HELDERSCHECOURANT No. 4990 DINSDAG 24 SEPTEMBER 1918 46« JAARGANG yitlwriS.PB»»"* Jr., ■•ld«r. 9pl»m 7000 ox. Abmin«m«nt»prqa g in dm artad tl.-, pai- tl.gS, Bollenland jg.25. - Laaaaa*^ 8 •awt. Aawif atlfee» per ragat 1# t -t- 2Q aarioa«toe»lafl. Op pagina 4 van dit blad ia opgenomani 1. DE DISTRIBUTIE te Helder. Texel. Callantscog. Anna Paulowna, ZIJP». 2. Feuilleton, enz. Aan onze abonné's buiten de gemeente wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldereche Cou rant, Zondagsblad en Modeblad 3d# kwartaal 1918 te willen over maken per postwissel of aan post zegels vóór 30 Sept. a.s., zullende anders daarover per postkwitantie worden beschikt met verhooging van dispoaitiekosten. Aangezien, door de verhoogde in casso tarieven van de postj thans met 10 cents verhooging inplaats van 5 moet voorden beschikt, raden wij onzen abonné's, in hun eigen belang aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk toetezenden.-Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 21/» cent te worden beplakt. De abonnementsprijzen van ons blad en zijne premie uitgaven, zijn: Helderseha Courant: franco per post f 1.25, Buitenland f 2.25 Zondagsblad franco par post f 0.60, Buitenland f 0.90 Modeblad: franco per pest f fh95, Buitenland f 1.20 Een Turksche débacle in Palestina. 18.000 ganagaaui au lOOkaaoanaa la handaa dar Eagalaabaa. In den nacht van 19 Sept. hebben de Ea$slvch*a in Palestina «ver «en front van 16 mölen, tusschen Rabat en de ;k0 hst offensief geopend. Zy braken in den nacht door de Tarkache linies m rukten 's avonds Tulkeron binnen, twintig K.M. van hun uit gangspunt. Do cavalerie staat in den rug van het geheels Turkscho leger en rukt Oostwaarts op naar Nablus; andere cavalorie rukt op naar öiabula «n fioisau, cm den Turken den terugtocht naar 't Noor don af te snijden. Loadec, 22 S®pt. Op 20 September was d# tessenotsind van den vijand ovoral gebroken, uitgezonderd op don Turkschon linkervleugel in de J o r- d a a n v a 1.1 e i. Onze linkervleugel, die een omtrekkende beweging ten Opeten van Bah had gemaakt, be reikte de linie Idiah—Baka— M a n k o u d i o h, een kruispunt van spoor- en straatwegen, die uit bet Westen naar Nablus loopen. Onzs rechtervleugel, die door moei lijk tirran oprukt», en aanzienlijken tegenstand moest overwinnen, hotft d« linie Khan-Jibelt bereikt, 1 >/4 myi ten Noord-Oosten van M u g b t r e a-S a w 1 e h,aan den weg van Jeruzalem naar Nab 1 u In het Noorden is onze cavalerie het land van A r rad d ou doorge trokken en hóeft de steden Naza- rath, Afule en Bejsan bezet, zy ving daar de gedeaorganisesrde raasaa's der vijandelijke troepen en convooien op, toon deze uit het Zuiden aankwamen. Alle wegen langs welke de vgand nog kon ontsnappen, met uitzondering van deoverg angsplaatstn in de Jordaan tusschenBo i ran en J i a z- o d-D a m i e h, waren aldns afgesloten. Ten Oosten van den Jerdaan hebben de Arabische troepen van den koning van Hedjaz de spooriyh van Bnraa op talrijke plaatsen vernield. Verscheidene belangrijke bruggen, waaronder een over de Yurmak, zijn vernietigd. 21 September 's avonds, waa het aautalgevangenen tot 1S.000 gestegen. Het aantel vevoverdo kanonnen be draagt 120. Uit Macedoniën. De geallieerden overschrijden de Czerna. Parijs, 21 Sopt., 'a avond», vervolging van de Bulgaarsch» strëd- krachten, die tusschen Czerna en V a r d a r verslagen zijn, wordt stelselmatig voortgezet, ondanks den toonemecdo tegenstand der Bulgaar- scbe achterhoede. De Serviicho strijd krachten hebben de|M l d d c n- V a t s h a bereikt. Op den linkervleugel hobben de Engslech-PraMCh-Serviecho troepen de Czerna overgeschreden in de streek van C o b r e n. Op den rechter vleugel hebben zij zich meester ge maakt van den top van de Part* en van B z o n a. Be Bulgaren verbranden de dorpen, die zij ontruimen. Een van hun veldbatterHeu is in handen der Fran- schim gevallen. Het aantal gevangenen bedraagt reeds 5000. 90 Kanonnen werden vorovord. Vin hst Wettalijk front. Berlijn, 22 Sept. 's middage. H e t leger vanprinsRupprecht. Ten W. van F1 e u r b a i x en ten Z. van Havrincourt werden Eogeleche partieele aanvallen en ten N. van de Scarpe krachtige Aanval len van den vijand afgeslagen. Bij een door ons ondernomen operatie maakten wij 45 gevangenen. Hetlegervan gen e r aa 1 v on B o e b n. Na de vruchtelooze partieele aanvallen der beide laatste dagen, gingen do Engelschen gistere» weder tot groote aanvallen over. Hun doel was ion doorbraak ten Z. van Ka- me rijk. Onder bescherming van dichte vuurgolvtn, begon de 'Engel- sche infanterie, vergezeld door tanks tusschcn hot boach van O o u z e a u court en Hargicourt dun san- val. Wij hadden in afwachting van don vöauclelykipn aanval in den nacht vaa ,19 sa 20 September onze verdediging van het vrije terrein ten Oosten van Epehy naar de oude Engelicba stellingen tusschen Vil- 1 e r a G u i s 1 a i n en B e 11 i c o u r ft verlegd. Be aanval werd voer onze linie tot staan gebracht. Na een zeer krachtige artillerie- voorboreiding ging de vijand opnieuw tot d«n asnval ovar. Ook doza tweede stormloop mislukte volkomen. In h»t Zuld-Wooteiijk Brei van V i 11 e r s 6 u i s 1 a i n en de boerderij Q u e u- nomonft drong de vijand tydelyk binnen, doch door een tegenaanval word hy onmiddellijk waar verdreven. Bsb avond» en des nac'ate volgden op een zeer krschtig® beschieting nogmaals hevige aanvallen, die af geslagen werden. Londm, 22 Sept namiddag. Gedurende den nacht hebban onze troepen den aanval ten Oosten van Epéby hernieuwd en vorderingen gemaakt. Zij hebben de Priel boerderij andere versterkte weerstands puuten veroverd. Gisteren en doa nachts zijn eon aantal gevangenen door ons gemaakt. Ten Zuiden van Viller» Guislain werd gisteravond een pla&tsGltjkeri aanval van den vijand na een ver bitterd gevocht afgeslagen. Ia don loop van den nacht hebben onze troopan in diazon sector hun linio vooruitgeschoven en verscheidene gevangenen gemaakt. Gisterenmiddag viel do vijand opnieuw bij Mosuvres aan en werd taruggoalagen. Ba Eogalache troepen ondernamen in den afgsloopsn nacht een succes- veile plaatselijke op aratin ten Noorden van do Scarpe, in da nn-oek van Gravelie, wsartsy onzs lini» ovar een front van twe# mijlen vooruitgobracht werd en verscheiaono gevangenen ons in banden violen. Hedenmorgen de*d de vijand een plaatselijken aanbal op onz® nieuwe stellingen ten NoordWesten van La Bisrés. -Be strijd duurt hior nog steeds voort. De Hindenburg-linie. Een medewerker aan de .Baily Mail" zegt „Be origlceile Hindenburg-linie werd in den wlDter van 1916 voltooid, op een tijdstip toen de-Buitschers een ineenstorting bij de Somme vreesden. Be oorspronkelijk ontworpen linie liap van een punt ten Oosten van Atrechfc door Bullacourt en Quóaut naar St. Quentin en de Aisae. Biarachter Word, teneinde ook bij een doorbraak dezer linie gedekt te zijn, een fcwssde verdedigingsstvlael, de zoogenaamde Wodan-linle aangelegd, welke achter het eerste van Lens tot Quéant liop. Bit diende ter bescherming van Kamerijk en Bouai in geval van oen Engelseh offensief met Atrecht alfi uitgangspunt. In Mei 1917 werd Bullecourt dooi de Australiör» veroverd tn viel esn belangrijk deel der Hindenburg linie in onze banden, waarna zij door Engelsche deskundigen onderzocht kou worden. Yan de voorrijde gezien bestaat zij daar ter plaatse uit een glooiing met een daar overheen loopende bruins lijn, gevormd door d« eorats Duit- sche loopgraaf. Op een 125 meter afstands vóór deze loopgraaf ligt sou draadver sperring van 8 meter diepte, gemaakt van bijzonder rtark prikkeldraad, met prikkels van 2} centimeter lengte, »n op sommigo plaatsen zoo dik als «en pink, en voorts zoo door- eengewoeld en .verward dat het uiterst moeilik is er doorheen te komen. Ylak achter deze linie zijn op iedere 100 metor afstands van beton ge maakte stellingen gelegen, welke de linie beheerschen. Eik van deze stel lingen is ingericht voor van twee tot vijf machinegeweren. In de tusechen- ruimten tusschen deze .pillondoozen" bsvinden zich ook nog andere ma chinegeweer-stellingen. Achter de eerst» linie vind', man kris-kras door elkander, maar volgens een geometrisch plan aangelegde draadversperring» gordels en daar achter, op een afstand al naar da ge steldheid van den bodem wisselend van een paar hond«rd meter tot drie kwart kilometer, ligt een tweede loop graaf. Bsza is bijzonder breed gemaakt, teneinde te voorkomen dat tanks er overheen kunnen gaan. Achter de tweede loopgraaf ligt opnieuw een draadversperringsgordel «n dan komt do hoofd- of steunlinie. Baze i» door Russischs gevangenen gegraven en over de geheelo lengte loopt eronder op 40 voat diepte e®u tunnel, waarop onderaard sche kamers uitkomen, alles elictrlsch verlicht. Om de 50 meter vindt men ten trap, dis naar den beganen grond loopt. Bovsn den tunnel zijn een aantal machinegeweer-posten en loopgraaf mortior-stellingen aangebracht. L'fton voeren van den tunnel naar deze posten, zoodat de munitie gemakkelijk en vlug naar boven kan worden gebracht". Luohtaanvalien op Karlsruhe an Mancheim. Londen, 21 Sept. Gedurende den nacht van 20 op 21 September hebben wij 17 ton bommen geworpen. Be Lanz werksn te Mannheim en de werven en fabrieken ten Westen van Karlsruhe werden met succes aan- gevallen. Te Karlsruhe brak een zware brand uit, terwijl te Mann heim ontploffingen werden waarge nomen. Be hoogovens van de Burbacji- werken werden gebombardeerd. Da duikboot- an mljnoorlog. Wesnen, 21 September. Een onzer dulkbootsn heeft in den vroegen och tend van 20 Sept. voor Kaap Rodeni, noordeiyk van Bur&zzo, Ren groots Franache duikboot tot zinken gebracht. Behalve den fregat luitenant Eugéne Lupére kon niemand worden gered. Berlijn, 21 September. lu het ver boden gebied om Eognland hebben de Buitsche duikbooten 14,000 ton bruto in den grond geboord. Parijs, 21 September. Be Admiraal Cbaraer (4600 t.) van Bizerta onder weg naar Malta met 174 op rarendsn en een lading paarden m oorlogstuig aan boord ia op 13 dezer gstorpedeord. AU» opvarenden op zes na zijn gered. Britscha monitor gezonken. Londen, 21 Septembsr. B» admirali teit deelt mede dat nr den 16 Sept. een Brifcïcho monitor in d« haven i» gezoDken, ton gevolge van in wendige ontploffing. Esn officier on 19 manschappen worden gedood; 57 man worden vermist en zjjn var- moedeltjk gedood. Een verandering In de leiding van den Dulkbontoorlog Uit Berlijn wordt gsmeld „Vice-admiraal Behnke is met de varv&nging van den maft verlof zjjnden staats secretaris van marine, von Cappell», bslast." Be uitdrukking «met verlof zijnde" maakt, dat hot groot® belang van dit berichtniet dadelijk in hat oog springt zegt de „N. Rotts. Ct." Bit «verlof" van von CappellQ,die tot nu roe ataatssecr«taria van marine was, i» namelijk eerst Vydag inge- gatn en van onbepsrkten duur. Met andsxe woordoa von Cappelle ie ont slagen, on zijn opvolger is Behnke, een mzn, die zich niet hseft laten kennen als voorstander van den on- bsparktan duikbootoorlog. In aile geval is de sonig® uitlating in het openbaar, dis van ham b»kend daz®, dat de duikbootoorlog do belangen der neutralen niet moot schaden, de laven* der opvarenden van koopvaardijschepen moet ontzien «n het volkenrecht niet meet aan tasten. Nu dateert deze uitlating wel van 1915, maar niet alleen laat de censuur toe, dat het Berlinor Tageblatfc aan deze uitlating herinnert, maar hot agentschap van Wolff vertpreidt deao herinnering zelfs per telegraaf. Bovendien valt het aftrwdeu van Cappelle en-zijn vervanging door Bihnke in son tijd van diplomatieke moeilijkheden met Spanje overduik- bootkwe&tieezijn eerste taak zal dus wel zijn er zorg voor te dragen, dat de du kbootoorlogvoaring ook nog niet dit land bij Buitschland's vijanden voegt, on, ala in (lie lijn wordt voort- gewerkt, mag men wel niet dadelijk op zoo ieta als de opheffing van het vsraperde gebied hopen, maar toch wel dat bij de cijfers van da m&ando- lijba vernietigd® handelaschefips- ruimte, niet meer do gezamenlijke inhoud zul zijn inbegrepen ven de rampzaligs visicherischaepjes der neutralen, waarvan de opvarenden zoo dikwijl* do uifoefening van hun vreedzaam bedrijf met den dood hebben moeten bekoopen. Bultschland wil op vrede aansturen, en debenoeming van von Bebnke is in zoover een stap in die richting, s*ls zjj geschikt zijn, om tenminste nieuwe oorlogsverklaringen ta ver mijden. Bit mag niet zoo heel veel acbyuen, maar hat duidt toch wel aen g:oote verandering aan, want men bedenke, dat in 1917 Buit schland zich door den duikbootoorlog de oor logsverklaring van Amerika op dan hals heeft gehaald. Wanneer het nu de onbeperkte handhaving van dit soort van oorlogvoering niet meer de moeite waard acht, om er do vijandschap van Spanje in ruil voor te krijgen dan versterkt dit toch aanmerkelijk de positie van alle neu tralen in duikbootkweities. Be be noeming van Bthrka mag du* als oen naar alle waarichijnlijkheld gun stige gebeurtenis worden begroet. Op hat stuk van het streven naar vrcida i* dezo benoeming nog slechts negatief work, maar er zijn nog ver dere benoemingen op hoog® posten te verwachten, waarvan men «enigen positieven uitslag verwacht. Er heericht in Buitschland die «igen aardige spanning, die in oorlogstijd telken* aan de bljaenroeping van den Rijksdag ix voorafgegaan. Hat streven is algemeen zooveel is duidelijk om in den Rgksdag een meerderheid op een vast politiek program te for- meertm en de regeering met die meerderheid in overaenstemming te brengen. Een oproep «an Amerika. Ten einde te trachten de beschaaf de wereld tegen het terrorisme in Rusland onder het bewind der bols- jtwikl te vereenigen, hebban de Ver- eenigds Staten aan de ambassadeurs en gezanten in neutrale en gealli eerde landen opdracht gegeven, zich er van te vsrgewiassn, of de regee ringen, waarbij tij geaccrediteerd ztja, zich willen aansluiten Mj een onmid- delijke actie, om „den bedrijvers van dez« misdaden dan afachuw in ta prenten, waarmee de beschaving hun huidige meodoogenlooze daden be schouwt." Aan Engeland en Frankrijk heeft men deze vraag niet gesteld, daar dezo da bolsjewiki feitelijk voor out laws hebben verklaard. Zij zijn ech ter tolegraüich van Amerika'» actie in kennis gesteld. Volgons beriehteu van diplomaten moeten do vreedzame Russen inPe- trograd, Moscou en andere steden een openlijk erkende terroristische campagne doerstaan. Buizenden wor den zonder vorm van proces doodge schoten. Ba gevangenissen zijn over vol. Hot is duidelijk gemaakt, dat de Vereenigde Staten uitsluitend in het belang van het Russische volk han delen met bet doel het te helpen de natie weder op te bouwen volgens de beginselen van democratie zelfbestuur. BMNEMUND. Een aansporing der Amerikaansohe regeering. Rvutor seint Uit Washington d.d. 20 Sipt.Hat departement van buiten- Ucdsche zaken bispreakt in san oföeieele verklaring don wenzch van Nederland om levonamiddehn uit Amerika te ontvangen, terwijl 400.000 ton Nederlandacbe ecbwoparulmt» in Europesiche havorifl ongebruikt ligt. In het «tuk wordt de hoop uitge sproken, dat de Nedsrlantfsehe regee ring hst voorbeeld der andere n*u tralen zal volgen en duu weg openen voor algem8®n« h»rvaiting van den hanatl door hit verbod tot uitvaren op te heffen. Een handelsovereenkomst met Oostenrijk? Weentn, 20 Sept. 'Putschen Neder land on Oostenrijk vinden onder handelingen plaats, dia eeu gunstig verloop nemen over het s>luitan van een handelsovereenkomst, waarbij Oostenrijk aan Nederland 5000 ton petroleum on groot® hoeveolbcdep suiker zal laveren, waart&gauovar Nederland hsndelscredieten in gulden» zal toestaan. Rantsoansoring van gas on •lactricitsit. Het bureau voor madedselingen inzake da voodsolvoorziening meldt: Be Ryks-kolendistributie hooft voor da rantaoenoering van gas en olac- trlciteit voor h9t tijdvak van 1 Oc- tobor 1918—31 Maart 1919 de vol gende regelingen vastgesteld. Wat het gass botrofc, moet aan alle particuliere verbruikers worden ver strekt I. als minimumrantsoon a. voor verlichting in October 14 Ms., in November 16 Ms., in Decem ber 18 M3., in Januari 17 M3., in Fabru&ri 13 M3., in Maart 12 M3. b. voor bijkoken (watervorwarming enz.): 10 Mx. per gezin per maand, vermeerderd met 2 Ms. voor eiken persoon, waaruit het gezin bestaat II. als vast rantsoen voor verwarming: 45 M8. in ruil voor elke door de branéstoffencom missie van het aanvullingsrantsoen af te trekken brandstoffenoenheid, tot een maximum van 6 brandstof- fen eenheden, wslkc ruiling slechts is toegfstaan aan hen, die in het vorige winterseizoen hebben geruild. In gemeenten, waar het gemiddeld gebruik in het vorige wintertijd vak lager was dan bovengenoemd mini mum-rantsoen, mag uit den aard der zaak hot minimum-rantsoun niet hoo- ger worden gesteld dan het gemid deld verbruik in dat tijdvak. Nadat voor elke gaifAbriek d« hoe veelheid grondstoffen ia vastgesteld, noodig, zoowel om de bovenstaande rantsoenen af te leveren ais om in de door do Rijks-kolendistributie vast ia stellen hoeveelheid gas voor in dustrie, straatverlichting, verlichting voor openbare gebouwen enz., te voorzien, wordt do ovent.u«el over blijvende hoeveelheid verdeeld over de gasbedrijven in die gemeenten, welke, naar het oordeel der Rfjks kolendistributie, door bijzondere plaat selijke omstandigheden, daarvoor in aanmerking komen. Aan alle gasbedrijven zal in deze maand ten spoedigste worden mede gedeeld, welke hoe vaalheid grond stoffen in het tijdvak van 1 October 1918 tot 31 Maart 1919 kan worden verwerkt. Elke gemeente moet een zoodanig stelsel van gas-rantaoeneering invoe ren, dat elke verbruiker zijn minimum- rantsoen ontvangt. In vergelijking met derantsoenee ring over het vorig winter tijd vak zjj opgemerkt, dat het: iichtranixoan van 120 M5. in teruggebracht op 90 M5., betgeen, lettende op de verbrutks- cfjfe/s van don vorigen winter, zon der al te groofc bezwaren mogelijk geacht wordt. Het gasrantsoan voor bjjboken is hetzelfde gebleven als in dan vorigen winter. Baan uitvoer van laveRsmlddelan. Naar hot Nad. Corr. bureau ons meldt, is de uitvoer van alle levens middelen en van alles, wat in bet algemeen in verband staat met de volkskkedicg, thans stopgezet, Hat vatraataofiR. Naar wij vernemen, bestaat bij de regsering niet bet voornemen ver andering te brengen in hot vetrantsoen. Aardappalaa. Naar wij ihan* met mat zekerheid vernomen, ligt het in de bedoeling den opslag van aardappelen door paiticulieran met het oog op het aanstaand winterseizoen mogoifjk te maken tot beperkts hoeveelheden. Distributie van volkaklaadiRg, Ba gemeentebesturen van Amster dam, Rotterdam, Ben Haag, Utrecht en Groningen zijn opgeroepen tot een bespreking op Maandag aanstaands met minister Van IJwolateyn betref fende de wijze, waarop de volksklcc- ding zal worden gedistribueerd. Eieren. Bo Minister van Landbouw heeft ingetrokken het vervoarvorbod on den maximumprijs voor eiaren (dit eerste alleen betreffende varsche eieren). Biykens een circulair» aan de burgemeesters is da Minister tot dezo intrekking overgegaan op grond van de omstandigheid, dat de productie van eieren ln die mate is verminderd, dat voor handhaving der betrekkelijke beschikkingen geen aanleiding meer bestaat en de regeering thans be schikken kan over een hoeveelheid k&lkeieren voor den komenden winter ten behoeve van zieken en zwakken. Be wyze, waarop de distributie van kalkeleren zal plaats vinden, zal nader bekend worden gtfnaak^ Schoenen, Do Rsgoering heeft besloten over te -gaan tot 'rantaoonearing van schoenen. Voortaan zullen alleen schoenen verkrijgbaar zijn ttgen afgifte van •en door het gemesntebastour te verstrekken bon. In afwachting van het totstand- feorasn der daarvoor noodige rege- lingan ia inftmehen aflivering vaa schoonen zoowel door grossiers als door winkeliers aan publiek verboden. Op het oogenblik kun en dus geen schoenen worden gskocöt. Het Bureau voor Mededelingen iii zaka de voedselvoorziening meldt: Sinds langen t?jd worden ui? het buitenland gjsn looistoffen meer aan gevoerd, terwijl da inlandsen» pro ductie allerminst in de behoefte'kan voorziaa. Ook van ai: dor» grondstoffen, noodig voor da vervaardiging vaa sohoenwsrk, namen da voorraden, die sitt kondsn wordon aangevuld, steeds af. Daardoor is reeds meer dan één maatregel noodzakelijk ge- wordan, teneinde het buschikbare leder zoo billijk mogehjk ta verdoelsn sn du, ook door1aiijgiug der productie kosten, Bteods opioopondé prijzen binnen redelijk® grenzen te houden. Laatiitoiljk weiden daartoe de stan- daardschoenen ingevoerd, waardoor tegen niet to hoogo prijzen goede schoenen ter beschikking konden komen. Aan den anderen kant werd bij voortduring aangedrongen op hat betrachten van spaaiz&amheid bij het verrichten van reparaties; daar voor werd niet meer zoolleer ter beschikking gesteld, dan noodzakelijk scheen. Terwijl dus groote zuinigheid ge- biadende sisch is, bleek julot in don laatsten tijd eon zoo abnormaal groote vraag raar schoenen te ontataan, dat de Regeering heeft moeten besluiton ook voor dat aitikal tot rantsoene ring over te gaan. Voortaan zullen derhalve alleen schoenen verkrijgbaar zijn tegen afgifte van een door het gomeenteb»stuur t® verstrekken bon. Wat de winkeliers betreft, dezo zullen in hot vervolg hun voorraden alleen aangevuld kunnen krijgen tsgan inlevering van bons aan de grossiers, die op gelijke wij te woder schoenen van de fabrikanten zullen mogen ontvangen. Be aflevering van schoenen door de fabrikanten aan d« grossiers is reeds gebonden aan een door bet Rijkakantoor voor Huiden en Leder ta verleenen ontbefflog van het ver bod van afljvering. Bat het in bet belang der winke liers zei ven is, wanneer zij. stipt de hand houden aan het afleverings verbod, spreekt vanzelf. Immers, wanneer zfj in strijd met dat verbod toch verkoopen, znllen zij lator ook naar evenredigheid minder bons kunnen inleveren en zal dus de aanvulling hunner voorraden in de zelfde rnata daaronder lijden, ook wat de voor hun handel onmisbare juiste verhouding van soorten ®n maten betreft. Aan de gemeentebesturen is over gelaten do regeling zóó te treffen, dat de beperkte hoeveelheid schoenen, die reeds gemaakt is of rog ver vaardigd zal kunnen worden, ln den eersten plaats ten goide komt aan hen, die het meest bihoefto hebben aan schoenwerk. Vlaesch voor dan winter. Sedert eenige dagen is aan het abattoir te Amsterdam een aanvang gemaakt met bet afslachten van het vee, dat voor de vleeschvoorzlening van dezen winter zal worden inge vroren. Naar da „Tel." meent, zijn hiervoor 1.000 atuke vee bestemd. Te Amster dam zijn nu ongeveer 1000 schapen gearriveerd an 200 rundereu. Be kwaliteit van hat vleesch moet zeer goed zijn. Op het oogfnblik wordt alleen in Amsterdam ea Haarlem vee voor den winter geslacht. Het is echter waarschijnlijk, dat nog ander® plaat sen, waar men over csntrale slacht plaatsen met vriescellen beschikt, voor het afslachten en invriezen worden aangewezen. Het van dit ve« overblijvende vet wordt naar de botvrfabriokon gozonden. Da crisis-uitgaven. Het loont de moeite^ zegt de Tel., uit de Millioenon nota die tegen woordig haar naam mot eer® draagt da cijfers bijeen te harken, die betrekking hobben op dun crisis-dienst. Zij kunnen ons leoren, welke ont zaglijke, door niemand onzer ooit vsrmoede uitgaven, al» gevolg van den buitengewonen toestand gedaan moesten worden. Eu zij do»n ons tevens zien, hoe die uitgaven van jaar tot jaar zijn toegenomen. Em enkels greep du*. Ziehier de sommen, die do crisis ons sinds 1914 iietfi gekost 1914 f 91.665.073 1915 212.908.794 1916 252.011612 1917 348298,912 Voor de la&istganosrade twe® jaren zijn de cijfers nog slechts voorlooplg. Zy bunnen dus nog boog«r worden. Houden wa ons echter aan d« boven staande, dan zien we, dat van 1 Augus tus 1914 tot 31 Bac. 1917 da crisis ons in totaal vso rond 905 mil lioen gulden heeft gekost. In het begin van bet loopende jaar word het milliard overschreden. Hebban wö uit ele Millioenen-noti goed ge cijferd, dan zullen de crisis uitgaven over 1918 naar oen grova schatting bedragen 470 k 500 millioen gulden, Binnenkort zullen we dus de 1% mil liard genaderd zijn. Nu bedenke men twseöriel. In da eerste plaats, dat in die cijfers ook zitten de interneerings- boston van krijgsgevangenen, die wij later van de betrokken landen terug ontvangen. En vervolgens, dat we sinds 1916 ook 'n post crisis-ontvangsten hebben voornamulijk d» verdediging»- en de oorlogsiïinatbelsstingan. 0*«r 1916 brachten daze 33 millioan, over 1917 zelfs 229 millioen gulden op. Deze bsdragon dienen als. dekking. Maar dit verandert niets aan het feit, dat we aardig op weg zijn, naar de IJ mil'uaïd crieis-uitgaven. Wat dit cijfer beUekent, f iet men al, wanneer men woot, dat we (biykena d® citfors in Bijlag B d®r Nota), van 1906 tot en met; 1913 ln totaal ook ongevaer IJ milliard aan gewone uitgaven haddun. Be crisis-uitgaven zuilen dua san bet «inds van 1918 ongeveer evenveel bedragen als het totaal ven de gewone staalsuitgavn gedursnd® da laatste acht jaren vóór don oorlog. Neemt men de gewone eu do crisis uiftvavtn to zamon, dan zuiion zij van 1914 &f tot het oinde van het loopende jaar ongeveer 2£ milliard bedragen. Wanneer mciu nu weef, slat voor 1900 tot en roet 1913 de g»won« itgaven ook in totaal 2J milliard hebben bedragen, dan ziet men, dat in 3} jsar crisiatlji de uilgaven zoo 0Dg»-/«sr evvn hoog zijn geweest als in de laatste 13 jaren vóór dort oorlog !»y eikaar. Bit zegt genoeg. Laat ons medolijden koesteren met minister Be Yries, dis in dazen chaos orde most brengen. Da zaavlsacherfj. Uit IJmulden wordt aan h«t Hdbl. gemeld, dat do heeren Yeltkamp, onderdirecteur der N. U. M. mr. Andreae, rechtskundig adviseur der Vemnitlng van Reeders van Vis- scht&rs vaar tuigen te IJmuiden, en de heer Hendry, directeur van het Britsn Vischbureau in den Haag, naar Enge land zullen vertrekken tot het voeren van onderhandelingen, waardoor hot mogelijk zou zijn dat ouzo stoom- tioilervloot ongehinderd heft bedrijf op de Noordzee zou kunnen uitoefenen. Esh balangrljke aanhouding, ie politia te Amsterdam is erin geslaagd de hand te leggen op een rende van acht psrsonen, dier er baar werk van maakte vaische broodkaarten ta vervaardigen «n uit te geven. Dezer dagen werden twee psrsonen gehoord wegens het handelen in brood- raar ten. Bij nauwkeurige beschouwing bleek bet een inspecteur dat de ver handelde kaarten vervalacht waren. Esn uitgebreid ondsrzoek werd inge steld, met het gevolg, dat Vrijdag to Haarlem een latterzetter en een druk ker van een dtukkerij, waar de echte kaerten worden vervaardigd, gearre steerd werden. Zy hadden de metalen cliché'» der kaarten uit de drukkerij geatolen an hadden er in de woning van een hunner vaische kaarten mee vervaardigd. Per dag werden er ge middeld duizend gedrukten afgeleverd. Ia de woning werd een complets in stallatie voor het drukken van de vaische kaarten in btslag genomen. Ook vond man er cliché'* voor brood kaarten van de 72ste week. Men vond er tevens cliché's voor het vervaardi gen van bons voor kindermeel, welke to Haarlem worden uitgegeven. Bovendien zijn nog aangehouden twee handlangers van de beide ver vaardigers, eveneens werkzaam op de drukkerij, waar de echte kaarten ge maakt werden en verder vlor per sonen, die de valnche kaarton in om loop brachten. Het Achttal is in amrst gesteld. De vervaardigers verkochten de kaarten voor 47J cent p«r stuk aan hunne handlangers. Aan particulieren werden de kaarten voor 75 cent par stuk verkocht. Liter zijn by de aangeboudonen ook nog cliché's gevonden voor vaische boteikaarten der lo, 6», 12» eu 13e week. Volgens huu verklaring waren de gearresteerden pas enkelo weken met hun misdadig bedryf bezig. Dlafatal van 5000 broodkaartan. Zondagmorgen is ts Amsterdam aan gifte gedaan vaa een brutalen diefstal, welk® des nachts hseft plaats gehad. Twee mannen hadden zich nachts aangamold by den waker van school 66 aan den Amsteldyk, voorgevende, dat zij van do recherche waren, om aldaar een ondorzoak in te «tellen. Terwyi de waker met hen hot school gebouw binnenging, werden zy ge volgd door twee andore mannen, die van hst gunstige oogoDblik gebiuik maakten om 5000 broodkaarten, die daar voor afgifte g»r«ed lagen, weg te nomen. Kleins pasmunt. Ba Kamer vau Koophandel en Fa brieken te Harderwyk hseft de aan dacht van dan minister van ff oancién gematigd op bet bnataande groote gebrsk aan kleine pasm.nnt, kwarijam en dubbeltjes. Vooral van d® zijde der garnalen handelaren, die dagelijks als pelioou vols kleine bsdragen hsbbon uit te keeren, bereiken d® Kamer vele klachten. Be Kamer geeft in ernstige o rerwsging, bedoelde kleine pasmunt te do*n slaan uit „minder gewild" metaal. Bioseoopvraagatuk. 9e minister van binnenlandsche zaken i« voornemens een commissie in te stellen tot onderzoek van het bioscoopvraagstuk. Ir vrasmdan krlJgsdlsRtt. Aan „Het Volk" wordt gemeld: Een Hollandsch burger in Amerika, de ingenieur J. Slavenburg, ioimand van «on Rotterdamsche bankiers familie is door de Amirikaansche regeeri&g, ondanks zijn protesten, gedwongen dienst te nemen in het leger. Pogingen cok van de familie b)j verschillende consuls aangewand om bem uit den dienet te krUgen, mislukten. Hff werd naar het front gezonden en is daar gewond. Ter vorpleging werd by daarna opgeno men in ®en hospitaal in Eo guland. Opnieuw heeft men toen pogingen in het werk gesteld om hem vry te kiygen, zelfs by den vorigen minister van oorlog, jhr. De Jonge. Tevar- geefach echter. Be hoer Slavenburg is, nadat hy hersteld was, weer naar het front gezonden. Wy vernemen, dat een Kamerlid, de heer Snoeck Henbemans, zich dezs zaak aangetrokken heeft. Een seizoan zonder foolan. He Nederlandacbe Centrale Bond van Personrel in het HotelCLfó en Rsstaurantbedryf znndt ons een uitvoorig stuk over „een seizoen zonder fooiem" waaraan het volgend» ontleend is H«t vraagütut van de afscbafffog van het fooionstelsel in het hotel-, café en restaurantbedrijf, wstd ln den loop der jaren in vols toonaar den reeds bezongen. Niat zelden deed men het voor komen, alnof het de kellnera e. d. die don strijd voor d« aftchoffing van het fooionetelsel zou don belem meren. Ba fjibnlachtig üooge inkom sten, welke elk jaar tijdens den kom- kommertyd in tal van bladen over de inkomsten Yan de kellnora worden gelanceard, werd dan als verklaring van deze tegenkanting naar voren gebracht. Hst i» verklaarbaar dat een groot ds$ vau het bellnersparsoneol tegen de afschaffing is, niet het minst daarom, w«l hun de zekerheid tot nog toe hseft ontbrokon dat zy aan inkomsten er niet op achteruit zullen gaan by opheffing van het fooien stelsel. Het overige personeel in bet bedrfff geniet zeer lage loenen. Zouden zy naar dien maatstaf wor den betaald, zoo ia het niet te ver wonderen, wanneer do kellnora op dié gronden tégen de afschaffing ernstige bezwaren opperen. Be stryd, dien de Bond voert ter verkryging van een bstero positie voor zyn leden, is o. m. gebaseerd op het doel, om ook de kallnvrs iu loondienst van den ondernemer te brengen. Baarby wordt den vskge nooten mat nadruk gewezen op het immoreel®, van het voor fooien en giften te moeten werken en leven, en den mortelen druk, welke het op de karakters der betrokkenen uit- oifent. By het verpachten van optnbare jebouwen, werd van de zydo van den iond getracht, het fooienstelsel hier te doen verwyderen en de daar werk zaam zynde kellners in loondienst te brengen. In Haarlem besloot de Raad het fooienstelsel nlt den spoedig te openen stadsschouwburg te houden, waarby tevens werd bspanld, dat de loonen van dit;; personeel door de commissie van beheer diendsn te worden goed gekeurd. Ontegenzeggeiyk zijn het juist de loonen, welke aan bet personeel in de lunchrooms woiden betaald, die dit personeel ertoe brengt, de fooi op klandeatiene wüze te accspteeren. Be exploitant van bet Hotel „De Nieuws Kroon" te Apoldoorn heef» godurendo het afgeloopen seizoen eon proaf genomen met do afschaffing van het fooisuBtelsol en aan het be trokken personeel oen bshooriyk In komen gewaarborgd. Boor personeel tn directie werd het publiek verzocht géén fooien te geven en wed overeengekomen, dat mocht er al eon* een zwakkeling onder het personeel worden aar ge troffen eono, die tegen de arbeid» voorwaarden in, tóch een fooi had aangenomen onmiddoliyk ontslag zou volgen. Géén kellner word echter op grond van oen duodanige om- treding ontslagen. In'plant» van de fooi trad de voorwaarde van „loon naar wérken" en met voldoening msg worden geconstateerd, dat het riaul- laat van dszo proefneming er eene is, die' hst' voortbestaan van deze afschaffing doet verzekeren. Het publiek ontelugen vau deze heffing het door don ondernemer opgelegd ter betaling van loon aan zyn personeel, het poraoneel vry van de permanente verdenking: slechts d&troni voorkomend en gedienstig te zyn, wyi dit van invloed is op d« hte groot heid van de te ontvangen fooi, daarenboven d« we:kjever vr(j uitgaande van de rechtmatige be sehuldiging, fééa salariH aan dit pérsonsel te betalen, doch by bet bepalen van de diverse prijzen, het doen voorkomen, alsof het in groote mate de loonen zyn, die de p?yzen zoo deden stijgen. Het resultaat van sou seizoen zonder fooien wettigt dit berosp op ds publick® modewerking. Zij, die in het achter ons liggend seizoen bot meer genoemd hotel ts Apeldoorn bebbeu bezocht, konden do afschïffing van het fooienstelsel met voldosning constatesren en te ven», dat bjj eon langer verblyf dan oen kort oponthoud, kon worden waar- Beuomen, dat ook zonder het ge7«n van de gebruikelijks fooi een niet minder vlugge bediening en aange name omgang van do zijde van hst b*trokk*n personeel werd ondervon den. Bs uitkomsten van de exploitatie, over doa duur van een zomer, zonder fooien derhalve verhoogd mot de uitgaven aan loon voor do kellners bleken in een daarvoor gehouien bespreking tusschon de directie en de vertegenwoordigers van den vak bond voor de eerste géén aanleiding te gav«n om de proefneming nint te continuesran in tegendeel! Zonder in zyn prijzen hooger ts zyn dan geiykw&aidige zaken in den omtrek of elders in den lando, werd de zaak gedreven en eon verbooging van consumptiopryzen was me«r hst gevolg van de steeds stijgende in- koopspryzen, dan het botalen van loon aan dit personeel. In het wezen der dingen wordt de fooi dan ook félteiyk g®gevnn asn den ondernemer, dia zyn kelners niet betaalt, dit loon dus in zyn zak houdt en geeft de bezoeker datgene, wat door den ondernemer dient te worden betaald. Ie afwijking met alle bsdryven, waarin naar het haat het

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1