COURANT
No. 4987
DINSDA6-17 SEPTEMBER 1918
46e JAARGANG
ElfltiaavoPB $».PM BOKR Jr-, N»lrfT. -öpjasje_68Q0_»»^j-jftl!»miia&n.^^
Op pagina 4 van dit blad
i» opgenomen i
1. flemangd NIouws.
2. Uit dan omtrok.
3. DE OISTRIBUTIE to Holdor.
Tesal.
i, i» Gallsntsoog.
Anna Psulowna.
ZUP»-
4. Feuilleton, enz.
Aan onze abonné's
t buiten de gemeente wordt
beléëfd verzocht 't Verschuldigde
abonnementsgeld Holder*ohe Cou
rant, Zondagsblad en IWodablad
3«i« kwartaal 1918 te willen over
maken per nostwis36l of aan post
zegels vóór 30 Sspt. a.a., zullende
anders daarover per postkwitantie
worden beschikt met verhooging van
diaposifciekostsen.
Aangezien, door do verhoogde in
casso tarieven van de post, thans met
10 cents verhooging inplaats van 5
moet voorden beschikt, raden w# onzen
abonné's, in hun eigen belang aan,
ons het bedrag zoo spoedig mogelijk
toetezenden. Postwissels voor dat doel
behoeven slechts met een zegel van
2% cent te worden beplakt.
De abonnementsprijzen van ons blad
en zijne premie uitgaven, zijn:
Heldersobe Courant:
franoo per post f 1.25, Buitenland f 2.25
Zondagsblad
franoo per post f 0.60, Buitonland f 0.90
Modeblad:
franoo por poat f 0.86, Buitenland f 1.20
Van het Westelijk front.
Parijs, 14 September. Avondbericht.
Ten Z. van St. Qnentin hebben da
Pranschon hun liniea tot aan don
rand van Fytaine-les-Clercs vooruit
geschoven.
Tucachen Oieo en Aisne zijn ze op
verschillende punten tot plaatselijke
aanvallen overgegaan bostemd om
bun stollingen te verbeteren.
Ondanks den feilen tegenstand der
Buitschers namen ze het dorp Alle-
mant en den molen voor Lüffaux.
Ze hebben hun vooruitgang be
oosten Sancy en beoosten Celles aan
de Aisne eveneens aangezet.
Hot aantal gevangenen, den Fran-,
scheü toegevallen en tot nu toe ge
teld, bedraagt 2500.
Ten Z. van de Aisna zvjndoFran-
sohen bij Morval opgeschoten en heb
ben ze het dorp Glennes genomen. Bij
de 200 gevangenen zijn ben in handen
gevallen.
Ean nieuw offensief der
Fruschen.
Londen, 14 September. Be Fran-
schen zjja vandaag bij het aanbreken
van den dag een nieuwen aanval aan
weerskanten van de Allette en tus-
schen de Aisne en de Yesle begonnen.
Be aanval in de richting van het
boach Van Coucy Schrijdt bevredigend
voorwaarts. Ten Z. van de Allette
namen de Fr&nschen den Most de
Baiiees benevens de dorpen Alltmonfc,
en Sancy en staan ze aan don rand
van Yailiy. Aan de Aisne besloeg de.
vooruitgang één tot twee mijl op een
front van 11 mtjl.
Be aanval kwam om vijf uur los.
Eén divisiio nam 1000 gevangenon,:
hetgeen bij elkaar 1800 gevangenen
op dat front maakt. Be manier, waar
op de vfjand zich te weer stelt, blijkt
urg mat, ofschoon de eerste linie ge
ducht werd verdedigd. Bezuiden de
Aisne gaf de vooruitgang eveneens
reden tot voldoening, maar bizonder*
heden zijn er nog niet. Boor de vor
deringen zouden we don Cheïnin: des
Barnes wolsens kunnen omtrekken''
en bedreigen we de stad Laon.
Be Amerikanen hebben bij St. Mibiel
15.000 gevangenen gemaakt en er zijn
er meer op komst.
Een later bericht meldt dat het
aautal gevangenen tot 20.000 ia1 ge
stegen, w.o. 5800 Oostenrijkers.
Parijs, 14 Sspt. Ten Zuiden van
St. Quentin brachten de Fransohen
hun linies vooruit tot aan den rand
van Font aine-les-Glercs. Tuescben
Oise en Aisne gingen zü op verschil
lend» punten over tot plaatselijke
aanvaiisB, ten einde hun positie te
verbeteren. In weerwil van den krach-
tigen tegenstand der Buitschers
namen zij het dorp 1'Allemant en de
molen van Laffaux,
Zü zetten hun vorderingen voort
ten O. van Sancy en ten N.O. van
Celles-iur-Aisne. Het aantal tot dusver
door de Franschen gemaakte gevan
genen bedraagt 2500.
Ten Z. dor Aisne in de streek van
Merval maakten de Franschen yorde-
ringen en namen het dorp (Hennes.
Bijna 200 gevangenen vielen in hun
handen.
Londen, 15 Sept., 's middags. Ten
N.W. van S t. Quentin hebben
onze troepen gisteren en in den afge-
loopen nacht verdere vorderingen
gemaakt ten Z. en N. van het bosch
van Holnon.
Plaatselyke aanvallen van den vgand
lu de sectoren van Tres ca uit en
La Baasde werden teruggeslagen.
Be vüandelüke artillerie was ge
durende den nacht bedrijvig in de
sectoren van Boise 1, Moeures,
M a r q u i o n en G i v e n c h yten
Noord-Westen vau Armentières
wérkte de vfjand met gasbommen,
Londen, 15 Sopt. Be Amerikanen
zijn over een front van 83 mijlen
opnieuw twee k drie mijlen vooruit
gekomen.
Berlijn, 15 Sept. Middagbericht.
Legergroep van prinsRup-
precht. Aau belde zijden van het
kanaal van La Bassée werden
partieele aanvallen van den vfjand
afgeslagen.
Bij Havrincourt vielen de
Engelschen opnieuw aan. Hun eerste
stormloop drong ons van den Ooate-
lüken. rand vanHavrlncourt
terug.
Boor een tegenaanval kwamen wij
'u avonds weer in 't bosit van de
linies, die wfj vóór den strijd bezet
hielden. Be vijand leed zware ver
liezen. Ongeveer 100 gevangenen
vielen ons in handen.
Legergroep vandenkrooa-
prins. Het leger van generaal von
Carlowitz bevond zich tuscchen
Ailette sn Aisne weder in
hevigen strijd gewikkeld. Na een
artillerie voorbereiding, die verschei
dene uren duurde, vielen do Franschen
sinds den morgsn met sterke strijd
krachten aan. Zü werdan aan weers
zijden van de Ailette door Han-
noversche en Brunawüksche troepen
teruggeslagen.
- Bijna degelijk* doet de tegenstander
pogingen, zich meester te makptt van
de.hoogteneten -Oosten van V.au-
x a i II o n. Ook gisteren werden vier
door kraehtigar tillorie- en münwivuur
voorbereid» aanvallen gedaan, welke
deels in-hevige gevechten- van. man
tegen man-, deal», door oen tegen
aanval, tot miiilukking worden ge
doemd.
Over de hoogte ton Oosten van
Laf f au viel de. vijand aan op
A11 e m a n t. Boor onzen tegenaan
val-werd bf) hier tot staan gebracht.
In den-sector tuaachen Sancy
en Y a i 11 y werdon herhaaldelijke,
deel* mot tanks uitgevoerde tegen
aanvallen vau den .vijfthd, voor onze
linies- gebrokon. Verkenners zwom
men ten Oosten over het A i s n e-
kanaal en brachten gevangenen mede
van den- Zuidelijken oevt<r.
-TenZuiden van da Aisne vielen
de Franschen tusschon Revilion
en Romain aan, hoofdzakelijk met
Ssncgsloozen.Ondanks -de zware
verliezon, die de vyand bij zijn ver-
geefiche aanvallen in den morgen
leed, viel bij des middags opnieuw
aan na krachtige artillerievoorberei
ding. Wij sloogen hem .-terug an
maakten meer dan 100 gevangenen.
Legergroep van von.Gall;
wi-tt. Aan weerszijden van den
straatweg V er dun Etain mis
lukten vijandelijke» aanvallen. Tus
schon de Cótes Lor ra.ine on d©
M oe z e 1 voortianeingevechtea voor
onze nieuwe linies. Be vijand, die
gedeeltelijk -met tanks in partieele
aanvallen voorwaarts rukto, word
teruggeslagen. Be artilleriabedrfj vig-
heid bleef tot verniolicgavuur beperkt,
dat, in verband met infanteriegevech
ten, tijdelijk opleefde.
WÜ hebben gisteren negen vyan-
delük« ballon» on 46- vliegtuigen
neergeschoten.
Uit Rusland.
Be tonfita'hd t,e Moskou.
Het fUseleeren duurt voort, boewol
in mindere mate» Ook vele .vrouwen
worden--als-gyeelaara in hechtenis
gehomeh. Tal- van welgestelde lieden
worden de stad uitgezet, hun huis
raad tot staatseigendom, verklaard on
onder het ^proletariaat .^verdeeld. Be
party der internationale socialisten,
die met de bolsjewiki ateods-gemoene
zaak maakte,; protesteerde-bü de cen
trale «ommissie-tegen do terreur. Du
Zwitserse!» consul diende by het
commissariaat voor buitenlandse!»
jungelegaühadBU een protest., in naar
aanleiding van het doodschieten van
gijzelaars. Men deed hem slechts vage
brieften^-» v w»j
Er werd besloten bfj de militie
weder uniformen in- te voeren en
ondérichsidingsteekenen of medailles
voor faet>r oode-leger in ta.-st.eHen.
Hut «inde der Bolsjuwiki-
regeering
Reuter verneimt, dat volgens de
laatste berichten, ia officinale kringen
ontvangen,do bolsjewikisohe rogee-
ring haar einde nadert.
Het ia-bekend, dat Linin en Trotzky
een maand geleden-alle voorbereidin
gen' hebben gemaakt voor een ont
snapping naar -Zwitserland eu zich
met dat doel aau.aanzioplylw hoeveel
heid goud voor eigen gebruik hebben
verschaft.
Volgens een Buitsch bericht zou
de regesrlng van Moskou naar een
kloin plaatsje worden overgebracht.
Vredes-aanbod van Oostenrijk.
Boor de Ooatenrfjksche regséring
is aan oorlogvoerende en neutrale
staten een nota gericht, waarin voor
gesteld wordt -directe besprekingen
tuaachen de vijandig tegenover elkan-
ataande mogendheden., tot stand
te brengen. Ba Oostenrijkse!» regee
ring meent, dat in alle oorlogvoerende
landen het verlangen naar vrede
steeds sterker wordt, en dat men tot
een vergelijk kan komen.zonder dat
eene beslissing van de wapenen direct
isverkregen»
)e Oostenrijk-Hongaaracha regee
ring heeft derhalve besloten alle oor
logvoerenden, vriend en vyand, op
een door haar doelmatig geachten
weg te wfjzen en hun voor te stellen
in vrije gsdachtenwissoling gemeen
schappelijk te onderzoeken, of die
voorwaarden bestaan, welke voor het
spoedig inleiden van vredesonderhan
delingen uitzichten scbünen te bieden.
Hiertoe hsaft de Oostenrfjk-Hon-
g&arsche regeering heden de regse-
ringen van alle oorlogvoerende landen
tot een vertrouwelijke en niet-bindende
gedachfenwisseling in 'n plaats in
het neutrale buitenland uitgenoodigd
en aan deze staten een in dien zin
gestelde nota gericht. In een bij
zondere neta werd deze stap ter
kennis van den Heiligen Stoel ge
bracht en daarbij een beroep gedaan
op de belangstelling van den Paus
voor den vrede. Verder worden ook
de regeeringen der neutrale staten
van dezen stap in kennis gesteld.
In deze nota wordt verwezen naar
hst vredesaanbod van 12 Boe. 1916,
dat, ofschoon hot niet tot esuig resul
taat leidde, niettemin de oorzaak ie
geweest, dat sedert het vraagstuk van
den vrede in het brandpunt van de
werelddeb&tten heeft gestaan. Be Ifjn,
volgens welke deze besprekingen zich
ontwikkelden, was echter niet uni
form im v&tut, do standpunten, die er
den grondslag van uitmaakten, wis-
Beidon onder den invlotd van den
militairen en politieker.! toestand, en
tot een tastbaar, praktisch toepasao
lijk algemeen resultaat heeft zij althans
tot dusverre niet geleid.
Desniettegenstaande kan, afgezien
van deze uchommeiineen, geconsta
teerd worden, dat de afstand tusachen
de wedmydscho inzichten over.htt
algemeen eenigazina is ingekrompen,
dat er ondanks het onloochenbaar
voortbestaan van btsliate, tot dusver
niet vertfflfendu tegenstellingen een
gedealfcelyke afkeer van menig aller
uiterst, concreet oorlogsdoel aan dan
dag treedt, benevens oen zekere over
eenstemming betrt fonds doalgemeene
grondbegin&nlen van den wereldvrede.
Terwijl bfj voorb&old nog in het
antwoord dor geallieerden aan presi
dent Wilson eischan werden gesteld,
die op verbrokkeling van Oostenrfjk-
Hongary;, op verkleining sn diep
wortelende binnenlandse!» hervor
ming van het Buitsche rijk, en op
vernietiging van het Europetwche be
zit der Turken aanstuurden, werden
later deze eischen, welker verwezen
lijking een overweldigende overwin
ning vooropstelde, in msnigo verkla
ring van officiële personen dor Entente
gewijzigd of voor oen deel geëlimi
neerd.
Ba verklaringen der Cantra'.e mo-
gendhodon lat&n hieromtrent geen
twijfel bestaan, dat zij slechts een
verdedigingsoorlog om de onschend
baarheid en de veiligheid van hun
gebied voeren.
Voor een onbevangen beeordeeiaar
kan er geen twfjfel over bestaan, dat
in alle oorlogvoerends staten zonder
uitzondering het verlangen naar een
vrede door vergelijk geweldig is toe
genomen, dat de overtuiging steeds
meer veld wint, dat sou voortzetting
van de bloedige worsteling Europa in
een puinhoop moet veranderen oa in
een toostend van uitputting most
brengen, welke zijn ontwikkeling voor
tientallen jaren verlamt, zonder dat
er «en waarborg voor bestaat, daar
door de beslissing door de wapens
tot stand brengen, waarnaar door
beide partijen in vier jaren vol ont
zettende offers, lgdec on krachtsin
spanning werd gestreefd.
Lsngs welken we« on op welke
wijze kan echter ean vergelyk ingeleid
en ten slotte bereikt worden Bestaat
er ernstig vooruitzicht, door de
voortzetting van de debatten over het
vredesvraagstuk ii hua huldigen
vorm, tot dit doel te geraken Wij
hebben den moed niet, op deze laatste
vraag bevestigend te antwoorden.
Do debatten van bat eene openbare
spreekgestoelte tot het andere, zooah
die-tot dusverre tuascbvn de staats
lieden der verschillende landen ge-
voord werdea, warun eigenlijk slechts
een reeks alleenspraken. Hun ontbrak
vooral de onmiddellijkheid, rode en
tegen red'3 grepen niet in elkaar, de
sprekers spraken langs elkaar heen.
Aan den anderen kant waren het
de openbaarheid en de bodsm dezer
verklaringen, wslke haar do moge-
lykheid eener vruchtbare voortzetting
benam. Bfj allo openbars verklaringen
van dezen aard wordt een vorm van
welbespraaktheid toegepast, die met
de uitwerking op verren afstand en
op de groóte massa rekening houdt,
maar daarmede vergroot men b&wust
of oubewust den afstand van de
tegenovergesteld® opvatting, kweekt
misverstanden, die wortel schieten
en niet opgehsvsn worden, en bemoei
lijkt de vrijmoedige en eenvoudige
gedachtenwisseling.
Zou derhalve de poging ondernomen
worden te onderzoekon, of voor een
vergelijk, dat geschikt is, om de
catastrophe, de zolfmoordenda voort
zetting van den strijd van Europa af
ts wenden, «on grondslag aanwezig
is, dan zou in ieder geval een andere
methode te kiezen zf|n, die een onmid-
dellyke mondeling® bepreking tus
achen de vertegenwoordiging der
regseringen, en dan ook slechts tus
achen hen, mogelijk maakte.
Wij zouden gaarne hopen, dat van
de zijde van geen der oorlogvoerenden
bezwaar tegen oen dergelijke gedacb-
tenwlaselmg bestaat. Be operaties
zouden niet onderbroken worden en
de besprekingen zouden slechts zoover
gevoerd worden, sis zü door ida deel
nemers als goede vooruitzichten
biedend beschouwd zouden worden.
Voor de vertegenwoordigd wordende
staten zouden daaruit geen nadoelen
kunnen voortvloeien. Zaer ver van te
schaden, zou een dergelykei gedachten-
wisioling voor de zaak van den vrede
slechts van nut zfjn. Wat de eerste
maal niet gelukt, kan herhaald worden
en heaft wellicht ten minste reeds
tot meerdere klaarheid over da op
vattingen bijgedragen.
Bergen van oude misstanden zouden
kunnen worden opgeruimd. Vele
punten zouden beter begrepen worden.
Stroonqeu.va^ tegengehouden mensch-
lievendheid zouden zich vrijmaken, in
wier warmte al het wezenlyke zou
blyven bestaan en daarentegen veel
tegenstrijdigs, waaraan heden nog
een te groot® beteekenis wordt ge
hecht, zou verdwijnen.
Volgens onze overtuiging, zijn alle
oorlogvoerenden tegenover de msnsch-
beid verplicht gemeenschappelijk te
onderzoeken, of het niet thans, naf
zooveel jaren van een met veel offers
gepaard gaandec, maar onbeslisten
strijd, welks geheels verloop op een
vergelijk, wijst, mogelijk is aan de
vreeslijke worsteling een einde te
maken.
Be keizerUjke en koninklüke re
geering zou derhalve den regeeringen
van alle oorlogvoerende staten willen
vooratellen, voor een vertrouwelijke
en niot-bindende gedachten wisseling
over de grondbeginselen vau ean ta
sluiten vrede, naar eeu plaats in het
neutrale buitenland en op een nabü
tijdstip, waaromtrent mon nog over
een zou mbaton komen, gedslegéerden
te zenden, die tot opdracht zouden
hebben de opvatting van hun regeering
over die beginselen, aan elkaar be
kend te maken en analoge mede-
deelingen in ontvangst te nemsn,
alsook openlfjka en vrijmoedige op
helderingen over al die, punten, welke
preciseeriug behoeven, te vragen en
tevustrekken.
De spoorwegramp bij Weesp.
Emb commlssif van onderzoak.
Om klaarheid te brengon betreft', n-
de de oorzaken dis tot het verzakken
van den spoorwegdijk hebben geleid,
heeft da minister van waterstaat
•sne commissie van onderzoek inge
steld, die een openbaar verhoor zal
houden.
Als voorzitter zal eptreden da oud-
minister dr. C. Lely, terwijl leden
zullen zijn de heeren Van der Vegt,
lid van den Raai van Toezicht op
da spoorwegdienstenMaas Geasto-
ranus, hoofdingenieur, chef van weg
en werkan der H. IJ.S.M.; Van den
Thoorn, hoofdingenieur-directeur van
don Rijkswaterstaat en Fran^ois, oud-
in ganieur der H.IJ.S.M.
Als secretaris wordt aangewezen
de heer R&vauek, Ryksingenieur voor
do apoorwigtfn.
Be opdracht der commissie is een
verslag uit te brengen over do vol
gende punten
a. de oorzaak van het verzakken
van don spoordyk in den spoorweg
Amsterdam-AmersfoQrt bfj het Z.-O.
landhoofd van de brug over het
Merwadekanaal op 18S»ptember 1918;
b. de toGstane van andere spoor
dijken in slappen grond, die daarvoor,
naar het oordeel der commissie in
aanmerking komen, met vermelding
of, en zoo ja, bü welke spoordijken
voorzieningen zullen moeten worden
getroffen; aan de commissie wordt
de bevoegdheid verleend dat verslag
in gedeelten uit te brongen.
Omtrent de mogelijke oorzaken
loopen de meeningen van deskundigon
uiteen.
Be reserve iüit.-kbl. der genie P. A.
M. Hackstroh heeft reeds in 1903 in
het tijdschrift De Ingenieur geschre
ven naar aanleiding van door hem
genomen proeven over soortgelijke
ongevallen. Hfj kwam daarbij tot de
conclusie, dat geroerd (opgebracht)
zand, w&nn&or dit met water ie
verzadigd, in «en min of moer brij
achtig® massa met verminderd draag
vermogen kan overgaan. Tot die
CiQpcJusi» waa hij gekomen naar
aanléiding van eéh omvangrijke proef,
genomen ten opzichte van de ver
mindering in draagvermogen van de
zandbeddsn, waarop da fundamenten
van het fort bij Vijfhuizon waren
gefundeerd.
Toen deze zandbadden door opzet
ting van de fortgrachfc met water
verzadigd worden, braken, tengevolge
van dit opzetten van bot grachtwater,
zware fundamenten, verzakten lood
sen, enz. Met deze hypothese waste
verklaren het groots spoorwegongeluk
dat pjaats. hoeft gehad op de lün
Bask—Buftde, nabij Maastricht, in
1891, welk ongeval aanvankelijk
onder meer werd toegeschreven aan
onderaardscha gangen, naar welker
aanwezigheid een onderzotk door de
goniotróepen werd ingesteld.
Naar zyn msening is het ongeval
vermoedelijk te verklaren, doordat
het uit zand opgeworpen dyklichaam,
waarop de spoorbanen zijn aangelegd,
door langdurige, vole dagen achtsreon
plaats gehad hebband® regens zoo
danig mot water Is verzadigd, dat
dit water niet spoedig genoeg naar
het omliggende en onderliggende
grondwater kon worden afgevoerd.
In verband met de omstahdighsld,
dat de aanvotr Van water in het
zfmdUchaara vsel grooter was dan
de afvoer dóór middél van drainage,
moest de dikte van de brijachtigs
massa al grooter on grooter worden,
wat tenslotte hst noodlottige gevolg
hseffc gehad. Het dykslichaam was
niet. meer voldoende in staat, den
overgaanden train te dragen en be
zweek daardoor als een soort pudding
vau slappe consistentie.
Be hoor Hackstroh verzocht uit
drukkelijk, deze, zijn zoo plotseling
aan hem gevraagdo meoning, als een
globale te willen aanmerken.
Be heer Bolt je, aannemer ia Hsoren-
veen, die jarenlang ervaring hoeft
mot grondwerken en waterbouw
kunde, on eon deskundige op het go-
bied van spoorwegaanleg, gaf een uit-
eauzstting aan de »T.H." van de zeor
waarschijnlijke oorzaak van het on
geluk, dat gehesl aan de natuur ge
weten moet worden.
In de streek waar het ongeluk
gekeurd ia i« de grondgestcldheid aldus:
Op sen zekere diepte in don bodem
wordt een laag zand of vaste grond
aangetroffen, die niet aan inzakken
onderhevig is. Bovaü die vaste zand
laag ligt een laag veen of weeke
grond en daarop een laag teelaarde.
Be bovenste zandlaag, waarop do
lyn gebouwd wordt, moet nu zulk
een druk oefenen op de daaronder
liggende laag week* grond, dat de
laatste wordt samengeperst tot oen
dichtheid en esn stabiliteit, voldoende
om het gowicht van oen spoortrein
te dragen, zonder dat do lün aan
verzakking onderhavig is.
Om nu tot het ongeluk te kómen.
Boor den zser overvloedigen regenval
volgens berekeningen van den heer
Boltje is in 24 uur van deze regen
periode nog 20 c.M. meer water ge
vallen dan by de hevige regens van
verleden najaar is de zwaarte van
den djjk en daarmee de druk op de
onderliggende veenlaag enorm toege
nomen. Bit laat zich te gemakkelijker
verklaren, wanneer men in aanmer
king nsemt, dat aan den dagenlanger)
regenval een zaer droge periode ia
veoraf gegaan;- zoodat het zand een
enorme hoeveelheid watér tot zich
heeft kunnen nemen.
Bovendien is het peil van het grond
water gerezen en de omliggende grond
vesl zachter geworden.
Een gevolg van den te zwaren druk
op de laag veengrond is vermoedelük
gowoest, dat toon bij dien druk nog
gevoegd werd het gewicht vau een
zwaren trein5 die veenlaag zoodanig
werd samengeperst, dat zy begon in
te zinken *n naar opzij uitvloeide.
Grond voor deze veronderstelling
levert bet feit, dat naast den spoordyk
de bodsm opgebult is, zoodanig, dat
de n&ast den berm gelegen sloot geheel
gevuld is niet mot van boven inge
vallen aarde, maar met den van
endoren opgelichten grond. Naast de
sloot, in de weilanden vertoont de
bodem eveneens oneffenheden,
Nu is het heel moeilük uit temaken
of de ontspoorde trein de verzakking
van den dijk heeft veroorzaakt of dat
de trein, die daarvoor gepasseerd was,
er toe heeft bijgedragen, 't Is zeer
goed mogelijk, dat, toan laatstbedoelde
trein op de bewuste plaats passeerde,
reeds een verzakking van een of moor
centimeters had plaats gehad en dat
het guwicht' van den't«derailleerden
trein do rest dued. Bit zsl ochter ver
moedelijk nooit vavtgssteld kunnen
worden.
Een feit is echter, volgens des
kundigen - dat na deze verzakking
du weder opgehoogde dijk een grootere
stevigheid en betrouwbaarheid zal
hebben dan ooit te wen, daar de
meergenoemde veenlaag thans een
grooter weerstandsvermogen hoeft
gakregen.
Blijkens latere berichten begint de
mogelijkheid dat er nog slachtoffers on
der de puinhoopen liggen meer tot
waatbch^niükheid te behooren. Aan
heb Wilhelminagasthuis vervoegde
zich Zaterdag een familielid van een
der slachtoffers aan, voor wiens be
grafenis hjj regelingen kwam treffen.
Beze haar deelde mede, dat zijn ver
ongelukte verwant de reis vermoe-
dolijk had gemaakt in gezelschap van
ztju echtgenoot® en twee kindertjes,
een meinjs van drie en een jongetje
van 1 jaar, en dat hij er nog niet
in geslaagd was, de vrouw en de
kinderen te vinden. Hy had alle
mogelyka moeite gedaan, maar ze
waren noch thuis, noch bij een der
f&milieden en evenmin by de op
gegeven dooden en gewonden, zoo
dat de w&arschjjnlükheid toeneemt,
dat deze moeder en twee kleinen de
droeve lijst der slachtoffers nog zul
len vermeerderen.
In het Binnengasthuis te Amster
dam overleden nog de heer Gorter
en mevr. Faure uit Apeldoorn. Ook
ia nog een totaal vermorzeld lijk ge
vonden; men ken niet vaststellen of
het eon man of een vrouw geweest
was.
Het aantal dooden bedraagt dus
nu reeds 40.
Bsn geheelen nacht van Yrijdag
op Zaterdag is er op de plaats des
onheil* doorgewerkt om de ruino
dsr verbrijzelde wagens op te rui
men. Zaterdagmorgen lagen onder
aaif UuFdükvoet nog de overblijfsels
van vijf wagens, terwijl man reeds
bozig was zand te storten voor de
herstelling van het rechtsche spoor.
Men hoopte hedon het opgaande
spoor weer voorloopig hersteld te
hebben. Omtrent de materiele schade
zijn nog g«#n cüfers te geven. Na
tuurlijk zal die enorm zün. Naar een
deskundige verzekerde, zijn onder
moor vier wagens totaal vernield, en
een spoorrijtuig kost op het oogen-
blik f 30,000 k f 40,000, waarbij dan
nog komt, behalve de reparaties van
de andere rijtuigen, bet herstel van
spoortrein, spoorbaan en spoorbrug.
Een merkwaardigheid is, dat, blij
kens de openstaande portieren, alle
reizigers van de omlaag gevallen
wagens naar de gevaarlüke zijde zyn
uitgestapt.
Be byzondere verslaggever van de
Telegraaf schrijft nogVerschillende
compartimenten zün een dooreenmen-
geling van brokken hout, fluweel en
paardenhaar. In bet staaldraad aan
de zoldering, waaraan de greep van
den noodrem is bevestigd, zit een
gryze lap verward, vermoedelijk eens
een damesrok. Met gele lettertjes Is
het nog leesbaar:an, English
Tayior, Ams'6.
Elke vierkante meter in het rijtuig
spreekt van de passagiers en van wat
zij deden. Hier een zakje met gebroken
sigaren, een krant en «en in het tus-
«chenuchot gewerkt aachbakjeeen
rookcoupé.
Baar«en Fransch dameshakje van
celluloid, een beugel van een tascbje,
«sn gebroken Eau de Colognefiacon-
netje en een kam met strengen grys
haar: de damescoupé.
Wat meer naar achteren, boven
de Lplek waar eens de wielen zaten
een rood wit geruite zak met brood,
een' grove stok en een pet met een
verguld gevleugeld rad het insigne
der H.IJ.S.M. - er|op. Bonkere roode
klonters kleefden aan de klep. Bat
was alles wat van deze derde klasse
coupé en baar reizigers was overgs-
"bliwn.~
Be volgende wagon biedt eenzelfden
aanblik. Maar hier zit alles zoo in
elkaar geperst en door elkaar ge
wrongen, dat er nog verscheidene uren
zullen voorbü gaan, aleer deze gesloopt
is.
Beze wagen heeft het meest te
lyden gehad en vermoedelük heeft
niemand van de inzittenden het onheil
overleefd.
Als men op den dyk staat, is het
onmogelük voor den leek, den toestand
te reconstruesren en de volgorde der
rütuigen vast te stellen. Ja zelfs is 't
niét mogelijk te bepalen, hoeveel
wagens er goweest zün.
Naar van verschillende zyden werd
medegedeeld, mankeert er een wagon.
Men heeft nog niet kunnen ontdekken,
waar het rijtuig zich bevindt. Alleen
heeft men den vloer en 'n brok van
den zywand gevonden. Be rest is weg.
Hoog boven dit schouwspel, scheef
geloopen op het begin der brug over
het kanaal, hangt zwart en somber
de zware locomotief no. 520. 't Is sen
sneltreinmachina van hst Jumbo-type,
mot korte pjjp en zwaar drüfcverk,
een der nieuwste producten van
Werkspoor.
Machteloos rust do reus op zün
zijde op het verwrongen Ijzerwerk
van de brug. Zijn breed® vooruitste
kende borst is opengereten door do
«erate bruggeboog en zyn machtige
raderen hebben de zware fundeering
doen ktukken als oen lucifer. Met
ontzettende kracht is hy tegen het
boogwerk aangedaverd en hesft het
yzer doen krullen, wringen, buigen
en knakken.
BINNENLAND.
Db nieuws functie.
Koa. besluit van 13 dezer is
het volgende bepaald:
Art. l. Al verens een beslissing te
nemen over zaken, by welke het
algemeen regeeringsbeleid kan geacht
worden betrokken te zyn en die niet
behooren tot de zoodanige welke in
don raad van ministers behandeld
moeten worden, pleegt het hoofd van
het departement van algemeen be
stuur overleg met den tüdclyken
voorzitter van den raad van ministers.
Yan de bü elk departement inko-<
mende stukken, welke op zoodanige
zaken betrekking hebben, wordt den
tljdelüken voorzitter, zoo spoedig
mogelük, liefst door verstrekking van
een afschrift, kennis gegeven.
Art. 2. Indien het in het vorige
artikel bedoelde overleg niet tot
overeenstemming leidt, beslist de
raad van ministers.
Art. 3. Be tfjdelyke voorzitter wordt
by de vervulling van de hom in art. 1
opgelegde taak büfoataan door den
secretarisgeneraal van het départs
ment van binnenlandse!» zaken.
Onze minister van binnenlandse!»
zaken, tüdelük voorzitter van den
raad van ministers, is belast met de
uitvoering van dit besluit, dat in do
.Staatscourant" zal worden geplaatst
en waarvan afschrift zal worden
gezonden aan alle ministers, hoofden
van dspartementen van algemeen
b .stuur.
Secretaris generaal van het departe
ment binnenlandse!» zaken is mr. J.
B. Kan die dus den premier zal by staan.
Onthulling Thomson-monuraent.
Zaterdagmiddag 8 uur heeft ep het
Thomsonplein te 'sGr&venhago de
plechtige onthulling van hst Thomsen-
monument plaats gehad. Be voor
zitter van het Nationaal Comité,
luitenant-generaal K. Eland, heette
met enkele welgekozen woorden
mevrouw Thomson en haar dochter
welkom, waarbij hü tevens hulde
bracht aan den ontwerper van het
monument, den eveneens reeds over
leden beeldhouwer Chsrles Yan Wük.
Het onvoltooide gedenkteeken is door
prof. Odé en den heer Hagedoorn
voltooid.
Oud Minister van Oorlog, de heer
H. Colyn, herdacht den geest, den
moed, de energie, het karakter van
dén overledene. Wjj zün een monu-
mentenarm volk; hoewel wü in onze
geschiedenis zoker roemrijke feiten
van leger en vloot kunnen vermelden,
worden bulten «Dgen kring van familie
en verwanten slechts weinig naman
g9noamd. Wat is het dan, dat voor
Thomson eene uitzondering werd
gemaakt
Be uiterlyko omstandigheden droe
gen daartoe iets by; het was een
eeretaak voor onze soldaten om orde
to gsaa scheppen in den jsagen Al-
bsneeschen staat. Maar deze om
standigheid alleen geeft niet de volle
verklaring van de belangstelling, die
Thomson's verscheiden in breede
kringen wekte. Be erkenning zijner
bizondere persoonlijkheid heeft daar
toe by gedragen. Spr. begaf zich nu
in eene uiteenzetting van de ver
diensten van den heer Tnomson, dia
door hun karakter een sfeer van
officieels onwelwillendheid schiepen,
dio hum zeer benadeeld heeft. In zyn
stryd voor een leger met dezelfde
psyche als het volk, lag in laatste
instantie de grond voor de waar
deering, die hem in zoo breede krin
gen van ons volk ten deel ia ge
vallen; Zyn profetische b^ik-voorzag
rcoda in een toekomstigen oorlog de
medewerking van de gansche volks
kracht. Hoe juist is dit in dazen
oorlog geblekenHet Leger is het
Volk, bet Yolk het Leger geworden.
M«juffrouw Marie Thomsnn ont
hulde het monument, onder het
spelen van oui-Nederlandsche liederen
door de Kon. Mil. Kapel. Baarna
bestond gelegenheid tot het neder-
leggen van kransen, waarna de over
dracht aan het gemeentebestuur en
namens dit gemeentebestuur, de aan
vaarding ervan door wethouder
Jurriaan Kok, waarnemend burge
meester, plaats had.
Oa „Koniigin-Ragantas".
Havas seint uit Kopenhagen:
Eon gedeserteerd Buitich matroos,
deel uitmakende van de onderzeese!»
strüdkrachten station-Emden, gecom
mandeerd door kor vet-kapitoin Krause,
verklaart, dat hot Noderlandtche
hoepitaalschip .Koningin Regentes"
6 Juni j.1. getorpedeerd is door de
duikboot »U 86", bshoorende tot het
station Emden en staande onder bevel
van deu luitenant tor zee 2e klasse
Patzlg.
Oa Frlsia.
Het stoomschip frisia, van dtn
Kon. Holl. Lloyd, ligt in Zuid-Amerika
gereed tot vertrek naar Nederland.
Het schip zal ver moed slijk eerst naak
Hallfax varen en van daar vertrek
ken ongeveer tegelijkertijd als de
Hollandia, van dezelfde reedery, van
Amsterdam naar zes gaat met be
stemming naar Amerika.
Bit zal geUjk is gemeld, waarscbün-
UJk 12 October ggschieden.
Ons brood.
Naar de ,Tel." meldt, zal, tüdelük
althans, de tarwebloem, waarvan ons
zoogenaamde wittebrood gebakken
wordt, bestaan uit een mengsel van
zuivere tarwebloem en roggebloem.
Het lgnmeel, hetwelk üh kleiu'per
centage trouwehe) er in voorkwam,
is reeds eonige weken uit do mélange
verdwenen, maar ook hst aardappel
meel, dat voor niet minder dan 40 pet.
bijgemengd werd, zsl tydolük aebtor-
wego blyven, tot van den nieuwen
oogst weer voldoende verkregen is,
om in het geheels gemaal als bü-
mengssl gebezigd te kunnen worden.
Logger verongelukt.
Volgens rapport van den schipper
van don to IJmuidon binnengekomen
zeil trawler logger .Scheveningen 83,
Zeevogel" ia de zoillogger .Scheve
ningen 106, Petronella" van de ree
dery W. van der Zwan te Scheve
ningen, welke 3 September van
IJmuiden naar zee vertrok, tengevolge
van een mijnexplosio op de Noordzee
verongelukt. Slechts twee dor opva
renden konden worden gered.
Yan een hunner vernam het Hbl,
de volgende büzonderheden
Be .Pètronella" was Woensdag
morgen ongeveer elf nur zeilende
toen ze eensklaps op een mfjn stiet.
Hot voorschip werd geheel van het
achterschip gescheiden, terwijl de
mast in drie stukken naar beneden
kwam. Yan de bemanning was slechts
één portoon benedendeks. Be overigen
waren allen op het dek werkzaam.
De ontploffing geschiedde zoo snel
dat men geen tijd had de boot uit
te zetten. Allen werden medegezogen
in een draaikolk, waaruit slechts
Van der Harst en Verbaan weder
naar boven kwamen. Met vereende
krachten konden beiden naar do op
«enigen afstand drüvsnde zwaar
beschadigde scheepsboot zwemmen
om ze weer op rechten kiel te bren-
gen. Met behulp van een zakdoek
aan den pompstok maakten zü sen
noodsein.
Be schipper, die later nog in voile
bewustzün kon worden opgepikt, sloeg
door den hevigen storm senigen tüd
daarna uit de boot on verdronk voor
de oogen van beide inzittenden, zon
der dat zü iets tot zijne redding
konden bijdragen.
Het sein werd opgemerkt door
schipper Pronk van de „Z»vogel",
die oorspronkelük geloofde mot oen
müncnbeei te doen te hebben on er
niet iadelük heen ging. Even later
bemerkte hij gedwaald te hebben,
zoodat bü spoedig naar de scheepsboot
heenzeilde, vooral toen hü do schip
breukelingen. had opgemerkt,
Oa Mm. 271 op ean mijn geloopen.
Zondagmiddag kwam te IJmuiden
binnen de zeillogger Vier Gezusters"
IJm. 231, van, de Csntralo Yisscberü-
maatschappü, schipper Kulik, van
Scheveningen, met de mededeeling
dat de IJmoider logger „Jeaa Paul"
IJm. 271, van de reedorü M. B. Oa-
sondarp te IJmuiden met man en muis
gebleven was, zeer wasrschünlük ten
gevolge van «en müaontploffing.
Nadat beide loggers door sen duik
boot Woensdag in het versperde
gebied waren aangehouden, doch ver
lof hadden gekregen terug te keeren,
werd Z.O. gekoerst om het gevaarlüke
gebied te verlaten.
In den nacht van Woenadag op
Bonderdag, tusachen één en twse
uur, toen do .Vier Gezuatera" zich
bü boei I recda weer in het vrije
gebied bevond, boorde de wachtman
een geweldige ontploffing op de plaats
waar zich de ,J«an Paul" bevond.
Men baaatte zich naar de plek van
het onheil, zocht, ook nog toen het
daglicht aangebroken waa, den om
trek af, doch vond van den logger of
zün bemanning niets terug dan een
breel van een haringnet. Be logger
met alle opvarenden waren in de
diepte verdwenen.
Be bemanning beatond uit 13 kop
pen, waaronder schipper Leendert
Pronk met drie zonen, van IJmuiden,
één van Yelsoroord on de overigen
van Scheveningen. Men is te IJmuiden
zeor onder dvn indruk van deze ramp,
die aan vier menschen uit één gezin
het leven kostte. Ook onder de op
varende Scheveningers waren er
verscheidenen uit één gezin.
Opgebracht of verongelukt?
In visscherükringon te IJmuiden
maakt men zich ernstig bezorgd over
het lot van dan aldaar thuisbehooren-
den zeiltrawllogger IJM. 482 (Neltje
Catharina) der reederü Taconis en de
Graat. Het schip vertrok op 81 Au
gustus van IJmuiden naar de visset»-
rü, doch keerde tot heden nog niet
terug. Men heeft nog hoop, dat het
vaartuig naar een buitenlandse!» ha
ven la opgebracht.
Belangrijke inbraak.
Bjjden Oostenryksch Hongaarscben
zaakgelastigde, graaf Calice, Java-
straat 10, te 's Gravenhage, heeft in
den nacht van Woenadag op Bonder
dag oen inbraak plaats gehad. Ont
vreemd zün een groot diamanten
kollier, in platina gevat, met bübe-
hoorende hanger, een opvallend groote
lichtgele briljant, twee groote bril
janten dasspelden, twee ringen met
robüneu en briljanten, twee brijanten
ringen, een briljanten eu een gouden
armband en verscheidene kleine
■lenden, beneven* tafelzilver. Be be
woners waren afwezig.
Een hondeeslaehterlj ontdekt.
In het sousterrein vau pand 36 aan
de Vrouw Jannestraat te Rotterdam
is sen hgndenslscbtenj ontdekt. Een
partü hondenvleeach, 3 levende honden
en ean aantal slsgersgereedschappen
zün in beslag genomen. Tegen den be
woner, A. B. genaamd, is proces-
i verbaal opgemaakt.