IELDHSH CtUMNT
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 22 FEBR. 1919.
plaatselijk nieuws.
Onze plaatsgenoot de heer H.
J. H. Suidman, is benoemd als leeraar
In het Machine-Bankwerken aan de
Ambachtsschool te Steenwijk.
De Vlektyphus.
Bij een zeemilicien, woonachtig in
de Marinekazerne alhier en afkom
stig, evenals de andere patiënten,
uit Rotterdam, is vlektyphus gecon-,
stateerd. Van de andere patiënten
is de toestand vooruitgaande.
Reden tot ongerustheid behoeft
ook dit nieuwe geval niet te geven,
omdat het eveneens uit Rotterdam
afkomstig is en onmiddellijk alle
voorzorgen voor isoleering etc. zijn
genomen.
De Bultsche sleepbooten „Gla
diator" en „Simson" zyn van Gra-
vesand alhier aangekomen om de
Duitsche onderzeeboot, welke gedu
rende den oorlog te Alkmaar geïn
terneerd was, naar Engeland over
te brengen. De sleepbooten staan
onder bevel van een Engelsch eficier.
De br>nditoff«nvMrz!Min|.
Nog een paar plaatsen beri hten
ons
Leiden. 71/, eenheid. Ia begin
Febr. de laatste halve eenheid ont
vangen. Er heerscht nood.
Groningen, lt eenheden, en
toch nog nood.
Uit bat pelltie-rappert.
Ten huize van een zekeren D., in
de Gravenstraat, is door de politie
een militaire deken opgespoord en in
beslag genomen, die door den zoen
des buizes, die thans te Alkmaar in
militairen dienst is, aldaar ten na-
deele van het Rijk ontvreemd en
naar de ouderlijke woning is overge
bracht.
Ten nadeele van een bewoaer van
de Cernelis Ditostraat zyn des avends
uit een boet op zyn erf twee stijfsel-
kistjes en een zak met 5 pond bleek-
poeder entvreemd, en van de droog
lijn van een erf aau de Stak man
Bossestraat een grijs baaien hemd,
een tricot borstrok en een donker
roods wollen onderbroek, alles zoo
goed als nieuw mans-ondergoed.
Door een koepman, wenende in de
Langestraat, is aangifte gedaan dat
de werkman L. V. hom IA pond
gemalen koffie heeft verkocht voor
r 38.50, welke bij nader onderzoek
ondeugdelijk bleek te zyn.
Een onderzoek wordt ingesteld.
Door de bewoners van twee naast
elkaar gelegen perceelen aan de
Molenstraat is aangifte gedaan dat
des avonds uit de portalen van hunne
woningen de kokosmatten zijn ont
vreemd en door den huisknecht van
een hotel dat uit de vestibule daarvan
zün zwarte overjas is verdwenen.
Nadat door twee agenten van
politie by den koopman V. in de
2e Vroonstraat eene party koper van
pl.m. 30 K.G. was aangetroffen,
welke hun voorkwam van een mari
nevaartuig afgeslaopt te zyn, werd
dat koper door hen in beslag geno
men en een verder ooderzoek inge
steld. Daarbij werden de takelaars
op 's Rijks Marinewerf J. P., A. F. E.
en G. V. aangehouden, die bekenden
het koper van die worf ontvreemd
en met neg eene andere partij, welke
daarop ook in beslag werd genomen,
by genoemden koopman verkocht
te hebben.
Proces-verbaalJs opgemaakt.
van f 3 50 ontvangen. Na voortgezet
overleg heeft het personeel verklaard
met deze regeling genoegen te kunnen
nemen.
Ook B. en W. komt het voor, dat
het daarvoor noodige crediet dient
te worden toegestaan. Per jaar be
rekend, zal dit 52 X 24 X13.50
f4368.— bedragen. Weshalve een
voorstel in dezen geest gedaan wordt.
Verlast sluitingsuur.
Door W. Dienaar c.s., allen win
keliers in vischwaren binnen deze
gemeente en door het Bestuur van
de afdeeling Helder van den Neder-
landschen Bond van Sigarenwinke-
liers-vereenigingen is bij adressen
van 3 Februari j.1. aan den Raad
verzocht het sluitingsuur voor hun
winkels op een later tijdstip te be
palen dan 7 uur.
Waar de beperkte gasproductie
blijft noodzaken tot de uiterste
zuinigheid en dus het nemen van
besluiten, die tot uitbreiding van het
gasverbruik zouden moeten leiden,
ten sterkste moet worden ontraden,
stellen B. en W. voor afwyzend op
deze verzoeken te beschikken.
art. 74 der verordening op het bouwen
op de bewoning zoodanig to
wijzigen, dat binnen afzienbaren tijd
voor elke woning de aanwezigheid
van een voldoende hoeveelheid water
onder alle omstandigheden zooveel
mogelijk verzekerd zal zyn. Eea
desbetreffend voorstel is ter tafel
van den Raad gelegd.
Gemeenteraad.
Verschenen, is een vervolgagenda
voor de raadsvergadering van Dins
dag. Hierop komt o.a. voorvoorstel
tot het verleenen van een subsidie
groot f5000- aan het plaatst lijk
Steuncomité, tot het richten van
adres aan den Minister van Water
staat betreffend* de economische ent
wikkeling der gemeente. Verder een
benoeming voor onderwyzeres school
5 enz.
BtldelIJkt te|irooe1k«»li| agenten
van politie.
De omstandigheid, dat de agenten
van pelitie geen werklieden zyn ln
den zin der plaatselijke regelingen
van de rechtspositie der gemeente
werklieden en dat. hun taak een zeer
eigen karakter vertoont, maakt hek
noodig, dat nauwgezet worde «ver
wegen, welken invloed de invoering
van den achturigen werkdag voor
de werklieden op den dienst der
politie moet hebben.
Geiyk de Burgemeester in de
Raadsvergadering van 26 November
j.1. heeft medegedeeld, heeft het van
den aanvang af in diens voornemen
gelegen den te treffen maatregel
ook by de politie tot zyn recht te
doen komen.
Omtrent de wyze, waarop dit elders,
waar de 8-urendag is of zal worden
ingevoerd, geschiedt, wordt een onder
zoek ingestelddit is echter nog niet
zóóver gevorderd, dat thansdeffnitieve
voorstellen kunnen worden gedaan.
Om dus de agenten van pelitie (waar
ender in dit verband ook de briga
diers zyn te begrypen) tegelijk met
de werklieden van de nleuwe regeling
te doen prefiteeren, acht de Burge
meester het gewenscht hun, ln af
wachting van de wijziging van hun
dienst, nadat de daarvoer noodige
personeel-uitbreiding zal zyn verkre
gen, een geldeiyke tegemoetkoming
te verleenen.
Voor de bepaling hiervan is do
volgende redeneering gevolgd. De
agenten van politie hebben thans
een diensttyd van 63 uren per week.
Zou voor hen een drieploegenstelsel
worden ingevoerd, dan zou de dienst,
aangezien deze ook op den Zendag
doorgaat, 7 X 8 B6 oren per week
bedragen. Het verschil, 7 uren
per week, zou de Burgemeester aan
het personeel als overwerk tegen
betaling van f0.50 per uur willen
vergoeden. Elk hunner zou daardoor
een tydeiyken toeslag ©p zyn leen
Subsidie Plaatselijk Sreuacomilé.
Het Plaatseiyk Steuncomité, aan
hetwelk by raadsbesluit van 15 October
1818 een bydrage uit de gemeentekas
werd verleend van f6000. vraagt
opnieuw een gelyke bydrage, teneinde
het in. staat te stellen zijn arbeid,
die zich vooral den laatsten tyd als
gevolg van de toenemende werkeloos
heid geregeld uitbreidt, voort te zet
ten.
Oek thans komt het B. en W. voor,
dat dit verzoek moet worden inge
willigd en wel onder dezelfde voor
waarden als by bovenaangehaald be
sluit zyn gesteld. B. en W. 9tellen
ln dezen geest voor te besluiten.
Subsidia „KfndarvoidiRg."
Het Bestuur der Vereeniging „Kin
dervoeding", aan welke Vereeniging
laatsteiyk by Raadsbesluit van 15
October 1918 voor de maanden Mei
tet en met October 1918 een sub
sidie uit de gemeentekas is toege
kend van f 250.— per maand, heeft
zich by adres vaa 28 Januari j.1.
tot den Raad gewend met het ver
zoek om opnieuw een subsidie uit
de gemeentekas te mogen ontvangen,
en wel van f 1500.—, ten einde in
de gelegenheid te worden gesteld
haar arbeid op den bestaanden voet
veort te zetten tot en met April
1919.
B. en "W. stellen voor deze sub
sidie te verleenen. Zij motiveeren
dit aldus:
Waar wij reeds meermalen ge
legenheid hadden om uwe vergade
ring het standpunt uiteen te zetten,
dat naar onze meening door de ge
meente tegenover deze Vereeniging
•n haar arbeid behoort te worden
ingenemen en daarbij tevens wezen
op de noodzakelijkheid om vooraf
het advies van den Armenraad in
te winnen, meenen wy ons thans
van die taak ontslagen te megen
rekenen en te kunnen volstaan met
naar de vorige adviezen te ver-
wyzen.
Benoeming straten.
In de laatsgehouden raadsvergade
ring werd aangehouden het voorstel
tot toekenning van enkele [namen
aan nieuw aangelegde straten. B. en
W. bieden dit thans den Raad ter
vaststelling aan gewyzigd in dien zin,
dat in plaats van den daar voorge
stelden naam „Bloemstraat" worde
gelezen „Anemonenatraat".
PiRtlMnbOdragea gamot),
ondarwljier*.
Het bestuur der afdeeling Helder
van den Bond van Nederlandsche
Onderwijzers heeft zich bij adres van
25 November 1918 tot den Raad ge
wend met het verzoek om de door
de enderwyzers verschuldigde pen
sioensbijdragen gedurende den tyd,
dat zy onder de wapenen zyn geweest,
voor rekeniig der gemeente te nemen.
B. en W. hebben over dit verzoek,
dat by raadsbesluit van 23 Dec. j.1.
in hunne handen werd gesteld om
praeadvies, het gevoelen ingewonnen
van de Commissie van Bystand in
het beheer van het gemeente-onder
wijs. Met haar zyn zy van oordeel,
dat het, afgezien nog van de conse
quenties, die uic een eventueele in
williging van het verzoek zouden
moeten voertvloeien ten aanzien van
het overige personeel der gemeente,
dat in gelyke omstandigheden ver
keerd heeft, door niets gerechtvaar
digd zou kuinen worden om bedoelde
kosten voor rekening der gemeente
te nemen. Wel is waar zijn thans
de bedragen zoodanig opgelooper.
dat voor enkele van de betrokkenen
de van hen gevorderde betaling niet
zonder beteekenis is, maar eerstens
hebben zy dat aan zich zei ven te
wijten, doordat zy verzuimd hebben
geleideiyk aan hun verplichtingen te
voldoen en bovendien kan aan dit
bezwaar zooveel mogelijk worden
tegemoet gekomen door de inhouding
•ver een groot aantal maanden te
verdoelen.
Resumeerende stellen zij voer af
wyzend op het verzoek te beschikken
en aan hen over te laten de inhou
ding der bijdragen naar billijkheid
te regelen.
Wfz glflg boMwrtrordtaing.
In den loop van het jaar 1918
heeft de Gezondheidscommissie zich
tot den Raad gewend met betrekking
tot de voorziening in de behoefte
aan drink- en waschwater voor die
ingezetenen, wier woning niet is
aangesloten aan de gemeentelyke
drinkwaterleiding en die ook op
andere wy*e van de voorziening van
water zyn verstoken.
B. en W. hebben naar aanleiding
hiervan en op advies van de Com
missie van Bijstand in het beheer
der gasfabriek en waterleiding, in
de behoefte, die destyds, tenge
volge van de langdurige droogte in
den zemer van 1918, onmiddellijk
voorziening eischte, voorzien door
aan de verschillende politiebureau*
kosteloos water te doen verstrekken.
Ten einde echter in de toekomst
eea herhaling van dezen zoo hoogst
angewenschten toestand zooveel doen
lijk te voorkomen, komt het hen
met de evengenoemde Commissie
en de Commissie van Bijstand in
het beheer der Publieke werkeD,,
wenacheiyk voor het voorschrift vau
BINNENLAND.
BUITENLAND
De brievenmail*.
De Engelsche Regeering beeft
thans de volgende regeling getroffen
met betrekking tot het vervoer van
jost tusschen Nederland en zijn
rolonien alsmede Noord- en Zuid-
Amerika.
De schepen, die brieven of pakket-
post van of naar Nederland vervoeren,
moeten Falmouth of Kirkwall aan-
loopen om deze te ontschepen ten
fine van onderzoek en verdere door
zending met de eerste scheeps
gelegenheid. Schepen van de Holland-
Amerika-Ly'n en schepen welke
tusschen Nederland en Zuid-Amerika
varen, mogen alleen brievenpost
medevoeren.
Da kolanvoorzienleg.
Hoewel de positie aanmerkeiyk
verbeterd is, mag de kolenvoorziening
van ons land op dit oogenblik toch
nog niet bevredigend beeten. De vorst
heeft langen tijd het vervoer van turf
dat van bruinkool in zeer
hooge mate belemmerd en het gevolg
is geweest, dat. voor de industrie
niet meer dan 30-49 van het
normaal gebruik is beschikbaar ge
steld over Februari. De turf wordt
i.l. uitsluitend over waterwegen ge
transporteerd, terwijl men thans een
beperkte boeveelheid bruinkool in
convooi per trein heeft afgevoerd.
Inmiddels geeft de ontwikkeling
van den aanvoer uit het buitenland
wel reden tot hopen.
Was in Januari de Limburgsche
productie pl.m. 270.000 ton (aan
zienlijk geringer dus dan de bereikte
ma*imumproductie), by een aanvoer
van omstreeks 25.000 ton uit Amerika,
van 10.000 ton uit Engeland en van
30.000 ton uit Duitschland, deze maand
zal by een eigen voortbrenging van
250.000 ton [Februari heeft immers
slechts 28 aagen] een aanzieniyk
hooger. importcijfer geven. Men mag
aannemen dat de aanvoer uit Amerika
en Engeland tezamen niet beneden
30.000 ton blijven zal, terwyi de import
uit Duitschland dezelfde hoogte be
reiken zal. Naast het vervoer per
trein worden thans ook te water
ilen uit Duitschland geïmporteerd.
Voor Maart mag men, zoo er geen
stagnatie komt in den Duitschen
aanvoer, optimistisch z[jn. Oek omdat
dan van storingen in het vervoer
door natuurlijke oorzaken geen sprake
meer zal zy'n.
Ve'hooging vin het rant«o«R ven
«leetrleeh draad «r kabels.
lteuter seint uit Londen, dat het
rantsoen voor electrisch draad en
kabel verhoogd is tot 3500 ton.
De broodkaart.
De broodkaart van het 87ste tydvak
geldig van 24 Febr. tot en met
Maart. („»t.-Ct.")
Oe arbeidsduur In het drukkarsbedrljf
In een buitengewone gemeen-
schappeUjke vergadering, Woensdag
middag door den Nederlandschen
Bond van Boekdrukkerijen, de R.K.
Vereeniging van Ned. Drukkers-
patroons en den Bond van Christeiyke
)rukkerspatroons, te Amsterdam
gehouden, is op voorstel van het
algemeen hoofdbestuur besloten het
advies van den Centralen Raad te
volgen en met 3 Maart a s. de werk
week te verminderen tot 54 uur voor
drukkerijen welke nog niet, en tot
52J uur voor drukkenen welke reeds
vrijen Zaterdagmiddag hebben
ingevoerd.
Een voorstel van bet hoofdbestuur
om te besluiten dat leden die de
arbeidsvoorwaarden hunner werk
nemers in voor dezen gunstigenzin
willen doen afwyken van de bepa
lingen der C. A. O., daarvoor toe
stemming van het algemeen hoofd
bestuur behoeven, werd na verzet
uit de vergadering ingetrokken.
[„Het Volk".]
Da koude en een valtch telegram.
Te Diepenveen heeft zich dezer
dagen het niet alledaagsche geval
voorgedaan, dat een inwomer dier
gemeente een telegram aan den mi
nister van Landbouw heeft gezonden,
net doende alsof de burgemeester de
afzender was. In het telegram werd
geklaagd ever de slechte brandstof
voorziening en dringend gevraagd
om een wagon steenkolen. Deze werd
onmiddellijk afgezondenGroote ver
bazing van den burgemeester, toen
hij vernam, dat de wagon op zyn
eigen verzoek was toegestuurd!
Het „Vad." verneemt, dat de bur
gemeester te dezer zake al naar den
Haag geweest is en naar Zutphen,
waar de zaak bij den officier van
justitie is aanhangig gemaakt.
De ingezetenen, dankbaar voor de
brandstof, zijn niet ongenegen om,
wanneer het met een boete afloopt,
gezamenlijk dit bedrag byeen te
brengen.
Korte berichten.
Als de gemeente Amsterdam
een terrein beschikbaar stelt in het
centrum der stad, heeft de opera
directeur Koopman een millioen by-
om een schouwburg te bouwen.
De op Vlieland gestationneerde
afhaal vaartuigen van het loodswezen
werden gisteren naar Terschelling
overgebracht, vanwaar de afhaal-
dienst voortaan zal worden uitge
voerd.
Naar het „Vaderl." verneemt,
heeft de adjunct-commies ter gem.
secretarie te 's Gravenhage, die eeni
tijd geleden verdween met
f2000.— aan salaris, dat aan andere
ambtenaren had moeten worden uit
betaald, zich by de politie aangemeld.
Willem Royaards is door de
Utrechtsche Universiteit benoemd tot
doctor honoris causa in de Neder
landsche letteren.
Het stoomschip „Rembrandt'
van de Stoomvaart My. „Nederland'
is 13 dezer van Batavia naar Am
sterdam vertrokken.
Het eerste schip van de „Nederland'
dat weer via Suez de thuisreie maakt,
De Vredesconferentie.
Londen, 20 Febr. Aan de „Daily
News" wordt uit Parys gemeldDe
opperste raad van oorlog dringt er
op aan, dat de vyf internationale
commissies, waarvan er slechts één,
n.1. die, betreffende den volkenbond,
een rapport heeft uitgebracht, zoo
spoedig mogelijk met hun werk gereed
komen opdat zij in staat zullen zyn
rapport uit te brengen tegen den
tyd, dat Wilson naar Frankryk terug
keert, omstreeks 17 Maart. Wat de
commissie voor schadeloosstelling
betreft, verneemt men, dat er in de
vergadering van gisteren in over
weging is gegeven van den-oppersten
raad een definitie omtrent de schade
loosstelling uit te lokken. Er bestaat
verschil tusschen de Amerikaansche
en de Fransche opvatting van haar
b8teekenis, de Engelsche ligt daar
tusschen in.
De Oeansche alechoR.
Parijs, 20 Febr. De Raad van
Tienen zal morgen onder voorzitter
schap van Lansing bfieenkomen en
den Deenschen gezant in gehoor
ontvangen, die de eischen van Dene
marken opSleeswyk zal uiteenzetten.
Dit exposé zal als grondslag dienen
bij de'vaststelling der noordeiyke
grens van Duitschland.
De Duitsche Westgrens.
Parijs, 20 Febr. De quaestie van
de westeiyke grens van Duitschland
zal vermoedelijk voor het eind van
deze maand in den Raad van Tien
ter sprake komen. Tardieu zal waar
schijnlijk opdracht ontvangen om
het standpunt der Fransche regeering
uiteen te zetten.
De Grondwet van den
Volkenbond.
Nauweiyks eene week oud, heeft
de op de Parljsche conferentie ont
worpen grondwet voor den Vol
kenbond waarschijnlijk reeds meer
lof, maar ook meer blaam geoogst
dan eenig ander staatsstuk van ge-
ïyken leeftijd.
Bij de beoordeeling van de nieuwe
grondwet vergete men vooral niet
aldus de „N. Rott. Ct." in welk
een, voor het rechtvaardig afwegen
van alle betrokken belangen, hoogst
ongunstig milieu het staatsstuk werd
gevormd: het kamp der overwin
naars, waar bovendien de vijf grooten
de lakens uitdeelen en waarin zelfs
het objectieve geluid der neutralen
niet werd gehoord; men vergete ook
niet den spoed, waarmede het ont
werp op het laatste oogenblik blijk
baar in elkaar geflanst is, ten einde
Wilson toch niet het affront aan te
doen, met leege handen scheep te
moeten gaan, een spoed, die zich
gewroken heeft in heel wat ramme
lende gedeelten van de grondwet, het
ergst wel in de artikelen over de
vreedzame beslechting van geschil
len (art. 10-15), die gedeeltelijk zelfs
in lijnrechten strijd met elkaar zyn.
Maar men vergete ook niet, dat
zonder Wilson's persoonlijk, in een
staatshoofd zoo hoog te waardeeren,
ingtypen de eerste stap in de richting
van eene rechtvaardige nieuwe rechts
organisatie van het statenstelsel
waarschijnlijk nog lang op zich zou
hebben laten wachten.
Is het de plicht der neutrale wereld,
wier blik natuuriyk onbevooroordeel-
der is dan die van de overwinnaars
zoowel als van de overwonnenen,
den haar voorgelegden tekst scherp
onder het vergrootglas te nemen,
laat zij dit dan toch niet doen als
criticus zonder meer, maar in het
volle besef, dat het ook haar zaak
gelffi;.
Het meest karakteristieke, doch
tevens het minst bevredigende in de
organisatie van den Volkenbond is
wel de preponderante rol, die er in
is toegedacht aan de groote mogend
heden. De schier in alle artikelen
van het ontwerp genoemde Perma
nente Uitvoerende Raad toch,
wien de grondwet niets uit te voeren,
maar wel heel veel te bevelen geeft
belichaamt insgelijks niets anders
dan de legitimatie van de overheer-
schlng dier grooten. Van zijne negen
leden zullen er volgens artikel 3 vyf
vertegenwoordigers zijn van de ge
associeerde groote mogendheden
Amerika, Engeland, Frankrijk, Italië
en Japan. Wy nemen aan, dat de
zesde plaats op den duur aan Duitsch
land is toegedacht. De rest van de
wereld zal het dan moeten stellen
met de drie overblijvende zetels. Het
is niet vermetel te veronderstellen,
dat de drie vertegenwoordigers der
kleine mogendheden, vooral zoo
elk hunner wellicht eene groep van
staten zal hebben te vertegenwoor
digen, wat het geval zal zyn als
ook op dit punt Smuts' ontwerp
wederom zal worden gevolgd, hier
niet zullen blijken op te kunnen
tegen de zes grooten, te minder
waar hun een vetorecht, zooals Smuts'
twaalfde punt wel voorzag, onthou
den werd. Is dit zoo, dan zal de
uitvoerende raad met recht
bestendiging der thans gewettigde
groot-mogendheden-regeering mogen
heeten.
Nu zou dit misschien nog te
dragen zijn, als gelyk gezegd de be
voegdheden, die de grondwet aan
den Raad toekent niet zoo groot wa
ren, zóó zelfs, dat hij de Bondsconfe-
rentie, waarin alle bondsleden met
elk ééne stem zullen zitting hebben,
volkomen in de schaduw stelt. Op
het gebied der schending van den
territorialen status quo, der beper
king van de wapeningen, der voor
koming van oorlogen, der repressie
van in strijd met het bondsrecht
toch uitgebroken oorlogen, en in tal
van andere gevallen, zien wij den
Uitvoerenden Raad beslissend optre
den of althans het uitsluitend initia
tief uitoefenen.
En daarby bedenke men vooral
ook, dat de Raad niet is een lichaam,
dat weliswaar benoemd wordt door
de groote mogendheden, maar een
maal benoemd, zelfstandig beslist
zonder lastgeving, maar dat hy veeleer
gedachte is als een lichaam zuiver
van lasthebbers, dat dus een pelitiek
karakter draagt, juist als het „direc
toire européen" uit de eerste jaren
na Napoleon's val! Zeer pljniyk
voelbaar Is dan ook de opdracht van
belangryke beslissingen, die men
alechts veilig kan overlaten aan zelf
standige, uit hoogstaande mannen
samengestelde, internationale colle
ges, niet aan een zoodanig lichaam,
maar aan de door politieke overwe
gingen geleide vertegenwoordigers
der groote mogendheden, in art. 12
en 15 van het ontwerp, welke den
Uitvoerenden Raad zelfs als scheids
rechter en altyd als verzoeningsraad
laten optreden. Hierin ligt niot alleen
geen vooruitgang, maar daarentegen
wèl een groote achteruitgang verge
leken by de arbitrage door zelfstandige
arbiters, die het „oude volkenrecht"
eigen is, de verzoening door zelf
standige lichamen, die de Bryan-
tractaten kennen!
Samenvattende biykt dus de ont
worpen grondwet schier alle actie
via den Permanenten Uitvoerenden
Raad te doen uitgaan van de kabi
netten der groote mogendheden. Dit
op ééne kaart zetten de
politieke kaart, niet die der objectieve
rechtvaardigheidheeft echter
ook deze consequentie, dat, zoodra
de vereischte unanimiteit der groote
mogendheden ontbreekt, er niets
kan gebeuren en de geheele Volken
bond lamgeslagen terneerligt. En dat
dit, zonder ingrijpende verbetering
van de grondwet, een chronische
kwaal zoude kunnen werden, is niet
onwaarschijnlijk, als men bedenkt,
dat eenstemmigheid niet het meest
constante kenmerk van het concert
der groote mogendheden vormt.
Frankrijk.
Os aanslag op Clemenoeau.
De toestand van Clemenceau blijkt
minder gunstig. Men meende, dat
Clemenceau er met enkele dagen
rust zou afkomen, doch de latere
berichten zijn minder geruststellend.
Clemenceau heeft wat zwart bleed
opgegeven, hetgeen er op wyst. dat
de long is getroffen. Ofacbeoü de
premier den nacht zonder koorts
doorbracht, was hy zeer geagiteerd.
Een later buricht meldt
De geneesheeren hebben den toe
stand van Clemenceau zeer bevre
digend bevonden. Behoudens feompli-
caties in de eerste 48 uur zal bij de
volgende week zijn gewone po'itieke
leven kunnen hervatten.
Duitschland.
Kurt Eleeer vormoorR.
Munchen, 21 Febr. Hedenmorgen
werd de minister-president Kurt
Eisner op weg van het ministerie
van buitenlandsche zaken naar hot
Prennerstrasse door luitenant graaf
Arco Valley door twee schoten in
het hoofd van achteren gedood. De
dader werd door een schildwacht
zwaar gewond en ligt op sterven.
Aanslag op den
BeisrschRR minister Ausr.
München, 21 Febr. In het Land
daggebouw is hedenmorgen een aan
slag gepleegd op minister Auer. Toen
hij in een toespraak uiting had ge
geven aan zijn verontwaardiging
over den moord op Kurt Hisner,
vielen plotseling schoten uit een met
een draperie bedekte linkertoegangs
deur. Een man, gekleed in een
uniformjas en een burgerhoed op
sprong in de zittingszaal en loste
verschillende schoten in de richting
van Auer. Ook van de tribune werd
geschoten. Onder de afgevaardigden
ontstond een hevige paniekzij
vluchtten de zaal uit. Auer zakte
in elkaar, hij is zwaar getroffen door
een schot in de linkerborstzyde. Door
een der schoten werd de afgevaar
digde Osei, lid van de Beierschp
volksparty, getroffen. Hij is dood.
De zitting werd opgeheven. Het
Landdaggebouw is door militairen
afgezet.
den aanslag werden ook twee
departements ambtenaren door scho
ten zwaar gewond. De ministers
Hoffmann en Frauendorffer, benevens
een intusschen teruggekeerd sociaal
democratische afgevaardigde, ver
leenden den zwaargewonden de eerste
hulp.
Os tosstaRd la Munchen.
Beriyn, 21[Febr. De moordaanslagen
te Munchen wekken groote ontstel
tenis omdat ze nieuwe blijken
van de stormatmosfeer, die op zoo
plaatsen in h6t ryk onrustwek
kend tot uiting komt. De moord op
Eisner en [de aanslag] op Auer
schynen geen verband te houden.
Beide mannen waren Bcherpe tegen
standers en ook schy'nen beide aan
slagen uit tegenovergestelde kampen
te komen. Men vreest nu bloedige
wraaknemingen evenals voor besmet
ting met den geest van gewelddadig
heid elders. De eerste berichten uit
Munchen getuigen ook van de hevige
paniekstemming die daar heerscht.
De Vossische meldt daarover: in
de stad heeft de crisis door de ge
beurtenissen baar hoogtepunt bereikt.
Overal loopen opgewonden groepen
te hoop. De Spartaciërs en ooafhan-
keiyken roepen tot de algemeen©
staking en gewapend optreden op.
Er heerscht zoo groote verwarring,
dat niemand eigenlijk weet, wat hij
wil. De aanhangers van Eisner
eischen betoogingen als protest tegen
den moord en de aanhangers van
Auer eveneens als protest tegen den
aanslag. De soldaten en arbeiders zijn
tegen vanmiddag twee uur tet ge
wapende betoogingen opgeroepen
tegen pers, kapitalisme, studenten,
officieren en adel. Tegelijkertijd wordt
algemeene staking afgekoadigd,
zoodat vanmiddag alle fabrieken, ook
de krantedrukkeryen, stilstaan. Men
verwacht bloedige gebeurtenissen;
daar de kommandantuur te Munchen
verklaard heeft niet voor bescherming
te kunnen zorgen en de betoogers
niet te zullen dwarsboomen.
Munchen. 21 Febr. Se staat van
beleg is afgekondigd. Uit de drie
socialistische partyen, w.o. de com
munistische, benevens de uitvoerende
raden der arbeiders en boeren- en
soldatenraden is een comité van
actie samengesteld. Vandaag nog
komt de ministerraad bijeen, die zich
met de vorming van het nieuwe
ministerie zal bezig houden.
Da Duitecha koloaiBe.
Berlijn, 21 Februari. In een artikel
van de Deutsche Allg. Ztg. uit Wei-
mar over Duitschland en zyn koloniën
wordt gezegd: Het uitvoerigst heeft
zich van de tafel der regeering graaf
Brockdorff-Rantzau geuit, die terecht
in het licht stelde dat een vrede,
die ons geen koloniën brengt, voor
ons evenmin een vrede is als een
vrede zonder koopvaardyvloot. Wy
zijn wel bereid sommige koloniën te
ruilen, maar zouden koloniën niet
kunnen en willen prijsgeven. Dat
de rljksregeering het met graaf
BrockdorffRant7.au eens is wat den
wil betreft, om het koloniale bezit
te behouden, biykt hieruit dat zij het
ryksministerie van koloniën weer
heeft bezet, waardoor tot uiting komt,
dat zy aan de opheffing van dat
departement niet denkt.
Uit de Nationale Vtrgadarlag.
Weimar, 21 Febr. Mevr. Zietz,
(die herhaaldeiyk stormachtig wordt
toegejuicht en dikwyis heftig met
de vuist op de lessenaar sloeg)
riehtte scherpe aanvallen op minister
Noske. Troepen ter verdediging van
het land en van de grenzen ver
klaarde zij overbodig. Zy werd door
president Fehrenbach tot de orde
geroepen, omdat zij het IJzeren Kruis
een schandeteeken genoemd had.
Het kredietontwerp werd, nadat
alle amendementen verworpen waren,
in tweede en derde lezing aange
nomen. Tegen stemden de Onaf-
hankeiyken en de Duitsch-nationale
Volkspartij.
Hoogtrijë.
Oalustoa ta Boadepaat.
Beriyn, 21 Febr. Gisteravond heeft
te Boedapest een vergadering van
communistische werkloozen plaats
ad. Er werd besloten onmiddellijk
de bewapening van het proletariaat
te eischen. Daarop trekken de com
munisten, onder aanvoering van hun
leider, ongeveer 3000 man sterk,
naar de redactie van de seciaal-de-
mocratische Volkspers en wilden het
gebouw bestormen. De weg daarheen
was echter door politie en door
troepen van de volksweerbaarheid
met machinegeweren versperd. De
menigte werd niet doorgelaten. Op
dat oogenblik werd uit een raam
een lichtkogel afgeschoten. Onmid
dellijk daarop werd uit de naburige
huizen op de politie geschoten. Twee
agenten werden aanstonds gedood.
De regeeringstroepen openden het
vuur met machinegeweren.
Er ontstond een slag die een half
uur duurde. De menigte vluchtte.
De politie had 4 dooden en 19 ge
wonden. De betoogers hebben meer
dan 80 gewonden. Boedapest bevindt
zich op het oogenblik in de grootste
opgewondenheid.
Versenigde Staten.
Duitsche heedelsechopon
Washington, 20 Febr. Het depar
tement van oorlog verneemt, dat acht
Duitsche stoomschepen, waaronder
de „Imperator" aan de V. S. zyn
toegewezen voor het vervoer der
troepen uit Frankryk. De vaartuigen,
die thans te Hamburg liggen, kunnen
50 60.000 man per maand vervoeren.
Erb voinls.
Chicago, 20 Febr. Beyer en vier
andere secialistische voormannen, die
door het federale hof op 8 Januari
schuldig werden bevonden aan over
treding van de spionnage-wet, door
redevoeringen te houden en artikelen
te verspreiden teneinde muiterij in
het leger en op de vloot te veroor
zaken en de recruteering te ver
hinderen, zyn elk veroordeeld tot
20 jaren gevangenisstraf.:
Os thuisreis va» preaidsnt Wilton.
Washington, 20 Febr. Het depar--
tement van marine deelt mede dat de
„George Washington" met president
Wilson aan boord zwaar weder heeft
te verduren, en naar Boston koers
zet zonder convooi. Het slagschip
..New Mexico" kreeg avery aan een
der machines, en is als convooi-schip
uitgevallen. De torpedobooten moesten
de „George Washington" eveneens
verlaten. Minister Daniels gaf order
dat de kruiser „Denver" het schip
tegemoet zou stoomen.
Wat den arbeid van de gehuwde
vrouw in de fkbriek betreft, het ver
wondert spreker, dat mevrouw Groe-
neweg- dezen arbeid heeft verdedigd
met het reactionaire jverouderde eco
nomische .argument, dat men het
loon niet kan missen, een argument,
waarmede men vroeger ook den kin
derarbeid beeft verdedigd. Dit argu
ment weegt niet op tegen het ethische
en het hygiënische belang van het
verbod.
Een regeling voer den tienurendag
voor dienstboden acht spr. niet noodig.
Voor verschillende andere categorieën
bevat de wet de hoofd bepalingen.
Voor de gedwongen winkelnering
kan hy nog geen ontwerp toezeggen.
De mimlBter deelt tenslotte een en
ander mede over den op te richten
Hoogen Raad vaa Arbeid.
De beide eerste afdeelingen worden
zJi.3. aangenomen; by het derde
(Arbeidersverzekering) wordt de ver
gadering verdaagd tot Dinsdagmiddag.
UIT oe PERS.
Hit Marlaa»raa,iluli.
De Loeds (E. B.] over het marine-
vraagstuk
Bezadigdheid elscbt, dat Neder
land voorloopig geen cent, dan tot
onderhoud of liquidatie van wat nu
eenmaal bestaat (en waarmee wy
door de opeenvolgende miniBters van
marine toch al wanhopig werden
opgescheept) dringend noodig is,
voor de marine uitgeve. Tot onder
houd, zoo te bewyzen valt, dat het
bestaande waarlijk nog eenig nut
zou kunnen afwerpen, tot liquidatie,
indien zelfs dat niet gelukt.
Gaat men op dit oogenblik door
met vlootuitbrelding, voteert men
andermaal de onnoodige millioen en,
zonder ook maar de kans te winnen,
dat zij tot de defensie van Neder
land iets kunnen bijdragen, dan be
derft men voor altyd de toekomst,
die onze vloot misschien zal moeten
hebben.
Wy zyn er niet zeker van, dat
wy nu en voor altyd de marine
zullen kunnen missen. Komt de
volkerenbond niet of slechts op zeer
onvolmaakte wyae tot stand, dan
bestaat er een vermoeden dat Neder
land, als koloniale mogendheid, over
een behooriyke vloot zal moeten
beschikken. Ontwikkelt de Liga zich
echter tot ieta reëels, dan zal juist
zy ons misschien de verplichting
opleggen, een oorlogsmarine te onder
houden. Defensie-nihilisme is ons
daarom vooralsnog vreemd. Juist
deswege weigeren wy voort te gaan
op een door sleur platgetreden weg,
die nimmer tot gunstig resultaat zal
kunnen voeren en er nooit toe ge
voerd heeft.
AIb het noodig is, zullen wy voor
groote financleele offers niet terug
deinzen. Dan echter wenBchen wy
te bezitten een marine, die, al is zij
van beperkte omvang, zich, zoowel
wat personeel als materieel betreft,
kan meten met de beste vloten van
andere stateneen marine waarop
wy, wat nog nimmer het geval was,
in tyd van nood ten volle kunnen
vertrouwen.
Imbezoroen.
tweede kamer.
Vergadering van Vrijdag.
De Voorzitter doet de belang
ryke mededeeling, dat het wetsvoor-
stel-Marchant betreffende het
Vrouwenkiesrecht
direct na het voorstel-de Savornln
Lohman tot wyziging van het regle
ment van orde en het voorstel-Troel«
stra betreffende een commissie voor
de buitenlandsche aangelegenheden,
op de agenda komt.
Daarna wordt voortgegaan met de
begrooting voor arbeid. De heer
Beumer komt op tegen de woor
den des heeren A. P. Staalman ala
zou de ware democratie niet by de
antirevolutionairen te vinden zyn,
Ook tegen den heer van de Laar
trekt hy te velde.
De heer Van Ravesteyn begeeft
zich weder in debat met den heer
Duys ever het bolsjewisme. Spr. en
de zijnen zullen meehelpen aan wat
goeds tot stand te brengen voor de
arbeiders.
De Minister zegt in zyn ant
woord te hopen, dat hy aan de ver
wachtingen zal beantwoorden. Aan
spr.'s departement wordt thans met
kracht gewerkt; er hangt voor ons
land ontzettend veel van een goed
doordachte sociale politiek af. De
tijdjeischt andere werkmethoden, de
wetten zullen zich meer tot de
hoofdiyaen dienen te bepalen.
De Minister weerspreekt de mee
ning als zou zyn werkprogram be-
heerscht werden door het gebeurde
in de Novemberdagen.
Spreker deelt vervolgens mede,
hoe hy zich de afwerking van zyn
program denkt. Binnen enkele dagen
zal het wetsontwerp op de keuring
van de levensmiddelen tot een waren
wet worden uitgebreid, die tegeiyk
met een wet op de keuring van
vleesch kan worden behandeld. Een
nieuw ont worp-Gezondheidswet wacht
op het advies van den Gezondheids
raad. Voorts zal weldra Sn staat van
wijzen zyn het ontwerp-Drinkwater-
leiding en de Riolenwet, tegeiyk met
do wyziging van de Hinderwet en
het ontwerp waterverontreiniging.
Een wyziging Stuwadoors- en
Steenhouwerswet ligt gereed. Nog
andere mededeelingen doet de Min.
hieromtrent.
De nieuwe arbeieswet zal over zes
weken bet departement verlaten.
Heidér 9 Febr. 1919.
M. de Red.
Verzoeke beleefd, plaatsing voor
het onderstaande in Uw blad. By
voorbaat mijn dank.
Met grote verwondering las ik ln
de Heideree Courant van Dinsdag jl.,
dat by de te houden kinderlezingen
de medewerking van geheel hetonder-
wyzend personeel is verkregen.
Op infermatle uitgaande, vernam
ik, dat de meeaten myner kollegaas
niets van de zaak wisten, alleen een
paar van één zeilde school waren
verzacht, hun hulp te verlenen.-Dit
ter rechtzetting van mogelike ver
keerde konkiusles, waartoe het be
richt van de A.G.O. aanleiding zou
geven.
Hoogachtend,
H. J. Mabwus, Onderwijzer.
Ceaehto Redactie.
In beleefd antweord op het Inge
zonden stukje vaa den Hr. Marinus
het volgende
Donderdag 18 Februari werd het
volgende besloten ten opzichte van
de kinderlezingen.
Om te voorkomen dat deze kinder
lezing even ongeordend zou gaan ala
'n vorige proef werd besloten aan de
hoofden en personeel van alle scholen
oen circulaire te sturen waarin mede
werking werd verzocht aan het perso
neel van de schoot en waarin de
volgende regeling aan de hand werd
gedaan. Niet meer dan 600 kinderen.
Geen ouders. Kinderen zouden zitten
schoolsgewyze Distributie van de
kaartjes naar het aantal kinderen,
terwijl een kind geloot heeft welke
plaats elke groep zou hebben.
Hy werd verzekerd dat elke onder-
wyzer gaarne zyn medewerking zou
geven, om zyn kinderen een prettig
uurtje te bezorgen en te gaan zitten
by de kinderen van zyn school.
De circulaire zou verstuurd zijn
Zondag 16 Februari, maar dit lukte
niet
Ik nam aan dat ledereen wel zou
Instemmen met onze regeling en ben
wel wat voorbarig geweest (vandaar
de circulaire niet tydig verzonden
kon worden).
Zeer zeker was het niet de bedoeling
om over iemands diensten te beschik-
zonder hem daar in te kennen.
Met mQn verontschuldiging voor
de dames en heeren die dit betreffen.
Namens het Bestuur,
V. COÜWZLAAB.
Den Helder, 19 Februari 1919.
Geachte Redactie.
Hiermede verzoeken wy U beleefd
plaatsing van het onderstaande In
Uw blad.
Ba ettelijke eatwlé keling Marine.
Wanneer wy in de „Held. Courant"
van den 18en j.1. de namen van de
leden der benoemde commissie lezen
en nog eens overlezen, is het ons
met dén beeten wil ter wereld niet
mogeiyk er iets, hoe weinig ook,
van te begrypen.
Daar waar toch bedoeld wordt de
geeeteiyke ontwikkeling der geheele