DE FABRIEKSBAAS
l'kl. Automobielen en Motoren,
NiVA tandpasta
Eikelcacao
TIVOLI
DE PASTOOR VAN NEUVILLETTE
Eerstel Heldersche Automobiel
en Motorrijwielhandel.
A. J. SCHAAP,
Zondag 16 Februari 1919, 8 uur precies,
Na afloop GROOT BAL.
CASINO-
NED. TOONEGL-ENSEMBLE.
ZONDAG 16 FEBRUARI
Mij„De Automaat
BIJZONDERE ZORG
G. HAAGEN
„HELDRIA".
T. van Zuylen,
Keizerstraat 19 - Den Helder.
J. P. J. SCHULMAIJER,
Firma E. C. BAIS,
Bestel nu Uw
„ROZENLUST"
„Ons Belang".
ZeBinrzwakkffl esfltastcflnda
G. HAAGEN,
«i
Depöthouders.
99
99
Buitengewone Teeneelvoorstelling,
te gevel daar
Het Eerste Heldersohe Tooneelgezelschap,
Directie: d* Hasren i. B8UÜN en C. VERDUIJN. Artistiek leidsr: de Heer J. v. REEOE
Opgevoerd zal worden het euocesstuk:
Drama in 4 bedrijven door ARTHUR JONAS.
|Cyrus Blonkarn,
F.arl»k.l
TIVOLI-ORKEST mat madewerking van den Haar POLANE.
Piijztn der plaatsen: Isti Rang 10.81,2de Reeg f 0.00,3de Ring i 0.40.
Geen belasting. Geen auteursrecht.
Kaarten verkrijgbaar In h«t Sigarenmagazijn van den Heer RUIJQH, Kaningttres',
teganavsr de Witt Bioscoop. - Wagens oe enorme toaloop wordt leder verzocht
zich bijtijds te voorzien van plaatskaarten. Zaalopening 7 uur. - OE DIRECTIE.
fcaas^
de Heer J. V. REEDE.
Artistiek leider t VINCENT BERGHEGSE.
een enkele populaire voorstelling van
Romantisch Tooneelspel in 3 bedr. door D. H. SCHEFFER.
DË PASTOOR VINCENT BERGHEQGE
PrijzenStalles 80 cent, li Ring 00 cent, 2e Rang 40 cent, plus rechten.
Plaatsbespreking en kaartverkoop vanaf Dondardag In het Sigarsn-Magazijn
van den Heer KOKELAAR.
BAL NA. - GASINO-ORK EST.
LEES DIT„Oo Pastoor van Nsuvlllstte" w«rd door bovengenoemd uit
stek* nd gezeltchsp tijdens da jebilsamfssstsn v. d. R. K Volksbond alhier met
zesr groot succes opgeroerd. Man iaza da eohltterende parsbeooidesllngan uit
de ander| bieden 11
Aan hen die hun kaart mat „Da Autemaat" deden
Invullen, dealen wij made dat enza nieuwe wagenrijder:
D. KWAK, hen de volgende dagen zal bedienen:
Maandag, dan Halder (a. gad.) an Huisduinen.
Dinsdag, Nieuwedleg en Onrust.
Dondardag, dan Haldar (n. gad.) mat Tuindorp.
Vrijdag, Nleuwedlep-Wlllemsoord.
Woensdag: da Kooy an Blauwe Kant, Jullanadorp en de
Koegraspetder.
Asnitvslend,
De DepÖtheuder: F. D. STRAATMAN,
Keateer: SlulsdIJkstraat 29.
Is noodlg voor scheolgaandiKIndoron.
AfdoendsHOOFD WATER
doodt;onmldd.link,all.]liMH-.nr.lii.
In flacons van
15, 25, 35 en 60 eent.
Verkrijgbaar bij
v.h. MIJHHAROT,
KANAALWEG 147.
HAA&HERSTELLEE.
Beproefd middel tegen het uitvaller
oh tot bevordering van denhergroei
▼aa 't hoofdhaar, blijkt steeds het Casts.
Par flaoon 60 oent.
Allddn verkrijgbaar bij:
Spoorstraat, Coiffeur.
Verhuur-inrichting. T*i«r. 194. Reparatie-inrichting.
Voorradig diverse
,*dler" AUTOMOBIELEN „Liurin en Clnmant'
Beleefd aanbevelend,
alleen verkrijgbaar bij:
SPOORSTRAAT 90.
HERSTf LPLAATS voor alle lootten
Machine», utomoblelan an Motoren,
Metaaldraaierij - Smederij
Weder ontvangen
Bleekpoeder.
Ammonia.
Houtzeop.
Potasoh.
Borax.
Gips.
Koningsplein, - Telefoon 293.
Tuinzaden,
Bloemkool-,
Sla-,
Pootulen-,
Vroege Roode- en Savoye-,
Rabarber-
en Zurlngplanten,
Vroegs en late Pootaardappelsn,
Os esrsts ordsrs wordsn hst serst
ultgevosrd. - Voorraad bspsrkt.
Zaadhandel en Kweekerl/
v. Galenstraat 72-74.
Ondergeteekende beveelt zich be
leefd aan voor alle voorkomende
Tlmmerwerkzaamheden.
Ook Wagens en Vletten.
Werkplaats: Achtsr Havenplein 88.
Adres: Spoorgraoht 32a.
P. DE VROOME.
WINTER I9r9
Een partij pakje?
»DEKA"
Roompoeoer
inhJÜs
gïefl O
een veiSg gevoel.
De berle pudding
De fijnste vla-
Overal verkrijgbaar.
Eon mooie, volle haardos
Is iets van groot gewicht;
Hot maakt hot hoofdje mooi.r
En liever hot g.ziehtl
Fédora's haarherstallor
Zorgt voor don grooi van 't haar
Bestel ar dus eon flesch van
81] zijt voor altijd klaar I
Verkrijgbaar te Den Heldar, bij:
H. 8. BREEUWER, Kefzerstr., W. LAMMERS,
Zuiditr. 75, L. SCHOONHOVEN, Spoorstr,
Q WEIT8MA, Spoorstr. 99, Th. VAN
ZUILEN, Spoorstr.
Beg raten ia-Vereeniging
Aansprekers:
R. M. BOÜMA, 2de Vroonatraat 9.
J. J. BUT, Breewaterstraat 57.
P. REINTS, 1ste Vroonstraat 11.
Het Bestuur:
H. F. B. DISSEN, Gravenstraat 81
D. v. LEEUWEN, De Ruijterstraat i
P. REINTS, 1ste Vroonstraat 11.
(gaan Eikelkoffie),
in bussen van f 1.15,
f2.10 en f4.00.
Aanbavalsnd,
Konaalwag 147.
SANGUINOSE
Vlnum Ssngulnosum; In Vaeua.
Aanbevolen tegen slapalaashtid
gebrek aanbracht en anargla; ge
durige vermoeidheidlustelooahald
en mtsdeloothefd, zenuwhoofdpijn,
gebrek aan aatluat, pijn In da maag,
In den rug an da landen, kortom
tegen alle verschijnselen van
Bloadarmotdo an ZinawzwakU.
Prijs per flacon f 2.25; 6 fl.
f 12.50; 12 fl. f24.-.
Wacht U voor namaak.
VAN DAM Co., Den Haag.
Te verkrijgen bij Apoth. an Drogisten
Te Helder bij A. ten Klooster,
Keizerstraat 93; te Texel, Den
Burg, J. BuisOosterend, G. Dhos
Oudescbild, Joh. Dros.
OUDE VWÏJSHEI
dSBRpiKT
TANDPASTA
UIT DEN OMTREK.
Taxal, 11 Febr.
Het Ijs Is van de kust weggezakt,
meevoerende een eikenhouten sloep
met eenige inllggende artikelen.
Een in een Ijsschots vastgevroren
imljn, dreef gisteren de haven voorbij.
De visechers, die in de haven 't lja
hadden losgemaakt, werden verhin
derd uit te zeilen doer windstilte.
Tijdens 't vloedgetij ontstaat ep
stroom heel wat open water.
dat de winter nu voorfgoed zyn af
scheid zal hebben genomen.
Naar wij vernemen, hebben de
voordrachtavonden, ten voordeele van
.Texels Belang," door de heeren J.
Daalder Dz. en Van der Oord, ge-
louden te Oosterend en de Cocks-
dorp, samen f116.— opgebracht. Da
heeren, die zich voor de goede zaak
zooveel-moeite hebben gegeven, mo
gen tevreden zijn over 't verkregen
succes.
Ofschoon meer dan een schaatsen
rijder, of personen die zich per prik- -
slede - ep de-ijsbaan vermaakten, op
wakken of onbetrouwbare plaatsen
door 't Ijs zakten, hadden deze
ongevallen geen ernstige gevolgen.
Tixil, 10 Febr.
Zondag werd te Waal eene ring-
rljderij met arresleden gehouden. 8.
heeren en dames namen er aan deel.j
De prezen werden gewonnen, aldus:!
Ie prijs, werkmand en zweep, door]
den heer Joh. Roeper en mej. Jannetje
van der Oord. I
2e prijs, schilderij an zweep, door
den heer Gerrlt Geus en Echtgenoote.
3e prys, Chin. doos en zweep, door
den heer E. C. Thomassen en Echtg.
Te De Cocksdorp had tegelijkertijd
eene hardrijderij op schaatsen plaats,
waarbij de prijzen in contanten, f 10
en f4, gewonnen werden door de
Gebrs. de Tries.
Groot was het aantal schaatsen
rijders tusschen de genoemde plaatsen.
De heeren J. Daalder Dz. en S. v. d.
Oord hebben Zaterdag te Oosterend
•n gisteren te De Cocksdorp lezingen
an voordrachten gehouden, ten voor
deele der bekende Vereeniging Texels
Belang". Da ontvangsten op de belde
plaatsen bedroegen f116.-.
De sprekers hadden succes en
werden-gedurig luide toegejuicht.
De post tussGhen Texel en Vlieland
wordt dagelijks met de Ijsvlet over
gebracht.
Op korten afstand van den zeedijk
ligt aabij Oost een groota mijn in het
Ijs. 't Zou zekergoed zijn dit projectiel
ta-dementeeren. Bij afdrift kan het
weer gevaarlijk worden voor visschers
en schippers.
Wlarlngen.
J.l. Zondag hield de Ijselub te
Westerland een hardrijderij voor
mannen. De uitslag was ala volgt:
le prtja f 15.-, de heer L. Wig
bout Tjz.
2e prijs f 10.de heer J. de Wit Cz.
Se prijs fö.-, de heerG. LontSz.
4a prjjs f 2.50, de hr. D. Metselaar Jz.
5e prijs f 1.50, de heer S. Koorn Jz.
De baan was prachtig, eveneens
|de bijbanen. Ongeveer 600 menachen
woonden den wedstrijd bij. 't Was dan
tok prachtig weer.
Ken 20 tal lief hebbers gaven zich op.
Texel, 12 Febr.
Aan het ringsteken door schaat
sende paren, uitgeschreven door de
IJsclub „Texla", werd Maandag deel
genomen door 15 paartjes. Door in
gevallen dooi was de ijsbaan in niet
al te beste conditie. Na een hard-
nekkigen kamp werden de prijzen
behaald doormej. Aaltje Blons en
den heer Hendrik Blom, mej. Heintje
Duinker en den heer Faulus Duinker,
en mej. A. Krljnen en den heer A.
Blom.
Dinsdagnamiddag had een wed
strijd met hindernissen plaats voor
mannelijke personen boven 20 jaar.
Er werd aan deelgenomen door 24
personen. Dit nummertje verwekte
heel wat vroolijkheid, doordien er veel
water op 't Ijs stond en menigo deel
nemer van zijn prikslee buitelde. De
pry'zen werden bekaaid doorS. Kui
per, K. Dogger en Kasper Tuinder.
Verdere wedstrijden, die „Texla"
neg op 't programma had, zullen
door den dooi niet kunnen plaats
hebben. Verwacht en gehoopt wordt,
In de navolgende 18 Depötaisoni
blad geregeld verkrijgbaar:
Wed. H. v. d. WAL—Sicdt, West-
gracht 89.
BOMHOF?, Koningdwarsstraat 16,
BROUWER,. Schagenatraat 9.
DE WIT, Vijzelstraat 28.
'J. DE GOEIJ, Jonkerstraat 43.
R. JONGKEES, Paardenstraat 24.
J. KIKKERT, Cornelis Ditostraat 34.
BRES-Otto, Speorgracht 86.
-Wed. C. RAN, Basstraat 88.
LA FONTIJNE,. OostBlootstraat. 20
IJ. STOLL, Molenstraat <-172.
MlNNEBO, Vischstraat 35.
TUSSEN, Polderweg 86.
Bij de Boekhandelaren:
N.V. Boekhandel v/h. A. J. MAAS,
Kanaalweg.
P. SPRUIT, Molenplein,
j J. C. DUINKER, Spoorstraat
H. J. P. EGNER. Keizerstraat.
Marinebegrooting.
Zitting van Dinsdag 12 Februari 1UL
iu-HANDELING VAN HET WETS
ONTWERP IN DE TWEEDE KAMH.
De Algemeene Beschouwingen wer
den geopend.
J>e heer OUD (V.-D.) bespreekt, naar
aanleiding van de gebeurtenissen m de
Novemberdagen. <le houding van de Re
geering ten auuzien van de trakte-
inenteregelingen van het mindere en
hoogere personeel der Marine, ilon
heeft 'tegenover dat personeel.biet-don
juist en toon weten te treffen.
Sommige officieren ontvingen door
de nieuwe traktementsrogeling minder
salaris. Voor hen moest een afzonder
lijke regeling worden getroffen; om in
aanmerking te komen voor de perio
dieke verhoogingen moest men, aldus
verluidde het eerst> voldoen aan be
paalde eischen. Later zijn deze eischen
•chter niet gesteld, zoodat men verwar
ring in de ineeningen van het perso
neel bracht, dat bovendien op deze ver
hoogingen te lang moest wachten. De
duurtetoeelagen heeft men op een won
derlijke manier met de traetementen en
inobilisatietoelagen door elkaar gehas
peld. Spr. wijst er oji, dat de Minister,
terwijl de Regeering in de Kamer ver
klaard had met de bonden van perso
neel van Zee^ en landmacht overleg te
zullen plegen, tezelfder tijd aan de
onderofficieren een onderhoud weiger
de! Zij konden huu klachten wel echrif-
Voor de Officieren-machinist is de
promotie slechtergeregeld dan voor
oudere dienstvakken. Het ergste nadeel
daarvan is. dat <d© weduwenfensioenei
niet afhankelijk zijn van de dienst-
j ajr e n. maar van den rang.
De Minister moet toegeven aan het
verhingen van deze categorie van offi
cieren. om de weduwenpensioenen te
laten afhangen van het aantal dienst
jaren.
De Minister heeft ook, zonder opgave
van redenen, geweigerd toe te staan dat
ook de Officieren-machinist, evenals de
andere officieren, zich bil de voorko
mende zaken direct tot den Comman
dant van het schip kunnen wenden, in
plaats van. zooals thans regel is, via
den eersten-officier.
Verbetering verdient de kleedingtoe-
lage. die. zoowel bij hooger ais lager
personeel, groota ontstelling heeft ge
wekt De toestand -i6 eigenlijk thans
zoo, dat het departement nog steeds
vijandig tegenover de bonden staat,
hetgeen tc ernstiger is. waar tegen
woordig bijna alle schepelingen georga
niseerd zijn.
De officieren ei\ het Depurtement
hebben zich niet op de hoogte gesteld
van. en geen rekening gehouden met d«
evolutie van de schepelingen, welke ge
lijken tred houdt met hun standgenoo-
ten in de burgermaat
cier moet tegenover c
als mensch tot mensoh.
Den hierarchieken weg kan men de
papieren laten volgen, maar het pet-
seneel niet meer. Het Departement
■oet zichzelf heelemaal herzien!
Do lieer WIJNKOOP (Comm.)„Het
■eet opgedoekt worden!"
De heer -OUD: Het personeel moet
weten, als er iets geweigerd wordt,
het waarom.
Spr. geeft een uiteenzetting van de
bekende handelingen van den schout-
bij-nacht Albarda. tijdens de roode No-
veiubërtveek.
De verschillende bonden van minder
Marinepersoneel hebben den schout-bij-
nacht ongevraagd een schrijven
gezonden, waarin zij verklaren, dat zij
met do revolutionaire plannen niets te
maken, hebben, maar dat door de inter
nationale verwikkelingen de geest op
de vloot wel gespannen was. De offi
cieren hebben ten onrechte de onder
officieren begrepen onder het verdere
personeel, omtrent den geest van het
welk de bonden geen zekerheid hadden.
Sprekers grief is nu, dat op een iflïeht
de Minister den luitenant-ter-zee De'
Veer per auto naar Den Helder heeft
gezonden, om den schout-bij-nacht te
waarschuwen dat gehoord was. dat het
personeel v an plan was met twee
schepen met de roode vlag in den mast
uit te voren naar Rotterdam en Ara-
sterdam. Men heeft daardoor den
schout-bij-nacht in de war gebracht, in
plaats hem vaste orders te geven. Hij
wist niet beter te doen dan eenige
machines uit de schepen te halen en
aan den wal te brengen, om een moge
lijk uitvaren te voorkomen en last te
geven zich' van den goost van hot per
soneel op de hoogte te stellen. Sommige
officieren hebben dezen last aldus op
gevat. dat zij den mariniers hoofd voo-
hc
aren.
hoofd vroegen of zij betrouwbna
al waren.
:QDe Minister liet spoedig weten, dat
dit in strijd met zijn bedoeling was.
De heer Van Hecking Colenbrander
kwam namens den Minister in Den
Helder en zei met een vriendelijk ge
zicht: „amice, wat 'n rommel is 't hier;
ik ben het'eens met de maatregelen die
je hebt, genomen!"
Maar achteraf blijkt, dat de heer
Albarda ontslagen is nó ontvangst van
het rapport van den heer Colenbrander.
Ook van dezen vice-admiraal is het ge-
wenscht. dat .het rapport worde gepu
bliceerd.
De heer HUGENHOLTZ (S.-D.)..'t
is een friësche boel!"
Do lieer OUD: De Minister moet.
•venals btj de Harskamp, een commissie
van onderzoek instellen, waarin het
burger-element, domineert en hij zal
{oed doen de mannen, die onbetrouw-
aar bleken, roet een goed pensioen te
ontslaan.
Do VOORZITTER: «Uw.tijd is om!"
De heer OUD stelt ten slotte de vol
gende motie voor: de Kamer, van oor
deel dat. in afwachting van de defini
tieve regeling der internationale ver
houdingen, de verdere aanbouw van
nieuw marinemateriaal en het doen van
ingrijpende herstellingen van het be
staande marinemateriaal moet worden
gestaakt, gaat over tot de orde
den dag.
De motie komt onmiddellijk in be
handeling.
De heer BOMANS (R.-K.) verschilt'
met den Minister van meening over de
mogelijkheid van ontwapening. Spre
kers persoonlijke opvatting is, dat de
meening van den Minister, als zou ons
land bij gedeeltelijke ontwapening
niet zoo kunnen voortgaan, onjuist is.
Waarom zou ons land niet kunnen
voorgaan'? Welk nut zou het hebben,
indien wij gingen wachten op de beslis
singen van de Vredesconferentie te
Parijs? Men moet zich óf geheel ge-
vechtsklaar maken, en dat kan onze
schatkiBt niet dragen, óf uitscheiden
met het uitgeven van tul van millloenen
voor een vloot, die, zooals de Minister
zelf erkent, toch niet voldoende kan
praestceren.
Het heeft meer nut om de beslissin
gen van dc vredesconferentie niet
af te wachten, want dan houden we heel
wat millioenen in de schatkist. Spre
kers conclusie is dus dat met devoor-
bereiding eener gedeeltelijke ont
wapening thans een aanvang kan wor
den gemaakt.
Over don tijd dier voorbereiding
wil spr. zich echter wel met den Mi
nister verstaan. Wat de verdediging
van Indië betreft, als de Minister kan
aantoonen. dat een vloot van belang
is, wil spreker daartoe gaarne mede
werken.
Maar het A. B, C. voor hot vraag
stuk moet wezen: óf afschaffing, óf
een sterke vloot. Al wat dnartusschen
ligt heeft geen waarde.
Afschaffing van onze vloot maakt,
ons land niet weerloos, want, met onzs
zwakke vloot- is ons land even weer
loos als wanneer het er geen had. Het
vlagvertoon is ook niet van zulk een
groote waarde, om daar een vloot voor
op na te houden.
De motie-Oud voldoet spr. niet. ge
heel en hij dient daarom de volgende
motie in: „De Kamer, van oordesl dat
thans tot afschaffing van onze vloot
voor ons land kan worden overgegaan;
van oordeel dat de bestaande schepen
ten deele naar Indië kunnen gediri
geerd worden en anderzijds ter be
schikking van den Minister van Oor
log kunnen worden gesteld ter verde
diging van onze kustgrenzen: van'oor
deel dat het Departement van Marine
en Oorlog onder één departement kun-
worden samengebracht, verzoekt
de Regeering in deze etappen te doen.
opdat in een volgende begrooting daar
van iets blijke. en gaat over tot de
orde van den dag."
De heer DUYMAER VAN TWIST
(A. R.) verklaart niet te gelooven, dat
de onderofficieren in de November
dagen zouden hebben gevolgd de sche
llingen, die stonden echter de leiding
_jn het Nederlandsche Vakverbond, en
evenmin gelooft spreker,- dat alle ma
trezen deze leiding zeuden hebben ge
volgd. Op de vloot missen we het
christelijk element, dat is het precaire
van den toestand. Het milieu, waarin
het personeel moet verkeeren, en zijn
positie, laten te wenschen over. Het
geen in November plaats had op de
vloot, was voor spreker geen open
baring. Wij stonden steeds alleen in
het opkomen voor de geestelijke belan
gen van het personeel. Dg christelijke
actie werd bestreden, dc roode actie
ongemoeid gelaten. Wat hebben de
officieren en het marine-bestuur ge
daan om het milieu der schepelingen
zóó te maken, dat de ouders met. ge
rustheid hun kinderen aan de marine
konden toevertrouwen? Het gaat bij
spreker om deze eene groote gedachte,
dat de geest van het schepelingen
corps anders moet worden. Dat is
geen aanklacht tegen de schepelingen,
maar tegen het marinebestuur! Ditr be
stuur moet ingrijpen en de geestelijke,
en moreele verzorging verbeteren. Het
is den spreker niet ontgaan, dat de
regeering iets wil doen. maar met name
zoige de minister voor een christelijke
opleiding, roepe de geestelijke hulp dei
kerken in en verbiede 6treng het bezi
ruwe taal. De minister heeft
onmiddellijk de hand aan den ploeg te
slaan.
Den heer HUGENHOLTZ (S. D. A.
P.) komt de aandrang tot likwidatie
van het Departement van Marine op
het oogenblik nog voorbarig voor. Dc
meening van den minister, dat nog niet
verminderd kan worden, kan spreker
echter niet deelen. In Engeland en
Amerika is de verdere vlootbouw, in
afwachting van de t.e nemen besluiten,
stopgezet. Deze zaak is er ook eene
van financioole noodzaak. Alle groote
mogendheden zijn overladen met zware
oorlogslasten en het zou krankzinnig
zijn nog» meerdere millioenen uit te
géven voor nieuwen bouw. Al is er dus
hoop, dat we de richting van ontwa
pening gaan. thans likwideeren zou
vooruitloopen zijn op de vredesbeslis-
singen. De vraag is slechts of de aan
bouw geschorst kan worden, welke
vraag spreker, ten aanzien van de
„Java", „Sumatra" en „Celebes", beves
tigend beantwoordt. In bewapening
leggen wij het volstrekt tegen de mo-
!:endheden af, zooals spreker met cü-
ers aantoont. De veiligheid van onze
koloniën is geenszins verzekerd door
deze in aanbouw, zijnde schepen. Zij
hangt geheel en al af van de even-
wicktsbelangen der groote mogendhe
den. Bij vijandelijkheden zullen deze
schepen toch binnengaats moeten blij
ven. Daarom is spreker er voor af te
wachten. Spreker vraagt waarom
de minister den aanbouw van deze drie
kruisers niet wil staken en w e 1 den
post van VI, millioen voor-de vliegtui
gen heeft teruggenomen? Waarom
wordt in de fabriek „Trompenburg"
met zóó koortsachtige haast gewerkt,
zelfs dag en nacht, dat het personeel
op Koninginnedag en den biddag geen
vrij kon krijgen, dan op eigen kosten.
Van- de Vrijziónig-Demecraten hebben
wij steun ontvangen.
Do heer TEENSTRA (V. D.)Van
ons steun? Wij krijgen steun van
jullie!
Da heer HUGENHOLTZ: Ach. het
zou voor ons een klein kunstje zijn ge
weest om met een gelijke motie, wat
anders geredigeerd, de uwe af te
6noepen!
De heer WIJNKOOP (Comm.): Als
je socialist bent moet, je de heele be
grooting afstemmen!
De VOORZITTER hamert.
De heer HUGENHOLTZ: We kunnen
ons met de motie van den lieer Oud
best vereenigen. Die van den heer
Romans gaat een beetje verder, dan ik
iou hebben willen gaan.
De heer TEENSTRA: Kijk eens aan!
De heer HUGENHOLTZ: Zij is een
Slag in de lucht en wat voorbarig. Da
heele begrooting thans afstemmen kan
ik niet, omdat ik nog steeds met de
droeve mogelijkheid moet rekening
houden, dnt de zaak moet worden ge
continueerd.
De heer WIJNKOOP Aarts-reac
tionair!
De VOORZITTER: U moet niet
voortdurend interrumpeeren!
De heer HUGENHOLTZ: M. de V. Ik
zal op deze interrupties toch niet in
gaan. omdat ik maar een uur heb te
spreken en me niet wil laten ophouden
door de kletspraatjes van den heer
Wijnkoop.
De VOORZITTER: Zulk een uït-
■ukking moogt 'u ten
medelid niet bezigen!
De heer HUGENHOLTZ bepleit in
stelling van een vlootcommissie tot
onderzoek van de grieven, zooals die
voor het. leger bestaat, maar de meeste
zaken zullen beter binnensbuis kunnen
worden behandeld. Wat de gebeurte
nissen in de Novemberdagen betreft,
wiist spreker op den ook door den heer
Oud ter sprake gebrachten brief van
de bonden aan den schout-bij-nacht
Albarda, waarin verklaard wordt. dat.
ipdien een strijd om de macht mocht
ontbranden, het meerendeel van het
personeel zal staau achter hen. die
steeds voor hervormingen hebben ge
streden. Het moge niet aangenaam zijn,
dat het personeel zoo vrijelijk zich voor
het socialisme heeft uitgesproken, de
regeering is daarvan zelf de oorzaak,
en zij zal. mocht er een strijd tusschen
de régeering en de socialisten ontbran
den, zich den steun van de meerderheid
van het marine-personeel waarschijnlijk
zien ontvallen. Maar in November
dit kan spreker verzekeren heeft de
leiding van de bonden van het minder
personeel er niet aan gedacht don revo
lutionairen weg op te gaan. Indien de
regeeriufe de hervormingen maar krach
tig doorvoert, is er geen sprake van
een hopelooze stemming in de vloot.
De goede wil. is er misschien bij den
minister, maar het goed inzicht ont
breekt. Spreker krijgt den indruk, dat
de huidige democratie ië afgedwongen
uit ang6t. voor revolutie. De ware demo
cratie ontbreekt bij het departement
van marine, hetgeen het beste uitkomt
bij de houding tegenover de leiding der
bonden. Bij het departement van oor
log behoefde spreker nooit naar den
minister te gaan. Hl] ging naar de be-
tiokken afdeelingen en ontving daa»
alle gewenschte inlichtingen. Aan het
departement van marine heeft spreker
zijn hoofd gestooten. Zijn brieven aan
den minister werden of nooit beant
woord of heel laat. Spreker wijt een-om
onder aan het gebrek aan sociaal in
zicht. Waarom stellen de ministers van
marine en oorlog geen advlsaurs
voor sociale zaken aan? Men
verwijt den heer Albarda in de confe
rentie met de bonden te onduidelijke,
wijdloopige uiteenzettingen te hebben
gegeven. Maar hoort ook de andere
partij! De heer Albarda wist in die
conferentie nog niets van de rede van
Sen lieer Tvoeletra. De socialisten heb-
en nog nimmer een poging tot revo-
lutie overdacht! (Rumoer en interrup
ties). Het spijt spreker, dat hij den
heeren dit propagandistisch kluifje
tnoet ontnemen. (Geroep: Lees de rede
v&n Troelstra!) De leiding der bonden
In Den Helder heeft om den angst van
iet marinebestuur hartelijk gelachen.
pet marine-bestuur had geen goed in-
Ïicht in den geest van het personeel.
>e bemanning met miliciens, welke de
minister wenscht. waarborgt niets om
trent dien geest, die alleen verbeterd
knu worden door een goede behande
ling. Spreker wenscht: le. vasthouden
aan het stelsel van vrijwilligere met
kort dienstverband; 2e. meerdere sa
menwerking met de organisaties; en
te. toelating van „Het Anker". De ver
houding tusschen officieren en minde
ren deugt niet. zooals ook het gebeurde
bewijst.
de „Koningin Regi
De VOORZITTER: Uw tijd is om!
De heer HUGENHOLTZ: Dan zal ik
de rest bij de artikelen behandelen!
De VOORZITTER: Als u dan maar
«iet algemeene punten behandelt!
De heer A. P. STAALMAN (Chr.-
|em.) betoogt, dat de memorie van ant-
oord één veroordeeling is van- het
larinebeieid der laatste jaren. De
redeneering in deze memorie, dat ver
mindering der bewapening een teeken
Van zwakte zou zijn. maakt ons be
lachelijk. Het is onmogelijk om ernstig
te blijven na het lezen der eerste rege
len van deze memoriè.
De Minister schijnt het complex oud
roest te willen in stand houden voor
de verdediging van ons land. Waarom
en waartoe moet het Nederlandsche
volk ieder jaar 40 millioen opbrengen
voor iets. dat de Minister van ge^en
waarde noemt. Onze marine is waarde
loos als krijgsmacht en bovendien een.
voor de veiligheid van on6 land, ge
vaarlijk instituut. En zoolang de Mi
nister dit instituut handhaaft, ie ook
hij een gevaar voor het land. Toen de
regeering het gevaar voor de revolutie
vreesde, zag zij zich genoodzaakt-de
schepen onklaar te maken! Zij ver
trouwde haar personeel dus niet. De
Minister erkende dus met zijn maat
regelen. dat hij het personeel in staat
achtte tot revolutionaire daden. Degene
die zulk een marine wil handhaven,,
moet lijden aan een ongeneeslijke ver
standsverbijstering.
De VOORZITTER
Da heer STAALMAN: Een man, djj
zijn huis iaat bewaken deor ineusehen.
die hij in staat acht hem aan te vallen,
.moet krankzinnig wezen. Handhaving
dezer marine is ergerlijk en onverani-
iwoordüik.-." een - voortzetting van de
onzalige'- Rambonnettenpolitiek. Me,
welk recht: heeft-deze Minister edn
Vlagofficier ontslagen, terwijl hij zo;l'
ons eenmemorie voorlegde, die deu-
zelfden slechten geest ademde?
Verbijsterend is ook de manier, waar
op de Minister zijn houding tracht te
verdedigen. Na al zijn maatregelen vei
klaart de Minister zelfs geen onderzoek
uoodig te achten. Er is een officier
Ontslagen, de voortstuwingsmachines
worden onklaar gemaakt en we zijn
weer gered! Nu gaan we weer varen en
kankeren en straffen! Dan kan het
spelletje-herhaald worden. We hebben
wel een ideaal-ministerie en een ideaal
Minister! Hij zal spoedig moeten begrij
pen, dat hh moet terugkeeren van den
heilloozen weg. Het personeel heeft
verklaard, dat he.t niet de leiding van
de overheid zal volren, maar de mo
derne leiding van de organisaties. „De
regeering zal goed doen dat personeel
biet voor een keuze te stellen bij een
Ïtrijd om de macht", zoo spreekt een
ereoneel. dat de -Regeering in zulk een
trijd zou moeten handhaven! Als de
prekers dezer revolutionairs woorden
ze in Duitsohland zouden omzetten in
daden, zouden ze daar door de meer-
dsrheidssocialisten zijn kapot gescho
ten. Elke gemeenschap, elke samenwe'-
king met dezs rèvolutionaira leiders
stal de Minister moeten afbreken.
Toch laat de Minister deze leiders zit
ting nemen in een commissie voor de
'«rbetering der rechtspositie van het
lersoneel. Breekt-de Minister met, hen
liet, dan- stelt hfl ons land bloot aai.
le ernstigste gevaren.
Met alle kracht verzet spreker zich
jgen vervanging der vrijwilligers dooi
liliciens. Ons volk zou dat offer aan
revolutionaire propaganda van de
ioc.-demooraten niet brengen. Is de Mi
óiater berfeld te onderzoeken, met alle
'tem ten dienste staande gewettigde
niddelen. wie van het personeel, óók
ran de officieren, niet volkomen regee-
lingegetrouw is? Is d© Minister voort*
>ereid deze revolutionairen, niet-regeo-
ringsgetrouwen. zonder pensioen oi>
Itaanden voet te ontslaan? In elk geval
noet hun bevordering voorkomen wor-
len. Bevorderd moeten alleen worden
ij, die der Re«(
zijn cebl
iDe heer VAN DER VOORT VAN
ZIJP (A.-RO kan niet hot.optimisme.
Jerwekt door de veertien punten van
Pilsoa. feelea.BW breekt zijn red*
f «a zsri lr*ar. Woensdag voortzet*»*
(SRe vertier pag. 2).
ker zulke
bezigen.
verzoekt den spre-
ultdmkkingen niet te