HELDERSCHECOURANT DE VONDELING No. 5004 ZATERDAG 26 OCTOBER 1018 46a JAARGANG Ultfl»ver: C. PB BOER Jr., HaHor. Oplaag 7000 ex. Abonnementaprijss in de atad f 1.10, per post f 1.35, Buitenland f 2.35. Losse ex. 3 cent Advertentlên per regel 15 cent. Op- tn oadergaeg vir Zor rr Mrrr an tijd vrr hoogwater (Texel). (Wintertijd.) Unnn Zon Out, op: onder: op: onder: ».to.:n-m. Zoudeg 27 A. 11.66 a, Ut 6.47 «.«O 0 *9 IJ» UAADdig 83 3.1 8.48 4 SS 1*0 3*8 Dlnidag 29 m. 16 830 WO "0 866 Woened. 30 2.13 3.37 8.63 *6* *-• 66 JJondtrd. 81 319 368 6 64 4 31 6.10 Kov. Vrijdag 1 4.W 811 668 4JB 0-- 6.43 Zaterdag 2 6018 810J3 4JT7 8 46 7.16 DE WEEK. 22 O c t o b r. Vtyf en-twintig «prtkera. Ëa ca vier langdurig* Parlement* zittingen nog geon „land iu zcat"; nog altijd doböer*Ld op dan wgden, onafzien baar grootea oceaan dar bespiegeling o?*r da levensmiddelen-voorziening, öat ia da atand van zaken terwgi ik dit ga icbrtfraD. Ba haar Schaper varmoadaHJK begrgpecd dat da motie, welk* hg dan l&en October j.1. aan hangig beeft gemaakt, niet voal kana op auccia bad, heefc baar gewgzigd. Er o.8, da alinea betreffen** da militaire voorraden uitgelicht, dia in een afzonderlyk* motia zalb«r)av*n. Ei ar Is opganoman san alinaa,aan- aricgatid op varhoogiog van bat broodrantaoan, daar da baar Schapar tot bat baaluit ia gakomao, dat „de internationale tocatand wal zóó ge wgzigd ia, dal aan apoadiga varhoo giog van hat rantsoen dringand o 7orweging verdlant". Miniata; Van IJaaalitegn heeft - weot man raedi ean schrei* gadaan tar tegemoet- koming door «xtra-rantaoen ln ,'i vooruitzicht te atallan voor jong# mentchan tuatchan da twaalf an twintig jiar. O/erlgene baafc Z.Exc. op daaexivoudigat», duidelijke en be knopte wljzt gezegd, hoe 't met hat leroottantsoan nu gaachapan ataat. Het daghat in dan OostenMaar 't licht sehynt heisas, nog lang nlat ovwal.Eicd November gsatd*Nieuw Ameteidam" waar graan balen in Amerika. Uncla Ssm batfc ona, met zyn sacbod van minitana 100.000 tou kolen per maand *n graan „op- den koop toe" (oa'uurigk togen ba hoorltyk* betaling, msar dia verechop- pen w|j nlat gaarna) op da kantarlng van haifat- an wintertijd aan schoon vergezicht geopend. Maar da conditie, ar asn verknocht, dat wg namelijk allee uitroer van levenamidde'en naar BuUscbland sultan itop zetten, werpt vunzig* roet ia bat heorigk-igkende maalWa voeren nog slachts groenten uit over da oostelijke grenzen Aanvaarden wij Vncla San'* offtrte, dan offsren wij anza neur.ralitait op. Ssn an ander brengt da Naiarlandache Redering in aea i(jd, waarop da flx&le worsteling echijut t* worden ^estraden, in aan uitermate laatiga positie. Be gedelegeerden, mat senator Coiij i aan 'c hoofd, zijn naar Londen vertrokken tot hak voeren van da economische besprekingen mat da g*associeardai. Ëi da zeventigjarig ■enator, oud minister Oramar la ba- noomd tot gezant ta Waahington. Voor aan, dia da zeven ktulrjta achter den rug heeft, ia er z#k»r beal buitengewone moed, zaar ongewone offjrïastdigheid, krachtig plichtaga- voal to» nood;g om thane, ui k aan ambt ta aanvaarden 1Maar da „leifmadt man" J. T. Cremer, met zija door sport gehard, tyzeraterk, foi.icü lichaam lijkt nog asn vijftiger. Man mag ham. - met zijne schitterende carré:* achter dan rut *>u in stcffelijkan zin algahaal onaf- bsnkaigk, wal zaar dankbaar zijn, dak h|j aan Minister Yan Ksrnebeek'e roepstem beeft willen gevolg gaven. Iqb.c .au erkontelytheid opsnbaard* z ch vinnip* kritiek naar aanleiding van deze benoeming. Mannen van ztdeigke hoogheid, van intellectueel* kracht *n van sterk plichtsbesef dienen ook an zelf* tegen zulk* dingen gepantserd t* zijn. Mtar dat de niets en niemand eparanda kritiek ons kan berooxea van denateunaan hat algemeen bslat g, door da weinige figuren van waarachtige bateokeniz, dia wij nog hebban: 't is, halaas, de waarheid. Ken atark-sprakand bawiji van da zonderlinge .mentaliteit" bij sommige kritikastor», leverde da .bolsjewiek" in onze Tweede Kamer, da heer Bavii Wijnkoop, da vriend, bewon deraar en repreientant te onzent van Lvnin (ien „Ereatz-tsaar", zooali de heer Buy* dien Vrijdag j.1. in zjja FEUILLETON. onstuimig* kabaal rode noemde). Zoo als men weet, heefc de premier den 15 Ootober in de Tweede Kamer verklaard dat het Kabinet gaarne bereid is om met ceno parlementaire commissie saam ta werken t«n opzichte van al wat de Crisismaat regelen betreft. Bat sympathiek* woord maakt* op allau «en uitnamen- den indruk. B* minister-president had ar, weet men aan doen voorafgaan da ontioezaming, dat ons volk, hetwelk nu gebukt gaat ondar da economisch* noodan recht hseft om ta weten hat .waarom" van da maatregilon, dia de R «gearing noodig acht I .Jawel 1" riep da heer Wijnkoop Uit, .past maar op dat za U gsen papier in plaats van brood trachten tos te stoppen I..." Om tegenover dergelijk wantrouwen; beter gezegd: tegen zulke taktiak om wantrouwen ta zaaien zijn kalmte te blijven ba waren, 't ie de knust van slechts enkelen, zeer-sterken Ik keer tot minister Van IJaael- s;«yn terug in zijn contact met de Tweeds Kamer. E«n dar voornaam ste passos Vin zija op 15 Ociober gehouden eerst* .distributie rade" wxi zijn verklaring, luidend dat .da Regaaring niet zal nalaten de krach tigste maatregelen te namen om dan kettingbandal ta bastiijden." Nu da wijziging vau de Bistributia-wafc 1916 door bet vorig* Kabinet is ingetrok kan, was het ministers .eerste zorg, zoo spoedig mogelijk aen wets ontwerp te ontwo/prn om verbetering in de tegenwoordige bepalingen te brengen." Bat bet Parlement gehoor zal geven aan 'a ministers roepstem om .dat ontwerp zoo sposdlg moge- lijk tot wet te verheffen," - men mag er zeker van zijn. Evenals 't thans wal vaststaat, dat da Staten- Öjnaraal hel mogelijke zal doen om te bevorderen, dat hat ontwerp- Heemakerk ter bestrijding van da criminaliteit, door althane aan ba duidend deal der vifi rondloopend» boaven op to bergen, ztar snel in bet Staatsblad kan worden opgeno men. Het gebrek aan plaatsruimte in de gevangenissen, enz., alsmede het gemis van .stevige" strafbepa lingan togen da opkooptrs zija (vol gans hat adres, dtztr dagen uit Am sterdam san minister Heemikark gezonder) de grootste oorzaken van de toaDamende mudadigh«id. Hat departement van Justitie zal .diligent" genoeg zijn. Ala bet Lagerhuis nu maar den strtyl aanbindt tegen hat de schronet* plannen verijdelende monster dor breedsprakigheid, dat hit op S Juli j.1. gehorea Lagerhuis nog me*r in zijn macht dreigt te krijgen dan met de onlangs geetorven Tweede Kamer 't geval was. Regeling, Volksvertegenwoordiging en volk moeten in dezen b-ngautgj ■amen werken. Bij het epdu.ken van de v> edesgeruchten, hot mogelijk worden dat de groote menscaen- slachting eindelijk zal worden atrp gazet, zijn da kattinghandalaart door ,«en pacischan schrik bevangen" en .angstig uit hun holen t* voorscbjjo I akomas, beladen met de voorraden, dia zij tot nu toe, loarsnd op een gunstig* gelegenheid, achterbaks hadden gehouien", zooals mon uit da Hofstad aan da ,N. Rott. Crt." schreef. De prijzen daalJ#n reeds pijlsnel. Tabak, vet, slaolie, gort, havermout, Jaagar ondergoederen, allerlei andera dingen nog waran te plots, voor de helft dar prijzen, die neg enkele dagen ta «oren warden gevraagd. Be kattinghandaiaars kwa men mat aanbiedingen, op aaebat- tacdan toon, in plaats van zich bal sturig an onwillig-prtjz g te houden. Aan Jan Publiek thans de bsurt om de hearan met hun gebakkon pier tj es" te laten zitten. Er Is zooals d* haar Staalman Yiijdagj.1. terecht »i geen naam ta gaten aan do eiland*, welke b|j ons volk door den gruwaigkan woeker is berokkend. Maar voor da haeraa kettingbanda- laars an conté.-tan loopan da .schoona dagen van Aranjuez" gelukkig tan einde. Wat da naaste toekomst ons bran gen zal - de herademing door dan vrede of da voortzetting van de ont zettend* ellende op dit oogenblik weten w|j 't nog niet. Onze Zuid- Westelijke grenzen worden door de vluchtelingen orerstroomd; de mili taiie verloven in de Zaidelijke deelen •oor PAUL TJUfMT. .Maar ik kwam hier om je iets ta vartallen wat was hat? Ik kan nlat maar donken Ik had niet moe tan komen - lk ben ziek." Maar met een uiterste krachtinspanning vcrzsmelds hg zijn gedachten. .Ik wast hat l - ik ging naar Mlriam en vond haar dood. Maar z|j bad aan zoon achtergelaten. Hat kind glim lachte togen me an mgn hart ent sloot zich voor hst hulpelooz* schap seltje en ik nam het mee." ."Wat zeg je?" vroeg Southwold met een vreemden klank in B|jn stem. ,Ik heb het kind tot me genomen en opgevoed - om het werktuig te »jjü van mgn wraak op zijn vader." .Oobden ia dat de waarheid?" .Boor eigen begaafdheid heeft zich opgewerkt, tot dat zQn eigen vader hem een verraderigken slag toebracht, dis hsm in dispts stortts." .Ie Strand mgn zoon, Miriam'i Boon Southwold's galaat zag doodsblssk sn hg bsefds o?sr al *gn lsdtn, ter- wgi hg hst antwoord afwachtte. .John Strand is je zoon je zoon zonder naam." Mat da grootst# moaits bracht Cobdan deza woorden uit, en hg had z» niet gezegd of bg zonk in elkaar. HOOFBSTUK XLVI Toan John al de couranten gelezen bad, ging hg naar beneden om met Oranston ta ontbgtan an nauwaigka waran za gezeten of Joyce, Sylvia en baar vader kwamen binnen. Zq waren allen opgewonden over de courantenverslagen en John kwam tan slotts ook onder hun invloed. Toen bet ontbgt w:s afgeloopen, wisten John an Joyce zich aen oogen blik van da anderen af ta zondaren. ,0<n twaalf uar is de candidsat- stailing. Als ar gaan tagancsndidast it, koeren wa terstond naar Londen terug. Ik ban arg bezorgd over je oom," raid# hg. .Ba pleegzuster zou telagrsfeeren wannsar hat soms minder goed mocht gaan," Zg waran hu allen ln da kamer an zg atenden zwijgend tegenover alkaar. Plotseling kaak John ap en zag, dat Joyce's oogen op hem go ▼titlgd waran mat asn uitdrukking ▼an da innigste liefde. .Jeyce, lieveling," fluisterde hg. .John, ik ben zoo gelukkig 1 Nu* besef ik pas, hoe vreeseigk alles ge weest is. Tetwgi we in die ellende verkeerden, durfde ik het eigenigk niet allea in te denken. Ik had je voor dien tgd al zao Hef, msar nu aanbid lk je met heel m|jn ziel. Het ia misschien envrouweigk om dat ta bekennenmaar lk schaam ar ma das lands moesten wordeD gestopt en nieuwe latten worden Nederland opgelegd, naast de beschetmiEg van zijn grenzen. Be nieuwe minister van Landbouw, Ny varheid an Handel - om op hem wear teruj te komen beeft tot dusver, iu zgu eerste .oQtmoeting" mot de Tweede Kamer, aen goeden indruk gemaakt. Zgn order om het afmaken van vee ter bsstrgding van het mond en klauwzeer te staken, werd vrg algemeen met groote vreugde ontvangen. Behalve de reus achtige gcldeigk* offers voor bet Rgk welke dat stelsel meebracht - de vurige besteder van bet afmaak syete»m, de hser Be Wgckersloot de Weerdeateya, kwam tot oens berake ning o 7or t wee waken van aen millioen aneen ton por week tcbsdelooseialling van het Rgkis er nog de demoraii storende uitwerking vao bet stelsel. Be zooeven genoemde afgevaardigde verzekerde dat de bearan hat vea opzettelijk besmettan om d« Rijks- duiten binnen te krggen. Zeker is, dat da .surisscrafames", da onzalige gouddorst, thans zeer velen to: haar slachtoffers maakt. Minister Van IJstelstegn bsefc, door het laten van graan aan de boeren, aan bigk van vertrouwen gegeven asn doze est* goria van landgesooten. Bat zg niet allen .engelen" zgu, men zal 't willen aannamen. M«ar óók is waar, dat zg vaak op onblligk generali- seorande, over óóa kam Beherende wg?t aan verguzence oa smalende kritiek blootstaan. Bat he>fc do cbr. historische landbouwer, da heer Helt- kamp, zgn .maidan-spetch" in da Tweed* Ksmar houdend, de vorig* waak op even leuke alp rake wijze varduideigkt. Zoo dat da rade van het boertje", om wian man aars: lachte, ean succèi werdda ministers Ruya an en Heemtkerk hem de hand kwamen drukken 1 't Zgn nu tgden van spanning, van overgarg. Me task, die drukt od de .mannen san 't roer", Is heel zwaar en moeieigk. Het accièi der Rgk* middelen over September 1918 was bg vergeigking met da Inkomsten in Sept.-'17, -- veibigdend: circa vier milllosn gulden. Maar 't is een peule schil, wanneer men denkt aan wat do Schatkiat nu bebo»ft. Over de planoen van het Kabinet ie 'c een en ander bekend geworden. Minister Aalberee, van het A'beids departement, bereidt met alle kracht dj invoering van RadenInvaliditeit* an Ziektewet voor; ook een Ouder- doms verzekering voor niet arbeiders, regeling van de huisindustrie en tecbDiecbe he.zienlng van de Onge vallen wat. M uister Bi Yries, mr. Traub's oprolgjr, is bozig o.a. aan eeo ontwei p tot verruiming van het belasting gebied dar gemtanten. Asn nog veel mearl Ba oud wstboudir van Amsterdam, tbans miniirer van Fiu&nc.ö i, laat oog geen kgka:s to» in de .cuisine" van zgn departement, Maar uitgelekt is reeds, dat Z.Exc. dankt, zelf* zeer ernstig, aan een belasting ad 10 pet. op ds advettantiei.. B*t geruent wekte all«szlna-begrg?oigce ontstemming, 't li vgftig jaar geleden, dat bet zoo gebate dagbladzegel te onzent werd sfgescbafr. Toans zouden we weer teiugkjwien op dan iu 1869 verlaten weg 1 Be ontwikkeling van het cou- Tantenbedrgf, dat tgdena de ciimis periode toch reeds mat zoo ontzet tande moeiigkbelon ta kampen had, gaan belemmeren? 't It nauwoigke te gelooven. Eu men meg meteanig vurtrouwtu hopm, dat minister Be Yries een dergeigken maatragel zou voorstellen, wanneer er gaan ander object tar belasting voor de schatkist te vinlan ware. Ia plaats van ta be ginnen met een hefflog, zóó impo pulair sis da hier bedoelde I Bat vertrouwon en de medewerking das volks heefc de premier gezegd zgn voor da Rtgeering in deze tgden onmisbaar. Zoe ia 't. En even onmisbaar is voor haar da loyale staua van da Volksverte genwoordiging. Bezs heefc zei ik straks strgd ta voeren tegen de greote vysndin van goed en behoorigk legislatikl werk: de breedsprakig beid. Msar ook is een .eisc'i dei tgds", dat het geze* der Volksvertegenwoor diging, hetwelk toch reeds wankelt, niet worde ondermycd door .visch- msrkt-scènes", als de twist tuucben niet voor. Je hebt gestreden om me van ja te verwyieren, maar dat zal je niet gelukken. Bat is alleen je trots, die dat wil en trots kan niet bestaan, waar liefde is." .Joyce, spreek 200 niet; ik mag niet zwak zgn .Jawel," fluisterde zg, en zich aan _n borst vigend, kuata zg hem op zgu mond. ,'t Helpt niet, of je js tegen ma verzat." .Een man zonder naam; aan zoon dar schande," zaide bg bitter. .Je vader beging da zonde; beu jU daarvoor aansprakaigk Hg is hiar da verliezend* partg. Bank aans wat iadara man ar voor zou willen ga-an, zulk aen zoon ta hebban als jg Als hg ooit de waarheid hoort, zal dat z§n straf zgn." .Ondanks mgn wantrouwen, voelde ik me toch altyd tot hem aaoge- trokken en ik had ook den indruk, dat bg van mg hield." .Bat was de stsm van 't bloed. Lsat ik je eens gosd aanzien. Ja, je ïgkt in enkels trekkas op bam, maar zgn gezicht mist iets den adel, die het jouwe heeft. Msar tech zal ik hem nooit haat kunnan toedra gen, want hg Ir jou vader," zeide ze. Weer volgde ein oogenblik van stilte; toen schoof za haar hand ln da zgna. .JohD, lk ben zoo diop rampzalig goweost. Verdien ik niet een boel je geluk Ben enkel woordje van jou ao da wereld is aen wereld van vreugd voor me. Ik weet dat je ernaar hunkert je armen om me de heereu Du|ja en Wgnkoop op V;y dag 18 October j 1. deed aanschouwen, Er is g'p ofitserd, d&t het moderne Parlement druk bezig is, harakiri te plegen. Wia een kabaal bgwoonde, sis op dien 18»n October in ons La gerhuis is aarg»ricbt, zal (ook al bihoort hg niet lot de vgandan van het parlementarisme) allicht den in druk hebban omgedaan, dat hst gevaar voor dien zelfmoord toch niet zoo denkbeeldig ie I Ma. Ahtonio. HetantwoordvanWilson. Washington, 28 October. De secre taris van Staat maakt het volgende bekend Van den secretaris van Staat aan den zaakgelastigde ad interim belast met do behartiging der Duitsche be langen in de Vereen. Staten: Sir. Ik heb de eer de ontvangst te bevestigen van uw nota van 22 dezer, insluitende een mededeeling van 20 Oct. van de Duitsche re geering, en deel u mede, dat de president mij opdraagt daarop als volgt te antwoorden „Na ontvangst van de plechtige en duidelijke (explicit) verzekering van de Duitsche spgeering, dat zij zonder voorbehoud de vredesvoor waarden aanvaardt, die zijn neerge legd in zijn boodschap aan het Con gres der V. S. van 8 Januari 1918, alsook de regelende beginselen (prin- ciples of setllements), aangekondigd in zijn volgende boodschappen, in het bijzondér de boodschap van 27 Sep tember, en dat zy de bijzonderheden van de toepassing daarvan wenscht te bespreken, en dat deze bedoeling en dit oogmerk uitgaan, niet van hen, die tot dusverre de Duitsche politiek hebben voorgeschreven en den tegen- woordigen oorlog namens Duitsch- land hebben geleid, maar vhn minis ters, die voor de meerderheid van den sdag spreken en voor een ovex-- weldigende meerderheid van het Duitsche volk en na eveneens de duidelijke (explicit) belofte van de tegenwoordige Duitsche regeering te hebben ontvangen, dat de mensche- lyke voorschriften van beschaafde oorlogvoering, zoowel te land als ter zee door de Duitsche gewapende strijdkrachten in acht zullen worden genomen, meent de President van de V. S.: dat hy niet kan weigeren om met de regeeringen, waarmede de V. S. zijn geassocieerd, het vraagstuk van een wapenstilstand te bespreken (to take up). Hg acht het zijn plicht echter nog weer eens opnieuw te zeggen, dat de eenige wapenstilstand, dien hij gerechtigd zou zijn ter overweging voor te stellen, er een is welke de Vereenigde Staten en de met deze geassocieerde mogendheden in staat zou stellen elke regeling te doen eerbiedigen, waartoe men zou hebben besloten en die een hernieuwing der vijandelykheden van de zijde van Duitschland onmogelijk zou maken. De President heeft daarom zyn correspondentie met de'tegenwoor dige Duitsche autoriteiten overgelegd aan de regeeringen waarmede de regeering van de Vereenigde Staten als oorlogvoerende is verbonden, met den wensch, dat, wanneer die regee ringen bereid zijn vrede tot stand te brengen volgens de aangegeven voorwaarden en beginselen, hare militaire raadgevers en de militaire raadgevers van de Vereen. Staten zullen worden verzocht om voor de tegen Duitschland geassocieerde re- ingen de noodige voorwaarden vast te stellen, welke volkomen het belang der betrokken volken zullen beschermen en aan de geassocieerde regeeringen onbeperkte macht zullen verzekeren ter waarborging en tot het doen eerbiedigen van de bijzon derheden yan den vrede, waarin de Duitsche regeering heeft toegestemd. Indien althans zulk een wapen stilstand van militair standpunt mogelijk wordt geacht. heen te alaan. 'c li je trots, die js mond gesloten houdt eu je oogen hard doet blyven. Mig er niet een beetje liefio ln komen smeekte zy. Hy was diep bewogen en zg wachtte ademloos op zgu antwoord, toen de daur openging en Sylria binnenkwam, hand in hand met Cran&ton. Zy ging hiaitig weer terug, taen zg hen zoo dicht bg elkaar zag staan, maar John riep baar. ,Ik zie, dat je bezit vanCranston hebt genomen," zeide hg glimlachend. .Mag ik je feliciteeren .Bat badt je al lang geleden kun nen doen maar ik heb nu met vader onderhandeld." ,Ea met welk resultaat?" .Alles Is ln orde, maar nu is het Pailip weer, die koppig is!' .Mgnhcer Masou heeft zgn toe stemming tot ona engagement ge geven, en hy wil me een mooie be trekking bezorgen in zgn zaak in New To:k, waar ik flink verdienen kan. Baar bea ik hem ontzagigk dankbaar voor; maar nu wil lk wachten met trouwen, tot ik een aardige som vsrdiend heb, dat li da heele zaak," zeide Pnllip, terwgt bg een zgdeUngsche blik op Sylvia wierp, waaruit duidelyk bleek, dat zg 't samen niet eens waren op .dit punt. Zg zeide dan ook dadeigk.Ik zie er de noodzakel|kheld niet van in. 't Held komt er toch niet op aanl Er is immers meer dan genoeg en Philip behoeft z'.ch niet aft# pij algen tm het nog to vormoordoron. B&aron- Indien zulke voorwaarden voor een wapenstilstand zullen worden aange geven, zal de aanvaarding er van door Duitschland het beste concrete bewijs zijn van zyn ondubbelzinnige aanneming van de vredesvoorwaarden en beginselen waaruit dc geheele actie is voortgekomen. De president is van oordeel dat hij gebrek aan oprechtheid zou toonen, indien hij niet in zoo rond mogelijke woorden uiteenzette waarom buiten gewone waarborg moet worden ver langd. Hoe beteekenend en belangrijk de constitutioneele wijzigingen ook schgnen te zijn, waarover door den Duitschen staatssecretaris van buiten- landsche zaken in zijn nota van 20 Oct. wordt gesproken, het blijkt nog niet dat het beginsel van een aan het Duitsche volk verantwoordelijke re geering volkomen is uitgewerkt, of dat er eehige waarborg is of wordt overwogen, dat de wijziging in be ginselen en methoden, waarover men het nu gedeeltelijk eens is, ook blijvend zal zyn. Bovendien blijkt nog niet dat het hart van de tegenwoordige moeilijkheden is bereikt. Het is mogelijk dat voor de toekomst oorfogen onder controle van het Duitsche volk zijn gekomen, maar met den tegenwoordigen oorlog was dat niet het geval, en met deu tegenwoordigen oorlog hebben wy te maken. Het spreekt vanzelf dat het Duitsche volk de macht niet heeft om de berusting van de militaire autoi-i- teiten van het rijk in den volkswil af te dwingen; dat de macht van den Koning van Pruisen om de politiek van het rijk te controleeren, onverzwakt isdat het beslissende initiatief nog altyd bij hen berust, die tot dusver de meesters van Duitschland waren. In de overtuiging dat de vrede van de wereld thans geheel afhangt van openlijke verklaringen en oprechte (straightforward) actie, acht de presi dent het zyn plicht te zeggen, zonder eenige poging om te verzachten wat scherpe woorden mogen lijken, dat de natiën van de wereld de woorden van hen die tot dusverre de meesters der Duitsche politiek zijn geweest niet vertrouwen of kunnen vertrou wen en om nogmaals uitc-en te zetten dat bij het sluiten van den vrede en bij de poging om de oneindige schade en onrechtvaardigheden van dezen oorlog goed te maken, de regeoring der V. S. niet kan te doen hebben met andere dan de wezenlyke vertegenwoordigers van het Duitsche volk, die verzekerd zijn van een waarachtige constitutioneele positie als werkelijke regeerders van Duitsch land. Wanneer zij (de regeering der V. S.) nu te doen heeft met de militaire meesters, den monarch en de auto craten van Duitschland, of later met hen zal hebben te doen, dan moet zy niet vredesonderhandelingen eischen, maar overgave. Niets kan worden gewonnen door de hoofdzaak onge zegd te laten." Aanvaard de hernieuwde verzeke ring van mijn hoogachting w. g. Robert Lansing. Dc N. Rott. Crt. schrijft over het antwoord Yan WilsonDit is nu al de derde nota diet Wilson naar aan leiding van het veïzoek van Duitsch land naar Berlijn heeft laten zenden, maar dit is feitelijk eerst Wilson's antwoord. Dat valt om te beginnen mee, want het stond lang niet meer vast, dat er nog een antwoord op het aan- vankelyk verzoek zou komen, het verzoek, naar men zich herinnert, om stappen te doen tot herstel van den vrede, om dat verzoek aan de geassocieerden mee te deelen, dezen uit te noodigen gevolmachtigden te zenden en een onmiddellyken wapen stilstand te sluiten. Indien, zoo zegt Wilson, hij te doen zou hebben, of maar de kans zou loopen, later weer te doen te krijgen met de monarchistische auto boten wil ik dien tgd niet zonder hem zgu, die bg aan zyn zaken zou moeten fevcn." .Nog aan 't kibbelen?' vroeg Mason, die in de dtur atoatf met een breeden glimlach op zgn gezicht. _,Cran#toü, ik geloof, dat de taak, die je wacht, als j» trouwt, meer zal zgn dan je aankunt kerel!" ,Ik wil niet, dat mgn man op zoo'n ellendig kantoor z t." Ba jongensachtige uitdrukking ver dween op Oranston's gezicht en het werd heel ernstig. ,'t Ie beter, dat we 't nu ceas en voor goid uitmaken en vaststellen," zeide hg. .Kom mee, Sylvia." .Bat kunnen we hier ook wel doen," antwoordde zy terwgi ze zich in een armstoel liet vallen. .Zooala gy wilt. Ik wou j eans precies zeggen, hoo ik erover denk. Het is neg niet lang geleden, dat ik een doeniet wa* en mya geld op had gemaakt, maar sinda ik John Strand heb leeren kennen, heb ik gewerkt en ik geloof, dat ik mgn beat heb gedaan." .Bat heb je 1" viel Jobn hem met warmte in de redt. .Maar dat allee is nog zoo kort. Ik heb om zoo te zeggen nog geen cent overgespaard en als ik er ge noegen mee nam van het geld van mgn vrouw te leven, zou ik nooit eenige achting voor mezelf kunnen hebben. Bg eiken dollar dien ik uit gaf, zou de gedachte me hinderen, dat ik niets uitvoerde." .Behalve je vrouw gelukkig ma- craten van Duitschland, dan zou „de regeering van de Vereenigde Staten geen vredesonderhandelingen maar capitulatie eischen." Dit levert geen goeden Nederlandsohen zin op wij zouden bg voorbeeld zeggengeen genoegen kunnen nemen met vredes onderhandelingen, maar capitulatie eischen. Wij hebben echter getracht ons zoo dicht mogelijk aan den En- gelschen tekst te houden, en het is ten opzichte van dezen zin ten minste duidelijk wat de bedoeling i3. Als Wilson nog mot de monar chistische autocraten te doen zou krijgen, dan zou hy capitulatie eischen. Deze uitspraak, al staat zij aan het slot van de nota, lijkt ons van veel belang, want zij geeft ons wellicht den sleutel tot de verklaring van het voorafgaande. Immers uit die opmerking aan het slot sehynt men naar het ons voorkomt *te mogen opmaken, dat Wilson van meening is, dat hetgeen hy vooraf laat gaan, niet eisch tot capitulatie is. De president zal, zoo verklaart hij in het begin van zijn antwoord, nu inderdaad de kwestie van de wapen stilstand bij de met de Vereenigde Staten geassocieerde regeeringen (Engeland, Frankrijk, Japan, Italië enz.) ter sprake brengen. Daarmee voldoet hij aan het aan vankelijke Duitsche verzoek. Hij doet dat in de veronderstelling, dat die geassocieerde regeeringen, evenals hy (Wilson), en evenals de tegenwoordige Duitsche regeering, een vrede begeer en te sluiten op den grondslag van het door den president onwikkelde program. Als wy dit goed begrypen, dan lykt ons deze verklaring een punt van overwegend belang. Wilson geeft aan Engeland enz. in overweging een wapenstilstand te sluiten en wel in een bepaalde ver onderstelling. Is die veronderstelling onjuist, dan komt er niets van dien wapenstilstand. Daaruit volgt, dat, als wèl over dien wapenstilstand wordt o n d e r h a n d e 1 d, dat dan de veronderstelling juist moet zijn gebleken, dat dan dus alle geassoci eerden zich stellen op den grondslag van de 14 punten, den volkerenbond enz. den vrede willen hebben Door deze verklaring van Wilson wordt dus aau Duitschland (bij aan vaarding van de voorwaarden voor een wapenstilstand) een vrede op de Wilson-voorwaarden in uitzicht ge stold. Niet gewaarborgd echter. Daardoor is dan metoen iaan de hand van de zooevon genoemde slot passage, verklaard, waarom hetgeen de president nu feitelijk verlangt, naar zijn opvatting niet met een capitulatie gelijk staat. Duitschland zal immers ter vredes conferentie mogen verschgnen, niet om zijn vonnis aan te hooren, maar om over de uitvoering van een ge- meenschappeigk program mede te beraadslagen. Maar nu komt het groote voorbe houd. Niet als gelyke zal Duitschland daar mogen meepraten. Want eerst moet Duitschland (door de voorwaarden van den wapenstil stand: in een zoodanige positie wor den geplaatst „gelaten" is het woord dat Wilson gebruikt), dat het onmo- gelyk den „oorlog" zal kunnen „her vatten", dat de geallieerden evenwel elke overeenkomst „die zou wor den aangegaan", zouden kunnen afdwingen. De militaire adviseurs der geassocieerden, zoo wordt dit in de volgende alinea nog verduidelijkt, zouden- zoodanige voorwaarden voor i wapenstilstand moeten doorleggen aan hun regeeringen, „dat zij den geassocieerden de on beperkte macht verzekeren, de bi- zonderheden van den vrede, waarin de Duitsche regee ring heeft toegestemd, te waarborgen en af te dwingen." Dit is dus een heel bizonder soort van wapenstilstand. Het is iets heel anders dan wat men gemeenlijk onder een wapen stilstand verstaat. Onder een wapen stilstand pleegt men te verstaan een schorsing van het krygsbedrijf, die de partijen over het algemeen laat in den toestand, waarbij zij bij het sluiten van het wapenstilstands ver drag waren. Komt er dan geen vrede tot stand, dan gaat het krygsbedrijf weer verder. Deze wapenstilstand zou evenwel kea," z»ida zymaar er was Iets zachts over baar gekomsD, iat da beftigheid vau straks geheel ver drongen had. „Bat' km ik doen, ook al werk ik. Eq als je evenzetr aan mgn geluk denkt als aan 't jouwe, dan stem j er in toe, dat ik je vaders aanbod aacnetm. Bat is alles wat ik te zeggen heb." „Bravo, mgu j mgetx," zslde Mason, „Ik ben a'lemachtlg big, dat je er zoo over dankt." „Eajij?" vroeg Fullip, zich tot Sylvia wendend. „Wanneer zou j» met dat nieuwe werk kunnen beginnen?" vroeg ze blozend. „Zoodra j t vader het me opdraagt," antwoordde hg. „Bat zal zgn de dag, nadat we in New York ?yn aangekomen. Bg nadir inzien, heb ik je toch liever daar ginds. Ban zie lk mgu kind meer. Eq na mgn dood kunnen jelui je vestigen waar je wilt. Ik ge loof, dat bet tgd is voor de candi daatatelling," zeide hg op zgn horloge tiende. Een paar uur later wiet John, dat bg opnieuw afgevaardigde was voor North Loamthire, want er had zich geen candidaat tegenover hem ge steld. Een groei e menigto was voor het Stadhuis saamgeloopeu en toen hy naar buiten kwam, werd hgimet daverend gejnlch ontvangen. Onder dra lunch in 't hotel regende het al telegrammen met gelukwen- schen. Toen hg de namen van torn- niet slechts dienen om de gelegenheid tot praten over den vrede mogelijk te maken, hij zou reeds in allen deele op het vredesverdag vooruit loopen. Hij zou moeten maken, dat Duitsch land na het sluiten van den vrede - geen macht .meer zou hebben den oorlog te hervatten (laat staan vóór het sluiten van den vrede, indien de onderhandelingen niet naar Duitsch- land's zin loopen), en dat de entente na het sluiten van den vrede - de macht zou hebben alle bepalingen van dien vrede, zoo noodig, af te dwingen. Als Duitschland zulke voorwaarden voor een wapenstilstand aanneemt, geeft het zich dus van te voren over, met slechts deze beperking, dat Wil sou in de veronderstelling verkeert, dat de ententemogendheden een vrede volgens zyn program zullen willen sluiten. De president eischt dus Yan Duitsch land een militaire overgave apriovi, op goed vertrouwen, dat de geallieer den het niet te bont. zullen maken. Eu, terwijl hij van Duitschland onbe perkt vertrouwen in de geallieerden eischt, verlangt hij aan den anderen kant dat Duitschland als geen ver trouwen waardig zwaar geboeid ter vredesconferentie zal verschynen. Zelf inziende, dat hy daarmee heel ver gaat, voegt hij aan zijn eischen een zekere verontschuldiging toe, die we al hebben besproken. Waren het de oude machthebbers in Duitschland, met wie hg te doen had, hij zou capitulatie moeten hebben. Die oude machthebbers zijn nog niet secuur genoeg opgeruimd, zoo betoogt hy derhalve moet hij nu wel iets eischen, dat niet zoo heel veel van een capi tulatie verschilt, dat een capitulatie is, getemperd door een vooruitzicht. Hierin sehynt ook nog een wenk te schuilen, indien de Keizer cum suis nog verder werd gekneveld. Dan komt er ten slotte het voor behoud by„als de geallieerden zoo'n wapenstilstand uit militair oogpunt dienstig achten." Als Duitschland deze voorwaarden van den wapenstilstand (die het ook in vredestyd machteloos moeten maken) aanneemt, zegt de president, dan is dat het beste bewys, dat Duitsch land het program van Wilson on dubbelzinnig aanvaardt. Het kan zijn maar het zou toch wel wat heel zyn, om - omgekeerd - te willen zeggen, dat als Duitschland zich niet van te voren ovorgeeft - dat dat een bewijs zou zijn, dat bet zich niet op Wilson's program zou willen stellen. Voorloopig dus onderhandelingen onder de geassocieerden. Eerst als die zijn afgeloopen en tot resultaat hebben gevoerd, zal het woord weer aan Duitschland zijn. Oi Framchs locialistia an da vredesvoorwaarden. In de „Humanitó", het officieele Fransche socialistische dagblad, dat sedert het jongste Fransche socia listen-congres van hoofdredactie ver anderd is, komt het Kamerlid Ernest Lafont in een artikel „Een provocatie" in heftige woorden op tegen degenen in Frankryk, die van Duitschland een onvoorwaardelijke overgave wil len eischen. Op de muren van Parijs was eeu manifest van een „Burgerbond" aan geplakt, waarin gezegd werd, dat er niet onderhandeld moet worden, dat er geen schikking getroffen moet worden, maar dat Duitschland het bewijs van zijn berouw moet geven en dat het moet komen tot een onvoorwaardelyke capitulatie. Lafort noemt dit aanplakbiljet iets afschuwelijks (abominable). Hy zegt verder letterlijk: „Wy bevinden ons op een uur, waarop alle verkoopers van slechte patriotische alcohol de menigte dronken trachten te maken in het belang van hun kwade doel einden. Laat ons waken, laat ons woord voor woord, daad voor daad geven. Door deze stompzinnige overdrij vingen en grove uitdagingen, werkt die Burgerbond „pour le Roi de Prusse". Het is onzen plicht dien bond te bestrijden en te brandmerken". De „Temps" van den volgenden dag, 20 October, komt tegen deze taal van Lafont op en spreekt over hem en zijn geestverwanten als van „eenige liefhebbers van een vrede zonder overwinning, die nog ver dwaald zy'n in de rangen van een Frankryk, dat bij het geluid vau onze suceessen van vaderlandsliefde trilt". mig* afzenders las, kwam er een bitter* glimlach op zgn gezicht, want zg jolst hadden hem de meeat tastbare bewgz»n van! hua ongeloof gegeven. Toen hg klaar atocd om naar den trein te gaan, kwam er nog een bezending. Hg ateric ze on geopend in zgn zak met het plan zo ln den trein naar Londen te lezen. Mason had een salonwagen besteld,' die achter aan den sneltrein gehaakt werd en op bet perron vond John een aantal politiek* aanhangers, met wie hg genoodzaakt was zich t* onderhonden, totdat de trein vertrok. Nadat hg een sigaar aangestoken had, hsaide by de ongeopende tel*- giammen te voorschijn en een der eerste, die hg in banden kreeg, deed hem plotseling verbleeken. „Kom dadeigk naar Bowning Street, Oobden hoogst ernstig ziek hier - Southwold." Het was niet alleen de angstvoor zgn pleegvader, die hem kwelde, maar ook dieni aanwezigheid in hat huia van den premier baarde hem zorg. Waa Cobden daar gegaan met het voornemen Southwold over hem, John, te epreken? Na een oogenblik aarzeleni gafjig het telegram aan Joyce, daar hg 't beter vond, dat zg wist, wat er ge beurd waa, want de mogeigkheld bestond, dat zg bg bun aat komst zenden hooren, dat Cobden dood waa, (Wi|d) vamlcdd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 5