r£LDERSCHE COURANT
Tweede Blad.
lle Helderstee MeaDeltianspart-
en Sleeponderneming
AdresF. C. v. d. HAAGEN,
No. 6001
ZATERDAG 19 OCTOBER 1918
46e JAARGANG
UitgeverC. PË BOER Jr., Helder.
Oplaag 7000 ex;
Abonnementsprijs: In do stad f 1.10, per pest f 1.35, Buitenland f 2.3S.
Losse ex. 3 cent
Advortontlfln per regel 15 cent.
DeDuitschgrs trekken In
Vlaanderen terug.
Oefende, Theuroet «n KertQk
Londtm,14 October; Officieel Britseh
bericht van bat. Vlaameche front.
Op dan ISlKn'Octolüer'hebben
ttoapen onder den Koning dar B«)gen
hua as".vallen tuoSchen Bifcsffuïittoh
en da Lei* (Lys) voortgezet.
Zij kwamen o /or een gamlddalden
afstand- ^an zea kilometer vcoruiÉ. Be
Baigm gingen tan Noorden van Bika-
muiden over de Teer en bereikten
Scheorb&kko.
Be Britten staken de Luie over en
drongen tot verschelden kilometer
voorbij Moenen (Meni») voorwaarts.
Ba Belgen hebben Thonrout geno
men. Be Franscben Lichtervelde en
Ardoy». Be Britten hebben Meenen
(Memn) bezet.
Naar wordt gemeld zfln zy Kortrfjk
(Courtrsi) binnengerukt.
Meer dan twintig dorpen zyn bevrijd.
In de steden en dorpen, welke door
ons tweede leger veroverd -zijn, wer
den veel burger» gevonden en van de
Buitsehs overhcirschlng bevrijd. Mèer
dan 4=000 gevangenen-en overfletfO
kanonnen vielen onu reeds in banden.
De Belgen bij Brugge.
Londen, 17 Oct. Be Belgische ca
valerie heef o de buitenwijken van
Brugge bereikt.
Osstend* door da «uitjeher»
ontruimd.
Londen, 10 Octobir. Be admiraliteit
maakt beket-d Afteellngen van den
koninklijken-lucdttMattst van de vloot
die vatföaag te -Oostende '«ija^eland,
lubben«^apporteer»), dat daar geen
vijand»* mn«r 'zijn.
Schout bö nacht KeiJbÉK ia Vandaag
.te Oostonëa'getond.
Londen, 17 October. Be Bvenlcg
N»ws verneemt r Een bereden Fran-
uche patrofl'ji ia bü ccn verkenning
Ooetende biucengetrokkea en terug
gekeerd met het bericht,dat daar geen
Buüsohers meer zijn.
Ontruiming «au Zeabruggo?
Mwu meldt aan de ,N. Rott. Gt."
uit Sluis:
Bondwdag zijn hier verschillende
branden ia d» richting van het Lont
waargenomen, waarvan een waar
schijnlijk te of bij Brugge. Het aantal
ontploffingen nam nog tee, terwfll
'ts middag» een «raaldcel geallieerds
vliegers, door aebtgrooto twendekker»
ga7o'.gd, langs «ie -grens koerite<eü
over bet Buitsobo frent heen ver
dween. Be af weer kanonnen knalden
onophoudelijk, doch zonder succes.
Be Buitüch» posten aan de grena
houden vel, dat ze gereed staan om
te vartrekkvn en volledige instructies
(daartoe hebben. Wat wel op te ver
wachten gebeurtenissen wjjat, is, dat
Sluis, welke plaats zijn gas van Brug
ge ontvangt, gisteren zonder gas zat,
zonder eeuigv aankondiging van Buit-
mchen kant.
Om zes uur brak esn geweldigs
brand aan de Vlazmsche kust uit,
waarschijnlijk te Zoebruggs, de gloed
laaide tot den hemel op.
Uit Sluis werd gemeld:
Be brand van Ziebrugge neemt
hand over hand toe, zoadat geheel
de stad in vlammen schijnt te staan.
Zslfs is sr blijkbaar brand in Blan
kenberg», groots ontvlammingen, niet
door ontploffingen gevolgd, schieten
herhaaldelijk op.
Uit VJissingen wordt bericht
Gistermiddag warden meermalen
zware ontploffingen gehoord en aan
de Bolgisebe kust branden waarge
nomen. Bikke rookwolken stegsn op,
wat aan het uitbranden van benzine-
houders deed denken, terwijl de ont
ploffingen vermoedelijk van in de
lucht gevlogen munitiontapels afkem-
.stig zijn.
Inundaties in Bsigilf
Van de grens wordt gemeldde
Buitsche militairen zullen neg deze
weekalle poldert:, bezuiden de Schelde,
onder water zetten en hebben den
bewoner» «lazer polders al aangezegd
om aanstonds have en goed in veilig
heid ts brengen en hunne woningen
te verlaten.
Be Belgische troepen hebben vor
deringen gemaakt ten Noorden van
Tüourout en in de richting van Thielt.
Marcel Hutin zogt in de .Echode
Paris": Kortrijk, het hoofddoel van
ona offensief in Vlaanderen, was
gisteren gshael omsingeld, Britsche
troepen bezetten reeds de'Noordelijke
buitenwijken en het hoefdetation.
Kortrijk ie een spoorwegknooppunt
van kapitale boteekenio. Kreenprins
Ruprechfc heeft nauwelijks meer den
tijd z|jn terugtocht te oreaniseoren.
Ba laatste schoten met vér dragend
getchut op Bulnkerken zulleu weldra
gelost, zijn.
Binnen de acht dagen zullen Ostends
en Brugge vallen. Be JBngeliehen
staan voor de poorten van Tourcoing
en Roubaix, Hutin zogt, dat men
morgen de herovering van Rijasel zal
vernemen. Het geheele industrie
gebied van Roubalx en Teurcoing zal
dan .ook weer in ons bezit geraken.
Vordarlngun ap hat gaheele front
tussohen Rljssal an du Oltu.
Rljassl en Douul ganoman.
Londen, 17 October. Op het front
Bouai-RJjascl zet de vijand zijn
terugtocht voort, dicht achtervolgd
door ooze troepen, die de algemeen#
Jiïiio O'gnles - CarvitiAllennes-les-
Marais-Maugne-Cipinehom bereik-
ten.
Londen, 17 October. R«uter's bij
zondere berichtgever aan bet Britsche
front meldt, dat 'do Engalschen
R ijs o I bobben genomen.
Da ontruiming van Rljsael.
R u t e r'a correspondent bij bot
Engelsch» lejor in Frankrijk seint
den 17Aen October: Hedenmorgen
klonk 'tromgeroffel in de straten van
Rijesei, terwijl Britsche patrouilles
ten ooeton;vao de stad naderden in
contact •metr fi'e terugtrekkende Buit
achers. Het was een-van da mewat
dramatischegebeurtenissen vau dm
oorlog; Om vier nur Jn den morgen
beval de Buitsche Kommandautur
allen inwoners zich zoo spoedig
mogelijk te verzamelen. Tom
zich door da straten haastten, die
nog in schemering gehuld waren,
zagen zij dat. men do bezotfcing liet
aantreden. Men deelde hun mse, dat
zij naar de Britsche linies zouden
gaan, waar zij hun vrienden zouden
ontmoeten. Langzaam stierf de dreu
nende tred der inf&nteriu-colonnes
weg, de Buitcchers waren beenge
gaan. Men vertelde mjj, dat geen
enkele brand of ontploffing hun
vertrek kenmerkte.
ij het- aanbreken van den dag
vloog een Britsche vlieger laag ovor
de-*tadr -en wat- hij -zagr-zal Iwm
zeker met verwondering hebbic
vervuld.
Weinig» vluchtelingen verlieten de
itad in weatelijke richting, doch het
meerendeel bleef.
ZtJ wuifden opgewonden met zak
doeken en shawls en ais het geronk
macbice het niet verhinderd had,
zou de vlieger zonder twijfel de
juichkreten hebben kunnen booren.
Hij zag geen enkel soldaat en bracht
dit nieuw* naar onze linies. Onmid
dellijk rukten onze patrouille» op, en
marcheerden de stad binnen.
Kortrijk i» naar ik hoor de
senige plaats op het noordelijk front,
waar hedenmorgen reg gövuohtsn
wordt. Bit ia blijkbaar hut rniadtl
punt van dan dubbelen luitsohen
terugtocht, noordwaarts naar 0#teud»,
en in zuidolijko richting door het
gamche industriegebied van het
noorden van Frankrijk.
Hier wordt hetig gevochten, ean
actie waardoor de vijand den terug
tocht 'tiJnor flanken tracht te dekken.
Hat wekt den schijn vanoanmetho-
diichen goed-georganiseerden terug
tocht, maar hoe ver en met welk
een enelheid hij verder wordt uitge
voerd, valt ta&ne1 uog niet uit te
maken.
Vorderingen
Franschen.
Parijs 17 Oct. In de streek van de
Oise hebben- de Erasfichon- den' ge
haaien dagievecdigv aanval l»n gedaan
tuaichen het- boach vanr- Audi^ug en
de rivier. Zij höbbcs:aanel«»lijkteri#in
gswonnen,' In '«en verwiwd gevscht
Peelt Verly Mafchavenn» veiöverd
en den noordelijken zoom vam ö-rougis
en Eiauoonvili», alsmede üs buiten
wijken vau Hautüvlilv Op den
linkeroever van 'do Oisn hebbeade
Franachea zich ?an deaMuntd'O-igtiy
meester gemaakt. Tob du»vjf zija er
1200 gevangen- ingebracht.
Taaachen de Aisuo en de O as z^n
gevechten geleverd bewesten Gtrandpi
wsar de Buitschera Uvfci«e tegenaan
vallen hebben gedaan. Bj Franschen
hebben benoorden Olizy nieuwe veria-
ringen gemaakt.
Londen, 17 Oct. Officieel ochtend-
bericht (volledig.) Gistermiddag heeft
de vijand een krachtlgen aanval bfi
Monaey gedaan, vergezeld van een
zwaar getchutvuur. Onze troepen
werden tot den weatslfiken rand van
bet - dorp--teruggedrongen, waar de
Ktofd nog voortduurt.
Hedenochtend om 5 uur 20 hebben1
wij een aanval gedaan op het front
Bohain Le Cateau. Naar wordt gemeld
maken onze troepen bevredigende
vorderingen.
Londen, 17 Oct. Officieel. Be Britten
z|]n Bouai binnen getrokken.
JS.ij den aanval op het punt Ls Cataau
rerden heden 8000 gevangenen ge
maakt.
Berlijn, 17 Oct. Officieel avond-
bericht. Tustchtn Le C»t<?au ea de
Oiee heeft de vijand opnieuw ovt-r
een meer dan -85 K.M. breed front
aangevallen. Be met groot strijdmate
riaal ondernomen doorbraakpoging
werd verijdeld. Zijn aanvallen zijn ten
deele vóér ona* linie» mislukt, ten
deele voor onze artilleriestelliagan
opgevangen.
In Vlaanderen, aan de Avre en de
Maas slechte plaatselijke geveehten.
Vtrdtrlngin dar Amarlkanen.
Parijs, 17 Oet. Officieel Amari-
kaansch berichtBe verbitterde strijd
ls op het geheels slagfront voortgezet.
Wij hebben tegenaanvallen in het
bosch van de Grande Mentagne, in
de nabijheid van Chsmpigneul en in
het Leges-bosch afgeslagen, tnze
ipen hebben Grandpró vermeesterd
en zijn verder opgerukt. ZQ hebben
hun stellingen over de geheele linie
verbeterd. Ir zijn opnieuw 1000 ge
vangenen gemaakt.
Vin N«t gaveohtitarriin
op dan Balkan.
Londen, 15 Oct. Officieel Servisch
beticht. Be Serviërs hebben Aiexinatz
bezet. Buitsche vliegtuigen hebben
NUj beschoten. Fransche ruiterij is
Pirot binnengetrokken.
Reuter verueemt dat de Franachen
Ipek hebben vermeesterd, de eerste
gewlchtigo^Montenegrijnsche stad, die
ie bevrijd.
Weenen, 17 Oct. Officieel. Noorde
lijk van Tirana z|jn achterhoedege
vechten geleverd. Be Serviërs zijn
tot de westelijke Morawa voortgc
drongen. Hun aanvallen beoosten
K'usevac werden afgeslagen.
In Palastina.
Londen, 17 Oct. In P.ileEtlca maak
ten de Gsailtaerden da laatst» week
snslle vorderingen «n hun cavalerie
ie uu in hot bezit van H^ma-on
Tripolls.
Dj Turken viemen hun front terug,
zonder -tegenstand t» bieden oh men
geloofr, dat zij ook niet van p!au
eeoigen nrnsMgen te^anetand te bieden
tsc Zuiden vaa Aleppo.
Een aanzienlijke mncbfc van onge
veer 12000 man wordt, onder bevel
van Liman voa Sanders, in de;
plaats «ame^gatiokken.
(Zls verder Eerste Blad.)
Hei Duitsche wederantwoord
uitgesteld.
®e Nieuwe Courant schrijft onder
bet opschrift: welke invloeden zqn
er aan het w«rk
Te vier uur Bondardagmiddag stond
het te Berlijn vast, dat een antwoord
aau Wilson zou worde» verzonden,
dat aan si zijn wensehen fsgamoet
kwam, maar deed mtkemon, dat het
stop zatt«n van den duikbootooriog
onderdeel zou vormen van den
wapenstilstand.
Icmiédels echoot de regiering ook
in dit opzicht te willen toegeven,
wat nieuw overleg met den admi
ralen staf noodzakelijk maakt.
Het is nu nog onzeker, wanneer
het Buitsche antwoord komt.
Vau andere zijde rnstldt men aan
de Nieuw» Courant, dat het verzot
tegon eimalte groot» tagernoetkoming
aan Wilson wegens den toon van
diens nota toeneemt en dat do reeds
vastgestelde redactie in verband
daarmee gewijzigd wordt.
Onder de bevolking vooral neemt
hut verzat tegon een verzoenlQke
houding toe.
In de munititfabriefesn komen be-
toogingsn voor, de arbeiders verlangen
naar da loopgraven te werden ge-
stuurd.
B{j de soldaten aan bet front
dezoiMo verandering. M#n beeft bet
gevoel, dat toch vernietiging van
Buitkcblahd verlangd wordt en dat
doeit den atj'fjdluvt herleven.
Da zelfstandigheid «an Polan.
Het baatuur d»r Oostenrijkscbe
Polenclub is t» Warschau aange
komen, om deel te nsrüen san de
vorming eener nieuwe Poolschs regae-
ricg. Ia dn auddnties b(j keizer
Kaïifl van Oostenrijk hebben tl®
PoolïChrvurt*£MiwoordJgera dit voor
nomen to kennen gegö^en an d<p
keizer hesfc h«n geantwoord ^at hö
ar niet. tagvn was, 't goen trouwens
blsvk uit z1]d aanvaardir g van punt
13 der voorwaarden van Wilson.
Hij voag'ie or bij te hopen, dat Polen
zich bij Oaatemijk zou aansluiten.
Ongeregeldheden ie Berlijn.
B# ,Kö!n. Völk*s." m+ldt-Uit Berlijn
d'fimoHBS'OKfftüdi-tróvp ODafaan-
keiyke eoc'aal^emocrAtriu be woog
é!g>ï gittermorgen' Motar djn L'nderi,
bjsder'tojioop'van-scD groot» soenigt».
Be politie vergwbldr den optocht,
waarin de deelnemend# arbeiders de
Marseiilalne zongen.
Toen de menigte -trachtte,, door da
Charlottwistraat i>a*r het Paleis door
ta drlDgen, werd z{j verstrooid en
ierug^édrongfn. D» e'gjoiyke optocht
bestond slechts uit enkeio honderden
radicalen, die [zich gedurende den
middag bij het gebouw van den
Rijksdag vorzsmeldiin. Toen Haase
in een auto voorbij reed, werd hQ met
gejuich begroet.
Toe*- dn stoet ontbonden werd,
had een aanval op de politie plaat»,
waarop deze de ea'ïel trok. Evuige
personen werden licht gewond.
(Zie varder Eersto Blad.)
BINNENLAND.
De hear trainer gezaet
ta Washington.
Bij Koninklilk besluit van 17 Bet.
is dw hoer J. T. Qremer, oud minister
van Kolooiöa en lid vsn do fierste
Kamer der Staten Generaal, benoemd
tot fir. Mn. buitengewoon gezant en
gevolmachtigd ministerteW&shiogton
Het Haagsche Correspondentie-
bureau schrijft:
Met *t oog op de csmmontaren ge
geven over het uitblijven vau de
voorziening in hot gezantschap te
Washington, wordt m herinnering
gebracht dat, zooals in antwoord op
de doBbetraffsnde vraag van mr.Treub
reeda werd meegeddeld; door de Re-
geering zonder verwijl na haar op
treden van deze voorzianing werd
werk gemaakt. Het gebruik brengt!
int-uascben moe dat over «en bsnoj-
mingvooraf aan èt> Regeeriug bij
welke de gezant wordt geaccrediteerd,
gevraagd wordt of dc keuse haar
aangenaam is. Bie Ragnering wordt
daardoor in de gelegenheid gesteld
van haar gevoelen te doen blijken en
noodige inlichtingen door haar
organen in te winnen. Bsarmsds
kunnen verscheidene weken gemoeid
gaan en het spreekt vanzelf, dat alleon
reeds met deferentie tegenover de
vreemde Regeering, gedurende die
periode de voorgenomen benoeming
niet tot voorwerp gemaakt ban wor
den vau publieke bespreking. Wan
neer nu ten slotte tot de bonoeming
wordt overgaan, dan mag, gelijk lu
caau, worden aangenomen, dat de
Amerikaaneche Regeering heeft doen
blijken dat de heer Cremor haar inder
daad welkom i«. Be heer Cremer heeft
indertijd deelgenomen aan de ver
tegenwoordiging van Nederland bi) de
HudsenFultocfoesten «n hoeft een
werkzaam aandeel gehad ln de beide,
op initiatief der Amsrikaansche Re
geering gehouden opiumconferenties,
waarbij bf) respectievelijk als leider
der Naderlandicht) delegatie en alt
algemeen voorzitter la opgetreden.
Ingezonden mededeellng.
lia DkUrmiiIiii klimitiillranAailrf
Groots wagen in lage prijs
SPUISTRAAT 8.
Kolenaanbod deer Amerika.
®o Amarika»n»cbe Lvgatie dóet de
volgaud® owr aon aan
bod, dat door dn AmeirikTianach»
regcering 15 dezer aau de Nader-
l&ndschs regaerlng is gedaan
Be Regeering der Vereeaigde Siatea
ln op betrouwbare wjjzè ingelicht, dat
bet Nederlandsche volk alcchtn in
etaat ia Bulitcch» «tcankolen tu boko-
mén in onzekere houveelhefkn <sn
otMm ba-du voorwaarden, waaronder
bötgrepM io de uitvoer uil Nederland
naar Buifcachland van lev,tn*mIdciol«n,
waaraan het Naderl&ndscbe volk zelve
behoefto haeft. Mot hst Oog op dezen
toeztand en de nadering van deii
winter, mat daaruit voortspraiteDde
Vefaflofto aan steenkolen, hesfc do
Rogeeriog dar Tereanijgde Statuin aan
zorgvuldig oGderzoak ingesteld naar
den toestand in eigen land, met hat
oogmerk na t« gaan of er een besparing
kan plaats hebben, ten bate v:\n het
Nadarlandache volk. Er is een zeer
merkbaar tekort san kolen in ds
Vereenigd® Staten en strenge maat
regelen zijn genomen om het gebruik
voor huiselijke doektnden taboparkes?.
B» regering der Voreanigd» Staten
vortrouwc dicncitattjcmin dat het
Amerikaaneche volk bsreid is zich
toanemonde opofferingen to getroonten
ter wille vau een vriendschappelijk
volk, welks nood wellicht grooter is
dan zijn algen nood.
Bi®utengevolge biedt do regeering
der Vereonlgdv Ststan aan om aan
stond» v.ar beschikking vandeN<dor-
lacdscije Regèormg te atollen te*
minst» honde'rdciuizond ton ctoenkool
per maand voor de «orst volgende 12
maandtn of tot het eir.de van den
oorlog binnen dien tormtjn.Öazs kolen
zullen in een Atlantiache haven
worden gelevetd aan uit N«derlancl
uitgezonden schopen om za to halen,
©e regeeriag der Vereenlgde Staton
vraagt voor zich zelve gaan conip«n
eati» van Nederland voor d«z» kelen-
voorzbning. B» eealgo aan bet aanbod
verbonden voorwaar*» ia dat de
Niderlaodscbe rogeerk-g de geboden
(«lAgfmheid benutte, om d«n uitvoer
vac lsvecsmldlelen naar BuitactOacd
te stsken.
rsgsvrine dor Voreenigde Staten
«rfe«nt dat ds aanvaarding van dit
aanbod mede zal brengen het in
diemit stellen van een aafizienltyk dsel
dor N-fdorlauiischfl och»pan, welko
thans doelloos in Nodariarid'e Euro-
ptetcho havens liggeDi Ten einde,
daarom, bet balen van andere handels
waren met hit minst moffolpe
gebruik van ocbempsruimta msgeiyk
te maken, is da repeering dar Ycsr
esxrigda Staten b*r«ld met de Nader-
landsche R»g«ering van gedachton te
wisa^lsn over de voorziening in eon
aanzienlijk d«el van de Nedorlandscb*
bebosfte aan graan dooi do Vörasnigda
Staten zelve. Het zal duidelijk zfju,
dat door hst bateu van graan uit da
Ycreenigde Stoten iu ptoata van uit
mesr verwijderde havens oen groot®
besparing van scheepeiuimte wordt
verkregen.
flraan uit ArgeatlRiB.
Hst ministerie van buitenlanttoehe
zaken deelt mede, dat van hot ge-
zantschsp te Waebington kerlcht i»
.ontvangen, dat do xchepsn, die eer
lang vaa hier zullen vertrekken om
ln Argentinië graan te balen, zicb
in de Ver. Staten van de roodig»
bunkerkolaa zullen kunnen voorzien.
De RQkiambteaaaresaltrisseR.
Naar wij vernemen, z.d ds duurte
toeslag voor du rijkaambtenarenover
1918 nist in miaduring wordon ga-
bracht van de blnueakort uit te
kecran salaris ver hooging volgens het
Bszoldigingebesluit Rgksambteuaren
1918, terwijl met ingang van 1 Jan.
1919 de regeering de volle 100
zal uitkeeren.
Een oplichter.
Een inspectnur ea rechercheur ven
politie te Ben Haag hebkran ln een
peneion aldaar gearresteerd den BI-
'jarigen F. V., afkomstig van Am
sterdam, verdacht van talrijke op
lichtingen zoowel in Ben Haag als
elders. Be verdachte was gekleed in
uniform van le luitenant der in
fanterie, welke uniform hij te Am
sterdam gebuurd had en die bom
goede diensten deod telj z(jö oplich
tingen. Zoo haeft b«J bij verschil
lende winkeliers in Bju Haag s.g.
bestellingen voor do cantine gedaas,
welks goederen hffi ten eigen bate
aanwendde. Ook heeft bij «enig*
juweliers in Ben Haag opgelicht. Hö
leefde daar op groeien voet, op
kosten van houders van hotels en
pensions, welke inrichtingen by, na
or «enige dagen vartotfd ts hebben,
zonder betaling verliet. Ook in andore
'steden heeft bij eenigen tjjd deze
rel gespeeld. Be Amoterdamsehe
politie had ook zijn aanhouding ver
zocht.
E«n tweede persoon, in civiel ge
kleed was etaads bfj hem en logeerde
ook overAl voor zijn .rekening".
Ook doze persoon ls gearresteerd,
als verdacht van medeplichtigheid,
Bij hun arrestatie waren ze in ge
zelschap van twee dametjes, met
wie z0 de laatste dagen uit waren
geweest. Deze zfjn echter onmiddel
lijk op vrije voeton gesteld.
T. ia een ouds bakende der justi
tie; h|j staat bij haar als een sluwe
1 oplichter bekend. Twee jaren gele
BUITENLAND.
Eea mislukte aanslag op Tisza.
Uit Roailap&i; wordt gbmwld To*n
gra».f Tisza ria afloop van die zitting
van hal Huis van afgevaardigden in
zijn auto wildo stappen schoot oen
jongs man msfc eea revolver in de
hand op ham af. Bj beetuurdsr sloeg
hem iiu het gtzicbt, waardoor hij
achterover tuimelde «n do revolver
li«t vallen; zoodat bij geen schot kon
Iöïucü. hij ward door de 'politie in
hechtenis genomen.
Ba dader gaf bij ziJu verhoor aan
da politie op, dat hy Johan* Lekay
Leitnsr beet, 21 jaar en bo&mbto Sa
aau de centrale voor veevoer. Hij
verklaarde voorts, dat hij den aanslag
wild» plvgsn' omdat hij Tisza .een
-beletael voor den vrede en een der-
genen acht, die voor het verlengen
van den oorlog aansprakelijk rijn.
Tijdens het verheor vwagdo hq hier
bij, dat hij van plan w«s ook een
aanslag op (dan BuitschoD) «taats-
Mcretori» von Hintze, tijdens dien
verblijf te Boadspszt ta dosn, dech
dozo was al weg vóór bij ztyn plan
kon volvoeren.
Aardbeving.
Washington, 17 Oct. Bfl ito aard
beving in Poitoxieo op 11 October
zijn 100 personen gedeod, en dui
zenden dakloos geworden. 0escl»a<ie
werdt op vier neillioen dollars ge
schat. Sr is een oproep tot het Con
gres ea bet Roode Ktuie gericht om
steno.
Nisolaas Remaaof t
Fransche bladao bevatten een
draadloos bericht uit Taarekoj» 8«lo,
volgen» hetwelk Nicolaaa Romanbf,
de vroeger Russische oppsrbsvel-
habbsr, Wounsdsg is doodgweboten.
Uit ds Vereeaigde Staten.
Washington, 16 Oct. Het wets
ontwerp bctreff#nds de militaire
voorschotten, waarbij meer dan 6
milliard doliarts wotderi toegewezen
voor de uitrusting en do handhaving
van een kg«r van 5 miliioen Ameri
kanen, waarvan het grootste gedeelte
tegen Juli aan het fcout wordt geacht
to zullen zijn, wordt in het Hul» van
Afrevaaraigden behandeld.
Bit bedrag komt b(j de kosten voor
audera leger- en fortificatie maat-
rogeloD, di» 20 millisrd dollars bo-
d-sgsc, zcodat het totaal komt op
86 milliavd.
Shirley, de voorzitter va* de be-
grootingacommisale zvide, dat h«t
watsontwsrp de voortzetting van den
oorlog met do uiterst» kracbt. b«-
toekende.
Zie verder le blad.
d«c werd hij vsroo.dueld wsgena
oplichting.
Ito beidé verdachten ?.ga ter be-
sch-kking van de AmnteriSauische
polttie gesteld.
De angst dar katUagtiandelaran.
Ia H«flivsvoeU werd- Bocdwdagai
ïh«3 aangeboden voor f3.— purpond,
eigarou voor 6 cto. per s uk.
Zla verder la blad.
Do Marlne-begrooting.
Vaderland" schrijft: niet veel
nieuws en toch ruim 40 millioen
gulden. Jhr. Alting ton Gsusau on-
dertoftkeaaa nog c.la minister van
marine ad interim het ontwerp van
w»t; voorwaar eau üeela durf, want
asaeaiissls i« ar weinig aan ta toonec
in de lange rQ van uitgaven ou de
w«derom schraler B»word?in rjj van
inkomsten, dit Janate wajona de
stadige vermindering der inkomsten
van do loodtgoldan.
LKton we enkeia hoofdpuoteu na
gaan. Voor het personeel, zoowel
burgerlijk als militair, kwamen nieuwe
traktementregelingen in dan loop van
dit jsar tot stand. Hiervan zön aüor-
lerwsga de sporen te vindon induze
begrooting. Wfj vragen bior nog-
maalia: wasr blijven de periodiek»
soldij- en traktemontaverhoogingon,
waarop bot peraouool a»dert of- na
1 April 1918 recht hooft? In ona
artikel: "Waar ls het wachten op?
in hot Avondblad van 14 S«p-
tembsr wezen wij reeds op hst
verkeerds van daz*n totstand.
Van de hervorming van bot korps
marinleta zien wij nog wsinie ko
men Zegga nul candidaten voor
Iüstituutsoplsidiag tot officier i
mazioiera en twee aangonomon als
adapiraafc adoiborot van d» mariniers.
B» noodige maatregelen ter voor
ziening van dsn toevoer mogen ge
nomen zijn, afdoende zijn ze aller
minst gewaest, naar het resultaat
te oo:dsel«n.
Van don nieuwen aanbouw valt
moer te zeggen. Zes ondorzeebooten
O 9 tot en mot O 14 z(jn Msmorie-
poeten geworden, aangezien de po
gingen om voldoende waarborgen
voor e»n behoorlijken voortgang van
den kóuw te verkrijgen niet slaagden.
Hier z t een addertje ouder het gras.
Fr. KruppA.G. Germania-wsrftte
Kiel zou de plannen lereren, waarin
met de ln dan oorlog opgedane er
varingen rekening zou worden ge
houden. Be waarborgen ontbraken!
Ie dan met osnigen aanbouw in den
tegenwoordigen t\jd wol waai borg
aanwezig of wlldo de afdeeling Mate
rieel soms het endantte uit da kan
hebben, duizend en dón eitchsn, even
veel waarborgen, dan nog vlug en
goedkoop bouwen *n aflevering binnen
b.v. twee jaar? Nederlandtche plannen
voor den sfbouw v»n de K J duurden
vier jaren. Voor K II en KIII ra»ds
vijf. Bete laatste zijn plotseling van
ds begrooting verdwenen on toch
moeten xe b^na klaar ziju, doch nog
niet afgeleverd. Hoe eta&t het met
de accumulator-battorgm voor die
booten? Welke waarborgen, oven ver
gaand als voor K II t/m. K XIII kon
de Germania-werft dan niet geven?
le torpedobooten Z I-IV zijn nog
steedo niet gereed; e»n laatsto termya,
ruim éóa ton, woidtultgstrokken om
in 1919 te verwerken. Hst wordt tyd,
dat za klaar komen, wamt da overige
torpedo vloot hier te land» z»l wel
zoowat opg«vatiRn zijn.
JÖ9 verkwnaingBkrmssM Java, Suina-
tra en Ceivbos staan op stapel. Hier-
moe is vr^wei alles gezegd. Of mon
er ander half of tien millioen voor
aanvraagt zal wel weinig »«n den
gang van zaken afdoen. Weet de
volks vertegenwoordiging wal, dat d rza
ftchepoa gemiddeld op minstanH 25
millioen per stuk zullen komen, zelfs
fel was er van Ktond® af aan geregel
der aanvoer van bouwmaterialen ga-
woedt? En da raming was 10-12
miliioac. Heia-ia werd het gerucht
niet bewaarheid, dat de bouwcontrac
ten voor d*u derden kruiser waren
sfgekocht. Ba heer Bichon van
IJeeelmonde zal nog gelijk krijgen,
dat dit gegoochel met cijfers tot niets
dient.
Van belang is, dat op deze begroe
ting oen flink bedrag voor do marine-
luchtvaartdienst wordt uitgetrokken,
c.1. 3.25 millioen voor hot matorienl
en f 66.125 als bijdrage voor de kosten
van dan luchtvaardlgcc studiedienst.
Laten we hopen, dat bet geld goed
feesteed wordt, beter ten minste dan
de tonnen gouds voor hot in gereed
bc-id brengan van het vliegkamp aan
de Mok (Texel), dat practiach weinig
bruikbaar is ta achten, om allerlei
redenen.
Uit de aanvrage van geld voor de
verschillende werkeu blijkt; dat de
Marine zich goed in do gebouwen
steekt. Behoudens «enige overdrijving
op sportgebied ksn dit gesn luxe
genoacod wordon. Be vraag bUjft
achter over, of het geld voor een
zelfde doel niet beter to houteden
ware. Voor eoü barak voor besmette-
lilkz alvkt.na by hot hoepUaal te
Willemsoord wordt f 35,600 aango-
vraagd. Bit le h»rd noodig. Echter de
guheeto epzit van al deze oplapperijen
en btygebouwen van het marine bo«pi
taal ie Nlouwediep, komt ons wat
ptiuts' ig voor. Het terrein laat nage
noeg g«en uitbieiding msar to», van
al ka is «r al vernieuwd «n n»g steeds
moet er iet? bij. Bozci hoapitaalkwestie
is niat nieuw. Be gemeente den
Hirlder dodkt óók over d«n bo*w vsn
een modern ziekauhuif. Waarom be
stemt mvn het gomoderniseerëa
g#bouw van fe&t marinejhoapitaal niet
veor e*n ander dooloinde en bouwt
ruon niet één inrichting voor de
Stelling van don Hsldcr met desnoods
vleugfis voor marine-, landmacht en
burger patiinten. Ito vvordeskn van
oen fisrgeigke inrichting moeten toch
terstond lu he'o oog springen. Niet
allesn in hst boiang dar leiding, der
oüderhouiskostsn van 't personeel,
doch ook van de patiöaton, zoowel
in vredes- ?>ls in oorlofetgd.
Zooala het nu is, bigfc het kwak-
keian, ho» noodig een betere barak
voor dit cf voer dat, ep zichzelf ba-
üchouwd, ook kan zijn.
Ea dan de Adapirautsnechool en
het Internaat te Bordrechts. Ging de
lltaatscommiseie, welke naar wQ vor-
narcen op 28 September haar rap-
port in zake do opleiding to; za«-of
fleier »n tot officivr machioiot hieft
■Ir gediend, daarmee accoord Hoo
luidde haar advies ovor dis school en
over Bordrecht als plaat» van vc.s
tiging? WU vernamen ar wel iets
ov«r, maar nog niet voldoende, d&ar
hot rapport nog niet algamaon ver-
krüjbaar is gesteld. Be Kamorleden
zullen iaimvchen wel meer watan,
ala zfl een exemplaar van hot rap
port hebban ontvangen.
Hierop komen we nog terug, im
mer» mot den inhoud van dit rap
port ataafc of valt do aangevraagde
som voor Adspirantenacbool en Iacer-
na»K 3e toevoeging 2e gediolto ad
f250.000 biei'ge atomaua iu de war,
er staat nog geen steen van deze ge
bouten. Slechts enkele barakken »n
e«n gymnsstiakgabouw staan er en
alle züjn neg v?.ntflieigken aard.
Vooita V3«tigen wy de aandacht
op een bedrag, waaruit opgemaakt,
kan woi dan, dat in 191t een derde
marln® attaché zal worden aange
steld. Na Londen en Berlijn volgt
Tokio, naar onze meenisg Bo b»-
grooting vait Bultonlandscbe ZAken
msp.kto or ook gewag van.
Rtot. roj d» hoogere vormtör voor
zee-offlcieresi, welk® zoonln We voor
spelden, mot zeer geringe konten
kon plaaio hebben door aansluiting
te zoeken bij de boogere krljgsicbool
voor da landmacht te 's Gravanhage.
Zulks goschlcdt. We gaan vooruit in
de richting eoner vaste orgaolsutie,
maar uiterst langzaam. Zvgga drie
zee officieren zullen den eersten cur
sors volgen. Laten we hopen, dat er
een volgend j ur meer oralegenheld
komt. Bd achterstand is groot 1
INGEZONDEN.
Bu(1«d T«iantwoord«U]ktatia su Ridaitl*.
(V»n niat gafluttat* *iukk«n wotil ia «oer
nlat tanmaeavan).
De Duivel.
Se duivel! Wy kenusn hem allen
in hit roode kleed, den traditioneelen
Mephistopholo». Wjj konden h»m niet
anders dan met e*n bokspoot en een
degen op zi] tu zouden bijna gaan
geloovcn, dat de duivel goheel uit
den ip is, als wy hem niet dagelijks
in onze fj&byheid wisten. Ba duivel
- helaas I ia van alle. tyden, by
is do altyd en overal aanwezige.
Mö'.nar, do Hongaar met ztln ryke
fantasie, heeft het gewaagd den
duivel wer op hot tooueel te brengen.
Uitariykis Mephistopheles veranderd;
hö is met zijn ty<A mavgegaan. Hy
verrehijnt ons in rok met elaque,
monocuj in het oog, maar zljq geest
ia dezelfde gebleven. En zijn verder-
foiijke Invloed is geiyk als in den
tyd, toen hy nog mat Fauat op de
aarde ronddoolde.
Ban heel beltngwekkend stuk van
rijke verbeelding is dit wel zeer
moderne ipal van Frans Mólnar. Een
toonselwerk, dat ln xijn ongewone
conceptie va* het begiu tot het eic.de
boeit, «ea epsl van cprankelocid ver
nuft, nuar tegaiyk van iiepvu ei net.
Be Commissie van Kunstavonden
acht het e»n voorrecht, dat do hew
Verkade np den eereten kun«stavoöd
met tBe Bui vel" in den Helder komt.
V«rkadc's creatie van dan duivel is
'an «en varrensenda lonighoid en
fantasie. Niet ten onrechte bobben
verechillendo critici don duivel Ver-
kade's beate rol genoemd. Mö'nar'a
■pel heeft e^i by de Haze»pvUr» i
bij hot Nederlandse)! Tooorel oeu
overweldigend succe» gohad.Wijzyn
er zeker van, dat ook in Ban Hlold'ir
dit stuk zal ioolaan, vooral waar
Wilb. Buymasr van Twist, Jair.y
vau ©ogen - een jonga actrice, die
by hot dit Jaar gehouden eindexamen
vo»r de Toonselechool aterk de aan
dacht trok Henri Eeron» en Hacn
Br ft aing oen uitstekende opvoering
waarborgen.
J. B. Schuil.
Hooggsaehte Redactie l
Mig Ik van Uw blad gebruik maken
voor het volgende:
M«t vrlemleiyken dauk voor de
grootero en kleinere giften en voor
de toezeggiogfln van coatributse»,
die ik op Bfljae circulaires, die ik
voor 14 dagou aau varBchillends
Btadgonooten verzond, ontving, oor-
zoek ik met aandrang ora terug
zending van de nog niet ingevuld®.
Gaarne vestig ik nog ®t>mnaal de
aaniaeht op den wellicht nog niet
door iederesu gelezen inhoud. Terwijl
d« Jsvaanscha vrouw, in haar oi ge
lukkig bestaan, Nedlrland om hulp
smeekt, wie, en vooral wanneer meu
zelf deehters heeft, voelt geen modo-
lijdoa mot die :m®iftjfls in onzo kolo-
ntfin, die maar zontfar ken»en5i»fd«
mot m®ard«rS beklagsnawaardigo ïot-
genooten aan 'één hartaibózén echt-
geneot ten huwelijk gegeven wordon,
om aanstonds weer »v«n gemakkelijk
verworpen te worden?
Kan meu nu niet eens riehtinkjes
en kerkmuur! j is vergeten Trouwens
het Comité van Bijstond batta&t uil
ivden van voredhilUndv kerke* in don
lamte, dia daarom vrijmoedigh«iA
hebben zich te richten tot l#d«n van
Viraebillétfda gezindten. Al ia hvt
oen klein» gave, aio men maar me*
wil heipon tot verbetering vau h«t
leven der Javaaneehe vrouw.
Ik kom neg circulaires to. kort.
Baarom zou ik d« oningevulde gaarn»
terag ontvangen. Met genosgen zal
ik meerdere iuliehtingsn i?«v«d, als
er feelangotslling gevoeld wordt. Eik«,
ook do kleinst»; gave zal met dank
baarheid worden aangenomen.
Met dank voor ds plaatsing,
Mevrouw J.W. F.Wxbkbhs-
NrSMASJT.
M. de Redacteur 1
Op gevaar af ook door M gerang
schikt te worden onder: „de beste
Stuurlui staan aan ttal" verzoek ik
U toch conig» plaatsruimte in Uw wel
gelezen blad voor onderstaand?, bij
voorbaat m|n dank.
BrandeteffSD-Rsmrael.
To?n do brandfltoften-commisBto
alhier, harijo zomer, bon I der
toinfirkaart begon te distribueer»»,
dacht ik b(j myzelvo, in verband mot
do dure ga»pryzen, - dat wordt voor
menig huisgezin etn strop 1
Toen spoedig daarop bon II ward
gedistribueerd, werd «nze strop nog
grooter gemaakt; want Juist door dez«
vroegtijdige distributie gaf men de
huisgezinnen gelegenheid, alweer in
verband met da dure gasprys&n, in
den romer te| verstoken, wat voor d«u
winter bestemd is. Menig huismoodcr
heb ik gewaaVeehmwd, dat, al» afrako
de wlnfer; zich ln al zün gMtrbnzheid
doet gevoelen, zij d« groot® kans
beloope* zonder brandstoffen te zitten,
maar alweer was het bescheidhet
gas is toch zoo duur!
Be Commissie zal zeker wel rede
nen kunnen aan veereu waarom zij
zoo vroegtyd'g is begonnen met het
winterrantsoeu, misschien wel esn
afipraakjs met de handelaren, maar
M. do R. ik m«en dat de commissie
is, in dj earsto plaats voor de
ingezetenen en daarna komen de
handelaren, want mot bon III is men
door zoo te handelen op lager wal
geraakt.
Man oordeelell E-n vyfcal weken
geleden, werd bon III gvdlstribunet d
K.G. kachelkolen f 2.15, alleen
verkrijgbaar voor hen die hun brand
stoffen bntrn'kkon van da handelaren
Agaart, Abbanoa, Wed. Bakker an
Bandsma.
Op infermatie afgaand» waarom do
andera bacdelarm niet genoemd
warden, kreeg ik tot bescheidbinnen
«enige dagen zjja wij aan da beurt,
want ziet U, de kachelkolen moetnn
nog eerst arrivearen, ze komen spoe
dig. Inmiddels komt bon IY op het
appél, terwijl bet grootste deel der
ingezetenen roet bon III zl« opga-
scheept. Luuk toch, waarom niet
gvwacht dat bon III was afgewerkt,
alvorens aan bon IV te beginnen.
Met de distributie van bon III was
weder 'jen afspraak met de bandelaren,
hst kan zijn good bedosld, maar de
Oommissie zal zeker wsl wiijeni
erkennen, dat zy zich leeiyk ain den
vinger heeft gesneden."
©f er nu nog kans be»taat, dat
diegene welke bon III nor in hun
bezit hebben 80 K.G. kachelkolou
zullen ontvangen durf ik ts betwyfslon.
Men zou deze:al willen verwisselen
met eierkolen (welko kwaliteit??)
maar deze zyn ook niet genoegzaam
voorradig.
Het ziet er naar mijn btscheidon
meening M. de R., in onze gumeento
met de brandstoffenvoorzisning niet
rooskleurig uit, vooral nu de cokes
die verstrekt ls «n nog zal worden
verstrekt, ook geen prima brandstof
ksn genoemd worden.
.Hierna beter" zegt de .Eokhuizer".
Hot le te hopen 11
W. R. ZIÏS,
