f 36 00.
COLÏOf.Kanaalweg
I Dames prima qualiteit|
f 3.15.
OVESHE
Bames-Costuums,
Laatsle berichten.
ft
COLTOF.Kanaalweg
Dames Mantel-
COSTUUMS
f 16.50.
modems en prime stof,
PLA»TSEL'J< WEUWS.
Wegens het veelvuldig voor'
bomen van de Spaansche griep onder
de leerlingen en het onderwijzend
personeel, zijn de Rijksnormaallessen
alhier tot 16 Nov. a.s. gesloten.
Bij onderhandsche aanbesteding
werd de bouw van een brikettenfabriek
aan hetWroot Noord Hollandsch kanaal
gegund aan den aannemer H. Riemer
voor de som van f37874. Levering
in 60.dagen.
Qsfdinzamoling
Franschi vlucnt»iingan.
Heden en volgende dagen zullen de
dames, die zich beschikbaar stelden
om met lijsten langs de huizen gelden
voor de Fransche vluchtelingen in te
zamelen, haar arbeid aanvangen. Wij
hopen, dat de burgerij in ruime mate
geeft. Laten zij, die niet thuis zijn,
hun gift gereed leggen, opdat men
niet tevergeefs aanschelle. En mogen
allen overtuigd zijn van de dringende
noodzakelijkheid van deze collecte
en hun gift daarmede in overeen
stemming zijn
Tweede W>nt8rconc«rt,
Het tweede der reeks wintercon-
certen, door hetsymphonie-orkest
van de Stafmuziek der Kon. Marine
te geven, had Dinsdagavond plaats
en door uitvoering en programma
was het een concert, dat met roem
in de annalen van het corps zal wor
den vermeld. Want zoowel Mendels-
sohn's Ruy Bias ouverture als diens
vioolconcert, de twee groote num
mers vóór de pauze, bekoorden door
de liefelijkheid der muziek en de
uitstekende uitvoering. Een' fraaie
militaire marsch van E. Elgar, welks
bekoring zat in de eigenaardige
klankschoonheden en het eenigszins
vreemde rhytme, dat vele Engelsche
componisten kenmerkt, opende het
programma. De ,Ruy Bias" biedt
vele schoone en uitermate fraaie
passages. De heer Pala vertolkte
Mendelssohn's Vioolconcert in e-mol
en was daarin goed op dreef. Het
is misschien voor menigeen wat
lang, maar het blijft bijna steeds
boeiend. Geestig is het allegro molto
vivace, het laatste gedeelte van het
werk. Een welverdiend applaus be
loonde den solist.
De volgende week 15 November
geeft, zooals .men weet, de heer Pala
een concert met zijn zuster, Bella
Pala. De heer Arie van de Weg zal
daarbij d« piano-begeleiding spelen.
Na de pauze kregen we Mozart's
ouverture „Die Zauberüöte", her
haling van de vertolking van Dins
dag j.1. op het volksconcert. De lief
lijke „Siegfried-Idyll" van Richard
Wagner volgde. Wagner heeft in
deze compositie verschillende motie
ven uitzijnopera„Siegfried"verwerkt.
Siegfried is de beroemdste held uit de
Germaansche sage. Hij trok, volgens
het verhaal, uit om den schat der
Nevelingen (lieden van het land der
nevelen, der onderwereld) te veroveren,
doodde den draak Fafnir, die dien
schat bewaakte, en dronk diens bloed.
Hierdoor vermeerderde zijn krachten
beveiligde het zijn lichaam tegen
wonden, terwijl hij, door den geroofden
schat onmetelijk rijk werd. Hij weet
nu voor zijn zwager Gunther de
walkure Brunhilde te bemachtigen,
neemt de gestalte aan van Gunther
en rijdt door den vlammenburcht, die
haar verblijfplaats omgeeft, en brengt
haar zoodoende in Gunther's macht.
Als Brunhilde te weten komt, dat
het niet haar man, maar Siegfried
was,die haar verwon, laat zij Siegfried
door een broeder van haar echtgenoot
dooden, doch volgt hem zelf in den
dood door zich op den brandstapel
te doorsteken.
De opera Siegfried vormt deel van
een zoogenaamde trilogie, waarin
-.Wagner verschillende gedachten uit
oude mythen verwerkt heeft. Zijn
muziek wijkt in menig opzicht af van
de oude, conventioneele vormen zco
is Wagner de man van de Leitmo-
tiven, d.w.z. dat een bepaalde melodie,
door hem ingevoerd, gedurende bijna
het geheel werk telkens zich herhaalt.
De „Siegfried-Idyll" is geschreven
ter eere van de geboorte van Wag-
ner's zoon, dien hij naar den held
der sage Siegfried noemde. Met zeer
geringe middelen de orcheetbezet-
ting is slechts klein, bereikt de meester
lii.r een schoon effect. Met een zeir
rustige viool-melodie, begeleid dooi' bas
en violoncel, vangt het werk aar., wel
dra overgenomen en aangevuld door
fluiten, hobo's en clarinetten. Het
geheele kenmerkt zich door wellui
dendheid en lieflijkheid, hoewel ook,
als in zoovele werken van Wagnei'
het zwoele, erotische element niet
ontbreekt (men lette op het plotsej
linge hartstochtelijke uitbarsten der
violen). Ook zal men telkens weer
het Leitmotiv hooren doorklinken.
Dit nummer wordt aanstaanden
Dinsdag weder op het volksconcert
uitgevoerd.
Met een fantasie op Jan Blockx'
opera „De Herbergprinses" werd het
concert besloten. In deze oorlogsjaren 1
is dit Ylaamsche wérk weer wat meer 1
naar voren gekomen; ten onrechte
was het, althans voor wat ons land
betreft, opgeborgen in de archieven
der vergetelheid. Blockx is een geniaal
componistzijn werk heeft sterke
nationaal- v laamsche eigenschappen,
is melodieus en oorspronkelijk. In
dit fraaie werk kwamen deze eigen
schappen sterk naar voren, waardoor
het een waardig slot werd van dit
alleszins fraaie concert.
Hetzelfde programma wordt Dins
dag a.s. op het Volksconcert uitge
voerd.
Hetzelfde programma wordt Dins
dag a'.'s. op het Volksconcert uitge
voerd.
Eerste lezing A. Q O
Inderdaad, dr. Ketner had gisteren
avond gelijk, toen hij de afwezigen
op den eersten A. G. O.-avond dubbel
beklagenswaardig vond, slachtoffers
van de griep, waren zij nu ook
verstoken van^deze genoegelyke en
leerzame lezing van den heer mr.
Salm over „het vervoerwezen tot
aan de 19e eeuw". De griep was
oorzaak, dat betrekkelijk veleu afwezig
vfaren, want het bezoek was niet
Zóó als wij dat den afgeloopen winter
gewend waren.
Ook de voorzitter, de -stichter en
ziel der vereeniging, zooals de heer
Ketner het uitdrukte, namelijk de
heer Van Coiwelaar, was zelf lijdende
aan griep, waardoor hij niet aanwezig
kon zijn. De taak eeu inleidend woordje
te spreken, rustte nu op dr. Ketner,
die dit met een enkel woord deed,
den wensch uitend voor een spoedig
herstel.
Op gezellige en geestige wijze hield
de heer-Salm nu de aangekondigde
causerie. Haar ook maar epnigszins
volledig in een kort verslag weer te
geven, is ondoenlijk, maar dat zij in
den smaak is gevallen en de aan
wezigen geboeid heeft, is wel zeker.
De geschiedenis van het vervoer
wezen is bij uitstek interessant.
Leerboeken kan men er niet over
raadplegen, slechts moet men ver
schillende1 bronnen, tijdschrift-artike
len e.d. opdiepen om een historisch
overzicht te krygen.
Uitteraard is de geschiedenis van
het verkeer te water wat eentoonig.
Immers, het beginsel ervan is door
alle eeuwen hetzelfde geblevenuit
het primitieve vlot ontstond het
primitieve schip en bovendien vindt
men van die alleroudste water-ver
voermiddelen bitter weinig in de
geschiedsch liften terug.De alleroudste,
bekende vloot dateert van 1650 vóór
Christus, en natuurlijk was het een
oorlogsvloot, zooals alles wat in dezen
werd toegepast, voor het eerst als
strijdmiddel zijne toepassing vindt.
We zien dit alweer bij de vlieg
machines, die zich eerst na dezen
oorlog ontwikkelen zullen tot groote
verkeersmiddelen. Die allereerste
schepen waren bemand met roeiers
slaven). Eerst veel later, bij Hauserus,
vinden we weer melding gemaakt
van een vloot van meer dan 1100
schepen.
De geheimzinnige tocht der Argo-
nanten is het tweede geschiedverhaal
en daarna een reis om Afrika in de
zeer primitieve vaartuigen van die
dagen. Op levendige en geestige wijze
beschreef de schr. ons dezen tocht
langs de kust, zonder kompas, zonder
zeekaarten, met groote stoutmoedig
heid ondernomen.
Hierop volgt het bloedtydperk der
Romeinen, en daarna zakt plotseling
de gansche beschaving ineenmen
moet als het ware alles van nieuw
aan weer opbouwen. In ons land
krijgen we do Noormannen in hun
primitieve schuitjes, en geleidelijk
ontwikkelde zich de scheepvaart.
Onze nationale roem is het, dat wij
ten opzichte van de scheepvaart de
pioniers van Europa zjjn geweest.
Een gansch ander beeld geeft de
ontwikkeling van het vervoer te land.
De middelen van vervoer zijn veel-
zijdigeroorspronkelijk was het paard
of de olifant het lastdier en geleide
lijk is het rollende voertuig met het
wiel ontstaan. Die uitvinding van het
wiel vooral is merkwaardig, omdat'
de menschelijke uitvindingen, alle
aan de natuur zijn ontleend en in de
natuur geen enkel voorbeeldvan een rad
voorkomt. Daarom is de onbekende
uitvinder van het wiel een genie
geweest zoo groot als wij thans niet
één bezitten.
Uit de toepassing van het wiel
ontstond de wagen, en. al weer was
de 'eerste wagen een strijdwagen, die
in den oorlog gebruikt werd. Eeuwen
en eeuwen is dat zoo gebleven, bij
de Assyriörs, Babyloniörs, Grieken,
kortom alle andere volken. Als middel
van vervoer werd de wagen niet
gebruikt, alleen hierom al niet, omdat
er totaal geen wegen waren.
Eerst de RomeiDen brachten hierin
verbeteringzij legden tal van wegen
aan, wegen die solider waren dan
onze tegenwoordige, getuige de nog
bestaande via Appia van Rome naar
Brindisi.
Maar met het Romeinsche ryk
viel Europa ineende donkere mid
deleeuwen kwamen, waarinde mensch
heid sliep en er niet aan dacht ver
keerswegen aan te leggen. Dan komt
de renaissancede wedergeboorte en
ontstaan, zij het ook zeer primitieve
verkeerswegen.
Op uiterst onderhoudende en boeien
de wijze, met tal van anecdoten
gelardeerd, verhaalt spr. ons uit dien
tijd. Het reizen was uiterst moeilijk
en kostbaar, het was eigenlijk waag
halzerij op reis te gaan. Spr. knoopte
hieraan een geestig pleidooi voor
vrijhandel vast, door er op te wijzen,
dat de tegenwoordige inkomende
rechten door de staten geïnd, in
wezen eigenlijk niets verschillen van
hetgeen in die dagen de roofridders
deden, die eveneens de reizende koop
lieden dwongen tol te betalen bij het
betreden van hun gebied.
Zooals gezegd waren de wegen
erbarmelijk slecht, zoodat het reizen
weinig te beteekenen had. In wezen
was het verschil tusschen oudheid en
middeleeuwen dan ook zoo groot niet.
Geleidelijk voerde spr. zyn gehoor
zoo de eeuwen door. De toestand
verbeterde niet of weinig; nog in
1700, zelfs vlak aan de 19e eeuw
(1795) was het reizen gevaarlijk en
kostbaar. De negentiende eeuw bracht
eerst radicale verandering door de
uitvinding van het stoomwezen. Hier
van te vertellen ligt voor hedenavond
buiten het bestek.
Na een korte pauze hervatte spr.
zijne voordracht door aan de hand
van vele fraaie en interessante
lantaarnplaatjes veel uit zijn causerie
te verduidelijken, aan te vullen en
toe te lichten. Onder de plaatjes, die
vertoond waren, waren vele vaak
fraai-gekleurde afbeeldingen van oude
gravures, teekeningen, photo's enz.
We zagen de bekende Eskimosleden
met de hondende poolsleden met
hunne bespanning' van honden, ski-
loopers,deoud-Hollandschetrekschuit,
Romeinsche en Grieksche wagens,
fraaie, maar primitieve koetsen en
Slepers uit de middeleeuwen en den
tijd der Fransche koningen, enz., enz.,
te veel om op te noemen. En overal
had spr. een geestig en boeiend woord
bij, dat de aandacht gespannen hield.
Aan het slot zijner lezing gekomen,
wees hy op de dichtregelen van Al bert
Verwey, gebeiteld in Berlage's nieuwe
beursgebouw: „D'aard wordt nu één,
de volk'ren zijn als groepen,1
betoogde hoe men gemeend had, dat,
nu het wereldverkeer zoo ontzettend
was toegenomen, dit verkeer den
wereldvrede zou brengen, hoop,
die is gelogenstraft door de feiten
van dezen gruwelijken oorlog.
Maar als straks de thans nabij
zijnde vrede geteekend is, zal het
wereldverkeer zich herstellen. Moge
het zijn, niet in de eerste plaats voor
den handel, voor het verplaatsen van
menschen, maar vóór het verbreiden
van naastenliefde, van onderlinge
waardeering. Moge het den horizon
verbreeden en verruimen, opdat wij
allen leden worden van éio bond
van broeders, die bouwen aan het
geluk van den mederhensch!
Luid en hartelijk applaus beloonde
den spr. voor zijn fraaie voordracht,
en de heer dr. Ketner, die den spr.
een woord van dank en een tot
wêerziens toeriep," had wèl gelijk, toen
hij zeide dat de afwezigen dubbel
beklagenswaardig waren. Wij allen
hopen, dat de heer Salm een volgend
winter nóg eens terug komt.
E«p»rsnto.
Op 4 November j.1. is alhier ter
plaatse, aanvankelijk met 15 leden
een Esperanto-club opgericht, ten
doel hebbende het beoefenen
verspreiden dezer wereldhulptaal,
zoowel door gezellige conversatie
als door het geven van cursusavonden
voor min- en meergevorderden. Het
bestuur is samengesteld uit 5 leden
De cursus voor min- en meergevor
derden wordt geheel kosteloos ge
geven, alleen het aanschaffen van
leermiddelen wordt noodig geacht.
Dank zij de welwillehde medewerking
van het hoofdbestuur van V. O., kon
de contributie voor de leden |uiterst
miniem gesteld worden. Iedereen,
burger als militair kan tot de club
toetreden.
Zie verder de advertentie in dit blad.
De logger „Scandinavië", die
op 17 October j.1. bij Texel strandde
is, na op Texel gelost te zijn, door
de sleepboot „Ursus" alhier binnen
gesleept.
Londen, 6 Nov. Officieel ochtend-
bericht. Noordelyk van de Sambre
zijn onze vooruitgeschoven troepen
tot voorbij het bosch van Mormal
doorgedrongen en hebben den hoofd
weg Avesnes-Bavai bereikt. Weste
lijk van Bavai, alsmede op andere
deelen van het slagfront zijn vorderin
gen gemaakt. Er werd opnieuw een
aantal gevangenen gemaakt.
£ng*lsche bladen o*er WiSson's
boodschap.
Londen, 6 Nov. De avondbladen
begroeten den boodschap van Wilson
aan Duitschland met hartelijke in
stemming en betoogen, dat het
voorbehoud der geallieerden over de
vrijheid der zeeén geen enkel element
van niet-instemming in zich sluit.
De Londensche correspondent van
de „Manchester Guardian" schrijft:
Men acht het hier niet wenschelyk
om bespiegelingen te houden over de
aan Duitschland te stellen wapen
stilstandsvoor waardeuniet hard zullen
zijn en dat zij onzen extremisten
zullen mishagen.
Uit ouitichland.
De Duitsche rijkskanselier spoort
in een manifest het volk aan tot
kalmte en eendracht.
DE OORLOG.
terugtocht der Duitschers
Parijs, 6 Nov. Officieel avondber
De Fransehen zijn onvermoeibaar
heel den dag de Duitschers blijven
vervolgen. Op het breede front
tusschen Sambre en Maas hebben
de Fransche legers, plaatseli_
tegenstand brekend, een belangrijken
vooruitgang gemaakt, op bepaalde
punten meer dan 10 K.M. en tal van
plaatsen met de burgerbevolking
bevrijd. De Duitschers moesten, door
de Fransche voorhoeden verontrust,
bij hun overhaasten terugtocht ka
nonnen en een aanmerkelijke hoe
veelheid materiaal in den steek laten,
hetgeen n<?g niet kon worden geteld'.
Overal zijn den Franschen gevangenen
gebleven.
Ten O. van de Sambre hebben, zij
de oostelijke zoomen der bosschen
van Nouvion en Begnaval bereikt.
Verder zuidwaarts namen
Fontaine-les-Tervins en de stad
Vervins, ten N. waarvan de voor
hoeden oprukken.
Aan gene zijde van de Serre houden
ze Hary en la Cerrerie bezet.
Meer naar het O. schoven de
Franschen na Montcornet' te hebben
bezet, hun linies tot voorbij le Hocquet
Renneval en Dolignon. Het Italiaan-
sche korps dat nauwe voeling met
hen houdt, heeft met geweld van
wapenen de Hurtaut overschreden en
ondanks het hardnekkig verzet Rozoy-
sur-Serre vermeesterd.
Op het front ten N. van de Aisne
staan de Franschen op meer dan
12 K.M. noordelijk van Chateau-
Porcier op de algemeene linie Hardoye,
zuidrand van Chanmont, Porcier,
Doumely, Degny, Herbigny en de
spoorlijn van Rethel naar Liart. De
stad Rethel is in de macht der
Franschen.
Met bewonderenswaardige aandrift
verder noordwaarts, stootend, hebben
ze tegen vier uur in den middag
Dyonne op zes K.M. benoorden Rethel
bereikt. In deze streek heeft de
Fransche ruiterij gechargeerd
daarbij een batterij van stukken van
77 ml benevens een van stukken
van 105 mM. genomen, waarbij ze
drie officieren-kanonniers gevangen
namen en bespanningen bemach
tigden.
Verder rechts rukten ze op de
algemeene linie op Vauzelles, Au-
boncourt—Vauzelles, Storcy—Bau-
thémont. Ecordal op zes K.M. ten
N. van Attigny, Gruncourt, Jonval,
Chagnyles - Amont.
In de streek ten W. van de Bat-
hebben ze na Vendresse -en het
beboschte terrein ten N. daarvan te
hebben veroverd, hun linies tot aan
Amicourt, hetgeen hun behoort,
vooruitgebracht.
Londen, 6 Nov. Officieel Ameri-
kaansch bericht. Tusschen de Bat
en de Maas zet het eerste Ameri-
kaansche leger tegenover den krach-
tigen tegenstand zijn opmarsch in
noordelijke richting voort. Onze
troepon staan in het bosch van
Limon, terwijl de linie zich uitstrekt
van Flata over Maisoncelle naar
Chemery, tot de linie aan de Maas,
welke wij thans van het bosch van
Hospice tot Sassey, op de heuvels
beoosten Milly en vervolgens tot
Dun bezet houden.
Door het ontslag van den opper
bevelhebber heeft de regeering ge
toond, dat het haar ernst is met de
vernieuwing van het bestaande stelsel.
Dat nü toch nog een motie ingediend
is, geschiedt omdat er een tegen
strijdigheid is in het ruimer toestaan
van verloven en de mededeeling van
den minister, dat het gevaar voor
schending der neutraliteit nog even
groot is. Met de motie-Kruyt kan
spr., zoolang die niet toegelicht is,
niet
UIT OE PERS.
De rede van den heer
Troelstra in de Tweede
Kamer.
Het Hbl. meent, dat de heer
Troelstra ons land, en vooral de deelen
van ons land, waarop buitenlandsche
annexionisten een begeerig oog ge
slagen hebben, geen goeden dienst
heeft bewezen door de woorden, die
hij Dinsdag in de volksvertegenwoor
diging heeft gesproken. „Woorden,
waaruit, opnieuw bleek hoe bij dezen
volksleider elk belang ondergeschikt
is aan het streven naar politieke
macht, dat is dus aan het verwerven
van de volksgunst."
Het Hbl. kan, de opmerkingen
van den heer Troelstra samenvoegend,
er geen andere uitlegging voor
vinden dan dat wij ons tegen geen
enkelen inval, tenzij van een zwak
keren wat wel uitgesloten is -
moesten verzetten. „Het is ons met
den besten wil ter wereld niet
mogelijk een andere uitlegging aan
des heeren Troelstra's beweringen te
geven."
Na er op gewezen te hebben dat
de woorden over de weinige paraatheid
van ons leger wel onjuist zullen»zijn,
en deze de op buit beluste mogendheden
als het ware uitnoodigingen te doen
wat zij graag zouden willen doen,
vervolgt het Hbl.
Wie goed begrepen heeft, dat de
geassocieerde mogendheden een vrede
met Oostenrijk willen, die in niets
achter staat met den zoo gehekelden
vrede van Brest Litowsk, wie
grepen heeft dat de malste imperialis
tische eischen van Italië, die met
recht en nationaliteitsgevoel volstrekt
niets te maken hebben, door de stryders
van het zelfbeschikkingsrecht der
volkeren worden aangemoedigd en
ondersteund, die moet voelen dat
onze intrigiteit in het gevoel voor
recht en de fraaie idealen der gea
cieerde mogendheden een onvoldoende
waarborg vindt. Die waarborg wordt
zéér veel groóter, indien wy weten
dat onrecht tegenover ons niet dan
ton koste van strijd gepleegd kan
worden. Het is een geheel andere
zaak voor de vergaderende imperia
listen van den „volkerenbond" het
„zelfbeschikkingsrecht" aan een deel
van Nederland te ontnemen, wanneer
zy weten dat hun eisch beantwoord
zou worden met een vriendelijk
papieren protest van Nederland en
een verklaring van mr. Troelstra,
dat een militaire, strijd in ons nadeel
zou uitloopen, dan wanneer zij be
seffen, dat zulk een daad ook in de
uitvoering geheel gelijk zou moeten
zijn aan de invasie van België in 1914,
Het zijn waarschijnlijk geen droom
beelden, die wij naar voren halen.
De psyche der staatslieden, die thans
den vrede aan Europa willen bréngen,
is zoodanig, dat de mogelijkheid vol
strekt niet is uitgesloten, dat toege
geven zou kunnen worden aan het
drijven van imperialistische Belgen,
die stukken van ons land zouden
willen rooven en duizenden Neder
landers zouden willen dwingen tot
een door hen weinig beminden volks
gemeenschap te behooren.
Niets kan een dergelijke daad meer
in de hand werken dan flauwhartige
woorden als door den heer Troelstra
gesproken. Niets zal met grooter
zekerheid dat gevaar afwenden, dan
het vastberaden besluit van het geheele
weerbare Nederland, dat met de wape
nen in de hand de integriteit van ons
land zal worden gehandhaafd.
TWEEDE KAMER.
Zitti g van Wounadag 7 Novambar.
(Vervolg van, het verslag op pag. 4.)
De Minister moet het verlof niet
meer zien als een gunst, maar als
een onderdeel van den dienst. Kan
de Minister de overplaatsing naar
Brabant van het oproerige element
niet ongedaan maken? De ontevre
denheid wordt vooral aangekweekt
door het lang achtereen in dienst
houden van dezelfde troependeelen.
Spr. meent, dat het voldoende zou
zijn indien het leger gedeeltelyk in
dienst bleef, en dient een desbetref
fende motie in.
Eenzélfde motie dient de heer
K r u ij t in, beide moties komen
tegelijkertijd in behandeling.
In zijn repliek merkt de heer
Duymaer van Twist op ver
sterkt te zijn in de meening, dat
de portefeuille van oorlog in goede
handen is. Niet alleen door socialisten,
ook van rechterzijde is herhaaldelijk
aangedrongen op hervormingen.
Dè heer Troelstra is van mee
ning, dat ten opzichte van het mili
tair beleid voldoende mededeelingen
zyn gedaan, die vertrouwen verdie
nen. Voor een motie van wantrouwen
is geen reden. De minister schijnt
echter nog niet te hebben begrepen,
dat nog grootere openbaarheid ge-
wenscht is. De minister van oorlog
sprak gisteren ietwat laatdunkend
over de taak der pers, die de ver
schillende grieven kenbaar maakt.
De heer Bomans hoeft ook ver
trouwen in de regeering. Het schijnt
spr. onmogelijk, dat aangedrongen
wordt op demobilisatie. De motie-
Ter Laan houdt geen rekening met
feiten van den dag. De officieren
in Harskamp moeten wel ver van
de soldaten hebben gestaan. Den troep
kennen is een kwestie van veel tijd.
Op enkele uitzonderingen na leven
inderdaad de officieren niet met den
troep mede. De grootste grief was
het intrekken der verloven, men had
een nieuw stelsel van verloven moeten
invoeren. Het ontslag van den opper
bevelhebber hêeft spr. met voldoening
gehoord. Daardoor is een einde ge
maakt aan de ongebreidelde macht
van het bestaande instituut.
De heer Wijk (Verbond tot demo
cratiseering van de Weermacht) heeft
een onderzoek ingesteld, waaruit
bleek, dat er geen algemeen diep
gaande klachten waren. Groote en
ernstige grieven waren er niet. In
het algemeen is het rantsoen voor
den soldaat voldoende, de kwaliteit
is uitmuntend. De grootste grief was
echter het intrekken der verloven.
De officieren wisten zelf geen inlich
tingen te geven. Van een complot is
geen sprake geweest, de relletjes in
Harskamp waren van zeer geringen
aard.
Spreker zet uiteen hoe de toestand
zich heeft toegedragen. Het is ver
keerd heele troependeelen voor de
fouten van enkelen te straffen. Gebrek
aan tucht, onbekwaamheid van
officieren en onderofficieren zijn naar
spr. meening de diepere oorzaken van
de relletjes. De regeering treft hier
de grootste schuld, omdat zij niet
voor een goeden geest zorgt. Ook de
beroepsofficieren zijn in het algemeen
niet berekend voor hun taak. Hij
staat te ver van den soldaat af. Onze
soldaten zyn gewillig, maar laten
niet alles met zich doen. Men moet
met hen praten. En dat doen de
officieren niet. Vooral de zeer jonge
gedragen zich tegenover den troep
niet goed.
Spr. behandelt vervolgens de sa
menstelling der commissie tot onder
zoek. De collectieve straffen keurt
spr. af. De commissie moet worden
uitgebreid met officieren, die wenschen
te gaan in de nieuwe richting. Ook
moeten er vertegenwoordigers in
zitten van vakbonden. Een desbetref
fende motie wordt door spr. ingediend.
De vergadering wordt heden voort
gezet.
Berichten ontvangen tijdens
het afdrukken ,an dit blad.
Militair op>oer te Hamburg.
Hamburg, 6 Nov. x
Hedenmiddag heeft een vergadering
plaats gehad, waaraan duizende sol
daten en ook Russische gevangenen
deelnamen. De demonstranten hebben
de militaire gevangenen, die in voor
arrest zaten, bevrijd.
In de haven van Hamburg is een
torpedoboot met een roode vlag in
top binnengeloopen.
Een raad van arbeiders en soldaten
is gevormd, die in aansluiting met
de soc.-democratische party de be
weging leidt. Op het Heilige Geistfeld
werd een massameeting gehoudeD.
Na afloop verspreidden de demon
stranten zich door de stad, waar
alle belangrijke punten bezetten.
De senaat heeft een manifest aan
de bevolking van Hamburg gericht,
waarin met het oog op het naderende
einde van de onderhandelingen voor
den wapenstilstand, tot rust wordt
Ook uit Bremen en Lubeck komen
berichten over ernstige onlusten.
Van hst Westelijk front
Berlijn, 7 Nov. Officieel.
Ten Noordoosten van Audenaerde
drongen de Franschen door over de
Schelde. In een tegenaanval wierpen
wij hen terug.
Tusschen de Schelde en de Oise
trachtte de vijand de voortzetting van
onze op 4 Nov. begonnen bewegingen
door krachtige aanvallen te verhin
deren.
Het zwaartepunt der Fransche
aanvallen lag ten N.O. van Valanc,
ten Z. van de naar Moos leidt
straatweg.
Tusschen Oise en Aisne heeft de
vijand de linie Vervins—Rozoibereikt.
Aan weerszijden van Réthel is de
vijand over de Aisne getrokken, en
stond des avonds op de linie Wasigny-
Novion Porcien en ten N. v.Tournecon.
Tusschen Aisne en Maas namen
de Franschen Vendresse en Mouzay.
Op den O. oever van de Maas breid
den de Amerikanen hun bruggehoofd
bij Dun uit. Zfj werden ten'O. van
Murvaux en Fontaine tot staan ge
bracht.
zeet modern, in div. kleuren,
f 65.00.
Afscheid E. P. Weatarvtld.
Hedenmiddag 12 uur waren in de
excercitieloods op het terrein van
's Rijkswerf te Willemsoord vele
beambten en werklieden bijeen, ten
einde getuige te zijn van het afscheid
van hunnen directeur, den heer E.
P. Westerveld, die tengevolge van
zijne benoeming tot directeur-generaal
der Posterijen en Telegrafie uit deze
gemeente vertrekt. Door twee afge
vaardigden van de ambtenaren en
de werklieden, n.1. de hoofdcommies
Noë en de commandeur Kipperman,
was mevrouw Westerveld per rijtuig
afgehaald van hare woning.
Mejuffrouw Meijer, de jongste der
schryfsters overhandigde aan me
vrouw Westerveld een bouquet, waar
na de heer en mevrouw Westerveld
door den hoofd-ingenieur der marine
den heer Jhr. Van Rappard werd
toegesproken. Namens de werklieden
sprak de heer Smiisdeze wees erop,
hoe er vroeger, toen de werf nog
ressorteerde onder den Commandant
der Marine, geen sprake was van
eenig contact van de zijde tusschen
de autoriteiten en de werklieden.
Thans is deze toestand verbeterd.
Kolonel Van Voss deed de eerste
stappen in deze richting, en toen d
vertrokken was, waren wij allen in
spanning over zyn opvolger. Gelukkig
bleek U de man te wezen, die in de
door kolonel Van Voss ingeslagen
richting voortging.
Nu wij dan ook moesten vernemen
van uwe benoeming tot Directeur
Generaal van Posterijen en Telegrafie,
speet ons zeer u te moeten missen.
Spr. maakt zich tot tolk van de aan
wezige werklieden door den scheiden
den directeur de beste wenschen voor
zijn toekomstigen hoogen werkkring
mede te geven.
Na den heer Smits sprak de heer
Kipperman namens de beambten. Zij
hebben bet meest ondervonden wie
en wat u als chef was, en zij hebben
leeren kennen als hunnen chef.
Door u is de stoot gegeven aan een
verbetering in de positie der werk
lieden, en het spijt ons, dat u zelf
de verbeteringen niet meer kunt
beleven. Wij verliezen veel in u en
missen u noode. Spr.-hoopt, dat de
heer Westerveld met genoegen aan
deze periode zal terugdenken.
Nu nam de heer Noë het woord
om namens de beambten den schei
denden directeur toe te spreken. Iu
de laatste jaren is met inspanning
op de werf gewerkt en de resultaten
hiervan zijn goed. Steeds was de heer
Westerveld onze leidsman, en met
ijver en plichtsbetrachting heeft h|j
zijn werk gedaan. Namens het per
soneel van de werf brengt spr. ook
woorden van waardeering voor den
genoten steun, dien de heer Wester
veld van zijne echtgenoote ondervond.
Nadat de heer Van Rappard weder
een kort woord gesproken had (zijne
woorden waren onverstaanbaar voor
ons) werd het doek weggetrokken,
dat het afscheidscadeau, een boeken
kastje, voor nieuwsgierige oogen ver
borg. De heer Van Rappard bood dit
geschenk aan namens het personeel.
De heer Westerveld dankte met
een kort, hartelijk woord voor de
woorden tot hem gesproken en het
souvenir hem namens allen aange
boden. Spr. hoopte dat de samen
werking met zyn opvolger dezelfde
goede resultaten mag hebben. Als
de werf te Willemsoord in de laatste
jaren een anderen naam heeft ge
kregen, is dit niet alleen te danken
aan de directie, maar ook en vooral
aan het personeel, dat getoond heeft
dat de eer van de werf ook de hunne
was.
Met een driewerf hoera werd de
plechtig besloten.
(Ongecorrigeerd.)
De verkiezingen in Amerika
Washington, 6 Nov. De uitslagen
der Congress-verkiezingen, zooals die
tot 2 uur des namiddags zijn inge
komen, wijzen er op, dat de verhou
dingen in het representantenhuis en
den senaat nog twijfelachtig zijn. In
het representantenhuis zijn blijkbaar
219 republikeinen gekozen en 183
democraten. De rest is onzeker, maar
219 is de meerderheid.
De wapenstilrisnd
Londen, 7 Oct. De Daily Express
verneemt, dat generaal Foch- de
Duitsche; wapenstilstands-gedelegeer
den hedenmorgen hopelijk ter bespre
king zou ontvangen. Zij zijd gister
avond van de Duitsche- naar de
Britsche linies overgekomen.
«uroeg-lljk* Stand Helder,
Van 5 tot 6 November.
ONDERTROUWDL. van Schie
i C. M. HoutkoopD. Hager en
H. A. Oo|jmanP. de Man en
Bakker; P. Bruyn en G. Vader.
BEVALLENG. Slieker geb. Vrias,
H. Peters geb. Jansen, d.; J.
Bremen geb. van Geenhuizen, z.;
Greiner geb. Bas, z.
OVERLEDENK. Broekhuizen,
Ij.; N. Peters geb. Vermeulen, 30
M. Leenstra, 27 j.; P. van Leeu
wen, 21 j.; G. H. J. Diephof, 26 j.;
J. de Kier, 31 j.A. Lastdrager,
jaar.
.HftA$ilV£;3£ftiCHT£N.
?°kt' b8,luit 7an 3 Nov«mb«r in, met Ingang
an 16 Novinoer. aan d,u lult.n.nt ter zei der
o 'I. 'ij do Xon. warioe-rsterva, 0. L. Julsing,
zün veizoefe, eervol ontelag uil oen Olonot
'U diu reaerve voileend.
Bi) Kou. bsalnit van 2 November zfln bij de
iwu marine reserve. wet ingang van 16 Nov
bevorderd tot luitenant ler e>e dor ie tl, de
loitoaaots ter zee dor 2e kl. D. P. B Visser. H.
M. Kuymena ea H. Kvgooit.
Tot officier-vlieger 8e kt. bil de marine zlln
enoemd O O Meuiom.ns. H M. Sehmldt Crans.
V Vurpioegh Cuaaeé C. P. Auw -ide Jbr E, L
van dei Maeaen de Sombieff, P. L. h'. Do,*n-
'j0? Akveld Zy rj)o beetemd om in
opleiding t« worden genomen in het marine
•liegkarop de Kooy, bJJ Oen Helder,
Met 6 November is de laitencnt ter zee der
o H. O ter Poorten ontheven van het .bovel
_v«r Br. Ma, Vulcsna- en geplaatst aan boord
lr. Me. Koningin Emm», net bevel over dien
ludem op dien detum opgedragen aan den
u tenant ter zee der 2e kl. R Po lo,
Opgave van overgep'aatste ondernffloieren der
zeemacht. Oy 7 November )9i8 - aergeant der
Pater Van Hr Ma, Wachtschip
STOOMVAARTBERICHTEN.
Java Paciflc-lijn.
n Sad Franc'Rflj
MARKTBERICHTEN
Hroet o? oaagendljk. 6 Nov 1*U
Bloemkool le coort 8.30 a t 1393, Idem 2de
soort f 3 80 a (810, break peen 4 60 a f Cl.
roode kool le »oort f 7 60, 2* eoort 860, g«
kool le soort (7.(0, 2a eoort 8.60, witte kool
le soort 4, 2e eoort (8 69, bieten (840a (9 li',
rammenas 4 10 a f 4 99. zsal-oleo f 8 6-\ »nm-
selderie bQttenlend f 16, btnnenl. I 0 30 a f 170.
Sehngea, 7 November 1PI8,
Paarden
0 -
0.
- VUOIOBI>
0 -
0
Ossec
0 -
0.
8 Stieren
0.-
0
84 Seldiekoelen Istagere:
40
703
66 9«ld«koefen (vettr
0 -
0.
20 Xalf kooie*
600.—
801-
99 Vannsa
3 18
401 -
Pinken
0
0.-
10 OrsskBlTerec
ei
220
8 Nuchters knlver.?.-
0
- Rammen
Scbepso (magere.
0
0
738 Sobajpon (vette)
0
n
80 Ovorhimtlef*
8!
<8
Lsamsrse
0 -
0
Stikken sa Seltsn
0-
0
Varkens (mag.) y. etuk
0
0
7 Varken» (yaUel 9. K
o,_
189 Biggsn
10.-
26
81 Konynss
825
8 63
Kippen
0.-
0 -
28 Ssnt)»»-
2 35
2,60
- Dnlves
9.
- #anMR
3.-
- ïwansa
O.—
,0.~
- K.© Bolst
ö-
0-
Ka»»
0.-
0
010 Kl>e'erer r iCb «tua
Ui.9
0 80
- Eenilelera* e 100 1*-*
0 -
0 -
Stieren, gsldekusien (veite),
nnchteie
kalve
umiiiiiero rai». wacntacntp
WUiewsoorn n»«r Hr. Ma. Zeeland: idem M.
Looy vxa Bi. Ma Zeeland naar Hr. M*. Wacht-
bi hip Wlllemeoo.d; schipper K W.rüian van
Mjilnskazerne Amsterdam naar Mlloênveirer
III i Idem.J. Stroobach van My nenveger IU naar
"i. Ma. Wacht.cblp Wiiiemeoord; idem P, M.
Febvie vari Msrlookazeroo Amaloidam naar
l.uweraluis; td-m J. J H Woibeek van Nleu-
weralnu r aa, Viiegtsmv V.eie, bf.id. la»i-t-
gouonmden op il November Op 8 November:
noo-«m»n L3. P v»n Braiel van Wachtschip
Wtl omauo-d n.ar Hr. Mi. Wachtschip Helle-
vostslun-i Oj 9 N.vemhe, sergeant schril ver M
A Schutte van Hr. Ma. Wachtecbtp Wiuemiooid
naar dlrectm Willemsoord. Op *2 November:
bootsman F. A Prins van Werko, dam mar
Hr. M« Zeeland, onder intrekking vttn zijn
bevolen overplaatsing naar M lHal.e Kustw. Cüt
op 1 November. Op 1 Decombor. Schipper A.
Brest v»n Nieuweiniuie naar Mariutkazorne to
Amsterdam.
Ir.getiokkeo de bevolen overplaatsing van
bootsman P. J. A. senberg op l November naar
Hr M«. Zeeland, blyftgeplaat-tte Weik-ndarn.
Advertentiên.
'Den lOen November
onze geliefde ouders
CORNELIS SCHORSIJ
hopen
TRIJNTJE HOUTKOOP
in stilte wegens omstandigheden,
den dag te herdenken dat zy
voor I2l/i jnsr in den echt wer
den verbonden.
Dat zy nog lang gespaard
mogen blijven is de wensch van
hun liefhebbende kinderen
CORNELIS.
PIETER.
CORNELIA.
WILHELM CHRISTIAAN.
DIRKJE.
ENGELTJE.
Helder, 6 November 1918.
Wes-gracht 61.
Den 22en November a.s. hi
onze geliefde Ouders
H FAAS
en
A. M. P. FAAS-*. ES.
hunne 121/s-jarfga Echtvaiosnlglng
1 te herdenken.
I Hunne liefhebbende Kinderen,
HENNY.
JOHAN.
MARIETJE.
Utrecht, November 1918.
Jan Pieiz. OoeoBtrsat 127 bis.
Ondertrouwd: -
0. 80CKWEQ Jzn.
C. C. SINJEWEL.
Groeoowcg '7,
Amsterdam,
Javartraat ItühUlB,
November 1918.
Ondertrouwd
JAN KAREL QEORQE DNONT
en
FRANCISCA CORNELIA VAN LENT.
Huwelyksvoltrekking 25 November
a.s. in de Parochiekerk van de H.
Antonius van Padua te Hellevoetaluis.
Hellevoetsluis, S November 1918.
Heden overleed, na een smar
telijk lijden, onze geliefde Vader,
Behuwd- en Grootvader, de Heer
WOUTER VAN DER EIJK,
in den ouderdom van 77 jaar.
D. VAN DER EIJK.
H. VAN DER EIJK
van Monster.
G. VAN DER EIJK.
A. VAN EIJK
van der Eijk.
C. W. E. VAN EIJK.
C. E. VAN DER EIJK.
en Kleinkinderen.
Amsterdam, 4 Nov. 1918.
Wyctenbacbstiaat 87, 2de Strgo.
Hiermede vervullen wij den
treurigen plicht, kennis te geven
van het plotseling överiyden van
onzen Echtgenoot en Vader
M. LQOIJ,
in leven Sergeant der Mariniers,
in den ouderdom van 4-4 jaar.
Helder, 6 Nov. 1918.
Callfornlestraat 48.
M. LOOIJ—v.d. Velde
en Kinderen.
Teraardebestelling vanuit het
Marine-Hospitaal Zaterdag a.s.,
te 10 ure v.m.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Heden overleed onze trouwe
Vriend
M. LOOIJ,
in den ouderdom van 44 jaar.
Helder, 6 Nov. 1918.
J. STIENSTRA
en Echtgenoote.
Eenige kennisgeving.