MORGEN In TIVOLI „DE JAARGETIJDEN"!
in het belang doet van de misdeel-
den, dat het bewind waarlik de
mocratisch is geweest. Niet sociaal
democratisch natuurlijk; en zoo
lang wij de macht hebben, zullen
wij ervoor zorgen, dat dit niet ge
schiedt.
Door de sociaaldemocraten werd
eene regeling betreffende mini
mumloon en maximum arbeidsduur
naar voren geschoven. Deze was
echter het werk van het toenma
lig raadslid Hartendorf.
Het betoog der sociaaldemocra
ten, dat zij het zijn, die zorgen
voor democratische hervormingen,
is onwaar. Bij al deze dingen ont
brak de soc.-dem. zweep. Uit den
laatsten tyd valt te vermelden, dat
het onze gemeente was, die het
allereerst den achturigen arbeids
dag invoerde. Toen van de be
stuurstafel dit voorstel aan den
Raad werd medegedeeld, kwam
achteraan eenmotie van de s.d.
tot invoering van den 8-urigen
werkdag!
Een belangrijk punt ook is het
premievrij pensioen. Al deze door
spr. gememoreerde zaken zijn van
groot belang, en daarom vraagt
spr. lien, die in gemeentedienst
zyn of z\j wel verstandig doen zich
bij den klassenstrijd aan te slui
ten. Gelet op hetgeen het vryzin
nig gemeentebestuur deed, is het
in hun, eigen belang dat bestuur
te handhaven.
Spr. behandelt thans de leiding
door het Dag. Bestuur en den
Raad gegeven in de achter ons lig
gende tijden (eigenljjk zitten wij
nog midden in de ellende). Wy
wisten dikwijls niet hoe wij van
den eenen dag in den anderen
moesten komen en wij zijn. er
trotsch op te kunnen zeggen, dat
het de vrijzinnige raadsmeerder-
heid was, die zorgde, dat er met
de gemeentefinantiën niet roeke
loos werd omgesprongen.
Voorbeelden hiervan zijn aller
eerst de Centrale Keuken. Hadden
we de taktiek gevolgd van de soc.-
dem., en de rechtschen, dan hadden
we daaraan minstens anderhalve
ton besteed, die verloren waren ge
weest. Thans kost zij ons slechts
40.000. Ten aanzien der gasfa
briek geldt dit ook. Vaak is ge
zegd „die beroerde gasprijsrege-
ling is de schuld van Biersteker".
Als we de regeling der soc.-dem.
hadden gevolgd, hadden we echter
nog veel erger in de put gezeten.
Zij wilden alles op een crisisfonds
brengen, terwijl wij van meening
waren, dat de gemeentehuishou
ding zooveel mogelijk zichzelf
moest zien te redden.
De gasprijsregeling. Vaak ge
smaald, blijft spr. niettemin hand
haven, dat de regeling, zooals die
was ontworpen door spr. en den
heer van der Ploeg ten grondslag
had een democratisch inzicht, om
dat wie het minst betalen kon, ook
het minste behoefde te betalen.
Iemand, die een helder inzicht
heeft in het beheer, zal ons nu
nog daukbaar zyn, anders zou de
gasfabriek een belangrijk tekort
opleveren. De exploitatie der ge
meentebedrijven eischt een goed
afzonderlijk beheer. Maar onwaar
is, dat alle producten tegen kost
prijs zouden moeten worden gele
verd. Een matige winst is .zeer
noodzakelijk.
Wü hebben als raadsmeerder-
heid de verantwoordelijkheid aan
vaard. Bij een vorige algemeene
beschouwing heeft spr. op een in
terruptie schertsenderwijs gezegd:
„Och wij kunnen het immers doen,
daar wjj de macht hebben". Maar
niet alleen, dat wij die hebben, wij
voelen ook de verantwoordelijk
heid. Anderen waren er, die haar
niet wilden dragen; zij kunnen nu
gemakkelijk kritiek uitoefenen.
In het algemeen gesproken,
schaamt spr. zich niet voor zijn be
heer. Integendeel, wij mogen er
prat op gaan, dat door ons gezorgd
is voor een zóódanig beheer, dat
wij daarop niet met berouw behoe
ven terug te zien. Daarom ook
durft spr. met vrijmoedigheid u
aanbevelen te zorgen, dat een ster
ke vrijzinnige fractie in den Raad
komt. Zorg, dat straks een krach
tige kern van vrijzinnigen in den
gemeenteraad komt, opdat onze
samenwerking kan leiden tot
kracht en eenheid, niet in het be
lang van eene enkele klasse, maar
in dat van het algemeen. Aan ieder
gelijke rechten en gelijke kans op
ontwikkeling!
Derde spreker was de heer Oud.
Met een enkel woord zal deze de
groote beteekenis van de hui
dige gemeenteraadsverkiezingen
van het Vrijzinnig standpunt uit
eenzetten. Wij strijden voor do
doorvoering der vr.-dem. beginse
len in het staatsbestuur. Dan zul
len ze ook doorwerken in gewest
en gemeente.
Wat is eigenlijk democratie?
Men schermt zoo vaak met dat
woord, dat het noodig is eens nader
te omschrijven wat democratie
eigenlijk is. Temeer, omdat er
thans een element gekomen is, dal
voor de democratie zoo gevaarlijk
is, n.1. de revolutie. Een vorige
maal heeft spr. uitvoerig over die
revolutie gesproken, thans is het
noodzakelijk het licht te doen val
len op het verschil tusschen demo
cratie en revolutie.
Democratie is in goed Hol-
landsch niets anders dan het zelf
beschikkingsrecht der volkeren.
Vooral in de laatste maanden is dit
op den voorgrond gebracht en het
was een van de groote punten van
Wilson's program.
De Nederlandsche wetgeving is
zoodanig ingericht, dat dit zelfbe
schikkingsrecht in de gemeente
volledig tot zijn recht kan komen.
Toch zijn de gemeenteraden niet
uitsluitend zoo ingericht geweest-
Vóór 1848 was er geen sprake van.
Uitvoerig zet spr. uiteen hoe de
gemeenteraden destijds waren sa
mengesteld. Door een kiescollege
gekozen voor het heele leven, was
er alleen kans op eenige verande
ring in de samenstelling Wjj dood
of vertrek of bedanken. Van open
baarheid was geen sprake. Thor-
becke was de man, die dit stelsel
heeft bestreden. Aan hem danken
wij de opkomst der liberale partij.
Maar wat aan Thorbeclte in 3844
niet gelukte, dat ontstond door de
revolutie van 1848: er kwam een
rondwetsherziening en daarmede
de noodige veranderingen. Het ge
beurde in 1848 heeft ons geleerd,
dat het zeer goed mogelijk is, dat
rondom ons revolutie is en wij
nochtans gespaard -blijven, indien
maar de regecringen blijken geven
de teekenen des tyds tc verstaan.
In 1848 kwam men op tegen het
stelsel van onmondigheid dei-
volkeren. Hoewel de toenmalige
regeering door haar grondwets
herziening de grondslagen legde
voor een nieuw bestuur, was men
nog een eind af van het zelfbe
schikkingsrecht- Van 3848 af tot
heden is een voortdurende strijd
gevoerd om uitbreiding van kies
recht, totdat het tenslotte is ge
komen; eerst voor mannen, thans
voor de vrouwen ook. Mevrouw
Onnekes heeft reeds hulde ge
bracht aan Marchaut voor zijn
initiatief. Marcliant is ook de ina:i
geweest, die het vr. kiesrecht
heeft verdedigd tegenover aan
vallen van Staalman. Staalman, ile
man van het beginsel, die ieder
verwijfd noemde, dié voor vrou
wenkiesrecht stemde, heeft zich
tot het uiterste verzet. Hij noemt
zich democraat, maar toont niet het
minste idee te hebben van wat de
mocratie is, n.1. zelfbeschikkings
recht. der volkeren. De opvatting,
dat de vrouw gehoorzaamheid aan
den man verschuldigd is, is abso
luut uit den tijd. Hoe zou het er
uitzien met een huwelijk, waarbij
de man zich, om zich te doen ge
hoorzamen, moest beroepen op ar
tikel zooveel van het burgerlijk
wetboek! De vrouw moet als vol
waardige staatsburgeres erkend
worden.
Te betreuren is het, dat het wets
ontwerp niet vroeg genoeg meer is
aangenomen om der vrouw nog bij
deze gemeenteraadsverkiezingen
het kiesrecht te geven. Het kan nu
echter niet, en de mannelijke kie
zers dienen van hun recht gebruik
te maken door tevens vrouwen af
te vaardigen. Kennende de denk
beelden van mevr. Onnekes en we
tend, dat veel over onderwijszaken
in den Raad gesproken wordt, zal
mevr. O. in den Raad uitmuntend
op haar plaats zyn.
Wij moeten vasthouden aan het
beginsel van het zelfbeschikkings
recht der burgerij. Niet toegeven
dus aan hen, die zeggen dat dit
geldt voor normale tijden, en die
in abnormale als thans dit recht
buiten werking willen stellen. Het
gaat nu te langzaam, zeggen zé;
er is eene revolutie noodig. Maar
men ziet daarby voorbij, dat ais
een land zich ontwikkelen zal, het
noodig is, dat de meerderheid
overtuigd is, dat de democratie
redding zal kunnen brengen. Zy
moet gegroeid zijn in hoofden en
harten der menschen.
De soc.-dem. zeggen: aldus heeft
spr. het eens hooren verdedigen,
dat de soc.-dem. degenen zijn, die
los zyn van de ban van het kapi
talisme en de verhoudingen in de
maatschappij zien zooals zjj wer
kelijk zijn. Als de ban van het ka
pitalisme, waaronder de rnensch-
heid zucht, niet bestond, aldus be
weren zy, zouden 99 van de
menschen sociaaldemocraat zyn.
Daarom heeft de sociaaldemocratic
als revolutionaire partij het recht
tegen den wil der meerderheid iu
te gaan.
Het is echter duidelijk, dat ieder
een een dergelijke redeneering kan
toepassen. Wijnkoop zal iets der
gelijks óók zeggen. Wanneer wy
de menschen eenvoudig dwingen
een paar jaar onder onze commu
nistische maatschappij te leven,
zullen zij die zoo prachtig vinden,
dat zij er vanzelf in willen blijven.
Datzelfde hebben de katholieken
óók gezegd toen zij de ketters ver
brandden. Tot zulke redeneeringen
komt men, als men den bodem van
het recht loslaat, het recht n.1., dat
een gemeenschap bestuurd wordt
door de meerderheid, 't Wordt
tenslotte een vraag van macht, n.1.
wie de meeste bajonetten en de
meeste geweren heeft. De burger
oorlog wordt ontketend. Dat is het
gevaar der revolutionaire propa
ganda.
Dat gevaar is niet te licht te
tellen. Uit de debatten op het jong
ste s.d. congres is wel gebleken,
dat ten opzichte van revolutie geen
eenheid bestaat. Er zyn ook so
ciaaldemocraten, die geen revolutie
willen. Dan is het gevaarlijk voor
hen en onverantwoordelijk om lid
te blijven van hun partij.
Wy moeten met de s.d.a.p. voor
zichtig zijn. Op gemeentelijk ter
rein vooral zijn veel zaken, die niet
beheerscht worden door de vraag
zijt ge rechts of links, maar door
praktische vragen waarbij niet het
idee mag voorzitten, dat er een
fractie in den Raad is, die steeds
meer biedt dan een andere. Dit is
trouwens altijd het systeem der
sociaaldemocraten geweest; reeds
Bebel heeft gezegd, dat de eischen
der party steeds verder moesten
gaan dan van andere partijen, dit
was een eisch van taktiek. Zoolang
men minderheid was kon dat ook
dan is het gemakkelijk genoeg kri
tiek te oefenen. Ook Duys heeft
het onomwonden erkend in Zwolle.
Men moet er echter zelf maar
eens voorzitten, dan ziet men wel
in, dat men van de verantwoorde
lijkheid niet afkan. Amsterdam
geeft te dezen opzichte het voor
beeld. De wethouder Wibaut be
streed aldaar een voorstel der' s.d.
fractie inzake vacantiekolonies op
grond van de kosten. Wijnkoop
heeft van die omstandigheid ge
profiteerd en tapte uit hetzelfde
vaatje, waaruit de s.d.a.p. vroeger
ten opzichte der burgerlijke par
tijen tapte. De soc.-dem. is daar
door in zeer moeilijke positie ge
komen; Wijnkoop kreeg de kie
zers. Er moest iets gebeuren en
toen. werd de revolutie naar voren
gehaald. Daarmee is de tweeslach
tigheid gekomen; de partij weet
thans niei waar zij heen wil. Dit
werd vroeger altijd aan ons ver
weten, maar dan ging het over
kleinigheden, terwijl liet juist de
.p. was, die in groote zaken
ijeen leiding gaf. Zoo bij de porte-
euillekwestie, de mobilisatiecredie-
ten, thans de revolutie. Ze zitten er
mee iu en begrijpelijk is het, d3t
ze hedenavond niet wilden komeu
debatteeren. In een advertentie in
de Held. (Jrt. had spr. dit 'gelezen.
Spr. had geen oogenblik op debat
gerekend. Ze hebben op het oogen
blik niet de minste lust met ons
te debatteeren, onze democratie is
veel zuiverder dan de hunne. In
Alkmaar verging .het spr. even
zoo. Aldaar was een debatavond
uitgeschreven, spr. had zich be
schikbaar gesteld, maar bet bleek,
dat van dc zijde der s.d.a.p. nie
mand genegen was te spreken. D:
aanhang der s.d.a.p. moet van onze
vergaderingen worden afgehoudeu,
dat is op het oogenblik linn
taktiek.
Het N. V. V. heette jarenlang
neutraal, doch was in werkelijkheid
soc.-dem. (thans wordt dit onom
wonden erkend). Nu is hier een
Neutraal Verbond opgericht, en
op eene vergadering, de vorige
week alhier gehouden, werd van
de zyde van het N. V. V. gepost.
Het was den menschen van het
N. V. V. verboden hen te hooren
Dat komt omdat men buitenge
woon onlekker is op het punt van
revolutie. Als de revolutie door
gaat, wordt aan de democratie den
nek omgedraaid, er komt in plaats
van gemeenteraden arbeidersra
den, de burgemeester blijft iu
naam in functie, maar wordt on
dergeschikt aan de raden, enz.
Een en auder levert voor de demo
cratie, die wy bezig zijn te ver
overen een groot gevaar op. De
soc.-dem. heeft samenwerking on-
iftogelijk gemaakt en onbereken
bare schade aan de democratie
toegebracht. Duizenden zijn over-
geloopen bij de laatste verkiezin
gen naar het meest conservatieve
blok van rechts, de chr. liistori-
schen, waardoor dit in Eerste
Kamer en i'rov. Staten in stand
werd gehouden.
Voor ons is - in een en ander
reden tot dubbele krachtsinspan-
j ning. Het gaat .goed voor onze
partij. Jarenlang waren wy, ge
dwongen door het oude kiesstelsel,
aan de liberalen vastgekoppeld,
Thans hebben wy de vrijheid her
kregen. Niet dadelijk kan dit door
werken, maar meer en meer zal
men zien hoe de zuivere beginse
len zullen zegevieren. De vooruit
gang in sfemmenaantal bij de laat
ste verkiezingen was zóódanig, dat
wij voor de Kamer recht zouden
hebben op 7 zetels, 2 meer dar.
thans. Zoo worden wy gesteund.
Het vryzinnig beginsel geeft een
richtsnoer aan voor deze tijden,
Wy staan nog juist zoo voor u als
altijd en behoeven hieromtrent
geen verklaringen af te leggen.
En ook de gemeente heeft bij den
weder-opbouw van de maatschappij
een schoone .taak te verrichten.
Aan u dus om voor versterking te
zorgen van onze organisatie.
De Voorzitter, de heer W. de
Boer, deelt mede, dat 20 Mei eeu
debatavond zal worden gehouden
tusschen de vryzinnig-democrati-
sche en de antirevolutionaire kies-
vereeniging. Voor de v. d. zal
spreken de heer Biersteker, voor
de a. r. de heer Adriaanse. Spr
doet een beroep op de aanwezigen
om in grooten getale te komen,
opdat het niet ga als by de jongste
debatvergadering, dat n.1. èen
groot deel van onze menschen weg
bleef en daardoor aan de tegen
partij het spreken moeilijk ge
maakt werd.
Thans is het woord aan den heer
van L o o. Deze laatste spreker is,
naar hij mededeelt, nimmer in do
politiek op den voorgrond getre
den. Wel echter heeft hij zich
ervoor geïnteresseerd en steeds
het politieke leven bijgehouden.
Als jongmensch was spr. socialist
Hevig gevoelden wij het, onrecht,
dat er geleden werd en de verga
deringen waren altijd trouw be
zocht. Maar op den duur kon het
socialisme spr. geen bevrediging
geven, en allengs geraakte hi;
meer in de vakbeweging. Dat men
thans zooveel over de socialisten
hoort, komt omdat zy de grootste
humbugverkoopers zyn. Na de
groote spoorwegstaking van 1903
werden de arbeiders meegesleept
door Domela Nieuwenliuis. Ze be
grepen het verloren te hebben en
stichtten de neutrale vakvereeni-
ging. Weldra bleek, dat die ver
eeniging niet neutraal was, inte
gendeel, de soc.-dem. omhoog
moest werken, want met de leuzen
der soc.-dem. liepen de arbeiders
naar de stembus. De partij groei
de, en langzamerhand ontstond dc
verwording, en het beginsel ge
raakte op den achtergrond. -Steeds
werd tegen de oorlogs- en marine
budgetten gestemd, en toen de
oorlog uitbrak trots de op het Brus-
selsche congres uitgeroepen alge
meene werkstaking, waren het de
soc.-dem. die mee ten strijde trok
ken en mee hun broeders ver
moordden. En de arbeiders, die dat
vier jaar lang hebben verduurd,
loopen nog voor de soc.-dem. naar
de stembus. Voor de mobilisatie-
credieten werd wel gestemd. Die
waren veel duurder en veel ern
stiger. Het ware eerlijker geweest
indien ze hadden erkend, dat hun
beginselen niet deugden. Nu de
oorlog voorbij is, spelen ze weer
liet oude spelletje: ze klappen en
trappen mee met de soc.-dem. Is
het niet treurig? Jammer, dat dc
heer Biersteker hen dat niet eens
voor de voeten heeft geworpen.
De heer Michels sprak van een
soldaat, die bedanken moest voor
de v. d. omdat bij lid was van den
modernen vakbond. Het is spr. ge
weest, die dien man op zijn plicht,
heeft gewezen; het past niet voor
een lid van den Bond, die als bij
wagen dienst doet der s.d.a.p., lid
te zijn van een andere kiesver-
eeniging. Immers, zyn geld wordt
gebruikt tot steun van een politie-
ren strijd, die de zijne niet is.
Spr. wil de politiek gescheiden
houden van de vakvereeniging en
protesteert er tegen, dat interne
kwesties in de krant, dus in 't
openbaar, behandeld worden. Zulke
dingen hooren niet in het open
baar te worden besproken.
Na een korte pauze meldde zich
voor debat aan de heer Byboer.
Deze vroeg aan mevr. Onnekes in
lichtingen inzake het vrijz. stand
punt van het onderwijs, besprak
den schoolbouw te Koegras, die
door de vrijzinnigen sleepend was
jchouden, bepleitte de oprichting
van een ulo-school ook voor den
ouden Helder, de oprichting van
een centrale keuken, op beter;
leest geschoeid dan de vorige en
de salarisregeling van de onder
wijzers, die niet erg schitterend
was.
Mevr. Onnekes antwoordde, dat
ook de v. d. een voortgezet onder
wijs bepleiten, terwijl de heer
Biersteker de geschiedenis van
den schoolbouw naging. Juist door
de vrijzinnigen is steeds aange
drongen, maar de zaak is door het
Dag. Bestuur wel wat verkeerd be
handeld. De school komt er echter
zonder twijfel. Ook ten opzichte
van de andere onderwerpen zette
spr. nader het standpunt uiteen ert
besprak aan het slot nog de
kwestie van de economische onfc
wikkeling der gemeente. Als die in
andere banen zal moeten worden
geleid, hebben wij mannen noodig
met ruimen blik.
Na nogmaals de aanwezigen te
hebben opgewekt te komen en ge
wezen te hebben op den stemplicht,
sloot de Voorzitter te ruim elf uur
de vergadering.
Aanbesteding.
Op 13 Mei werd door den heer
J. J. Schocffelenberger onder-
handseh aanbesteed: het verbou
wen van perceel Spoorstraat 81 tot
woon- en winkelhuis. Ingeschreven
werd door de heeren: Th. v. d,
Sterr voor 6987; H. Riemers voor
6948; A. Lastdrager voor
W. Braggaar voor 6837; J. L. van
Os voor 5410.
Begrooting 5375.
Caattri
Wij herinneren er aan dat de
Stafmuziek der Marine, hedenavond
een concert geeft in het Plantsoen,
GEMEENTERAAD.
Hoofd school 7b.
Voov de benoeming van een
hoofd der O. L. School No. 7b heb
ben B. en W. de volgende voor
dracht opgemaakt:
1. J. Jager, hoofd der school te.
Midsland op Terschelling,
2. J. Gerus, hoofd der school te
Beets en
3. J. Groothoff, hoofd der school
te Ammerstol.
Subsidies.
B. en W. stellen den Raad voor
aan de voor korten tyd uit de inge
zetenen gevormde Commissie tot
voorlichting bij beroepskeuze voor
1919 een subsidie van 500 te ver-
leenen.
Het Centraal Genootschap voor
Kinderherstellings- en Vacautie-
•kolonies heeft een tegemoetkoming
in de kosten gevraagd van 0.50
per kind, in plaats van 0.25.
B. en W. stellen voor deze sub
sidie te blijven bepalen op 0.21
per kind.
del Ijk zijn gebleken dat op een
tamelijk verren afstand de steenen
in de lucht werden geslingerd.
Te W atergraafs nve e r
wordt dagelijks het feestgebouw
Oost-Indië aan de achterzijde be-
hageld met aardappelen. Ette
lijke miten werden reeds inge
gooid.
BINNENLAND.
Nederland en België.
Uit Parijs wordt d.d. 14 Mei ge
meld: De Raad van Vijf beraad
slaagde heden over de herziening
der verdragen van 1839 en me
het voorbereiden van het verhoor
der Belgische en Nederlandsche
afgevaardigden.
De eerste bijeenkomst zal op
dezer worden gehouden. Neder
land zal worden uitgenoodigd een
afgevaardigde te zenden.
De.zwarte lijst.
De Engelschee Zwarte Lijst blijft
gehandhaafd voor de schepen.
Dc broodkaart
De directeur van liet Rijksbureau
voor de Distributie van Graan eu
Meel maakt bekend, dat de brood
kaart van het 96ste tijdvak loopt
van .16 tot en met 24 dezer.
Knikker- en steenenwerpers
te den Haag.
De knikkers- en steenenwerpers,
die eenigeu tijd geleden eenige
buurten te Amsterdam onveilig
hebben gemaakt, schijnen thans
ook in Den Haag navolgers te heb
ben gevonden. Althans in den
nacht van Maandag op Dinsdag
werden eenige bewoners uit het
Bezuidenhoutkwartier, speciaal in
de Joan Maetsuyckcrstraat, opge
schrikt, doordat eenige steenen,
waaronder van een vuist groot, met
hevige kracht door hun ruiten
werden geslingerd, terwijl ook op
de dakpannen en muren deze pro
jectielen neerdaalden.
Daar men vermoedde, dat in den
afgeloopen nacht hot bombarde
ment zou worden herhaald, had dc
politie posten uitgezet op de achter
de huizen gelegen weilanden. In
den nanacht begon de steenen-
regen opnieuw, waarbij kon wor
den geconstateerd, dat de steenen
van een verren afstand in een boog
neerdaalden. Ook nu werden weder
eenige ruiten verbrijzeld. De po
litie stelde een uitgebreid onder
zoek in, wederom evenwel zonder
eenig resultaat. Alleen moet dui-
Aaftbestediag.
Door de provincie Noord Holland
werd aanbesteed het maken van
werken tot verdediging van de Noord
zeekust. De raming was f 72120. -
Laagste inschrijver de heer J. de
Vries, alhier, voor f72440.—.
Weder twee Nederiaidsche vliegers
verongelukt.
Het Handelsblad meldt, gisteren
middag te half twee een der beide
vliegtuigln, welke van Soesterberg
naar Kopenhagen zijn vertrokken,
aldaar is aangekomen.
Het andere, waarin de Nederland
sche luitenants Duinker en Perk, zijn
in de buurt van Oldenburg omlaag
evallen. Beide vliegers zijn gedood.
BUITENLAND.
DE VREDESCONFERENTIE.
Vredesvoorwaarden voor Turkije.
Versailles. Het ontwerp voor de
Turksche vredesvoorwaarden is
gereed. Constantinopel zal eeu
vrije stad worden onder recht
spraak van den Volkerenbond.
Brockdorff Rantzau zendt drie
nieuwe nota's aan Clemenceau.
Versailles, 13 Mei. Graaf von
Brockdorff-Rantzau heeft- vandaag
drie nieuwe nota's aan Clemen
ceau gericht.
De eerste is een verklaring van
de oeconomische commissie, welke
in opdracht heeft over den invloed
van de ontworpen vredesvoorwaar
den op den toestand van het Duit-
sche volk verslag uit te brengen.
Duitschland is in deii loop der
beide laatste geslachten van land
bouw- industriestaat geworden. Als
landbouwstaat kon Duitschland 49
milLioen menschen voeden; als in
dustriestaat was het in staat, dc
voeding van 67 inillioen menschen
te waarborgen. De invoer van le
vensmiddelen bedroeg in het jaar
1913 ruim 12 millioen ton. Vóór
den oorlog leefden in Duitschland
van de buitenlandsche handel en
scheepvaart al dan niet recht
streeks door verwerking van bui
tenlandsche grondstoffen zoo wat
.15 millioen menschen.
Er wordt vervolgens op gewezen,
dat, indien het Vredesverdrag on
veranderd blyft, Duitschland ver
schillende der rijkste gebieden, zoo
wel op industrie- als op landbouw
gebied, zal moeten missen, en. zijn
eigen productie zal moeten afge
ven. Het verlies van de handels
vloot en de koloniën zal een eco
nomische verlamming ten gevolge
hebben en Duitschland niet meer
in staat doen zyn voldoende grond
stoffen uit het buitenland te be
trekken. De Duitsche industrie zou
dientengevolge grootendeéls te niet
gaan.
Tegelijkertijd zou de behoefte
aan invoer van levensmiddelen
zeer toenemen, terwijl de mogelijk
heid om deze behoefte te bevredi
gen, aanmerkelijk zou moeten slin
ken. Duitschland zou daarom bin
nen korten tijd niet meer in staat
zijn den velen mïllioenen men
schen, die mét scheepvaart en han
del hun brood verdienen, arbeid eu
brood te verschaffen.
Verder wordt o.a. gezegd:
Worden de vredesvoorwaarden
een feit, dan beteekent dat eenvou
dig, dat-vele millioenen menschen
in Duitschland te gronde moeten
gaan. Dit proces zou' zich snel af
spelen, daar door de blokkade tij
dens den oorlog en de verscher
ping ervan tijdens den wapenstil
stand de volksgezondheid is ge
knakt. Wij weten niet en betwijfe
len het, of de gedelegeerden der
geassocieerde mogendheden zich
volkomen rekenschap geven van
de gevolgen welke onvermijdelijk
intreden, wanneer Duitschland, tot
kort geleden nog een dicht bevolk
te, met de heele wereld op oecono-
misch gebied in verbinding staan
de nyverheidsstaat die het van een
geweldigen grondstof- en levens-
middelinvoer moest hebben, plotse
ling wordt teruggestooten tot een
ontwikkelingspeil in overeenstem
ming met zijn oeconomischen bouw
en bevolkingscijfer van een -halve
eeuw geleden.
Wie dit vredesverdrag ondertee
kent, spreekt daarmede het dood
vonnis uit over vele millioenen
Duitsche mannen, vrouwen en kin
deren.
De twee nota betreft art. 231 van
het vredesverdrag betreffende d e
scliuld voor den oorlog eu
de daaruit, volgens de geallieerden,
voortvloeiende aansprakelijkheid
voor schadevergoeding.
Deze verplichting wordt door de
Duitsche delegatie ontkend, waar
bij zij zich beroepen op de her
haaldelijk door de geassocieerden
afgelegde verklaring, dat het Duit
sche volk niet voor de fouten van
de regeering mocht worden ver
antwoordelijk gesteld.
Verder wordt te kennen gege
ven, dat men de opvatting der geal
lieerden, wie als aanstichter van
den oolog wordt beschouwd, niet
deelt, en dat voor deze opvatting
geen bewijzen worden bijgebracht.
De derde nota behandelt de
vraagstukken van het te onnexee-
ren of te bezetten gebied.
De Duitsche delegatie ontkent
niet, dat men voor een reeks bepa
lingen over territoriale wijzigingen
in het vredesverdrag, het beginsel
van nationale zelfbeschikking kan
aanvoeren, terwijl zekere, tot dus-'
ver door Duitschland beheerschte
bevolkingsgroepen, bijv. de Pool-
sclie, zich als niet-Duitsch beschou
wen. Ook in de kwestie van Slees-
wijk zijn er nationale dryfveeren,
ofschoon de Duitsche delegatie niet
inziet, met welk recht de geasso
cieerde regeeringen de tusschen
Duitschland en Denemarken te
regelen grenskwestie tot onder
werp der vredesonderhandelingen
maken.
De delegatie protesteert evenwel
dat Duitsche gebieden, met een
Duitsche bevolking, versjacherd
worden alsof ze gewoonweg din
gen of figuren van het schaakspel
zyn.
Dit geldt vooral van het Saar-
belcken. Dat hier een zuiver Duit
sche bevolking woont, betwist nie
mand. Niettemin bepaalt het vre
desverdrag dat het bewind daar
over aan Frankrijk moet worden
overgedragen. Dat de bevolking
zich tegen de losscheuring van het
oude vaderland met de meeste
klem kant, zal der bezettingsover
heid niet onbekend zijn. Tever-
zou men daartegen inbren
gen dat de bezetting slechts voor
15 jaar is ontworpen en dat na het
verstrijken van dezen termyn een
volksstemming zal uitmaken, tot
welk land het voortaan zal behoo
ren. Immers, de terugkeer van het
Saargebied tot Duitschland is daar
van afhankelijk gemaakt, of de
Duitsche regeering dan binnen
korten tijd alle mijnen van het ge
bied van de Fransche regeering
tegen geld kan koopen. Zoo geen
betaling kan geschieden, zal het
land voor goed aan Frankrijk toe
vallen, zelfs als de bevolking zich
een stemming voor Duitschland
uitgesproken heeft. Met het oog op
de financieele en oeconomische
voorwaarden van het verdrag mag
men het als uitgesloten beschou
wen, dat Duitschland in 15 jaar
over de noodige hoeveelheid goud
zal kunnen beschikken.
Er wordt verder op gewezen, dat'
de economische schade, aan Frank
rijk toegebracht niet alleen met
geld kan worden goed gemaakt en
dat de eisch tot vergoeding in na-'
tura als gegrond moet worden er
kend. Doch dit laatste kan, naar
het oordeel der delegatie, óp an
dere wijze plaats hebben, dan dooi
een bewind van buitenlanders, als
in het Saargebied zal geschieden,
en wel door een overeenkomst in
zake kolenlevering, waarbij aan
Frankrijk alle recht zop weder
varen.
Wat België aangaat, Duitsch
land is bereid, de velerlei schadë
van België geheel en al te her
stellen.
Het ziet dus de reden niet in,
waarom het zou worden gedwon
gen Pruisisch Moresnet, alsmede
de districten Eupen en Malmedy af
te staan. Er is geen enkel be'wys
aan te voeren dat deze districten
door een ongetwijfeld niet-Duit-
sche bevolking worden bewoond.
De Duitsche afvaardiging be
houdt zich voor in een afzonder
lijke nota op de bepalingen over
de territoriale wijzigingen in hot'
oosten van het rijk terug te komen.'
Een protest van de Internationale.
Parijs, 13 Mei. Alle bladen, zelfs'
de conservatieve, publiceeren der.'
tekst van een socialistisch manifest}
van het comité van actie der In
ternationale tegen de vredesvoor
waarden. De bladen wyzen er ech
ter op, dat de gedelegeerden dei-
geallieerden en geassocieerden niet
het doel konden hebben een socia-'
listisc-hen vrede te sluiten.
De vrede met Oostenrijk.
Parijs, 13 Mei. Men veronderstel!
dat de overhandiging van het voor-
loopïg vredesverdrag aan de Oos-
tenrijksche gedelegeerden niet
plaats zal hebben voor de volgend;
week. Te St. Germain-en-Laye zul
len veel minder mogendheden ver
tegenwoordigd zijn dan te Versail
les waren, omdat verschillende sta
ten die den oorlog aan Duitschland
verklaard hebben, nooit officieel
de betrekkingen met Oostenrijk
verbroken hebben.
In Fransche politieke kringen
wordt aangedrongen op hervatting
van de welwillende buitenlandsche
politiek ten opzichte van Oos-:
tenryk.
De blokkade.
Parijs, 14 Mei. De opperste Raad
voor economische vraagstukken
bestudeerde de kwestie van de
Tlongaarsche blokkade en besloot
de economische beperkingen ten
opzichte van Hongarije te handha
ven zoolang de politieke toestand
er onzeker blijft. De Raad besprak
wederom de maatregelen, die ge
nomen zouden moeten worden in
het geval, dat de Duitsche gevol
machtigden weigerden te teekenen.
In een plan, dat den Raad van Vier
is voorgelegd, heeft men rekening
gehouden met het herstel van een
scherpe blokkade. De Raad van
Vier zou eventueel moeten beslis
sen of en wanneer deze in werking
moet treden.
RUSLAND.
De strijd tegen de bolsjewikl.
Skoropadski, de gewezen hetman
van de Oekraine, is te Stockholm
aangekomen. Naar verluidt is hfj
voornemens zich naar Helsingfors
te begeven, om deel te nemen aan
de daar voorbereide onderneming
tegen de bolsjewiki.
De Köln. Ztg. zegt dat eerlang
te Helsingfors groote troepentrans
porten worden verwacht, o.a. 60.000
Canadeezen, die voor het offensief
tpgen St. Petersburg bestemd zijn.
In de Finsche Golf kruisen 20
Engelsche oorlogsschepen. Vrijdag
j.1. is admiraal Cowan met het
vlaggeschip Curagao de haven van
Helsingfors binnengeloopen en er
met militaire eer door Mannerhelm
ontvangen.
De dood van Liebknecht en
Rosa Luxemburg.
Berlijn, 14 Mei. In het proces
over den dood van Liebknecht en
Rosa Luxemburg is hedenavond
uitspraak gedaan. De huzaar Run-
ge heoft 9 maanden gevangenis
straf, 4 jaar eerverlies en ontslag
uit den dienst gekregen wegens
den slag op het hoofd van Lieb
knecht en 16 maanden wegens het
neerslaan van Rosa Luxemburg.
Luitenant Vogel, die beschuldigd
was Rosa Luxemburg te hebben
doodgeschoten, is daarvoor vrijge
sproken, daar do rechtbank van
oordeel was dat men het niet be
wijzen kon. Vogel werd echter voor
het in het water .werpen van het
lijk tot 2 jaar en 4 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld en te
vens uit den dienst ontslagen.
ENGELAND.
Unie van matrozcu, soldaten
en vliegers.
De politie heeft Donderdag een
inval gedaan in het Londensche
hoofdkwartier van de Unie van
matrozen, soldaten en vliegers te
Londen, een lichaam, dat naar het
schynt een muiterij bij leger en
vloot voorbereidde.
De Unie was maanden geleden
opgericht met wettige doeleinden,
maar is later den revolutionairen
kant uit gegaan, onder den invloed
van ultrasocialïstische burgers. Zy
maakte vooral propaganda onder
de manschappen die aangenomen
zyn „voor den duur van den oor
log", aanvoerende dat zy niet lan
ger in dienst mochten gehouden
worden, nu de vijandelijkheden ge
ëindigd waren.
Het hoofdkwartier te Londen en
de afdeelingen in andere plaatsen
zijn nu onder streng politietoezicht
gesteld.
CORRESPONDENTIE.
Wegens plaatsgebrek moest een
ingezonden stuk van den heer de Q.
tot het nr. van Zaterdag blijven liggen.
MARINEBERICHTEN.
Luitenants ter zee 2e fel. O. M.RIetdlJi au W.
Tui Muiken rgo Ui beechlkklng gaaiald.
Officier-machinist 3« ki. 8. Jaring ral x4 Juul
par eloomachl? Ineuiinde zqo bestemming naar
fiod-Indië volgas.
Hi. Ma. mijnaulaggar Hadda ia te Willemsoord
ballen dlen.t gameid, en luitenant u« z«e le
tl. W. J. Smit onder .«volle ontheffing van
bat nevel over dien bodem en geplaatst in de
rol van Hr. Ma. Bellona aldaar.
De officieren-machinist der Se kl. T A. öizoo,
H. Sater en N. A. Gum zijn «angeweien om
par particulier siuomecblp Ürotiua op 16 Aog.
naar Ooat-Indlë te vertrekken.
Door den minlater Ttn marine z;n de navol
gende ïiiutatlên gelaat: oü. v. aden. le kl. W.
Nanntng, van KuninglnEmraa.opx6Junigeate
ter beschikking; id.m L Hollaar, van vVacbt-
scblp Beilavo.t«lcua,op £2 Maigaiield t baecb.,
op iu Juni in commlaale gestela te Wil emsoord
en op 16 Juni geplaeut aan bouid Koningin
Emma; off van adta. Se kl M. J. O. Kl^asnea,
tbma* ter eeacbikking, op S Junfgeplaatet aan
boord Waontacbip Wliiameoordluitenant ter
zoe 2e kl. P. J. Haiinuk, van Koningin Emma,
op 16 Mei geateld tar bsaob.; ofllutei niaobmUt
8. kl. u. Jarlng, v.n van Ut-egK, eu td.m e. B.
Rietveld, Van Koningin Emma, op 16 Mei gestald
iet beschikking,- Idem J. van dar HetJden, tbane
ter beacblkklng, op 1 Juil geplaat.t bij den
maiine-iucbtvaaitdienatuea D. J. Monté,
tbana tar beschikking, op 16 H.l uanlaa- -
boord Koningin Komaa;
van 8choipio.it, op J Jt
onderaeedianat te WUlemaooid en Idem F B,
Sebage op 16 Juni overgeplaatst van Koningin
Emmu naar van Spe(|k en op 16 Juni naai oen
Marine luchtvaar tdleuet.
Opgave van overgeplaatste onderofficieren dar
zeemacht. Op 11 Mar: sergeant der mariniers J.
Genie van Wachtaobip W.oordn&arSchorpioen.
Op 1» Malbootaman A. J. bagaaj) v. Wachtschip
W.ootd naar Marinekazerne Amaterdam.
Met 1 Mei 1919 le de aergeantschrUver J. H.
Ocknalzen tijdelijk geplaatst als ouieelambte-
naax b|J het Loodaw.san te Maassluis
In het Znldexfrontier zijn mat 1 Mei alt den
zeedienst uni legen: opperachlpper A J.Btiai,
schipper A. Hoeymans; aeigeantkoueubel M.
BinktorpedlsteBmejoor G. Bieennoek en J. ie
Grand, seigeanttorpedUt J. B.kter; machine
d/övermejoor M. A. Scbotmachersergeanten-
majoor der aaatlniera 8. de Vries, J. Jeltemm,
M. Frulmboom, A. T. Blaauw en H. Btolk
sergeent der mariniers A. Hellermans.
STOOMVAARTBERICHTEN.
StoomvairtmMtichippIJ Nedaritnd.
Ambon uriv. II Mal van Amsterdam ter reede
van Penarth.
Rembrendt, uitreis, paai. 8 Mei Gibraltar.
Rotterdamss!» Lloyü.
Ininllnde thnlaiels vertrok 13 Mei van Falmouth
paaa. 18 Mei Dangeoase en tverd gisteravond
te 6 nar te Rotteidam verwacht.
Menado thuisreis vertrok 8 Mei van Foit-Qald.
Hall. Amorlka lijn.
Sloterdilk' van Rotterdam naar Baltlmore, pass.
11 Mat 10 o. 46 nam. Bevezler.
Maasdijk, v. Rottsrdam naar New-Orleana arrlv.
7 Kei ta Boca Grande.
Stoomvaartmaatschappij Ootaan.
Kon. Waat-lnd. Maildienst.
Prins Willem I vertrok 7 Mei van New Tork naar
Weat-IndlP.
Yulcanus aariv, 6 Mei van Indlë ta New York
Stuyvaeant uittel» passeerde 14 Mei» u, vourm.
Orfordnass.
Comaaewyne vertrok 13 Mei v- Coragao n A'dam.
Java BBnualan-IIJn.
Birma arriveerde 4 Mei ven Akyab te Alleppy.
Ce ram vei U. 6 Mal v. OalcutU n. Java vu Maoraa.
Burgerlijke Stand v. Helder,
Van 18-14 Mei 1919.
ONDERTROUWD: J. Visser met
E. vanRooijen; J. Dekker met I.M.
Faber J. Kwinkelenberg met A. E.
Veldhuizén; A. Kooger met N. H.
Kos.
BEVALLENJ. Blokland-Kruis, z.\
A. Pronk—Rensmaag,d.; W. Reuera
Daalman, d.; M. C. F. Smelik—
Durivou, d.; A. E. v. Maanen-Wal-
iast, d.
V9
VISSCHEftlJBERIGHTEN.
Aangebracht te Nleawediep.
18 MeL Dooi 88 kotders6J tongen, per etak
1136180 middeltongen, per eiuk i 0 60 a 10.-
40 kleine tongen, per stuk t 0.36; 3 tarbotien,
per stuk t 6 - a f 0.-00 roggen, per atnk
f 0.— a I 0.-00 kabeljauwen, per stuk l 0.-
a l 0-- 6 kisten scbslviaoh, per kist f7 - a
f 8 3 kisten kleine schelvlach, per kiat
l (.604 kisten teUcboi, per klat f 9.- e f 10.-
300 kisten aleine echel, per kist f 160 a f -
a f 4 76119000 atuka ansjovis, per 1000 f8.-
Door'geepvlBSchers10 tal geep,per tel f9.80
Door°iogg»nvl»soh»rs800 roggen, per stuk
t 0.90 a I 1.
U Mei. Door geepviBSChers76 tal geep, per
^Door roggenvieechers: 160 roggen, per stuk
Doof trekkers700 tal haring, par tal f 8.—
f*L - 486000 anajovle, per 1000 f 7 60 a f 8 40-
Dóór 18 kordeia 870 tongen, per stuk f 1» a
r 0 800 middeltonten, per etuk f 0 67 a f 0 W
*00 kieine tongen, per stuk 0.86 a f 0 00
Joggen, plr »t«k f0.-af9.-i 10 kabaUeuweo,
wu stuk f LM a f 8.-16 tarbotten, per atuk
f s - a fa-: 16 kisten echelvlich, per kl«t
10 - a f li-6 kisten klein» echelvfsch, per
klat f 8- a f 0—86 kisten setacbol, per klat
10.- i t 18.- 960 klaten klein» schol, per klat
f8.- a f 8.60; 14 klaten sohairon, par kist f 4.-
s f 6.—kisten rooi» poonen, per kist f3J.—
a t BK—; 18 kl. t*»»*» poonen, par kist f