HELDER8CHE COURANT No. 5037 DINSDAG 14 JANUARI 1919 47e JAARGANG tontvlngaa bnden sanrljvlag van da Paplap Dittrlln-Caamlaala.dat op bat varbr. van bat ffi- ranteapaplar var da maand Januari aa wabt aak vaar aap eeniga volg bi maaadaa kn- langrljk moat rdoa boaalalgd. Bovendien wade prijs van bat paplar waderaozlenlljk ver hoogd. Dlenteogtlge zullen wij, voorlooplg getande da maand Januari, op didvsrtantlia oen tljdelljkan alstaaalag ba fan van 10 Deze toaslafarvaH. aaadra da paplerprljsaar daalt, bat- gaan bij aan ibeterde kelen- aanvoer dadels ta vermaakten. Oplaag 7000 ex. AbonncmentofirijaIn de stad f 1.10, per post f 1.35, BultenUsod f 2.33. i ex. 3 oent per regel 16 cent. De vrsdisonrhandfllioQeo. De „Gaulois"egfc dat bij het onderhoud dat Ison met Clemen- ceau, Lloyd Geoi en Orlando heeft gehad, in beginsovereenstemming kon worden ber.t op punten van het grootste bela» De aanwezighi van Wilion op de eerste bijeenkisten en de nood zakelijkheid Yoorea president om binnen vrij kerteïjd naar Amerika terug te keeren zon de vergadering er waarschijnUk e brengen om het over de voornaane quaesties eens te worden alvoreihlj (Wilson) moet vertrekken. Tot die asngtgenheden zullen vermoedelijk behoen de vaststelling der nieuwe FranscDuitsehe grenzen, de vergoedingen i schadeloosstel lingen. De Balkquaestie en de Oostersche vraagskken zouden dan voor het einde orden bewaard, omdat de debatteidie daarover ge voerd moeten worm, langer zullen duren en ingewikilder zullen zijn. De Wapanilstand. Naar uit Parijs wdt gemeld, heeft maarschalk Foch'aan Irsberger medegedeeld, dat, ingezien de Dait- schers zich niet helen gehouden aan verschillende punte betreffende uit leveringen van mitairen aard, die in het verdrag wam vastgesteld, de verlenging van de; wagenstilstand, die 17 Jan. aflooptpiet zonder meer wordt aanvaard,, och afhankelijk gemaakt wordt vai nieuwe bepalin gen. Os Oullsoha orl«|svltot. Tolgens een beriat uit Lenden is het nieuwe Duifcecheilagschip Baden, welks aflevering doe de admiraliteit gevraagd was in plaats van de Maakensen, die nietafgebouwd was, stipt afgeleverd. De commissie vam de bendgenootes, di» in deDuitsche havens op de demoilisatie van te Duitsche vloot toezie, zet op bevre digende wijze haa; werk voort, hoewel zich allerle; moeilijkheden voordoen. De wgse, rsarop deDuit sche «orlogsschepen, adert den vloot- opstanl door de bemaningen veron achtzaamd E|jn, zou op zichzelf ie schepen in DuitsehlaH onbruikbaar gemaakt hebben, maa de commissie heeft bovendien geëisdrt, dat kanon nen, munitie, afstandmters en andere uitrustingstukken vat de schepen verwijderd werden. Dit alles is onder toezicht van de bondgeaooten opge slagen. Te Kiel, Wilhelmshafin en andere groote havens is de demobilisatie zoo goed als voltooid. Van de 170 onvoltooide duikbooten, in Duitsch- land gevonden, waren het greotste gedeelten geraamten. Tan de 60 voltooide duikbooten, die er gevonden sgn, verlaten er den 12ien dezer 16 Duitschland om aan de Ingelsche vloot overgegeven te worden. BUITENLAND. Duitschland. Ds tiutaad tl Birl|n. Door het stevig optreden der reges- ring komt de macht weer in haar handen terug. Met kracht worden achtereenvolgens de ieor de Bpar- taciörs bezette gebouwen aangevallen en genomen. Dit heeft tot gevolg, dat de weifelende elementen zich meer en meer achter de regeering plaatBen en het is dan ook duidelijk merkbaar, dat onder de arbeiders de meening veld wint, dat aan het schrik bewind der Spartaciörs een einde gemaakt meet worden. Naar d.4. 11 Jsn. gemeld werd, waren 20.000 man op weg naar Ber lijn om de regeering te steunen, zoodat dus binnsn enkele dagen dé beslissende strijd is te verwachten. Hoa hit gebouw van do „Vorwlrto1 hirovord werd. Zaterdagmorgen is het gebouw van de „Vorwarts" doer de regeeringa- troepen hernomen. Over de gevech ten, die daaraan voorafgingen, doelt de „Börsencsurier" o. a. het volgende mede: De eerste uren van den nacht ver liepen in een zeldzaam engewene kalmte. Tegen drie uur 's nachts trokken echter uit alle deelen der stad zeer krachtige troepenmachten op en sloten de geheole wijk bij de Halenseesche poort hermetisch. Alle» werd gedaan om de in de dagbladen- wijk ingesloten bezettingen do moge lijkheid van het ontvangen van ver sterkingen te onthouden. Vrijdagmiddag togen vier uur had den de eerste machinegeweer-gevech ten plaats. Van de Belle-Alliance- strasse en Blücherstrasso uit schoten de troepen op de Spartaciörs en onder het goed geleid» vuur moesten de laatsten spoedig terugtrekken. De Spartaciers poogden van het dak van de „Vorwilrta" uit zich op do daken der huizen op het Belle-Allianceplein 8 en 9 te nestelenzij werden echter door het vernietigend vuur dor aan vallers spoedig uit deze stellingen verdreven. De bezetting van de Vorwarts had uit dit alles opgemaakt dat het nu eindelijk ernst werd. In de avond uren dreunden vrachtauto's met levensmiddelen, munitie en verster kingen naar de' Vorwarts, waar men zich op den komenden strijd in richtte. In de hoekvensters van het gebouw werden overal machinege weren in stelling gebracht en hand granaten gereed gelegd. Om 5 uur 's ochtends begonnen de zware gevechten. De colonades, waarachter zich 50 tot 60 Sparta- ciirs hadden verschanst, werden met zware machinegeweren osder vuur genomen. Na een vuurgevecht van ongeveer 20 minuten ontruim den do aangevallenen hun stellingen en trokken ten deele op de Vorwarts terug. Om zes uur 's ochtends werden twoe mijnwerpers tusschen de colo nades in stelling gebracht en een paar minuten later richtten zij hun schoten is de Lindenstrasse voor op het gebouw van de Vorwarts. Op de eerste schoten volgde volko men stilte. Mon hoorde hulpgeroep en geschreeuw. Onmiddellijk bezetten do troepen hst huis op het Bellian- ceplein 38, waarop een zwaar ma chinegeweer in stelling werd ge bracht. Twee mijnwerpers werden in d# nabijheid der Friedrichetrasse neergezet, waarop deze vier stukken een vernietigend vuur op de bele- vesting richtten. De uitwer king was onmiskenbaar.' Het af en toe telkens weer op vlammende afweervuur doofde ge heel en al. Toen trokken.de eerste band-granaattroepen van leer ondor bescherming van machinegeworen. Ben afdeeling Spartaciörs drong over hot dak van de Vorwarts in het huis Belle Alliance-plein 8 binnen, waar ze van de vensters uit de tegenstanders onder vuur namen. Machinegeweren richtten daarop een vernietigend vuur op hen. Na enkele minuten was met hen afgerekend. De bestormingstroepen drongen toen Ie hst huis en overweldigden de rest. Intusschon waren de handgranatsn- werpers der gardejagers naar de Vorwarts opgedrongen; zij stelden de vraag of de bezetting zich wilde overgeven. „Neen, nooit 1" klonk het. Daarop werd de strijd met zware mijnen voortgezet. De mijnen werden op het dak van het voorgebouw ge richt en sloegen door het gebouw tot in den kelder, waar de Spartaciörs hun gewonden hadden ondergebracht. De uitwerking van dit geschut was ontzettend. Groote stukken muur stortten krakend naar omlaag en begroeven alles wat in deze kamer nog leefde. Een tweede mijn sloeg iets vorder achterwaarts in het dak, waar do verdedigers vijf zwar# machinegeweren in stelling haddon gebracht Nog twee mijnen werden op de Vorwarts gericht en toen was deze vesting, die zich sedert zss dagon in handen der Spartaciers bevond, rijp om te bestormen. Niets bewoog meer toen do handgranaten- troepen de poort binnendrongen. Op de binnenplaats lagen talrijke dooden, alsmede gewonden, die om hulp riepen. De eerste verdedigers kwamen troepen reads metopgeheven armen tegemoet. De mannen vrouwen waren door de uitwerking dezen ontzettenden, niet-ver- moeden aanval dermate geschokt dat zij snikkend den soldaten om genade smeekten. De officieren, die aan den spits hunner manschappen het ge bouw hadden bestormd, vererdenden allen nog levenden om hun wapenen in een hoek ;te werpen en daarna aan te treden. Een groot aantal peogden nog te vluchten, doch werden door de jagers, gevangen genomen. Radek gefusileerd? Soldaten die aan den strijd om het gebouw van de „Vorwarts" deel namen, verklaarden, dat zij Radek gevangengenomen en terstond stand rechtelijk neergeschoten hebben. Ook de agitator Lewin werd gevangen genomen. Gedurende den strijd om de „Vorwarts" werden de Spartacis- ten gedwongen het ten deele in brand staande gebouw, met de handen omboog, te verlaten. Er werden 30Ó gevangen gemaakt, waaronder naar verluidt 20 Russen. De regeerings- troepen hebben 5 dooden en 8 ge wonden te betreuren de Spartacisten 40 dooden. behoud der wapens en het aftreden van Ebert en Scheidemann. Toen daarentegen van de zjjde der regee- ringstroepen onvoorwaardelijke over gave geëischt werd, achtten de Spar tacisten het geraden om bij het vallen van de duisternis op de minst op vallende wijze, via de daken van de huizen ia de Markgrafen-en Charlot- ten strasse te vluchten. Een aantal hunner werd door de regeeringstroe- pen nog gevangengenomen. Toen deze daarop van alle kanten het gebouw binnendrongen, vonden zij er geen enkelen Spartacist meer. De Spartacisten in het Wolff-bureau stelden dezelfde eischen als hun col lega's bij Ullstein, doch ten laatste gaven zij zich onvoorwaardelijk over. Nadat zij hun wapens hadden inge leverd, liet men hen loopen. De strijd om het politieke praesi- dium is niet minder hevig geweest dan die om de Vorwarts. Met zware machinegeweren en artillerie werd het gebouw beschoten. Toen het vuur der'verdediging zweeg, rukte de in fanterie op. Met een paar handgraten werd de deur vernield, waarop de soldaten binnenstormden. Spoedig verschenen de eerste Spartacisten met opgeheven handen. Onmiddellijk bezetten nog twee andere eompag- nisön het gebouw en haalden de Spartacisten, die zich verborgen had den, te voorschijn. Meer dan 300 der verdedigers werden naar de Alsxan- derkazerne overgebracht. Een bericht uit Berlijn meldt, dat tot "Zaterdag het aantal in straat gevechten gedooden op 400, dat der gewonden op 1000 geschat werd. ingezonden mededeellng. Herman Nypels, Telef. Intsre. 140, Spoorstraat 41. Heuran Ondergoederen, half- en haal wol. Overhemden. - Handschoenen. Billijks prijzen. Het gebouw van de „Vorwarts" is zwaar beschadigd. De geheele gevel is ineengeschoten, ook het dak is geheel vernield; een begin van brand werd gebluscht. Vrijdagnacht werden ook andere in de dagblad-wijk bezette gebouwen, waaronder het Wolf-bureau en de ge bouwen van Ullstein en Mosse,door de Spartacisten ontruimd. Zij zijn zonder strijd en met achterlating van wapens en munitie vrijgelaten. De gebouwen zijn door ..de regerings troepen bezet. Ook het politie-praesi- dum is veroverd en door troepen van Ebert bezet. In.het Oosten der stad hebben des nachts tal van diefstallen plaats gehad, terwijl er ook veel ge plunderd is. Er trekken thans sterke patrouilles, ook cavalerie, door de straten, om hiertegen te waken. Deze patrouilledienst zal nog eenigen tijd gehandhaafd worden. Over de wijze, waarop de Sparta cisten de door hen bezette gebouwen ontruimd hebben, wordt nog het vol gende gemeld Ontmoedigd door de inneming van het gebouw van de „Vorwarts" door de troepen der regeering, toonden de Spartacisten bij Ullstein zich geneigd onderhandelingen aan te knoopen. Zij eischten eet ter vrijen aftocht met _L Ledeboef is gevangen genomen. Een bericht dat dit ook met Rosa Luxemburg het geval zou zijn, werd tegengesproken. Da toestand bultan Berlijn. In Dusseldorp hebben de Spar tacisten de burgerlijke demonstranten evervallen en uiteengejaagd. Daarop aljn Esgelache troepen en pantser auto's verschenen en hebben de orde hersteld. Dusseldorp is door de En- gelscben bezet. Te Hamburg hebben de Bpar- taciörs eea échee geleden. Uit ver ontwaardiging ever de gebeurtenissen te Berlijn, kwam de veiligheidsdienst in opstand tege» den bolsjewistischen Arsolraad. Gewapend trokken de lanschappen naar het stadhuis en haalden het hoofd der bolsjewiki, Lafenherg, uit zijn werkkamer en sleepten hem op het balkon, waar hij de menigte moest toespreken. Dech deze, hem herkennende, brak in wilde verontwaardiging uit. Voor een krijgsraad van 7 man, betoogde Lafenbtrg daarop, dat hf geen Spartaciër was en een tegen stander van elk schrikbewind. Maar man liet hem niet uitspreken en wilde hem lynchen. Slechts met groote moeite gelukte het zulks te verhinderen. Door een achterdeur wist men heat, onopgemerkt door het publiek, in een automobiel te krijgen, waarmede men hem in verzekerde bewaring bracht. Te ©resten trachtten de cem- mnnisten de bureaux van de „Dres- dener Postzeitung" te bezetten. De wacht '.opende daarop het vuur, waardoor 20 k 30 menschen gedood werden. Door een matrozenafdeeling werden een aantal communisten ge vangen genomen. Te Regensburg kwam het Vrijdag tot ongeregeldheden, waarbij warenhuizen geplunderd werden. Rusland. Kropstkin varsiord T Uit Berlijn meldt men, dat de Russische ex-anarchist prins Peter Kropotkin te Petrograd vermoord is. Het schijnt, dat deze moord onder den invloed van bet Bolsjewisme is geschied. September jl. werd Kropotkin door de Roode Garde in hechtenis geno men onder verdenking van samen zwering-tegen de Sovjetregeering. Annsxatia vai Posen. Volgens een uit Posen afkomstig Poolsch bericht heeft de Poolscb® Volksraad de aansluiting van Posen bij Polen geproclameerd. Daarentegen verklaarde de Volksraad te Breslau, dat Posen nog steeds tot hetpuitsche rijk behooit. RoimoiblB annoxsirt Tranitylvanlë. In het Roemeenache Staatsblad ia een decreet verschenen, waarin wordt medegedeeld, dat gebieden vanTrans- sylvaniö bij Roemeniö worden ge voegd. Voorloopig zullen deze gebie den in de Roemeensche regeering vertegenwoordigd worden door minis ters zonder portefeuille. Stakisgen. Vrijdag hadden te Buenos-Ayres tal vawbotsingen plaats tusschen stakers e» de mst troepen versterkte politie. 72 personen werden gedood bijna 900 gewonl. De staking breidde zich over het geheele land uit. Tolgens berichten van Zaterdag zouden de arbeiders het werk weder hervat hebben. Ook te New York is de staking der havenarbeiders epgehoven. Een trainontploffing. De „Libre Belgique" meldt, dat Vrijdagavond op het station Ath een wagon benzin# ontplofte) naast een trein met Franscbe gefivacueeréen. Men meldt, dat zeB ïngelsche soldaten volkomen verkoold zijn en een vijftig tal andere gruwelijk verbrand. Onder de dooden liggen «enige Fransche geëvacueerden. Anderen hebben min of meer ernstige brandwonden opge- loopen, terwijl talrijken gekwetst zijn, De „Keizer der Sahara", Lebsudy, door zijn vrouw doodgeschoten. Uit New-York wordt gemeld, dat de millionnair Jacques Lebaudy, die zich jaren geleden opwierp als „keizer der Sahara" door zijn vrouw dood geschoten is. Zij bevindt zich onder bewaking, maar verkeert, in een toe stand van bezwijming, die haarver- hoqr alsnog onmogelijk maakt. Madame Lebaudy loste vijf schoten op haar man, die allen doel troffen. Het tragisch einde van Jacquea Lebaudy vormt als het ware de sluitsteen van een leven vol dolzin nige avonturen en vreemde onder nemingen Yan een man, die men op zijn best „abnormaal" zou kunnen noemen. Lebaudy was de schatrijke Fransch- man, die in het jaar 1903 op het zonderlinge denkbeeld kwam, de Sa hara te koloniseeren en daar een hoofdstad, Troja genaamd, te stichten. Hij zelf zou keizer van dat rijk wor den onder den naam Jacques I. Het onzinnige plan viel volkgmen in duigen en den ongelukkigen keizer zonder rijk bleef niets over dan de bittere herinnering aan de spotzucht zijner landgenooten, die hem in chan sons, afbeoldingen, revues enz. be spottelijk maakten. De griep. >e chef van den geneeskundigen dienst in Boedapest deelt in zijn verslag aan den gemeenteraad mede, dat hst aantal lijders aan griep in den laatsten tijd weer toeneemt. Volgens de gegevens van het centrale bureau voor de statistiek stiervsn in October in Hongarije ruim 85000 menschen, en daarvan alleen aan griep 44.000. Dit cijfer is onrustbarend groot daar het aantal sterfgevallen in leptember j.1. slechts 31.000, in October 1917 nog niet 30.000 beliep. Daar het aantal geboorten in October 1918, in ronde cijfers, 15.000 bedroeg, is de bevolking in die maand met 69.000 zielen verminderd, d. i. meer dan in de eerste 9 maanden van hot jaar tezamen. Omtrent November en December zijn de gegevens nog niet bekend gemaakt; ze zullen evenwel stellig niet gunstiger zijn. terdam, tegen den prijs van ongeveer f625 per 1000 K.G., tevergeefs aan het distributiebureau en de N. O. T. consent tot invoer heeft gevraagd. Hij vraagt voorts den Minister of hij het bestaanbaar acht, dat dit consent niet wordt verstrekt, waar toch de rrijs van decarbïd,die het publiek rier nu moet betalen, nog steeds "1000 per 1000 K.G. is. Spoorwegosgeval te 's-Hartogen- buicb. Zaterdagmiddag heeft een ernstig spoorwegongeluk plaats gehad op het station te 's-Hertogenbosch. De per sonentrein uit Boxtel naar Den Bosch liep met volle vaart het station binnen, doch kwam vermoedelijk door ver keerden wisselstand op een verkeerde lijn. Op den wissel stond juist een goederentrein. De locomotief van den Boxtel-trein wierp de locomotief van den stilstaanden trein omver, waarna nog eenige wagons voorbijreden. De volgende zes rijtuigen botsten echter zijdelings tegen de omvergeworpen locomotief met den daarop volgenden wagen en werden uit de rails gewor pen. Zij liggen half gekanteld dwars over het spoor. Het gasreservoir van het derde klas rijtuig vloog in brand. Dadelijk werd met het blusschings- werk begonnen. De rijtuigen zaten vol met reizigers, van wie echter wonder boven wonder niemand ge deerd is. Slechts een dame moest bewusteloos worden weggedragen. Men meldt uit Weltevreden Het vliegen zal tijdelijk gestaakt worden, wegens gebrokaan materiaal. BINNENLAND. Een Nedorlasdsche missie naar Brussel. Volgens een Havas-ReUter-bericht uit Brussel, dd. 11 Januari, zou een misaio, door de Koningin der Neder landen afgevaardigd om koning Albert geluk te wenschen met zijn behouden terugkomst in zijn hoofdstad, over twee ef drie dagen daar worden yerwaeht. Da positie vaa den Ex-Keizer. Yolgens de „Matin" heeft minister Heemskerk in een interview aan den correspondent van de „New York Globe" het volgende medegedeeld „Als de mogendheden officieel de uitlevering van den keizer vragen, geloof ik, dat de wettelijke procedure zou zijn, de zaak in handen te geven van de rechtbank in het arrondisse ment, waar hij geïnterneerd is, d.i. de rechtbank te Utrecht. De beslissing van deze rechtbank zou vervolgens door mij onderworpen worden aan het oordeel van de speciale commis sie, belast met advies te geven over de eindbeslissing in deze." Minister Heemskerk sprak de ge ruchten tegen volgens welke de keizer zich vrij zou kunnen bewegenin tegendeel verklaarde hij, dat Wilhelm van nabij bewaakt wordt en noch naar Utrecht, noch naar Amsterdam mag reizen. Maatschappij Zeeland De dienst van ds Mij. „Zeeland1 op Grayensend zal vermoedelijk deze week worden hervat met dén boot, namelijk de „Zeeland". Vevoer van manufacturen vrij. De "Minister van Landbouw enz. heeft bepaald dat met ingang van 14 Jan. wordt ingetrokken zijn schikking van 29 Aug 1918 waarbij het vervoer van manufacturen is verboden. De vetkaart. De bon 18e week van de boter-, mélange A. en 3. en margarinekaar- ten voor het tweede tijdvak is geldig van 14 tot en met 22 Jan. De raelkoorleg te Amsterdam. De melkveehouders te Nieuwer- Amstel blijven 'weigeren hun melk te brengen naar de verschillende centra en beletten 't degenen, die wel daartoe bereid zijn, door op verschil lende plaatsen in de gemeente posten uit te zetten. Zondagmorgen werd nog een wa gen met melk aangehouden en bussen voor het oog van den mei rijder geleegd. Circa S50 liter ging de sloot in. Eveneens werd aan den Amstol- djjk een jager met paard aangehou den, de schuit naar den wal getrok ken en ongeveer 8000 liter melk in den Amstel gestort. Vragen van Kamerleden. De heer Ter Hall heeft de aandacht van den Minister Yan Landbouw ge vestigd op een bericht in de dagbladen, volgens hetwelk een Nederlandsch vertegenwoordiger van een carbid- fabriek in Noorwegen, die een aan bieding heeft ontvangen voor het leveren van 2000 ton carbid over het eerste kwartaal 1919, franco Rot- UIT OOST-INDIË. PLAATSELIJK NIEUWS. Visscherljonderzoek. Kon. besluit van 31 December is, met ingang van 1 dezer mej. W. M. Deerns, tijdelijk assistente bij het Rijksinstituut voor hydrografisch visscherijonderzoek in Den Helder, benoemd tot scheikundige bij voor melde instelling. Jean Louis Pisulsse. Uit.eene advertentie in dit num mer blijkt, dat het gezelschap Pisuisse a.s. Woensdag 15 Januari alhier zal optreden in „Casino" met een geheel nieuw en boeiend pro gramma. De bezoekers van vorige avonden weten wat zij aan den heer Pisuisse en de zijnen hebbenhoezeer hjj zijn publiek weet bezig te houden met het beste en het geestigste, dat op het gebied der cabaretkunst be staat. Yeor wie het niet weten, volgen hier eenige persuittreksels. Zoo schrijft de „Alkmaarsche Courant": „Opnieuw- bewees Jean Louis, dat hij als conférencier één onzer beste krachten is. Hij intro duceerde eerst Jenny Eibers, een bekoorlijke Belgische in Vlaamsch costuum, die geen stukje van Lim burg en geen druppel uit de Schelde wou hebben. Met een lieve stem zong zij twee bekende liedjes van Hullebroek, n.1, „Yoor 't kantkus- en „'t Kosterken". BeFransch- man Paul Collin oogstte met zijn Fransche chansons veel bijval. Willy Corsari leek ons zeer vooruitgegaan. Het laatste nummer vóór de pauze was een geweldig succes. Do Parlj- sche straatzangers, vier goed gegri meerde Bohémiens (Pisuisse, Collin, Combes en HemsiDg) met viool, guitaar en Hemsing achter een klein orgeltje gaven zoo echt hun liedjes ten beste, dat de luide toejuichingen echt verdiend mochten heoten-" Het „Groninger Dagblad" liet zich eveneens met lof over het gezel schap uit. „Er was gezorgd voor een uitnemende afwisseling. Aller eerst Jenny Eibers, een allerliefst blond deerntje, Paul Collin, uitne mend diseur, op hem volgde Willy Corsari, de bekoorlijke vertolkster van het levenslied „Uitgelezen priesters en prieste ressen derkleine kunst bracht het gezelschap mee", aldus het „Deren- ter Dagblad". Uit hot Politierapport. Door eenige landbouwers i3 aan gifte gedaan van het vermissen van schapen uit hunne weiden in den Helderschen polder. Ondanks streng toezicht is het nog niet mogen ge lukken de daders van deze diefstallen te ontdekken. Door twee agenten van*politie werd des nachts in hunne ronde gezien, dat twee mannen een handwagen in een straatje in de Oude Kerkstraat reden en een perceel aldaar binnen gingen. Vermoedende dat aldaar geheime slacht- of bergplaats was, begaven de agenten zich ook in die woning en bevonden dat die geheel als slachtplaats was ingerioht. Er hingen allerlei slagersgereedschap en nog eenig yersch rundvleesch, 4 poo len, 1 kop 1 staart en eene hoeveel heid vet, alles ongekeurd. Tevens troffen zij daar bedoelde twee man nen aan, met name M. en K., die door hen naar het bureau overge bracht werden. Hef vleesch werd in beslag genomen en proces verbaal opgemaakt. Een logementhouder aan den Ka- naalweg deed aangifte, dat, terwijl hij des nachts van 12 tot 2 uur af wezig was, f+1200 uit een onder een bedstede staand Ijzeren geldkistje is ontvreemd. Een onderzoek naar den vermoedelijksn dader wordt in- De voorzitster, mej. I. v. d. Poll, opende deze vergadering. Zij deelde mede dat de heer v. Steveninck was verhinderd doch dat in zjjn plaats zou spreken, de heer Ap. Bemist. Een meisjeskoor zong nu een twee tal liederen, waaronder de pittige J.G.O.B -marsc.h. Een paar stukjes piano, waaronder een mooi vier han dig stuk, volgde hierop Het applaus bewees dat het wel in den smaak van het publiek viel. Nu kreeg de heer Ap. Benist het woord om zijn propagandaspeech te houden. Spr. begon met een aanhaling uit de brochure van Frederik van Eeden getiteld „Aan de vrije jeugd." Als er een jonge generatie opstond bracht het mee jonge geestdrift. De jeugd is blijmoedig, de jeugd heeft een hekel aan al wat leelijk is. Zij droo- men nooit van leelljke dingen maar altijd van levensgeluk. Wat geeft ons nu de samenleving? De ouderen lieten ons dorheid na. Wanneer wij in onze prilste jeugd een leugentje zeiden kregen we een kleur. We hebben leugens noodig om bestwil zegt men dan. Maar wat volgt daaruit? Het blijft niet bjj leugens, maar we gaan elkander later gemeeno verhalen vertellen enz. Wij J.G.Q.B.ers hebben gezien dat de tegenwoordige samenleving ons niet dat levensgeluk geeft en wij strijden nu voor een heerlijk en blij levensgeluk. Wii zagen door de straten de dronkaards ons voorbij gaan. Toen voelden wij medelijden. Welk een leegheid moet er zijn in harten dier menschen. Toen heb ben wij ons aangesloten voor iets nieuws, voor het brengen van het echte levensgeluk. De menschen von den het eigenwijs dat wij ons moesten bemoeien met den drankstrijd. Maar is het niet treurig dat juist wij dit moeten doen? Maar wij hebben ook nog hoogere plichten dan geheelont houding. Geheelonthouding is eng, klein. Wij hebben grootere dingen die de onthouding wegpraten. Wij willen de ontwikkeling der jeugd, opdat deze opgroeit tot zelf standige menschen. Dit is een der grootste plichten van de J.G.O.B.- Lezingea op Maatschappelijk gebied en dan de zedelijke verheffing van de jsagd. Zij moeten later ala zelfstandige menschen hun plicht weten te doen. Vecht, strijd, leef dus met ons mee. Kom bij ons in de J.G.O.B. Beter bij ons dan op straat waar men zich aan ergerlijke dingen overgeeft. Ook dé"ouderen kunnen ons steunen. Wij zijn jong en raken licht den weg kwijt. Sta ons bjj, wijs ons den goeden weg, geef ons raad, maar denk er «m wat jeugd is. Wij zijn geen oude menschen". Laat ona dua samen den strijd aanbinden voor sen mooie samenleving. Allen meegewerkt en onze kracht gewijd tot eens de dag der glorie komt. Hiermee eindigde spreker zijn rede. Na de pauze ging een geestig blijspel getiteld „In de war," waarin electriciteit alle menaehen in p bracht. Een stukje waarom hartelijk moest worden gelachen. Het meisjeskoor zong nog een tweetal liederen. Mej. A. Driessen zong nog eenige liederen waarvan een tweetal met pianobegeleiding Het was jammer dat hiervan niet zooveel terecht kwam. Mej. I. v. d. Poll sloot de vergadering mot een opwekking om lid te werden. Da J.G.O.B. kan met genoegen op dezen avond terugzie». Het is te hopen dat door dezen propaganda-avoad de jeugd inziet dat geheelonthouding voor hen nood- zakolijk is. Wie de jeugd heeft heeft de toekomst. Allen du» aange pakt en gestreden tot eens de dag der glorie komt. J.B.O.B. Vrijdagavond hield de Jongelieden Geheel-Onthouders Bond een propa- ganda-avond in Casino, waar de heer Bram van Steveninck een propagan daspeech zou houden getiteld„Wat wij J.G.O.B.ers willen." De zaal was flink bezet. A.8.0. lezing. De ten vorigen jare opgerichte vereeniging „A.G.O." (Algemeene Geestelijke Ontwikkeling) heeft dezen winter zeer onder de buitengewone tijdsomstandigheden te lijden gehad. Aanvankelijk was het de slechte treinverbinding, die het moeilijk maakte eea spreker te vinden, bereid om een halven dag en een ganschen nacht af te Staan voor een lezing in den Helder, en toen eindelijk sen rooBter van lezingen was opgesteld, was hst de griep-epidemie, die alles in de war gooide. TTant het bestuur achtte het niet verantwoord een zoo compacte menschen massa bijeen te brengen, zoolang de griep-bacillen rondzwierven in de atmosfeer. Evenwel, moeilijkheden zijn in wereld gekomen met het doel ze te overwinnen en de volijverige voor zitter en oprichter der vereeniging, de heer van Cou weiaar, heeft zoolang gecorrespondeerd en geconfereerd, tot alles in het reine kwam. En zoo hadden we gisterenavond (Vrijdag) de eerste A.G.O.-lezing in „Tivoli" door den van den vorigen winter bekenden heer Portielje. En En het waren merkwaardige dieren in Artis, die deze heer ten tooneele voerde in eene serie buitengewoon mooie lichtbeelden. Yan elk dier wist de heer Portielje de geschiedenis en merkwaardige bijzonderheden; ups en downs uit hun leven pas seerden in bonte rij de revue. Nu eens was het de fiere leeuw, met zijn intelligenten kop, dien wij te zien kregen, dan weder de sierlijke tijger ©f de menachelpe orang oetan. Eu van de verscheurende dieren kwamen wij op de minder gevaar lijke; het logge nijlpaard hapte met wijd-geopenden bek naar de lekkernij, hem door den oppasser toegeworpen de sierlijke ijsbeer verpoosden zich aan de (nagemaakte) Poolzee en het grappige buideldier vertoonde zich in al zijn luister. De heer Portielje kent zijn dieren hij weet van hun levens, van hun ontwikkeling, van hun verstand, van hun intellect. Ten onrechte noemen wij sommige diere» wreed of ge vaarlijk; wreed zijn alleen de men schen, de beschaafde moderne me' schen. Maar «en dier is nooit wree<- en als het maar over de vrees voor den mensch heen is, laat het zich door hem leiden. Artis kreeg een jonge chimpanaö en binnen een maand tjjds was dit beest totaal mak, zoodat men in zfln hok kon gaan, met hem spelen, hem kammen, enz. Dat alles liet hij toe, wetend dat deze menschen zijn vrienden waren. Het intellect van de anthropomor- phe-apen (menschapen) gaat boven dat van alle andere dieren uit, z|j zijn het dichtst verwant ^an den mensch, met hem stammen zij van den pithecantropus-erectus (recht- opgaanden aapmensch) af, niet zoo- als men ten onrechte beweert, stam men wij van de apen af. Interessante dingen vertelde de heer Portielje over hetdieren-intellect. Hun instinkt is een soort oer-verstand, zooals dat bfl zuigelingen aanwezig is. Hun handelingen zijn volstrekt geen zuivere reflex-bewegingen, in tegendeel, zy worden geleid door een vergaand associatie-vermogeD, dat Teel verder is ontwikkeld dan bij den mensch. Ook vertelde de heer Portielje allerlei interessants over hun uiterlijk, dat in vele gevallen ons vreemd aandoet, doch dat steeds erop berekend is hen zoo min mogelijk in het oogvallend te doen zijn in hun omgeving. Bizonder mooie photo's waren bij de serie lichtbeelden; photo's, mot groote moeite en veel zorg vervaar digd. "Wy denken aan een antilope in vollen sprong, aan fraaie water kiekjes uit Artis, aan nog vele ande die ons een beeld gaven van het eigenaardige en veelzijdige leven in onzen Amsterdamschen dierentuin. Bijna drie uur hield de heer Por tielje zijn gehoor onafgebroken bezig en de eene photo volgde de andere op. Aan het slot werd de spreker dankbaar toegejuicht. De groote zaal van „Tivoli" was eivol, en nog velen moesten worden teruggestuurd, die geen plaats meer vonden. Zaterdagmiddag worden dezolfde beelden voor kinderen vertoondeen sympathiek denkbeeld van de A.G.O. dat haar populariteit ongetwijfeld zal verhoogen. tWas Zaterdagmiddag een krioe len van kinderen in de groote ruimte der Tivoli-saal. Om twee uur zou de voordracht beginnen, maar reeds om half- twee waB de zaal stampvol. En maar steeds bleef de stroom aan houden van kinderen; allang waren alle hesebikbare stoelen in gebruik (•nemen, en de nakomer» moesten staan waar zij maar konden. Som- igen waren boven op het buffet geklauterdanderen badden zit plaatsen geïmproviseerd op tafeltjes, maar de overigen stonden langs de zijkaiten opeengehoopt. En toen bet tegen twee uur liep, werden de gordijnen dicht gehaald; een paar groote joDgen» deden dit werkje gaarne en con amore en het erd gebeimzinnig donker in de zaal. Aehter het groote deek werd de lantaarn ontstoken en Je voelde, dat het heerlijke van dien middagstond te komen. Oerverdoovend was het lawaai, dat die 8 h 900 jongei» en meisjes maakten. „Ze glippen je onder de handen weg", verklaarde een der leidere, en inderdaad, se waren bandeloos van jool en voorpret. Toer de lantaarn brandde, ging een pas maal de schim van een der heere op het teoneel er achter langs, h< geen groote hilariteit verwekte. J Maar teen eindelijk het wuu nog geen twee uur de heer Portielje in het halfduister te voerscbijn trad, werden se muisstil. „Jomgelui", zoo zeidt hjj, laten we afspreken, dat jelui nu rustig blijft zitten, want zoo'n groote zaal vel is anders niet te oversthreeuwen". En de kameel van Artis verscheen, i na hem al die andere dieren. En mijnheer Portielje wist overal een interessante bizonderheid van te vertellenvan hun dikke haarvacht [kemeelshaar noemen ze dat], van hun uithoudingsvermogen, en van de andere dieren wist hjj ook overal een verhaaltje. En of ze genoten) de kinderen Want 't waren zulke mooie plaatjes, die ze te zien kregen. Verscheidene ervan hadden ze wel eens op plaatjes in beeken gezien, maar dit was toch echter. Zoo'n nijlpaard bijvoorbeeld met zijn glibberige body in het water, happend naar het stuk eten, dat de oppasser hem voorhield, of die orang oetan aan de hand van zijn oppasser, en die springende antilope, 't Was allemaal even intereBBant. Zoo leuk vonde» ze 't, dat ze d'r mond niet konden houden en door mekaar praatten en de heer Portielje kon er op den duur niet tegen oproeien. Zoo werd de film maar wat vlug afgedraaid. Dht ia zekerala de A.G.O. ergent plelzier van heeft gehad, was het wel van dezen Zaterdag middag. Ingezonden m»d«deeling. •teunt A.G.O. door lid te worden. Uitsluitend opgeven per brief kaart aan C. H. v. d. VET, Buitenhaven 39. RECTIFICATIE. Wij mosten een schrijffout her- stsllen in ona raadaoverzicht, die tot misverstand aanleiding zou kuDn? geren. De wethouderaaalarissen war*, niet door B. en W. op f 8000.— vastgesteld, maar op f 2000.— en de Raad besloot ze op f1000.— zooala ze thans zijn, te handhaven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1