ËLDERSCHECOURANT
MUZIEKCONCOURS en OPEKLUCKTFEESTEH
TUIN-CONCERT
DE OORLOG.
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
No. 4961
DONDERDAS 18 JULI 1918
480 JAARGANG
Oltflover» C1PB_BOERjr;i_HgWgr. - Oplaag 6800^€>x^ Abonnementeprl|«^nj^e^tad^J^—,^per^po«l IL25, Buitenland <2.26. - Lotte ex. 3 oent. - Advwtwntlên per rwqel IQ oewt-f 20 oorlsgistoeslag.
Op pagina 4 van dit blad
la opgenomen:
1. Opslag wintervoorraad aardappelen.
2. Ingezonden.
3. Uit den omtrek.
4. Feuilleton, eaz.
DE WEEK.
16 Juli.
Op Zaterdag 13 Juli j.1. heeft de
Koningin aan den 68-jarlgen katho
lieken ataatsman mgr. dr. H. W.
Nolens, sinds twee en-twintig jaren
lid van de Tweede Kamer, na wijlen
dr. Schaepman's overlijden een der
vooraanetaande, meeat - invloedrijke
leden van de katholieke fractie en
in de laatate jaren haar erkende
leider, opdracht gegeven tot
Kabinetsformatie. Voor de ontelbare
menschen in het vaderland, die u
telkona in het geheim verzekeren,
dat zt) haarfijn bekend zijn met wat
er .achter de achermen" plaats heeft,
is dit bericht een .strop". Een deel
van die sllmmelingen en beet inge
wijden redt zich uit de moeilijkheid
door u met een veelzeggend knip
oogje te beduiden, dat zij natuur
lijk wel .au courant" waren, maar
zwijgen moesten op eere-woord
Dr. Nolena ia dus Kablneta forma
teur. Ea da vraag ia nu wat b|j doen
zal. Zoowat tegelijk met de opdracht
van H. M. aan den katholieken
ataatsman, kwam de ttydlng, dat dr.
Kuyper - die met zooveel kracht
Rechts tegon het loopen in .den
val" waarschuwde en mr. Th. Heems
kerk zelfs met zijn ongenade bedreigde,
durfde die 'fc ondernemen premier te
willen worden .achteraf" ia ge-
taan, naar het Bresdenscb sanatorium.
Natuurlijk wordt verband gezocht
tusschen deze twee gebeurtenissen.
Be .Maasbode" kwam al dadelijk met
dc gieelng, dat dr. Nolens wellicht
zelf buiten het door hem aan de
Kroon voor te dragen Kabinet zal
blijven. Alsook, dat in het nieuwe
ministerie enkele Linkeche mannen
zullen worden opgenomen. Tal van
namen komen .op den voorgrond".
Be oud-premier Heemskerk zqu ten
slotte de rol vervq}lqn van mr. Be
Meester, president van het indertijd
door wijlen Borgesius gevormde
Kabinet. Ook Tüorbecke is - weet
men eens gebleven buiten een
ministerie, dat het aanzien aan hem
had te danken. Bat dr. Nolen's
Invloed ala minister zonder porte
feuille en zelf* zonder Excellentie
titel allicht grooter zou kunnen zijn
dan wanneer hij aan de groene tafel
zitting nam, 't ia grif aan te nemen.
Wie zullen straks de portefeuilles
van het ministerie-Cort v. d. Linden
overnemen Met zekerheid is thans
bekend, dat mr. Troeistra bij de
audiëntie, hem door de Koningin
verleend, H. U. verklaard heeft, dat
de soc.-democratlache fractie er thans"
geen prijs op etelt aan het bewind
deel te nemen. Zal de heer Nolena
inderdaad den voortreffelijkqn vr\jz.- i
democratiechen jjurist mr. Limburg
- gelijk beweerd wordt ultnoo-
digeh aan de groene tafel plaats te
flemen Terwijl mr. Be Geer hoofd
van het nieuwe departement van
Onderwijl, Kunsten en Wetenschap
pen zou wordansenator H. Colijn
van Landsverdediging, prof. Aalberae
van Landbouw of van Sociale Zaken,
de ingenieur Bongaerta van Water
staat? Zal dr. Nolens trachten mi
nister Loudon ta bewegen aan te
blijven, of ia mr. Be Mareea van
Swinderen, dr. Loudon'a voorganger,
beatamd om zijn opvolger te worden
al* minister van Buitenl&Qdeohe
Zaken, terwijl de heer Loudon dan
naar Washington zou terugkeeren
pm de plaats te vervullen, door de
uiexte van den gezant mr. Philipae
opengevallen? En mag men aan
nemen, dat de oud landvoogd Iden-
burg de man, die gedoodverfd
wordt ala degeen, die eenmaal dr.
Kuyper's plaats ala leider van de
anti-revolutionaire partij zal moeten
innemen de portefeuille van
Koloniën zal aanvaarden?
't Zijn allemaal gissingen en ver
onderstellingen, en slechts degenen,
die .vlak bij het vuur" zitten, zullen
zich S9ne juiste voorstelling kunnen
maken van da situatie, die nu wer
kelijk is.
Over de achter ons liggendq verkie
zingen wordt a,\ weinig meer gespro
ken. Nü en dan duikt nog een
.bijzonderheid" op. Zooala het
merkwaardige feit, dat van de
1.344.209 op 3 Juli j.1. gestemd heb
bende kiezers niet meer dan 10.426
hun stem op eens vrouw uitbrachten,
zoodat het Passief Vrouwen kiesrecht,
met 0.7 pCt. van het totaal, wal een
zeer bedroevend figuur heeft gemaakt.
En op het eenige vrouwelijke ^amer-
lid, mejuffrouw Suze Groeneweg,
een wél zéér zware taak rust voor
de propaganda tot het actieve V.K. t...
Man kan zich zoo denken, hoe bij de
dlscusiiën, in <ie splinternieuwe
Kamer te voeren, menigmaal van
ongeduld toornende en schitterende
oogen van publieke en gereserveerds
tribunes E.H. Edelgestr. zullen be
duiden, .strijdvaardig" te Mtjven.
Over de gewichtige kweatiën, walk
ambtskostuum het lid Snze Groene
weg zal moeten dragen, alsook of de
Koningin in September, bij da Troon
rede, hare toespraak, tot de Kamer
garicht, met .Mejuflrouw en Mijne
Heerenl" zal dienen aan te gangen,
- behoeven vü ohs nog niet druk te
maken. Be Öoc. Bemocratisohe dame
afgevaardigde zal wel het voorbeeld
harer partygenooten volgenop Prins
jesdag in 'alands Raadszaal niet ver-
achijnan wanneer het Hoofd van den
Staat, in majasteitelijken glana daar
verichijnend, tegenwoordig la.
Nog twee maanden schelden ons
van het bijeenkomen der nieuwe
Tweede Kamer. Op 10 Juli ji. ia de
oude, - na de Sabenrwet te hebben
afgedaan, terwijl de poging om de
wijzigiDg der Blatributie-wet er toch
oog door te halen, mislukte en de
reet der agenda werd overgelaten aan
wat ,de nieuwe meestere" er over
zullen beslissen en beschikken, -
voor goed uiteengegaan.
Be Senaat had nog een bergje
legielatief werk af te doen in de
reeks vergaderingen, op 16 Juli aan
vangend. Ztj was weet men
blijven steken in de discusaiën over
hst groote Bistributie-krediet, die in
middels en zeker tegenover een
demissionair minister, alle waarde
en beteekenis hadden verloren. Wat
waar zal blijken van de voorspelling
der .N.R. Ct.", dat de Eerste Kamer,
in samenwerking van Links en Rechts,
- straks de wijziging der Vermogens
belasting, alsmede het ontwerp tot
heffing van Opcenten-Verdediginga-
belasting zal verwerpen, ia, terwijl lk
dit schrijf, nog een van de tallooze
onbekende dingen, onopgelosto vra
gen, waarvan wij de beantwoording
met spanning verbeiden.
Er z(jn enkele bemoedigende tijdin
gen, maar we hebben die ook wel
noodlg in een tijd, welke - om nog
van scbier dagelijke voorkomende
moorden, inbraken, roovers aanvallen
la Cartouche of Schinderhannes,
etc. te zwijgen ons vergast op een
Spaansche griep epidemie, al-meer,
ook in Patria, om zich heen grijpend.
Terwijl duizenden aan de ellende van
ondervoeding lijden. Zeker, de
medische autoriteiten hebben een
goed werk gedaan door de aandacht
te vestigen op het groote belang van
versche lucht en reinheid bi) den
kamp tegen den nieuwen vijand, die
gelijkenis vertoont met de influenza,
welke bij den overgang van het
voorlaatste op het laatste deoennium
der negentiende eeuw zooveel slacht
offers maakte.
Zeker, reinheid is een der beste
wapenen. Maar juist nn brengt de
zeepnood hen, die over beperkte
middelen beschikken in de aller
grootste moeieiijkheid om aan dien
eisch te gehoorzamen 1
Het zeggen is, dat Amerika ons
oen deel van de in beslag genomen
sohepan zal teruggeven. Be .Nieuw
Amsterdam" heeft op 16 Juli het
lichtschip Boggenbank gepasseerd.
Be aanvoer ^van graan uit Amerika
zou 't mogelijk maken, - met onzen
nieuwen oogst - dat wij althans in
September weer werkeiyk-wit brood
zullen krijgen, eenigermate gelijkend
op en smakend naar dat waarvan wij
smulden in dagen, thans zoo ver
achter ons liggend. V&n half Juli af
zouden dagelijks twee kolentreinen
van Emmerik komen, bestemd voor
Amsterdam en Rotterdam. Be pro
ductie van onze eigen, Limburgsche
mijnen ia zeer bevredigend os nu
eerat blijkt, van hoeveel wjtrde die
bronnen van bruinkool, voor ons zijn.
Volgehouden wordt, dat distributie
van rundvloeach weldra weer zal
aanvangen.
Natuurlijk .mondjes-maat" en voor
fikache eters eigenlijk niet veel meer
dan .mondterging".
Maar voor pruttelen ia'tnuovenmin
de tijd als voor veeleiachend zijn I
Berusten, ons verheugen in .bet niet
erger zijn van den toestand dan die
la", 'i blijft de boodschap. Het
convooi naar Indië ia nu op weg
naar de Canarische eilanden, waarvan
ons de eerstvolgende tijding van 't
convooi zal worden gozondnn. Hopen
wij, dat uit onze Opat na aekeren tijd
verloising zal komen in den zeker
zéér nijpendsn, vooral voor zieken
en zwakken zoo treurigen toestand
toet de vet voorziening.
Hopen en ons pantseren tegen
velerlei misère van het oogenblik door
ons te troosten en onze geestkracht
te stalen door het vooruitzicht van
betere tijden, die vtaliiabt óp komst
zijn't is, per slot van rekening, het
eenig6 bruikbare en practische recept
togen de moedeloosheid, welk# ons
in deze dagen allicht kan bekruipen.
Opwekkend is de lectuur van .het
jongste nieuws", des ochtends en des
namiddags ons onder de oogen komend,
maar zelden. Het aantal ongevallen,
rampen houdt scbier gelijken tred
met dat van de misdrijven. Het
vreeseliJk ongeluk met het springen
van een granaat, izj gen der Haagsche
volksbuurten gebeurd, viel bijna samen
met dat van de bij Muider berg omge
slagen roeiboot, waarbij drie vrouwen
het leven moesten laten. En dat
aanvankelijk het vermoeden van mis
drijf deed rijzen.
Misschien word hier ,drscbyn"al
te spoedig beschouwd als aanwijzing,
Maar dat de autoriteiten er huu kalmte
wel eens bij verliezen - 't mag ons
□iet verbazen, 't fa nu pas weer van
gezaghebbende z£do vernomen,
boe h«t gebrek aan ruimte in de
gevangenissen noodzaakt tot het op
vrfie vosten laten rondloopan van
gevaarlijke en zelfs van uiterst ge
vaarlijks individuen. Terwijl het land
overstroomd wordt door een stort
vloed van .dubiense elementen uit
dan vreemde." Men beraamt maat
regelen tegen do misdadige jeugd an
poogt verhoeden, dat zij de gelederen
der criminaliteit atraka komt aanval
len. Men bouwt hulpbarakken tot
opberging van althans de allergevaar
lykste delinquenten, nu in de gelegen
heid om han aanslagen tegen de
publieke veiligheid voort te zetten.
Ook tegetidez^n al-moer aansluipen
den, 5\l-geduchter wordenden vyand,
- de misdadigheid - dient de ge
meenschap beschermd. Boor maat
regelen, die wezenlijk practisch effect
hebben. Be hoop moet ons nu zei
ik reeds geestkracht schenken om
velerlei ellende te verduren. Laten
wij hopen, dat het nieuwe, straks
optredende bewind, de saam te stellen
Raad der kroon, - wier taak zoo
reusachtig groot en zoo ontzettend
zwaar is ook de wapens zal weten
te smeden om dezen vijand met
vruobt te kunnen bekampen l
Mx. AüTomo.
van 21 tot 28 JULI.
Voorziet U bijtijds >an plaatsbewijzen, dezen zijn dagelijks verkrijg
baar bij da bakende adrattan voor 10 et. an 25 ct. (gereserveerd).
Abonnementen alle dagen toegang gevende tot het
gereserveerde terrein Fl. 1.50. Programma's 20 et.
Hat oonvool.
Thans is verschenen de verzame
ling diplomatieke beachelden betref
fende de uitzending van een convooi
naar Nederlandach-Indië, dezer dagen
aangekondigd.
Aan de overgelegde briefwisseling
nopen» het naar Nederlandach-Indië
uitgezonden convooi gaat oen toe
lichting vooraf. Toor een gedeelte ia
zij reeds gegeven in het officieel
perscommuniqué, opgenomen ln de
dagbladen van 80 Juni j.1.
Be toelichting (waarin telkens ver
wezen wordt naar de gewisselde
brieven) luidt als volgt
Nadat door de inbeslagneming van
Nederlandache schepen door de Ge
associeerde Regeeringen een stagnatie
in het verkeer met Nederlandsch-
Indië was ontstaan, besloot de re
geering, met het oog op do belangen
van den dienst aldaar, gebruik te
maken van de gelegenheid, dat een
oorlogsschip naar Indië zou vertrekken
om een convooi samen te stellen
voor het vervoer van gouvernements
ambtenaren met hun gezinnen en
van krijgsvoorraad en gouvernements
goederen.
Het hoofddoel van het convooi was
om bij de bestaande onzekerheid ter
zee de ongehinderde doorvaart te
waarborgen, met name de opbrenging
naar belligerente havens tot uitoefe
ning van het recht van onderzoek te
voorkomen en in het algemeen de
veiligheid der schepen te verzekeren.
Aan de daarvoor in aanmerking
komende oorlogvoerende mogend
heden werd in de twoede heeft van
April mededeeling gedaan van de
samenstelling van het convooi, als
mede van de getroffen voorzieningen,
waaruit bleek, dat de Nederlandsche
regeering uit eigen beweging waar
borgen gaf ten bewijze dat het vervoer
bleef buiten de militaire belangen der
oorlogvoerenden. De voorafgaande
overlegging der scheepspapieren ge
schiedde naar analogie van het begin
sel, ook voor eon gewoon handels-
convooi geldend, dat do vlag slechts
in zoover de lading dekt als die lading
geen door deoorlog voerenden verboden
goederen bevat en dat de convooi-
commandant dan ook bij ontmoeting
met een belligerent oorlogsvaartuig
de ladingsmanifeaten en verdere
papieren moet vertoonen.
'Daarmede werd tevsns duidelijk
gemaakt, dat hot hierbij niet ging om
een handelsconvooi, doch om een
bijzonder soort convooi, dienende
uitsluitend tot het vervoer van gou-
vernements-pass&glers en goederen,
dus tot een gouvernementsverbinding
tnsschen moederland en koloniën.
Be bovenbedoelde mededeeling werd
gedaan aan Frankrijk, Groot-Brittan-
nië, Japan, de Yereenigde Staten van
Amerika, eenerzijds, en Buitschland
en Oostenrijk Hongarije anderzijds.
Be aan de Britache regeering
gedane mededesling was eenigszics
uitvoeriger dan die, welke aan de
andere belligerenten werd gedaan,
da&r was aan te nemen dat deze niet
in dezelfde mate als Engeland belang
stelden ia de dezerzijds genomen
maatregelen ten aanzien van do pas
sagiers en hunne bagage, de in te
laden goederen en het vervoer van
particuliere correspondentie, mail en
pakketpost.
Be Beensche, Noorscbe en Spaan
sche regeeringen werden oveneens
ingelicht omtrent het voornemen
der Nederlandsche regeering. Tevens
werden die regeeringen uitgenoodigd
aan het convooi toegang te verleenen
tot de territoriale wateren der res
pectieve staten. Be genoemde regee
ringen willigden dat verzoek in.
Op ds haar gedane mededeeling
antwoordde de Japansche regeering
dat de betrokken Japansche marine-
autoriteiton met de reis van het
convooi in kennis waren gesteld. Be
Buitsche regeering verzocht zoo
spoedig mogelfjk ingelicht to worden
omtrent de namen der uit te zenden
schepen en den datum van het ver
trek, opdat aan de Buitsche zee-
strijdkrachten bericht daaromtrent
zou kunnen worden gezonden.
Aan dit verzoek werd voldaan.
Bovendien merkte de Buitsche regee
ring op, dat het convooi buiten het
afgesloten gebied moet blijven, daar
zö anders voor de veiligheid er van
niet kon instaan. Het lag in de
bodoehng der Nederlandsche regee
ring, dat het convooi het afgesloten
gebied zou mijden; dit werd aan de
Buitsche regeering medegedeeld.
Van de Amerikaansche, de Fransche
en de Ooetenrijk-Hongaarsche regee
ring werd geen antwoord ontvangen.
Wat de mededeeling aan de Britsche
regeering betreft, nog voordat de
opdracht daaromtrent Hr.Ms. gezant
te Londen bereikt had, werd den
26en April naar aanleiding van de
desbetreffende verklaring, op 16 April
door den minister van marine in de
Eerste Kamer der Staten-Qeneraal
afgelegd, een nota door den Britachen
gezant alhier overhandigd, waarin
deze herinnerde aan het Britache
standpunt dat nimmer het convoy-
eeren als een recht van neutralen
erkend heeft. Beze nota kruiste zich
met de voormelde mededeeling aan
de Britache regeering naar welke dan
ook de Britache gezant terstond
mondeling en later op zijn verzoek
ook schriftelijk verwezen word.
Gedurende bijna zoa weken werd
niets van de zijde der Britache
regeering vernomen. Eerst onder
dagteekening van 7 JuDi j.1. beant
woordde z(j de bovenbedoelde haar
door den gezant te Londen den 29at«n
April gedane mededeeling. Blijkens
de desbetreffende nota van den
Staatssecretaris voor buitenlandsche
zaken had de Britache régeering eerst
uit het officieel communiqué van den
minister van marine van 31 Mei
begrepen, dat de commandant van
het convooi eventueel niet zou dulden
dat de geconvoyeerde schepen onder
zocht werden.
Be nota eindigde met de verklaring,
dat het recht van onderzoek niet kon
worden prijsgegeven. BieDzslfden dag
stelde de Blokkade minister, lord
Robert Cscii, aan den gezant te Londen
een memorandum ter hand houdende
dat de Britsche regeering, hoewol de
gedragslijn der Nederlandsche ten
deze betreurende en vasthoudende
aan baar standpunt dat zij het
convooirecbt niet erkende, toch als
een tastbaar bewijs barer vriend
schappelijke gezindheid jegens Neder
land voornemens was onder bepaalde
uitdrukkelijk aangegeven voorwaar
den aan dit convooi geen moeilijkheden
in den weg te leggen, nu de Neder
landsche regeering eenmaal het voor
nemen tot uitzending daarvan openlijk
had aangekondigd.
De Nederlandsche regeering bad
uiteraard bezwaar zich aan bepaald#
.voorwaarden" te onderwerpen. In-
tuiachen kwam, wat de Britsche
regeering voorwaarden noemde, bijna
volstrekt overeen met haar eigen
bedoelingen, blijkende uit de waar
borgen, welke zij reeds uit eigen
beweging had gegeven en die beoogden
voor de oorlogvoerenden niets ver
borgen te houden omtrent het karakter
van het convooi en zijn lading2tj
gaf dit aan de Britsche regeering door
tusschenkomst van den gezant te
Londen te kennen.
Van het aannenun V3n voorwaar
den is door de Nederlandsche regee
ring nimmer gereptook de Britsche
gezant is op dit onderscheid gewezen,
desniettemin is de Britsche regeering,
blijkens hare schriftelijke mededee-
lingen, zich op het standpunt blijven
plaatsen, dat de gestelde voorwaarden
dezerzijds uitdrukkelijk aangenomen
~aren.
Tengevolge van het uitzoeken en
naar Rotterdam verzenden van de ter
verscheping gereed liggende goederen,
nam het opmaken der ladingspapie
ren enz. meer tijd in beslag dan
verwacht was geworden. Eerst op
14 Juni was het ladicgsmanifeat voor
de Noordam gereedden volgenden
dag werd medsdseling van dat ma-
nifeet gedaan aan de betrokken ge
zanten hier ten lando, terwijl hun
tevens de gelegenheid geboden werd
inzage te nemen van de passagiers
lijsten. Op 17 Juni d.a.v. werd hun
eveneens een lijst gezonden, houdende
opgaven van aan boord van den
hulpkruiser Tabanan en het kolen-
schip Benkalis zich bevindende goe
deren.
Inmiddels was het vertrek van het
convooi bepaald op 19 Juni. Op 18
Juni opperde de Britsche gezant
Damens zjjne regeering bet bezwaar
dat, ofschoon begrepen was dat geen
goederen van Buitschen oorsprong
zouden worden vervoerd, de Noordam
verfstoffen van zuiver Duitsche her
komst aan boord had, zooals hem
was bericht bij een schrijven van de
Nederlandsche regeering van 4 Juni j.1.
B» inhoud van dat schrijven was
ter konnis van de Britsche regeering
gekomeD, nadat z(j aan Hr. Ma. go-
zant te Londen baar standpunt no
pens het convooi had kenbaar ge
maakt. Be Britache regeering gaf
thans te kennen, dat tegen het ver
voer van Buitsche klourstoffen bfi
baar alleen dan g#|Q bezwaar zou
bestaan wanneer zy zich overtuigd
had dat die kleurstoffen niet konden
worden betrokken uit andera dan
tegen haar strijdende landen.
Op de nota van den Britachen
gezant van 18 Juni werd den vol
genden dag geantwoord dat kleur
stoffen niet in aanmerking kwamen
om zonder meer te worden gerang
schikt onder wat de Britsche regee
ring ala goederen van vijandelijke
herkomst beschouwde, aangezien ten
opzichte van deze goederen sedert
geruimen t(Jd reeds een bijzondere
overeenkomst bestond krachtens
welko zij onbelemmerd naar Indië
werden vervoerd, mits geadresseerd
aan de Indischs regeering en door
deze zelve gedistribueerd.
Bjj een memorandum van 19 Juni
vroeg het Britsche gezantschap voorts
nog enkele inlichtingen in zake passa
giers, lading, krijgsvoorraden en mails.
Beze inlichtingen werden 20 Juni
verstrekt, mede onder verwijzing
naar de aan den gezant te Londen
gegeven opdracht.
Overwegende, dat de zeer besliste
bezwaren der Britsche regeering ten
aanzien der kleurstoffen verbaud
hielden met de uitlegging eener be
staande overeenkomst, achtte de re
goering zich niet verantwoord het
convooi te laten uitvaren eer het
gerezen verschil van gevoelen tot
klaarheid gebracht zoude zijn.
Aan den Britachen gezant werd
dan ook den 19den Juni te kennen
gegeven, dat, ofschoon de regeering
niet kon erkennen, dat bet uitvaren
van het convooi afhankelijk waa van
de toestemming van óèn der oorlog-
Toerende regeeringen, bat vertrek
zou worden uit gesteld, totdat de
verschillende in het midden gebrachte
punten waren opgehelderd.
Pogingen om nopens de kleurstoffen
tot overeenstemming te geraken door
een dezerzijdsche bereidverklaring
niet tot distributie in Indle over to
gaan zoolang het meenicgsvsrschil
□iet uit den weg was geruimd, bleven
vruchteloos.
Be Britsche regeering bleef zich
verzetten tegen de varacheping dier
goederen van zuiver Buitschen oor
sprong en het was duidelijk, go lijk
ook bevestigd is door stellige aandui
dingen, dat indien de bedoelde kleur
stoffen aan boord bleven, b«t convooi
door de Britsche strijdkrachten ver
hinderd zou worden door te varen,
met het onvermijdelijk gevolg dat de
convooicommandant gewapend verzet
zou moeten bieden.
De verantwoordelijkheid voor een
zoodanig conflict met de daaruit
voortvlooionde gevolgen wilde en
mocht de regeering tegenover het
land ni6t aanvaarden. Zij besloot
derhalve eerst na lossing der kleur
stoffen het convooi te latan vertrekken.
Aangezien, zoolang ook op deze
punten geen overeenstemming bereikt
was, moeilijkheden ter zee uitgesloten
waren, werd aan het convooi dat reeds
op het punt stond zich bniton da
Nadorlandsche wateren op te stellen,
bevel gegeven to wachten.
Ben 4den Juli werd, gelijk te ver
wachten was, het bericht ontvangen,
dat de Britsche regeering hare laatst
bedoelde bezwaren introk. Onmiddel
lijk daarop werd aan het convooi
gelast ds reis te aanvaarden.
Ten slotte wordt door de Regeering
overgelegd een staat van kosteD, ver
bonden aan de uitzendiDg van het con
vooi. Z(j zet daarin uiteen, dat, indien
bat convooi niet zou zfin samengesteld,
voor het vervoer van de gouverne-
mentepassagiera en goederen enz. enz.
eveneens groote onkosten zouden zijn
gemaakt. Trekt zij deze kosten van
het bedrag af, dat thans gevorderd
wordt voor het gereedmaken van het
convooi, dan beloopen die extra-
onkosten circa twee millioen galden.
BINNENLAND.
Ds torpadesrlng
vin da „Koningin Ragaitas".
Aan het verslag van de zitting
van den Raad voor de Scheepvaart
ontleenen wy nog, dat de scheeps
timmerman Baan, de matroos Van
der Est en de kwartiermeesters De
Klerk en Wareman hebben verklaard,
dat zij hebben gezien, dat een torpedo
of een daarop gelijkend voorwerp op
het schip afkwam. Ztj hebben dui
delijk het slaan van den motor ge
hoord, en de baan waargenomen.
Be kapitein-luitenant ter zee C. J.
Canters sprak hierna als zijn meeniug
uit, dat er na dez9 verklaringen geen
twijfel meer bestaat of het schip
is getorpedeerd.
Verschillende verklaringen, aldus
de deskundige, stemmen hierin over
een, dat het voorwerp oven boven
water is geweest. De getuigen kennen
waarschijnlijk zelf het belang hier
□iet van, doch het komt vaak voor,
dat een gelanceerde torpedo even aan
de oppervlakte komt, alvorens zij, na
een meter of 80 100 regelmatig
diepte gaat zoeken. Bat men een
mastje heeft waargenomen, strookt
eveneens met de opvatting, dat het
een torpedo moet zijn geweest. Vol
gens een ander getuigenis is er een
groot voorwerp van gezien, mans
hoogte, dat na eenigen tijd plotseling
verdwenen was. Bit kan geen mijn
zijn geweesteen mijn toch steekt
slechts ongeveer 30 c.M. boven wa
ter uit.
Be richting van do torpedo, welke
door verschillende getuigen la aan
gewezen, bood de meeste kans,
om het schip te treffen. Ook deze
factor wijst dus op torpedeering.
Alleen het suizend geluid, dat door
sommigen is wa&rgenomsn, is voor
overste Canters onverklaarbaar.
Ten slotte wees spr. er nog op,
dat de uitwerking van een mijn- of
torpedo-ontploffing precies gelijk is;
of de ontploffing meer of minder
hevig is, is slechts afhankelijk van
de hoogere of lagere plaats waar het
schip door mijn of torpedo wordt
getroffen; ook de vorm van bet
schip kan in dit verband van in
vloed zijn.
Bo inepecteur, de heer Bouman,
verklaarde nog, dat hy de beide
visschers bad gehoord, die gezien
waren, in verband met bet gerucht,
dat zij een Engelsche duikboot zou
den hebban waargenomen. Zij heb
ben aan den hter Bouman mede
gedeeld, dat zij zoowel een Engelsche
als een Duitsche duikboot hadden
gezien; bovendien was het al den
vorigen avond geweest.
~e zitting werd hierop gesloten.
Be Raad zal nader uitspraak doen.
Da „Nisuw-Amsterdam".
Men meldt uit Rotterdam
Onder buitengewone belangstelling
van wachtenden op de Wilhelmina-
kade de drukte buiten dehskken
van de Holiand-Amerika lijn werd
nog vermeerderd doordat de directie
op last van den fiscus de maatregel
had moeten nemen, goen belangstel
lenden op haar terreinen of in baar
loodsen binnen te laten is Dins
dagavond te halfelf de „Nieuw-Am-
sterdam" te Rotterdam gearriveerd.
Het schip had een zeer voorspoedige
reis zonder ongewone gebeurlijk
heden gemaakt. Ben 3en Juli uit
New-York vertrokken was het reeds
den 16en 's morgens voor den Water
weg. Het bracht de etats major be
nevens gedeelten der equipages met
van de .Kambangan", de «Prinses
Juliana", de .Boeroe" en de .Ko
ningin der Nederlanden" van de
maatschappij Nederland, die van de
.Mlzar", .Alcor",Allod", .Yeldom",
.Alcaid" van Van Nievelt Gondriaan
•n Co., die v&n de .Tjiksmbang",
.Tjisondari", .Tjibodas", .Tjltaroeng"
van de Java-Cbiria Japan lijn en die
van de .NoorddiJk" van Solleveld,
v. d. Meer Hattem. Be schepen
van de Nederland «n van de Java
China-Japan fijn, zijn zooals bektnd
ia, te Hongkong in beslag genomen,
waar zooala men ons nog eens me
dedeelde ook de .V&n Werwick" was
gerequieerd. Bovendien waren nog
aan boord gedeelten der bemanningen
van de .Arakan", de .Ophir", ds
.Goentoer", de .Madioen" van den
Rotterdamschen Lloyd, van do ,Ri-
ouw" van de maatschappij Nederland,
de .Mydrecht" an do .Sliedrecht"
van Pbt. van Ommeren, van de
.Clio", de .Randwijk", de .Winters
wijk" en de .Nickerie".
Be .Nieuw Amsterdam" vervoerde
127 passagiers le klasse. 179 der 2#
klasse en 258 der Sa klasse, alsmede
een deported alle.
Van dit totaal waren er 561 Hol
landers, 2 Zwitsers, 1 Argentijn en
1 Rus.
Be lading bestaat uit 183.000 balen
cf ongeveer 9800 ton meel, gedeelte
lijk Barley, Rye en Corn Meal.
Da KablMtaerisla.
Men meldt uit Ben Haag aan bet
.Centrum"
Vrij algemeen meent men, dat Mgr.
Dr. Nolens in opdracht zou hebben
een ministerie te vormen en dat dit
dan natuurlijk een Recblacb Ministerie
zou zijn.
Op goede gronden meen ik deze
meening als onjuist te kunnen tegen
spreken. De opdracht aan Mgr. Br.
Nolens gegeven ia beperkt tot de
vormlDg van een natlooaal ministerie,
waarin dus aile groote partijen zitting
zullen mooten hebben. Wanneer blijkt,
dat Mgr. Br. Nolens deze taak wegens
onwil van een dier partijen of omdat
men bet niet over een afgebakend
Regeeringsprogram eens is bunnen
worden, niet kan uitvoeren, zal bij
verzoeken van deze opdracht ontheven
te worden.
Eerst daarna bestaat de mogelijk
heid dat de Koningin, betzij aan hem,
hetzij aan een ander Staatsman der
Rechterzijde opdracht zal geven, een
Rccbtsch Ministerie te vormen.
OfficlarsR-vllsgmlari
voor da Marlis.
Naar wij vernemen, hebben zich
voor de betrekking van officier-vlieger
by de marine, waarvoor dezer dagen
gegadigden zijn opgeroepen, meer dan
100 sollicitanten aangemeld voor ds
zes te vervullen plaatsen.
Eon Duiticho granaat in aan
Nadarlandscha boerderij.
Men meldt uit Sluis:
Dinsdagmiddag to vier nar, tijdens
een vliegeraanval bo?en Knocke ls
een granaat van ast Duitsche af weer-
jeichut op het karnhuis van do
joerderij van den heer Be Vijver, te
Sint Anna ter Muiden,gemeente Slule,
terecht gekomen. Het gebouwtje, juist
door de bewoners verlaten, werd in
wendig vernield. Geen persoonlijke
ongelukken.
Even later vielen nog een viertal
granaten neer in bet veld rondom
Sluis.
Een bom govallon op hst kastaal
St. Andrlas.
Men meldt aan de .N. Roti. Ct."
Bijdenjongsten aanval van vliegers
op Brugge is o.a. een bom gevallen
op het kasteel St. Andriea van ds
heereu Lippens, waar juist een feest
werd gegoven door Dnltsche officieren
met vrouwen uit Brugge. Bijna al
deze feestvierenden werden gedood.
Qosd zool
Be politie te Leiden heeft by een
particulier voor f 25G0 aan guldens
en ryksdoalders in beslag genomen,
op het oogenblik dat zy met 50 pet.
winst zouden worden verkocht.
Duro prulman.
Baron van Voorst tot Voorst te
Elden heeft uit de band verkocht een
boomgaard blauwe Eldensche pruimen
voor de aanzienlyke som van f 10.000.
Bo opbrengst van de pruimen is nog
grooter dan de geheele waarde van
den grond.
Choooladarsapan.
Tot 19 Augustus mogen de winke
liers ook andere, nog voorbanden,
reepen verkoopen, die afwijken van
de eenheidsreep. Zy mogon echter
niet duurder verkocht worden dan
voor 12} cent en voor 12 cent, rasp.
voor verpakte en onverpakte reepen.
Havargort.
Be maximumprijs van havergort
is vastgesteld op 18 cent per pond.
Aan de gemeentebesturen werd door
den minister verzocht havergort ln
de distributie te verstrekken.
De groote slag In Frankrijk.
BulilD, 16 Juli. OfflclMl middag,
bericht. Legergroep kroonprins Rup-
preebtIn verschillende vakken her
leefde de gevechtabedryvigheld. Ten
O. van Ayette werd een nachteiyke
voorwaaruche beweging, ten O. van
Hébnterne een sterke aanval van den
vyand afgeslagen. Hier hebben zich
in d6n loop van den nacht nieuwe
plaatseiyke gevechten ontwikkeld.
Legergroep van den Buitschen
kroonprinsTusscben Aisneen Marne
en ten O. van CbMeau Thierry leven
dige geschntstryd. In kleine onder
nemingen en in een voorwaartsche
beweging over de Marne ten Z.W.
van Jaulgonne drongen wij in de
vtjandeiyke linies door en brachten
gevangenen terug.
Ten Z.W. en ten O. van Relms
zyn wij glaterenochtend in gedeelten
van de Pransche stellingen binnen
gedrongen. Aan de toebereidselen
voor het artillerie-gevecht hadden
opmetingatroepen een voornaam aan
deel. Artillerie, mfjnwerpers en
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
werpers openden door hun vernieti-
gonde uitwerking, samen met gepant
serde auto's en v lammen spuit qd, voor
de Infanterie den weg in het vyao-
deiyke front. Het leger van maar
schalk vod Boebm is tusschen Jaul
gonne en ten O. van Bormacs over
de Marne getrokken. Genietroepen
brachten in de ochtendschemering de
stormtroepen over de rivier en legden
zoodoende den grondslag voor bet
succes van den dag.
De infanterie bestormde de steile
hellingen op den Zuidelijken oevor
van de Marne. Onder hun dekking
werden de bruggen geslagen. In
voortdurenden strijd drongen wy heen
door bet hardnekkig verdsdigdo
boschterrein van da eerste vyandeiyke
stelling en wierpen den vijand op
zyn achterwaartscbe linies by Ccndé
La Cbapelle-Comblizy-Mareuil to-
rug.
Ook ten N. van de Marne hebben
wy den Franschon en Italianen hun
eerste stelling tusschen Ardre *n
Marne ontnomen, 's Avonds streden
wy ten Ooiten van linie Cbatlllon-
Cucher yChaumuzy.
Be legers van de generaals von
Mudra en von Eirem vielen den
vijand in Champagne van Prunay tot
Tahure aan en namen in een stryd
mat den vijand, die zich aan onzen
aanval onttrok, de eerste Pransche
stelling,
Ten Z. van Nauroy-MoronvilJera
drongen wy over de boegteketen
Cornlllet Hooge Berg - Wigberg
Pöhlberg door het trechterveld van
den voorjaarsslag van verleden jaar
tot san den Romeinscbsn weg
ten N.W. van Rosnes en in het
boschterrein ten Z. van den Sparren-
berg door. Ten O. van de Gruppoi
ontrukten wy den vyand het gevechta-
terrsin van de veldslagen in Cham
pagne tusschen Anberwo en ten ZO.
van Tahure.
Op ons aanvalsfront ten O. van
Relms houdt de vyand zyn tweede
stelling ten N. van Proanos-Souain-
Perthes.
Het aantal gevangenen bedraagt
18,000.
Berlijn, 16 Juli. Officieel avondbe-
rlcht. Aan bet Marne-front heftige
tegenaanvalten van den vyand.
Plaataeiyke successen ten Z.W. v&n
Reima.
Beoosten Reims is do toestand
onveranderd.
Londen, 16 Juli. Officieel avondbe-
richt. Be vyand ia in twee onzer
nieuwo posten by Hébuterne gedron
gen, doch daar in een tegonaauval
onmiddsliyk weer uitgejaagd. Wy
maakten enkele gevangenen.
Partfs, 16 Juli. Het vyfde offensief
ln 1918 op het weateiyko front is
gisterochtend begonnen. Be divisies
van Gallwitz stortten zich over de
aanzienlijke uitgestrektheid van 80
K.M. ten aanval. Be eornte uitkom
sten zfin voor de Fracschen zeer ba-
moedigond. Be vyand biykt scbier
ovsr gshtel het aanvalsfront In toom
gehouden. Slechts ln het vak van de
Marne kon bfj opschieten, maar \iis
vooruitgang is acbieiyk door onweer
staanbare tegenaaovallon erg inge
perkt. Dank zij den verkenuingan
van vliegers en inlichtingen van ge
vangenen was de aanvoering van
's vyand» oogmarken zoomede do
krachten op de hoogte, die by wilde
inzetten. Hy had derbaivo met eon
tegenstander te doen, gereed om van
antwoord te dienen. Hat Marne vlak
tuucben Cbateau Thierry en Dot mans
was het tooneel van een ongemeen
bewogen stryd. Be Franschen en
Amerikanen moesten de inspanning
van Ludendoiff's boste divisies bet
hoofd bieden, welke sinds het gloren
van den dageraad zoo ver mogelijk
probeerden op te rukken,onverschillig
tegen wolken prys. Na geweldige
verliezen wisten ze tusschen Reuilly
•n Bormans over de Marne te komen.
Op een front van 15 K.M. rukten ze
zuidwaarts. Op staanden voet stelden
de Amerikanen zich schitterend te
weer. In prachtige aandrift keerden ze
ter bestorming terug. Ze wierpen de
Bultschers overhoop, die zich al over
winnaars waanden, herwonnen al het
verloren gegane terrein, en wierpen
hen op een front van 10 K.M. naar
den anderen oever. Tusschen Raullly
sn Bormans moesten de Buitschers
eveneens het grootste deel hunner
veroveringen afstaan. Ze konden
slechts een strook grond» van minder
dan vier K.M. breedte langs de rivier
in handen houden. Ziedaar do eenigo
winst van beteekenis van den gan-
scben dag.
Inderdaad kwam de stryd tusschen
Bormans en Reims niet over de
eerste Fracsche linie. Be mate van
het verzet beantwoordde volkomen
aan het doe). Nergens betreffen de
golvingen minder dan 500 meter.
Baarmee komt de mislukking (voor
de Buitschers) kort en bondig uit.
Bewesten Reims hernamen de Buit
schers ten koste van bloedige offers
den Italianen het veld, dat de laatste
hun in de afgeloopen dagen hadden
ontrokt.
Beoosten Reims zetten de Bnit-
scbers tot aan M&ssiges in een streek,
die reeds van roemrijke namen straalt,
alles op baren sn saarsD. Be twee
voornaamste aanvallen golden de
troepen van Gouraud. Beze hielden
hun faamschitterend hoog en leverden
onstuimige gevechten, die byna overal
den stormdrang (dar Buitschers) vol
slagen braken sn de aanvalsgolven
decimeerden,