Laatste berichten. zoo spoedig mogelijk, uiterlijk op 1 Januari 1919, den 8-urigen arbeidsdag met behoud V3n den vrijen Zaterdag middag, voor het personeel in dienst der gemeente in te voeren en gaat over tot de orde van den dag". „Da Zavaft Provincie*". Blijkens ontvangen particulier be richt zou Hr. Ms. „De Zeven Provin ciën" den 18en November uit Indie via Panama naar Nederland vertrekken. Hr. M Noordbrab«*t"en„Hoil»nd". Bij Koninklijk besluit is bepaald, dat de pantserdekscheoen „Noord brabant" en „Holland" op een door den Minister van Marine te bepalen datum zullen worden uit dienst gesteld. Ob huisbrand. De voorziening van huisbrand in onze gemeente ondervindt door de gebrekkig# aan voor, stagnatie, zoodat de derdo bon nog niet kan wordon ingewisseld. De Brandstoffen-Com missie vermeldt hieromtrent «enige bijzondorheden in een advertentie in dit nummer. Mej. H. J. L. Waleson, collec- trice der Staatsloterij alhier, is als zoodanig benoemd te 's Gravenhage. In haar plaats is benoemd mej. M. C. Lanzing, te 's Gravenhage. Uit het Polltiarappart. Na verbreking van de afsluiting is uit eene bergplaats van de Artil lerie aan de gemeenschapslinie alhier een bronzen stelschroefkussen van een kanon van 10 c.M. ontvreemd. Ten nadeele van een bewoner van den Polderwegis des avonds een rijwiel ontvreemd, hetwelk hij eenige oogenblikken vóór zfjne woning had laten staan. Eveneens zijn des avonds ontvreemd een rijwiel ter waarde Yan f 225 uit de vestibule van de Marineclub en een oud rijwiel van voor een perceel aan de Koningstraat. Het laatste werd den volgenden mor gen aan het strand te Huisduinen teruggevonden zonder wielen. Se dader van dezen diefstal, een soldaat, werd nog een tijdlang door een vriend van den eigenaar, die het wegnemen vanuit zijne woning had gezien, op een rijwiel achtervolgd, doch wist ten slotte te ontkomen. Zaterdag j.1. zag een surveilleerend agent van politie den bekenden 17 jarigen kellner J. W., die zich reeds eenige malen aan diefstal van rij- wielen schuldig maakte, op den Kanaal weg op een rijwiel zitten. Vermoedende dat bjj ook dit rijwiel wel ontvreemd zou hebben, hield de agent hem aan en wilde hem naar het bureau overbrengen, toen twee onderofficieren op rijwielen zich bij hen voegden zeggende dat zij den aangehoudene nazaten, omdat hij even te voren het rijwiel van een kameraad van hen voor een perceel aan de Weststraat had weggenomen. De jongen werd in bewaring gesteld en zal thans in het huis van bewa ring te Alkmaar worden opgesloten. Procesverbaal is opgemaakt tegen den vischhandolaar P. S., wegens het vervoeren van 12 K. G. tarwemeel. Vergadorlng van den Raad der Qemeente Helder, op Dinsdag 26 November 1918, 'a avonds 7i uur. Onderwerpen ter behandeling: 1. Notulen. 2. Ingekomen stukken en mededee- lingen. 8. Vaststelling navorderingskohier pl. dir. belastingen, dienst 1918. 4. Betaling uit den post voor on voorziene uitgaven. 5. Wijziging salaris verordening 1918. 6. SalarisYerordening onderwijzers. 7. Oveninrichting Gasfabriek. 8. Voorstel inzake 8-urigen arbeids dag en aanvang aanleg Spui- kanaal. 9. Tijdelijke geldleening f 800000. 10. Gasprijsberekening. 11. Volkstuintjes. 12. Reclames. BestrQdliig werkloosheid. - Uitvoe ring kanaalplan. - Nlauwa plaaaaa batreffacda woningbouw. - 8-urlga arbeidsdag. - Esr voorlooplg eradlat van ff 100000. B. en W. deelon het volgende aan den Raad mede: Moge wellicht voor hem, die van naby de ontwikkeling der gebeurte nissen kon gadeslaan, het einde van den wereldoorlog niet onverwacht gekomen zijn, wij schromen niet te bekennen, dat, toen uwe Raad de laatste maal op 30 October j.1. in besloten vergadering bijeen kwam, wy in geenen deele vermoedden, dat dit einde zoo nabij waa. Allerminst was toen te verwachten, dat bijna onmiddellijk op de staking der vijandelijkheden de gedeeltelijke demobilisatie van ons leger zou kun nen volgen en dat ook in ander op zicht de overgang van oorlog#- tot vredeeverhoudingen een zoo plotse linge zou zfin. Intusschen is die overgang een feit, en ook de gemeentebesturen hebben zich van de gevolgen daarvan volledig rekenschap te geven, moeten trachten zooveel mogelijk tot klaar heid te komen omtrent de richting, waarin het gemeentelijk beleid in de toekomst gevoerd zal moeten worden, omtrent de maatregelen, welke in overeenstemming daarmede moeten worden genomen en voorbereid, om trent hetgeen ©ogenblikkelijk dient te geschieden in verband met den terugkeer In de burgermaatschappij van zoovelen, wier langer verblijf onder de wapenen in 's lands belang niet meer gevorderd wordt. Op zeer uiteenloopende wijze is in de laatste dagen de overtuiging tot uitdrukking gekomen, dat Diet vol staan kan worden met het weder- opvatten van den maatschappelljken arbeid van den staat (en de gemeen ten) daar, waar die in 1914 moest worden neergelegd en het voortzetten van dien arbeid in hetzelfde tempo, waarmede voor den aanvang van den wereldoorlog het werk werd Ter- richt. Door verschillende groepen der be volking is getracht In enkele punten een samenvatting te geven van het geen, naar men meent, op staatkun dig en maatschappelijk gebied in de allereerste plaats verandering dient te ondergaan. Bij alle verschil in woordenkeus, en voor een deel, ook in inhoud, wyzen, naar het ons wil voorkomen, deze verschillende programma's, op een merkwaardige overeenstemming van inzicht bij de groote meerder heid der bevolking nopens het con crete doel, waarop in de eerstvolgende jaren het staatsbeleid gericht zal moeten zijn. Voor wat de gemeenten betreft, meenen wij daaruit de gevolgtrek king te mogen maken, dat zij in de naaste toekomst, zonder in ander opzicht iets te verwaarloozen, in de eerste plaats voor verderen uitbouw van haar sociale taak zullen hebben te zorgen. Thans in bijzonderheden aan te geven, wat daarom zal dienen te ge schieden en hoe dit zal moeten wor den aangevat, ia niet mogelijkeen poging daartoe zou ook ontijdig zijn, waar binnen betrekkelijk korten tijd de gemeenteraden in haar geheel zullen dienen af te treden om voor andere volgens het stelsel der Even redige Vertegenwoordiging gekozen raden plaats te maken. Niettemin bestaat er, naar het ons voorkomt, voor de gemeentebesturen alle aanleiding om, waar zij gelei delijk hunne huishouding weer op voet van vrede zullen gaan inrichten, van den aanvang af rekening te hou den met de eischen, welke door de veranderde omstandigheden zullen worden gesteld. Deze eischen raktn de gemeente als werkgeefster en als orgaan van het staatsbestuur. Als werkgeefster zal de gemeente o. i. hebben voor te gaan bij het streven om de arbeidsvoorwaarden van het personeel in haren dienst in overeenstemming te brengen met de algemeen als redelijk erkende ver langens der werknemers en om, zoo ver dat voor het oogenblik met be houd van het publiekrechtelijk ka rakter van het dienstverband moge lijk is, de rechtsongelijkheid tusschen haarzelve als wex-kgeefster en de werknemers op te heffen. Invoering van den 8-urigen arbeids dag is. van het eerste het meest be langrijke uitvloeisel, invoering van scheidsgerechten, georganiseerd over leg e. d. zijn de vruchten van het laatstbedoelde streven. Wij mogen aannemen, dat de Commissie voor de herziening der verordening op de rechtspositie der ambtenaren en be ambten, welke haar taak reeds heeft aangevangen, aan al deze punten haar aandacht wijden zal. Intusschen komt het ons voor, dat de invoering van den 8-urigen arbeidsdag op het verschijnen van het rapport dier Commissie niet aal behoeven te wachten. Reeds den vorigen winter is, ter besparing vah licht en brand stoffen, de dagelijksche arbeidstijd der werklieden van Gasfabriek en Waterleiding voor het tijdvak van 15 November tot 15 Maart tot 8 uur per dag terug gebracht. Ook voor het winterhalfjaar 1918-1919 is deze zelfde maatregel getroffen. Be be zwaren, welke het zal -opleveren om hem ook in den zomer te bestendigen, zullen ondervangen moeten worden. Ook voor den dienst der Publieke Werken zullen deze bezwaren zonder groote moeite te ondervangen zijn. Bij den dienst der Gemeente-Rei niging zullen, gelijk een vroeger onderzoek uitwees, de bezwaren aan merkelijk grooter zijn en zullen vrij belangrijke uitbreidingen van mate riaal en paarden wellicht niet voor komen kannen worden. Met hel oog daarop en om de financieele gevolgen van den maatregel te kunnen over zien, is onmiddellijke invoering wel licht niet mogelyk. Deelt echter uwe vergadering, wat het beginsel aangaat, onze zienswijze, dan zullen wy haar ten spoedigste in de gelegenheid stellen om een definitieve beslissing te nemen. Reeds noodigden wij de hoofden van takken van dienst uit, ons daarvoor de vereischte gegevens te verschaffen. Als orgaan van het Staatsbestuur zal de gemeente meer nog dan te voren het zwaartepunt van haar taak moeten zoeken in die maatregelen, welke de strekking hebben de wel vaart en het levensgeluk harer be volking, vooral voor liet minder bevoorrechte deel, te versterken en te verhoogen. Zullen die maatregelen vruchtbaar zijn dan moet in de allereerste plaats worden voorkomen, dat door ver meerdering van werkloosheid als gevolg van de demobilisatie de achter- teruitgang, vergeleken bij voor-oor- logsche toestanden nog grooter wordt dan deze metterdaad noodwendig is. In overeenstemming ook met den wensch der Regeering zal daarom aan het verschaffen en verruimen van werkgelegenheid in de eerste plaats alle aandacht gewijd dienen te worden. Wfj zijn van oordeel, dat, wat onze gemeente aangaat, in dit opzicht al het noodige gedaan zal worden, indien terstond wordt aangevangen met den aanleg van het spuikanaal tot ver betering van het Helderache Kanaal en indien dat werk daarna, zooala hieronder zal worden aangegeven, in verbaDd met de plannen tot verbete ring van de volkshuisvesting geregeld wordt voortgezet. Wij verwachten dat het mogelijk zal zijn om bij den Kanaalaanleg en der in uitvoering zijnde werken ten behoeve der duin- bebossching alle tijdelijke werkloozen arbeidsgelegenheid te verschaffen, terwijl de plannen tot verbetering der voikshui8vesting al spoedig tot vermeerdering van werk in de bouw vakken zullen leiden. Uit den aard der zaak was het den door Uwen Raad met de uitvoe ring van bet kanaalplan belasten architect niet mogelijk op korten termfjn een gedetailleerde raming der kosten volgens de prijzen van het oogenblik op te maken. Zulkeen raming zal toch slechts geringe waarde hebben, waar het nog gerui- men tijd zal duren eer deze prijzen de voor het maken van 'een nauw keurige begrooting vereischte vast heid zullen hebben vorkregen. Gezien de urgentie der werkver schaffing en rekening houdende met de omstandigheid, dat elders (o.m. te Amsterdam) credieten in blanco worden verstrekt voor de uitvoering van als middel voor werkverschaffing te ondernemen werken, achten zij het gemis van een dergelijke exacte raming geem overwegend bezwaar, waar het hier geldt een werk, tot de uitvoering waarvan reeds vóór meer dan 2 jaren werd besloten, en dat in verband met het nieuwe uit breidingsplan een nog grootere be- teekenis zal krijgen, dan het vroeger reeds had. Wordt de uitvoering van het Ka naalplan als middel tot werkver schaffing voor werkloozen, in de eerste plaats uit onze eigen gemeente ter hand genomen, dan is daar het gevolg van, dat deze uitvoering in eigen beheer zal moeten geschieden. Weliswaar- zou het in beginsel moge lijk zijn om te dezen aanzien tus schen de grond- én de kunstwerken verschil te maken, maar deze grijpen zoo nauw in elkaar, dat van ge splitste uitvoering slechts moeilijk heden zijn te wachten. Bovendien zijn deze kunstwerken niet van zoo- danigen omvang of moeilijke samen stelling, dat zij niet met de werk lieden uit de gemeente tot stand te brengen zijn. Het eenige nadeel van eigen beheer als middel van werkverschaffing, dat positief vast staat, is, dat omtrent het tijdstip, waarop het werk gereed komen zal, geen zekerheid kan wor den gegeven. In de bestaande om standigheden moet daarin naar onze meening worden berust. Voorts zal noodig zijn de aanschaffing van de noodige hulpmaterialen, smalspoor, kipwagens, damwand, enz. Volgens een voorloopige raming zal daarvoor f 15000 noodig zijn, maar aangezien dit materiaal voor een groot deel zijn waarde behoudt, kan tegen deze uitgave o. i. geen bezwaar bestaan. Naast dezen maatregel, die, afge zien van de blijvende beteekenis van het spuikanaal, op dit oogenblik, in dezen vorm wordt voorgesteld als middel tot werkverschaffing, dus met oog op zyn t |j d 1 ij k e beteekenis, moet aan verdere voorziening in den woningnood in de eerste plaats de aandacht worden gewijd. Het is een gelukkige omstandig heid, dat de voorbereiding van het nieuwe plan van uitbreiding, wat het meest belangrijke deel daarvan betreft, reeds zoover is gevorderd, dat het advies der Gezondheidscom missie eiken dag kan worden tegemoet gezien. Rekening houdende met de grond slagen van dat nieuwe plan is de bouwkundige der Vereeniging voor Volkshuisvesting „Helder" in overleg met een architect van 'goeden naam reeds met de voorbereiding van een nieuw bouwplan begonne'h. De omstandigheid, dat deze bouw kundige, de heer Krijnen, tevens door uwe vergadering met den aanleg van het spuikanaal is belast, maakt het mogelijk, zooals hierboven reeds werd aangegeven, verband te leggen tus schen de plannen voor woningbouw en den aanleg van het Kanaal. Voor dezen woningbouw en dus, afgezien van bepaalde plannen, ook om er bouwterrein van te maken is ophooging van verschillende ter reinen noodig. Zou voor deze op hooging het zand moeten worden aangevoerd op de wijze, zooals dat bij de uitvoering van het bouwplau der vereeniging „Algemeen Belang" is geschied, dan waren de kosten dezer ophooging op rond f 50000 te stellen. Indien de uit het spuikanaal' ge graven grond, voor zoover niet voor het dempen van een deel van het HeHlersche Kanaal benoodigd, daar voor kan worden gebruikt, dan dalen deze koeten atgezien van de be teekenis, welke het werk als middel tet werk ver schafiing heeft waar schijnlijk op f 20 b, f 25000. Het is dus o. i. wenschalijk om met den aanleg van hetj spuikanaal tegelijk Ijet ophoogen dezer terreinen te doen plaats hebben. Voorzooverre zij nog geen gemeente-eigendom zijn en de eigenaren tot minnelijken verkoop ongenegen zijn, zal een voorstel tot onteigening u spoedig bereiken. In ieder geval, het volgt uit het bovenstaande o. i. voldoende duidelijk, zal met den verderen woningbouw eerst kunnen worden aangevangen, op een tijdstip, waarop eenige aan wijzingen omtrent den invloed der demobilisatie op de woningtoestanden in onze gemeente aanwezig z|jn. Het zal dus waarschijnlijk ook mogelijk zijn om de uitvoering van nieuwe plannen voor den bouw van volks woningen in zoodanig tempo te doen geschieden, als met de werkelijke behoeften in overeenstemming is. Mocht het niet noodig zljn om de op te hoogen terreinen geheel voor vereenigingsbouw te bestemmen, dan kunnen zij, op nader te bepalen voorwaarden, voor particulieren bouw worden beschikbaar gesteld. Mocht daarentegen blijken, dat de demobili satie geen beduidende verbetering der,woningtoestanden met zich brengt, dan zullen wij er, zoo dit noodig blijkt, ook niet voor terug schrikken om u maatregelen tot tijdelijke voorziening in den nocd voor te stellen. Om te voorkomen, dat ep de schouders van één man een te groote last woidt gelegd, zuljen wij, indien uwe vergadering zich met onze denk beelden rereenigt, met de vereeniging voor Volkshuisvesting „Helder", in overleg treden, om de uitvoering dei- nieuwe bouwwerken te doen aan besteden. Die aanbesteding kan dan eventueel geschieden in zoodanige roepen, als met het oog op de toestan- ;n van het oogenblik gewenschtis. Het ontgaat onze aandacht niet, dat ook in ander opzicht, op ander gebied, veel van de werkzaamheid der ge meentebesturen zal worden gevraagd. Verschillende belangrijke zaken zfjn gelyk Uwe vergadering bekend is, reeds in studie of voorbereiding. De vraag, wanneer zij tot uitvoering zullen komen, zal voor een deel niet uitsluitend door haar urgentie maar ook door de spankracht der gemeen telijke geldmiddelen bepaald worden. Het is uwe vergadering almede be kend, dat ia dit opzicht naar onze meening vrijwel het uiterste bereikt is. Met het oog hierop en mede in verband met de geldelijk® gevolgen welke de invoering van den 8-urigen arbeidsdag en de verdere wijzigingen van de rechtspositie der gemeente werklieden zullen hebben, achten wij het niet mogelijk van het werkplan der gemeente Yoor de naaste toe komst meerdere punten bepaald vast te leggen, dan In het bovenstaande zyn aangegeven. Eene mededeeling, dat de spoedige tot stand koming der lang toegezegde uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied door de regeer in g zal bevorderd worden, deed ons reeds besluiten er, mede door tusschen- komst van het bestuur der Vereeni ging van Nederlandsche gemeenten, de aandacht van de Regeering op te vestigen, dat dergelijke uitbreiding, hoe gewenscht op zichzelye ook, -yoor gemeenten als de onze van weinig of geen waarde zal zijn, zoodat zij er zeker niet van mag terughouden om haar door verhooging der recht- streeksche bijdragen uit 's Rijks kas, de middelen te verschaffen vooreen behoorlijke vervulling van haar taak. Zooals de omstandigheden sedert gewijzigd zijn, achten wij het ge wenscht, daarbij ook namens uwe vergadering te kunnen spreken. Samenvattende stellen B. en W. voor I. In beginsel te besluiten tot invoering van den acht-urigen arbeids dag voor alle gemeentewerklieden en ons College op te dragen spoedig de noodige voorstellen daartoe te doen; II. Ons College te machtigen om, in overleg en samenwerking met het Plaatselijk Steuncomité, den aanleg van het Spuikanaal in eigen beheer te doen aanvangen en ons daar voor een crediet van voorloopig f 100.000 te verleenen; III. Ons College te machtigen om, in overleg met het Bestuur der Vereeniging voor Volkshuisvesting Helder, den uit het kanaal komenden grond, voor zoover niet tot gedeelte lijke demping van het Heldersche Kanaal benoodigd, te gebruiken voor ophooging van bouwterreinen IV. Ons College op te dragen nog maals bij de Regeering te wijzen op den financieelen nood van gemeenten als de onze en' op de noodzakelykheit om naast de verruiming van het gemeentelijk belastinggebied andere middelen te beramen, ten einde haar de beschikking te geven over de voor een goede vervulling van haar taak noodzakelijke geldmiddelen. BasprQsregafing. In verband met het epidemisch heerschen der z.g. Spaansche griep in onze gemeente, achten B. en W. het gewenscht over de maanden October en November geen verhoog den gasprijs in rekening te brengen aan de aangeslotenen, die het hun voor huiselijke doeleinden toegewezen rantsoen hebben overschreden. B. en W. stellen een desbetreffenden maat regel vóór. Bij besluit van 16 October jl. werd om prae-advies in handen van B. en W. gesteld een adres, dd. 26 September te voren, van. den „R.-K. Bond voor Groote Gezinnen", waarin op wijziging van de geldende gasprijsregeling wordt aangedrongen. Bij adres van 7 October jl. heeft het bestuur der afd. Helder van den Ned. R.-K. Volksbond instemming betuigd met dit verzoek. In overeenstemming met het ge voelen der Commissie Yan Bijstand in het beheer van gasfabriek en waterleiding zijn B. en W. van oordeel, dat er aanleiding bestaat om de geldende gasprijsregeling aan te vullen met een voorschrift in het belang van die gezinnen, wier maandelijksch gasverbruik, ook indien z|j het hun toegewezen rantsoen niet overschrij den, noodzakelijk zóó hoog is, dat de door hen betaalde gemiddelde prijs den kostprijs te boven gaat. Tegen het denkbeeld om aan be paalde groepen van gebruikers in ieder geval slechts den kostprijs van het gas in rekening te brengen, bestaat het bezwaar, dat zij, die toevallig tet sterke bezuiniging in staat zijn, dan méér zouden moeten betalen dan het geen zij volgens de geldende regeling verschuldigd lijn. Het verdient daarem aanbeveling om do gebruikers, waarvan hier de rede is, vrij te laten om hun gas of volgens den kostprijs of volgens het differentieel tarief berekend te ki ygen. Uit den aard der zaak zal die keuze gedaan moeten worden Ydór den aan vang van het tijdvak, waarvoor zij gelden zal. Aangezien gezinnen van 5 perso nen volgens de voer het winterhalf jaar geldende regeling bij gebruik van het volle rijksrantaoen nog niet als gemiddelden prijs den kostprijs be talen, behoeft de bedoelde maatregel slechte voor grootere gezinnen te gelden. Het aantal van deze gezinnen is vr|j gering, dientengevolge is geen belangrijke vermeerdering van admi nistratieve werkzaamheden als ge volg van den beraamden maatregel te wachten. B. en W. stellen daarom voor te bepalen ,dat, te rekenen van de maand December af, aan gasverbruikers, wier gezin meer dan 5 personen telt, de hun voor huiselijke doeleinden toege wezen hoeveelheid gas in rekening zal worden gebracht tegen den prijs, welke in de differentieele prijsregeling als kostprijs is aanvaard, mits zij den wensch daartoe tijdig kenbaar maken. Laaning van f 300 000. Yoor het doen van noodzakelijke betalingen is het noodig, dat de be schikking wordt verkregen overeen bedrag van f 300.000 maximum. Dit bedrag zal worden opgenomen naar golang van behoefte. Volgens verkregen opgave van den Gemeente-Ontvanger zal vóór 31 December a.s. niet zooveel kunnen worden geind, om de nog te doene uitgaven daaruit te bestrijden. Om te voorkomen, dat in de be taling eenige stagnatie zou kunnen plaats hebben, stellen B. en W. voor, eene tijdelijke leening aan te gaan, groot f 800.000 voor den tijd van 12 maanden, tegen een rente niet hooger dan het wisseldisconto der Neder landsche Bank. Rento en afiossing te vinden uit da gewone middelen. BINNENLAND. Proclamatie van de Koningin. De Koningin heeft heden de volgende proclamatie uitgevaardigd, welke in een buitengewone Staatscourant zal worden bekend gemaakt: Aan Mijn Volkl Ik gevoel Mij gedrongen, na hetgeen wij in de bange oorlogsjaren en in de laatste dagen met elkander hebben doorleefd, een woord tot U, Mijn volk, te spreken. De oorlog spoedt ten einde; onze onafhankelijkheid is bewaard. Ik breng Mijn hartelijken dank aan de mannen van leger en vloot, die onvermoeid de wacht hebben betrokken en hun krachten en t|jd hebben ten offer gebracht, en niet minder aan u allen, mannen en vrouwen, die met geduld en volharding de ontbering, door den krijg veroorzaakt, hebben gedragen. De toon van dank voor ons behoud verstomde korten tijd. Want onder den indruk van de geweldige beroeriagen in de volken van Europa, is ook in ons vaderland de staatsorde een oogenblik bedreigd. Het antwoord daarop door u met overweldigende meerderheid gegeven, heeft op Mij een diepen indruk ge maakt. Ik dank u daarvoor uit den grond van Mijn hart. Getrouw aan de traditie van Mijn voorvadere», heb 11c nooit anders gewild dan Mijn volk te dienendoor handhaving Yan het recht en be vestiging van zijne vrijheden door verzekering van ieders rechtmatige aanspraken op geestelijk en stoffelijk gebied. Gedragen door uw liefde en trouw, zie Ik Mij in die roeping be vestigd. Het grondwettig gewaarborgde recht van het volk, om langs wettigen weg, niet onder den druk van dreige ment, zijn verlangen over z|jn lot te doen kennen, is gehandhaafd, en het parlementair overleg kun worden voortgezet. Het is Mijn verlangen, de voor genomen hervormingen door te zetten en aan te vullen met de snelheid, die past by den polsslag van dezen tijd. Reactie zij uitgesloten. Wij moeten vooruit. Het is Mijn begeerte, steeds in nauwe aanraking to zijn met den volksgeest en om te regeeren in overleg met de vertegenwoordiging van het geheele volk. Ik heb verstaan, dat gij My daarin steunt en met liefde en vertrouwen tegemoet treedt. Met liefde en vertrouwen aanvaard Ik dien steun. God zegene en behoede ons dierbaar Vaderland Naar Indlë vla Suaz. Het s.s. „Insulinde" van de Retterd. Lloyd zal 14 Dec. uit Rotterdam naar Batavia vertrekken, het s.s. „Prins der Nederlanden" van de Mij. „Nederland" 28 December uit Amsterdam. Beide schepen gaan via Suez, maar zullen geen Middellandsche Zeehavens aandoen. Benzine. Er komt meer benzine beschikbaar uit de legervoorraden. Batir en Margarine. De minister van landbouwnijver heid en handel heeft in verband met het snelle slinken van de voorraden grondstoffen voer de margarine-fabri- cage, bepaald, dat ook in margarine boter zal worden verwerkt en het percentage boter in de melange zal worden verhoogd, teneinde te bereiken, dat be botervoorraad ongeveer ge lijktijdig met de voorraden margarine grondstoffen verbruikt zal zijn. De A-melange zal daarom .bestaan uit een mengsel van 35 per. boter en 65 pet. margarine, de B melange uit 65 pet. boter en 35 pst. margarine. In verband daarmede moeten de inkoopprijzen voor de gemeenten verhoogd worden evenwel blijven de prijzen van margarine, melange A en melange B voor den verbruiker ongewijzigd. Tengevolge van het ter algemeene distributie beschikbaar komen van voorraden vetten uit de stelling Am sterdam, is het mogelijk, het thans geldende vetrantsoen eeDigszins te verruimen; de geldigheidsduur van den vetbon wordt mitsdien gesteld op 9 dagen in plaats van op 10 dagen. In verband daarmede vangt de nieuwe periode van den vetbon aan op 21 dezer. Honger. Toen de Russische krijgsgevange nen in het kamp Gaasterland aan kwamen, hadden sommigen zoo'n honger (ze waren 's morgens 10 uur van Sittard vertrokken en kwamen den anderen morgen 6 uur in het kamp aan, terwijl van St. Nicolaasga naar het kamp gemarcheerd moest worden circa 3£ uur) dat zede aar dappelen rauw opaten inplaats van te wachten, dat ze gekookt waren. BUITENLAND. De hegemonie op zee. Londen, 20 Nov. De .Daily News" verneemt d.d. gisteren uit New York. De „New Républic" heeft een op merkelijk artikel, waarin betoogd wordt, dat aan de Britsche vloot de hoofdverdienste toekomt voor de overwinning der zeemacht over Buitschland als vastelandmogendheid. Die overwinning zoo schrijft het blad laat Engeland in machtiger positie dan na Waterloo. Alle handel zal onderworpen zijn aan de be- heerscheres der zee. De eenige be perking van Engeland's oppermacht zou kunnen schuilen in de duikboot bedreiging. De Ver. Staten zijn thans de gevaarlijkste mededingers, met welke de Britsche zeemacht rekening heeft te houden. Het blad neemt aan, dat het achterwege blijven van een samengaan van de beide mogend-, heden in de beschaving een duurder en onherstelbaarder twist zou in het leven, roepen dan den oorlog die nu heeft plaats gehad. Maar het gebruikmaken van de vereenigde macht (der vloten van de V. St. en van Engeland) om voor de Engelsch-Amerikaansche kapitalisti sche trust een bevoorrechte positie in handel en nijverheid van de wereld te verwerven, zou dat samengaan gelijk maken aan uitsluitend een samenspanning tot uitbuiting, die op den duur zou mislukken door onder linge oneenigheid en door den wrok der overige volken. Dientengevolge moet het doel zijn, een volkenbond te scheppen. De beteekenis van het artikel schuilt in het gezag, waarmee het geschreven is1) en in het feit dat alle verouderd en kleingeestig ge kibbel over het recht van inbeslag neming in oorlogstijd daarin vermeden is. De strekking ten opzichte van Amerika's medewerking ter zake van rijksvoerkeurrechten is duidelijk. Het gezaghebbende New-Yorksche Weekblad „The New Republic" geldt als spreekbuis van Wilson. President Wilton near Europ». Londen, 20 November. De „Daily News" verneemt dd. gisteren uit New-York: Er is bekend gemaakt, dat president Wilson in December Europa zal bezoeken. Er wordt daar tegen niet geprotesteerd, want de Republikeinen hopen er voordeel uit te plukken. Echter bestaat er (inde Y. St.) oprechte bezorgdheid, dat de doordrijvende persoonlijkheid van Wilson zich te veel met bijzaken zal inlaten. Ook wordt de wenscb gekoesterd, dat de groote opofferingen van de geallieerden (bij die van de Ver. Staten vergeleken) ten volle zullen worden geapprecieerd door de Amerikaansche diplomatie. Dat er bezwaren zullen voortsprui ten uit de afwezigheid van president Wilson uit de V. St. spreekt Tanzelf, want Wilson is als hoofd van het uitvoerend gezag verantwoordelijk voor het werk van de reorganisatie na den oorlog maar het hoofddoel van zyn reis is de volkenbond, welke thans absoluut noodzakelijk is ge worden. Dg wapenstilstand. Berlijn, 20 Nor. Den regeeringen der tegenstanders is door bemiddeling der Zwitsersche en Nederlandsche regeering de volgende nota overhan digd met eiken dag van de bij den wapenstilstand opgedrongen over haaste ontruiming dreigt, wanneer er geen oconomische overwegingen in acht worden genomen, het gevaar eener noodlottige uitwerking, niet slechts voor Duitschland, en in het bizonder voor zijn linker Rijngebieden; doch vóór alles ook voor Luxemburg. De Duitsche regeering verzoekt daar om dringend (om matiging?) daar er anders economische schaden zou kunnen ontstaan, welke achteraf niet weer is goed te maken. Solf, Staatssecretaris v. buitenl, zaken. Ouitjchland. In Duitschland duurt het geharrewar over de constituante voort. Volgens een besluit van den Berlijnschen Raad van A. en S. moet de bijeenroeping van de Constituante wachten tot een centraio Duitsche arbeiders- en sol- datenraad een nieuwe grondwet ont worpen heeft, die dan aan de consti- tueerende vergadering zal voorgelegd worden, met de bedreiging dat zij, als zij van die grondwet niet wil weten, uiteengejaagd zal worden. Dat zou dus de instelling van een nieuwe autocratie beteekenen, die in het binnenland een burgeroorlog zou verwekken en met het buitenland geen vrede zou verkrijgen, een vooruitzicht zoo somber, dat men moet hopen, dat Buitschland daarvoor be waard zal blijven. Ook te Bremen is door de arbeiders een zeer opgewonden vergadering belegd, die zich voor de dictatuur der a.- en s.raden uitsprak en de -instelling van een communistische garde eischte. De sprekers vertelden dat Lenin op het punt stond goud en levensmiddelen waaraan n.b. in Rusland het grootste gebrek is te zenden. De vrouwen moeten het kiesrecht nog niet hebben omdat zij politiek nog niet voldoende onder legd zyn en het spook van het Bols jewisme vreezen. Volgens het „Berliner Tageblatt" is de tegenstelling tusschen degenen, die het lot van het land geregeld willen zien volgens beginselen van rechtvaardigheid door een nationale vergadering, die door het volk ge kozen zal worden en degenen, die een proletaar-dictatuur wenschen, veel scherper geworden. Brltscbe mijnenveger gezonken. Londen, 19 November. Officieel. De Britsche mijnenveger „Ascot" ia op 10 Nov. aan de N.O. kust van Enge land door een Duitsche duikboot ge torpedeerd en met man en muis gezonken. Zes officieren en 47 man kwamen om. Ex-Kroonprins De ex-Kroonprins van Duitschland komt hedenmiddag 1.56 uur per extra- trein te Enkhuizen aan en zal van daar met een motorboot van de Rijkswaterstaat naar Vlieringen rer- trekken. TWEEDE KAMEB. Zitting van Woensdag. Bij de voortgezette behandeling der moties besprak de heer Van den Tempel allerlei omtrent de tak- tiek der sociaal-democraten. Op de vraag van den heer Nolens of de soc. dem. partij in beginsel de om verwerping van het Staatsbestuur verwerpt of daarvoor alleen een betere gelegenheid wil afwachten, kon spr. geen pertinent antwoord geven. „Wij zitten hier niet", zoo zeide hij, „om ons de biecht te laten afnemen". Hij zeide, dat de bedoeling niet was ge weest een staatsgreep door te voeren en toonde met citaten van Kautsky aan, dat sociale revolutie en politieke opstand verschillende begrippen zfjn. De heeren De Wykerslooth en Ketelaar waren er dan ook niet gerust op, en laatstgenoemde gaf lucht aan zijn teleurstelling en verontwaardiging gewekt door de Kamerrede van den heer Troelstra. De heer Oudegeest sprak nog een gemoedelijk en ernstig woord, niet bedoeld als dreiging, maar als eenluister en overweeg. De minister R u y s deelde een en ander mede over h e t v e r b 1 ij f van den ex-keizer van Duitsch land. Hij is hier na zijn troonaf stand als privaat persoon heenge gaan en beschouwt zichzelf als zoo danig. In de laatste jaren hebben hier vele ballingen verblijfplaats ge zocht en ook aldus de keizer. Het is de plicht der regeering aldus de minister toe te zien, dat van die gastvrijheid geen misbruik wordt gemaakt, de regeering vertrouwt echter, dat de ex-keizer en zijn om geving, eiken schijn van politieke actie zullen vermijden. De regeering heeft geen aanleiding aan te nemen, dat de andere staten deze traditie' niet zullen eerbiedigen. Betreffende den crisis zeide minister R u ij s, dat de uit latingen van soc. dem. zijde de regeering waakzaam deed z|jn. Was het waar, "dat leger en politie on trouw zouden worden Was het waar, dat Kamerleden de Grondwet zouden schenden en de groote meer derheid van ons volk de dictatuur van het proletariaat wilde Dat Arbeiders- en Soldatenraden hier met instemming zouden worden ontvan gen? Het kabinet heeft geen oogenblik gedacht, dat zijn tijd om te gaan gekomen was en geen oogenblik ge aarzeld om de bedreigde politieke en sociale orde te beschermen. Onder dank aan God constateerde hij, dat zijn proclamatie aller wege instemming vond en de Koningin bewijzen van trouw kreeg, als in langen tyd niet het geval was geweest. Er waren zelfs sporen van inter nationaal overleg over de poging van mr. Troelstra. Spr. citeert daartoe het blad „De Mijnwerker". Het leger bleef echter trouw, en de regeering brengt aan allen openlijk dank. Reeds is een aange name verhouding tusschen officieren en manschappen ontstaan. Oók de politie bleef trouw en de meer derheid van ons volk moest van de S. D. A. P. niets hebben. De volks geest is oniwaakt, met groote kracht en van alle kanten en uit alle lagen kwamen bewijzen van trouw en ge hechtheid. En thans? De Voorzitter van het Congres te Rotterdam en mr. Troelstra hebben woorden gesproken, die een dreige ment inhielden. Wil men, dat de regeering met het pi stool op de borst conces sies zal doen? Dat zou olie in het vuur zijn en geen olie op de golven. Spr. citeert, wat hij reeds de eerste maal heeft gezegd en waaruit blijkt, dat de regeering met kracht den weg van hervormingen wilde inslaan. Die uitdrukking was duidelijk voor ieder een, die te goeder trouw was en Nederlandsch kon lezen. Geen oogen blik heeft de regeering een weifelende houding aangenomen. De regeering zal zonder intimidatie haar voorge nomen program uitvoeren en zij is bereid over uitbreiding van dat program te spreken. Maar niet nu. Bij de algemeene beschouwingen over de Staatsbegrooting kunnen wij over die uitbreiding spreken. De re geering wil zelf waarschuwen tegen het gevaar van reac- t i e. Ieder conservatisme is haar vreemd. Een conservatisme, dat zich zou willen verzetten tegen diep in grijpende sociale maatregelen, zou in dit kabinet een bestrijder vinden. De minister zegt ten slotte, dat onze nationale oenheid overtuigend is gebleken en dat dus het buitenland gerust economische overeenkomsten met ons kan sluitenwij zullen die getrouwelijk nakomen. Na repliek van den heer Van den Tempel, die ontkende dat internatio naal overleg gepleegd was, werd de vergadering verdaagd tot hedenmid dag 1 uur. De stemming over de moties zal heden plaats hebben. M ARI NEB E RICHTEN. B(| Koa. boalult v«n 16 November 1918 is, net ingang van din datum van dit bed 'lt aan den o(Ocl*r-vU«ger dar 8e fel. P. L. F. Doornbom, op siJn VMto.lc, terrol ontslag uil din zetdienst Teileend. Ta Wiilamioord woiden uit dienst geateld Hr. He Havik op 21 November eu m.t dien datum wordt de luileuant ter zee der 2e kl MR. J K Verateeg onihvveu van hot bevel en ge plaatut aan boord H;. M«, Wachtschip Willems oord Hr. Me. Tezel op 22 November «n wordt de luitenant ter zee der 2e kl MR. A. Vertregt met dien datum ontheven van bet bevel au geplaatst aen boord Hr Mi Wachtschip te Wlllou,80ord Hr. Me Vuleanua op 13 November en wordt de luitenant lei zee der 3o ki.H. Polls o tbeven van het bevel en geplsatet aan boord Hr. Ma. Wachtschip te W-liemeoord De luitenant ttr zo> der Se kl Mll Q. W. F. MM. van de Marinekazerne ts Amsterdam wordt 31 No«omber eeoeU>h*sid te IJmuiden b(J den osdetzookingedienst aldaar. De machinist W. J. M L-imers wordt 23 Nov. overgeplaatst v»n Hr, M». Havik n*nr Hr. Ma. Koningin Emma eo de uiachlni»t MR O .1 van Achterborg op 21 November van Hr. Ms. Havik naar Hr Ms. Koningin Emma De buitengewoon adelborst MR. 8 RU re wordt 22 November overgeplaatst van Hr Ma Texel naar Hr. Ma. Waohtechlp Willemsoord. Buitengewoon adelborst J. C van Tol. van de kon. marine-reserve, li van zjja detncheerlog In de Nieuwe Holl. Wa'srllnle n«ar demarlne- kezerne te Amsterdam teruggekeerd. Opgave van overgeplaatste oaderofflcleisu der zeemacht Op 19 Nov.: eargeaots der mariniers J. J. Snor, W. H. Wlllom-eo «n X Graeamsn vau Terachelling nasi Hr: Ms. Wachtsihlv Wil lemsoord Op 20 Nov.: sergeants dar mariniers C. Stuep en A. Lsmpe van TerBchelllr.g naar Hr. Ms. W>chtecbip Willemsoord. Op 2L Nov.: torped etu.ajjor P Klelnvloesem en eergeant- znachlr,edrUver C J 8ch ap van Hr Ms Havik naar Hr. Ms Koningin Ecnm» Op 83No»einb*r: bootsman P. W Erkolene van Hr. M« Tex*l nasr Hr Ms. Waihtacblo Willemsoord: >er- geantmechlnedrijver R. Bariogs van Hr. Ms. Texel na*> Hr. Me vanSpeijk Op23Noverobar: schipper W. van Dok van Br. Me Volcacns naar Hr. Ms. Wachtschip Willemsoord; ssr- reanttorpe iomaker J Pool en sergeanltorpediet D. IJi-ka van Hr. Ms. Vnlcanus naar Hr. Ms, Koningin Emma. STOOMVAARTBERICHTEN. Kon. Holl. Lloyd. FrUU, van Buenoi Ayree naar Amsterdam, ver trok 1» Nov. Van Haltfax. VISSCHERIJBERICHTEN. Aangebracht te Nieawedlep. 19 Nov Ra 'e morgen* 8 uur. 10 korders zimen 30 kisten kleins schol, per klstllO - 30kisten schar, per kist C 7.60. 20 Nov. li korde» z&mou80 kisten kleine scbol, per fcl»t f 10.-; 200 kisten scharren, per kilt f 8.60 a f 7.60. 21 Nov V. ra. 8 uur. 16 kolders zamen 40 kisten kleine schol, per klit f10.— tO kisten schar, per klet f 6.- a f 7.-.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 2