mijn- of torpedo-ontploffing precies gelijk is; of de ontploffing meer of minder hevig is, is slechts afhankelijk van de hoogere of lagere plaats waar het schip door mijn of torpedo wordt getroffen; ook de vorm van bet schip kan in dit verband van in vloed zijn. Bo inepecteur, de heer Bouman, verklaarde nog, dat hy de beide visschers bad gehoord, die gezien waren, in verband met bet gerucht, dat zij een Engelsche duikboot zou den hebban waargenomen. Zij heb ben aan den hter Bouman mede gedeeld, dat zij zoowel een Engelsche als een Duitsche duikboot hadden gezien; bovendien was het al den vorigen avond geweest. ~e zitting werd hierop gesloten. Be Raad zal nader uitspraak doen. Da „Nisuw-Amsterdam". Men meldt uit Rotterdam Onder buitengewone belangstelling van wachtenden op de Wilhelmina- kade de drukte buiten dehskken van de Holiand-Amerika lijn werd nog vermeerderd doordat de directie op last van den fiscus de maatregel had moeten nemen, goen belangstel lenden op haar terreinen of in baar loodsen binnen te laten is Dins dagavond te halfelf de „Nieuw-Am- sterdam" te Rotterdam gearriveerd. Het schip had een zeer voorspoedige reis zonder ongewone gebeurlijk heden gemaakt. Ben 3en Juli uit New-York vertrokken was het reeds den 16en 's morgens voor den Water weg. Het bracht de etats major be nevens gedeelten der equipages met van de .Kambangan", de «Prinses Juliana", de .Boeroe" en de .Ko ningin der Nederlanden" van de maatschappij Nederland, die van de .Mlzar", .Alcor",Allod", .Yeldom", .Alcaid" van Van Nievelt Gondriaan •n Co., die v&n de .Tjiksmbang", .Tjisondari", .Tjibodas", .Tjltaroeng" van de Java-Cbiria Japan lijn en die van de .NoorddiJk" van Solleveld, v. d. Meer Hattem. Be schepen van de Nederland «n van de Java China-Japan fijn, zijn zooals bektnd ia, te Hongkong in beslag genomen, waar zooala men ons nog eens me dedeelde ook de .V&n Werwick" was gerequieerd. Bovendien waren nog aan boord gedeelten der bemanningen van de .Arakan", de .Ophir", ds .Goentoer", de .Madioen" van den Rotterdamschen Lloyd, van do ,Ri- ouw" van de maatschappij Nederland, de .Mydrecht" an do .Sliedrecht" van Pbt. van Ommeren, van de .Clio", de .Randwijk", de .Winters wijk" en de .Nickerie". Be .Nieuw Amsterdam" vervoerde 127 passagiers le klasse. 179 der 2# klasse en 258 der Sa klasse, alsmede een deported alle. Van dit totaal waren er 561 Hol landers, 2 Zwitsers, 1 Argentijn en 1 Rus. Be lading bestaat uit 183.000 balen cf ongeveer 9800 ton meel, gedeelte lijk Barley, Rye en Corn Meal. Da KablMtaerisla. Men meldt uit Ben Haag aan bet .Centrum" Vrij algemeen meent men, dat Mgr. Dr. Nolens in opdracht zou hebben een ministerie te vormen en dat dit dan natuurlijk een Recblacb Ministerie zou zijn. Op goede gronden meen ik deze meening als onjuist te kunnen tegen spreken. De opdracht aan Mgr. Br. Nolens gegeven ia beperkt tot de vormlDg van een natlooaal ministerie, waarin dus aile groote partijen zitting zullen mooten hebben. Wanneer blijkt, dat Mgr. Br. Nolens deze taak wegens onwil van een dier partijen of omdat men bet niet over een afgebakend Regeeringsprogram eens is bunnen worden, niet kan uitvoeren, zal bij verzoeken van deze opdracht ontheven te worden. Eerst daarna bestaat de mogelijk heid dat de Koningin, betzij aan hem, hetzij aan een ander Staatsman der Rechterzijde opdracht zal geven, een Rccbtsch Ministerie te vormen. OfficlarsR-vllsgmlari voor da Marlis. Naar wij vernemen, hebben zich voor de betrekking van officier-vlieger by de marine, waarvoor dezer dagen gegadigden zijn opgeroepen, meer dan 100 sollicitanten aangemeld voor ds zes te vervullen plaatsen. Eon Duiticho granaat in aan Nadarlandscha boerderij. Men meldt uit Sluis: Dinsdagmiddag to vier nar, tijdens een vliegeraanval bo?en Knocke ls een granaat van ast Duitsche af weer- jeichut op het karnhuis van do joerderij van den heer Be Vijver, te Sint Anna ter Muiden,gemeente Slule, terecht gekomen. Het gebouwtje, juist door de bewoners verlaten, werd in wendig vernield. Geen persoonlijke ongelukken. Even later vielen nog een viertal granaten neer in bet veld rondom Sluis. Een bom govallon op hst kastaal St. Andrlas. Men meldt aan de .N. Roti. Ct." Bijdenjongsten aanval van vliegers op Brugge is o.a. een bom gevallen op het kasteel St. Andriea van ds heereu Lippens, waar juist een feest werd gegoven door Dnltsche officieren met vrouwen uit Brugge. Bijna al deze feestvierenden werden gedood. Qosd zool Be politie te Leiden heeft by een particulier voor f 25G0 aan guldens en ryksdoalders in beslag genomen, op het oogenblik dat zy met 50 pet. winst zouden worden verkocht. Duro prulman. Baron van Voorst tot Voorst te Elden heeft uit de band verkocht een boomgaard blauwe Eldensche pruimen voor de aanzienlyke som van f 10.000. Bo opbrengst van de pruimen is nog grooter dan de geheele waarde van den grond. Choooladarsapan. Tot 19 Augustus mogen de winke liers ook andere, nog voorbanden, reepen verkoopen, die afwijken van de eenheidsreep. Zy mogon echter niet duurder verkocht worden dan voor 12} cent en voor 12 cent, rasp. voor verpakte en onverpakte reepen. Havargort. Be maximumprijs van havergort is vastgesteld op 18 cent per pond. Aan de gemeentebesturen werd door den minister verzocht havergort ln de distributie te verstrekken. De groote slag In Frankrijk. BulilD, 16 Juli. OfflclMl middag, bericht. Legergroep kroonprins Rup- preebtIn verschillende vakken her leefde de gevechtabedryvigheld. Ten O. van Ayette werd een nachteiyke voorwaaruche beweging, ten O. van Hébnterne een sterke aanval van den vyand afgeslagen. Hier hebben zich in d6n loop van den nacht nieuwe plaatseiyke gevechten ontwikkeld. Legergroep van den Buitschen kroonprinsTusscben Aisneen Marne en ten O. van CbMeau Thierry leven dige geschntstryd. In kleine onder nemingen en in een voorwaartsche beweging over de Marne ten Z.W. van Jaulgonne drongen wij in de vtjandeiyke linies door en brachten gevangenen terug. Ten Z.W. en ten O. van Relms zyn wij glaterenochtend in gedeelten van de Pransche stellingen binnen gedrongen. Aan de toebereidselen voor het artillerie-gevecht hadden opmetingatroepen een voornaam aan deel. Artillerie, mfjnwerpers en bij gunstig weder van 8.30 tot 10.30 uur. werpers openden door hun vernieti- gonde uitwerking, samen met gepant serde auto's en v lammen spuit qd, voor de Infanterie den weg in het vyao- deiyke front. Het leger van maar schalk vod Boebm is tusschen Jaul gonne en ten O. van Bormacs over de Marne getrokken. Genietroepen brachten in de ochtendschemering de stormtroepen over de rivier en legden zoodoende den grondslag voor bet succes van den dag. De infanterie bestormde de steile hellingen op den Zuidelijken oevor van de Marne. Onder hun dekking werden de bruggen geslagen. In voortdurenden strijd drongen wy heen door bet hardnekkig verdsdigdo boschterrein van da eerste vyandeiyke stelling en wierpen den vijand op zyn achterwaartscbe linies by Ccndé La Cbapelle-Comblizy-Mareuil to- rug. Ook ten N. van de Marne hebben wy den Franschon en Italianen hun eerste stelling tusschen Ardre *n Marne ontnomen, 's Avonds streden wy ten Ooiten van linie Cbatlllon- Cucher yChaumuzy. Be legers van de generaals von Mudra en von Eirem vielen den vijand in Champagne van Prunay tot Tahure aan en namen in een stryd mat den vijand, die zich aan onzen aanval onttrok, de eerste Pransche stelling, Ten Z. van Nauroy-MoronvilJera drongen wy over de boegteketen Cornlllet Hooge Berg - Wigberg Pöhlberg door het trechterveld van den voorjaarsslag van verleden jaar tot san den Romeinscbsn weg ten N.W. van Rosnes en in het boschterrein ten Z. van den Sparren- berg door. Ten O. van de Gruppoi ontrukten wy den vyand het gevechta- terrsin van de veldslagen in Cham pagne tusschen Anberwo en ten ZO. van Tahure. Op ons aanvalsfront ten O. van Relms houdt de vyand zyn tweede stelling ten N. van Proanos-Souain- Perthes. Het aantal gevangenen bedraagt 18,000. Berlijn, 16 Juli. Officieel avondbe- rlcht. Aan bet Marne-front heftige tegenaanvalten van den vyand. Plaataeiyke successen ten Z.W. v&n Reima. Beoosten Reims is do toestand onveranderd. Londen, 16 Juli. Officieel avondbe- richt. Be vyand ia in twee onzer nieuwo posten by Hébuterne gedron gen, doch daar in een tegonaauval onmiddsliyk weer uitgejaagd. Wy maakten enkele gevangenen. Partfs, 16 Juli. Het vyfde offensief ln 1918 op het weateiyko front is gisterochtend begonnen. Be divisies van Gallwitz stortten zich over de aanzienlijke uitgestrektheid van 80 K.M. ten aanval. Be eornte uitkom sten zfin voor de Fracschen zeer ba- moedigond. Be vyand biykt scbier ovsr gshtel het aanvalsfront In toom gehouden. Slechts ln het vak van de Marne kon bfj opschieten, maar \iis vooruitgang is acbieiyk door onweer staanbare tegenaaovallon erg inge perkt. Dank zij den verkenuingan van vliegers en inlichtingen van ge vangenen was de aanvoering van 's vyand» oogmarken zoomede do krachten op de hoogte, die by wilde inzetten. Hy had derbaivo met eon tegenstander te doen, gereed om van antwoord te dienen. Hat Marne vlak tuucben Cbateau Thierry en Dot mans was het tooneel van een ongemeen bewogen stryd. Be Franschen en Amerikanen moesten de inspanning van Ludendoiff's boste divisies bet hoofd bieden, welke sinds het gloren van den dageraad zoo ver mogelijk probeerden op te rukken,onverschillig tegen wolken prys. Na geweldige verliezen wisten ze tusschen Reuilly •n Bormans over de Marne te komen. Op een front van 15 K.M. rukten ze zuidwaarts. Op staanden voet stelden de Amerikanen zich schitterend te weer. In prachtige aandrift keerden ze ter bestorming terug. Ze wierpen de Bultschers overhoop, die zich al over winnaars waanden, herwonnen al het verloren gegane terrein, en wierpen hen op een front van 10 K.M. naar den anderen oever. Tusschen Raullly sn Bormans moesten de Buitschers eveneens het grootste deel hunner veroveringen afstaan. Ze konden slechts een strook grond» van minder dan vier K.M. breedte langs de rivier in handen houden. Ziedaar do eenigo winst van beteekenis van den gan- scben dag. Inderdaad kwam de stryd tusschen Bormans en Reims niet over de eerste Fracsche linie. Be mate van het verzet beantwoordde volkomen aan het doe). Nergens betreffen de golvingen minder dan 500 meter. Baarmee komt de mislukking (voor de Buitschers) kort en bondig uit. Bewesten Reims hernamen de Buit schers ten koste van bloedige offers den Italianen het veld, dat de laatste hun in de afgeloopen dagen hadden ontrokt. Beoosten Reims zetten de Bnit- scbers tot aan M&ssiges in een streek, die reeds van roemrijke namen straalt, alles op baren sn saarsD. Be twee voornaamste aanvallen golden de troepen van Gouraud. Beze hielden hun faamschitterend hoog en leverden onstuimige gevechten, die byna overal den stormdrang (dar Buitschers) vol slagen braken sn de aanvalsgolven decimeerden,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1