COURANT
Ierman Nypels
|y
IMmki MeobBltransport- en
F.C. tl. IIUHI, igastnitl
No. 5086
DINSDAG 8 MEI 1919
47a Jaargang
BUITENLAND.
DE VREDESCONFERENTIE.
België en de het vredesverdrag.
Uit Brusseli wordt gemeld:
In den loop eener verklaring be
treffende het resultaat van de on
derhandelingen te Parijs heeft de
minister-president gezegd:- wij-kun
nen de toekomst onder een schit
terend licht tegemoet zien, indien
wij op economisch gebied voldoe
ning erlangen, wanneer wij eer
oprechte economische entente met
Nederland en Luxemburg zulten
hebben verwezenlijkt.
In den boezem van den kroon
raad zijn wij eensgezind ten aan
zien van de te volgen politiek óm
de herziening van de verdragen
van 1839 te verkrijgen.
De Adrlatische quaestie.
Groot is de voldoening in alle
kringen, dat voor de overhandi
ging van het vredesverdrag aan
de Duitschers, de eendracht onder
de geallieerden hersteld is en
de Italianen aanwezig zuHen zijn
bij de plechtigheid der overhandi
ging.
Het schijnt,, dat de terugkeer dei-
Italianen op geen enkele bepaalde
belofte berust en dat zij vooral
terugkomen, omdat zjj begrijpen,
dat geheel geisoleerd blijven niet
in hun voordeel kan zijn.
Hier en daar wordt eenige on
gerustheid, geuit over een defini
tieve overeenstemming met hen,
daar Wilson nog steeds vastbeslo
ten schqnt te zijn hun Fiume niet
te geven, maar de algemeene opi
nie is, dat men tot een bemidde
lende oplossing zal kómen, waarbij
het beheer over Fiume gedurende
een zekeren termijn aan den vol
kerenbond zou worden gegeven»
opdat de Zuid-Slaven tijd zouden
hebben, een andere haven te bou
wen, terwijl Italië dan zijn eischen
ten aanzien van Dalmatië zou wij
zigen.
DU ITSOHL AND.
De hervorming van MUnchen.
Te Mtinchen is thans alles weel
lustig. De laatste dagen werden
de nog vrij talrijke spartacisten-
nesten opgeruimd.
Van de leiders der -Spartakisten
is de bekende opruier Sontheimer
bij zijn arrestatie doodgeslagen.
I)r. Lewien, die per vliegtuig ge
vlucht was, moest bij Augsburg
een noodlanding maken en kon
daarbij gevangen genomen worden.
Het is thans officieel bekend,,
dat de communistenleiders Lan
dauer en de commandant van het
radenleger, Eglhofer," door de sol
daten omgebraoht zijn.
Omtrent het doodschieten der
gijzelaars door de communisten,
worden, nog de volgende bijzonder
heden- gemeld:
Toen de regeeringstroepen na-,
derden besloten de Spartacisten
vooraanstaande -mannen en vrou
wen als gijzelaars achter, slot .em
grendel te zetten.
Op de eisch tot onvoorwaarde
lijke overgave, volgde de bedrei
ging der communisten, dat zij de
gijzelaars zouden doodschieten. Dit
is jook inderdaad gebeurd. De
slachtoffers werden naar de bin
nenplaats van het Luitpoldgymna-
sium geleid, met het gelaat tegen
den muur geplaatst en doodge
schoten.
Onder hen bevonden zich, be
halve prof. Berger, de kunstschil
der von Seidlitz, Prins Gustav vou
Thurn un Taxis en Gravin HelU
von Westarp.
gesneuvelden wordt thans op, meer
dan 250 geschat.
RUSLAND.
De strfld tegen de bolsjewlkl.
Uit Moermanland wordt d.d. 4
Mei gemeld, dat de Engelsehen
Maselskaja namen, 25 mijl ten Z.
van Hordosero, na hevigen tegen
stand van den vijand.
OEKRAJINE.
Volgens het Oekrajiensche pers
bureau deed de Oekrajiensche re
geering op 27 April aan de legatie
te Bern officieel mededeeling, dat
Kjef door de Oekrajiensche troe
pen is hernomen en dat deze troe
pen nu langs den spoorweg Kjef-
Moskou oprukken.
PORTUGAL.
Een mislukte opstand.
Maandag en Dinsdag der vorige
week zou er een nieuwe militaire
en burgerlijke opstand in Portu
gal uitbreken. De regeering had
er evenwel kennis van gekregen
en de poging mislukte. Een aantal
personen is gearresteerd of gede
porteerd.
FRANKRIJK.
Blauwbaard Laudru.
Het begint er voor Landru, het
griezelige individu, dat onder be
schuldiging staat tien vrouwen te
hebben doen verdwijnen, steeds
leelijker uit te zien. Het onderzoek
van den tuin van het villaatje te tijd in
Ingezonden mededeeling.
STEEDS HET NIEUWSTE
IN ALLE PRIJZEN
HELDER
van menschenvleesch". Twee
ouwen uit Gambais, die de ge-
jonte hadden in een beek, welke
:cht langs Landx-u's landhuis
lóópt, haar waschgoed te spoelen,
berden op een laten middag in
xvember Ï917 naar het dorp
térug en toen zij voorbij de villa
gjngen werden zij getroffen dooi
den afschuwelljken en bijzonderen
mk van den rook, die uit de
7*7 zeejaar'"tochr fffe'<le Drinkwatervoorzieningju*
lijid de eene vrouw gevraagd.
•afs vleesch!" had cfe andere ge
antwoord. Men herinnert zich, dat
reeds vroeger gemeld hebben,
hj>e de veronderstelling is, dat
Landru, na zijn slachtoffers gedood
hebben, de lijken in stukken
ed en deze in de keuken van
zijn landhuis verbrandde. Echter
sqhjjnt hij daar zijn monsterlijk
werk niet steeds geheel te hebben
voltooid, want er-is nu een getuige
opgedaagd, dr. Monteilhet, die aan
eqn vertegenwoordiger van het
Journal verteld heeft, dat hij op,
.eqnnacht in,het laatst van Mei of
bagin Juni 1916 .gezien heeft, dat
Landru een vrij groot pajc wierp
deri vijver van Bruyeres, onge-
3r op een KM. aiatands van
mbais.
3en andere getuige, "een inwoner
i Gambais,heeft medegedeeld,
i hij in Mei 1918, toen hy in
dan vijver aan 't visschen was,
dqaruit qeq. stuk bedorven vleesch,
igeveer 40 eM. lang, met een
to ïw er rond,heeft opgehaald.
De vijver zal nu grondig onder
zocht worden.
Luchtvaart.
Éen vliegtuig, dat. Maandag bo
ai het vliegveld van-Evere -vloog,
«ivan een hoogte van 100 meter
neergestort. Van de twee inzitten
den is de leerling-vlieger gedood,
andere is doódeïijk gekwetst.
Korte berichten.
Engeland erkent de onafhan
kelijkheid van Finland.
De Belgische Senaat heeft de
kiesrechthervorming aangenomen.
Binnenkort zal ook de(-E. V. wor
den voorgesteld.
BINNENLAND.
De bij Petten buitgemaakte
schepen.
Het Prijzenhof heeft Maandag
het proces beëindigd betreffende
de- vier1 Duitsche schepen, die op
Het aantal der bij de gevechten- li Juli 1917 bij Petten door Brit-
sche torpedöbootjagers werden
genomen.Mr. Wright trad daar-
»Ij op voor de "Nederrandlsche re-
fordSterndale, be^'
hield zich de uitspraak tot een
laferen datum voor.
Nederlanders vrijgelaten.
Men meldt uit Brussel aan de
„N, R. Ct.":
De Belgische regeering hóeft,
naar aanleiding van stappen dooi
den heer Van Vollenhoven onder
nomen, alle Nederlanders, die we
verboden handel met den
vijand in het interneeringskamp
te Adinkerke waren opgesloten,
naar Nederland over laten bren-
>p.
Vrouwelijke ambtenaren.
De Minister van Financiën heeft
bepaald, dat aan vrouwelijke amb
tenaren der belastingen, die we
gens en bij het aangaan van een
ïuNvelijk éervol ontslag uit hare
betrekking vragen, een gratifica
tie- zal worden toegekend, gelijk
staande met 5 van het geduren
de'haar diensttijd genóten salaris,
doch in geen geval minder dan het
voor eigen pensioen gestorte be
drag.
Voor deze gratificatie komen
-echter niet in aanmerking, de vrou
welijke ambtenaren, die-geen ont
slag aanvragen vóór, op of onmid
dellijk na den datum van het hu
welijk, doch daarna nog eenigen
de- vrouwelijke ambtenaren, aan
wie pensioen wordt verleend.
TWEEDE KAMER.
Gambais wordt nu stelselmatiger
voortgezet en heeft tot resultaat
gehad, dat er half verbrande en
bebloede vrouwen-kleedingstukken
zijn opgedolven; verder zijn er
weer menschen-tanden en stukken
gebeente gevonden, die voor het
meerendeel van menschelijke ge
raamten afkomstig beschouwd
worden.
Landru wordt door 'de Fransche
bladen reeds algemeen „blauw*-
baard" genoemd en de gruwelijk
smistere historie, waarin Landru
waarschijnlijk de afzichtelijke'
hoofdrol gespeeld heeft, vertoont
met het sprookje van Blauwbaard
al vast deze overeenkomst, dat. er Lier
ook daarin sprake is tjui hyt TamgssAitsia "voer da iilarieering
•an het postpersoneel Vrijdag
le orde te stellen, werd verworpen
net 39 tegen 14 stemmen, nadat
Je voorsteller het tweede deel van
rijn oorspronkelijk voorstel, om in
het vervolg de Vrijdagen te be
steden voor moties en interpella
ties, had laten vervallen.
Vervolgens werd een aanvang
emaakt met de behandeling van
et wetsontwerp tot bestrijding
AjanHle heling.
Wetsontwerp op vuurwapenen
en munitie.
In. het Dinsdag verschenen Voor
Ifopjg Verslag der Tweede Kamer
voornoemd wetsontwerp wordt
iOr sommige leden aangedrongen
het Uitvaardigen van scherpere
palingen tegen het vervaardigen
i bewaren van bommen en andere
itplofbare instrumenten. Ver-
iheidene leden achtten voorts de
[rafbedreiging veel te zwak; som-
ligën wilden de maximum-gevan-
misstraf verhoogd zien tot 10
jiar.
Provinciale staten van
noord-holland.
De Provinciale Staten v. Noord-
lolland hielden Dinsdag een korte
vergadering onder voorzitterschap
in dr. Hubrecht, daar de Com-
rrfissaris der Koningin met vér-
De heer J. van
directeur van het
Oldenborgb
Rijksbureau
'sjGraverihage, werd benoemd toi
directeur van het op te rich-
i Prov. Waterleidingbedrijf in
'Ord-Holland, op een salaris van
tO.000—12.000.
Daarna werd de zitting verdaagd
t 20 Mei a.s.
GEMENGD NIEUWS.
Fraude met de kiezerslijst.
Men meldt uit Heerlen:
Wethouder Vincken, te Hoens-
bijoek, is wegens fraude met de
k^zerslijst gearresteerd.
Valsch bankbiljet.
Aan het bijkantoor der Nedër-
lahdsche Bank te Rotterdam is
e^u valsch bankbiljet van 1000
gijlden ontvangen. Het biljet is
gemerkt AB 092714. Het water
mark en de scheprand ontbreken,
het is lichter gedrukt dan de echte
eii het beeld der Nederl. Maagd is
waziger en blijkbaar gefotogra
feerd.
Relletjes.
Maandagnacht is het óp den
Zéedijk te Amsterdam zeer rumoe
rig geweest. De politie ondervond
bij het vaststellen van drankwet-
overtredingen in verschillende
nachtgelegenheden heftig verzat
van het publiek. Zelfs zijn er
revolverschoten op de agenten ge
lokt, die; daarop zelf ook vuur heb-
bqn gegeven en met. de blanke
sabel de menigte uiteen gejaagd
hebben. Het is niet mogelijk ge-
'èest de belhamels te arresteeren.
Door den schrik genezen.
De bisschop van Wakefield reed
dqzer dagen met zijn auto in een
drukke straat een gewezen sol
daat, George Parkinson, omver.
De man werd naar familie ge
bracht en een wond, die hij in zijn
arm had, gehecht. Daar schudde
hij den bisschop die hem kwam
opzoeken, de hand: ,,U, hebt mij
een goeden dienst bewezen", zeide
hij. „Voor dat ongeluk was ik
stóm".
De soldaat had vroeger op het
slagveld ten gevolge van een gra*
naatsohok zijn.spraak verloren.
evenmin bewónderen.
Zitting van Dinsdag 6 Mei.
Aangenomen werdhet voorstel
van den- voowitter, om na de wets-
ontwerpen betreffende de heling, 1818; en werd op plechtige wijze te
deibrievenposterij en het vrouwen- Goes begraven. Doch zijn naam
kiesrecht, een aantal ontwerpen,: blijft voortleven. Vele van zijn na-
■wajarondèr dat omtrent onder- kpmelingen hebben zich in kloeke
wijzerssalarissen, aan de orde te
stqllen. V
Jlet voorstel van den heer van
Raqesteyn, om rijn motie betref-
-van- de- sia-
weigerde dit en ontvluchtte naar
zijn- vaderland. Wij moeten hem om
zijn; kunde en zeemanschap roemen
Zijn oude dag werd echter kom
mervol en in 1808 moest hij in het
Goeeche Sas als lantaarnopsteker
in zijn onderhoud voorzien.
Nadat hij 8 jaar een armoedig
bestaan had, werd hij door Koning
Willem I tot broeder in de Ned.
Leeuw bgnoemd en hem 500.
gesebonken. Hij stierf 29 Aug.
1818 en werd op plechtige wijze te
Goes begraven. Doch zijn haam
daden de échte Na'ereboUts getoond.
Frans Naerebout staat bij de
Nederl. loodsen in hoog aanzien.
Hun/korpslied, is dezen held gewijd.
't Is goed, den blik te slaan op
mannen ai» ons roem en eer ver-
PLAATSELIJK NIEUWS.
Huldiging Frans Naerebout.
Dinsdagavond galde tooneelver-
enjging Tavenu een herhaling
van het j.1. Zaterdag opgevoerde
drama „Eenzaam", nu ten bate
van het op te richten standbeeld
voo». Frans Naerebout.
Dé luit. ter zee P. J. Jager heette
namens het Comité allen hartelijk
welkom. Spr. schetste het leven
van .Frans Naerebout, waaruit wij
het volgende ontleenen:
Frans Naerebout is in 1748 te
Veere geboren.
Spr. noemde zijn roemrijke da
den. In 1779 redde hij met zün
broer Jacób eerst 71, daarna 17
meu6chén van hét wrak „Woést-
duin".
Zijn broer overleed spoedig maar
Frans bleef als loods werkzaam, in
welke kwaliteit hij zich bijzonder
onderscheidde bij de schepen „Bar-
bestein" én „Alblasserdam".
In 1795 werd hij krijgsgevangen
gemaakt en naar Engeland ver-
oerd. Daar werd hij door een
dmiraal herkend, die hem een
hoog loon aanbood, indien hij En-;
geland als loods wilde dienen. Hü over het kapitaal, de sterkste is in
mninneiln >-lif an r>nHrliir-hff A naav -31 ul. j
Strekt hebben. En dan staat die
öederige Frans Naerebout in de
eerste rij. Spr. is verheugd dat
allen een steentje hebben bijgedra
gen om die held te huldigen.
Daarna betraden 3 Javanen het
tjooneel om ons op Javaanschc
muziek te vergasten. Zij zongen
eenige Javaansche volksliedjes be
geleid door een quitaar. Die Ja
vaansche muziek is eigenaardig,
voor ons Hollanders zit er echter
weinig bekoring in. Zq zingen ook
steeds op 6 tonen en veelal met
falsetstem, terwijl wij op 7 tonen
zingen; daarbij de begeleiding van
een Hollandsch instrument, wat zij
niet gewend -zijn, waardoor soms
vtreemde klanken uit het instru
ment werden gehaald. Dit alles
\jas echter echt Javaansch. Het
was jammer dat het publiek door
algemeen gelach dé Javanen zoo
\jan hun stuk brachten, want u
moet weten dat ze verbazend ver-
légen zijn. Tusscheil het le en 2e
"fedrijf lieten zij nog een liedje
boren. Ze werden echter van
bhter het scherm toegesproken,
laarvan ze zoo schrokken, dat ze
hset tooneel verlieten en niet meer
dju-fden spelen.
Het tooneelstuk werd door
'Ijavenu op voortreffelijke wijze
gespeeld. Voor een beschrijving
hiervan verwijzen wij naar ons
blad van Dinsdag.
De Heer Leegwater dankte allen
vboi- hun medewerking, in bijzon
der deleden van Tavenu, de dames
die zich met de kaartverkoop had
den belast en de Mij. Nederland
die ons. in de gelegenheid stelde
vfcn Javaansche muziek, door Ja
vanen-ten gehoore gebracht, te ge
nieten. Aan den heer W. Dek
ker Jr., die de hoofduol vervulde
in het tooneelstuk, werd namens
hét Comité een krans overhandigd.
Hierna zong een dameskoor,
onder leiding van Mej. T. de Boer,
met pianobegeleiding van Mej. G.
Sjoegers, een tweetal liederen aan
Frans Naerebout gewijd, t.w. „Lied
vin den ouden Frans" en „Frans
Neerebout". Deze nummertjes wer
den aardig gezongen en vielen wel
ii^ den smaak. Aan Mej. de Boer
werden door een der dames bloe
ntien aangeboden.
Debatavond Biersteker—MIehels.
Door de besturen der Vrfjzmnig-
dömocratisGhe en Sociaaldemocra
tische, kiesvereenigingen was Dins
dagavond een debatvergadering
uitgeschreven, waarop de heeren
Biersteker en Michels het stand
punt hunner respectieve partijen
ten opzichte der gemeenteraadspo
litjiek zouden uiteenzetten.
De zeer druk bezoélite vergade
ring werd geopend door den heer
W. de Boer, Voorzitter der Vry-
zibnig-democratische KiCsvereeni-
gipg. Deze heette de aanwezigen
wèlkom en deed een beroep op dë
vqrgadering om beide sprekers in
vqlkomen kalmte aan te hooren.
Door elk zou in eerste instantie
drie kwartier worden gesproken.
Dén zou een pauze worden gehou
den van een kwartier, waarna elk
vdor repliek een kwartier kreeg.
Bij loting was de eerste spreek
beurt ten deel gevallen aan den
heer Michels.
De heer M i c h e 1 s het woord ver
krijgend, constateerde, dat bet een
gélukkige gedachte was geweest
om de verkiezingsactie voor den
gemeenteraad aldus te openen met
eeïie vergadering, die meer dan
andere dergelijke vruchtbaar zal
kunnen zijn. Immers, zy heeft dit
bóven andere voor, dat nu aan
iedere party dezelfde gelegenheid
wórdt gegeven om haar beginselen
uiteen te zetten, en meestal komt
op andere vergaderingen, hoe goed
bedoeld en hoe ruim de gelegen-
lïedd voor debat ook zy, daar niet
titeel van terecht.
Spr. zal de gemeentelijke poli
tiek meer in 't algemeen behande
len. Niet in alle bijzonderheden
niaituurlyk; dat is, in zóó kort tijds
bestek, niet wel doenlijk. Zeer in
~'gemeene trekken echter. Binnen
a wettelijke en maatschappelijke
grenzen onzer huidige samenle
ving is doorvoering, van gemeen
telijk socialisme niet wel mogelijk.
Wie zou verwachten, dat de so
ciaaldemocraten in een bepaalde
Kgemeente, waar zjj een meerder
heid vormen, een socialistische
menschap zouden vestigen,
ft het mis. De gemeentelijk soc.
politiek is een noodzakelijk onder
deel van de algemeene, maar zy
'aat niet op zichzelf.
De gronden voor de gemeente
lijke socialistische politiek berus
ten op de erkenning, dat er een
klasse van menschen is, die vol
komen afhankelijk is, die niets
befcit dan haar werkkracht, en
daardoor in afhankelijke positie
verkeert. Zy kan slechts haar
arbeid geven, en over den verkoop
daarvan voor loon heeft een an
dere klasse mede-zeggenschap, die
.doordat zij de beschikking heeft
iicmu.
de v|
opzie!
de v.
Daart
weerwil van haar geringheid in
aantal. In die kleine heerschende
klasse is een groot deel, die be
schikken kan over zijn evenredig
aandeel in de productie, zonder dat
haar werkkracht behoeft te
en. Dit deel strijkt dus, boven
voordeelen, die het heeft ten
"chte van kapitaalbezit, ook nog
voordeelen der productie op.
artegen, tegen deze toestanden
gaat de actie der arbeidersklasse,
die inziet, dat er op geen andere
wijze aan dien toestand een einde
is te maken dan door zelf de be
schikking te krijgen over de pro-
De bedoelde klasse van be-
iters moet dus op den duur wor-
uitgeschakeld, en de totale
'e komen ten bate van het
.een.
reeds bij voorbaat het ver
wijt te ontzenuwen, dat wen ons
wel maakt als zouden wy enkel en
alleen twee klassen in de maat
schappij zien: wy erkennen, dat er
tusschen de beide uitersten van
kapitaal en arbeid verschillende
andere klassen zich bewegen. Maai
de groote massa, ook van die tus-
schenklasse, is toch in afhankelijke
positie ten opzichte van de bezit
tende klasse. Onder die groote
middenmoot vindt men allerlei
verschijnselen, die hen zich om
hoog doen werken, en inderdaad
gelukt het soms aan enkelen. Maa;
bijna steeds geschiedt dit ten kosb
van de arbeidersklasse.
Maar of die zoogenaamde mid
denstand, die tenslotte, dat zullen
hier aanwezige winkeliers onmid
dellijk toegeven, even afhankelijk
is van het kapitalisme als de arbei
ders, bestaat, is de kwestie niet.
Maar wel is de kwestie of zy be
lang heeft by de instandhouding
dezer maatschappij, of zij in een
andere niet een beter levenslot
•ijgt. En nu zeggen wij: die mid-
mstand zal er nooit nadeel van
ibben. De strijd tusschen kapitaal
arbeid gaat voor een deel over
de hoofden der middenstanders
heen; dezen hebben zelf onvol
djoenden invloed óm iets aan de
toestanden te veranderen. Als <1
middenstand zich verzetten wilde
tegen dien strijd, zou hij er zelf
het nadeel van hebben. De mid-
dfenstand heeft derhalve belang bij
de verandering van maatschappij.
Van vrijzinnige zijde speciaal is
wel gezegd, dat.'in die socialisti
sche maatschappij de prikkel tot
ehergie, tot vooruitkomen wegge
nomen wordt. Zo'ó'ii stelling is
slecht te bewUzeh. Men wijst dan
op hen, die thans door eigen
kracht, eigen energie omhoog, kwa
men tot eigen voordeel. Laat men
echter eens één arbeider aanwij
zen, die van zijn arbeid rijk gewor
den is. Dat is onmogelijk. Eén
arbeider kan d'oor voortdurenden
strijd alleen zijn levenspeil wal
omhoog brengen; en dat voordeel,
dat behaald wordt, gaat langs an
deren weg al spoedig wefer te looi'.
De strijd voor dé arbeidersklasse
heeft alle, krachten noodig om die
klasse op peil te houden en één
enkel oogenbhk van-verslapping in
dien strijd maakt, dat zij dadelijk
weer inzinkt.
Daarom ook Vragen wy om
daats in de bésturende lichamen.
)e staat immers is een van de
sterkste bolwerken van het kapi
talisme. Door middel van de regee-
rihgeh is strijd noodig. Vandaar
dan ook, dat, hoewel soms uiter
lijk tusschen ons en andere par
tijen geen verschillen bestaan
sommige beg'mselpunten verschil-
len_ alleen in woordkeuze van die
vari andere programs het ge
meentelijk socialistisch program
tofch een gans'ch andere beteeke-
nis heeft dan de programs van
andere partijen. Omdat wij al onze
daden bezien in het licht der we
reldgeschiedenis.
Wij willen langs parlementairen
weg tot ons doel komen en eischen
een belasting naar draagkracht,
omdat daardoor eén deel der onbil
lijkheid wordt weggenomen. Deze
eifech vloeit logisch voort uit den
toestand, zooals wij dien zien. Van
eenig ontzien van de groote inko
mens kan dan ook geen sprake
zyn en daardoor staan wij in dezen
strijd fél tegenover de andere par
tijen.
Van de gemeentelijke bedrijven
noemen wij allereerst de gasfa
briek en waterleiding. Wij willen
die in handen van de gemeente,
niet allereerst om daarvan een
melkkoetje to maken, maar omdat
zij zyn de steunpunten der komen
de maatschappij. Vroeger werden
de gemeentebedrijven allereerst
gebruikt tot het spekken der ge
meentekas en werden de belastin
gen daardoor laag gehouden. Daar
mee werd een. onrecht gepleegd op
de lagere inkomens, omdat de hoo-
gere tarieven van deze bedrijven
allereerst op hen drukken. De ar
beidersklasse heeft belang by lage
tarieven, dan kan de belasting, die
de laatste jaren tóch al hoe langer
hoe meer progressief wordt ge
maakt en dus naar evenredigheid
de hoogere inkomens zwaarder be
last, gerust nog wat omhoogge-
voerd worden.
Onze woningpolitiek dient om
van de arbeidersklasse te maken
wat we in de toekomst noodig heb
ben: een goede, sterke klasse. Do
klasse, die thans wordt gedrukt,
moet, door ze in betere huizen te
brengén, door ze wat meer com
fort en levensvreugde te geven, toe
de erkenning komen, dat er nog
wat beters is.
Beter onderwijs. Niet allereerst
ijveren wij hiervoor omdat het een
individueel belang is. Maar beter
onderwijs moet de arbeidersklasse
sterker maken. Zij wordt door de
bezittende klasse tekort gedaan;
deze laatste heeft het beste onder
wijs, de vetste baantjes, de lekker
ste hapjes. Wij, die in cursussen
den arbeiders nog wat ontwikke
ling trachten bij te brengen, weten
hoe moeilijk het is als men op late-
ren leeftijd zijn schade moet inha
len. Wij zien in beter onderwijs
een machtsmiddel
tegen de bezittende klasse. Te
dezen opzichte willen wij gaarne
meestrijden met de anderen.
Rechtspositie en arbeidsvoor
waarden voor personeel in dienst
van de gemeente. Niet allereerst
omdat wij dat personeel zooveel
liever hebben dan arbeiders in par
ticuliere bedrijven, ijveren wij
daarvoor. Maar Ln de eerste plaats
heeft dit personeel niet die vrij
heid van actie, die bij particuliere
werkgevers bestaat. Wij zien in,
dat het gemeentepersoneel moet
worden opgevoed in de groote taak
der vestiging straks van de socia
listische gemeenschap. Door hen
thans op te voeden versterken wij
onzen strijd.
Verbetering van armenzorg is
geen eisch allereerst van philan-
tropie. Wy zyn volstrekt niet zoo
veel zachter van gemoed dan onze
tegenstanders. Neen, wij willen de
philantropie juist uitschakelen en
het onrecht goedmaken, door het
huidige maatschappelijke stelsel
gekweekt. Het stelsel zelf zal de
middelen moeten vinden.
Als wij in de gemeenteraden
opkomep voor de eischen der ar
beiders, is dat een stuk gemeente
lijk socialisme, dat op het oogen-
blik niet kan worden gevestigd.
Stap voor stap en stuk voor stuk
moet worden opgebouwd en ons
groote werk is in de organisaties.
Dit is het verschil tusschen ons
en de andere partijen. De heer
Biersteker roept my al toe: wij
willen dat alles ook. Maar er is
verschil. Als de heer Biersteker
zoo iets doet, staat er niets achter
hem: bij ons staat een goed geor
ganiseerde arbeidersklasse achter
ons, die haar eischen stelt en daar
voor opkomt. Er wordt ons ver
weten, dat onze eischen zooveel
verder gaan dan verwezenlijkt kan
worden. Maar wij stellen ze door
een noodstand, omdat wy weten
altijd te worden beknibbeld en
d'aarom overvragen wij s
Niet de zucht om nu eens uit te
blinken is het, die ons bezielt, en
als onze eischen verwezenlijkt
worden, geschiedt dat geenszins
omdat onzen tegenstanders onze
eischen sympathiek zyn. Liefst
zouden ze heelemaal niets geven,
maar het is vrees om kiezers to
verliezen.
De heer Oud heeft onlangs in
een rede Bebel geciteerd, die zou
hebben gezegd dat wy 'altijd op
zettelijk meer vragen. Ons werk in
de praktijk-echter bewijst wel, dat
we ook met kleine dingen tevreden
zijn. Maar als onze eischen te hoog
zijn, komt dat, omdat de praktijk
ons heeft geleerd,'dat er steeds op
beknibbeld wordt. En een onver
dacht vrijzinnige als prof. Ziegler
heeft erkend, dat de s.d. zich ten
réchte beroept op het geestelijk en
moreel auteürschap van allé' sociale
wetten.
Slechts één middel is er voor de
arbeidersklassé: versterkt in nog
groótere mate uw gelederen! Eerst
dan kunt gy van de bezittende
klasse verbeteringen afdwingen.
"De heer Biersteker krijgt
vervolgens het woord. Ook spr.
hééft' met gënoegen de gelegenheid
aangegrepen om eene zelfde zaak
eens van twee kanten te belichten.
Er is een Indisch Spreekwoord, dat
zégt: Hét is liéter blind te zjjn,
dan de zaak van één zijde te be
ziën.
De heer Michels heeft op een in
terruptie van spr. reeds opgemerkt,
dat het program der vrijzinnigen
bijna hetzelfde is als dat van de
sociaaldemocraten. Beider eischen
loopen parallel. Het verschil is, dat
het voor hen slechts enkel middel
is: om tot een doel te komen en
voor ons ook het doel tevens. De
sociaaldemocraten willen door mid
del van de doorvoering hunner
eischen tot de socialistische ge
meenschap kómen. Hun doel is de
arbeiders voor de nieuwe maat
schappij rijp te maken. Dit stand
punt is niet het onze. Als wy voor
al deze eiSchen opkomen, geschiedt
dat niet van het standpunt der
klassetegenstelling uit, maar wel
omdat wij ieder individu meer
levensrecht, meer kans op ontwik
keling willen geven, hem sterker
willen maken in den strijd om het
bestaan.
Uit onze maatschappij moet alles
worden weggenomen wat den strijd'
sóherp maakt. Wij staan niet op
het standpunt, dat kapitaal en ar
beid als twee vijandige machten
tegenover elkander staan, wij mee-
nen integendeel, dat zy zeer goed
kunnen samenwerken/Ons streven
is den strijd, die er bestaat weg te
nemen en daardoor den arbeider
meerdere recbtën te verschaffen,
aandeel' in zijn werk op fabriek en
werkplaats, beter loonen enz. In
overleg met den patroon moet een'
beter grondloon worden ontworpen.
Voor de sociaaldemocratie is de
strijd slechts een middel om te ko
men tot verwezenlijking van hun
doel: de socialistische maatschap
pij. Hoe die er zal uitzien, men
weet het niet. Op het jongste con
gres is een plan ontworpen voor
socialiseering der maatschappij.
Uit -de discussies bleek, dat men
het absoluut oneens was, men weet
niet wat men socialiseeren moet.
Nu zal een commissie een rapport
hierover uitbrengen. Het is gemak
kelijk te zeggen: de huidige maat
schappij deugt niet, in de socialis
tische is grooter rechtvaardigheid,
maar dan moet men ook zeggen
hoe die socialistische maatschappij
er uit zal zien.
Verschillende bedrijven, met
name die welke een monopolistisch
karakter dragen, moeten worden
gesocialiseerd, zeggen ook wij.
Hieronder beliooren in de eerste
plaats gasfabriek en waterleiding.
Dit staat ook in ons program. Heeft
men daarmee echter de socialis
tische maatschappij? Geenszins
althans zooals de sociaaldemocra
ten zich die denken, maar nog
nooit hebben wij hooren uiteenzet
ten hoe die dan zal moeten zijn.
Ons gemeenteprogram is zóó, dat
wij willen medewerken aan de ver
heffing van alle deelen van het
volk. Wij willen wegnemen alles
wat de vrije ontwikkeling kan
tegenhouden. Ons onderwijspro-
gram is precies hetzelfde als dat
van de sociaaldemocraten: gelijke
ontwikkeling voor ieder, onafhan
kelijk van de geldelijke draag
kracht der ouders.
De heer Michels heeft duidelijk
doen uitkomen, dut de «trild der
IngtxoncUn medadeoling.
Wij rijen alls aggtlijlo vrachten,
um hoiwaatsrialen.
ons nt| niet kent, «ene eeoc
proef met de
ËS8faipDRriftfMill[]
Vertegenwoordiger
'oiaaldemooraten de klassestryd
iji. Dien willen wy niet; wij willen
iet vijandelijk tegenover elkander
aan. Voor ieder arbeider we«-
sphen wij deelgenootschap in den
arbeid en medezeggenschap. Dus
gjeen belangenstrijd, maar parallei
l$opende belangen. Werkgevers ei:
"terknemers hebben beiden ten-
lotte gelijkelijk belang bij den
tbeid. Dan krijgen we een maat-
;bappij, waarin voor ieder gelijke
levensrechten volgens eigen aan
leg bestaat.
Vóórdat er nog sprake was van
iftvloed der sooiaaldemocratie had
den wij hier in deze gemeente
reeds een rechtspositie voor het
irsoneel, toen er in andere ge-
eeuten geen sprake nog van was.
ier is steeds een democratisch
bewind gevoerd, geen sociaaldemo
cratisch echter.
Het doel der sociaaldemocratie is
dfe 8ocialiseering. Wy weten niet
hóe de nieuwe maatschappij er uit
zkl zien. Maar zy kan niet anders
kómen dai» ten koste van bloed en
tianen. Het zou denzelfden weg
opgaan als thans in Rusland, in
Duitschland, in Oostenrijk ge
schiedt. Zal ik daar tafereelen van
ophangen? Ieder die kranten leest
leent ze. (Geroep: Bewijzen!) Be
wijzen vraagt men. Welnu, spr.
leest voor hetgeen door een socia
listisch afgevaardigde van de
Tweed© Russische doema over de
toestanden aldaar schreef. Er
heerscht, zoo zeide hij, een terro
risme als nooit tevoren.
Nu zulleu de sociaaldemocraten
zeggen: voor hetgeen daar ge-
séhiedt, zijn wy niet verantwoorde
lijk, socialisme is niet hetzelfde als
bólsjewisme. Maar het beginsel van
het bolsjewisme is hetzelfde. (Ge-
reep: Onwaar!) Dr. Haase, de be
kende Duitsche afgevaardigde,
heeft dat verklaard, alleen methode
en taktiek zijn anders, zeide hij.
Ook R. Kuiper geeft het in een
opstel in de Socialistische Gids toe.
Spr. citeert hieruit.
In beginsel zyn dus de toestan
den in Rusland en Duitschland het
gevolg van het optreden der so
ciaaldemocraten. Daarom is het
van beteekenis, dat wij niet op dat
standpunt staan. Wij willen wijzen
op de gevaren van de doorvoering
der sooiaaldemocratie. Geen oogen-
blik schroom ik waardeering uit te
spreken voor hetgeen de sociaalde
mocratie doet. In vele opzichten
kunnen vrijzinnigen en sociaalde
mocraten uitstekend samenwerken,
alb deze laatsten maar niet den
wég opgaan van de „nieuwe maat
schappij". Zal dan straks de toe
komst ona de verwezenlijking van
tal van sociale dingen brengen,
zal dat gaan langs den weg
evolutie. Daarom heeft spr.
bij de algemeene beschouwin-
van.de'begrooting gezegd, dat
iét gevaar lag in de versterking
d^r soclealdemocratie, omdat het
gévaar bestaat in de totstandko
ming der nisttwe maatschappltf^'w
Als ws voor beelden uit Rus
land, DsMaehland en Oostenrijk
nagaan, hebben wij het recht te
zeggen dat het revolutionair ka
rakter der sociaaldemocratie zal
voeren tot dezelfde toestanden van
daarginds. Daarom is voor de vrij
zinnig-democraten het optreden der
sociaaldemocraten ln November
eene openbaring geweest, ook voor
vele buitenstaanders, omdat men
heeft kunnen zien, dat het revolu-
tiegevaar .groot was.
Wat brengt ons die revolutie?
Dat ©e» minderheid heerscht over
een meerderheid, lijnrecht in strijd
met allo begrippen van democratie.
Dit moge socialistisch zijn, de
mocratisch is het niet. Dien eere
naam verbeurt men. Nu is op het
congres te Arnhem een motie aan
genomen, een eenheidsmotie. Het
is een water- en melkmotie, waar
je alles uit halen kunt. (Gegons in
de zaal). Ja, men gonst er nu wel
tegenin, maar laat ik nu ook mijne
meening eens mogen zeggen. Goe
de dokters maken stinkende won
den, laat mij nu ook eens mogen
zeggen wat door mij voor waarheid
wordt gehouden.
Spr. citeert mr. Bonger, die op
het Arnhemsche congres betoogde,
dat revolutie, zooals Troelstra die
wilde,' in strijd is met elke gezonde
democratie. Dat standpunt is ook
het onze: verbetering der maar-
schappelijke toestanden zal alleen
kunnen gebeuren langs den weg
der evolutie, niet met revolutie.
Wij stellen ons op het standpunt,
dat het onmogelijk is tegen den
berg op te glijden, maar om zoo
gemakkelijk er af te glijden. Dan
krijgt men bovendien een schier
niet te stuiten vaart. En het gevaar
hier is, dat de sociaaldemocraten,
door de bolsjewiki meegesleept,
hun vaart niet meer kunnen tegen
houden en meegesleurd worden in
den afgrond.
Voor een groot deel willen wy
hetzelfde wat de sociaaldemocraten
willen. Het verschil is, dat wy reke
ning houden met de eigenaardig
heden van de plaatselijke omstan
digheden. Het is gemakkelijk ge
noeg in een program iets neer te
sehryvf*, mgfr «iet voor elk» ge-
