HELDERSCHE COURANT
OE OORLOCS.
No. 4991
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1918
46e JAARGANG
0itg«veri6, Si BCffi» Jr., Bildar. - Opista 7000 >x. - abown§meot»|>ri}»» ia «ia gfatl f1.~, P+r >wt <1.25, Buitenland t g.25. - Lmb» ta, g caat. M»art>ntlln per rafil 1f awt 20 0 oorlogetooalaq.
Aan ouzo abonné's
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Heldersche Cou
rant, Zondagsblad en Modeblad
3d* kwartaal 1918 te willen over
maken per postwissel of aan post
zegels vóór 30 Sept. a.a., zullende
anders daarover per postkwitantie
worden beschikt met verhooging van
dispositiekosten.
Aangezien, door de verhoogde in
casso tarieven van de post, thans met
10 cents verhooging inplaats van 5
móet voorden beschikt, raden w(j onzen
abonné'a, in hun eigen belang, aan,
ons het bedrag -zoo spoedig, mogelijk
toetezenden. Postwissels voor dat doel
behoeven slechts met een zegel van
21/, cent te worden beplakt.
De abonnementsprijzen van ons blad
en zijne premie uitgaven, zijn:
Heldersche Courant:
franco per post f 1.25, Buitenland f 2.25
Zondagsblad:
franco per post f 0.60, Buitenland f 0.90
Modeblad:
franco per postf 0.95, Buitenland f 1.20
DE WEEK.
24 S e p t e m b r.
Wij hebban zinda oen viertal jaren
geloerd hst .uil mirari" in toepassing
t« brengen: wij verbazen ons ov«r
niets moor. Ook zver impressionabele
lisdon bvgianen nu met zekere koele
onverschilligheid en onaandoenlijk
heid splinternieuwe en zeer verras
sende dingen te vernemen en U
aanschouwen. Wij leven in den tijd
der .o&begrenade mogelijkheden",
gelijk men in do nevelachtige oer
periode van ?óór Augustus 1914 vin
de Amerikanen placht te zeggen.
Hat Kablnefc-Ruy* de Beereobrouck
ia nu een paar weken oudr.B# uit
het E. K. voortgesproten Twe*de
Kamer, mevrouw Suze Groeueweg
inbegrepen (wier verschijning in de
V«ft«g»üwoofdtg<nr berokkende, dat
het .Mijne Hueren!" beven de Troon
rede en de Koninklijke Boodschappen
verdween) ie roede vergaderd ge
Trioet. Vroeger werden een d*6
hoogstens een paar dagen n& de
plechtige opening de geloof«Yrievea
gekeurd au goedgekeurd. Be leden
legden ecden of beloften af. Be
Kamer kon aan bet weik gaan.
Nu een week nadat men de
bundels, de stapels, de law.ne pape
rassen is gaan doorwroeten is 't
de vraag, of eind dezer wsek de
hoeren dan arbeid zullsn kunnen
hervatten. Er zijn fouten gemaakt
weet men ia den kieskring
Zwolle, .ea er werden aanvankelijk
grimmig bielfike cijfers- van vertel
ler!)" genoemd. Volgens de jongste
berichten zal 't zoo'n vaart niet
loopanin de samenstelling van hst
op 3 Joli gekozen Lagerhuis geen
verandering komen. Intuascben beeft
men zich nu allereerst voor te be
reidaa -op een debatje over de geloofs
brieven, waatmee vermoedelijk weer
enn niet-onaardig brok nationalen tijd
zal gemoeid zijn.
En daarna
In don middag van Binsdag 17
Septomber j.1. nadat de Koningin
de uitvoerige, maar weinig .houvast"
gevend» Troonrede m de Ridderzaal
bad voorgelezen heeft minister
D* Vries, nadat bij, in navolging van
tfideifiken prats»* Fock, een woord
van deelneming had gesproken met
do slachtoffers der ramp bij Weeep,
bet Staatsbudget 1919 ingediend.
Sluitend met een tekort op den ge-
wonen die est van - exeneez du pen!
ruim 23} milliotn gulden.
Volgens baar vaste gewoonte he»ft
de Esrste Kamer een Adres van
Antwoord op de Troonrede H. M
aangeboden. Ea de .algemeens strek
king" daarvan tcbooa het Adres
ook thans niets dan «en echo, een
weerklank was op de rede, door de
Koningin gehouden, due e«nc daad
vau hoffelijkheid, en niet anders
gaf stof t«t een kort, maar belangrijk
debatje. Waarbij de nieuwe premier
een eersten blik gunde in de .regee-
ricge-cuisine", om een beeld te ge
bruiken, door dr. Kuyper bij zijn
«e?*ts optreden in 1901 gebezigd
van den .geweldige", die noch bij
de plechtigheid in de Ridderzaal
(voor de eerste maai door een sec.-
demecratiachen Volksvertegenwoor
diger, den beer Van Kol, bijgewoond),
noch in de esrste Senaata-zittingen
present was
Minister-president Ruya noemde de
vijf hoofdpunten van het Regetriaga-
program: handhaving onzer neutra
liteit en zelfstandigheid, crisis maat
regelen, levensmiddolen-voorziening,
'a Rijks financiën, de wetten-Talma,
uitvoering van art. 192 der Grondwet.
Al het andere moet wachten. Wat
bet actief V. betreft, neemt de
Regearing niet bet initiatief; wacht
zij, zonder dat deze houding sla eens
vijandige mag worden uitgelegd, het
reed# aangekondigd initiatief, uit de
Tweede Kamer .mostanae komen, af.
Bi] de verzekering*-wetten steekt zij
Link* de hand der verzoening, der
samsnwerking toe, verwachtend, dat
ook Linke zich in deze conciliant zal
toonen. Zij wil orde brengen in den
chaos der levensmiddelen-voorziening
en sprak in verband met de
jongste onlusten, relletjes in Amster
dam, Ben Haag en elders weer uit
gebarsten dat 't beter ia zulke
bewegingen .te voorkomen dan te
onderdrukken". Beval tactisch op
treden aan van hen, die de openbare
orde moeten handhaven en bescher
men. Da premier sprak .een warm
croord over de bittere nooden, die
ons volk nn te verduren heeft.
't Een .eersten plicht" der Reges
ring orkeDnend om aliea in het werk
te stellen, dien nood te lenigen. Bat
was sympathiek bezadigde taai, die
„sur toute la ligne" e«n uitnemenden
indruk maakte. Nadat Exc. Ruys had
gesproken, gevoelde senator Btork,
de rondborstige vrijliberaal alt
Overfisel, zich gedrongen den
ipremixr huid* te brengen voor zjju
red». Ea ik ben ervan overtuigd, dat
wanneer de kort geleden d«n Senaat
ontvallen, kranigen .selfmade maa'
wijlen J. A. Laan, die rede had kunnen
aanhoorea, hij zich bij de woorden
vau den heer Stoxk zou hebben
aangesloten.
Het begin is sus veelbelovend- En
cn komt uit de S.B.A P. fraciie van
de Tweede Kamer de weosch, dat
het Lagerhuis breken zal met de sinds
1906 bestaande gewoonte om geen
Adres vsn Antwoord cp de Ttoonrsie
te zenden. Het groot* politieke debat,
genaamd Algemeens Beschouwingen
over de Sta*tsb«grooting, is niet vóór
bigin cf half November te wachten.
En dat duurt zegt men te lang.
Het volk dient na reeds te wottn,
hoe de nieuwe minister vsnBuitenl.
Zaken staat tegenover de Vertegen
woordiging. Minister Van Ysaslstefia
dient „mesr licht" te schenken.
Natuurlijk znllea komt 't indcr
daad tot een Adres-debat oek de
flaandë t, de kw«stie der verlichting
van de mobilisatie, en zoovaelmeer,
worden aangeroerd". Men krijgt dan
in November ongttwijfeld een ,da
capo" in allicht wat uitgebreider
efitle. Bat men van het nieuwe
Kabinet zoo spoedig mogiiijk wil
weten meer dan de Troonrede onthult
omtrent afin plannen en inzichten,
't is begrijpelijk. Maar terecht is
er in de pers op gewezen, hoe daar
is het Vragenrecht (thans ook deer
dt n Senaat te hanteeren) en boe ook
de weg openligt om por motie de
Regiering alt baar ttnfc je lokken.
Aldua krijgt men een scherp afgeba
kend debat, kan de voorzitter ben, die
trachten op zijpsden te gaan kuieren
(en wie denkt hier niet aan heer
Bavid Wijnkoop, den hitman der
S B.P., die het afgetreden Kabinet in
staat van beschuldiging wil gesteld
zien- naar don hoofdwag terug
voeren.
Be nieuwe ministers zfia, - gelijk
reeds opgemerkt ru twie w-.ken
san het bewind. I« 't teveel gevraagd
wanneer men hen thans allereerst
gelegenheid wil laten om zich bun
taak af te bakenenzich te beraden
omtrent het ovetsielpend-rtls, dat
dsg aan dag bun volle aandacht <vn
al hun werkkracht zal opeischen Ia
dat belang niet allicht meer dringend
en van gicoter waarde daa een ihars
reeds te vie. ea .woorden-bacchanaal",
waarbij man voor 't oogenblik toch
bitter weinig meer te hoorei zal
kennen krijgen dan vau Regecrings
wege via de Troonrede en hfi het
Sioatte-deb&fje van 19 September j.1.
is verduidelijkt
>e eerste daden van minister
Postbuma's opvolger zfiu (J «r het
algemeen mst ingenomenheid begroet,
't Was reeds een goede gedachte van
Pmnior en minister van Landbouw
om te vergaderen mei de Commiias-
riasendet Koningin inde verechillende
provinciën over al wat met de groote
kwestie der levensmiddelenvoorzie
nlng verband houdt. Dit was - gelijk
nader blijkt het eerste .station"
op den weg, die dan zal moeten leiden
tot een decentralisatie van do distri
butie op deze wijze, dat Ban Haag
slechts de .groote lijnen" zsJ aan
geven, terwijl commissarissen in de
previnciën voor de gewestelijke be
hoeften zullen hebben te zorgen. Dat
is de juiste methode, die «en eind zal
kunnen maken aan de ellende van
vertraging en het stiefmoederJfik-
beduelen van sommige gemeenten,
doordien alles over de Hs*g»che schijf
moest gaan. Minister Van Yiselsteijn
verwierf zich ten plattelande reeds
7*le vrienden door het besluit om
aan de landbouwers en hunne vaste
arbeiders, mit de. gezinnen, do be
schikking, voor eigen gebruik, te laten
van graan un rogge. Boor zulk con
mildheid van uitvoering verschaft
men zich medewerking, zij 't dan
ook dat hier en daar, met den «enen
vinger die geschonken wordt, een
stuk van de hand zal genomen
worden.
Bs onheilspellende geruchten dat,
in periode van al-nijpender wordend
vettekoit, het vetrantxoen nog zou
worden verminderd, zijn gelukkig
voorbarig gebleken. Ea aan particu
lieren zau worden toegestaan, be
perkte hoeveelheden aardappelen voor
den winter (den 30e a s. begint weer
de officieel# .wintertijd!")intoelaan.
Een met Oostenrijk af te sluiten
overeenkomst, sou ons esrl&ng 50.000
ton petroleum verschaffen. Be .licht-
nood" wordt bij het nu snel kor
ten van de dagen ten plattelande
zeer ernstig. Ea hos 't met de kolen
nu verder zal gaan, behoort tot de
.economische raadselen" van het
oogenblik.
Be uitvoer van levensmiddelen is
stopgezet Behouden* dan wat be
treft de verplichtingen, ons door be
staands overeenkomsten opgelegd.
Beweerd wordt, dat dezo maatregel
der Regiering voor de volksvoeding
niet zoo heel veel zal blijken te be
duiden, met uitzondering van groen
ten, wat toch stellig niet zonder
beteeksni* mag worden geacht in
tfid van steeds booger gaande prijzen.
Yoor de schoenen is rantsoaneering
ingevoerd. En in afwachting van het
verschijnen der bonnetjes zijn de
laarzenwinkels gesloten Inhoever
ook in deze .branche" mat .geld en
goede woorden" nog wel tusschen de
mazen der wet, waar nu zóóvelon
doorsluipen dagelijks - valt te krui
pen, ik wil 'tnu niet aanroeren.
Be .Nieuw-Amsterdam" kwam
binnen. Ea Uncte Sam herinnerde
ons, hoe thans 400.000 ton scheeps-
ruimte in Europeesche, ook Ncder-
Uudache -Raven* ongebruikt ligt.
Noodde, ods het verbod van uitvoer
der schepen op te heffen. Zal de
RegeerIng daaraan gevolg geven?
Wfi staan, in Europa, aau den voor
avond van groote, allicht beslissende
gebeurtenissen. Misschien wacht het
Haagsche Plein totdat de weegschaal
waarin het Ut der volk«nn nu ligt,
naar dezo of g»ne rijd» voor-goed zal
bibken over te hellen
Een voortdurend grooter deel van
de ruimte in onze bladen moet wor
den afgestaan aan de diverse ver
halen over nisuwe en allernieuwste
misdrijven van den meest uitsenloo-
peuden aard. Wfi hebben nu wstr, -
oui iel.s uit de m&asa te noemen
da fabricage op zeer groote schaal
van valsco» broodkaarten, bij vele
duizendtallen, in Amsterdam en Haar
Iem. Oidor de diverse (haast niet
meer t9 tellen) inbraken is ereentj»
m de Hofstad, waar den juwelier
Saakea voor een kleine twee ton aan
waarde, in da vitrine, ook de* nacht*
voor hteren inbrekers te beraikea
geweest, moet ontstolen zfia. In Scha
veningen wist e?ü pteudo-grasf het
hart der dochter van een geacht in
gezetene in het zeedorp te verove
ren. Maakt van de gelegenheid dat
pa en ma Zondags aan het kuieren
waren, gebruik om vijftien mille uit
een kass te guppen Beze .hoog
geboren" Scbmderhances vn zfin
kornuiten zijn gelukkig gepakt. Vslu
honderden .collega's" van den .graaf'
loopen op vrij# voeten. Te Amsterdam
deo-J zien het tragisch comiucne geval
voor, dat een rechter commissaris
drie inbrekers uit de gevangenis
moest loslaten om van 34 ver
dachten, vcor hem gtleid, althans
een drietal achter slot en grendel
te kunnen doen opborgen.
Wié du* treuren eü jammeren
over de booze tijden, de achtbir#
leden van hst langvingerige, met
looper* en browcinge .werkende"
gilde doorlsven gouden dagen, zullen
tranen storten al* normale toestan
den op aarde eens mochten terug-
keeren.
Mn. Antonio.
BIÜNEHLAMD.
Nederland en Amerika.
»s „N. Kott. Ct." «Chröf!
Be mededeeling, volgens Reuter
door bet Ministerie vau Buitenland-
acbe Zaken t« Waehington aan de
Amerikaansche bladen toegezonden,
in ons blad van Binsdag vermeld,
schijnt weer bet preludium te zijn
tot een nieuws foltering op diplo
rnatiek terrein, welke wij van de
beide oorlogvoerenden zullen hebben
te ondergaan. M«d zil goed doen er
zich rekenschap van te geven, dat
de toestand thans nog ernstiger is
geworden dan bfi in Maart j.1. reeds
was, en dat in verband met de
groote belangen dis op hst spel staan,
het al heel vorkeerd zou w*Eon, in
dien wij do herinnering aan oud zeer
bij de huidige behandeling der zaak
niet zoukea weien terzfide te stellen.
Dj onjuiste voorstelling van za
ken, thans wederom in Amerikaan
sche bladen gegeven, ia destijds door
minister Loudon in het licht gesteld.
W(j laten dit dus rusten, doch wen-
schen hier slechts te constataaren
lo. dat d« tonnenmsst der door
de Entente gerequireerde schepeu
ongeveer 25 pet. grootar is, dan vol
gens de bespreking te Londen vrij
willig ter beschikking der Eatente
zoude zijn gesteld, indien die voor-
loopige beeprekïug tot een overeen
komst had geleid.
2o. dat zelfs de schepen, die zich
bovendien ten tyie der rsquisitieop
weg naar Amerika bovouden, bij
aankomst aldaar wel ia waar niet
zijn gerequiraerd, maar voor het
mcervndeei tot den huidigoo dag
door de Amerik&anacb* autoriteiten
zfin verhinderd, met voedingsmid
delen naar hier te vertrekken, «n
thans nog werkeloos io Amerika
liggen.
Bat dus ons verlangen, oas nu
eerst maar eens een aantal onzer
schepen met voedsel terug te zenden,
niet maar «en kortzichtig vasthou
den aan eigen inzicht was, zal ieder
onpartijdig beoorieelaar gereedefijk
mosten toegeven. Slechts ten deela
is, zooals ook uit het telegram van
Reuter blijkt, als uuzinderiDgsmaat-
regel r.an ons aandringen en deze
voldaan, door het vervoer toe te
staan met .andere schepen dan die
welke aanvankelijk waren vantge-
ntwld" (d. w. z. die hior lagen
Willen wfi thans echter dit hoofd
stuk ais afgesloten beschouwen, en
instemmen mat de verwachting aan
het slot der mcdedeelingen uitge
sproken, dan most toch eerst daarbij
de pijnlijke vergelijking met de her
vatting van de vaart cusicben Ame
rika en Nederlandsch Indië, waarnaar
de Amerikaansche regeering zoo
triomfankelfik verwfist, worden uit
geschakeld. Het is immers duidelijk,
dat nog wel iets anders dan de af
wezigheid van duikbooten die vaart
mogelfik heeft gemaakt, en wfi moe
tin helaas betwijfelen, of daarkfi
dezerzijds wel voldoende met de be
langen van het mosderland is reke
ning gehouden.
Evenwel, hoo dit alles ook zfi, wfi
hebben nu eenmaal rekening te hou
den met het feit, dat als gevolg vsn
de gebeurtenisaon in Maait de Buit-
sche regeering hare Prisiuordnung
heeft herzien en daarmede de contróle
op de uitvaart van onze hier liggende
actiepen in banden genomen, onder
de lens1), dat zfi niet weneebt verdere
neutrale schepen in handen van den
vijand te zien geraken. Nu komt het
one voor, dat het volmaakt nutteloos
is, ons te verdiepen in eenbeoordeo-
ling van het door de beide oorlog-
voorenden ingenomen standpunt. Maar
wel kan bet aanbeveling verdienen
na t« gaan, welke motieven hierbij
in hot spel kunnen zijn. Men dient
z.ch daartoe te hsrinneren, dat het
sedert de gebeurtenissen in Maart
mogelfik is gebleken een regeling te
treffer, waarbij tsn graanschip van
hier vertrekken mag op het oogen
blik, dat een der ovorgobleven vrfie,
- niet gerequireerde schepen in
Amerika naar hier afvaart ien zoo
vervolgens. Beze regeling betrof echter
alecht* de enkele schepen, waarover
hierboven werd gesproken ea met
de lading ging hut allerminst altijd
even vlot. Wil deze regeling waarde
van beteekenia verkrijgen voor onze
voedselvoorziening, dan behoort zfi
te worden uitgebreid en op loyale
wfizo uitgevoerd. Baartoe zou voor
éénmaal een aantal schepen van bier
moeten kucnen vertrekken om iu het
bovengeschetste wuseUystoem te
kunnen wordsn opgenomen.
Laten wfi thans ée indertijd vol-
doende"' iew.askte hoód.ng Van de
Eatente verder buiten beschouwing
en naman wfi aan, dat eo eventueel
onder de geuoemde voorwaarden uit
te varen schepen inderdaad ongehin
derd zuilen kunnen tarugkeereu (hier-
omtient zfin uitdrukkelijke, officieels
toezeggingen aanwezig), d>.o rQat do
vraag .Weik btiang héefc de Buit-
eche regiering erbij om bet tot etand
komen Van die regeling te Deletten."
O. i. gem, integendeel! Handhaving
van haar standpunt toch beleekent
m?er graan voor. de geallieerd»n en
hongerlijden voor ons, en dst kan
toch moeilijk de bedoeling zfin. Ten
opzichte van de andere neutrale
staten, waarnaar het Rvulerb»richt
verwijs:, die in ruil voor voedeel
wellicht nog meerdere scheepsruimte
moeten afstaan, zou vin het Buitacha
ataedpunt begrfipeifik zijnin ons
geval is het öat niet, tenzfi...—wat
wfi vooralsnog nitb willen aannemen
de bedosiing voorziet om vsn onzen
noodtoestand misbruik to maken en
ons in ruil voor de verlangde vrfie
vaart, economische tegenvoorwaarden
op te leggenom ons te bewogen
tot het .vi fiwillig" in leen geven
van ons geld (bfi gebrek aan voedings
middelen, die wfi zelf niet meer
kunnen miiaen), evenals ons in Maart
door de andero zijde het alternatief
werd gelaten vaa ,vjfiwilligen" af
stand van onze schepeu, eveneens
voor oorlogsdoeleinden!
Het wil ons voorkomen, dat onze
regeering, nadat zfi zich tsn opzichte
van dit onderwerp, het hoogste volks
belang rakend, san definitief oordeel
zal hebben kunnen vormon, blijk zou
geven vau juist inzicht, indien zfi den
feitelfik.cn toestand, waarvan zij alleen
volledig kennis kan dragen, minder
dan tot dusverie gewoonte was, in
een onrust verwekkend, gehiimzinnig
aiilzwfiteu voor ons volk verborgen
houdt. Zfi zal toch in deze moeilijke
dagen het vertrouwen van de geheels
natie niet kuunen outberen, «n ver
trouwen baart niet alleen vertrouwen,
maar draagt ook bfi tot zelfbeperking
in woord «u schrift, terwijl dhn ook
ocs volkskarakter borg staat, dat
onafwendbare rampspoed met waar
digheid zal worden gedragen.
In nauw verband met het boven
staande zou ook met groote belang
stelling een mededeeling wordon tege
moet gezien, if de re peering meent
te kunnen voldoen aan de voorwaar
den waarop de Vereoniging vau
Nederlandsche Akkerbouwers iu dit
vooijaar te kennen hoeft gegeven,
zich stork te maken, den verbouw
vau broodkoren in ona land op dus
danigs wfize te kunnen opvoeren, dat
de eerstvolgende nieuwe oogst een
b.óodrantsosn van 250 gram zou
toelaten. Of Wel, dat zfi evenals de
vorige regoerlcg van oordeel is, dat
deze opvatting nie: op voldoend be
trouwbare grondslagen beiust.
0* ecoaomische oiderhsndeiingea.
Officieel. Naar aanloidiL? van
het, volgone een Reuterbericht in de
Amerikaacscbe pers gepubliceerd
communiqué kan worden medege
deeld, dat dezer dagen wederzijds in
beginsel besloten werd de economi
sche enderhxndelingon tuxscheu de
Nederlandsch j regeering en de
geassocieerde regeer,cgen t« her
vatten. In afwachting daarvan b»ataai
er geene aanleiding op dat commu
niqué, dat in sommige opzichten
afwfiat van de Nederlaodschs voor
stelling van zaken, in te gaan.
Ook de in Jali onderbroken
onderhandelingen met Buitscbland
staan te wordsn hervat.
Wat de onderhandelingen met de
geassocieerde rsgeeringon betreft,
wordt nog vau do andere zfide bericht
tegemoet gezien nopens de plaats
waar de onderhandelingen zuilen
worden gevoerd.
De „Holland!*".
Men meldt, dat het vertrek van
Amsterdam van de .Hollandia",
aangekondigd tegen 12 Octobsr niet
zal plaats hebbin; de afvaart zou
voor oubepaalden tfid uitgesteld zfin.
Be reeds genomen passage wordt dan
overgeboekt op de .Nieuw Ameter-
dam'' van de Holland Amerika-lfin,
welk acbip zeer waarschijnlijk 2
Octobsr van Rotterdam naar New York
zal vertrekken.
Burgamaaster van Dan Haag.
Bfi Kon. Besluit is benoemd tot
burgemeester van Gravenhage mr.
J. A. N. Patfin, met toekenning vau
eervol ontslag als burgemeester vau
Leeuwarden.
Landatormplicbtlgan mat oabapaald
varlof 7
Naar verluidt, zou de minister
vau oarlog ds mogelijkheid overwe
gen, vóór het einde van dit jaar de
oudste drie laudstormlichtingen met
onbepaald (klein) verlof te zenden.
Behouden van tarwe, rogge,
boikweit anz.
(Officieel.) Be Minister van
Landbouw heeft beslist, dat aan
landbouwers zal worden toegestaan
om evenals zulks ten aanzien van
aardappelen, peulvruchten en anders
landbouwproducten het geval ia, des-
gewenscht eene zekere hoeveelheid
tarwe, rogge, en boekweit uit eigen
oogst te behouden ten behoeve van
zich zelf en op het bedrfi! wonende
vaste arbeiders met liucce gezinnen,
benevens dat zal worden toegestaan,
dat gerst tot gort worde gepeld, mitj
dit geschiedt uit d« hoeveelheden die
als veevoeder gelaten zfin, zulks ouder
voorwaarde dat de betrokkenen sfatand
doen van hunne broodkaarten en bons,
recht gevende op die producten, die
de betrokkenen zelf vorbouwden.
Be noodige beschikkingen, waarin
ook de datum van inwerkingtreding
dezer regeling zal worden genoemd
zullen bmne ikort in ds Staatscourant
verschijnen.
Verwacht wordt, d*t de productie
van broodkoren en 1A0 lever ng aan de
Regeoriüg vsn de overschotten hier
door sterk zil worden bevorderd.
Opslag vaa aardappalan.
Het Heagsch») Corrcspondenti&bu
reau meldt
Baar gebitten ie, dat h«t bericht
omtrent een opslag van aardappel! n
door particulieren, dien de Regeering
voornemens ie toe te staan, aanleiding
heeft gegeven tot twijfel of dsre
opvlag buiten het rantsoen zal vallen,
kan wo.-den medegedeeld, dat zulks
geenszins de bedeeling ie, maar éat,
evenals bij den opilag van kolen.de
opgseUgen hoeveelheden in mindering
zuilen worden gebracht van hot
geheel# rantsoen.
Da •anhaldssigaar.
Het Haagsche Correspondentiebu-
reau meldt:
Het denkbeeld van de verstrekking
van éénbeidssigartn is, naar wfi van
bevoegde zfide vernemen, bfi don
tegenwoordigen Minister van Land
bouw nog m owwaging, maar het
staat volstrekt niet vast of *.- vau
die verstrekking nog iets komen zal.
Naar men west, was het beschikbaar
stellen van ééaheidssigaren gekoppeld
aan den uitvoer naar het buitenland.
Aangezien deze uitvoer thans goheel
is stopgezet ksu iu elk geval het
denkbeeid, gelijk het w&e ontworpen,
voor looping niet worden ver v/ezenlfikt.
Eltra».
Het bericht van hst Corr. Bureau
batreffende opheffing van het vervoer-
vorborf voor eieren ie eonigazina on
volledig geweest. Deze ophtfflng gaat
nu ee:st In op 27 September a.u.
Schoenen.
Het Bureau vsor Mededeelingen in
zake de Voedsel voorziening meldt:
Het ichfint niet overbodig er op te
wfizen, dat het verbod van aflevering
van schoenen aanatonda in werking
is getreden, en dat het alle schoen
werk omvat. Eerst wanneer er bons
zijn verstrekt, mag de aflevering
weder beginnen.
Deze bons zullen wordon uitgegeven
door het Rfikskantoor voor Hui ien
en Leder en voor het geheels land
goldig zfin. Met de uitreiking zullen
zich echter de gemeentebesturen be
lasten, die het beat de meerde.'e cf
mindere behoefte aan schoenwerk
kunnen overzien.
Wat de latere aflevering aan de
winkeliers betreft, is het niet da fee
doeling, dat deze zal mooten ge
schieden via de grossiers.
Ook de recbtatreekscb* aflevsricg
door de fabrikauten aau de winkeliers
zal, als tot nu toe, worden toegelaten,
msur deze zullen, hetzfi rechtstreek#
van den fabrikant, betzij door tusachen-
komst van growiare, hunne voorraden
alleen kunnen aan'.u len na inlevering
der door hen ontvangen bors.
Portverhoogisg.
Men deeit aan de ,M*b." mede,
dat zeer spoedig een wetsontwerp
zil worden ingediend, hitw»lk be-
cogt de thans geldende briefport-ta
rieven aanmerkelijk te verhoogen.
verbooging zal niet alleen brieven,
doch ook briefkaarten en drukwerk
tarieven omvatten.
Gebrek aan pasmunt.
Om te voorzien in het gebrek aan
pasmunt hotf* de Raad der gemeente
Binxperlo besloten, geldboDs van 5,
10 en 25 cent te doen vervaardigen.
De Rijksmiddelen.
Ba opbrengst der Rijksmiddelen
over de maand Auguetui blijft bfi
die van de overeenkomstige maand
in 1917 f 19 336 ten achter. (Totaal
f 19.696.190 tegen f 19.715 526 in Ang.
1917). Ba directe middelen bleven in
hun opbrengst ongeveer gelfik; de
grendfeelaating wierp f111560 meer
af, de inkomstenbelasting f 123 917
meer, doch de paisoneole en ver
mogensbelasting reep. f234000 en
f12.500 minder.
Be accfinsen brachten over bet
algemeen minder op. Een grooto
vermeerderde opbrengst der suiker-
accijns (f4 206.984 tegen f2.735.950
in Aug. 1917) wordt teniet gedaan
door de verminderde opbrengst der
accijns op hit gedistilleerd (f 1.417.009
tegen f 3.356.100 in Aug. 1917). Be
feieraccfius liepen ru.m 2 ton terug,
die op het geslacht leverden 4 ton
minder op.
Een vermeerderde opbrengst gaven
de zegelrechten f55.000 meor),
de registratierechten (3 ion meer) en
de successierechten (±1} ton meer).
Be domeinen gaven eau vermeerderde
ontvangst van bfiua 1 miliiosn.
Een scherp beeld van den treurigen
toestand van onzen handel geven da
rechten op den invoer, het siatistiek-
recht en de loodsgelden. Rasp. be
droegen deze f302.550, f93 500 en
f6000 minder.
Uit de oorlogswinst en verdeii
gingsbelastingen werd f 20.763.375
ontvangenuit de opcenten geheven
teo bate van het leeningsfonds
f3.826.708. Uit deze middelen werd
over de esrste 8 maanden van 1918
resp. ontvangen f 158 270.883 en
f 28.423 213.
Dominee-smokkelaar.
't Gebeurd», vertelt de aNed.", in
de tram. Bominse had een tascbje bfi
deb, en hem werd verzocht door een
der kontroleurs van de levenemiddelen
di«tribu'b dat tascbje voor een nader
onderzoek te openen.
„Och", zelZ.-E»rw..mijn toga zit
e: in. Ik heb te.... gepreekt".
.Toch zou ik graag e ren den inhoud
willen zien", hield de koutroleur
h&leatairg aan.
Het tascbje werd geopjtd en...
behalve de toga bevonden er zich nog
eenige fragmenten van een dood var
ken in, nadsr bekend onder den naam
van karbonades.
Biminee wist er niets van. Waar
schijnlijk had ecu zijner hoorders op
het feovso bedoelde dorp, die er zonder
medeweton vau den eigenaar vau bet
tascbje, uit dankbaarheid bfi inge
borgen....
Jawel, jawel 1
Van het Westelijke front.
Londen, 24 S*pt. Haig bericht
Hedenochtend voerden wfi samen
met de Franschen een geslaagde ope
ratie uit iu den sector St. Quentin.
Bfi het aanbreken van den dag deden
Engelsche troepen ep een ftront v».n
meer dan vier mijl van de buurt van
da Omignon uit naar het zuiden ioe
een aanval. Er werden vorderingen
gemaakt langs het geheel# front en
800 man gevangen genomen. Er werd
krachtige tegenstand geboden op
verschillende punten, vooral in de
buurt van Seleney, waar hst gevecht
nog voortduurt.
Er heeft beden wederom een plaat
selijk ge vee ut plaats gehad teu N.O.
vau Epehy, waardoor wfi onze stel
lir-g eenigezins konden verbeteren.
Van de rest van bet front valt
niets te vermelden.
Parfii, 24 September. Officieel
avondberichtVanochtend zfin de
Franscbe troepen tezamen met het
Britsche leger in da stelling ten W.
van St. Quentin opnieuw vooruitge
komen. Z» vermeesterden Francilly-
Séleccy, den uitlcopcr van Ballon en
het dorp Ballen, ondanks bet krachtig
verzet der Buitscbers.
Verder naar bet Z. hebben de
Franschen hun linies naar de weate-
lijke randen van Giffécourt geschoven.
Be Franschen maakten moor dan 500
gevangenen on namen een groot aan
tal machinegeweren.
Op hot Vozls-front wieton do
Buitechers in «on verwoeden aanval
bfi Glonnoe in da voorsta Franscbe
schamen voet to krfigsn.
Een Franache tegenaanval heeft
hun linie volkomen heriteld en bun
een 50 tal gevangenen uit drie regi
menten in handen gespeeld.
Berlijn, 24 Septembsr. Officieel
avondberichi'. Tan N.W. van St.
Quentin zfin opnieuw heftige aanvallen
des vfiands tusschen de Ormignonbeek
en de Somme mislukt.
Van het Macedonisch front.
Da 6aallisardaR rukken op
ovar een froat van 150 K.M.
Parijs, 28 Sapt. 's avonds. Be door
de geallieerde legers in Macsdonifi
behaalde successen, nemen het karak
ter van een groote overwinning aan.
De snelle opmarscb der Franscb-
Serviache legers in het centrum naar
do Wardar, heeft aan het geheele front
van 150 K.M. tuitcben Monastir en
het Doiran-meer tot den overhaasten
terugtocht dor vijandelijke legers ge
leid, die krachtig door de geallieerde
contingenten achtervolgd wordeu.
Salaniki, 24 Sipt. Ds terugtocht dar
Bulgaren op het Monastir-front duurt
«oort. Bo Eagtlscb Griekscbe troepen
hebben de lia.e Pazsrli—Turkan—
Smoksican bereikt, waar zfi voeling
hebben gekregen met de Fransch-
Griekechv atrfidmacht.
De Ecgeleche crvaUrie trekt op naar
Stroomitza. Een drieduimsk&non, een
bergbattorfi, een zoeklicht en eenige
veldkanonnen werden buitgemaakt.
Londen, 24 Svpt. Wfi vernemen, dat
do Engelsen Griekache troepen in het
Vardar-dsl heien 10 mfil vooruit zfin
gegaan, Bcirsn genomen en een punt
bereikt hebben drie mfil ten N.W.
van het Botrsu me*r. Hot aantal ge
vaogenen, door de Serviërs gemaakt,
is gestegen tot over de 12.000 terwfil
zfi ook 140 kanennea en een menigte
spoorwegmeterieel hebben genomen.
Parfi», 24 Svpt. Officieel. Op het
heels front vin Monastir tot Beits,
houdt de vervolging aan. Be Bulgaar-
sche colonne», met de Franscbe voor-
boeden op de hielen, door de rulterfi
verontrusten metmachinegewearvuur
zoo goed als bommen der geallieerde
vliegen besiookt, wfiken in de ergete
wanorde in de richting van Velee,
Istip en Siroemitza.
Links dringen de geallieerde strijd
krachten, van het front bfi Monastir
opbrekend, de Bulgaren op de wegen
van Albanië terug.
Ds Framche ruitsrfi is 23 dezer
Prilep binnengerukt. Ze vond de stad
ongeschonden en haeft er op ontzag
lijke voorraden de hand gelegd.
Verder naar bet N. hebben de
Fransch Servische troepen den weg
Prilep-Gradsko achter zich gelaten
en bedreigen ze den weg Prilep - Vele*.
Van het gevechtsterrein In
Palestina.
Londen, 24 Sept. Officieel: Ten
O. van de Jordaan trekt de vijand
terug in de richting van Amman
aau den Hedzjas spoorweg, waarbfi
hfi wordt achtervolgd door Austra
lische, Nieuw Zeelandsche, Wast-
Indischo en Joodsche troepen, die
Ei-S alt hebben bereikt, waarbfi ze
gevangenen en kanonnen namen.
Verder noordwaarts hetft de Brit
sche ruiterfi Haifa en Akka bezet
na g«ringen tegenstand onder de knie
te hebben gekregen.
Het asnt&l gevangenen ii was
sende. Het totaal zal de reeds ge
m«lds 25.000, vtrre achter zich laten.
De Arabische strijdkrachten van
koning Hoessein hebben Ms&a bezet.
Ze verontrusten de zfdeelingén des
vfiands, die noordwaarts in dt rich
ting van Amman langs den Hedzjas-
spoorweg wfikt.
Londen, 24 Sept. Alles bfi elkaar
bedroeg de Torkschs macht onge
veer 60.000 man en het aantal strfi-
dera, de artillerie dergalfike wa
pens Inbegrepen, 35.000. Be 25.000
gevangenen, die de Britten hebben
genomen, maakten alles uit, wat
voor strfiimacht geld. Beoosten de
Jordaan staan 30 000 Turken met
mserekening van alle mannen, waarbij
10.000 geweren. Op het oogenblik
wordt met hen afgerekend.
De Kroonprins van Roemenië
gestraft.
Berlijn, 28 S p*. Uit Jassy woidt
officieel gemeld: Z. K. H.Kroonprins
Carol ia door Z. M. den Kouing als
oppirbe velhebber vsn het leger wegens
s»u vergt fip tegen da militaire voor
schriften met 75 dagen streng arrest
gestraft. Be straf ia reeds gisteren
Ingegaan-
Be mit dit vergrfip in verband
staands handelingen zullen eerst
nauwkeurig wordeu onderzocht, om
de gevolgen te kunnen beoordeelen.
Dan zullen de maarregeleo worden
getioff jn, die het belang van het land
en de dynastie vereisebt.
Naar men zich herinnert, is dezer
dagen gemeld, dat de kroonprins zich
midden September naar Odes«a heeft
begeven om daar in het geheim met
een Roemeensche dame in hetbuwelfik
ti treden.
Een rede van den
Rijkskanselier.
In de Centrale Commissie van den
Rfiksdag hield de Rfikakanstlier een
rede ter bespreking van don .ernstigen
toiitand, waarin wfi ons bevinden".
Be slechte stemming, die onder de
bevolking heerscht, aldus de spreker,
behoeft niet te worden veroorzaakt
door de gebeurtenissen aan hec west-
front. Be tosstand is ernstig, maar
er is geen reden om kleinmoedig te zfin.
Wfi hebben reeds moeielfiker tijden
beleifd, zomer 1916, toen het cffin-
eief bfi Verdun mislukte, eaz. Thans
hebben we vrede met Rusland en
Roemenië, bet O.-H. leger houdt een
uitgebreid Italiaanech gebied bezet
en in Frankrfik slaan onze troepsn
de aanvallen der vijanden af.
Ba kanselier gaf nog eens weer de
lezing, dat alecht* uit .verdediging"
België binnengerukt ie. Wfi hebben
toen het geschreven recht geschonden
er is eehter nog een ander, hooger
recht, dat der zelfverdediging en
noodweer. Wfi hadden reden aan ts
nemen, dat, als wfi niet snel handel
den, de vfiand ons voor zou zfin en
binnenrukken. Later is ons uit de
Belgische archieven gebleken hoe
bedenkelijk het er lang vóór het uit
breken van den oorlog met de Bel
gische neutraliteit uitzag. Na dien
inval boden wfi tot tweemaal toe
vrede aan en vergoeding van allo
schade; de Belgische regetringeloot
echter een verbond met onze vijanden.
Be kanselier ging thans na hoe de
oorlog, door de bekende inelullings-
politiek van koning Edward, werd
voorbareld. Be Ruesieche militaire
partfi zette de mobilisatie door. De
vfiand is ar in geelaagd door leugen
achtige Voorstellingen haat te kwee
ken jegens du Cantralenl
Het Buitsche volk zal niet vol angst
om genaio smeebenhot zal rechtop
bifiven staan en nies toagevon. Do
toestand ie ernatig, maar geeft niet
tot ongunstige stamming aanleiding.
Teneinde de bestaande ontetemmir g
te bezweren, zegt de spr. enkele
woorden over de voorgenomen ingrij
pende veranderingen in de structuur
eau den staat Van pogingen om de
zaak op de lange baan te schuiven
mag geen sprake zfin.
Hierna besprak ds kanselier de 14
punten van Wilson's vt edesprogram.
kanselier ie bet nog altfid met
dezs ideeën van een volkenbond op
den grondslag van ontwapening eens.
Be vrijheid der zetëa ia de noodzake-
lfike voot waarde voor het verkeer
tusschen staten en volken. Ten op
zichte van de bescherming der kleine
naties hebben wfi zuiver geweten.
Generaal Von Wriabtrg zette in de
plaats van den minister van Oorlog
thans den militairen tosstand uiteen.
Het eerste offensief des vfiands levorde
hem wel een tactisch aanvankelijk
succes op, .maar in het groote kader
vau zfin strategische doeleinden be-
acheuwd, kan het niet als gelukt
worden beschouwd". Be generaal gaf
verder e»ne uiteenzetting van de reeks
nederlagen, zonder feitelijk veel hier
omtrent te vermelden behelve ie
feiten.
Het besluit tot het opgeven van
bet terrein kon te gemakkelijker
worden genomen, daar het over het
a'gemeen volkomen vernield en ver
woest terrein betrof. In de nieuwe
Bteliiugeu kunnen wfi met vernieuwd
vertrouwen de vardere aanvallen des
vfiands afwachten. Het aantal ge
vangenen en kanonnen, dat de
Amerikanen opgaven, is overdreven.
Het ligt in den aard der zaak dat
zfi als verdedigers een aanzienlijk
aantal gevangenen en kanonnen
hebben verloren. Be vfiand heeft
overigens zfin auccsssen slechts in
de esrste aanvalsdagen met geringe
verllozen behaald en overigens de
zwaarste verliezen geledeD.Ook de
Amerikaansche legers jagen ons
geen schrik aanwfi zullen het ook
met hen wal klaarspelen.
Over den toestand aan de andere
fronten sprak generaal Von Wrisberg
ook; de vijandelijke berichten moeten
met groote voorzichtigheid worden
gelezen.
Be toestand ter zse we.d door
kapitein ter zee Bitiainghaua als
.goed" gekenschetst. Ds duikbooten
vernietigen nog steeds meer scheeps
ruimte dan aangebouwd wordt; de
behoeften der vfiandeu nemen toe,
en het dnlkbootwapen gaat nog steeds
vooruit. Het aantal is greeter dan
het gedurende den oerlog nog Is
geweest.