Machinegaren
COLTOF, Kanaalweg.
Vradiscooferintii.
Da Volkaiboad.
Van de hand van generaal Smuts,
een der Britsehe gedelegeerden in
de volkenbondcommissie is in
begin dezer giaand een brochure
verschenen wahrin deze m«t het
oog op de samenkomst van de vredee-
conferentie eea uiteenzetting gaf
van doel en organisatie van den te
stichten volkenbond.
Ën generaal Smuts ontwikkelde
hierin denkbeelden die voor de
komende vredesregeling wel van zeer
bijzondere beteekonis zijn, omdat hij
daarbij ook een regeling voorstelde
betrekking hebbende op die dealen
van de wereld, welker bevelking nog
niet beschaafd en entwikkeld genoeg
is, om zelfstandig deel van den bond
der natiftn te kunnen uitmaken.
Want hij begreep dat van een
volkerenbend alleen dan met succes
sprake zou kunnen zijn, indien aan
den imperialistischen naijver van de
vorschillende volkeren, ten aanzien
van deze gebieden, een einde zou
kunnen worden gemaakt.
Generaal Smuts meent dat het
gewenscht is deze gebieden - zooals
bijv. Mesopotamii, Syrië, Transkau-
kasie, Armenië, e. d. te stellen onder
het beheer van een der mogendheden,
echter in dien zin, dat deze slechts
zou optreden als mandataris van den
volkerenbond, en dat het door haar
beheerde gebied voor allo volken ge
lijkelijk zou openstaan. Voor alle ge
bieden die geen volkomen onafhan
kelijke staten zijn, zou de politiek
van de open deur moeten worden
gevolgd, een politiek van volkomen
economische gelijkgerecbtigheid voor
allen." Meer dan de andere punten
door generaal Smuts omtrent de orga
nisatie van den volkerenbond ontwik
keld, en waaromtrent nog wel tal
van andere schemas zullen worden
onderworpen aan het oordeel der
commissie, lijkt ons dit punt van
overgroot belang.
Want immers juist in hetstreveii
naar machtsuitbreiding, politiek
of economisch in de nog onont
wikkelde gebieden van de wereld,
ligt het groote gevaar voor wrijvin
gen en conflicten en aan dit streven
zou een einde kunnen komen, indien
het beginsel van Smuts waarlijk op
recht zou worden toegepast.
In verband hiermede is zeker van
groote beteekenis het besluit van de
Brltsche delegatie ter vredesconfe
rentie om 4e regeling van de vraag
stukken van Mesopotamie, Palestina
en de Duitsche kolonies over te laten
aan den volkenbond. In de eerste
plaats omdat bier uit blijkt, dat de
denkbeelden van Smuts instemmiig
vinden bij de Britsche gedelegeerden,
in de tweede plaats omdat dit goede
voorbeeld van Groot-Britanni* onge
twijfeld door de andere mogendheden
zal worden gevelgd, wijl deze nu
toeh niet aebter zullen kunnen blijven
in het vertrouwen in den bond der
natiën.
En de .Daily News", die dit besluit
de wellicht grootste everwinning van
den oorleg noemde, overdrijft zeer
zeker hierin niet.
In dezen geest immers zal een
opleseing kunnen worden verkregen,
die waarlijk het achoone ideaal ons
door president Wilson voergehonden,
tot verwezenlijking kan brengen.
Ingezonden mededeeling.
LEEST VOORAL de
belangrijke annonce:
Extra aanbieding van
Coupons Restanten
aan deaohterzljde (4e
pagina) van dit blad.
Firma I. GRUNWALD,
KEIZERSTRAAT 108.
.Uit Parijs wordt aan het „Hbld.'
gemeld, dat onder de eerste quaesties,
welke de commissie voor het inter
nationale stelsel Yan havens, rivieren
en spoorwegen zal bespreken, die van
de Schelde en den Limburgschen
spoorweg zullen behooren.
Parijs, 26 Januari. De „Hom me
Libre" verheugt zich er In, te kunnen
constateeren, dat de meeningsver-
schillen, die Zaterdag aan het licht
konden treden, volstrekt geen nadee-
ligen invloed hebben gehad op de
hartelijke eensgezindheid der entente,
welke noodzakelijk is voor de stich
ting van het dringend noodige orgaan
voor de waarborging van den inter
nationalen vrede.
Wilson rond algemeene instem
ming toon hij verkondigde, dat het
plicht was de reiken tevreden te
stellen en niet de regeeringen, en een
yrede te Bluiten en geen .zaken te
deen".
Ten slotte hebben alle gevolmach
tigden ingestemd met de beschou
wingen van Bourgeois, toen deze het
voorstel deed het hof van arbitrage
in den Haag. te doen herleven en
daaraan alle middelen van actie en
bekrachtiging te verleenen, die het
ontbeerde.
Di «-kiiiir.
Naar de .Times" uit Washington
verneemt, zullen de geallieerden de
uitlevering verlangen van den gewezen
Duitschen keizer en negen mede
plichtigen, o. a. Ludendorff, Tirpitz,
von Jagow, die bij 't begin van den
oorlog staatssecretaris van buiten-
landsche zaken was, den geweien
Duitschen kroonprins en generaal
Falkenhayn.
Huyimaas «var da vradasvoor-
Bern, 25 Januari. In een onder
houd met den vertegenwoordiger van
het Wolffbureau te Bern heelt de
Belgische socialist Kamiel Huljsmans
gezegdik kan mij geen volkenbond
voorstellen, waartoe Duitschland niet
zou behooren. De voorwaarde zou
natuurlek moeten zijn dat het bols
jewisme in Duitschland niet zege
viert en dat er werkelijk stabile toe
standen heerschen. Ik vertegenwoor
dig naar van zelf spreekt het stand
punt dat België door Duitschland
schadeloos moet worden gesteld. On
zinnige eitchen zullen van zelf ver
vallen; de door Lloyd George, naar
verluidt, gestelde eisch van 400
milliard, die Duitschland zal mooten
betalen, vervalt reeds daardoor, om
dat Duitschland slechts 800 milliard
bezit.
Wat de territoriale eischen aan
Duitschland betreft, zooals de Fran-
sche aanspraken op het Saargebied
en don linker Rijnoever, verklaar ik
met alle beslistheid: NooitI Zoodra
deze vraagstukken óp de' vredes
conferentie zullen worden besproken,
zullen eenige gedelegeerden, aan wie
men thans niet denkt, zich met alle
beslistheid tegen deze plannen ver
zetten en, overeenkomstig hun over
tuiging, slechts de teruggave van
Elzas-Lotharingen aan Frankrijk er
kennen. Ook de Fransche socialisten
vertegenwoordigen dit standpunt. Zij
toonen niet de minste neiging een-
of ander gebied in te lijven, welks
bevolking overwegend katholiek is,
hetgeen slechts een versterking der
oppositie zou beduiden.
Ik maak u er echter op opmerk
zaam dat er aan den anderen kant
juist in het Rijnland een tamelijk
sterke beweging voor de afscheiding
van Duitschland is ingeleid, een
gevaar, welks reactie op een verster
king van eenige Fransehe districten
onmiskenbaar is. Wat voor het overige
de eischen der mogendheden ten
opzichte van de Duitsche oostgrens
aangaan, zoo geloof ik dat men hierin
nog geen duidelijk inzicht kan heb-
be». Indien de aansluiting vanDuitsch-
Oostenrijk de voltrekking van den
eensgezinden volkswil beduidt, zou
ik niet weten wat daartegen in te
brengen is. Iets anders is het of
het taktisch juist is om thans met
deze eischen aan te komen. Bepaalde
kringen zullen er op wijzen dat een
dusdanige vergroeiing van Duitsch
land eok nadeelen bieden kan.
Ten opzichte der Duitsche koloniën
verwerp ik als socialist elke koloniale
politiek, welke in dienst van kapi
talistische belangen staat. Naar mijn
meening diende het geheele koloniale
probleem in dier voege te worden
opgelost dat alle koloniön onder na
tionale controle moeten staan, naar
het voorbeeld der Ebgelsche controle
over Egypte. Dit is echter niet mo
gelijk. Daarom zie ik niet in waarom
Duitschland geen koloniën zou
bezitten.
Van het zelfbeschikkingsrecht ver
wacht ik niets; onder beschaafde
volken kan het yoeilijk in toepassing
worden gebracht, laat staan onder
de onbeschaafden.
Ouitschland.
.Wilhelmshaven, 27 Januari. De
Spartaciers hebben hier een krijgs-
gerecht ingesteld en de rijksbanken
bet station, alsmedq het officiers
casino bezet, waarin zich de araol-
raad bevindt. Het spoorwegverkeer
is gestaakt.
Oldenburg, 27 Januari. Op het
haanvak Varei-Wilhelmshaven staakt
het geheele trein- en telegraafper
soneel, om de communistische.herrie
te Wilhelmshaven tot stilstand te
brengen.
Ces aanlag ap Scheidsmaal,
Naar aanleiding van het gerucht,
als zou een aanslag op Scheidemann
ï|jn gepleegd, dealt het partijbestuur
der soc.-democraten mede, dat de
extra-trein, waarmede Scheidemann
naar Berlijn terugreisde, tweemaal
op een ander spoor gebracht moest
worden, n.1. te Eishenberg en te
Nordhausen, daar de Spartacisten
aanslag op den trein hadden beraamd,
die echter nog bijtijds werd ontdekt,
len onderzoek is terstond ingesteld.
Tommtada oavalllghaid.
Uit Berlijn wordt dd. 24 Jauuari
gemeld
Met den veiligheidstoestand te
Berlijn wsrdt het steeds treuriger.
Gewapende rooverbenden plunderen
particuliere woningea, waarbij zij
het doen voorkomen, alsof zij tot de
veiligheidstroepen behooren. Het
komt voor, dat zij geheele straten
afzetten, om hun kameraden onge
stoord ts laten plunderen. Men vreest,
dat als voortaan 's avonds om 11 uur
volkomen duisternis in Berlijn zal
heerschen, deze elementen nog meer
gelegenheid zullen krijgen hun slag
te slaas.
Rusland.
Naar de Reesski Listok meldt,
maken de bolsjewiki aanstalten om
St. Petersburg te ontruimen. Alle
bolsjewistische instellingen, kostbaar
heden en gelden worden naar Moskou
of Nowgorod overgebracht. Na ont
ruiming zal de stad ter plundering
worden overgelaten aan Letsche
regimenten en vrijgelaten gevangenen
Korts bsrlchtss,
Te New-York wordt Dinsdag het
Commodors-Hotel geopsnd, dat het
grootste tsr wereld heet te zijn. Dit
hotel heeft tweeduizend kamers, elk
met eigen badkamer.
- TeNew-Yerk overweegt men het
bouwen van een brug over de Hudson
ter verbinding van het eiland Man-
battan met New Jersey. Dit bouw
werk zou dan mede het karakter
dragen vaa een gedenkteeken van
New-York voor de in den oorlog
gevallen soldaten. De kosten van het
ingenieurswerk zouden tusschen de
50,000,000tn $100,000,000 bedragen.
De Bolsjewiki schijnen te weige
ren naar Prinkipo te kernen en aan
te dringen op een andere plaats van
bijeenkomst; de „Humanité" dringt
erep aan daartoe Parijs aan te wijzen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
De Kamer van Arbeid voor de
Bouwbedrijven alhier zal vergaderen
ten Raadhuize op Donderdag 80 Jan.
1919 des n. m. 8 uur.
Stukken voor die vergadering kun
nen vooraf worden ingezonden aan
een der leden of aan den secretaris,
Dijkstraat 45.
Doori de afd. „Helder" der
Christen-Demokratische Partij zijn
voorloopig. candidaat gesteld voor de
Provinciale Staten van Noord-Holland
de heeren: A. P. Staalman, Amster
dam, lid van de 2e Kamer der Staten-
•eneraal, P. P. Hartendorff, Haarlem,
J. H. Staalman, Helder en H. Bloem,
wethouder tc Terzchelli^.
Da Gatvoorzlenlng.
Maandagmorgen vervoegden zich
de bioscoopexploitanten te dezer
stede bij den burgemeester teneinde
de gasregeling te bespreken, een
en ander naar aanleiding van het
in den jongsten gemeenteraad ge
sprokene. De burgemeester deelde
hen mede, dat zij verplicht zullen
worden, behalve de betaling der boete
die geheven wordt voor hun over
schrijdingen, acht dagen te sluiten.
Goedgevonden werd, dat deze sluiting
verdeeld werd over eenige maanden,
zoodat de „Cinema" en „Tavenu"-
bioscoop gedurende twee maanden
des Donderdags gesloten zullen zijn.
Deze sluiting gaat op 6 Februari a.s. in.
Het aanvanesuur werd voor alle
bioscopen vastgesteld op half acht,
het sluitingsuur op 10 uur. Des
Zondags is het aan van gsuur half zes.
Samenleving tusschen plant en dier.
De A. G. O. zet er spoed achter:
pas is de interessante voordracht
geweest met vloeibare lucht, of weder
kragen we iets interessants op het
gebied van A(lgemeene) G(eestelijke]
O(ntwikkeling), en wordt iets nieuws
aangeksndigd.
Prof. Boeke, thans hoogleeraar te
Utrecht, hesft ten vorigen jare groot
succes gehad met zijne lezing over
diepzse-onderzoek. Die van gisteren
avond betrof een niet minder inte
ressant onderwerp uit de natuurlijke
historie.
Symbiose noemt men een vsrm
van samenleving tusschen verschil
lend georganiseerde wezens, i. c.
planten en dieren. Men denkt veelal,
dat elk levend organisme op zichzelf
leeft, dat het een egocentrisch be
staan voert. Schijnbaar is dat ook
zoo; schijnbaar zijn zoowel dieren
als planten op elkanders vernietiging
aangewezen. Br heerscht een voort
durends stryd om het bestaan tus
schen de levende organismen, én
merkwaardig is het aanpassingsver
mogen om zich tegen vijandelijke
aanvallen te beschermen.
Maar voor den onderzoeker is er
niet overal vijandschap, integendeel,
valt er vaak innige vriendschap,
innige samenleving op te merken.
Die vriendschap, die z.g. symbiose,
moet niet verward worden met para
sitisme, zooals bijv. bestaat bij be
paalde schimmelBoorten en boomen,
waardoor deze laatste ten slotte ge
heel ten onder gaan. Neen, die sym
biose is als het ware een verbond,
een vennootschap tusschen beide
wezens, zonder welke hun „zaak'"
niet floreert, niet kan bestaan.
Yan die symbiose werden ons in
een serie lichtbeelden interessante
gevallen getoond. Zoo toonde prof.
Boeke ons de afbeelding vaa een
krab, die leeft in het leege omhulsel
van een slak, een messel, etc. Dik
wijls groeit bovej op dat slakken
huisje een zeeroosen beide wezens,
de krab en de zeeroos, hebben met
hunne samenleving aldus een vast
verbond gesloten.
De zeeroos dient als vermomming,
als camouflage voor de krab; om
gekeerd bewijst deze haar den dienst,
door zich nu en dan te verplaatsen
(waarbij het huisrje en de zich daarop
bevindende zeeroo3 natuurlijk mede-
gaat] haar van frisch water en van
voedsel te voorzien. Scheidt men
beide wezens, dan kwijnen ze weg
en sterven af.
öeruimen tijd stond de hoogleer
aar stil bij de z.g. korstmossen, die
men in bosschen overal kan vinden,
z(J bestaan tengevolge van symbiose;
de schimmels zouden op den drogen
grond niet kunnen gedijen indien zij
niet gevoed werden door wieren of
algen. De z.g. wortelknollen van
erwten, boonen, lupine e. d. zijn ont
staan uit symbiose met bacteriën,
die een buitengewoon stikstofhou-
dende materie voortbrengen.
Zeer interessant was hst geval van
de yuccabloem met het yucca-motje.
Het motje bevrucht de bloem, maar
omgekeerd legt het zijn eitjes bin
nen in de bloem en de larfjes voe
den zich met het vleesch der zaden.
Bekend is het nuttige werk, dat
de mieren ten opzichte van planten
verrichten. Welnu, er zijn planten,
die een „huisje" vormen, waarin
hun beschermers kunnen leven en
zich verbergen. Ook hiervan kregen
we merkwaardige voorbeelden te
zien. Typisch was de accacia-boom
met haar mierenbroodjes aan het
einde der bladeren.
Zoo was er nog meer, dat prof.
Boeke ons uit het buitengemeen
rijke en interessante leven der fauna
en flora mededeelde nog meer,
dat ons deed zien hoe allerwegen in
de natuur die symbiose, die vriend
schappelijke samenleving bestaat en
het was slechts door gebrek aan
licht dat de lezing vroegtijdiger dan
anders moest worden afgebroken.
Dr. Ketner sprak namens de tal
rijke aanwezigen woorden van dank
en erkentelijkheid en greep met zijn
tot wederziens" ons uit het hart.
5 Februari de heer Van de Volkere
weder met interessante proeven met
draadlooze telegraphie. Daarna
weer wat anders. Elk wat wils,
velen wat goeds, hopen wij.
Poging tot diefstal.
Een dezer nachten zwierven twee
burgera op verdachte wijze rond bin
nen het fort Erfprins. Door het schie
ten van aen der aldaar geplaatste
schildwachten werden zij op de vlucht
gejaagd, doch konden niet worden
gearresteerd. Klaarblijkelijk werd dit
late bezoek met minder goede bedoe
lingen afgelegd, want herhaaldelijk
wordt blijkens de politierapporten
uit de forten gestolen. Vooral op
koperwerk zijn dit soort bezoekers
zeer gesteld.
Onvallf|t wig.
Op den Huisduiner straatweg is
dezer dagen des avonds een bejaarde
juffrouw, wonende te Huisduinen,
aangerand door een manspersoon. Op
haar hulpgeroep kwam een juist per
flets passeerende luitenant van de
landmacht af, wien het mocht ge
lukken den dader, die inmiddels aan
den haal was gegaan, te achterhalen
en zijne identiteit vast te stellen. De
dader zal dus zijn gerechte straf
niet ontgaan. Een weinig meer ver
lichting op den Huisduiner weg zou
echter niet misplaatst zijn.
BINNENLANO.
Hat vrljlatea yan schapaa door
Amèrika.
Naar Reuter Zondag uit Washington
seinde, zijn opnieuw veertien stoom
schepen, die voor oorlogsgebruikwa
ren gevorderd, aan de koopvaardy-
vaart teruggegeven. Onder dio sche
ien zijn vier Nederlandsche, twee
)eensche en drie Japansche. Zeven
dier vaartuigen zijn aangewezen voor
de vaart op Zuid-Amerika, drie voor,
de Transatlantische vaart.
Graan.
Het stoomschip „Heetor", van de
Kon. Ned. Stoomboot-Mij., is Zondag
van Galveston te Amsterdam aange
komen met ongeveer 4200 ton granen.
Thifi,
In verschillende kringen heerscht
de vrees, dat, nu de maximumprijs
en de distributie van thee zullen
worden opgeheven, terwijl slechts
geringe voorraden thee in het land
zijn, de prijzen van dit artikel enorm
zullen oploopen. In verband hiermede
is het wellicht niet ondienstig mede
te deelen, dat hedenmiddag 1 uur
het s.s. „Tabanan" voor den Hoek
van Holland wordt verwacht met
10.000 kisten thee, terwijl er thaDS
op Java ladende zijn het s.s. „Rem-
brandt", dat 7000 kisten thee inneemt,
het s.s. „Dardauus" met 12.000 kisten
thee en het s.s. „Kawi" met 18.000
kisten thee.
De vracht van IndiB naar Nederland.
Naar het „Hbl." van de Stoom
vaartmaatschappijen, welke van Ned.
Indië op Nederland varen, verneemt,
zijn de vrachten van Java naar Neder
land met 30 pCt. verlaagd.
Rellafichlp vargaas?
Te Rotterdam maakt men zich
zeer ongerust over het Belgische
stoomschip „Syrië", dat 25 Dec. van
New-York is vertrokken met een
volle lading graan en stukgoed, be
stemd voor de Belgische Reliefcom-
missie. Sedert het vertrek is niets
van het schip, dat reeds twee weken
over tijd is, vernomen.
Brandstoffanmisira te Laldao.
Het ziet er met de brandstoffen-
voorziening te Leiden slecht uit. Er
zijn hier, om ons alleen tot den huis
brand te bepalen, nog slechts vijf
eenheden gedristribueerd, terwijl in
andere plaatsen 7 a 8 eenheden zijn
beschikbaar gesteld. Heden werd door
de brandstoffencommissie de
eenheid aangekondigd, maar het be-
noodigde quantum was slechts ge
deeltelijk aanwezig. Wanneer het
R.kolenbureau niet spoedig nieuwen
voorraad beschikbaar stelt, zal de
ontevredenheid algemeen worden.
Het is ons gebleken, dat aan het
district Leiden een minder groote
hoeveelheid z.g. zwarte eenheden
beschikbaar gesteld zijn 'dan aan
andere districten, omdat men zich
hier had ingericht voor het maken
van bruinkoolbriketten, welker pro
ductie echter «p een mislukking is
uitgeloopen.
Velen zijn daardoor gedupeerd ge
worden.
Men wijt deze misère in de eerste
plaats aan de brandstoffencommissie,
aan welker leiders ondeskundigheid
wordt geweten.
Vermoedelijk heeft genoemde com
missie echter geheel te goeder trouw
gehandeld en treft haar in deze geen
blaam. „Telegr."
Hat Spoorvagparaoaeal.
Op een Zondag te Rotterdam ge
houden vergadering van de Ned. Ver.
van Spoor- en Tramwegpersoneel, en
den Bond van Ambtenaren in dienst
der Nederl. Spoorwegen, werden de
voorstellen der direetie» besproken,
Aangedrongen werd op inwilliging
der eischen van 1903. Kunnen de
Maatschappijen de lasten van deze
verhooging niet dragen, dan moet
de staatskas bijspringen.
Woensdag zal de minister het
rapport van de directies ontvangen.
Deze heeft dan 10 dagen noodig om
het te bestudeeren, het goed te keuren
of een zelfstandige regeling voer te
stellen. Ne vergadering meest dus
beslissen of men het ontwerp der
directies zonder conditie zou aan
vaarden.
De heer Woltmaker, voorzitter van
de Nederl. Vereen, wees er op, dat
hetgeen de Maatschappijen aanbieden,
niet aanvaard kan worden, omdat alle
groepen er slechter aan toe komen.
Zondag 9 Febr. zeide spr. ten slotte,
zal men te Amsterdam opnieuw de
leden bijeenroepen om het antwoord
van den minister te bespreken. Daar
zal een belangrijke beslissing genomen
worden. Houdt u tot die» tijd kalm
en doet by de maatschappijen uw
werk, zooals dat goedgeorganiseerden
arbeiders past.
Ten slotte werd een motie aan
genomen, waarin de voorstellen dei-
directie onaannemelijk werden ver
klaard.
Een gelijke beslissing werd ge
nomen door de vergadering van
den Neutralen Bond van Spoorweg
personeel.
De sneeuwscheppers staken
Als een zacht wit kleed ligt' de
sneeuw op de buitenwegen, dempend
het geluid van karren, wagens en
al wat verder de lucht van rumoer
vervult. Als een kleffe, grauwe massa
plakken de vlokken, die toch óók
blank geweest zijn, tegen trottoir
banden e» tramrails i» de drukke
straten. Van scheppers en ruimers
geen spoor.
In den loop van den winter heeft
de Gemeentelijke Arbeidersbeurs te
Amsterdam eenige duizenden werk-
loozen „sneeuwkaarten" verstrekt.
Van die velen verschenen heden
ochtend slechts 930 op 'tappól.
Zij namen spaden en bezems in
ontvangst met den band, die het
zichtbaar bewijs is, dat de Gemeente
hen tydelljk in dienst heeft genomen.
En toen alle equipementsstukken in
hun bezit waren, weigerde» ze aan
het werk te gaan. De sneeuwschep
pers staakten, nog vóór zij iets hadden
gepresteerd.
„Loonsquaestie" verklaarde de man
op den Dam, die zijn spade als rust-
paal gebruikte. Wat de „loousquaes-
tie" eigenlijk precies inhoudt, kan
niemand ons met zekerheid vertellen,
ook de directeur van de gemeente
reiniging niet, wien de stakers dan
toch in de eerste plaats hunne
eischen hadden moeten kenbaar
maken.
Er waren groepjes, die hem ver
klaard hadden, dat zij hun dagloon
van drie galden met 100 verhoogt
wenschten te zien, andereu vroegen
kort en bondig zeven gulden, weer
anderen wenschten met de vaste
gemeentewerklieden gelijk gesteld te
worden, maar hoe verschillend de
verlangens ook waren, in één ding
teonden de stakers zieh solidairZij
weigerden de sneeuw te ruimen. De
vaste gemeenteseheppers trachten nu
de allerdrukste verkeerspunten schoon
te houden. De sneeuwploegen zijn
in actie gekomen en voor de rest
laat men de sneeuw voor wat zij is,
niet bepaald ten pleiziere van de
voetgangers die door een steeds hoe-
;er wordende laag hun weg moeten
3&nen. (H.bl.)
Tjalk op eon mijn galoopan.
De Nederlandsche zeetjalk „Voor
waarts", met hout naar Wqrmerveer
bestemd, is op een mijn geloopen
en verloren gegaan. Drie opvarenden
werden gered* door den stoombeuger
.Vooruit" uit Vlaardingen.
De „Voorwaarts" werd gevoerd
doer en was het eigendom van kapi
tein R. Houtstra uit Groningen. Na
het vertrek uit de Deensche haven
Thyberon stiet men Dinsdag 21 dezer
des morgens te ongeveer half negen
eensklaps op een mijn, waardoor het
voorschip van het achterschip af
brak en verloren ging. Gelukkig bleef
het achterschip nog een oogenblik
drijven, zoodat de opvarenden even
gelegenheid hadden Yan de deklading
eon vlot samen te stellen. Ternauwer
nood hiermede gereed gekomen, moest
men hierop vluchten, daar het achter
schip ook wegzonk, waarbij de
scheepsboot verloren ging. Men zat
nu met vier man op een vlot, zonder
eten of drinken. Een koolraap, die
langs het vlot dreef werd opgevischt
en maakte het eenige voedsel uit,
dat de menschen gedurende ruim
vijftig uur kregen. De kok stierf aan
uitputting. Men wilde het lijk echter
niet van het vlot afdoen, in de hoop
dat men alsnog spoedig zou worden
opgemerkt. Donderdagmiddag einde
lijk daagde redding op: de stoom
beuger „Vooruit", schipper J. Goed-
knegt. Dat men het den sehipbreuke-
linge» aan boord van het visschers-
vaartuig gemakkelijk maakte, laat
zich denken. Alleen had men bezwaar
het lijk van den kok mede te nemen,
daar men nog eenige dagen moest
visschen. Besloten werd dus, het lijk
met zeemanseer aan de golven toe
te vertrouwen.
Gistermorgen kwam do beuger tè
IJmuiden binnen, waar de zeelieden
een onderkomen vonden iu 't Koning
Willemshuis en waar bij de marine
autoriteiten de eerste verklaring
werd afgelegd.
Gered zijnkapitein R. Houtstra,
stuurman S. Bakker en de matroos
J. Langerak. Overleden is de kok P.
van Es uit Schiedam.
Oplichting van f25.000.
Door middel van een valsch volg
briefje is een looper van een der
groote bankinstellingen te Amster
dam, door een valsch volgbriefje een
bedrag van f25.000 afhandig gemaakt.
Op den Amstel nabij de Nieuwe
Prinsengracht werd hij door een
persoon aangesproken, die hem mede
deelde, dat hij door de directie der
bank was gezonden, om de f25.000
(26 biljetten van 1000) terug te
brengen. Daarbij Joonde hij een
schriftelijke volmacht van de directie.
De looper, die onbegrijpelijkerwijze
niets vermoedde, gaf het geld af.
De politie stelt een onderzoek in.
Korte berichten.
De autoriteiten nemen voorzorgs
maatregelen tegen 't eventueel uit
breken van een spoorwegstaking.
Mi»isterieele circulaire elk ge
meentebestuur geve niet meer slacht-
Ytrgunningen dan noodig is voor 2
ons per hoofd per week, nuchter
kalfsvleesch niet meegerekend.
LANGS DE STRAAT.
Sneeuw!
Wezenlijke, waariyke, wintersche
sneeuw! Sneeuw op de straten, in
dichte massa neergedwarreld uit den
reeds Zaterdagavond donker-dreigen-
den hemel; sneeuw op de bevroren
wateren van het kanaal, sneeuw op
de daken en lan£s de gevels der
huizen; sneeuw op de eenzame, kale
boomtoppen, die, in de 'verte, op
ragfijne Vlaamsche kant lijken
sneeuw overal, overal, overal.
Over de wijde vlakten van het
Noord-Hollandsche polderland ligt de
witte wade uitgespreid, alle levende
organismen daaronder schijnbaar
doodend, begravend; langs de duinen
kruipt en klimt zij omhoeg in grillige
fantasieën, als wilde zij terug naar
de wijde hemelen vanwaar zij is
gedaald. Onzen voetstap maakt zij
onhoorbaar, maar daartegenover
maakt zij onze silhouet vaster, sterker,
omlijnder. Slechts de zee, de eeuwige,
onveranderlijke, blijft onaantastbaar
in haar wijden schoot worden de
vlokken opgenomen en verdwijnen,
verzinken.
Witte, wintersche sneeuw gaf ons
deze laatste Januari-Zondag en het
was, alsof een nieuw leven ontstond.
De Zondagsche rust was voor de
talrijke jeugd niet langer heilig; de
verleiding voor het vurig sneeuw-
ballenspel te groot, en van allen kant
vlogen de witte kogels langs de
straat. Het aantal blozende meisjes
wangen, op dezen Zondag in aan
raking gekomen met zoo'n versch-
gerolde, rulle bal, was waarlijk on
telbaar!
En dq sleden! Haastig van den
zolder gehaald werden daar de
kleinste hummels uit het gezin in
gezet, stevig geëmballeerd, en de
beide oudsten reden hen pijlsnel
voort over de weldra spiegelgladde
wegen der binnenstad.
Des middags rukte de reiniging
uit met haar sneeuwruimer; zij kon
echter niet veel beginnen op die
vaate, compacte, in elkaar getreden
massa. En des Maandagsmorgens
reeds werd dan ook een heirleger
werklieden aan den arbeid gezet met
schoppen en houweelen om de des
Ingezonden mededeeling.
ontvangen.
Distrlbutiaprijs.
nachts vastgevroren sneeuw los te
werken en te ruimen.
Dat ging vrij vlet en tegen den
avond van Maandag waren de wegen
vrijwel begaanbaar. Maar, o wee!
het zonnetje, dat overdag flink ge
holpen had, verdween, en des avonds
begon het opnieuw te vriezen, zoadat
het des avends gevaarlijk glad was.
Het was toen waarlijk geen pretje
op de gladde straten, met aan weers
zijden hoopen bevroren sneeuw,
zonder straatverlichting, zijn weg
te moeten'zoeken. Het schijnt neg
altijd veel bezwaren te hebben om
de geruimde sneeuw tevens naar
het kanaal te transporteeren, zooals
in Amsterdam en elders steeds ge-
sehiedt. Wij begrijpen dit niet best,
want speciaal in de heofdstraten,
kan dit toch niet zooveel bezwaren
opleveren, daar men steeds dicht
bij het alom tegenwoordige kanaal is.
Inmiddels is de late winter, hoe
ook welkom na zooveel nattigheid
en gure kou, een niet blijde begroete
gast. Want men heeft geen brand
stof om zich behoorlijk te warmen,
geen vet om oen behoorlijk middag
maal te koken, dat ons weerstands
vermogen tegen deze koude intaet
houdt, en met eenigen angst vraagt
men ziek af ef dit aanhouden moet?
En of de nieuwe eenheid spoedig
loskomt?
O sneeuw, hoezeer ook de poözie
van den wintertijd, de traditie van
oud-Holland, op oorlogswinters
zijt gij niet berekend! En wij zouden
u willen toeroepen: verdwijn, ver
dwijn weer spoedig. Laat ons niet
de misère doormaken van de natte
schoenen: ze slijten zoo gauw als
in uw modder moeten baggeren
e» nieuwe zolen en hakken kosten
vijf gulden en vijftig cent. Zegge
f5.50! Als ze te krijgen zijn!
Maar we hebben het niet voor 't
zeggen! En 't zonnetje scheen van
middag zoo heerlijk. De sneeuw
glinsterde zoo vol pracht, het was
alsof de winter eerst recht gaat
beginnen
Maar onder dat sneeuwkleed gist
het en broeit het; wij weten: de
kiemen bereiden zich voor het
nieuwe leven, dat straks t'allen kant
ontspringt.
En wfl zullen afwachten en er
ons doorheenslaan, zij het met wat
minder weerstandsvermogen en wat
meer koude voeten. Te schooner zal
SPORT.
Uilslagen van Zondag 26 Januari.
N. W. B.
le klam.
Jl. Blauw Wit—Hercules 6
B. W.F.C. V.V.A. 4-0.
Rcserwe 2e klasse, afd. D.
Zaandam: Z.F.C. II-Z.V.V. H 3-1
AmsterdamA.F.C. III - HerculesHI
2-2
Oversicht.
Ondanks velden van sneeuw en
ijs, is er Zondag toch nóg gespeeld.
Veel moois zal het wel niet geweest
zijn, dat kan ook niet anders, hoewel
natuurlijk zooveel mogelijk getracht
zal zijn, de terreinen een eenigszins
bespeelbaar aanzien te geven. De
spelers beklagen we echter, die op
dergelijke velden moesten spelen;
op zoo'n manier heeft het niet veel
weg van sport, 't lijkt nu meer op
aangenomen werkhoe gauwer
het competitie-programma afgewerkt
is, hoe liever.
Het Stadion-veld in Amsterdam
was door den scheidsrechter goedge-
keurd, zoodat de wedstrijd Blauw
Wit—Hercules doorgang kon vinden,
hoewel laatstgenoemde vereeniging,
o.i. zeer terecht, tegen deze beslis
sing protesteerde. De Amsterdam
mers wonnen dezen match, hoewel
de Heracliden met rust een 2—0
voorsprong hadden. Ook in Wormer-
veer bleek het terrein bespeelbaar te
zijn, het onvolledige V.V.A. werd
hier geklopt met 4—0 door de thuie-
club, die nog steeds zonder Tj. de
Vries speelt. Rust braeht een 0—0
stand. Ook in Amsterdam won W.F.C.
van V.V.A. [met 3—1}. In Zaandam
een plaatselijke ontmoeting tusschen
de reserves van de aldaar gevestigde
2e klasse-elubs. Evenals de vorige
maal, won ook nu weer Z.F.C. H.
In hek Oosten en Noordon vond
ook nog een le klasse-ontmoeting
plaats, hoewel het spel allesbehalve
le klas was.
Ook de hier aangekondigde ont
moeting H.F.C.—Adelborsten werd
afgelast; we vinden dat niet zoo erg,
de H.F.C.-spelers mogen wel eens
een vrijen Zondag ook hebben. Zondag
a.s. wordt weer een extra inspanning
van hen gevergd, dan gaat het tegen
H.B.C., in Heemstede, 6ea der clubs,
die tot het leidende peleton in deze
afdeeling behooren. De roodwitten
hebben tegen deze club nog »iet
gespeeldhet zal weer spannen, aan
eon voorspelling durven wij ons niet
wagen. Alleen hopen we, datH.F.C.
zoo volledig mogelijk zal kunnen
vertrekken.
De voor 9 Febr. aangekondigde
ontmlfeting Neerlandia-H.B. en Z.V.S.
is vervallen; in plaats daarvan zal
gespeeld wórden Neerlandia-Kinheim.
Wat daarvan de reden is, weten we
niet. Zou H.B. en Z.V.S. zich soms
willen terugtrekken?
D» gutst des tljds.
- Op school verklaart de onder
wijzer de beteekenis van -het voor
voegsel „dis".
„Het voorvoegsel duidt aan een
verkeerden toestand; als iets niet is
gelijk het behoort te zijn. B.v. dis-,
sonant is wan-klank; disorde is'
wan orde; disharmonie beteeke*tge
stoorde harmonie. „Wie kan nog meer
woorden noemen met „dis", die iets
geheel verkeerds/of een wantoestand
aanduiden
Yan de achterste bank: Dis
tributie, meester."
INGEZONDEN.
BulUn TMBOtwocrdiHjkhild dit Rodxctl*.
<Vuji «lot giplututi «tukken woedt da copy
nlat wmRgegovon.)
Geachte Redactie.
Ia - antwoord op het ingezonden
stuk''van „een Gemeentelid, tevens
Kerkvoogd" in uw blad van 23 dezer
diene; het volgendeIn de eerste
plaats wil ik de verzekering geven,
dat het geenzins in de bedoeling
heeft gelegen, op «enigerlei wijze
smalend over het werk van de Kerk-
voegdij te spreken. Integendeel ben
ik er van overtuigd, dat haar een
woord van hartelijken dank toekomt
voor de wijze, waarop zij den toestand
harer kas heeft verbeterd.
Laat mij verder nog verklaren, dat
ik behoor tot haar geestverwanten,
opdat zij geen verkeerde gevolgtrek
kingen make omtrent de persoon van
den echrijver en tenslotte nog, dat
ik mijn naam niet noem, omdat het
niet gaat om personen, maai- om de
kwestie zakelijk te bespreken.
Hoewel alzoo het streven der Kerk
voogdij tenvolle apprecieerend, kan
naar mijn idee ook in deze over
drijving schaden. Weliswaar is de
vlottende schuld, momenteel in even
wicht gebracht, dank zij het beleid
der Kerkvoogdij, maar nog altijd rest
een vaste schuld die in de „duizenden
guldens" loopt. Daarin brengt een
legaat van duizend gulden al heel
weinig verandering. In den nood,
waarin de predikanten verkeeren,
zou het evenwel groote verlichting
brengen 1 Naar mijn bescheiden mee-
uing zou alzoo het profijt van
genoemde som grooter zijn, indien
deze werd verdeeld onder de vier
predikanten, dan door haar te ge
bruiken tot vermindering van do
vaste schuld.
De Kerkvoogdij neme mij niet kwa
lijk, dat ik de vrijheid nam haar een
raad te geven, die naar mijn inzien
kans bood den toestand der predikan
ten te verbeteren, wat toch zeker
noodzakelijk genoemd mag worden.
Om nu echter aan mij te vragen om
zelf mijn wanbetalende mede-gemeen
teleden aan te sporen, hunne belas
ting te voldoen, gaat wel wat ver,
daar dit toch geheel op haar weg
ligt en niet op dien van een buiten
de Kerkvoogdij staand gemeentelid.
Dat het college tegenover die wan
betalende gemeenteleden vrijwel
machteloos staat (dank zij onze kerke
lijke wetgeving) mag toch geen reden
zijn, om zijn werk over te brengen
ep een gemeentelid, dat van zyn be
langstelling blyk geeft, door te trach
ten de Kerkvoogd een weg te wijzen,
om aan hare zedelijke verplichtingen
tegenover de voorgangers der ge
meente te voldoen. Ook dit is toch
zeker een deel van haar taak. Ver
mindering van de schuldenlast is zeer
zeker een schoon streven, maar mag
niet het eenige doel zijn
Ik opperde het denkbeeld om met
lijsten rond te gaan en schreef, niet
vragen vopr Ds. A. of Ds. B. (waar
mee ik natuurlijk bedoelde: niet voor
bepaalde predikanten) maar tot stij
ving van de kas, opdat de Kerk
voogdij aan hare zedelijke verplich
tingen tegenover alle predikanten zou
kunnen voldoen. Hoe zij daarin nu
een raad tot bedriegerij heeft kunnen
lezen, is mij een raadsel. Als ik ad
viseerde „rondgaan met een lijst,
opdat gij aan »we zedelijke verplich
tingen zoudt kunnen voldoen", dan
volgt daar toch uit, dat aan het hoofd
van die lijst het deel geplaatst zou
worden, waarvoor de inzameling die
nen moest.
Waar nu de Kerkvoogdij geen kans
ziet, op de gewone wijze (nml. uit
de belastingen) den predikanten het
hun toekomende te geven, vind ik
hierin een reden te meer om aan
mijn advies, bijdragen te vragen van
belangstellende gemeenteleden, ge
hoor te geven. Ik weet toch, dat
velen met mij aan een dergelijk
verzoek van onze Kerkvoogdij gaarne
zouden voldoen. Br bestaat 'nog wel
contact tusschen de predikanten en
vele gemeenteleden May dan niet
afwachten, maar iet# doen
Met dank voor.de plaatsing,
Een Gemeente-lid.
Helder, 28 Jan. 1919.
Wel.ld. Heer Redacteur.
Vergun ons s.v.p. nog eenige toe
lichting omtrent het sluiten der
bioacopen. Inplaats van tot overeen
stemming te kunnen komen om ons
neer te léggen by het besluit van den
Edelachtbaren Heer Burgemeeeter om
gezamenlyk één dag te sluiten, zyn
nu de kleinste zaakjes al weer-de
dupe. Want de Witte schaft zich een
motor aan, gaat den avond dat wij
moeten sluiten toch opendoen, zij
neemt het gas van de Heïdersche
Bioscoop in de Witte of omgekeerd.
Komen dus beter uit dan wy en
hebben nog dit voordeel, dat zij op
Donderdag, dat wy gesloten moeten
zyn, het publiek krijgen, vooral mili
tairen) dit zich anders over de 4
theaters verdeeld hadden. Zoo ziet
men ook hier weer 't recht aan de
kapitaalkrachtigen. Wy kleine zaakjes
tellen siet mede omdat deze gedreven
werden doer een enkeling en de Witte
en Kanaalweg doer heeren uit den
Helder, die probeeren de andere
zaakjes weg te werken door oneer-
lyke concurrentie, of is dit soms niet
oneeriyk?? Enfin, de Burgemeester
heeft beloofd de meters van die 2
theaters weg te laten halen voor
8 dagen. Wij zullen eens zien wanneer
dit gebeurt iRecht is Denderd. 6 Febr.
Want dan is de eerste dag dat wy
meeten sluiten. Op één punt hebben
wy overéénstemming verkregen n.1.
de prijzen een paar centen te ver-
hoogen, omdat ook die heeren gevoel
den dat het nu onhoudbaar werd om
zulke gasprijzen te betalen van het
geen er thans wordt ontvangen
Maar nog vragen wij ons af waarom
hebben nu de heeren geweigerd om
mede één dag te sluiten 't Spaarde
gas niemand had er dan eenig
nadeel van ondervonden. En zij had
den getoond de gemeenschap een
dienst te willen bewijzen en tevens
getoend concurrenten te zyn ge
weest. Maar eeriyke concurrenten
e» dit is nu niet het geval. Wti laten
de rest over aan het publiek, ook
dit heeft aog een meeningMijnheer
de Bedacteur met dank voor de plaats
ruimte teekenen wij met
Hoogachting,
ALB. Boelsxs.
J. J. ScaOMTEIJLNBERaEfl.