COURANT
TAVENU Bioscoop,
No. S053
DONDERDAG 20 FEBRUARI ISIO
47* JAARGANG
Uitgever: C. 86 —BR Jfe. HeU.r. Oplaag 7000 ex. - Abonnementsprijs: In de «tod I 1.10, por pool I 1.35, Buitenland I 2.3S.
Losse ex. 3 oent
DE WEEK.
18 Februari.
Br zün iu dezen tqd geen zittin
gen yan de Kamer denkbaar zonder
„surprises" - welke verrassingen
in den regel nu juist niet van aan-
genamen aard kunnen werden ge
noemd. De afgeleopen Parlementa-
week heeft er twee gebracht.
Over die bij de Begroeting van
Marine 't eerst.
Bij de Algemeene Beschouwingen
ever Hoofdstuk VI voor 1919 is te
recht gezegd, dat de positie van den
Nederlandschen Minister van Marine
in ons Parlement nooit is geweest
«en zeer aangename en behageiyke.
Dat is de wSarheid. Be heer Schaper
zei't ligt niet zoozeer aan de men-
schen als aan 't stelsel, en ook in
dit woord schuilt veel waarheid. Er
is altijd geweest een hevige oppositie
tegen de uitgaven voor onze mari
tieme kracht en tevens wantreuweD
in het beleid van opeenvolgende
ministers. Daarbij kemt dat de
„redenaars", de sprekers, onder hen,
die aan 't hoofd van het Marine-
departement stenden, steeds witte-
raven, heoge uitzenderingen, waren.
De heer Ellis vormde indertijd een
exceptie op dien regel, terwijl de
heer Wenthelt trachtte doer zeker
vertoon van zeemans-rendheid en
oolijke grappigheid het Parlement
veor zich te winnen. Waarin de
admiraal slechts korten tijd slaagde.
De heer Naudin ten Cate trad in
functie op een zeer bijzonder tijdstip.
En zijn eerste legrooting kwam aan
de orde juist drie maanden na het
sluiten van den wapenstilstand. In
tijdperk van kentering, evergang,
onzekerheid dus.
Meer dan eeit was nu aan de
groene tafel noodig een bewinds
man, van wien kracht (ook van het
gesproken woord) uitging en die
toonde, den geest des tijds, den
vermaarden „polsslag", te begrij
pen, te gevoelen. Uit de Kamer
kwamen stemmen, die vroegen om
anderen koers. De vrijz.-demoeraat
mr. Oud wilde stop-zetten va» den
vleot-aanbouw, in afwachtiag van de
wijze, waarop de internationale ver
houdingen zich zullen ontplooien,
consolideeren. En hjj belichaamde
deze wensehen in een motie. De
katholieke mr. Bomans kwam van
zijn kant met een motie, waarin
belichaamd de wensch om onze vloot
te bestemmen slechts voor kustver
dediging, alsmede voor de verdedi
ging van India, maar deze metie
verdween zeer spoedig een kwar
tier ongeveer nadat mgr. Nelens,
de leider van de Katholieke fractie,
zich ertegen had verklaard. Eindelijk
was er nog de motie Hugenholtz,
geboren na de jammerlijk-mislukte
„groote rede" van minister Naudin
ten Cate en deze wil algeheele Iikwi-
datie van de vloot. Het eigenaardige
verschijnsel had zich voorgedaan,
dat de heer Hugenholtz in twee
dagen tijds van voorstander der voer-
loopige continuatie onzer vloet was
geworden tot verwoed voorstander
van algeheele likwidatie 1
Op Donderdag 18 Februari keeft
plaats gehad het jammerlijke „echec"
van minister Ten Cate. Een zoo
deerlijk mislukt „debuut" heb ik
nog noeit aansebouwd in 's lands
Raadszaal en er zijn geen veteranen
in de parlementaire atmosfeer, die
andere herinnering hebbenDe
kleine, schrale grijsaard met het
magere baardelooze gelaat en bet
zwakke, ouverstaanbare geluid, de
minister van Marine, die op 13 Fe
bruari in een stijf half-uur zijn
„groote rede" uitsprak, bracht niets
bijzonders, niets, wat geleek ep een
program, betzij voor het personeel
of wel voor Met materieel van de
vloot. En dat in dezen tf d, ep dat
momentDe minister keeft
weet men - schorsing der behan
deling van sljn Begroeting gevraagd
tot Woensdag 19 Februari, teneinde
gegevens te kunnen verzamelen tot
beantwoording van sommige vragen,
die Z. Sxc. waren gesteld.
Vooral doelde dat op de vraag van
dr. Lely, hoeveel geld er (nadat wij
reeds IS millioen er aan hebben
besteed) nu nog uoodig zal zijn em
de kruisers, die op stapel staan, af
te bouwen. Dat een vermaard vlag-
officier als adm. Ben Cate, en deze
reputatie van een der kranigste,
knapste vlootoverste» bezit Z.lXc.
ongetwijfeld" dagen noodig zou
hebben om een vraag als door den
oud-minister Lely geponeerd te be
antwoorden, is natuurlijk onaanne
melijk. Hier betref 't niet de parle-
mentarij, van-ouds voorden „zeeman''
eene kwelling, maar iets van zuiver-
tecbnischen aard, geheel vallend dus
bipnen de grens van zijn speciaal-
weten. 't Was vreemd en onbegrij
pelijk. De dag van 19 Februari zou
du® moeten leeren of er neg een
middel kon worde» gevonden em
dezen bewindsman tegen den minis-
teneelen dood te behoeden. Aa* het
einde der vergadering van den 13en
3.1. zag t er niet naar uit, of zulk
„wonder zou gebeurei.
Maarwij leven nu eenmaal in den
tijd van het mirare" - zich
over niets verbazen. Tan de onbe
grensde mogelijkheden"...
De tweede verrassing, die de
jongste Parlementaweek bracht, was
de verklaring (ia antweerd op eene
vraag van den heer Loeff) van
minister Van Karnebeek over de
beweerde eischen van Belgifi, ter
Vredesconferentie, met betrekking
tot ons Zeeuwsch-Vlaanderen, den
linker Schelde-oever. Dat woerd van
minister Van Karnebeek was flink
en krachtig. Dat onze Regeering ziek
„haar hending tegenover Belgis
voorbehoudt in deze ernstige aange
legenheid", gaf zeker te verstaan, dat
w$ niet van plan zijn voor eischen
van den nabuur, in zeo flagranten
strijd met onze rechtmatige aan
spraken en niet minder, zeker, met
Q«n plicht der erkentelijkheid tegen-
Ingezonden medeaoellng.
Extra aanbieding
in Heoren h&ndsch oenen.
.Kleuren: bruin en grijs.
Tricot ongevoerd f 1.25 per paar.
Behield f 1.60
Tricot gevoerd f 1.90
Bijzonder voordeellg.
HERMAN NYPELS.
over ons - uit den weg te gaan,
zonder meer.
Zeer begrijpelijk is 't ook, dat de
geruchten over het drijven van zeker
annexionistisch element in België
om ens stukken van Limburg en
Zeeland te onttrekken, de gemoe
deren in gisting bracht. Zoodat 't te
Maastricht waar van Belgische
zijde een concert aan de burgerij, als
blijk vair Belgische dankbaarheid, zeu
worden aangeboden, tot relletjes
kwam, die de politie moest sussen.
Er wordt stelselmatig „Hetze"
gekweekt tegen Holland. En 't is te
hopen, gelyk met vertrouwen mag
worden verwacht, zeoals Exc. Van
Karnebeek zei, dat op het Vredes
congres de Belgische stokerij een
verfrisBchend en ontnuchterend-kal
meerend „douche" zal krijgen. Ook
is 't zeer te hopen, dat de geruchten
over onderhandelingen, sinds eenigen
tijd reeds gaande tusschen Den Haag
Brussel, en gericht op een com
promis, zullen blijken gegrond te zijn.
Verwijdering, verbittering, het weer-
oplaaien van haat, animositeit tus
schen Holland en België zou zeker
niet zij» in het belang van eendier
landen. Wat onze „Zuidelijke broe-
j" in hu* machts- en zegeroes
hebben durven uitspelen, zal toch
ls gedurende langen tijd een
„wrangen nasmaak" berokkenen
Het wèer is nu het „getrouwe
beeld" van den algemeenen toestand.
Onzekerheid, afwachten, op „hoop
van zegen" leven. Nu dooit 't. Nu
sijpelt dc motregen neer en versmelt
ijs. Is de felle, streng late winter
van 1919 geëindigd? Kunnen wij de
ijzers wfter in 't vet zetten? Wq
hebben er geen zekerheid van.
Be booze griep tracht hier en daar
nog een derden aanval te doen, maar
gelukkig schijnt dit offensief niet
zeer ernstig. Daarentegen zien de
cijfers over den vlektyphus, vooral
te Rotterdam heerschend, er nog
altijd niet bemoedigend uit. Meer dan
ooit is kamp tegen onreinheid, ver
vuiling va» lichaam en huis, dringend
geboden.
Onder dc „recente nieuwljes" valt
aan te teekenen, dat mr. Woodrow
fFileon zoe goed als zeker niet
Nederland komt bezoeken. Wie heeft
in ernst iets anders verwacht?
jgDe ministerraad heeft besloten aan
ambtenaressen die wegens aanstaand
huwelijk aftreden, vijf pet. van haar
salaris toe te kennen als gratificatie.
Ben sommetje dus in de bruidskorf.
Een staatipremietje op 't huwelijk.
Wij gaan naar de lente. De dagen
lengen, er zijn al uren van zoele
lucht. Codje Amor verheugt zich in
het besluit van de hooge Haagscbe
heer en en is druk bezig de pijlen in
alja zeer-geduchte boog te slijpen.
Het gevaar voor staking Yan het
spoorweg-personeel schijnt voerbq. Te
oordeelen naar wat omtrent de jongste
onderhandelingen over de loonregeling
werd bereikt, zou men zeggen, dat
tok hier een „compromis"aanstaande
was; de heer Kleerekoper met zijn
op 18 Februari gestelde interpellatie
■iet zee heel zwaar werk meer zou
hebben. Intussehen, ook by zaken
als deze moet men vooral nooit „hei!"
reepen, voordat men de brug gepas
seerd is, zooals de menschen vroeger
plachten te zeggen.
Heeft de heer Wijnkoop niet bij
de Algemeene Beschouwingen over
de eerste Begrooting van Arbeid,
op Vrijdag 14 Februari, toen minister
Aalberse zoo vriendelijk werd ont
vangen door de Tweede Kamer,
en pleidooi gehouden voorde mogelijk
heid van den twee-urigen arbeids
dag?
Ba waarom ook niet?
Is 't dan niet juist, niet onbetwist
baar, dat wij leven in de periode
▼an de „onbegrensde mogelijk
heden"? Ma. Anïonio.
BUITENLAND.
Oi Vredesconferentie.
Be Volksreabead.
De „Times" schrijft, dat de bepaling
in het ontwerp voor den volkeren
bond, betreffende den doorgang over
bet gebied van de leden van den bond
de Oostzee tot een open zee maakt,
wanneer Zweden en Denemarken tot
den bond toetreden. Het recht, waarop
de bond aanspraak maakt, om de
verbinding tusseben de misdadige
mogendheid en alle andere landen
af te snijden, of zy leden van den
bond zijn of niet, heeft ten gevolge
dat in ee» oorlog als de tegenwoordige
de neutraliteit wordt afgeschaft en
dat de beteekenis der zeemacht werdt
vergroot
DavermaadelIJkavradaivoorwaarden,
Uit Parijs wordt gemeld
Het is zo* goed als zeker, dat de
vredesvoorwaarden op het gebied der
marine sullen inhoudenhet slechten
vas alle ferten op Helgoland en aan
het kanaal van Kiel; openstelling
▼an [dit kanaal voor het gewone
verkeer.
Aa» Duitschland zullen slechts
voldoende ichepen gelaten worden
veor defensieve doeleinden.
D» |»allieirden In Nosrd-Ruala»d.
Washingron, 18 Febr. President
Wilson gaf den minister van oorlog
kennis, dat de opperste oorlogsraad
maatregelen neemt om de militaire
>ositie der geallieerden in Noord-
lusland te verbeteren.
Ets onderhoud mst Wilson.
President Wilson heeft enkele
dagen voor zijn vertrek uit Parijs
in een onderhoud met Amerikaansche
dagbladcorrespondenten vrij open
hartig gepraat over de vragen van
den dag. Een der journalisten vroeg
hem of er bjj de onderhandelingen
gesproken was over de vrijheid van
de zee. „Ik ben biy, dat u mij dit
hebt gevraagd", zeide hij lachend,
„want ik wil u een goede mop ver
tellen, waarin ik zelt de dupe ben.
Ik snapte de mop niet, vóór ik naar
hier was gekomen. Onder den vol
kenbond zullen er geen neutralen
zijn. Zij zullen allen in den volken
bond zijn, en onderwerpen zijn aan
de besluiten van den volkenbond
terzake van de toepassing der ge
wapende strijdkrachten. Indien er
geen neutralen zijn, zal er ook geen
geschil zijn over rechten ep zee,
want de vrije zee-moeilijkheid is
ontstaan naar aanleiding van de
betrekkingen tusschen oorlogvoeren-
neutralen. De volkenbond zal
nu alle vraagstukken Yan vlootpeli-
tiek en voorschriften regelen, zooals
codes en bewapeningen. En daarom
zou kunnen worden gezegd, dat een
geschilpunt over de vrijheid ter zee,
niet bestaat".
Men vroeg aan Wilson of de Engel-
schen hem op dat argument hadden
gebracht. De president lachte smake-
"ijk en antwoordde:
.Neen, tot die conclusie ben ik
gekomen in de eenzaamheid van
mijn binnenste."
Rusland zoo erkende de presi
dent op een desbetreffende vraag
leverde een moeilijk vraagstuk op.
Hij duidde niet aan, wat de toe
komstige politiek van de geallieerden
zou kunnen zijn; maar hij gaf den
iudruk, dat Rusland met den dag
meer zorg wekt onder de gedelegeer
den rondom de vredest&fel.
Het ernstigste vraagstuk van den
dag zoo verklaarde Wilson nog
was de economische toestand overal
ter wereld. „Tot de werkman ver
zekerd is van drie maaltijden daags
een baantje, zal het onrustig
blijven ia de wereld" zeide hij.
De volken stellen er klaarblijkelijk
belang in, wat hun regeering zal
wezen; maar zij tobben meer over
het voedsel en het werk voor den
volgenden dag". Mede verklaarde
Wilson, dat een deel van het stil
liggende werk in de wereld enmid-
dellijk moest worden hervat en- dat
sommige van de commercieele knoo-
)en van den oorlog moesten worden
osgemaakt. Be blokkade tegen de
vijandelijke landen beteekende veel
meer dan enkel lijden in Duitschland.
Er was een daarmee samenhangende
verdooviDg, overal ter wereld; en
tenzij die spoedig werd opgeheven,
zou z(j tot ernstige gevolgen kunnen
leiden.
Nog zeide Wilson dat hij tegen 4
Maart ziju zaken met het Congres
zou hebben afgedaan en dat hij
omstreeks den 6en Maart weer naar
Eeropa hoopte te vertrekken, omdat
agenda der vredesconferentie
orervuld was met de allerbelang
rijkste zaken.
Duitschland.
StakiRgen in Wsstfsian.
Van uit de districten Hamborn en
Bochum heeft de mijnwerkersstaking
zich uitgebreid tot het Saargebied. In
totaal wordt in 3» schachten gestaakt.
Te Dusseldorf hebben de
communisten de algemeene staking
afgekondigd. Vele bladen kunnen niet
verschijnen.
In den nacht hadden herhaaldelijk
schietpartijen plaats.
Reizigers deelen mede, dat de com
munisten op Yele plaatsen loopgraven
aangelegd om zich tegen de
regeeringstroepen te verdedigen.
Te Hamborn werd Dinsdag
middag een groote vergadering van
stakers en Spartacisten
waarop den strijd tot het uiterste
tegen de regeer ing Ebert Scheiden;aud
werd geproclameerd en tot onmid
dellijke socialisatie der mijnen werd
besloten.
Om te voorkomen, dat te Wanne
ir trein regeeringstroepen worden
aangevoerd, hebben de Spartacisten
het statios bezet.
Ingezonden mededeeling.
Ga niet verder dan sssr de
2 Reuzen Films,
voor weinig geld.
2'/2 uur vin half 8 tot 10 uur.
Z's vooral onze annunca.
Engeland teruggekeerd en doen
zonderlinge verhalen over den .in
vloed van het bolsjewisme op het
onderwijs. De tucht op school is af
geschaft en bijgevolg heerscht er de
grootste wanorde. De leerlingen
komen en gaau als zij er lust in
hebben. Elke klas heeft ziju eigen
commissie en deze commissies houden
..toezicht" op de onderwijzers en
regelen de verdeeling van het mid
dagmaal dat op scheol genuttigd
wordt en inderdaad de eenige reden
is, waarom er nog scholieren komen
opdagen.
Als de onderwijzers het den leer
lingen niet naar den zin weten te
maken, kunnen de commissies de
school voer enkele dagen sluiten.
Dat gebeurt ook herhaaldelijk.
het hooger onderwijs gaat het
op dezelfde manier. Een der zotste
bepalingen is dat elk jongmensch
van 16 jaar of daarboven, recht van
toegang tot elke universiteit heeft.
Zoo zijn er „studenten" die lezen
noch schrijven kunnen.
Kart» berichten.
De „Temps" waarschuwt met
nadruk tegen de aansluiting van
D.-O. bij Duitschland en vreest daar
van het geleidelijk ontstaan van een
nieuw Duitsch „gebouw der over-
heersching."
Aan de Zuid-Afrikaansche
nationalistische delegatie is overtocht
naar Europa per oorlogschip aange
boden.
Te Kambowe in den Kongo
ontplofte een goederenwagen met
verscheidene tons dynamiet. Zeven
blanken en 20 kleurlingen werden
Het Roemeensche persbureau
spreekt de geruchten tegen, af komstig
van Duitsche en Oostenrljkache zijde,
over troebelen te Boecharest.
In verband met deze stakingen
vaardigen de vier grooto mijnwerkers
bonden een manifest uit, waarin de
arbeiders krachtig worden aange
spoord zich te verzetten tegen h6t
optreden der Spartacisten.
Zooals aan de „Vorwarts" wordt
bericht, heerscht onder de mijnwerkers
volstrekt geen stakingsstemming,
maar worden zij totstaken ged wongen,
Van vele mijnen wordt gemeld, dat
de arbeiders bereid zyn om aan het
werk te gaan, maar machteloos staan
tegenover de radicale elementen, die
gedeeltelijk gewapend zijn.
Arbaiitplicht voor workoioozon
Naar de „Vorwarts" meldt; heeft
het ministerie van binnenlandsche
zaken een nieuwe verordening uit
gevaardigd, waarin de verplichting
der werkeloozen, om ook buiten hun
eigen bereep en woonplaats te wer
ken, sterker dan tot dusver tot uiting
komt. Volgens de nieuwe verordening
zijn de gemeenten verplicht, de onder
steuning in te houden, als de werk-
looze weigert, een hem aangeboden
werk te aanvaarden, ook als het
buiten zijn beroep es woonplaats
ligt. Nadrukkelijk wordt bepaald,
dat een „geschoold" arbeider ook
bijvoorbeeld „ongeschoold" werk
moet aannemen.
Rusland.
Twee Engelschen, die in Moskou
bij 't onderwas werkzaam waren (de
een was leetor aan de Universiteit
te Moskou) zijn drie weken geleden
BINNENLAND.
Vrijwillig» Lasdstorn.
Gelijk bekend, streeft het Leger
bestuur er naar, om den vrij willigen
landstorm tijdelijk uit te breiden met
buitengewone vrijwilligers, die tot
het leger behooren, doch met onbe
paald klein verlof zijn. Aan de op-
wekkiig wordt door velen gehoor
gegeven, zoodat blijkens mede
deel ing van den opperbevelhebber
van land- en zeemacht verwacht
mag worden, dat op dit oogenblik
reeds beschikt kan worden over
20.000 man, teneinde in onverhoopte
buitengewone omstandigheden ge
bruikt te kunnen worden.
Batachaering van varlofsafficiare»
■aar Indië.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat
verlofsofficieren van het leger hier
te lande, die daartoe door den Min.
van Koloniën geschikt worden geacht,
voor den duur van drie jaren, de
heen- en terugreis daaronder be
grepen, kunnen worden gedetacheerd
by het leger in Nederlandsch-Indiö.
Zij ontvangen eene tegemoet
koming voor eerste uitrusting ten
bedrage van f 1600. In verband
met het bovenstaande is door den
Min. r. Oorlog bepaald, dat voor die
detacheering iQ aanmerking kunnen
worden gebracht, 100 verlofsofficieren
der infanterie, der cavalerie, 20 dei-
veldartillerie, 12 der genie, 4 der
militaire administratie, 20 reserve-
olieieren van gezondheid, 2 reserve-
paardenartsen en 10 reserve-militaire
apothekers, terwijl verlofsefficieren
der vesting-artillerie, in afwachting
van de goedkeuring van den Gouver
neur-Generaal van Ned.-Indië, even
eens hun aanvraag kunnen indienen.
Op den gebruikeiyken voet wordt,
ook voor de gezinnen der betrokkenen,
vrijen overtocht naar Ned.rlndii en
terug verleend.
Op aan mlja geloopa».
Woensdagmorgen zijn te Eier-
land op Texel geland, zeven op
varenden van den trawler Breslau,
thuis behoorende te Nordenham, die
bij Helgoland op een mijn is ge-
loopen en waarbij vijf opvarende zijn
verdronken.
De ze ven gelande personen kwamen
geheel uitgeput en| verhougerd aan
landde stoker stierf kort na aan
komst twee van hen waren gewond
en werden Woensdag naai- het Marine-
Hospitaal te Helder overgebracht
De overigen worden op Texel ver
pleegd.
Da aansprakan «an België.
De minister van binnenlandsche
zaken heeft D'nsdagmiddag in de
Tweede Kamer de volgende verkla
ring afgelegd
In antwoord op de vrageD, door
het lid der Kamer mr. Loeff gesteld,
had ik Vrijdag 14 dezer de eer in
deze Kamer een mededeeling te doen
nopens de houding der regeering
naar aasleiding van de dagblad-be
lichten, waarin van eischen der Bel
gische regeeriDg, oa. ten aanzien
van den linker Schelde-oever,; was
gewag gemaakt. Ik bracht daarbij
in herinnering de vanwege het vredes
congres aan de regeering gedane
toezeggingen, dat neutrale staten
zullen worden gehoord b|j het onder
zoek van aangelegenheden, die hen
rechtstreeksch aangaan en verklaarde
verder, dat de regeering, op grond
van vaststaande rechten, en het be
ginsel van zelfbeschikking tegenover
eischen, die op gebiedsafstand van
welken aard ook gericht mochten
zyi, beslist afwijzend zou moeten
optreden, in verband waarmede de
regeering, is afwachting van nadere
gegevens, zich hare houding tegen
over de Belgische regeering voor
behield.
Sedert is op Maandag 17 dezer een
communiqué van het Belgische minis
terie van buitenlandsch* zaken ver*
schenen, waaruit blijkt, dat de Bel
gische regeering door middel van
een uiteenzetting op de conferentie
te Par(js by de vertegenwoordigers
der v(jf groote geallieerde en geas
socieerde mogendheden, vraagstukken
heeft aanbangig gemaakt, waarbij
Nederlandsche belangen rechtstreeks
z|jn betrokken.
Naar het oordeel der regeer ing
stelt die offieieele bekendmaking haar
tot plicht aas de Belgische regeering
nadere inlichtingen te vragen nopens
de mededeelingen, door haar te Parijs
gedaan. In verband hiermede is aan
het gezantschap te Brussel de op
dracht gegeven een daartoe strek
kende stap bij de Belgische regeering
to doen.
Tevens zijn de Nederlandsche ver
tegenwoordigers in de hoofdsteden
der betrokken vijf groote mogend
heden uitgenoodigd myn verklaring
van 14 dezer officieel ter kennis te
brengen van de regeering dier mogend
heden.
Amarlkaanseba troapaa metN.A.S.M
schipen huis tos.
Het Amerikaansche departement
van oorlog deelt mede, da£ maat
regelen getroffen zyn om de Ameri
kaansche troepen uit Frankrijk naar
het Westen te vervoeren uit Neder
landsche havens met schepen van
de Holland-Amerika-Lijn, als deze
uitvaren.
Vaatalliag.
De Min. v. Landb. heeft bepaald
Den burgemeesters wordt opge
dragen tusschen 5 én 12 Maart van
de inwoners hunner gemeente by
schriftelijke vordering opgave te ver
langen van het aantal paardon, run
deren, schapen en varkens, waarover
bedoelde personen als houder daad
werkelijk het beheer voerden op i
Maart 1919.
Oa vatkaart.
De bon 4e week van de boter-,
melange A- en B- en margarine-
kaarten veor het derde tijdvak is
geldig van 19 tot en met 27 Febr.
zooals te verwaebten was, het slacht
offer geworden van zyn gebrek aan
parlementaire ervaring.
Hij is er als mensch en als zee
officier niet minder om, dat hij niet
vermocht stand te houden tegenover
het politieke trommelvuur op de
marine en hemzelf gericht.
De Kamer, die de laatste halve eeuw
steeds te weinig besef heeft betoond
voerde noodzakelijkheid onze defensie
ter zee op te voeren tot het peil
waarop de marine behoort te staan
van een land met een zoo uitgestrekt
koloniaal bezit als het onze, begint
zich af te vragen of het behoud van
de marine nog zin heeft, als men
toch niets beters heeft, dan waarover
wij thans beschikken. Dit testimonium
paupertatis zos blamabel zyn, zelfs
voor een volk zonder maritime ge
schiedenis, maar nu de quastie is
gesteld dient ze onder de oogen te
werden gezien. We staan hier voor
een entweder-oder.
Hoe wij die vraag beantwoorden,
we behoeven het niet uitdrukkelijk
te zeggen. We hebben hoop dat de
regeering bij het zoeken naar een
nieuwe minister hetzelfde antwoord
zal formuleeren, ten bewijze dat w(j
zyn en willen blijven een levend*
natie.
Hat mlaiatarla va» Marlna.
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling, na het den Minister van
Marine op diens verzoek te verleenen
ontslag uit zijn ambt, des Minister
van Binnenlandsche Zaken, jhr. mr.
Ruys de Beerenbrouck, te belasten
met het beheer over het Departement
van Marine.
Oa Mariaa-bagroetiag.
In verband met ontslag-aanvrage
van den minister van marine, be
sloet de Tweede Kamer de behande
ling van de Marine begrooting voor-
loopig te schorsen.
De heer Hugenholtz c. s. hebben
een amendement ingediend om art.
23 der mariaebegrooting voor 1919
te verminderen met f 1000, ten einde
uit te spreken, dat niet moet worden
overgegaan tot den bouw van een
marinekazerne.
Hut ontslag «an dan
Ministar van Marino.
De „N. Rott. Crt." schrijft:
Wat wij reeds Donderdag j.1. waar
schijnlijk achten is geschied. Minister
Naudin ten Cate is zelf tot de con
clusie gekomen, dat zjjn plaats niet
achter de regeeriugaiafel is. Daar
behoort in dezen moeilyken, onzekeren
overgangstijd een krachtige bewinds
man te zitten, die vertrouwen wekt
zelfvertrouwen bezit, die niet als
een zelfbewust leider tegenover de
moties en schimpscheuten staat, die
op het personeel-en materieel vraag
stuk nieuw licht werpt. Moge als
althans, met miskenning der wen-
schen van mr. Bomans, binnenkort
opnieuw een minister van marine
benoemd zyn opvolger een man
van doorzicht en talent zyn, moge
het aftreden van den inderdaad zwak
ken minister niet tot gevolg hebben,
dat maar op de bonnefooi allerlei
concessies gedaan worden aan hen,
die openlijk of bedektelljk op liqui
datie onzer marine aansturen. Daar
voor is het inderdaad thans nog niet
de tyd, al ware anderzijds ondoordacht
marinisme evenzeer uit den booze 1
Naar de overzichtschiijver van
het „Handelsblad" opmerkt, zal nie
mand verbaasd zijn geweest over
het ontijdige politieke afsterven van
den Minister van Marine.
Hoewel minister Naudin ten Cate
nog geenerlei onaangenaam votum
had gekregen, was zijn positie, door
de eerste vergadering die by in de
Kamer beleefde, zoozeer verzwakt,
dat het waarschijnlijk het verstan
digst was om maar geen votums
af te wachten. Misschien bad de
Kamer ditmaal den Minister nog het
leven gelaten, maar het ware toch
uitstel van executie geweest. Ons
althans kwam verleden Donderdag
het woord in herinnering, dat wijlen
heer P. L. Tak tot eenige mede
leden sprak na de eerste rede van
minister Staal: „Die man heeft veel
aanleg voor oud-minister".
De heer Ten Cate voelde trouwens
blykbaar zelf, dat hij te goed
was voor het parlementaire leven.
Toen hij, na afloop der vergadering
van Donderdag, te gelijk met den
voorzitter voor het klapdeurtje links
van de perstribune kwam, hoorden
de journalisten in dien hoek den
voorzitter zegen: „Na u; ik ben hier
thuis", en daarna den Minister: „Ik
vrees dat ik hier nooit thuis raak'
Neen, dat zou hij ook nooit gt
worden zijn, evenmin trouwens a'
de meeste Ministers 'van Marine het
ooit werden. Maar na deze onthut
sende ervaring, opgedaan door een
man dien men met zooveel moeite
had overgehaald om het „honden
baantje" [zooals de heer Schaper het
noemde] te aanvaarden, zal het niet
gemakkelijk zijn een plaatsvervanger
te vinden, te minder nog na een
debat, waarin de meest uiteenloo-
pende meeningen en niet de minste
richting is te vinden.
Intussehen hebben de voorstanders
eener liquidatie van onze marine
een voorloopig succes te boeken, de
minister is al vast weggeliquideerd.
„De Nieuwe Ct." (v.1.) schrijft over
de ontslag-aanvrage van den minister
van marine:
Minister Naudin ten Cate is dus,
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ingezonden mededeeling.
Aannemsrs, Handelaren
en tndustrieelen
dun varatandl| ban SLEEPWER K
tt doBD farrlobtan daar da
Heldersohe
Meubeltransport, en
Sleepondernemlng.
Adres: F. C. v. d. HAAGEN,
Spuistraat 8
krankzinnige, die allerlei onzin aan
den ouden lord Archibald verkoopt,
en ia samenwerking met den dokter
en een paar helpers dien heer te
pakken neemt als hij de kans schoon
ziet
Na de pauze was het program
veel minder. De parodie van Karei
Muller en Cor Ruys, getiteld „In de
Bisscoop" was een vrij zoutelooze
klucht. Die hebben wjj van Ter Hall
heel wat beter gezien. En het slot
nummer „Oudejaarsavond op Wie-
ringen" wel, iemand, die nu, na
den oorlog, sog sterke pre Duitsche
sympathieën heeft, moet het maar
niet gaan zien. Het stukje spreekt
voor zichzelf als wij alleen vermelden,
dat de hoofdrollen gespeeld worden
door mijnheer Ex (Cor Ruys), Hans,
kamerdienaar in buitenge wonen
dienst (I'ierr* Myin), Dias, koopman
in alles (Nap de la Mar) en miss
Kitty van de City j(Margie Morris)
en op Wieringen speelt.
Oa „Zavan Provinolia".
Hr. Ms. „Zeven Provinciën" zal
vermoedelijk 1 Maart a.s. te New-
York aankomen, in verband hier
mede wordt ondersteld, dat het schip
in de laatste week van Maart in
Nederlaud zal aankomen.
BaiaarlIJka lapala.
Door den Keuringsdienst alhier
werden bij verschillende winkeliers
eenige partijen Ijzeren iepels en vor
ken in beslag genomen, welke ge
vaar voor lood vergift iging ople verden
doordat zo bestreken waren met een
laagje lood.
„Het Vrij* Taoaaal".
Dinsdagavond trad het gezelschap
Nap de la Mar voor de tweede maal
in Casino op, thans met een geheel
nieuw programma. Be zaal was goed
bezet, en over 't algemeen leek ens
het programma op hooger peil te
staan dan den vorigen keer. Althans
wat het gedeelte voor de pauze be
treft.
Henri Adriani zong liederen aan
den vleugel, ernstige en meer rroe-
lljke, Fransche, Engelsche, Hollaad-
sche. Hij zong ze met ge veel, zichzelf
begeleidend en viel wel in den smaak
van het publiek. Maar Margie Morris
spande natuurlijk de kroon. Wfl
kenden haar van den vorigen keer;
fijn, tenger figuurtje, van veel dis
tinctie en veel smaak. Be grootste
bekoriDg van haar optreden is wel
haar grappig Hollandsch. Al die
Engelsche klanken op Hollandsche
woorden overgebracht geven een
onnoembare bekoring aan haar taal,
en het publiek moest herhaaldelijk
bartelyk lachen om haar grappige
woerden. Zij oogstte ook nu weder
veel succes.
Fientje de la Mar trad met inter
nationale liedjes op. Zij heeft haar
neiging tot het vulgaire, die den
vorigen keer zoo hinderlijk was, man
moedig onderdrukt en daardoor won
haar optreden. Zij bleef nu beschaafd
en gedistingeerd, ook in het komische
genre. Een succesnummer was haar
Clinge Doornbos-liedje o ver de zoen.
Na de pauze traden beide dames,
de Engelsche en de Hollandsche, op
in alleraardigste Pierrotliedjes, waar
bij Fientje een geestige Pierrot, Margie
Morris het frêle Colombijntje was.
Daartusschendoor werden een aan
tal - niet minder dan vier tooneel-
stukjes, eenacters, levers de rideau,
saiaetés of boe ze zooal heeten mogen,
gegeven. „Het naaistertje" was een
vroolljke schets van T ris tan Bernard,
bewerkt door mr. C. P. van Rossum.
Het naaistertje was Tilly Lus, die
zich bekoorlijk en bescheidenlek het
hof liet maken door drie heeren, om
er tenslotte met een vierden van
door te gaan.
Het succes van dit vrooiyke Btukj*
hing geheel af van de wijze waarop
de rollen vervuld werden, en vooral
bleek het talent van Cor Ruys, die
op zoo meesterlijke wijze de absolute
minderwaardigheid van een leeg
loopenden zich vervelenden graaf
vertolkte. Zyn geaffecteerde spraak
en enkele eigenaardige stembuigingen
hadden niets „gemaakts"(in zoover dit
woord kas worden gebruikt voor dit be
grip) en deden ons niettemin schateren
van het lachen. Waardig stond hem
daarin Pierre Myin als de neef Jhr.
Paul (Pol zeide oempje) Pape terzijde,
Adolf Bouwmeester was sog wel wat
jong voor een ouden baron.
Bol vermakelijk was „Het Meester
werk", mysterieus spel naar het
Engelsch. Het was Cer Ruys, die
nagenoeg dit gansche stuk droeg doer
zyn spel. Hij was de simuleerende
TWEEDE KAMER.
Omtrent het in de zitting Y&n
Dinsdag verhandeld* viadt men elders
in ons blad de door minister Van
Karnebeek afgelegde regeeringsver-
klaring, alseok de mededeeling be
treffend» het sntslag va» minister
Naudin ten Cate.
Na de aanneming voorts van eenige
wetsontwerpan, verkrijgt de heer
Kleerskopsr het woord voer
een* interpellatie inzake de beslissing
omtrent de loonregeling voer het
spoorwegpersoneel.
Zooals de everzichtschrflver van
bet Handelsblad opmerkt, is de
poeitie van het spoerwegpersoneel
weliswaar eene zaak van groot pu
bliek belang, maar is het geen
onderwerp waarever de Kamer in
bizesderhedes kas oerdeelen, terwijl
bet daar tsch juist op aankomt. Be
heer KI aarekoper stelde per
motie voor de afleopende pensioen-
kertingen ep te heffen, de heer
Hermans ging verder doer een
minimum grond!een van f 8.— te
eischen es een spoedig instellen van
den leonraad. Be heer Van de
Laar wilde beogere beloening in
verband met de grootte der gezinnen
de heerYanRavesteyu keurde
per motie de leenregeling af, emdat
die niet uitgaat va» een minimum
loon van f 80.- per week. De motie-
Hermaa» heeft veel kans te worden
aangenemen.
Bes arende vervolg van de eerlogs
begrootiag.
IN8E20NDEN.
Ope» brief aan het lid van de
Tweede Kamer der Staten-Heneraal
den heer Oad.
HeegBdelgeau-enge Heer,
Ilijkea» de Handellogen zijn door
in de alttiag der Tweede Kamer
der Slatea-Beseraal d.d. 11 Februari
j.1. mededsellagea gedaan, betreffende
t wijze, waarep Ik de my door den
luister va» Marine gegeven opdracht
tot het in tel le» van een onderzoek
□aar de door de» acheut-bü-nacht
Albarda tijdens de z.g. „roede week"
genome» maatregelen te Ben Helder
heb uitgevoerd, welke mededeelingen
blijkens de verklaringen van den
minister in de zitting van 18 Februari
wel is waar in heefdzaak zijn weer
legd, doch wensch ik hieraan nog
bet volgende toe te voegen.
De voorstelling als zou ik te Den
Helder gekome» zijn als een soort
dwarskijker, ik daar heb moeten
□euzea, ik by de» sehout-by-naebt
Albarda een vriendelijk praatje kwam
maken, ik het Het voorkome» alsof
ik voor mijn plezier in Den Helder
kwam, is, uitgezonderd den over en
weer in acht genomen vriendelijken
toon by het enderhoud (voor het
tegendeel beatoDd geen enkele reden)
abaoluut enwaar.
Vergezeld door een my toegevoegd
zeeofficier heb ik den schout-by-nacht
den eigenhandigen brief van den
minister gegeven, waarin het doel
▼an mijn komst vermeld was, heb
ik mij voorts beperkt tot het ver-
zamele» van de gegevens welke my
door den achout-by-nacht zyn ver
strekt en deze zonder byvoegingen,
wijzig Inge» of weglatingen In een
rapport-verzameld, hetwelk onder
uitdrukkelijk* schriftelijke aantee-
kening, dat Ik my wenBchte te ont
houden van beoerdoeling der hande
lingen van den scheut-bij-nacht.
Alhoewel mij» oordeel over de
Mandelingen van den schout-by-nacht
Albarda dus niet ter zake dienende
is, wil ik in verband met het tweede
gedeelte van uw betoog in de Tweede
Kamer toeh hier uitdrukkeiyk aan-
teekenen, dat als zou ik het daarmede
geheel eens zija geweest in zyn
algemeenheid beslist onjuist is.
Ik ben dan ook zeker, in geen
enkel epzicht tegenover den schout
bij-nacht op eenigerlei unfaire wijze
te zfln opgetreden, zooals uit uw
beaebauwlnge» onmiskenbaar viel af
te leiden.
- Be» Haag, 17 Februari 1919.
Hoogachtend,
O. F. txm Haaxnra eounrsaxxDBa,
gep. vlee-admiraal.