COURANT No. SOOS DONDERDAG 24 OCTOBER 1918 46e JAARGANG MHgtver; O. DB BOEK Jr., Melder. Oplaag 7000 ax. AbonnementsprijsIn da stad f 1.10, per post f 1.35, Buitenland f 2.38. Losse ex. 3 cent Ad verten tl fin per regel 15 cent. Op pagina 4 van dit blad is opgenomen i flomccgd nieuws. Uit den omtrek. Tweede Kamer. De vredesstap dar Centralen. Een rade van dan Dilttohen rljkskinieller, Bo rykakanselier, prins Max van Batten, hield Binsdag eana rada in d»n rykndag, waaraan wy het vol gende ontkenen: Ba kanselier weas er allerswst op, dat de regaaring zich ten opzichte van de opvattingen voor het wel slagen van het vredeswerk slechts met groots reserve kon uitlaten. Op hst oogenblik wordt in alle landen do strijd geveerd over de vraag recbtsvreie of machtsvreio. Be op rechte voorstandera van den volken bond zien duldelqk in, dat de grond gedachte van het nienwe geloof, om lange den weg ran vrijwillige over eenkomst te trachten den vrede tus- achm verschillende landen te be waren, de beslissends proef ondergaat. Misschien zal het nieuws antwoord van «tenpresident de beantwoording i van die vraag brengen. Tet zoolang moeien wfl ona voorbereiden op twee mogelijkhedende eerste van voortzetting van dan eerlof, waarbij wij ons verweren zullen mat al de kraeht van een velk dat men tot het □iterste drbjffc. Sa da regeering zal dan ongstwffbld oek weihstBuitgche volk tet een nationale verdediging mogen oprespan. De tweede moge lijkheid le ctokwistie van den volken bond. Wanneer1 een vrede op den grondslag \*a de voorwaarden van Wilman tob stand komt, wat hoeft dit dan. te beteekeusn voor ona leven en onze toekomst Toor onze machte- poiitte zal niet meur geitten wat wy zelf voor recht bonden, maar wat in een vrjje biBprefclog iret onravyan* den da recht erkend wordt. ïin moeieiyfec zelfoverwinning voor «en trotach ou aan zege gewend volk. Tan verschillende, zijden wordt aai. gevoerd, dat de aanneming der voor waarden zou beteekenss de onder werping aaneen Bultachland vijandige rechtbank,. die de rechtskwestie uit- sluitend uit het oogpunt van haar eigen belangen zen billissen. Bit:is ntefc zoo, hmt kernpnnt van Wilson'a program is jnist de volkenbond, Hij fcsri niet .-tot stand komin, wannsor niet alle volken zich vermannen:, tet •au overwinning op zlehzelf. Ba ver- vmeniyking der r*chtsgemeeniichap eteebt. het .opgeven- van een dïel der on voorwaardelijke Eelffltandlgheid,' die tot dusver het teoken der st&ateboog' held was, zoowel van ocs^alir. van andsx-en. BlQven wy innerlijk .staan, op dengrondslag van. het nationaal •soiams, dat tet voor korten tijd de alles baheerscbeade kracht In het teven der volkeren was, dan is er voor ona geen herrijzenis en ver nieuwing. Ban blijft het gevoel der bitterheid, dat ons gedurende geslach ten zou verlammen. Maar wanneer wij hebban iogezien, dat de beteeke- nia van dezen oorlog vdér alles de overwinning vaa het rechtsbegrip ls en wanneer wij ons togen dit begrip niet verzetten, maar ons daaraan onderwerpen, niet met innerlijk voor- behoud, maar volkomen vrijwillig, dan vinden w{j daarin een heelmiddel voor de wonden van hst heden en «en taak voor de krachten der toe komst. Aan deze taak zal het Buit- sehe volk met allen ernst mede werken. kanselier begaf zich nu in eene uiteenzetting van deturvormiagon, die in de binnenlandache politiek van Buitschland bereids zijn ingevoerd. Be hervorming van het kiesrecht In Pruisen is door tegemoetkoming van da parijen tsgenovor de voorstellen der regeericg zoover gevorderd, dat de invoering van het algemeen, direct en geheim kiesrecht daar verzekerd is. Aan den Rijksdag zijn twee wets ontwerpen voorgelegd, die deze nieuwe regeringswijze moeten bt- vrgden van de grondwettelijke slag- boomen, die haar neg in den weg staan. Toor Elzaa Leiharingen heeft zieh oen BHzassar met het stadhouderschap belast met een Mrasser als staats- sesretarte. In verband met het beven- staande komt in art. 11 der grondwet eene wijziging, waardoor de Rijksdag inzake oorlog en vrede volledige medezeggenschap hetft. Teu opzichte van ds beloofde politieke en staatsburgerlijke vrijheden deelde de kanselier mede, dat boswel de buitengewone volmachten van den oorlogstijd noe niet kunnen worden gemist, de S Octoksr toegezegde be sluiten des keizers zijn uitgevaardigd. Zij omvatten niet alleen de maat regelen op het gebied der «ensuur, hut vereenigings- en vergaderings vrezen oude beperking der persoonlijke vrijheid, maar strekken zich tevens uit over de gehecle taak van de uit voerende macht, ook op economisch en sociaal-politiek gebied. Be opper bevelhebber kan geene beslissing nemen zonder dat deze door don x tykskanielior of diens plaatsvervanger is goedgekeurd. Ben vérgaands amnestie voor peil- Ueko misdrijven is uitgevaardigd.Be kanselier wees er verder op, dat al daze hervormingen ten doel hadden de politieke mondigheid van het velk te bevorderen. Niet door willekeur der ingestelde machten, maar doer gebrek aan politieken machtswil bij het volk bleef Bultsehland zoo lang •en overheidsstaat. Het nieuwe be sluit is eutataan door een beslissende wending ln de karakterontwikkeling van het volk. In het is onherroepelijk, daar wij het niet Invoeren ter wille van het buitenland of om den oog en- blikkelijken nood t» hovon te komen. Hierna kwamen de besprekingen, die Woensdag worden voortgezet. Be centrumsafgevaardigde Herold vond de wijziging van ait. 11 der grondwet niet voldoende, en wilde, dat voor eiken oorlog de toestemming van den Rijksdag noodig was Verder wilde bjj de verantwoordelijkheid van den rijks kanselier uitbreiden. Het verwijt van onmenachtiyke handelingen wees hij verontwaardigd van de hand. Besoe, dem, Ebert verzekerde, dat het volk zich het recht op zelfbeschikking niet mier zal laten ontnemen. Ook deze afgevaardigde wilde verders wijziging der grondwet, waarin de parlemen taire regaeringsvorm moest worden vastgelegd. Giten uitzonderingen op de amnestie. Ba conservatief West ar p vond de wending noodlottig. Hst vredesaanbod was doelmatig noch noodzakelijk. Vasthouden aan ds inte griteit van het Rijk, enz. President Fshrenbach het ft Woens dag de zitting om tien minuten over twss geopend. Haase (ecafb.-soc.)de laatste we ken brachten weergalooze omwanta lingca in de heole wereld. Wij ztya en blijven voortdurend togen het kapitalisme. Al vroeger hebben wij tr op gewezen, dat er in dezen oorlog zeo min overwinnaars als overwon nenen zullen zijn. Het komt er op aan, elke dubbelzinnigheid en onop rechtheid, de ernstige beletselen, te vermeden. In elk land breekt hoS verlangen door, een eind te maksn aan den afgrfseiyken oorlog. Als reeds ia de lente van 1915 de eerste vredesdraden, dia tusechen Buitschland en Engeland gesponnen werden, niet waren gescheurd, zou Buitschland er thans beter aan toe zijn. Hes staat bet daarmee, dat zich eiaie 191® en nadien ln October 1917 vredeskansen openden, die men niet liet rjjpen Ba vredasraotle (van dun Ryksdag) dient eindelijk te worden begraven, met Wilson'a stelregels fs zo niet te rijmen. Overal rellen de kronen over de straat. In conserva tieve krimpen is gezegd, dat men Puitechland niet aan de Mohtnsollern dynastie zal opofferen (levendige tegenspraak en onrust). Wij eiachen, dat elke oorlogsverklaring aan ds toestemming van dan Rijksdag wordt gebonden. Voer Wilaon loopsn we heelimaal niet warm. Zijn idee zal toch de kapitalistische maatschappij formatie niet veranderen. Be Noord-Sloeswijksche kwestie be hoort vereffend te worden alvorens tot vrades-vraasstuk te worden. Se ioetmhen der Polen zyn niet gegrond, Be bevolking moet vrijelijk uitmaken tot welken staat ze wsnacht te bc- heoren. Tiee-kanaeller von Pd-yerik moet ervan afzien, te treden ia da uiteen zettingen tueschen de partijen onder ling, evenals in een blootlegging van de politieke gebeurtenissen der laat ste maanden, die de vorige spreker zoo •ven schromeiyk eenzijdig heeft voor gesteld, Be anti monarchale buiten sporigheden, die hem glad afgaan en waarmee b]j ook vandaag weer is aangekomen, moet ik om hun zelfs wille afwijzen, en met name ook uit hot oogpunt, dat mij thans hot oogen blik niet aangebroken schijnt om zonder onze positie naar bulten in de waagschaal te stollen zulke vraag stukken te behandelen, (geroep van de onafh. socialisten). Het is geen uitvloeisel van het kapitalisme en evenmin gefckawerk, als het Bultacbe volk thans de wapen rusting zal aanschieten voor bet ergste geval, dat n.L, waarin het met ver nietiging wordt bedreigd. Over de binnenlandache politiek hebben afgevaardigden van rechts en links zich geuit. Het resultaat was ongeveer' te voorzien. Van rechts word het verwfjt gemaakt dat de regesring en de meerderheidspartijen doer overijlde en te ver gaande her vormingen de grondslagen van het staatswezen hebben aangerand en dat wy thans naar den afgrond gaan. Tan links wordt bew<serd dat alles wat wy hebben verricht en in het vooruitzicht hebben gesteld, slechts zwakke pogingen zijn tot een juiste hervorming, welke van den grond af moot worden begonnen. Wellicht ligt ook hier ds waarheid ln het midden. Hat antwoord van Oultanhland. O, lidruk la Ei|,land. Londen, 22 October. Reuter ver neemt, dat het valgende zekere op vattingen weergeeft, die men in ge zaghebbende kringen ten aanzien van den toestand heifc, die hot gevolg is van Bultacbland's antwoord aan Wil- son: Be Baltsche nota stolt zich op bet standpunt dat Wilson alleen maar ontruiming van het bezette gebied geëlscht beeft en de Buitschers gaan nog op die door. Bat is niet zoo, en dat is ein punt dat duidelijk gemaakt moet worden. Engeland kan volstrekt niet aannemen wat de Bnitschers onder vrijheid ter zee verstaan. Er zijn verschillende maritieme vraag stukken, die opgehelderd moeten werden. Andere punten, die nog niet aangeroerd zijn, omvatten de kwesties van schadevergoedingen en herstel. Dt ïsdruk Is Frankrijk. Maandagavond li het Buitache antwoord in de wandelgangen van hot Kamergebouw levendig besproken. Men vond het eenstemmig in hooger mate dan de vorige de neerslachtig heid en ontreddering van hst Bnitsche velk weergeven. Nochtans achtte men het gewild dubbelzinnig, verward en duister wat da voorwaarden voor ontruiming ei wapenstilstand aan gaat. Be Fransohe bladen zien in het Buitache antwoord eennieuwe pleister- plaats opden wegnaardeeapitulatte. Er ls geen woord in, dat die stoïsche kracht ademt, waarvan Frankryksn de andere naties in rampspoed zoo vaak getuigenis hebben afgelegd. Wat den duikbootoorlog betreft alle leden der tegenwoordige regcerinr hebben daar twee jaar lang hun zege aan gehecht on do officieren met decoraties overladen, welke die mis daden begingen'. Ba bladen teekonan do schrikbarende lafheid aan van de hoogstgeplaatate schuldigen, die zich ten behoeve van een geveinsds democratissering van het iyk weg ctjteren om de verantwoordelijkheid voor hun daden niet langer to be hoeven to dragen. Be „Mstin" achryft o. a.Nog esnige duwen en dank sy de kloekheid der geallieerden zai de beslissende zege, die we behoeven om Frankrijk ton volle to doen herleven, eens voör al ons zyn. We kunnen alleen meteen wapenstilstand meegaan, die ons aan precies dezelfde waarborgen als deze zego helpt. Homme Libre zegtMogelijk wordt hot gesprek voortgezet. Bat weten we niet, wèl, dat doorgevochten wordt. Evoneens kunnen we bevesti gen, dat we daarmee zullen ophouden, wanneer de vyand zondir omslag het hoofd in den schoot zal loggen. Be „Petit Parteten" achryft: Wat uit de nota van den 21sten over duidelijk blijkt, is dat het Buitache volk en z(ju regoering zouden willen uitscheiden zander zich de wettige en noodzakelijke offers te getroosten die men van hen vraagt. Bat is proci?» de kwadratuur van den cirkel. Ds Indruk in Bngnland. Londen, 22 October. Be avond- en provinciale bladen, keuren san ver- achteiyke afwijzing van de laatste Buitscha nota af, msar kunnen er geen bi Ijk in vinden dat de Bultsebe regeering d«n werkeiyken toestand inziet. Be «Westmiaatar Gazetto" zegt: Hot besta dat wij eruit kunnen lszon ia dit de tegenwoordige militaire toestand door de geallieerden moet worden aanvaard als de grsnu van hun overwinning en als e«n grond slag voor do eiachen, welks zij aan Buitschland willen stollen. Indien dit de juiste uitlegging is, moeten wy zeggen, dat dit volkomen onaan nemelijk is. Wy kunnen geen sta bilisatie van den tegenwoordige militairen toestand toestaan als grond slag voor den vrede. Be ,P*U Mali Gazette" zegtGeen woord van d« nota wijst op di er kenning dat Buitschland de neder laag hooft geloden, en totdat bet ge leerd zal hebben dit woord met hoofdletters te spellen, zou het dwaas heid zjjn van zijn opvoeding af te zien. Ba „Bcuriing Standard" schrijft: Wannasr Bultsehland een wapen stilstand wenscht, kan het dien allenn op onze voorwaarden verwachten en niet op de zijne. Da Indruk in Amarlka. Na de publicatie van het Buitache antwoord diende Poindarter (republi kein) oen motie iD, waarin aan h«t congres wordt voorgeatolii verdere onderhandelingen tuaschcn de Ter. Slaten en Buitschland te verbieden, tot de Buitache militaire strijdkrachten zich onvoorwaardeiyk hebben over gegeven. Washington, 22 Oct. Een ofScieole mededeoling omtrent hst antwoord van Buitschland iu op het oogenblik nog niet gsscbied, «te niet officieels verklaringen echter zijn eenstemmig in zake de hoofdpunten, n.1. dat een onmiddellijke vrede nog niet te wachten is sn dat geen wapenstilstand zal worden toegestaan dan op voor- waardon, die voor altijd het Buitscha militarisme vernietigen. Ba algomsene mneniag van de congresleden, speciaal van de repu blikeinen, is voor boilndiging dor onderhandelingen met Buitschland. Het comité voor bnitenlandsche aangelegenheden van den Senaat wenscht, dat de nota aan het oordeel der Entente zal worden onder worpen voordat Wilaon ze beant woordt. Dt houding van Wilton. Be Matin vernoemt uit New-Tork, dat do correspondent van de (New- Tork) Times ts Washington meldt: Wilson zal zich met niets minders vergenoegen dan Buitachland'z onvoor waardelijke overgave. Geen wapen stilstand ia mogelijk, zoolang Buitsch land niet zonder omwegen met Fach's •isoben inwilligt. Indien niet, dan zullen de geallieerden afwachten, tot de overwinning dezer dagen vrucht hebben gedragen. Dn Indruk In Dultithltnd. In een bespreking van de Doitsche antwoord-xota zegt de „Köinleche Zoitung": Het voernaamete punt be treft do duikbootenoorlog. Het bevel om passagiersschepen niet to ver nietigen, beteekent hot einde van den onbeperkten duikbootoorlog, waar mode natuurlijk ook de versperring van bepaalde gebieden vervallen. Het gevaar voor onze dulkbooten ls groot by den bekenden Baralong- geest van de Engelschen; de tege moetkoming aan Wilson's bezwaren betreffende den duikbootoerlog is derhalve buitengewoon groot. Wilson moet daarin onze ernstige vredeswil zien, een voldoende waarborg voor iemand, die zelf van goeden wil om tot overeenstemming te komen. Oek de ,Ktfln. Tolkszeitung" be toogt dat de verzoenende tegemoet koming van de Buitache nota en de wyze waarop deze nota la tot stand gekomen, oen waarborg bieden, dat alechts de meest nuchtere bsachou- wing van den toestand daarby voor zit. Thans moeten Wilson en de Entente tot concrete eisehen over gaan. Men zal nu spoedig alen of Foch en Clemenceau machtiger z]jn en- of Wilson asn hun zyde zal staan, wanneer doso ons deemeodigende voorwaarden wil opleggen, die met oen raeht vaardigen vrede in atryd zjjn en de kiem voor nieuwen oorlog bevatten. Be .Franfurtar Zoitung" schrijft: Indien de heer Wilson ernstig moont dat hot bloed vergisten en da vsrnie ling moeten ophouden, dan heeft hy het thans in zyn macht, door hst vaststellen van tyd en plaats, waar dan vertegenwoordigers van boide partyon gelegenheid zal worden ge geven om over do voorwaarden van «en wapenstilstand te onderhandtien. H|j zal zich »iet aan deze groot» verantwoordelijkheid kunceu ont trekken. Be „Norddeutscho Alg. Zt." zigt: Be Buitache nota plaatst Wilson op nieuw voor een kwestie van verant woordelijkheid of hy de ondubbel zinnige bereidwilligheid van Buitsch land tot den vrede als «en hefboom wil gebruiken om zya idealen te ver- wszenl|jkcn, of dat h|j buigt voor do machten, die ook thans neg de voort zetting van den oorlog verlang®^ om de toekomstige wereld volgena de baginsekn vaü macht en geweld to kunnen regeeren. In zyn antwoord, dat wij thans tegemoet zien, zal do vraag worden beantwoord of hij den vrede kan maken. Het oordeel der historie over den man, die steeds van zichzolf heeft gozogd den oorlog ter wille van den vrede te voeren, ia hiervan afhankelijk. Uii het Ooitenr. Heerenhuis. Woenen, 21 October. Iu het Heeren huis hebben Foracht en da audore burgeriyke Tsjechische leden tot don minister-president een interpellatie gericht', waarin zy van bun solidari teit met het streven naar de vorming van esn Ttjechischsn staat getuigden •a den in het keizerlijk manifest betreden weg niet begaanbaar ver klaarden. Be voorzitter Windiseh laakte d« in de interpellatie tegen Hongary», alsmede tegen het Bnitsche Rijk ge richte aanvallen (levendige bijvul). Braaf Glam Martinitz Lgde namens zyn partygenooten een verklaring waarin tegenover de interpellatie van Foraehti trouw aan Oostenrijk sn de dynastie tot uiting werd gebracht (levendige byval). Minister-president Hussarek zelde, dat het antwoord van Wilson geene- sim aanleiding wae om de voorbereide gedachtenwioeelmg als afgebroken te beschouwen. Wü zullon veeleer, Da zorgvuldige overweging van de in het telegram van Wilaon vervatte facto ren, onze vredesaciic voortzetten on tot het beantwoorden der nota over gaan. „Wy hopen, dat do vredosbs- spreking, ondanks allu in de nabijheid zyod* moeliykhddtm, h«t volk op een niet al ts ver afgelsgen tijdstip van het onzegbaar lijden zal verlenaeü". Be minister-president herinnerde eraan, dat het van tyudsher de grond gedachte det monarchie te geweest, dat al haar volken dezrifdè rechten hvbben. Baarom kan Oostelijk zich, zender zijn ingaworteldo overtuigin gen prijs te gevto, op het standpunt van Wilson'a program plaatsen. Da nieuwe regeling van onze biareu- landacha verhoudingen staat niet slechts met don vredesstap in ver band, doch ay is ook een innoriyke noodzakelijkheid. Ton opzichta van ds verhoudingen tot Hongarije, batacgdo da minister president de noodzakelijkheid van een revisie van hst vergelijk van '67 met handhaviDg van de gedachte der pragmatieke sanctie. Bo toekomstige verhouding tot Hongarije zal op grond van do rechtsgelijkheid der boide landen tot stand komen. Uit Duftschland. Men schrijft aan het „Hlbld.": Welks personen we ook spraken, die in den hotsten tyd in Buitsch land zyn geweBit, alten gewagen van de ontevreden, j», verbitterde «6«m- minr> die onder bijna alle lagen der bevolking tegen de rogeering bestaat. Het verlangen naar vrede, dat eigen lijk reeds dateert van 1916 af, na den mislukten grooten aanval by Verdun, toen het algemean heette, dat de oorlog onbeslist bleef, hoeft zoodanige afmetingen aangenomen, dat men openiyk zijne verbolgenheid tegenover de vorstelijke perionen doet hooren. Zelfs in de kleinere plaatssn, waar de gemoederen in vergelijking met do groots industriesteden kalm waren, worden de meest kranse uitdrukkin gen naar het hoofd van de regiering geslingerd. Ieder is zich bswnat van de neder laag dor Centralen. Reeds sedert •enige maanden beeft het land gebrek aan genoegzame reserves. Het mo reel dor militairen wordt gaandeweg minder. Be munitie is van inferieure kwaliteit, terwijl door gebrek aan grondstoffen alle noodigs grond stoffen zyn voor en ca reeds van hc? volk opgevorderd de hoeveelheid ook ontoereikend is. Naar onze zegsman mededeelde, heeft Kruppal hot grootste deel van zijn vrouwelijk personeel om die reden moeten af schaffen, terwijl de rest der arbeiders voor een deel «enen korteren arbeids tijd hoeft gekregen. Coilte que co Ut®, wil het volk vrede on liefst zoo spoe dig mogelijk. BINNENLAND. nieuwe leesing, Bij do Tweede Kamsr is ingediend een wetsontwerp tot het aangaan van eenvrywilligo geldleening ton laat# van het Ryk tot oen bedrag van f 850.000 000, drie honderd vijftig mlllloen gulden, tegen oen rente van vyf procent, betaalbaar op halfjaar- lykscho coupons, vorsehynends 1 Juni en 1 Baeember. Indien de insebryvingen op do vrywlllige leening aldus bepaalt do twsedo afdoeling van het wetaontwerp minder bedra gen dan f 300.000.000, wordt een gedwongen geldlet ning aangegaan, waarvan schuldbekentenissen aan toonder wor den uitgtgovei, dragende een rente van 3i V7 De verloven ingetrokken. Be tydeiyka voorzitter van don mlciBturasd, jhr. mr. Ruys de B»«- r6Dbrottck, beeft glsteroDuamiidag de volgeed» regeeringsverkhriDg afge legd Nu ds oorlog zich heeft verplaatst ua&r de onmiddelUjko nabybeid van de Zuidgrocs van ons vadorland, is do kans op hat betreden van ons grondgebied door troepen van de oor logvoerende mogendheden weder zeer toegenomen. Baardoor Is een verandering in den toestand gekomsn, door welke voor do nakoming van onzen plicht om onze neutraliteit teg»n elkeschendiEg, van welke zyde dia mocht komen, mat kracht te handhaven, zwaarder eiichoa aan ons worden gesteld. Het is van hoog balang, ook in dit stadium van den om log, dat wij daarin niet te kort schieten. Iu verband daarmede meent de regesring, d&t het blnnankort nood zakelijk kan zyn om het vermogen van ouse weermacht weder op te voeren tot een hooger peil dan dat, waarop het was {«komen door da maatregelen, in de laatste jaren go- nomen tot verlichting van den druk der mobilisatie. Er wordjn daarom, ter voorberei ding biervan, heden bevelen gegeven tot introkking van alle ver loven, met uitzondering van ds meer iangdurigo economische, studie- en zakaavsrloven. Be regeering stelt er prys op, na- drukkeiyk te verklaren, dat er geon enkele reden behoeft to bsstaan tot byzondere ongeruitnoid omtrent onze verhouding tot eon dor oorlogvoerende partijon, doch dat zy meent krach tiger to mcoten zyn voorbsreid tot handhaviug van onze neutraliteit dan tot voor esnigfi dagen noodig waa. Ds Sohelds-quaastls. Men meldt uit Londen: Een uittreksel uit de Echo de Paris, welk blad bstoogt, dat nu waaracttijn- ïyk vo«r de goalliierften het uur gekomen is om te spreken over zser belangryir» vraagstuk van Ne derland'» racht van controle op de Scheids-monding, wordt op een in het cog vallende plaats weeigegeven dóór de Star.D.t blad pla&tet er tavena eon samenvatting by van bet geboe'.e vraagstuk door een medewerker uit diplomatieke kringen. Oazs graansehapaR. Wy vernemen, dat du regeeriug 1® Nederlandficha stoomschepen, me- tando totaal 40,000 bruto ton neef gertquireerd voor de vaart naar Zuid- Amerika. Tan de Amsterdameche vloot zija hiervoor iatoomeraaacgewezon, waar van genoemd wordenHecter ($876 feruto ton), van do Kon- Nel Stoom boot MaatschappijKennemerland (4074) en Belfi&nd (4302), vaa den Kon. Holl. Bloyd. Da Scbaapvaart. To beginnen met 29 dezer zal de Kon. Stoom v aar tmaatrachappy een veertiendaagichen dienst van Am sterdam naar Kopenhagen openen. Opgebracht. By het departement van bniten landsche zaken ie bericht ontvangen, dat de zeillogger Emlna, behoorende aan de resdorlj H. v. d. Toorn to Schevoningen, naar Cuxhaven is op gebracht, daar het vaartuig in hit versperde gebied waa aangetroffen. Duiteaha sohapaa gaTataraaar®. Ter inferneering zyn ov«r de grens gekomen de sedert den oorlog te Gent ligger.de vrachtboot Gratia sn de zeelichter No-dsee. Ultkaarlng O.W.-balaatlag aaa de gameaatsa. Tan aan nieuwa ultksering aan de gemeenten uit de Oorlogswinatbelas- ting zal vóór hot einde van 1919 wel geen sprake kunnen zijn, aangezien eirat hst volgende jaar .da adviez&n van Gedeputeerd® Staten hlorovsr zullen worden ingewonnen en daarna eventueel osn desbetreffend wetsont werp by do Staten-Genoraal z»l moe- ton worden ingediend. 'sLands flaaaolln. Naar het „Hlbld." verneemt, ligt het in de bedoeling tet dekking van het tekort op den gewonen dienst, niet speciaal ds TordodigingsbelastiDg to verhoogen, doch het geboete samen stel van directe belastingen, zoodüt met name de Vermogens en Inkom stenbelasting aanmerkelijk zulten moeten worden verhoogd. Voorts zullen do reeds by de vorige Kamer ingediende belastingontwer pen vermoedelijk alle worden gehand haafd, terwijl sommige daarvan, speciaal hot wetsontwerp betreffende de tabaksbelasting; zullen moeten worden gewyzigd, teneinde de op brengst ervan te verhoogen. Ver schillend» andore maatregelen tor versterking der middelen in den vorm van verhooging van sommige belas tingen zyn nog in overweging. Eaithaidsjassan. Naar men ona meldt, zulten binnen kort &t> plannen dor regeoring werke- lykheld worden tor distiibueering van de eenheid» jes. Boze ja» zal wellicht •inde November tor beichikking van het publiek komen, zonder dat eisehen van welstand zulten worden gestold. Samengesteld uit blnconlandacho ulstorsfof, doch niet govoerd, zal da eonbsidvjaa vermoedelijk togsn f 25 worden verkocht. In Novembor zullen slechts 150,000 eenheidsjassen voor radig zyn, zoodat deze allereerst geleverd zulten worden aan hen die zo het meest noodig hebben. Ter bsootdeeling daarvan zullen stedelijk* commissies werden benoemd. Uitvaar vaa sigaren toagaataaa. Be uitvoer van B09 mlllloen stuks sigaren voer de sigarenindustrie is toegestaan. B« volkssigaren vervallen dscb daartegsno?cr moeten de fabri kanten een zeker bsdrag psr duizend sigaren bijdragen in de steunregeling voor de werklooze arbeiders. Hot Rijksbureau voor Tabak te Amsterdam heeft ratds vergader» over de hoeveelheid sigaren dte psr fabrikant mag uitgevoerd worden. Het Amarlkaanseha aanbod. Officieel. In antwoord op het in de bladen van 18 dezer opgenomen schrijven van den zaakgelastigde van do Tereenigrie Staten van Amerika hsofc do Micieter van Buitenlandechs Zakon op 21 dezer den navolgenden brief tot bot Gezantschap gericht: By Uw scbryvsn van 15 dezer hebt u my wel willen berichten, dat Uwe Regeering, niettegenstaande het tekort aan steenkool in de Voreenigds Staten van Amerika, bereid is een hoeveel heid van honderdduizend ton per maand gedurende den oorlog ter beschikking to stellen van Nederland, met de bedoeling dat daze bos veelheid door uit Nederland te zonden schepen zal worden afgehaald. Baaraan werd toegevoegd, dat de Amorikaansche Regsering dan tevens bereid zou zyn om in eene bsipreking ts treden ovor eene levering uit de Verosnigda Staten zelf in plaats van uit meer veraf gelegen landen van een aanzienlijk deel van het door Nederland >®noodigdo graan. Aan den vooravond van da onder- handelingen, die over eane algemeens economische schikking te Londen geroerd zulten worden, heeft da Nsderlandxcho Rigeering met byzon dere belangstelling van deze twee ledige needsdseling kennis genomen. Nodecland heeft gedurende meer dan vier jaren te midden van ds oorlog voerenden zyn onzydighoid op de meest nauwgezette wjjzo gehandhaafd sn haar niet zonder opoffering onder moeiiyke omstandigheden aan ds belangen der menschheid in het algstneon dienstbaar gemaakt. Het vermeent er uit dien hoofde recht op ts bobben dat voor zoover van anderen afhangt zyn volksbestaan economisch wordt mogeiyk gemaakt. En wanneer daarom in hat aanbod dar Amerikaan ach* Regeeriog bet bewys mag werden gezien van haar verlangen om hiarmede rekening te houden en het Nodorlandsohe volk in zyn behoeften tegemoet te komen, dan wekt dit voldoening en stelt de Nóderlandach» Regeering er ptjja op V dank te bet uigen met verzoek dien dank aan Uwe Regeeriog ovsr te willen brengen. 2 ooala in tuaschcn tsr&eht in Uwe mededsoling werd opgemerkt, staat het aanbod van Uwe Rageering in de nauwste betrekking tot het ge bruik, dat van de vrya Niderlandsehe achcepsrulmte, waarvan nog een deel in Amerikaansche havoni aanwezig te, kan worden gemaakt. Ba quaestte dar sehsepsiruimte nu vormt oen voornaam onderdeel vaa de alge- maene regeling, waarover de onder handelingen t« Londen zullen loopen. In verband hiermede en cok omdat i den lSlen October eene madadoeling is ingekomen van het Britsche Gezant schap, waaruit biy kt, dat de Britsche Rsgvsriüg zich mat Uw aanbod ver- eesigt, heeft do Nederlandsshe Regee ring gemeend, de aangelegenheid, waarop Uw mededacling batrekking h«»fc, naar de onderhandelingen to Londen te moeten ver wy zen en hoeft zy hare 6ed«tege®rd<?n ter conferentie ter zake van da noodige instructies voorzien. By die ondarhandelingin zal dan biyken welk gebruik van hit aanbod der Amerikaansche Rigeering zal kunnen worden gamaakt met het oog op de behoefte en de gedragsiyn dis Noderlard in verband met zijn positie heeft in acht te nemen. Ba vluahtallngao. Uit Weert wordt aan de N. Roti. Gt. gemeld Zijn wjj vorbard door de oorlogs ellende? Zien wy de gewei-lig» wereld- gebeurtenissen alleen nog maar in nmsa Wat kan het anders wezen, dat de intocht van da duizenden, die daar uit don hellebrand van vier jaren oorlog weggedreven zyn, en die zoo lang in horden, meestal te voit, de bonderden kilometers uit Noord Frankryk afgezwoigd hebben naar ons land, toch gten schrijnenden indruk maakt Je ziet hst aan, hoe zy langs trek ken in een tritsten afoet van Bra bant sclie wagentjes door den zonnigen najaarsdag, hoe de trams volgeladen, or steeds nog meer aanvoeren, en je bent blij, dat de menschen nu eindeiyk in vrede uit mogen ruston. Want wat tiftft is de vermoeidheid, vooral van die oude mannen vrouwen, van de doodsbleek», ver zwakte en zieke kindoren, zooals die maar wezenloos neerliggen en tus schen de pakken inhangen op de aardikarren - van dte oude vrouwen on mannon in rouw over hun ge- snouvelde zonen, de gezichten door groefd, waar alle leven in schijnt verstard door het noodlot. Een goed bed, zorgzame omgeving wat een zagen als zy aindeiyk altemaal onder de dekens zullen liggen. Als je hen aauspriekt, zyn zy zeer mededeelzaam in bun gracieuie, vloeiends Franscb. Zg glunderen heetemasl op, wanneer zü hun eigen taal hooren spreken. En jonge meis jes, jonge vrouwen, zy spreken reeds de taal van de oogen met onzehup- schs, hulpvaardige soldaten, al maakt de veldgryze uniform hen eerst on- gerust. Er zyn er, dte vragen mg angsttg: „zyn wy dan in Oostenrijk aangekomen Anderen zien hen voor Buitache soldaten aan, maar de een voud van manieren, de goedmoedig heid overtuigt hen weldra van het verschil en dan zyn ze biy in Holland te wezen. Ban vragen z* enkel nog maar bezorgd„gaan we nog verder, of: krygen wo n* eindeiykrust Onderweg ls de verzorging niet etecht geweest, al leefden ze meestal op oerlofsbrood met een enkel maal wat soap. Honger hebben zo niet geloden. Sommige trajecten hebben ze in treinen van veewagens afgelegd, waarin ze wol eens 24 uur hebben vortoifd zonder drinkvn. Overdag blijft bet trekken zonder pardon, ook al regent het, in hun verajofelde plunje, de schoenen verteren op don modderweg, tot z» dan weer aankwa men in sin volgend* plaats, w&ar ze sliepen op stroo ln ontrsddortie stallen en schuren, in spoor-en tram wagons. Maaf wat een vserkracht is er in dit .Franschs ras, wat hebben veten lichamelijk weinig geledenwat zijn ds meelton opgewekt gebleven, deze uitgodrevonan uit buizen, uit hun omgeving, dte bun bestaan, hun bezit hebben moeten achterlaten en nu als nomaden zóó ver dsn vreemde inge- zworvon zyn, uit ootlogsnoodl Zo verteltou, dat de luitschors, zoodra ze hun woningen hadden verlaten, op straffa van gïfusileerd te worden, er alles uit weggehaald hebben, wat maar waarde had. Eon 84 jarige kloeke g<ysaard uit Visé zei my,dat hy den dag van zijn wegvoering teruggekeerd was om nog wat papieren te balen, maar geen atuk was er moer over in zyn huis, en tevoren hadden ze steeds lange treinen voorby zien trekken van rytuigen, equipages, automobielen, van vrachtwagens hoog opgestapeld met wat er in groot» «tsdin was geplunderd. Sommigin vortelden m|j, boa hier of daar eenlgen een paar dagen mot griep of andere ziekten waren achtergebleven en dan mot koorts w«or verder moesten. Want féépan moesten ze eindeloos vorder. Ztkor een dertig waren er onderweg gestorven. Ia Valonclonnei hadden ze niet durven rusten in de ksldsrs, waar ze op ds munitie zouden moeten slapen, terwyi juist een vliegeskader van de geallieerden ds stad mst bommen bestrooide. Imigs vluchtelingen zyn er dan ook door getroffen, oen paar gedood Be schemer daalt nu over de straten van het oude stadje en nog altyd staan daar die wagentjes met geredde bagage, zitten hoil oude menscben gelaten er boven op. Ze mosten allemaal ie doctoren passssren en geregistreerd worden, en uit den aard schiet dit maar langzaam op. Langs en achter het gebouw, waar dit ge beurt, ontstaat ais het ware een zigeunerkamp. Hun pakken en zakken, hun wollen deken», hun koffers, wagentji», hun levende have, dit te alles van iedere familie z|jn eigen bazittingt je, neergezet in het gras en daar zitten ze of liggen ze op, geduldig als menschen, die aan ein nomaden leven gewend zyn geraakt. Be zieken gaan naar de hospitalen. Uitgeputte oudjes zitten er ver wezen op een aak, op een kist wichtjes sluimeren at. Maar het wordt donker, nevelachtig koud weer. Ze snakken naar een bed. Langzaam worden ze geleid naar de geïmproviseerde slaaplokalen: in •en groots fabriek zyn er kribben getimmerd, betegd met stroo, de meeaten hebben hun eigen diken by zich, spreidon die erover uit. Hoe later hit werd op den avond, met te meer luit en schik pakten de soldaten aan. Zy versjouwden de bagage en laadden die in de kanen met de vaardigheid van vak-verhui zers en ion onverstoorbaar goed humeur. Maar de leiding van hun commandant was er dan ook wél naar om hun lust in den zwaren ai beid te geven. Ba om 11 uur was dan eindeiyk tsch alles op de wagens. Tot de al lerlaatste wachtenden behoorden een jonge vrouw met haar kindji van 3 w«ken, dte simen, den dag na de bevalling, mee hun woonplaats wa ren uitgedreven. Beiden waren ver moeid maar kern gezond. 's Monichen uithoudingsvermogen is wel wonderbaarlijk. Zes uren lang had dit motdtrfja nu weer aan het tramstation zitten wachten, tot zy en haar bezittingen aan de beurt kwamen om naar de slaapplaats te worden gereden. Maandagavond te er nog een groot schip met Franschs vluchtelingen uit de Belgische kampen in de Zuid- Willemsvaart aangekomen. Aan de grens by Ittervoort zyn Binsdsg weer 175 karren met vluch telingen aangekomen, van wie de eerste honderden te Beegden werden ondergebracht. Te 4 uur liep te Roermond een tweade extra tram met ruim 250 uitgswekonen binnen, naar het zich liet aanzien hadden de paar dagen rust hen weer vry goed hersteld. Be zieken waren in Thorn achter gebleven. Ook tbana weer waren eenige goaderenwagens beladen met vaelsoortige bagage. Te Roermond is Blnsdag ook een groot aantal vluchtelingen aange komen. Tan de Z*iuw«ch-VJaamscbe grens wordt gemeld: Ten Zuiden van Brugge zouden zich 80 5 40.000 vluchtelin gen bevinden. Zy kunnen echter niet wegkomen. Naar wy nit goede bron vernemen, worden er onderhan delingen gevoerd ever Nederiandsch spoorwegmaterlsal voor deze onge- lukklgtn, waaronder greote sterfte heeraeht. Ede staan hondeiden vluchte lingen gereed, om het Lvopolds- kanaal ever te trekken. Be correspondent vsn bat „Hdbl." te Roosendaal meldt: Ik verneem zoo juist van een vluchteling nit Antwerpen, dat ds Buitschs .bswonsrs van Antwerpsn bevel ontvingen, morgen de stad te verlaten, len groote schare Franschs vluchtelingen is op weg van Ant werpen naar Nederland,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1