COURANT
TUIN-GONCERT
sss
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
No. 4980
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1918
46e JAARGANG
Itgmrer t O. PB Jr., Helder. Oplaag 6800 ex. febonndmenigprijaIn dc ftt>d tl.—per pest tl.25, Bnitenland f2.25, - Lom» ex. 8 aant. - Attvarüaptlftn p>r regel 10 w>ot t 20 VteorloflgtoealBQ.
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Taxal).
(Zomertijd).
8#pt. op: onder: op:ond«t: v.m.:iun
Zondag 1 Hl. 1.48*. B.4B 6.13 7.48 6.18 6.6
Maandag 3 2.63 B B.IO 6.1S 7.44 6 80 7.10
Dinsdag 8 4.4 6.81 6.16 7.48 7.36 8.6
Woonsd. 4 6.14 6.49 6.16 7.40 8.10 8.46
Donderd. 6 6.32 7.6 6.17 7.88 8.50 9.30
VrUdag 6 7.807.33 6.19 7.86 9 26 9.50
Zaterdag 7 8.37 7.40 6.20 784 9.65 10.26
DE WEEK.
T*rwljl ik dit echrijf, leven wy in
de.a vier-8n-vy'ftigst»n dag na dion,
waarop hef Ka,bim>t-Cort v. d. Lin
den aan H.M. da Koningin verzocht
besfc, van zijn bestuurstaak te wor
den onthoven. Döirtifdag 29 Au
gustus wass het vijf jaar geleden,
dat bet extra-parlementaire miniateria
optrad. Wij zijn nu nóg «lechts drie
w«k*n verwijderd van dan aanvang
dor werkzaamheden door het op 3
Juli j.1. gekozen Lagerhui», waarvan
een onder het pseudoniem Spirido in
,0e Groono'' schuilgaand schrijver 't
best acht, dathet maar plaats
make voor een ander» Kamer, nog
voordat dun de pas gekozene officieel
in loven is gskomon. Dergelijk» ad
viezen kenschetsen wel 't allerbeste,
in welk een toestand van verwarring
w|1 nu levenhos onontwarbaar de
comedy of errora" ie, waarin hst
E.V. ons feestelijk gebracht heeft.
Bc heer Colijn, dis H. M. ver
zocht „niet voor Kabinetvorming te
behoeven in aanmerking te komen",
im van die opdracht ontheven. Dage
lijks doken naman op van mannen,
die aangezocht zouden zijn, voor «»u
portefeuille, o.a. die van den hier
Slotoruaksr, direefcaur der bela«tingei',
die, «eigens da ,Limb. Kosrier",
bestemd zou wezen om duift hij
do reuzeta3k aan opvolger van
minister Treub to worden. Thans is
or het bericht, dat H. M. san jbr. mr.
Ruys de Seuranbrouck, Commissaris
dor Koningin in Limburg de vorming
van e«o kabinet hesft opgedragen.
Deze beeft de opdracht in beraad geno
men. Da Staatsraad mr. Th. Heems
kerk heeft voor zijn mandaat als
Kamerlid bedankt, zoodat het Cen
traal Stembureau a.s. Vrijdag 30
Augustus hetzij den broeder van dien
oud.premier, ds Rtjksbetaalmoaattur
J. F. Heemskerk (bet anti-revol. oud-
Kamorlid of - zou do heer J. Heems
kerk bedanken zijn geestverwand
het oud Kamerlid Van d»r Vlugt ge
kozen zal vorklaren. Aan dat zich
terugtrékken door den Staatsraad
worden begrijpt men allerlei
bespiegelingen gewijd. Is mr. Heems
kerk, ondanks de oppositie van ,ths
grand old man" in de Kanaalstraat,
inderdaad degeon, dia tan slotte Ka-
binets-vorming zal aandurven 1 Heeft
hij genoog van de .soscah" der po-
lotiekerlj en trekt hij zich in de vei
lige kalmte van den Raad van State
terug Wy weten 't niet.
Zullen wij moeten wachten tot de
Alff*msene Beschouwingen 07er de
Staatsbegrooting voor 1914 alvorens
het grooto mysterie van deze uiter
mate en verontrustend lang durende
Kabinets-criais wordt opgelost
Alvorens zal worden verduidelijkt, hoe
't kwam, dat dr. Nolens de opdracht
tot Kabinats vorming in beraad moest
houden, alvorens deze bekwame en
doortastende staatsman de Kroon had
ie molden, dat hy geen kans zag aan
dlo opdracht gevolg te goven
IntuïHcben, ,hora ruit"Be
lijd dringt. De onderhandelingen over
het fluiten van oeconomische ver
dragen met de oorlogvoerendoü zyn
stopgezet, naar men w«et. Eerst
yrannesr het Haagsche Torentjs zyn
„difliitieven meester" aeefc gekregen,
kan er verdor worden goprast. Per
.etmaal loopen nu twee trainen, kolen
uit Dutttchland aanbrengend, de
grenzen over, maar dit is «en tijdelijke
toestand en niemand kan voorspellen,
Jioo lang die zal aanhouden. Nog
maals alles staat op losse schroevan.
'i'erwöl de Sepiember-maand aan
breekt, de horf«t voor de deurataat.
Orer hetgeen Buitechland b|j een
Rventneel te sluiten verdrag van
Nederland zou vorderen, er zijn
,o.a. genoemd 50,000 stuks vee, 5000
driejarige en 4400 eerij rrige paarden,
LiOOG ton boter, 10,000 ton kaas, 2
mlllioen eieren, 3000 ton gevogelts,
10.000 ton suiker II - worden cijfers
gepubliceerd, fibelachtig lijkend. En
intussehen blijft d3 toestand, wat de
l6veneajidd«l»D-vo<3rEi«Diog betreft,
de allergrootste zorg baren. Uit de
modedeelingen, door mr. Schim v. d.
Loeff, by ontstentenis van minister
Pojthums aan vertegenwoordigers
van arbeiders organisaties verstrekt,
bleek o. a. dat aan verhooging van
het broodrantsoen niet kan worden
gedacht. "Wij hopan, dat de „Nieuw-
Amaterdam" 10,000 ton graan zal
aanbrengeninmiddels kwam de
„Hector" met 3500 ton graan uit
New-York te Amsterdam aan. Tot
verruiming van het rantsoon geeft de
hulp uit Amerika geen vrijheid. Met
iS*. vetvoorzioning staat 't heel erg.
A&n grondstoffen voor de margarino-
bereiding timmeren w|j wekeiyks
750,000 K.G. achteruit. Komt er, wat
de vetvoorziening betreft, geen hulp
uit ods Indiö of uit de Nieuwe
Wereld, - de toestand kan straks
uiterst benard en beklemmend worden.
Slechts wat] het beschikbaar stellen
van goedkoop rundvleesch betreft, ls
hst aspect iets gunstiger.
De veetelling schijnt een .meeval
lertje" te z|jn geweest. Maar 't is ook
wol zser dringend noodig, dat er een
wapen wordt gevonden in den bangen
strijd tegen de ondervoeding, dit nu
enze volkskracht ondermijnt. In de
streek der Limburgsche mijnen is de
kolen-productie tot 20.0Ö0ton beneden
do normale gedaald. En 't staat vast,
dat ziekte en ondervosding - de
bondgenooteQ-vijandinnen van ons
volk er da oorzaak van z|Jn.
In zulk «en tijd van beproeving,
voor het kleine, strikt- en loyaal-
neutrale land achten commandanten
van Bultscb» duik booten het oirhaar,
toelaatbaar, om, wanneer Nedsrland
sche vissehersvaartuigen, bozig om
voedBel te verzamelen voor het zwaar
beproefde volk, worden gedrevan in
het z.g. versperde gebied, die
machtelooze, wesrloozo scheepkens
naar den bodem dar zee tc jagon
er mot mateloozo wreedheid hun
tofpedo'u op te richton.
Een zevental vaartuigen uit Kat
wijk en IJmuideo zijn aldus den 24sn
Augustus j 1. by het Kaaksvuuracnip
tot zinken gebracht. Als door een
wonder ward do bsmanning, voor
zoover men kan nagaan onge
deerd garod. Eu mon is thaas in
bango afwachting, of het lij*!ja vaa
verniotigdo vlEschorsachepen met nog
grootor zal blijken.
Waarlijk baüoeft men zich, waar
dergelijke dingen gobeureu, in
Buitschland niet te verbazen over do
anti Duitache stemming, in Nederland
heerschend. ,Tu 1'as voulu, Gxorgas
Sandinl" kan mon den heeren ts
Berlijn toevosgen.
Via den Russhch-boUjewikiache
pers zQn in den jongatua tyd goruch-
ten verspreid, over do plannen dor
Entenlo ten opziebto van de NoJer-
landsche Koloniën, alsook van Japan's
plannen tegenovor ons Insulinds,
alleszins geschikt om den alarmistAn
weer schatrijke stof te geven tot hvt
luiden van hun geliefde alarmklok
Aan Japan zou door ds Entente be
loofd zijn h*t overgroot# de«l van
onze Socnda-eilanden. Slechts Sumatc a
zouden we mogen behoud«a. Tegs-
ïykertyd werden vanuit Rusland ge
ruchten verspreid over het omkoopsn
van de Nedarl&ndsch® pers door da
Entente regeericgenmal!» verzinsels
waarvan bot tastbaar onzinnige voor
ieder, die onbevangen wensebt te oor-
deelon, natuurlijk vaststaat.
Smstor Van Kol heeft in een
vraaggesprek zijn meenin/ geuit o?ar
hst .Japansche gevaar". D9man,di»
zoow»l Insulinde als Jap^n goed
kent,hs«ftimt geweifeld te verklaren,
hoe hö het .démeuti", de tegenspraak,
van do z|)de der Japausche legatie
gskomsn, als volkomen afdoende be
schouwt. Wel voegde Rienzi erbij,
dat 't gewenrcht is, in Japan goed
en op krachtige, tactvolle wijs»
vertegenwoordigd t« zijnalsook boe
wennchelljk 't ware ds Japamcho
Regeering geregeld op de hoogte te
houden van al wat met onze verhou
ding tot het land van de Rijzende
Zon verband kan houden. Maar vaa
onmiddtfllyk-dreigend givaar zag do
ke»r Yan Kol geen spoor. Orerigene
moet Nederland, waakzaam blij
vend, z'n kimt droog houdend en
.srgeud, dat de band lusïchen Moedor-
land «n Intulindo str-eds hechter
wordt ook hier wat vertrouwsu
hebben in don ouderlingen naijver,
heerschend tusschon de grootea en
machtigen der aarde die slot van
rekening ,ds buit" te verdeelen
hebben 1
Be verruiming in da verhouding
tusschsn de Veroenigde Staten en ocs
Indiö is ongetwijfeld een gelukkig ver
schijnsel. D» mogalljkheid bestaat nu,
dat eindelijk vanuit Amerika velerlei
dingen naar de Oost zullen kunnen
vervoerd, waar daarginds zoo drin
gend behoef ie aan is. Da „afstand"
tusschsn Beu Haag en Batavia is nu
hst convooi heeft pas de Kaap d»
Goede Hoop beraikthosl groot.
Eq het vooruitzicht, dat wij onze
Oost .door da lucht" in een kleine
waek zullen kunnen bereiken, ook
dit behoort tot de toskomtst-muzick,
die zal worden aangeheven in den
gouden tijd, al* wanneer de arme
Vredei-engei eindelijk op aarde zal
kunnen neerstryken.
Intusschen vinden wfl nog lust,
om onze grooto mannen te herden
ken. De onthulling van het Do Wit-
monument te Bordrecht is er een
bewijs van. Straks kr|jgt Den Haag,
by de .ontmantelde" gevangeDispoort
een beeld, aan Johan van Oldonbar-
nevelt's nagedachtenis gewijd. Op
den vyfeigsten jaardag vaa Jacob
van Lejnep's overlijden i* hetdenk-
bueld geopperd, een boeld te ontwer
pen, aan dien eenmaal zoo populairen,
thans nog door zeer velen graag-
golezen, oud Hollandschen schrijver
gewijd. Een beeld ter esre van Al-
bert Hahn's nagedachtenis wordt
ontworpen. Misschien zal er ook een
G. Pz. Brsöroo-monument komen.
Den 14en September a.s. wordt het
Thomson-monument in de Hofstad
ingewijd. Na een lange periode van
onverschilligheid schijnt weer aan
gebroken een aöra, waarin de lust,
de animo voor standbeelden e.d. in
Patria aan het ontluiken ia. Baarin
schuilt zeker iets verblijdend*, want
een volk, dat z|jn groote en ver*
diensteiyke mannen eert, wordt Im
mers waard geacht, dezulken to be
zitten. 'tMoge tevens een spoorslag
z^n om wat .zuinig" te wezen met
onze gelukkig nog levende .first
men" Het overlijden van den
letterkundige en tooneel criticus J.
H. Rösiiog berooft ons wederom van
een figuur van onbetwistbaro waard».
Hem was sigen, naast bezadigdheid
bij zijn critiseeren, bsboerscht door
fijngevoeligheid ook tegenover fouten
en tekortkomingen, «en heerlijk op
timisme. Van hetgeen Rössitg pu
bliceerde ging steeds uit een frissché
levensmoed, die goeden, kostelyken
invloed moest hebben op zijn lezers
kring. Temidden van gramme mis
troostigheid en slappe wankelmoe
digheid, ons nu bedreigend, moeten
wij in booge eere houden hem, die
gestaag bszlg z|jn er ,de courage in
te houden".
Mb. Antonio.
DE OORLOG.
Vin het Westelijk front.
Pat ijs, 29 Augustus. Officieel avond-
bericht. Vandaag hooft de vooruitgang
der Franschen in de streek van het
Noordeik.it:aal voortgeduurd. Zsst:>an
daar over do volle K-ngto laugs behalve
in de richting van Catigny «n Sormaie.
Be Franschen bezetten het bosch
van le Qussnoy ten N.O. van Ecuvilly
en Beaurains.
Verder zuidwaarts is ds ilag zeer
verbitterd goworden.
D» Franschen namen Noyon na
feilen atröd en rukten tot den zuide
lijken raud van Happlincourt. op.
Beoosten Noyon Kragnn do Fran-
schon voet op «e zuidelijke hellingen
van den boig Sant Siméoc. Zo ver
meesterden LaodipiontenMorlincouit.
Ze maakten verscheiden honderdon
gevangenen.
Tuotühen O'.se en Aisno wisten de
Fran»chon op verscheiden punten teu
N. en Z. van Chatop de Aillette over
tn komen niettogenctaande het verzet
der Buitschers.
Guny an Pont St. Mard z^n in Fran-
sche handen.
Berlijn, 29 Augustus. Officieel avond-
bericht Ten Z.O. van Atrscht hebben
zich vanmiddag nieuwe gevechten
ontwikkeld. Gevechten op het voor
terrein vóór onze nieuwe linies be
oosten Bspaume Péronne be
oosten Noyon.
Infanterie govechtan aau do Ailett».
Tusechen Ailstte en Aisuo zijn bi
zonder forsche aanvallen 7an Fran-
Rchen en Amerikanen onder do «ru
stigste verliezen voor den vijand vol
slagen mislukt. Tot dus ver is van
meer dan 50 stukgeschoten gepant
serde wagens rapport gedaan.
Londen, 29 Aug. Officieel ochtend-
bericht. Onze troepon bezuiden de
Somme hebben dr,e nachts in den
druk op don vijand volhard ®n z|jn
benoorden de Somme in oostelijke
richting tot in de buurt van Fontaine-
lss-CroUilIes opgerukt, Bj nacht ging
aan het slagfront betrekkelijk kalm
voorby.
In doQ sector aan waerszyden van
de Scarpe heeft de vyand gisteravond
en vannacht krachtige tegenaanvallen
ten oosten en zuid-oosten vanVitiy-
en Artois, ten oosten vau Boity en
in de buurt van Gavrelle gea&an.
Deza aanvallen werden na hevigen
«strijd met verliezen voor den vijand
afgeslagen. Gedurende den nacht
werden onze vooruitgeschoven posten
ten we:tan van Oppyoenigszins terug
gotrokk-m tengevolge van herhaalde
v Ijandeltjke sanvallsn.
Het aantal door ons sodsrt den
ochtend van 21 Aug. gemaakto ge
vangenen bodrsagt meer dau 26.000.
In hetzelfde tydvak vermeesterden we
ook meer dan 100 kanonnen. In d#
jonjsto gevechten ten zuiden en noor
den van de Somme bebbun tanks bij
alle mogelijke gelegenheden aan den
strijd deulgenomen zij bewezen be
langrijk» en dappere diensten in
samenwerking met de infantaria en
andere wapenen.
Aan da Somme.
Be Buitschers zijn de Somme over
getrokken
Do verbluffende snelheid, waarmes
de Duitschora deze gevaarlijke bo-
woging hebben volbracht, bewijst,
dat zij de kunst vaa stel manoeu
vreren nog ni«t hebban verleerd, al
geldt het hier dan ook een achter-
waartache manoeuvre. Aan den zui
delijken kant waar do overgang h«t
gevaarlijkst was, is by bot eust be-
werkstelligd. Verdor naar 't noordon,
waar d« Suitscheis «en goede dokking
hadden in hst oude trochtervold van
den Sommn-slag, zijn vermoedelijk
de troepin by Pë.oane on Brie nog
bozig over d» rivier ts trekkon.
Hierdoor is voer do geallieerden
de kans verkeken, de Suitsche legers
voor de Somms een ramp te bermden.
De Buitschers gingen te langzaam
terug, zoolang zQ onder vijandoltjken
druk stonden, en te vlug, zoodra die
druk verminderde.
Hoe is de toestand sndert den 15en
Juli veranderd. Toen wachtte men
op het vierde Duitscho offensief. Nu
mag een geslaagde terugtocht over
de Sommo e»n succeo heeton.
Natuurlijk is ook het front bezuiden
ds Somme by dezen terugtocht be
trokken. S(e plaatsen, die de Franschen
als bezet opgaven, wozan reeds uit,
dat Noyou spoedig vallen moest. B«
Buitschers zyn bier weer voor geweest
Noyon, hevig door de Fransche ar
tillerie beschoten, is al ontruimd.
Clemenccau heeft een goeden dagl
Het feit, dat do Duitschora met ds
snelheid vanhun terugtocht eie
Franschen blijkbaar hebben verrast,
dost immers weinig af aan het moretl
succes, dat al deze heroveringen voor
de geallieerden meebrengt.
Snelle terugtocht dus bezuiden de
Sotame. En het werd tyd ookllmm»rs
hier moet nu nog op volgen een
terugtocht ten Noorden van de rivier,
in de streek aan beide zijden van
Bapaume.
Wol werd hier ds druk der Engel
tchan opgehouden, wel werd bun
opmarsch bijna tot stllstaans toe
vertraagd, maar de tjjd dringt hier
verschrikkelijk. Want wil deze deur
kunnen draaien, dan most zij nist
eerst uit haar scharnier schiotsn.
Die scharnier is t»n Oosten v. Afcrecht.
Daar moeten de Buitschers hot
houden, als bun terugtocht niet toch
nog op een ramp zafuitloopen. Dasr
moeten aan den anderen kant de
Britten flink succes hebben, een
doorbraak bewerkstelligen, of althans
een indeuking, «»n indeuking over een
afstand vsn beteekenis, als ?.1J nog
kans willen hebben, de volle vruchten
van hun inspanning van de laatste
woken te plukkon.
Met de geweldigste iuspanning
hebben zy dan ook nogmaals hun
krachten tegen dit vak verzameld.
Zeven maal en mear liepen zy hier
storm, met een ongekende menigte
nieuwe tanks, in diepe gelederen
geöcbelonneerd, om, zoo zegt de
oorlogscorrespondent van de Lokal-
Anzoigtr, Maubeuge te bereiken. Wol
js, waarom niet maar dadaiyk Namen
of Aken gezegd. Natuurlijk hebben
de Engelachen Maubeugo niet bereikt,
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
maar het noemou van deze plaats
duidt aan, welke doeleinden men
voorzichtigheidshalve al aan der.
vijand heeft gemeend to moeten
toeschryveo om iu ieder geval van
e*n mislukking In kunnen spreken-
(N. Rott. Crt.)
Een Spaansch schip getor
pedeerd.
Parij», 29 Aug. Se blad.e bejrcbou-
wen d« torpedeeriog van het stoom
schip „Carasa" al* oen gebeurtenis,
welke een geheele ommekeer toweeg
kan brengen. Dit feit, zegt tig „Petit
Parisien", brengt de Spaansch-Buit-
sche relaties in het stadium der
kracht en leidt naar het beslissend
oogenblik.
De ,Matin" is van meening, dat
het geval van den „Carasa" histori
sche beteekenis ksn krygon. De pers
is er van overtuigd, dat de Spaansche
regesriog overeenkomstig de bewoor
dingen barer nota de tot zinken
gebrachte „Carasa" docr een even
grooteDuitsche tonnage zaI vervangen.
Zonder nochtans ep de mogelijke
g«velgen van deze gebeurtenis in to
gaan, vragen de bladen zich zelve af,
welke houding Duitschland nu zal
aannem?n. De bladen bevatten oen
telegram uit Madrid, waarin gemeld
wordt dat de minister en wel voor
namelijk die van Euitsnlanstacbe en
Binnenlandsche Zsken, voordurend
btsprekingon houden. Nn hun terug
keer naar St. Ssbastiaan zullen zy
met deu koning «a Maura een con
ferentie hsbben. Ds koning wfidt zich
met zyn particuliore secretarissen
gohhsel ca al aan ds staatszaken.
(Bovenstaand telegram slaat blijk
baar op da torped8s:ing van oen
Spaansch schip, waarvan echter nog
geen bericht ontvacgon was vóór deze
persstemmen. Bit zou dau do eerste
torpedsering zija na da Spaansche
nota, waarin voor Co toekomst ge
dreigd word met inbeslagneming van
Buitccba schep&n, ter vervanging van
getorpodeorde Spaansch» acbepzm.
Ds „Carana" is een stoomschip van
1975 bruto register ton, eigendom
van da Cia Naviera Vaecongads te
Bilbao).
Slulkhaedel.
Te Bariijn hoeft' zich oen merk
waardig geval van sluikhandel voor
gedaan. Ebd bankdirecteur, Puttka-
mer genaamd, was veroordeeld tot
60 mark boete, omdat hij zonder
bons botor bad gekocht. Hy kwam
daartegen op, het ging hier, beweerde
hij, om een geval van afwending van
onmiddellijk Iovtnsgevaar. De man
meet namelijk 2.10 meter en weegt
270 pond. Vooits lijdt by aan suiker
ziekte en moet due dieet houden
375 gram vleescb, 200 gram boter
en 3 eieren beeft bij p»r dag noodig,
daar hy anders niets ot,m mag. Het
schepeugerecht handhaafde hot von-
Dia, de beklaagde gaat in hooger
beroep.
BINNENLAND.
Da Kabinetscrisis.
Be Koningin heeft jbr. mr. Ruys
de Bssrenbrouck, Hr. M*. Commis
saris in Limburg, ontboden en hem
de vorming van een Kabinet opge
dragen.
Jbr. Ruys heeft deze opdracht in
beraad genomen.
De zes Duitscha schepen.
N. I. P. A. teint uit Batavia, dat
de zee Boitsche schepen „Silezia",
Uhcnfels", „Gereis", „Wsstmark",
„Castell Pelssch" en „Linden" (resp.
groot 4489, 5577, 6550, 5870, 3464
en 4188 br. ton) tbanu zyn overge
dragen aan de Rotterdarascha Lloyd,
Holland Amerikaiyn en Kon. Holland-
sche Lloyd, ter vervanging v&v de
zes getorpedeerd» schepeu „Noorder-
dyk" on „Zsandyk" van de Holland-
Amerikalijn, „Jacatra" en „Bandoeng"
van den Rotlerdamschen Lloyd en
Esmland" en „Gaastorland" van
den Kon. Hollaneschen Lloyd.
Zy zullen zoo spoedig mogeiyk
dokken in Soorabaya en Tandjong
Priok.
Ter aanvulling van dit bericht
meldt men nog, dat de Silszia en de
Gornin zyn to*gew«zen aan de Hol-
laud-Amarikaiyn de Uhecfels en de
West mark aan den Rotterd. Lloyd
en do Caatell Pelesch en de Linden
aan den Kon. Holl. Lloyd.
Cocosoiie.
N. L P. A. saint uit Batavia, dat
de Nederiandecho regooring 300 000
picols cocosoiie heeft gekocht (pl.m.
18.000 ton), dia in Indiö zal worden
opgeslagen tot er scheepogoleg«nhaid
ia. Do „Noordam" kan slechts 3"~~
ton innemen.
Oe aardappsldistributls.
Vier K.G. pai hoofd per waek.
Do minister van Landbouw beeft
onder intrekking van z|jua beschik
king van 17 Juni 1918, o.a. btpaald
Het rantsoen per hoofd van de
bevolking, kinderen beneden den leef
tyd van één jaar niet meegerekend,
wordt, behoudens nadere voorziening,
bepaald op vier Kg. per week.
Door de gemeentebesturen kan aan
hun bekende asrpappelbandelaren ont
heffing wordtn verleend vaa het ver
bod van vervoer en van aflevering
vau aardappelen, voor zoover dit ver
voer zal geschieden binnen de gren
zen der gemeente sn zoowel hot ver
voer als ds aflevering rechtstreeks
verband hou ion mot de geoorloofde
voorziening van verbruiker» in bunne
behoef.'.» aan aardappelen.
Het verbod van vervoer van aard
appelen is niet van toepassing op bet
vt'voer binnen de grenzen esner ge
meente van «ene hoeveelheid van ten
hoogste 10 Kg.
Opknopen van aardappalsn door
particulisran.
Het biykt, dat doer particulieren
te volde staande aardappelen worden
gokochr, in d« veronderstelling, dat
zij te zyaer tyd die airduppolen naar
hunn-ï woning mogen vervoeren.
Dit in achter geonszics h»t geval.
Hst koopen vau to velde slaande
aardappelen kan Diet worden be
schouwd als eigen verbouw en hierop
iu dus niet van toepassing de bepa
ling, dat bons fide «igenverbouwers
een zeker gedeelte der door hen zelf
verbouwde aardappelen zullen mogen
beboud9n.
Ia geen geval zal aan de koopeis
vergunning worden verleend de aldus
door hen gekochte aardappelen naar
hunne woningen to vervoeren.
Dasvorstlkking.
Een geval van gasverslikking is
Woensdagavond ontdekt bö bewoners
in de Weistraat te Utrecht. Hek bad
de aandacht getrokken, dat sed;it
Maandag bet huis van een echtpaar
(da man was 70 jaar oud, d» vrouw
jaar) gesloten was gebleven toen
ook Woensdag den geheelen dag
niemand van «ce bewonors werd ge
zien, deed men aangifte by de politie
en dez» verschafte zich tegen d?n
avond toegang tot het huis. By het
binnontredeu der woning, stroomde
dadelijk eau sterke gaalucht- naar
buiten. In een der kamers vond mon
man en vrouw, beiden dood, duor
gasveratikking om hst leven geko-
m»D. Alles wees erop, dat de dood
roedi 24 uur tevoren was ingetreden.
(„Utr. Bigblad")
Diefstal vaa brood-, thee- en
kofflekaarton.
Een adjunct-inspecteur van politie,
toegevoegd aan d» distributie brigade
te Haarlem, heeft aangehouden H. W.,
wonende in de Barre voeterstraat al
daar, en E. F. M. N., wonende te
Amsterdam, beiden rijkscontroleur,
belast met de contióle op brood,
boterthee- en koffiekaarten by de
gemeentebesturen. Zij werden ver
dacht van diefstal van broodthee-
en kcffiekaarten uit het distributie
bureau te Beverwijk. H. W. werd
bovendien verdacht van verkoop van
brood-, boter thee enkoffiikaariec.
Zij hebben beiden bikend, den die f
■tal gepleegd te hebben, en zijn thans
op het politiebureau te Hazrlem op
gesloten.
Dr VQrmistfl portefeuille.
Bs politie heeft aanleiding gevonden,
dan 27 jarigen kassierslooper, die
bewaarde op de Keizersgracht by de
Wolvenstraat te Amsterdam te water
te zyn gereden en dsarby en porte
feuille met f 43,000 te hebben ver
loren, aan te houden onder verdenking,
dat hy meer van de verdwijning dezer
portefeuille »f weet. Hij is gister
middag van bet Binnengaet.hu.s, waar
hy verpleegd werd, naar het bureau
Lauriergracht overgebracht. Hy blyft
vol houden, de porUfeuilla by den
val in het wa'er te hebban verloren.
Een algen gasfabriek.
e nood maakt vindingrijk, dat biykt
uit hat volgende vormakelyke verbaal
uit Westbroek iu „Onze Zoetwater-
viaichary"
Ook in onze afdeeling wordt ge
vreesd, dat we a.s. winter de avonden
zonder licht zullen mooten doorbren
gen, eo daarom waren eenige leden
onzer afdeeling er op uit, oea middal
te vinden om gosdkoop licht te hebben,
on js, er zou moddnrgas gemaakt
worden. Een grooto tank, aan één
zyde open, ward met de opening in
hit water geleid, oen kurk, waarin
oen gaatje, was in den bodem aange
bracht, het gaatje met een stokje
afgeslotenvurvolgsns word met
stokken onder ds ten in de modder
gestooten.
Na eenige oogenblikken aldus te
hebben gewerkt, zou onderzocht wor
den of sr werkeiyk gas wat, het
stokje w»rd uit het gaatjt genomen
en <«en lucifer by de opening gehouden.
Een sterk sissend geluid werd geboord,
maar geen vlam weid gezien. Den
moed echter niat opgeven nog eens
een vlammetje by het gaa'je gehouden
en wat gebeurd» ar Een geluid alsof
ton vuurpijl werd afgeschoten werd
gehoord, de ton vloog circa 1 meter
uit het water en onze adapl.-ant-
directeur der gatfabriok, die op de ton
zat, we.'d circa 2 meter in de hoogte
eeilingord en kwam met oen zweven
de houding in bet water terecht..
Gelukkig kwamen ook zyn assistenten
er zonder orgslukken af.
We weten nu tenminste dat er
moddergas ie.
Programma
V3n het Concert in het Park aebter het Paleis,
op Zondag 1 Sept. 1918. 4 uur.
1. Concei t-marsch Hazebroek.
2. Ouvorture „Guillaums Teil"Rosslnl.
3. le Vales de ConcertBurand.
4. Fragment v/i Op. „Werther"Massenot.
5 'Les Arnours tl'un Roxsigno), polka pour Piccolo Hazeb;o»V.
6. Fautaisie d« 1'Op. Les Pêchsurs de Perlss Bizst.
7. Viva Zeslandis, MarachMorks.
Zanguitvoering in de Muziektent.
Mo.'geD, Zondagavond, yan 6-7 uur geeft de zangvereoniging „Harmonie",
Directeur P. Pistere, een uitvoering in da muziektent Plantsoen met
medewerking van de Tzigana-Kapel, Birectenr J. F. Pala.
Hst programma bevat do volgende nummers:
1. a. Mlnuegroet Kolkman.
b. De NachtegaalVolckorinuk.
2. Goeden NachtKolkman.
3. Manchde Vries.
4. Van een oud VryerljeDr. PIjzel,
5. 't Levensbootjede Vries.
6. Gebed in NoodKolkman.
7. Ia den MeiKoschat.
De nummers 2 on 6 met pianobegeleiding van den hoor M. Polak, de
nummers 3-5 en 7 met begeleiding van de Tsigana Kapal.
Raadsoverzlcht.
Be vacanties zyn byna al weer
achtor den rug. En uitgeiust van de
vermoeienissen de* lsveus, kwamtn
Heldsr's vroede vaderen weder by
«en om de belangen v&n de gemeente
te beepreken. Een enkale tpybelde
nog; misschien ook ondanks de va-
cantie.
De eerste nummers van de agenda
werden vlot afgehandeld. Het liep
van een leien dakje. En onwillekeurig
dacht je dat het nog wal ten vroe
gertje kon worden; ook al bleef d»
hoofdschotel de gasrantsosnee-
ring tot het laatste bewaard.
Maar da ondervinding leardeandara.
't Begon al by de motla dar Christan-
Bamocraten over de Centrale Keuken.
Was het „Sielonverwandfschaft" of
iets anders, dat de heer de Zwart de
party der C. D. op zich nam en aan
B. en W. inlichtingen vroeg, aldus
Z.Ed.acbtbare, die de motie voor
kennisgeving wilde aannemen, «en
bak zittend? En toen ook de h^r
Baak er het ztfno to» deed; spia-
over soep met vleescb en andere
„emolumenten", toen werd de voor
zitter een beetje kregelig en wilde
h<j plotseling a«n Ruad een hselen
avond voor ,oen debat over d» Cen
trale Keuken cadeau geven.
De heeren haastten zich echter
m»t mei kwaaidigen lj#»r to verzeke
ren dat dit geenszins de bedoeling
was en dat men er maar zoo »v«ntjï»
eens over wilde booruen.
Ds heer Baak bracht ds vraag op
bet tapyt: voor wie is de Csntral8
Ksuken? B» fiaantibtl krachtigen
zeido apr. profi «eren van de
keuksn, om een reserve, byv. van
aardappelen te tn&ken. En de heer
Miebeis viel r.pr. by door te vragen
of geon verslag van de Csntrals
Keuken kon worden uitgebracht, om
te zien wat voor soort menscheu
over het algemeen hat aten van de
keuken betrokken en of het niet aa
overweging waard was demenschen
met de minste inkomens minder te
laten betalsn en anderen mser. Van
ailes kwam er nog by te pae. Etsn
halen zonder bon, invoering van een
bonnemstelssl etc. Maar de Voorz.
sneed de hoeren ds pas af. De Cen
trale Keuken is voor iedereen. Ik
ztif eet er uit en ik zie niet in
waarom ik dat nist zou doen ver
klaarde hy. O. i. terecht. Indertyi
immers werd de medewerking ook
van de finsntieel krachtigen inge
roepen om de zaak op gang te bren
gen, ook om het goede voorbeeld
te geven en vooroordeel wag te
nemen.
Het voorstel tot. toekenning van
oen gratificatie aan den heer Fray,
den afgetreden penningmeester-aecte
taris van het Burg. Armbestuur
ondervond veel tegenkanting, in
hoofdzaak om het principe.Ds heer Poll
verdedigde dat voorstel met vuur
eu werd hierin bygestaan door de
haaren Spangenberg en da Gaus.
Maar daar kwam da heer Adriaans»
uit do hoek. Waar gaat dat heen,
als wij de ambtenaren voor alle bij
betrekkingen gratificaties gaau geven?
In dit geval was zelfa f 1000 door
het Burg. Armbestuur voorgsateld.
En de voorzitter bevestigde onwil
lens dtze radencering door van „her
stal van schrielheid" t.» spraken.
D» heer Boon merkte op gehoord
te hebben dar. binnenkort ook d«
«ecr.-pïumngm. van her Wetsbuis
ontslagen zou worden, wat volgens
da heer (le Geus alleon nog maar
in hst co)l?ge van B. en W. batpro-
ken was on dus nog niet bekend
mocht zyn. (Tusschen twee haakjes,
we kunnen tegenwoordig nog al eens
kennis nsmen van dergeiyks „in-
diacretits" uit „B. en W.").
Mat 11 tsgan 7 stomman w«rd
evenwel het voorstel aangsnomen.
Ons inziens had de heer Adriaans»
gelijk toen hy biar een principisele
kwestie van maakto. Het stelsel is
niet juist en als bot is zosals de
vootzitcar zeido, een herstel vaneen
tekortkoming, laat men dan een be
paalde vergoeding voor dergeiyke
bijbaantjes vaststellen.
Uit al deze matorieele geschiede
nissen raakten we plotseling in een
debat over de muziek en wol over
het voorstel vau B. en W. om een
hodsag vau f 400.- te voteorsn
waarvoor de Gemeente dan 5 concartou
van de stafmuziek in de muziektent
zou krijgen. Zeker geen Le groote
vergoeding wanneer men in aanmer
king neemt wat men daarvoor te
gonieten krygt. En daarom was het
jammer dat er nog stemmen opgingen
die zich tegen dit voorstel verzetten.
Een andere vraag is, of er geen
regeling te treffen ware geweest, dat
ds stafmuzisk geregeld elke week,
gedurende het Zomerseizoen die con
certen gaf zonder subsidie. Wij zyn
van meening, dat eon zoodanig ver
zoek aau den viceadmiraal ingoede
aarde zou vallen.
Bio concerten in het Plantsoen
worden ook door ds militairen van
zee- en landmacht op hoogen prijs
gesteld, «n allicht kan eon der
marine concerten, die in de cene
of andere c.notitie, of aan boord van
esn of ander oorlogsschip weksiyks
worden gegeven, vervallen. Het aantal
hoorders is dsarby gewoonlijk niet
groot, en de stafmuziek wordt dan
niet met extra werk belast. Hopen
wy, dat het volgend seizoen dis op
lossing geeft, zoodat elke week
•en marine-concert wordt gegeven.
Be toigestane som, ad f400.—, kan
dan dienen voor ds te maken onkosten,
Baarna werd nog e»n geweldige
sanval op de financiën van de gr-
meent* gedaan, n.1. een voorstel van
B. en W. om een credist vaa teu
hoogste f 100.000 te verleunen, voor
het oprichten van een brikettec fabriek.
Enkelen der raadsleden wilden zoo
msar niet hun stem aan dit voorst*!
geven, 't Is toch geen kleinigheid een
bedrag van f 100 000.— toe te stasn.
Doch nadat de heeren op velschil
lende vragen antwoord hadden ont
vangen en de beer De Zwart hen op
de vingers getikt had, omdat ze niet
verder gekeken hadden dan hun neus
lang was alles zat er immers aan
vast; onze uitvoerpolitlek, de tevens-
middelenvoorraad enz. ('n beetje over-
dryving kon geen kwaad) - werden
ze zoo volgzaam als lammetjes en het
voorstel werd met algemeene «temmen
aangenomen Als we er nu van dan
winter nog maar van kunnen prcfl-
teere tl 1
Toen kregen wenaar we dachten
de hoofdschotel: Dj gaerantsoa-
neering. Bachten we, maar hst was
mis. Wellicht dat dit voor daa Raad
wel het geval was, voor ons was het
dat niet. We worden vriendeiyk vur-
zochfc even heen ta gaan, omdat de
Raad het liever in enn onderonsje
eerst uit wildo vechten. Hetgeen
geschiedde.
Na heropening der openbare zitting
maakte ds heer Michels nog enkele
opmerkingen, die ook reeds In de
toslichting op het voorstel gemaakt
warsn.
Zy werden beantwoord door den
voerzitter, die een formeel» jammer
klacht aanhief over de weinige
medewerking van den burgery. „Zet
7«rg*lljkon me zelfa op het punt van
de gasrantsoeneeriug met Posthuma"
riep Z.Ed. Achtb. wanhopig uit.
Oek zside de voorzitter, dat toen
de Instaande regeling werd voorge
steld, deze algemeen instemming
vond en in 't begin ook algemeen
voldeed.
Hoe hebben wij 't nu? Juist van
den beginne af is dit stelsel hat zoo-
genaaindo s'.elwl-Hooncamp sterk
bestreden. Do theoretische opzet van
dat stelsel was niet slecht. Msar het
gevolg van de invoering van d 11
stolsel was, dat wij niat cp g«iyken
voet werden behandeld met de andere
gemsenten. Bat was nist ds schuld
van bot Kolenbureau, maar van da
door ons ingevoerde regeling.
Wy zyn wel genoodzaakt doze
vervelende geschiedenis opnieuw op
te haleu. Toen de aanschrijving van
den Minister in Mei 1917 wsrd ont
vangen, waarbij werd voorgeschre
ven, dat 35 procent op het toch al
ingekrompen verbruik in November
1916 moest worden bespaard, werd
alhier nagegaan hoeveel Ms. wy
ter verdtflicg ovorhieljen. Volgens
dis uitkomst werd toen de bekonde
regeling vastgesteld, zonder na te
gaan of daardoor asn de inwoners
hot door het Kolsnbursau vastge
stelde minimum rantsoen kon wor
den gegeven. Met gevolg, dat wy
sinds Juni 1917 (behalve dan in de
msanden, waarby esoige toeslag
werd gegeven) atesds hebben teu
achter gestaan by alle andere ge
meenten in ons land. In tal van
artikelen is dit in ons blad aangetoond
en de daarin genoemde cijfers zijn
nimmer weerlegd.
Ba Raad was ditmaal in deze
zaak, die jammer genoeg veel stof
heeft opgejaagd, eensgezind en nam
bet voorstel met algemeene stem
men aan, waardoor de Ryksrantsoe-
neerirg zal worden toegepast. Ook
deze regeling zal haar gebreken wel
bebbeD, docü by oen loyale uitvoe
ring en toepassing kan veel worden
goedgemaakt.
We warou nu genaderd tot aan
de benoemingen on we rokenden er
al op gauw klaar te zyu, toen nog
«en kweatie uit de vorige Raads
vergadering aan de orde kwam, n.1.
de vragen, door den heer Adriaans»
ingediend in verband met de feesten.
Bb vorige msal had de voorzitter
het debat handig octzelld en au was
bet eigcniyk mosterd naden maaltyd.
Toch is het goed geweest dat deze
zaak nog eens ter sprake kwam.
Ds heer Adriaans* had verschil
lende aanmerkingen. Ton esrstsover
de verhuring van het terrein. Dit
is gemeente-eigendom en nu had de
huurder het zonder B. en W. erin
te kennen, het onderverhuurd aan
„Helder's Belang" voor f 350.—, ter
wijl bet bestuur van Hvlder's Belang
het op zyn beurt op dezelfde wyze
weer verhuurdlhad voor f 2500.-.
Bat is toch zeker niet in dan baak,
meends spr.
Ook over de baten, die de feesten