HELDER8CHE COURANT
No. 5037
DINSDAG 14 JANUARI 1919
47e JAARGANG
tontvlngaa bnden
sanrljvlag van da
Paplap Dittrlln-Caamlaala.dat
op bat varbr. van bat ffi-
ranteapaplar var da maand
Januari aa wabt aak vaar aap
eeniga volg bi maaadaa kn-
langrljk moat rdoa boaalalgd.
Bovendien wade prijs van bat
paplar waderaozlenlljk ver
hoogd.
Dlenteogtlge zullen wij,
voorlooplg getande da maand
Januari, op didvsrtantlia oen
tljdelljkan alstaaalag ba fan
van 10
Deze toaslafarvaH. aaadra
da paplerprljsaar daalt, bat-
gaan bij aan ibeterde kelen-
aanvoer dadels ta vermaakten.
Oplaag 7000 ex.
AbonncmentofirijaIn de stad f 1.10, per post f 1.35, BultenUsod f 2.33.
i ex. 3 oent
per regel 16 cent.
De vrsdisonrhandfllioQeo.
De „Gaulois"egfc dat bij het
onderhoud dat Ison met Clemen-
ceau, Lloyd Geoi en Orlando heeft
gehad, in beginsovereenstemming
kon worden ber.t op punten van
het grootste bela»
De aanwezighi van Wilion op
de eerste bijeenkisten en de nood
zakelijkheid Yoorea president om
binnen vrij kerteïjd naar Amerika
terug te keeren zon de vergadering
er waarschijnUk e brengen om het
over de voornaane quaesties eens
te worden alvoreihlj (Wilson) moet
vertrekken.
Tot die asngtgenheden zullen
vermoedelijk behoen de vaststelling
der nieuwe FranscDuitsehe grenzen,
de vergoedingen i schadeloosstel
lingen. De Balkquaestie en de
Oostersche vraagskken zouden dan
voor het einde orden bewaard,
omdat de debatteidie daarover ge
voerd moeten worm, langer zullen
duren en ingewikilder zullen zijn.
De Wapanilstand.
Naar uit Parijs wdt gemeld, heeft
maarschalk Foch'aan Irsberger
medegedeeld, dat, ingezien de Dait-
schers zich niet helen gehouden aan
verschillende punte betreffende uit
leveringen van mitairen aard, die
in het verdrag wam vastgesteld, de
verlenging van de; wagenstilstand,
die 17 Jan. aflooptpiet zonder meer
wordt aanvaard,, och afhankelijk
gemaakt wordt vai nieuwe bepalin
gen.
Os Oullsoha orl«|svltot.
Tolgens een beriat uit Lenden is
het nieuwe Duifcecheilagschip Baden,
welks aflevering doe de admiraliteit
gevraagd was in plaats van de
Maakensen, die nietafgebouwd was,
stipt afgeleverd. De commissie vam
de bendgenootes, di» in deDuitsche
havens op de demoilisatie van te
Duitsche vloot toezie, zet op bevre
digende wijze haa; werk voort,
hoewel zich allerle; moeilijkheden
voordoen. De wgse, rsarop deDuit
sche «orlogsschepen, adert den vloot-
opstanl door de bemaningen veron
achtzaamd E|jn, zou op zichzelf ie
schepen in DuitsehlaH onbruikbaar
gemaakt hebben, maa de commissie
heeft bovendien geëisdrt, dat kanon
nen, munitie, afstandmters en andere
uitrustingstukken vat de schepen
verwijderd werden. Dit alles is onder
toezicht van de bondgeaooten opge
slagen.
Te Kiel, Wilhelmshafin en andere
groote havens is de demobilisatie
zoo goed als voltooid. Van de 170
onvoltooide duikbooten, in Duitsch-
land gevonden, waren het greotste
gedeelten geraamten. Tan de 60
voltooide duikbooten, die er gevonden
sgn, verlaten er den 12ien dezer 16
Duitschland om aan de Ingelsche
vloot overgegeven te worden.
BUITENLAND.
Duitschland.
Ds tiutaad tl Birl|n.
Door het stevig optreden der reges-
ring komt de macht weer in haar
handen terug. Met kracht worden
achtereenvolgens de ieor de Bpar-
taciörs bezette gebouwen aangevallen
en genomen. Dit heeft tot gevolg,
dat de weifelende elementen zich
meer en meer achter de regeering
plaatBen en het is dan ook duidelijk
merkbaar, dat onder de arbeiders de
meening veld wint, dat aan het schrik
bewind der Spartaciörs een einde
gemaakt meet worden.
Naar d.4. 11 Jsn. gemeld werd,
waren 20.000 man op weg naar Ber
lijn om de regeering te steunen,
zoodat dus binnsn enkele dagen dé
beslissende strijd is te verwachten.
Hoa hit gebouw van do „Vorwlrto1
hirovord werd.
Zaterdagmorgen is het gebouw van
de „Vorwarts" doer de regeeringa-
troepen hernomen. Over de gevech
ten, die daaraan voorafgingen, doelt
de „Börsencsurier" o. a. het volgende
mede:
De eerste uren van den nacht ver
liepen in een zeldzaam engewene
kalmte. Tegen drie uur 's nachts
trokken echter uit alle deelen der
stad zeer krachtige troepenmachten
op en sloten de geheole wijk bij de
Halenseesche poort hermetisch. Alle»
werd gedaan om de in de dagbladen-
wijk ingesloten bezettingen do moge
lijkheid van het ontvangen van ver
sterkingen te onthouden.
Vrijdagmiddag togen vier uur had
den de eerste machinegeweer-gevech
ten plaats. Van de Belle-Alliance-
strasse en Blücherstrasso uit schoten
de troepen op de Spartaciörs en onder
het goed geleid» vuur moesten de
laatsten spoedig terugtrekken. De
Spartaciers poogden van het dak van
de „Vorwilrta" uit zich op do daken
der huizen op het Belle-Allianceplein
8 en 9 te nestelenzij werden echter
door het vernietigend vuur dor aan
vallers spoedig uit deze stellingen
verdreven.
De bezetting van de Vorwarts had
uit dit alles opgemaakt dat het nu
eindelijk ernst werd. In de avond
uren dreunden vrachtauto's met
levensmiddelen, munitie en verster
kingen naar de' Vorwarts, waar men
zich op den komenden strijd in
richtte. In de hoekvensters van het
gebouw werden overal machinege
weren in stelling gebracht en hand
granaten gereed gelegd.
Om 5 uur 's ochtends begonnen
de zware gevechten. De colonades,
waarachter zich 50 tot 60 Sparta-
ciirs hadden verschanst, werden
met zware machinegeweren osder
vuur genomen. Na een vuurgevecht
van ongeveer 20 minuten ontruim
den do aangevallenen hun stellingen
en trokken ten deele op de Vorwarts
terug.
Om zes uur 's ochtends werden
twoe mijnwerpers tusschen de colo
nades in stelling gebracht en een
paar minuten later richtten zij hun
schoten is de Lindenstrasse voor
op het gebouw van de Vorwarts.
Op de eerste schoten volgde volko
men stilte. Mon hoorde hulpgeroep
en geschreeuw. Onmiddellijk bezetten
do troepen hst huis op het Bellian-
ceplein 38, waarop een zwaar ma
chinegeweer in stelling werd ge
bracht. Twee mijnwerpers werden
in d# nabijheid der Friedrichetrasse
neergezet, waarop deze vier stukken
een vernietigend vuur op de bele-
vesting richtten. De uitwer
king was onmiskenbaar.'
Het af en toe telkens weer op
vlammende afweervuur doofde ge
heel en al. Toen trokken.de eerste
band-granaattroepen van leer ondor
bescherming van machinegeworen.
Ben afdeeling Spartaciörs drong over
hot dak van de Vorwarts in het
huis Belle Alliance-plein 8 binnen,
waar ze van de vensters uit de
tegenstanders onder vuur namen.
Machinegeweren richtten daarop een
vernietigend vuur op hen. Na enkele
minuten was met hen afgerekend.
De bestormingstroepen drongen toen
Ie hst huis en overweldigden de rest.
Intusschon waren de handgranatsn-
werpers der gardejagers naar de
Vorwarts opgedrongen; zij stelden
de vraag of de bezetting zich wilde
overgeven. „Neen, nooit 1" klonk het.
Daarop werd de strijd met zware
mijnen voortgezet. De mijnen werden
op het dak van het voorgebouw ge
richt en sloegen door het gebouw
tot in den kelder, waar de Spartaciörs
hun gewonden hadden ondergebracht.
De uitwerking van dit geschut was
ontzettend. Groote stukken muur
stortten krakend naar omlaag en
begroeven alles wat in deze kamer
nog leefde. Een tweede mijn sloeg
iets vorder achterwaarts in het dak,
waar do verdedigers vijf zwar#
machinegeweren in stelling haddon
gebracht Nog twee mijnen werden
op de Vorwarts gericht en toen was
deze vesting, die zich sedert zss
dagon in handen der Spartaciers
bevond, rijp om te bestormen. Niets
bewoog meer toen do handgranaten-
troepen de poort binnendrongen. Op
de binnenplaats lagen talrijke dooden,
alsmede gewonden, die om hulp
riepen. De eerste verdedigers kwamen
troepen reads metopgeheven
armen tegemoet. De mannen
vrouwen waren door de uitwerking
dezen ontzettenden, niet-ver-
moeden aanval dermate geschokt dat
zij snikkend den soldaten om genade
smeekten. De officieren, die aan den
spits hunner manschappen het ge
bouw hadden bestormd, vererdenden
allen nog levenden om hun wapenen
in een hoek ;te werpen en daarna
aan te treden. Een groot aantal
peogden nog te vluchten, doch
werden door de jagers, gevangen
genomen.
Radek gefusileerd?
Soldaten die aan den strijd om
het gebouw van de „Vorwarts" deel
namen, verklaarden, dat zij Radek
gevangengenomen en terstond stand
rechtelijk neergeschoten hebben. Ook
de agitator Lewin werd gevangen
genomen. Gedurende den strijd om
de „Vorwarts" werden de Spartacis-
ten gedwongen het ten deele in brand
staande gebouw, met de handen
omboog, te verlaten. Er werden 30Ó
gevangen gemaakt, waaronder naar
verluidt 20 Russen. De regeerings-
troepen hebben 5 dooden en 8 ge
wonden te betreuren de Spartacisten
40 dooden.
behoud der wapens en het aftreden
van Ebert en Scheidemann. Toen
daarentegen van de zjjde der regee-
ringstroepen onvoorwaardelijke over
gave geëischt werd, achtten de Spar
tacisten het geraden om bij het vallen
van de duisternis op de minst op
vallende wijze, via de daken van de
huizen ia de Markgrafen-en Charlot-
ten strasse te vluchten. Een aantal
hunner werd door de regeeringstroe-
pen nog gevangengenomen.
Toen deze daarop van alle kanten
het gebouw binnendrongen, vonden
zij er geen enkelen Spartacist meer.
De Spartacisten in het Wolff-bureau
stelden dezelfde eischen als hun col
lega's bij Ullstein, doch ten laatste
gaven zij zich onvoorwaardelijk over.
Nadat zij hun wapens hadden inge
leverd, liet men hen loopen.
De strijd om het politieke praesi-
dium is niet minder hevig geweest
dan die om de Vorwarts. Met zware
machinegeweren en artillerie werd
het gebouw beschoten. Toen het vuur
der'verdediging zweeg, rukte de in
fanterie op. Met een paar handgraten
werd de deur vernield, waarop de
soldaten binnenstormden. Spoedig
verschenen de eerste Spartacisten
met opgeheven handen. Onmiddellijk
bezetten nog twee andere eompag-
nisön het gebouw en haalden de
Spartacisten, die zich verborgen had
den, te voorschijn. Meer dan 300 der
verdedigers werden naar de Alsxan-
derkazerne overgebracht.
Een bericht uit Berlijn meldt, dat
tot "Zaterdag het aantal in straat
gevechten gedooden op 400, dat der
gewonden op 1000 geschat werd.
ingezonden mededeellng.
Herman Nypels,
Telef. Intsre. 140, Spoorstraat 41.
Heuran Ondergoederen,
half- en haal wol.
Overhemden. - Handschoenen.
Billijks prijzen.
Het gebouw van de „Vorwarts"
is zwaar beschadigd. De geheele
gevel is ineengeschoten, ook het dak
is geheel vernield; een begin van
brand werd gebluscht.
Vrijdagnacht werden ook andere
in de dagblad-wijk bezette gebouwen,
waaronder het Wolf-bureau en de ge
bouwen van Ullstein en Mosse,door
de Spartacisten ontruimd. Zij zijn
zonder strijd en met achterlating van
wapens en munitie vrijgelaten. De
gebouwen zijn door ..de regerings
troepen bezet. Ook het politie-praesi-
dum is veroverd en door troepen van
Ebert bezet. In.het Oosten der stad
hebben des nachts tal van diefstallen
plaats gehad, terwijl er ook veel ge
plunderd is. Er trekken thans sterke
patrouilles, ook cavalerie, door de
straten, om hiertegen te waken. Deze
patrouilledienst zal nog eenigen tijd
gehandhaafd worden.
Over de wijze, waarop de Sparta
cisten de door hen bezette gebouwen
ontruimd hebben, wordt nog het vol
gende gemeld
Ontmoedigd door de inneming van
het gebouw van de „Vorwarts" door
de troepen der regeering, toonden de
Spartacisten bij Ullstein zich geneigd
onderhandelingen aan te knoopen.
Zij eischten eet ter vrijen aftocht met
_L
Ledeboef is gevangen genomen.
Een bericht dat dit ook met Rosa
Luxemburg het geval zou zijn, werd
tegengesproken.
Da toestand bultan Berlijn.
In Dusseldorp hebben de Spar
tacisten de burgerlijke demonstranten
evervallen en uiteengejaagd. Daarop
aljn Esgelache troepen en pantser
auto's verschenen en hebben de orde
hersteld. Dusseldorp is door de En-
gelscben bezet.
Te Hamburg hebben de Bpar-
taciörs eea échee geleden. Uit ver
ontwaardiging ever de gebeurtenissen
te Berlijn, kwam de veiligheidsdienst
in opstand tege» den bolsjewistischen
Arsolraad. Gewapend trokken de
lanschappen naar het stadhuis en
haalden het hoofd der bolsjewiki,
Lafenherg, uit zijn werkkamer en
sleepten hem op het balkon, waar
hij de menigte moest toespreken.
Dech deze, hem herkennende, brak
in wilde verontwaardiging uit.
Voor een krijgsraad van 7 man,
betoogde Lafenbtrg daarop, dat hf
geen Spartaciër was en een tegen
stander van elk schrikbewind. Maar
man liet hem niet uitspreken en
wilde hem lynchen. Slechts met
groote moeite gelukte het zulks te
verhinderen. Door een achterdeur
wist men heat, onopgemerkt door
het publiek, in een automobiel te
krijgen, waarmede men hem in
verzekerde bewaring bracht.
Te ©resten trachtten de cem-
mnnisten de bureaux van de „Dres-
dener Postzeitung" te bezetten. De
wacht '.opende daarop het vuur,
waardoor 20 k 30 menschen gedood
werden. Door een matrozenafdeeling
werden een aantal communisten ge
vangen genomen.
Te Regensburg kwam het
Vrijdag tot ongeregeldheden, waarbij
warenhuizen geplunderd werden.
Rusland.
Kropstkin varsiord T
Uit Berlijn meldt men, dat de
Russische ex-anarchist prins Peter
Kropotkin te Petrograd vermoord is.
Het schijnt, dat deze moord onder
den invloed van bet Bolsjewisme is
geschied.
September jl. werd Kropotkin door
de Roode Garde in hechtenis geno
men onder verdenking van samen
zwering-tegen de Sovjetregeering.
Annsxatia vai Posen.
Volgens een uit Posen afkomstig
Poolsch bericht heeft de Poolscb®
Volksraad de aansluiting van Posen
bij Polen geproclameerd. Daarentegen
verklaarde de Volksraad te Breslau,
dat Posen nog steeds tot hetpuitsche
rijk behooit.
RoimoiblB annoxsirt Tranitylvanlë.
In het Roemeenache Staatsblad ia
een decreet verschenen, waarin wordt
medegedeeld, dat gebieden vanTrans-
sylvaniö bij Roemeniö worden ge
voegd. Voorloopig zullen deze gebie
den in de Roemeensche regeering
vertegenwoordigd worden door minis
ters zonder portefeuille.
Stakisgen.
Vrijdag hadden te Buenos-Ayres tal
vawbotsingen plaats tusschen stakers
e» de mst troepen versterkte politie.
72 personen werden gedood bijna
900 gewonl.
De staking breidde zich over het
geheele land uit.
Tolgens berichten van Zaterdag
zouden de arbeiders het werk weder
hervat hebben.
Ook te New York is de staking
der havenarbeiders epgehoven.
Een trainontploffing.
De „Libre Belgique" meldt, dat
Vrijdagavond op het station Ath een
wagon benzin# ontplofte) naast een
trein met Franscbe gefivacueeréen.
Men meldt, dat zeB ïngelsche soldaten
volkomen verkoold zijn en een vijftig
tal andere gruwelijk verbrand. Onder
de dooden liggen «enige Fransche
geëvacueerden. Anderen hebben min
of meer ernstige brandwonden opge-
loopen, terwijl talrijken gekwetst zijn,
De „Keizer der Sahara", Lebsudy,
door zijn vrouw doodgeschoten.
Uit New-York wordt gemeld, dat
de millionnair Jacques Lebaudy, die
zich jaren geleden opwierp als „keizer
der Sahara" door zijn vrouw dood
geschoten is. Zij bevindt zich onder
bewaking, maar verkeert, in een toe
stand van bezwijming, die haarver-
hoqr alsnog onmogelijk maakt.
Madame Lebaudy loste vijf schoten
op haar man, die allen doel troffen.
Het tragisch einde van Jacquea
Lebaudy vormt als het ware de
sluitsteen van een leven vol dolzin
nige avonturen en vreemde onder
nemingen Yan een man, die men op
zijn best „abnormaal" zou kunnen
noemen.
Lebaudy was de schatrijke Fransch-
man, die in het jaar 1903 op het
zonderlinge denkbeeld kwam, de Sa
hara te koloniseeren en daar een
hoofdstad, Troja genaamd, te stichten.
Hij zelf zou keizer van dat rijk wor
den onder den naam Jacques I. Het
onzinnige plan viel volkgmen in
duigen en den ongelukkigen keizer
zonder rijk bleef niets over dan de
bittere herinnering aan de spotzucht
zijner landgenooten, die hem in chan
sons, afbeoldingen, revues enz. be
spottelijk maakten.
De griep.
>e chef van den geneeskundigen
dienst in Boedapest deelt in zijn
verslag aan den gemeenteraad mede,
dat hst aantal lijders aan griep in
den laatsten tijd weer toeneemt.
Volgens de gegevens van het centrale
bureau voor de statistiek stiervsn in
October in Hongarije ruim 85000
menschen, en daarvan alleen aan
griep 44.000. Dit cijfer is onrustbarend
groot daar het aantal sterfgevallen
in leptember j.1. slechts 31.000, in
October 1917 nog niet 30.000 beliep.
Daar het aantal geboorten in October
1918, in ronde cijfers, 15.000 bedroeg,
is de bevolking in die maand met
69.000 zielen verminderd, d. i. meer
dan in de eerste 9 maanden van hot
jaar tezamen. Omtrent November en
December zijn de gegevens nog niet
bekend gemaakt; ze zullen evenwel
stellig niet gunstiger zijn.
terdam, tegen den prijs van ongeveer
f625 per 1000 K.G., tevergeefs aan
het distributiebureau en de N. O. T.
consent tot invoer heeft gevraagd.
Hij vraagt voorts den Minister of hij
het bestaanbaar acht, dat dit consent
niet wordt verstrekt, waar toch de
rrijs van decarbïd,die het publiek
rier nu moet betalen, nog steeds
"1000 per 1000 K.G. is.
Spoorwegosgeval te 's-Hartogen-
buicb.
Zaterdagmiddag heeft een ernstig
spoorwegongeluk plaats gehad op het
station te 's-Hertogenbosch. De per
sonentrein uit Boxtel naar Den Bosch
liep met volle vaart het station binnen,
doch kwam vermoedelijk door ver
keerden wisselstand op een verkeerde
lijn. Op den wissel stond juist een
goederentrein. De locomotief van den
Boxtel-trein wierp de locomotief van
den stilstaanden trein omver, waarna
nog eenige wagons voorbijreden. De
volgende zes rijtuigen botsten echter
zijdelings tegen de omvergeworpen
locomotief met den daarop volgenden
wagen en werden uit de rails gewor
pen. Zij liggen half gekanteld dwars
over het spoor. Het gasreservoir van
het derde klas rijtuig vloog in brand.
Dadelijk werd met het blusschings-
werk begonnen. De rijtuigen zaten
vol met reizigers, van wie echter
wonder boven wonder niemand ge
deerd is. Slechts een dame moest
bewusteloos worden weggedragen.
Men meldt uit Weltevreden
Het vliegen zal tijdelijk gestaakt
worden, wegens gebrokaan materiaal.
BINNENLAND.
Een Nedorlasdsche missie
naar Brussel.
Volgens een Havas-ReUter-bericht
uit Brussel, dd. 11 Januari, zou een
misaio, door de Koningin der Neder
landen afgevaardigd om koning Albert
geluk te wenschen met zijn behouden
terugkomst in zijn hoofdstad, over
twee ef drie dagen daar worden
yerwaeht.
Da positie vaa den Ex-Keizer.
Yolgens de „Matin" heeft minister
Heemskerk in een interview aan den
correspondent van de „New York
Globe" het volgende medegedeeld
„Als de mogendheden officieel de
uitlevering van den keizer vragen,
geloof ik, dat de wettelijke procedure
zou zijn, de zaak in handen te geven
van de rechtbank in het arrondisse
ment, waar hij geïnterneerd is, d.i.
de rechtbank te Utrecht. De beslissing
van deze rechtbank zou vervolgens
door mij onderworpen worden aan
het oordeel van de speciale commis
sie, belast met advies te geven over
de eindbeslissing in deze."
Minister Heemskerk sprak de ge
ruchten tegen volgens welke de keizer
zich vrij zou kunnen bewegenin
tegendeel verklaarde hij, dat Wilhelm
van nabij bewaakt wordt en noch
naar Utrecht, noch naar Amsterdam
mag reizen.
Maatschappij Zeeland
De dienst van ds Mij. „Zeeland1
op Grayensend zal vermoedelijk deze
week worden hervat met dén boot,
namelijk de „Zeeland".
Vevoer van manufacturen vrij.
De "Minister van Landbouw enz.
heeft bepaald dat met ingang van
14 Jan. wordt ingetrokken zijn
schikking van 29 Aug 1918 waarbij
het vervoer van manufacturen is
verboden.
De vetkaart.
De bon 18e week van de boter-,
mélange A. en 3. en margarinekaar-
ten voor het tweede tijdvak is geldig
van 14 tot en met 22 Jan.
De raelkoorleg te Amsterdam.
De melkveehouders te Nieuwer-
Amstel blijven 'weigeren hun melk
te brengen naar de verschillende
centra en beletten 't degenen, die wel
daartoe bereid zijn, door op verschil
lende plaatsen in de gemeente posten
uit te zetten.
Zondagmorgen werd nog een wa
gen met melk aangehouden en
bussen voor het oog van den mei
rijder geleegd. Circa S50 liter ging
de sloot in.
Eveneens werd aan den Amstol-
djjk een jager met paard aangehou
den, de schuit naar den wal getrok
ken en ongeveer 8000 liter melk in
den Amstel gestort.
Vragen van Kamerleden.
De heer Ter Hall heeft de aandacht
van den Minister Yan Landbouw ge
vestigd op een bericht in de dagbladen,
volgens hetwelk een Nederlandsch
vertegenwoordiger van een carbid-
fabriek in Noorwegen, die een aan
bieding heeft ontvangen voor het
leveren van 2000 ton carbid over
het eerste kwartaal 1919, franco Rot-
UIT OOST-INDIË.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Visscherljonderzoek.
Kon. besluit van 31 December
is, met ingang van 1 dezer mej. W.
M. Deerns, tijdelijk assistente bij het
Rijksinstituut voor hydrografisch
visscherijonderzoek in Den Helder,
benoemd tot scheikundige bij voor
melde instelling.
Jean Louis Pisulsse.
Uit.eene advertentie in dit num
mer blijkt, dat het gezelschap
Pisuisse a.s. Woensdag 15 Januari
alhier zal optreden in „Casino" met
een geheel nieuw en boeiend pro
gramma.
De bezoekers van vorige avonden
weten wat zij aan den heer Pisuisse
en de zijnen hebbenhoezeer hjj zijn
publiek weet bezig te houden met
het beste en het geestigste, dat op
het gebied der cabaretkunst be
staat. Yeor wie het niet weten,
volgen hier eenige persuittreksels.
Zoo schrijft de „Alkmaarsche
Courant": „Opnieuw- bewees Jean
Louis, dat hij als conférencier één
onzer beste krachten is. Hij intro
duceerde eerst Jenny Eibers, een
bekoorlijke Belgische in Vlaamsch
costuum, die geen stukje van Lim
burg en geen druppel uit de Schelde
wou hebben. Met een lieve stem
zong zij twee bekende liedjes van
Hullebroek, n.1, „Yoor 't kantkus-
en „'t Kosterken". BeFransch-
man Paul Collin oogstte met zijn
Fransche chansons veel bijval. Willy
Corsari leek ons zeer vooruitgegaan.
Het laatste nummer vóór de pauze
was een geweldig succes. Do Parlj-
sche straatzangers, vier goed gegri
meerde Bohémiens (Pisuisse, Collin,
Combes en HemsiDg) met viool,
guitaar en Hemsing achter een klein
orgeltje gaven zoo echt hun liedjes
ten beste, dat de luide toejuichingen
echt verdiend mochten heoten-"
Het „Groninger Dagblad" liet zich
eveneens met lof over het gezel
schap uit. „Er was gezorgd voor
een uitnemende afwisseling. Aller
eerst Jenny Eibers, een allerliefst
blond deerntje, Paul Collin, uitne
mend diseur, op hem volgde Willy
Corsari, de bekoorlijke vertolkster
van het levenslied
„Uitgelezen priesters en prieste
ressen derkleine kunst bracht het
gezelschap mee", aldus het „Deren-
ter Dagblad".
Uit hot Politierapport.
Door eenige landbouwers i3 aan
gifte gedaan van het vermissen van
schapen uit hunne weiden in den
Helderschen polder. Ondanks streng
toezicht is het nog niet mogen ge
lukken de daders van deze diefstallen
te ontdekken.
Door twee agenten van*politie werd
des nachts in hunne ronde gezien,
dat twee mannen een handwagen in
een straatje in de Oude Kerkstraat
reden en een perceel aldaar binnen
gingen. Vermoedende dat aldaar
geheime slacht- of bergplaats was,
begaven de agenten zich ook in die
woning en bevonden dat die geheel
als slachtplaats was ingerioht. Er
hingen allerlei slagersgereedschap en
nog eenig yersch rundvleesch, 4 poo
len, 1 kop 1 staart en eene hoeveel
heid vet, alles ongekeurd. Tevens
troffen zij daar bedoelde twee man
nen aan, met name M. en K., die
door hen naar het bureau overge
bracht werden. Hef vleesch werd in
beslag genomen en proces verbaal
opgemaakt.
Een logementhouder aan den Ka-
naalweg deed aangifte, dat, terwijl
hij des nachts van 12 tot 2 uur af
wezig was, f+1200 uit een onder
een bedstede staand Ijzeren geldkistje
is ontvreemd. Een onderzoek naar
den vermoedelijksn dader wordt in-
De voorzitster, mej. I. v. d. Poll,
opende deze vergadering. Zij deelde
mede dat de heer v. Steveninck was
verhinderd doch dat in zjjn plaats
zou spreken, de heer Ap. Bemist.
Een meisjeskoor zong nu een twee
tal liederen, waaronder de pittige
J.G.O.B -marsc.h. Een paar stukjes
piano, waaronder een mooi vier han
dig stuk, volgde hierop Het applaus
bewees dat het wel in den smaak
van het publiek viel. Nu kreeg de
heer Ap. Benist het woord om zijn
propagandaspeech te houden. Spr.
begon met een aanhaling uit de
brochure van Frederik van Eeden
getiteld „Aan de vrije jeugd." Als er
een jonge generatie opstond bracht
het mee jonge geestdrift. De jeugd
is blijmoedig, de jeugd heeft een
hekel aan al wat leelijk is. Zij droo-
men nooit van leelljke dingen maar
altijd van levensgeluk.
Wat geeft ons nu de samenleving?
De ouderen lieten ons dorheid na.
Wanneer wij in onze prilste jeugd
een leugentje zeiden kregen we een
kleur. We hebben leugens noodig
om bestwil zegt men dan. Maar wat
volgt daaruit? Het blijft niet bjj
leugens, maar we gaan elkander
later gemeeno verhalen vertellen enz.
Wij J.G.Q.B.ers hebben gezien dat
de tegenwoordige samenleving ons
niet dat levensgeluk geeft en wij
strijden nu voor een heerlijk en blij
levensgeluk. Wii zagen door de
straten de dronkaards ons voorbij
gaan. Toen voelden wij medelijden.
Welk een leegheid moet er zijn in
harten dier menschen. Toen heb
ben wij ons aangesloten voor iets
nieuws, voor het brengen van het
echte levensgeluk. De menschen von
den het eigenwijs dat wij ons moesten
bemoeien met den drankstrijd. Maar
is het niet treurig dat juist wij dit
moeten doen? Maar wij hebben ook
nog hoogere plichten dan geheelont
houding. Geheelonthouding is eng,
klein. Wij hebben grootere dingen
die de onthouding wegpraten.
Wij willen de ontwikkeling der
jeugd, opdat deze opgroeit tot zelf
standige menschen. Dit is een der
grootste plichten van de J.G.O.B.-
Lezingea op Maatschappelijk gebied
en dan de zedelijke verheffing van
de jsagd.
Zij moeten later ala zelfstandige
menschen hun plicht weten te doen.
Vecht, strijd, leef dus met ons mee.
Kom bij ons in de J.G.O.B. Beter bij
ons dan op straat waar men zich
aan ergerlijke dingen overgeeft.
Ook dé"ouderen kunnen ons steunen.
Wij zijn jong en raken licht den weg
kwijt. Sta ons bjj, wijs ons den goeden
weg, geef ons raad, maar denk er
«m wat jeugd is. Wij zijn geen oude
menschen". Laat ona dua samen den
strijd aanbinden voor sen mooie
samenleving. Allen meegewerkt en
onze kracht gewijd tot eens de dag
der glorie komt. Hiermee eindigde
spreker zijn rede.
Na de pauze ging een geestig
blijspel getiteld „In de war," waarin
electriciteit alle menaehen in
p bracht. Een stukje waarom
hartelijk moest worden gelachen.
Het meisjeskoor zong nog een
tweetal liederen.
Mej. A. Driessen zong nog eenige
liederen waarvan een tweetal met
pianobegeleiding Het was jammer
dat hiervan niet zooveel terecht
kwam. Mej. I. v. d. Poll sloot de
vergadering mot een opwekking om
lid te werden. Da J.G.O.B. kan met
genoegen op dezen avond terugzie».
Het is te hopen dat door dezen
propaganda-avoad de jeugd inziet dat
geheelonthouding voor hen nood-
zakolijk is. Wie de jeugd heeft
heeft de toekomst. Allen du» aange
pakt en gestreden tot eens de dag
der glorie komt.
J.B.O.B.
Vrijdagavond hield de Jongelieden
Geheel-Onthouders Bond een propa-
ganda-avond in Casino, waar de heer
Bram van Steveninck een propagan
daspeech zou houden getiteld„Wat
wij J.G.O.B.ers willen." De zaal was
flink bezet.
A.8.0. lezing.
De ten vorigen jare opgerichte
vereeniging „A.G.O." (Algemeene
Geestelijke Ontwikkeling) heeft dezen
winter zeer onder de buitengewone
tijdsomstandigheden te lijden gehad.
Aanvankelijk was het de slechte
treinverbinding, die het moeilijk
maakte eea spreker te vinden, bereid
om een halven dag en een ganschen
nacht af te Staan voor een lezing
in den Helder, en toen eindelijk sen
rooBter van lezingen was opgesteld,
was hst de griep-epidemie, die alles
in de war gooide. TTant het bestuur
achtte het niet verantwoord een zoo
compacte menschen massa bijeen te
brengen, zoolang de griep-bacillen
rondzwierven in de atmosfeer.
Evenwel, moeilijkheden zijn in
wereld gekomen met het doel ze te
overwinnen en de volijverige voor
zitter en oprichter der vereeniging,
de heer van Cou weiaar, heeft zoolang
gecorrespondeerd en geconfereerd,
tot alles in het reine kwam.
En zoo hadden we gisterenavond
(Vrijdag) de eerste A.G.O.-lezing in
„Tivoli" door den van den vorigen
winter bekenden heer Portielje. En
En het waren merkwaardige dieren
in Artis, die deze heer ten tooneele
voerde in eene serie buitengewoon
mooie lichtbeelden. Yan elk dier
wist de heer Portielje de geschiedenis
en merkwaardige bijzonderheden;
ups en downs uit hun leven pas
seerden in bonte rij de revue.
Nu eens was het de fiere leeuw,
met zijn intelligenten kop, dien wij
te zien kregen, dan weder de sierlijke
tijger ©f de menachelpe orang oetan.
Eu van de verscheurende dieren
kwamen wij op de minder gevaar
lijke; het logge nijlpaard hapte met
wijd-geopenden bek naar de lekkernij,
hem door den oppasser toegeworpen
de sierlijke ijsbeer verpoosden zich
aan de (nagemaakte) Poolzee en het
grappige buideldier vertoonde zich
in al zijn luister.
De heer Portielje kent zijn dieren
hij weet van hun levens, van hun
ontwikkeling, van hun verstand, van
hun intellect. Ten onrechte noemen
wij sommige diere» wreed of ge
vaarlijk; wreed zijn alleen de men
schen, de beschaafde moderne me'
schen. Maar «en dier is nooit wree<-
en als het maar over de vrees voor
den mensch heen is, laat het zich
door hem leiden. Artis kreeg een
jonge chimpanaö en binnen een
maand tjjds was dit beest totaal
mak, zoodat men in zfln hok kon
gaan, met hem spelen, hem kammen,
enz. Dat alles liet hij toe, wetend
dat deze menschen zijn vrienden
waren.
Het intellect van de anthropomor-
phe-apen (menschapen) gaat boven
dat van alle andere dieren uit, z|j
zijn het dichtst verwant ^an den
mensch, met hem stammen zij van
den pithecantropus-erectus (recht-
opgaanden aapmensch) af, niet zoo-
als men ten onrechte beweert, stam
men wij van de apen af.
Interessante dingen vertelde de
heer Portielje over hetdieren-intellect.
Hun instinkt is een soort oer-verstand,
zooals dat bfl zuigelingen aanwezig
is. Hun handelingen zijn volstrekt
geen zuivere reflex-bewegingen, in
tegendeel, zy worden geleid door een
vergaand associatie-vermogeD, dat
Teel verder is ontwikkeld dan bij
den mensch. Ook vertelde de heer
Portielje allerlei interessants over
hun uiterlijk, dat in vele gevallen
ons vreemd aandoet, doch dat steeds
erop berekend is hen zoo min
mogelijk in het oogvallend te doen
zijn in hun omgeving.
Bizonder mooie photo's waren bij
de serie lichtbeelden; photo's, mot
groote moeite en veel zorg vervaar
digd. "Wy denken aan een antilope
in vollen sprong, aan fraaie water
kiekjes uit Artis, aan nog vele ande
die ons een beeld gaven van
het eigenaardige en veelzijdige leven
in onzen Amsterdamschen dierentuin.
Bijna drie uur hield de heer Por
tielje zijn gehoor onafgebroken bezig
en de eene photo volgde de andere
op. Aan het slot werd de spreker
dankbaar toegejuicht.
De groote zaal van „Tivoli" was
eivol, en nog velen moesten worden
teruggestuurd, die geen plaats meer
vonden.
Zaterdagmiddag worden dezolfde
beelden voor kinderen vertoondeen
sympathiek denkbeeld van de A.G.O.
dat haar populariteit ongetwijfeld zal
verhoogen.
tWas Zaterdagmiddag een krioe
len van kinderen in de groote ruimte
der Tivoli-saal. Om twee uur zou de
voordracht beginnen, maar reeds om
half- twee waB de zaal stampvol. En
maar steeds bleef de stroom aan
houden van kinderen; allang waren
alle hesebikbare stoelen in gebruik
(•nemen, en de nakomer» moesten
staan waar zij maar konden. Som-
igen waren boven op het buffet
geklauterdanderen badden zit
plaatsen geïmproviseerd op tafeltjes,
maar de overigen stonden langs de
zijkaiten opeengehoopt.
En toen bet tegen twee uur liep,
werden de gordijnen dicht gehaald;
een paar groote joDgen» deden dit
werkje gaarne en con amore en het
erd gebeimzinnig donker in de zaal.
Aehter het groote deek werd de
lantaarn ontstoken en Je voelde, dat
het heerlijke van dien middagstond
te komen.
Oerverdoovend was het lawaai, dat
die 8 h 900 jongei» en meisjes
maakten. „Ze glippen je onder de
handen weg", verklaarde een der
leidere, en inderdaad, se waren
bandeloos van jool en voorpret. Toer
de lantaarn brandde, ging een pas
maal de schim van een der heere
op het teoneel er achter langs, h<
geen groote hilariteit verwekte. J
Maar teen eindelijk het wuu
nog geen twee uur de heer Portielje
in het halfduister te voerscbijn trad,
werden se muisstil. „Jomgelui", zoo
zeidt hjj, laten we afspreken, dat
jelui nu rustig blijft zitten, want
zoo'n groote zaal vel is anders niet
te oversthreeuwen".
En de kameel van Artis verscheen,
i na hem al die andere dieren.
En mijnheer Portielje wist overal
een interessante bizonderheid van te
vertellenvan hun dikke haarvacht
[kemeelshaar noemen ze dat], van
hun uithoudingsvermogen, en van
de andere dieren wist hjj ook overal
een verhaaltje.
En of ze genoten) de kinderen
Want 't waren zulke mooie plaatjes,
die ze te zien kregen. Verscheidene
ervan hadden ze wel eens op plaatjes
in beeken gezien, maar dit was toch
echter. Zoo'n nijlpaard bijvoorbeeld
met zijn glibberige body in het water,
happend naar het stuk eten, dat de
oppasser hem voorhield, of die orang
oetan aan de hand van zijn oppasser,
en die springende antilope, 't Was
allemaal even intereBBant. Zoo leuk
vonde» ze 't, dat ze d'r mond niet
konden houden en door mekaar
praatten en de heer Portielje kon
er op den duur niet tegen oproeien.
Zoo werd de film maar wat vlug
afgedraaid.
Dht ia zekerala de A.G.O. ergent
plelzier van heeft gehad, was het
wel van dezen Zaterdag middag.
Ingezonden m»d«deeling.
•teunt A.G.O.
door lid te worden.
Uitsluitend opgeven per brief
kaart aan C. H. v. d. VET,
Buitenhaven 39.
RECTIFICATIE.
Wij mosten een schrijffout her-
stsllen in ona raadaoverzicht, die tot
misverstand aanleiding zou kuDn?
geren. De wethouderaaalarissen war*,
niet door B. en W. op f 8000.—
vastgesteld, maar op f 2000.— en de
Raad besloot ze op f1000.— zooala
ze thans zijn, te handhaven.