COURANT
Naar den vrede?
DE OORLOG.
No, 4906
DINSDAG 8 OCTOBER 1918
48* JAARGANG
U'tgev»ri fl.gg, latfalaad f g.85. Lotaa »i. 8 tut. AdtwligtUa por r*yl II r 2Q °/8 rlojiteMlafl
A ,,m m JU LIm J aan nnkatwlsi fcnnr I Mllltihl van Han (nt*n san Aan «Hind na i< hnnditi aan nnnaamVa.r hnlourV aan k>( M'.l A..1.IIL I I ICT uan uaadvnlrlran
Op pagina 4 van dit blad
ia opgenomen i
t. Ingezonden.
2. DE DISTRIBUTIE te Nelder.
Texel,
ii ii Wierlngen.
ii n Callanteoag.
Anne Peulewne.
Zijpe.
3. Treub ever Nederland'» buitenland*
sthe politiek.
4. Uit dan omtrek.
5. Feuilleton enz.
Os Cantrilen vragen een
wapenstilitand.
WecncD, 5 Q;t. Ootonryk Hoaga-
rlja, Buitaehlacd en Turkije besloten,
met het doel tot bet sluiten van een
algemcenen wapenstilstand en inlei
ding dor vredesonderhandelingen te
geraken ziek tot Amerika telichten.
Bea Oostemykschen gezant to
Stockholm werd giateren door mi
nister Birlan opgedragen, de Zweed-
iche regeering te vei zoeken, op
4 Octoker aan preeidont Wlleon 'n
tolegram to zonden, waarin wordt
voorgesteld,een enmlddeliyken wapsn-
itiistand te land, te water en in do
lucht to duiten en daarby aansluitend
vredesonderhandelingen aan to knoo
pje, op grond dor 14 punten on de
4 r eorwaarden van preeidont Wilzon.
Been antwoord vin Engelaid
op de OeitenrIJktche nota.
Been uitnoodiglng tat aan
vredesconferentie.
L'-ndau, b Oct. Naar aanleiding van
d» berichten van hot Berliiter Tago-
b'iatt cu de Mtaehno; Nmeat» N*cb-
riebteu, dat hot Eogeitche antwoord
op Bur aa'e vredesnota in Woo&on
ontvangen zou tiju, kan do laily
Telagraph op groad van msdedee
Hagen uit g&zsghebbende bron vor
klaren, dat deze beworing onwaar la.
Balfeur's rode van 16 Sspteinber
ie het eenigo antwoord, dat G.oat
Britanniö op de Oostonr(jkseho nota
gegeven beeft. Beze bewering en
andere luitaehe on Oostocrykacbo
meiedeeliugen zijn voorbeelden van
het onhandige vredesoffensief dat nu
in vollen gang is.
Be BaiJy Telegraph zegt ook, dat
giataiasavond door haar ingewonnen
inlichtingen g»en beveatigisgkondon
b:eng«u van het gerucht, dat Neder
land ultnoodiglugoa tot een vredes
conferentie bad vei zondes.
Wetnen, I Oct. In stryd met anders
luidende berichten ia, naar het Frem-
dtnblatt meldt, geen antwoord van
Engeland ep de nota van graaf Burlan
ontvangen.
Eren min wordt het bericht be
vestigd, dat de Koningin van Neder
land een stap beeft gedaan, om door
bemiddeling van baar staat den vrede
tot atasé te krengen.
Uit da Veraenlgda Staten.
Ba Heiig TeUgraph vernam d.4.
Booderdagsvond uit New Tork lat
do vredesfondsea snel ryzen en de
ooriogafondeen scherp dalen. Op de
New Yarkiche etraatbeurs werden cr
wjtdiesschappaa over gesloten, dat
de oorlog vóér Kerstmis gedaan zal
zijo.
Rede van Prins Max van Badan.
Bij de aanvaarding van zyn rijke
ka&sellsrschap heefc prins Max van
Baden een rede gehouden, waaraan
wij hst volgends ontleenen
Na te hebben uiteen gtzet, dat de
bjginaeleu, die hem by die aanvaarding
geleid htbben, niet alleen zijn eigen
politieke goloofsbekenteni» inhouden,
maar ook die van de overgroot»
mrerdsrheid van de Buitsche volks-
vcrtigtcwoordiging, ging hy het
program na dszer meerderheidspar
tijen. Hot bevat d« erkenning van
instemming met hot antwoord der
vroegere rykaregeering op de nota
van den Paue van 1 Aug. 1917 en de
onvoorwaardelijke goedkeuring van
de resolutie van den iljksdsg van
19 Juli van datzelfde jiar Het geeft
vorder bereidwilligheid-te kennen tot
aansluiting by etn algemeenen bond
van volken op grond van de gelijk
gerechtigdheid van allen.
Ba oplossing vam de veelbesproken
Belgische guasstie ziet het in het
volledig herstel van België, speciaal
van zyn onafhankelijkheid en zyn
gebiedsomvang.
Ook zal gestreefd warden naar
o vereinstemming in zake de guaestle
der schadeloosstelling.
Het program wil niet,, dat de tot
due?erre gesloten vredesverdragen
•en hindernis voor hot sluiten van
een algemeenen vrede zullen vormen.
Het streeft er speciaal naar, datin
de Ooatzzolandea, in Litauen en Polen
ten spoedigste volksvertegenweordi-
girgen op broeden grondslag worden
Ingesteld. Be ontwikkeling van de
daarvoor noodlge omstudightden
willen wjj onverwyid door de invoe
ring van civiele besturen bevorderen.
Hunne wetgeving en hunne be
trekkingen tot de naburige volken
zullen die gebieden zelfstandig regelen.
la de blnnenlandsche politiek beb
ik, aldus ging de rijkskanselier voort,
door de wijze waarop de regeering
werd gevormd, duidelijk en vast myn
positie btpaald. Spr. la uitgegaan van
het denkbeeld, dat eenheid van opvat
ting voor de verschillende Uden dn
regearin* ncod.'g ie. Zij zullen ep het
standpunt staan fandeurechtsvred».
Be wyze waarop do regwrlng gevormd
is, zal niet van voorbaanden aard
zgn, zoolat In vredestijd geen regen-
ring kan worden gevormd, die niet
steunt op den Rijksdag en zyn leidende
mannen niet daaruit betrekt. Het ia
een onbetwistbaar resultaat van den
oorlog, dat zich inBuitzchland voor het
eerit groota partijen tot een vast, éóa
geheel vormend program hebben
aangesloten.
Bs kanselier besprak nu de hervor
ming van het Pruisische kiesstelsel,
dat op democratische leest zal
worden geschooid. Het is by de o?or-
wegende poa.tie van Prulien een
Buitsch vraagstuk an spr. twijfelt
nlst of ook de bondsstaten, die by de
ontwikkeling van hun constitutionee
!en toestand zyn achts; ge'ele-en
zullen bet Pi uisische voorbeeld volgen,
•a&rby houdt spr. vast aan de fede
ratieve gror dshgsn d«a rijk» alavan
een bondaat&at, welks afronderiyka
leden hun in&eiiyk constitutioneel
leven in volkoxen ztifstandigheid
bepalen, een recht, waarop ook Elzas-
Lotharingen tin volle aanspraak heeft.
Bs kanselier besprak hierop e »nige
blnnenlandsche aangelegmbtden, zoo
als de handhaving van den staat van
beleg, waaromtrent; klachten waren
ingekomen en beloofde dat in de
vredtsverdrsgen voorschriften betrif
fende arbeidsbescherming zullen
worden opgenomen.
Hierna op het vredesaanbod ko
mand, dealde de kanselier mede, dat
by, bezield met den wtnsch om den
bloedigen stryd geen dag langer dun
noodig is te rekken, en steunend op
de instemming van alle betrokken
autoriteiten in het ryk en op die der
gemeenschappelijk optredende bond
genooten, in den nacht van 4 op 5
Oeteber door bemiddeling van Zwitser
land aan den president der Ver. St.
van Amerika een nota heeft gericht,
waarin hy hem verzoekt, het tot stdnd
brengen des modes ter hand to nemen
en daartoe met alle oorlogvoerenden
in verbinding te treden.
Ik heb dezen Risp op den weg ter
verlossing, n!et slechts van Buitsch
land en zyn bondgenooten, maar van
de ganache sedert jaren onder den
oorlog lfidende menscbheld, cck der
halve gedaan, omdat ik geloof, dat
de op het toekomstig heil der vol
keren gerichte gedachten, die de beer
"WHson verkondigt, volkomen in over
eenstemming zijn met dealgemtene
denkbeelden, die ook d» nieuwe
Buitiche regeering en de overwïgecde
meerderheid van ons volk bezielt.
Wat mijzilf betreft, uit mijn vroe
ger, voor oen anderen kilng van
hoorden gehouden redevoeringen
blijkt, dat in de voorstelling, die ik
my mask van een toakomstigen
vrede, geen wyiigxg is gekomen
ssdert my de leiding der rykszaksn
is opgedragen. Wat Ik wil ia een
«eriyke, biyvende vrede voor do ge
heel# menechheld en ik geloof tevens,
dat zulk een vrede tevens de sterkste
beschermende muur zou zijo voor de
toekomstige welvaart van ons eigen
vaderland.
Be president van den Rykedsg
■loot zich by dtz» woorden aan en
verklaarde, dat de regeeriDg bet
aanbod goedkeurde, en stelde voor
zoo spoedig mogeiyk een nieuwe
zitting byeen te roepen nadat over
het vredesaanbod van gedachten ge-
wisstld is.
V» hat WactelIJk front.
Dl Dulteobera wijken li Champagne.
Rilms oitzot.
Parijs, Oct., 's avonds. Be zege
vierende aanvalleD, sinds verscheidene
dagen door de Fransche troepen uit
gevoerd, in samenwerking met de
Amerikaansche strydkrachten, aan
het front van de V e s 1 e en aan het
front in Champagne hebben de
Buitichers genoodzaakt tot een alge*
meenen terugtocht naar de Suippe
en de Ar nes.
In alloryi geweldige stellingen op
gevend, dis sinds verscheidene jaren
versterkt waren en met buitengewone
hardnekkigheid verdedigd werden,
trekken zy terug over oen uitgestrekt
h»id van 45 K.M.
Op bot oogesblik is do stad R o i m s
ontzet. Het front Primont en bet
massief van Meronviilers zyn in
banden der Franschen. Het massief
vanNogent l'Abbsiseisgeheel
door hen omsingeld.
Hun voorhoede, in nauw contact
met do Buitiche achterhoede biy vond,
heeft de algemeens linie, Orain-
vlllt, Bourgogne, Oernay-
loi, Rheims, Beine, Be the-
nivlllo overschreden.
Meer Oootoiyk etaan de Franschen
aan do A r n o s over baar gobaelen
loop. Zy overschreden do Suippe
by Oranvlllo en de Am os op
verschillends punten.
Parys, 6 October, middags. Be
achtervolging dunrde des nachts veert
aan het gehsele front van de S n i p-
p e. Op den linkervleugel trokken de
Fransehe trospen het A i s n e kanaal
in de itreek van Sappigny over
en bereikten den rand van A1 g i-
c o n r t. Meer Oosteiyk naderen zy
M n u c o u r t-1 e-P t i t. Het mac-
aisf van Nogent-1' Absisoiain
hu banden en grootendeels over
schreden.
Be Franschen rukken voort op de
linie ten Noorden van Pomache,
ten Noorden van La Yannes en
benoorden Epoye. Op don rechter
vleugel bezetten zy bet dorp Pent
Faverger aan de Suippes.
Aan de A r n e e ataan hun vooruit
geschoven afdeelingen aan den rand
van de boachryke heuvels ten Noor
den van de rivier. Giatereo, ln den
■loop van dsn dag en 's naehts, wer-
dsn verscheidene honderden gevan
genen gemaakt.
Aan de A i 1 e 11 s hebben de Fraa
echo afdeelingen, dia in de streek
van Ostll-Seupir opereeren, hst
belangtyko steunpunt van Souplr
en het park van-dit dorp veroverd,
waarna zy gisteren verwoedde ge
vechten leverden op hst plateau ten
N.0. er van. Zy namen in zwaren
stryd de krachtig verdedigde loop
graven van den vijand op io hoogten
van GrouxeanaTête en in de
hoeve Motz.
Tm Noorden van St. Q u e n t i n
worden met dozsifde hudnekkighoid
de go rechten voortgezet indoatrank
ven Les B i n s, waar wy ten Oosten
van deze plaats nieuwe vorderingen
maakten.
Vorderingen der Engeltchan
tan Noorden ven St. Quentln.
Demi In brend.
Londen, Oct., 's avonds. Heden
werden door ons ten N. van S'. Quentin
met succes operaties van kleineren
aard voortgezet,
Australische en Eügeleche troepen,
vergezvid door tanks, maakten vor
deringen in de buurt, van de dorpen
Montbrebain en Beau R«voir en op
den heuvelkam ten N.W. van laatst
genoemde plaats. Wy maakten een
aantal gevangenen.
Als gevolg van onzen aanhouden
den druk langs hot geheslefront begon
de vyand terug te trekken van hot
hooge terrein, bekeid a!s het La
Terr;ére plat»u, in de bocht van het
Schelde kanaal tusacben Li Catelst
en Cibrecoeur.
Aan het geheel* Lont iusxc'oen deze
balde dorpen staan onze troepen thans
ten 0. vilt bet Kanaal, fis Buitiche
dskkingsafiealicgen terugdringend,
veroverden zy LaTerv bre euhefcgo
daslto van do Hindenburgsielling in
die buurt.
Be vyand hïeffc Bouai in brand ge
stoken.
Dultsch l6|erbiricht.
T«ru|toeht ten N. van St.Quentl»,
•n tan Ooitan van Raima.
Beriyo, 6 Oct., 'o avonds.Beleger
groep vau gsnciaal von EOhn:
Wy gaven in den nacht van eer
gisteren den tusschen Crèvecoeur
en LeOatelet vooruitspringenden
stellingensector op sn namen de daar
staande troipen naar achterwaartsche
linies terug.
Be Eogelscben en Franschvn zetten
hun aanvallen by La Catolet in
en de streek ten N. van St. Q u e n t i n
voort. Beau Revslr en Mont-
bshain bleven in hun handen. Aan
bet overige f ont zya hun aanvallen
voor onze linies mislukt.
Bs legergroep vau den kroonprins
Hernieuwde aanvallen derFranscben
•n Italianen aan den Cbemin des
Barnes weiden afgeslagen.
In vervolg op de den Sm October
begonnen bewegingen ten Oosten van
Rtima aan wesrekanten van de
Suippe hebben wy in den afge-
loopea nacht ook onze stellingen aan
den Britnont en Berru ont-
uimd en achterwaarts gelegen linies
betrokken.
Be *yand volgde in den loop van
den dag. Wy warenavonds aan do
Suippe, san weerskanten vau den
straatweg Rhelms-NoufchAtcl,
by Layaemes, Epoye, Pont
Faverger en aan deArnes met
hem in ge/echtscontact.
Tueschen den van Sommopy
naar het Noorden leidvndea straatweg
en ten Oosten van Liry vielen de
F'anschen en Amerikanen opnieuw
met stoike strydkrachten aan. Wy
hebben na zwaren fctiyi onze stellin
gen voortdurend gehandhaafd. Be 199e
divisie infanterie sloeg den in 15 linies
tegen de L1 r y-hoogten aanstormen
den vyand herhaaldeiyk.
Partieele aanvallen van den vyand
aan den Westelijken rand van de
Argonne mislukten.
Be legergrjep van von Gallwitz:
Tuischin de Argonne en de
Maas zetten de Amerikanen hun
krachtige aanvallen voort.
Ten Ooaten van Exermont
gelukte het hen tot op di boxchryke
hoogte, ongoveer een kilometer ten
N van de plaats door te dringen.
Hier zyo ln da namlddignren opaieuw
ondernomen aanvallen mislukt. Aan
we diskanten van dsn van O h a r p e n-
try naar Romagne leidenden
straatweg mislukten de aanvallen
weer voor de linies van Blzas—Lo-
tharingsche en Westfaaleche regi
menten.
Meer Oost-eiyk drong do vyand ln
het F a y a-woud door. Overigens werd
hy teruggeslagen.
Wy schoten gisteren 37 vyandeiyke
vliegtuigen en twee kabelballons ceer.
Bovendien werden van vyandeiyke
«kaders op een aanvalstocbt boven
de Palts vijf vliegtuigen ln een
luchtgevecht neergeschoten.
Van hat Maoadonlsths front.
Rome, 5 October. Bon 3en October
heefs de capitulatie der Bulgaarsche
troipea tegenover onze «tellingen aan
den weg Monaatir-Klcevo een aan
vang genomen. Tot dus/ar zya 191
officieren, waaronder twee brigade
en vier regimentsaanvoerdera, en 7218
mannen v&n andere; rangen geteld.
Be oorlogsbuit bedraagt tot dusver 8
kanonnen, 70 machinegeweren, 8
bomwerpers en materiaal van allerlei
soert.
Be plannen ven generaal
d'Esperey.
Parys, 4 October. Men selot uit
Saloniki aan de .Temps" dat generaal
Franchet d'Eiperey aan een delegatie
der bevolking, die hem kwam geluk
wsnecheu, antwoorddeWeldra zullen
wy tegen Konstantinopel onzen slag
slaan en de overwonnen Turk zal
voorgoed naar Az'ë worden terug
geworpen.
De iinvel ep Durezze.
Linden, 6 October. Be mirine-
dwkundig-ï Archib&ld Hurd achrytt in
de ,Bai!y Tclegraph"Oostenrijk
het fa op zyn hoogst nog 2 moderne
slagschepen ever; het heeft een groot
aantal kleine schepen verloren en nu
ia ook zyn vooruitgeschoven basis
Barazzo onbruikbaar geworden. Geen
moeite was ontzien om lurazzo tot
een onneembaar bolwerk van bet
Viervoudig Verbond ln Al'ean'fl te
maken, Be geeloagia aanval daarop
la dus weer een harde klapt oor den
vyand. Bit is slechts een begin van
de gecombineerde vlpotoperatiea tegen
de Adriatlschs kust.
Be .Baiiy Mail" acht den aanval
van groot belang in verband met de
operaties der GeaHUordtn in Albanië.
Elk succes in die streken broDgt hen
in nauwer contact mo: de Zuid-Slaven
en helpt de Serviërs in hun etiyd ter
herovering van bun land. Bit succes
Is een nieuw lesken dat bet Bultsche
lèlok uiteenvalt.
Van het gevechtitarrsin In
Palaatina en SyriS.
Londen, 6 October. Officieel. Ten
N. en ten W. van Bamsscus heeft
de cavalorie, het land zuiverend, meer
dan 15.000 gevangenen gemaakt.
Sinds 18 September namen we meer
dan 71,000 vijanden gevangen en
vermeesterden we 350 kanonnen.
Het leger van Hoeueln (koning van
de Hsd'js») maakt* nog 8000 ge-
vsngcuen. Bij deze c\jftra zyn 8206
Bnitichers en Ooetenryker*.
Terugtooht In Palaatina.
Striyn, 6 October, 'imiddsga. Be
in Palestina aan de zyde van onze
trouwe Turkache bondgenooten stry-
dende Buitsch» batalj^s moeeten in
voreeniging met zwakke Turkichs
strijdkrachten vaor de verpletterend!
overmacht van den vgand wijksu en
z-Ön over Bamaicae op den terugtocht
in Noordeiyte richting.
Da duikboot- on mljnoorlog.
Berlijn, 4 Oct. Offlcitei. In het
verboden gebied om Engeland hebben
onze duikbooten 28 000 ton bruto in
den grond geboord, o.a. twee tank-
stoomers.
Het Amerikaansche vrachtschip
Herman Frash is gezonken na aan
varing op verscheidene bonderden
naijlen van de Ameiikaaniche kuet.
Van de bemanning van 90 koppen
zyn 41 gered.
Spaansch sohip gatorpadoaid.
Madrid, 5 Oct. Officieel. Het stoom
schip Francoli (1240 ton), dat door
da regeering opgevorderd was, Is op
14 mijlen van kaap Palos getorpe
deerd. Bs bemanning van 26 koppen
is door een Fransch schip opgenomen
en te Allcante aan land gezet.
Rolioiboot getorpedeerd.
Het Zweedsch stoomschip ,Syd-
lxnd", dat van Birgen naar New York
vertrok om met «ene lading graan
voor de Belgische Relief Commissie
te Rotterdam ierug te keeren, is op
de Amerikaansche kuet tot zinken
gebracht.
Dj commandant van de duikboot
eischte van den kapitein een Baltsch
vrijgeleide of cene of andere officieel
veiklaring d&t hy werkeiyk voor
bovengenoemde commissie was be
vracht. Be kapitein, die deza verlangde
documenten niet kon overleggen,
toonde een door den Zwesdtchen
consul Ie Bergen afgestempelden en
verzegelden zeilorder.
Be dulkboatccmmacdant wide daar
mee geen genoegen nemen en liet
het schip vervolgens tot zinken
biODgen.
Het overbrengen van
Amarikaaniche trospen.
LondvD, 5 Oct. Van tyi tot tyd
zyn cr getallen gepubliceerd betref
fende hst transport van Amerikaan
sche troepen naar Europa, en ofschoon
men wist dat hst groots getallen
waren, zei het waarscbyoiyk ver
wondering wekken, wanneer wordt
medegedeeld dat bet totaal tot einde
September 1760.160 heefc bedragen.
Turkije au Rusland.
Be ,Yorw* ts" publiceert den teket
van een Russische nota aan Turkye,
welke aldus eindigt:
Ba Otiomaaniche regesricg heeft
zes maanden lang voortdurend het
verdrag van Breit Litows'c niettegen
staande alle protesten van de Sov-
jetregeering geschonden en thans
eindt,lijk betfc zy een dtr belangryk-
ste atcden van de Rusaieche repu
bliek ingenomen en in een vreese-
lyke rul cu vertederd (Bakoe). Baar-
door he*fc do Ottomaanccne regee
ring getoond, dat het verdrag van
Breit Lttowak, dat tusschen Turky»
en Rusland gesloten werd, niet meer
van kracht is.
Bo regeerlng van de Russische
soc. federatieve republiek is gedwon
gen vast te atelleo, dat tenge
volge van de handelingen van de
Ottomaansch» regesiiog, het verdrag
van Brest-LUowak, hetwelk tuaicbec
Rusland en Turkye de vreedzame
betrekkingen moeit herstellen nie
tig Is.
Eun munitla-ontploffing In
Amaiika.
New York, 5 Oct. Hedenmorgen
had te Moigan (New Yereey) een
ontploffing plaats in «en opslagplaats
van granaten. Be schok werd over
greoten atjtand gevoeld. Het moeren
deel der geëmployeerden slaagde
erin te vluchten, maar velen worden
vermist.
Andere munitie-opslagplaatsen ln
de buurt worden bedreigd door de
overspattende vonken. Be autoriteiten
gelastten de ontruiming van allo
ateden binnen tien myi van Morgan.
Ba brand waa zoo fel, dat de brand
weerlieden en vrywillige hulpbrigade
Morgan niet konden naderen.
Tonnen ontploffiogemiddeien zyn
inderhaast begraven, om de naburige
fabrieken te redden. Men heefc 60.000
Inwoners uit de streek weggevoerd.
Overal ziet men drommen vluchte
lingen op de wegen. Be gewonden
worden in wagons vervoerd. Be ont
ploffing werd in New York geheord
en leek op kanongerommsl van een
veldslag.
Uit Oostenrijk.
Etn sio.-dem. resolutie.
Naar uit Weenen wordt gtmeld,
hofts de club van Buitsch» soc. dam.
afgsvaardigden het volgeed# besluit
afgenomen
,Be vertegenwoordigers van de
Buitscbe arbeiders in O sismyk er
kennen bet Zïlfbeech'kkmgmcht der
Siaviache en Remasnsche ziatiea van
O&stenryk, maar eitchen hetzelfde
recht op veor het Buitscbe vo>k in
Ooatemyk.
Wy erkennen het recht der Slavi
schs naties om eigen sationcle Staten
te vormen, wyzen cch'er onvoorwarr
dsiyk en voor altyi da onderwerping
van Buitscbe gebieden ain deze nati
oaale S atan vau de hand.
Wy ei8chen,.dat alle Buittcbe ge
bieden van Oxfeoiykwereeuigd wor
den tot «en Buitcch-07st«Riyk3&ben
Staat, die zya betrekkingen tot de
andere naties van Oostenryk en tot
bet Buitscbe Ryk naar eigen behoefte
zal rcg.I?n.
Wy zyn ber«id met veitflgrnwoor-
dlgers van hek T«j •chiecb en Zuid-
Slavische volk op dezen grondslag
in onderhandeling t« treden over de
verandering van Oostenrijk tot een
bond van vry», nationale Staten.
Waigeren de vaittgenwooriigera der
Slavische S'aten dergejyke oaderhan
delingen aan te gaan, dan verklaren
wy, dat hst Buitsche velk in Ojsten-
fjk zich met alle middelen, die bet
ten dienste staan, ertegen zal ve--
zett«n, dat zyn staatsrecbteiyke po
sitie of die van een zycor dealen
zonder hun medewerking door ds
Staatsmacht of de zwa^e hand van
«en vreemden veroveraar bepsald
wordt. Tegenover elke d^rgeiyke po
ging zal het Buitsche volk van Oos
tenryk den elsch van onbeperkt zelf
beschikkingsrecht stellen en dat met
alle middelen verdedigen".
Reuter verneemt, dat er vertrouw
bare telegrammen in Engeland zya
on!?angen, die melding maken van
een toenemende spannaing «n onrust
in Oostenryk. Gedurende de laatste
dagen hebben cr nieuwe wanordelijk
heden in Weerieo plaats gehad. Em
telegram msldt, detdezeongetwyfild
da voorbode «ener revolutie zyn.
BINNENLAND.
Het cenvool.
Volgens esn ,Nipa"-berIcbt uit
Batavia moesten by aankomst van
het convoolte Tandjong Pnok twintig
personen in het hospitaal worden
opgenomen.
De overgenomen Duitseh# sohepen.
Volgens ten .Nipa"-bericht uit
Baiavia bleken by een pio.'fcoeht van
de, ter vervanging van onze getorpe
deerde schapen, overgedragen Buit
sch s schepen, de machines in goede
conditie te zjjn. Bs toestand, waarin
de schepen zalf verk»erdan, was
oorzaak dat de vaartanclheid slechts
•i knoop bedroeg. Twee schepen
zullen te Sosrabaja dokken en een te
Tandjonk Priok.
Ongeregeldheden aan boord van da
„Koningin Rogantoo" la Indil.
Boor den hier v. d. Voort van zyp
werd 1 Oct. de volgende vraag tot
den minister van Marine gericht:
la bet juist dat zich aan boord van
Hr. Me. «Koningin Regentes" ernstigs
ongeregsldhadou bobben voorgedaan
Hebben den Minister reeds rapporten
dienaangaande bereikt, zoo ja, ie do
Minister bereid aan de Kamer mede
desllug van do feiten te doen?
H erop haeft de Min. van Marine
het volgende geantwoord:
Hr. Mi. pzntserdekschip ,Koni£gin
Regentes" vertoefde begin Juni van
dit jaar te Ambon, alwaar de ryst-
voorraad van het schip moest worden
aangevuld. Witte rysn bleek niet ver-
krygbaar, roodst werd aangekoeht
rooïie ryst, dat is ryat, welker korrels
n(et zyn ontdaan van het zilvervlies.
Bs ryst ziet er daardoor micdar ooglijk
nlt, maar ia overigens evengoed eet
baar als witte ryet. Als voorbehoed
middel tegen bert beri wordt hst ge
bruik van rocd9 ry-jfc in piaata van
witt.-j ryst aanbevolen.
Be aau dit schip geleverde roods
rij»t werd by keuring f eed van smaak
be ronden eu beatemd voor verstrek
king by het ontbyt. Op 4 Juni werd
algemeen over de ryst gereclameerd,
waarna ter kennis van de bemanning
werd gebracht, dat witte ryst niet vsr-
krygbaar was aan den wal en das
de commandant verwachtte, dat
verder reclames over de eoort der
ryst achterwege zouden blijven. Op
5 Juni werd niettemin deztlfde re
clame over de soort ryet door velen,
hoewel niet door ailan, herhaald,
waarop is geantwoord, dat deze re
clame niet ln behandeling zou worden
genomen.
Voor baksgewya inspectie na hst
ontbyt trad de gebnela «quipags aan,
bohalve esn tnariciar der iete klasse,
•eze weigerde dienst en word in
arrest gesteld. Het byichei van twee
sloepen na ifloop der inspectie ging
slecht door onwil en davbij weigerde
«en der matrozen dienst; ook by
werd in arrest gesteld. Na hst tweede
ontbyt verzamelde zich een groot
aantal matrozen en mariniers bo
nsdendeks, onder het zingen van
liederen. Aan het geblazen cignaal
voor baksgewys-inspectie weid door
han gesn gevolg gegeven, ook niet,
nadat aan iedar van han persooniyk
daartoe order was g9ge?sn door offi
cieren. Men eischte ioaia'iag der baide
arrestanten. Baarcp hs.fr de com
mandant, vergezeld door officieren en
onderofficieren, zich benedendeks ba-
geven, waar onmiddellijk alle lawaai
verstomde. Persooniyk git by aan IS
inan, die by als btloamels b4icbouwde,
order om zich naar dek te begeven.
Byoa allen voldeden aan deze order;
de overigen werden onder gewapend
gelelde in arrest gebracht. Nog werden
gearresteerd een schepeling, die riep
,wy blijven elschen" en «wy blijven
LIJST van vertrokken poraonon.
SltBJ
BMN|
J. W«eldar*n B*p«nB'on«erd,
P. Dobber, stoker,
W. C. Lsn, issmsn,
J. J. Mmuwmb, sergeant srtlllsrls,
T. Klat^ gepeoitoneerd,
L. Kaleer, loods,
H. U. RooMkrsns, staarmsn,
J. Th Cimpsgoe, gspsnalonssrd,
H. J. Oliothais, korporsslkonstsbsl,
L. J. Bucb, stoker,
J. C Bilkems,
D. Inklisr, lssrssr,
L. Vj6ckt, msrlDlsr,
P C. de vrooms, sismsa,
N. J. Hoi nd, ssrgesDtmsrlnlsr,
Th. P. Holir, gspsosloaserd,
O. Dsslrasn, grondwsrksr,
O. zym, zondor,
J. K Rademskor,
N.A. J. M.Coroellutseh, msrloler,
X. Hollander, loodgistsr,
J. F Hulk. ofllaier v. gsiondbald,
N. HoiJgsn, grondwerker,
H Groen, tamboer.
A. J. I. van Hets-T. Dcrat, «onder,
F. de Wolf, sergeanthofmeeater,
Woonplaats
Achtergracht W/i. iS,
VI-chatrast 30L,
Molenstraat 89,
Anksrpsrk SB,
Westitraat 99,
Klaas Dultetraat 9,
Konlogatraat TSB,
Hlsnwetraat 18,
Loodsgracht 83,
Gaeatraat Ma,
Gorersatraat 18,
Kappa/straat 7.
Fiat Heloatraat fl,
2a VrooDitraat 17,
Walvlach'traat 801,
v. Hogendoipatraat 13,
Kflperatrut 80,
Vll.gkamp,
Gilenetraat 63,
We»tatraat 68,
Hogendorpstraat 9,
Huladainen 48,
Binnenhaven 104,
Vliegkamp,
Fabileksgracht 16,
Breeitraat 40,
Kroonatraat 13,
Halloo.
Parmerend.
Lalden,
YlUstngen.
Haarlemmerllede.
Amsterdam.
Velaan.
7
Amaterdam.
Hoorn.
Amatarlam.
'aHaga.
Amsterdam.
Dubbeldam,
'a Hage
Woanad recht.
Tazal.
's Hage.
Amiterdam.
Haarlem.
Amaterdam.
Kaarden.
Amsterdam.
Roosendaal.
VllBBlngen.
«sloof
Ned.Herv.
Ned.-feerv.
Er La Ui.
R-Oeth.
Ned.Herv.
R-Ceth.
Ned.-Haiv.
als een paal ataan", en een ander,
die trachtte een waterdichte deur te
sluiten op het oogenblik, dat officieren
zich door de deuropening wilden
begeven.
Na de verwydering der belbamele
Het de commandant de overgebleven
weerepannigen door een schildwacht
en een gewspsndsn onderofficier be
nedendeks bewaken. Be 23 in arrest
g?steldo schepaiingen werden aan
wal en aan da autoriteiten der land
macht overgegeven.
Ben aan boord gebleven wader-
spann-g4n werd gelegenheid gege
ven om, op eigen verzoek, weder
aan hot werk te gean. Slechts 7
scbepaiingsn maakten ven die ge
legaaheid gebruik. Z(j zya disc pli-
eau gesirift. Van de overigen, 68
in ge'.al, zyu er den volgenden mor
gen nrg 4 naar den wal overge
bracht als arrestant, omdat bliek dat
z(j zich ais leiders opwierpen. Bs
59-overigen zy» aan boord gehouden
en nxar Makassar overgevoerd, al
waar zy ln bet fort ln arrest zyn
gesteld. Tydens de overbrenging naar
den wal te Makasiar hieven eenigen
hunner do «Internationale" aan, doch
zwegen zoodra zjj by name werden
aangeroepen.
Be 27 arreetanten, die te Ambon
waren ged«barkeerd, zyn per paket-
boot overgebracht n&ar Makamr.
Op dezi plaals hebben allan voor
den zeekrygsr aad van het Niderlandich
oskadtr torecotgestaan wegoca dianat-
weigering (artikelen 97 e& 98 7«a het
Orimlceel Wetboek van het krygsvolk
te water).
Biykecs nader ontvangen telegra-
fl*ch bericht .heeft die krygs^aai vor
oordo lu: 1 schepeling tot 12 maan-
dvn4 tot 9 maanden1 tot 8 maan
den2 tot 7 maanden5 tot 6 maan
den 1 tot 5 maanden62 tot 4
maarden7 tot 3 maandsn militaire
gevangenisstraf, terwijl aan 85 sche
pelingen het recht is ontzegd om
langer by de gewapende mseht te
dienen. Be gevangenen zyn op bet
elhnd Onrust (fuarantaine-statlon)
geïnterneerd, waarheen zy.per oor-
logaschip zQn overgebracht.
Door oon Dultseho duikboot
oangohoudoa.
Ba schipper van den zeillogfsr
Koolemani Beynen, fleh. 260, het ft
t» IJmniden gerapporteerd, WoentdUg
j.1. in de vty* vaargeul door esn Buit
scbe duikboot te zyu aargehcuden.
Het schip zou tot zinken gebracht
worden; reads waren do brandbom-
min aan boord gebracht. Be opvaren
den van den logger, die in de scbeepa-
boot nc.ar d« duikboot geroeid waren,
wisten don commandant echter te
overtuigen, dat men zich in de v.y«
vsargeul bevond, waarop de logger
werd vrygelaten.
Aardappelen.
«Recht voor Allen" meldt, dat bet
)id der Tweede Kamer K. Kolthek
de volgende vragan gericht hjefstot
den mlsiatcr van landbouw
1. Ia de minister bereid besturen
van gemeenten, w&ar de productie
van aardappelen kleiner Is dan het
gebiuik, uit te noodigen tydig voer-
raad van aardappelen te makan ten
baboavs van het deel der bevolking
dat geen voorraad kin verzorgen?
Ie de minister bereid maatregelen
te nemen, waardoor dit transport
vóór Bemmber a.s. per tcheeps
gelegenheid plaats vindt, teneinde
transport per spoor onnoodig te
makan en by gesloten water vol
doende voorraad gedurende ten minste
ééa maacd in alle gtmaenten ver
zekerd is?
2. Zoo je, Is de minister bereid
«ons per maand mede te deeltn,
welks voorraden do verschillende
gemeentebesturen bestellen en ont
vangen
3. Ie de mi&ister in staat mede te
dealen, hce het komt, dat in ge
meenten, waar vroeger zelden of
nooit zand- en veenaardappehn wer
den gegeten, thans zoo govd als geen
andere soorten worden gadis ribuesrd?
KlëëdlRgvoorzIëRlRg.
Naar hat «Vad meldt, ligt het in
de bgdosllng van de regeerlcg om
streeks half November te beginnen
met de verkrygbsarsteillDg van oen-
he'dskleeding. Voorloopig zullen al
leen jzsssn beschikbaar wordsn ge
steld.
Wat de vrije kleeding botrefc, zal
binnen zoor korten tyd voor ieder
nieuw te koopen kleadirgatak het
oude moeten werden it geleverd.
Dit geldt niet alleen voor heeren-
klaeding, msar ook voor dames-,
jongens- en meisjeskleedicg.
Vragen van daa haar Tar Hall.
Wij vernemen, dat, naar aanleiding
van het biricht, dat de groote ver-
hagingen by de poit, telegraaf an
telefoon het gevolg zyn van over-
bilaatiug weger.a het veelvuldig ge
biuik voor militaire doelilndsD, de
heer Tar Hall aan den Mi ialer van
Wetsrataat haeft gevraagd of dit
inderdaad zoo ia, en zoo ja, of die
bewindaman alsdan maatregelen wil
namen om in het bi lang van os zen
handel eq ctjrerbeid en van den
landbouw, in dien toestand vcrbitsric g
te brengen door beperking te verkrij
gen van het militair gebruik vau de
post, telegraaf an telefoon.
Vliegtuig geïnterneerd.
H«t by Noordwyk met motordefict
gelande Britach watervliegtuig met
vijf inzlttendea zal worden geïnter
neerd. Voer dat doel werd het met
•en wagen met tien paarden lange
hst zeietrand naar IJmniden gereden,
ten einde aldaar op een dekichu t
overgeladen en naar het vliegkamp
op Texel overgebracht te worden.
Be grootste breedte van dit vlieg
tuig, dat aan de achnitjea licht be
schadigd is, bedraagt ruim 30 meter.
Een feailie-drana.
Te Het Zand (N.-H.) heeft zich een
ernstige vergif ligingazaikvoorgodsan.
Be «Tel.," meldt hieromtrent het
volgende
E on viertal jaren wonen aldaar een
tweetal zusters, Neeltje eu AnnaVader,
•en paar eenvoudige menacbj'S, van
ongeveer 40 jiar. Eenige dagen ge
leden werd Neelije ziek en de dokter
constateerde roodvonk. Bs ziekte htd
eva zoodanig verloop, dat er vsr-
sebynsslen van vergiftiging geconsta
teerd werden. Br. Oudendaal waar
schuwde als behandelend geneesheer
den chef-veldwachter en zond een
hoeveelheid braaksel van de patiënte
en «en hoeveelheid uit het melkplas,
waaruit de patiënte al een deel bad
gediosken, ter onderzotk n&ar
Itrecht.
Ia melk en braaksel werd arseni
cum gevonden.
Be verplegende zatter werd aan ten
atreug verhoor onderworpen en be
kende, dat zy baar zuster het ft willen
vergiftigen. Vyf maanden geleden
stierf de broer van de zustere, die ook
baar inwoonde, onder verdachte
omstandigheden, waaraan geen aan
dacht wat geschonken. Be politie
onderwierp de misdadigster nu in
verband met dit sterfgeval ook aan
een echerp verboor en de ontstellende
btkentenis kwam, dat ook deze door
baar wei vergiftig,'.
Voor acht jaar terug woonde de
familie aan de Groote Kesten. Beetyds
stierf een zuster en de miadadigater
bekende ook deze hebben vergiftigd.
Ba moeder, die ln den loop der jaren
gestorven was, had het onmenach,
naar ze beweerde, niet vergiftigd.
Als dryfteer voor haar bandelwyze
werdt opgegeven, dat er een tastam^nt
bestond, dat bepaalde, dat de langst
levende bezitter werd van het gansche
kapitaal. Anna had het vergif van
een elders toonenden broor, die de
arsenicum voor het waasthen van zyo
schapen gebruikte. Zy had het ge
vraagd, om er, naar zy bewaarde,
ongedierte op harr hoofd medé u
dooden. Op aanwyziog dor verdachte
vond de politie een hoeveelheid arseni
cum in bet kippenhok.
Be vergiftigde broeder bouwdv dit
vooi jaar voor haar nog een buis, dat
thans door haar bewoond wordt. Het
spreekt vanztlf, dat de ontsteltenis
onder de bewoners van Hst Zand
groot is. Niemand toch had zooiets
onmenMbeiQks gezccht achter hat
eenvoudige msiaje en brave bezoekster
üerer kerk en het kan niet anders
of ds hebzucht heefs deze vrouw ge
bracht tot dezs verecbrikkeiyke daad.
Be broer en ds zusters bezaten een
aardig kapitaal en bet hebben van
hat beheer over dit geheels bezit Is
zeer zektr de dtyfvear tot deze mis
daden geweest en met welk scherp
07#rl»g deze vrouw gehandeld helft
kan biyken nit het l«it, dat zy dan
alieen overging tot het toediemen
van het vergif, sla de esn of andere
ongesteldheid den betrokken personen
overvisl, zooals thans met haar zuster
Neeltje het geval wai, die roodvonk
kreeg.
Be ïyken van de moeder, de zuster
en de broeder zyn alle op de Roomich-
Kathollsko begraafplaats opgegraven
•n in het lykenbuisja geplaatst, laar
zal Maandag hst parket wedarom een
ondeizosk instellen, by gestaan door
de hteren dr. Schoo en dr. Van Ledden
Huliebosch.
Be verdachte Anna V»der ie onifr
geleide van politie dadeiyk naar Alk
maar getramportserd en in het Hu>s
van Bewaring opgeilotsn. Be toestand
van de patiëats Neeltje Vader isth&ns
zoo, dat er nog groot gevaar voor
baar levea beitsat en nog niet ie
kunnen worden otergegian om baar
te verbooren.
Dood gewaand.
lenigen tyd geleden kreeg de familie
B. te Galdrop bericht, dat baar zoon
Matthys in Buitschland waso?»rled«n.
B.t was officieel bevestigd. Vrijdag
avond is de doadgewa&nde evenwel
by ?y o familie komen binnenstappen.
Gebleken is, dat een Buitscher, tan
de grens doodgeschoten, de papieren
van B. had woten te bemachtigen.
N.V. Texeliche
Eigen 8teoBboet-Oaderntmiig.
Beperkte Bienstregeling.
Vertrekuren van ie boot van Texel
930 vju.
Vertrekuren van de boot van Helder
1.00 n.m