HELDERSCHECOURANT
Tweede Blad.
Inning ahnnnementsgelden.
Herman Nypels
No. 8099
ZATERDAG 7 JUNI 1919
47e JAARGANG
r.Jae1.ur-UHp.».r. C. PB BOER Jr„ Heldor. Opl.oB 7000 w. AbonnomonUprUeIn d« »t.d I 1.16. per poet t 1.40. BuHonl.nd t 2.40. Lo... 3 ot. Adwortonttén por rog.l 17
-=»■ Aan onze abonné's
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld H«lder»che Cou
rant, Zondagsblad en Modeblad
2d« kwartaal 1919 te willen over
maken per postwissel of aan post
zegels vóór 25 juni a.s., zullen de
anders daarover per postkwitantie
worden beschikt met verhooging van
dispositiekosten.
Aangezien, door de verhoogde in-
cassotarieven aan de post, thans met
19 cents verhooging inplaats van 5
moet worden beschiktraden wij onzen
abonné's, in hun eigen belang aan,
ons het bedrag zoo spoedig mogelijk
toetezenden. Postwissels voor dat doel
behoeven slechts met een zegel van
2cent te worden beplakt.
De abonnementsgelden van ons blad
en zijne premie uitgaven ztjn
Heldersche Courant:
franco por post f 1.35, Buitenland f 2.35
Zondagsblad:
franco per post f 0.60, Buitenland f 0.90
Modeblad:
franco per post f 0.95, Buitenland f 1.20
Aan onze abonné's binnen de ge-
aieente wordt bekend gemaakt, dat
£ver fee.t abonnementsgeld 2e kwartaal
{1 April-30 Juni) dezer dagen zal
worden beachifct.
Wij verzoeken de ilc witantie bij
eerste aanbieding te willan voldoen.
Administratie Heldersche Courant,
DE WEEK.
3 Juni.
't Is aan te nemen, dat de heer
^ïarchant, toen hij op 28 Mei j.1.
vragen ricfct&o tot de Regeering over
den stand der Néde;iandscb Belgische
onderhandelingen mei hètrekking tot
de herziening dér in 1889 geslp,ten
tractaten, zich weinig illusién
vormde over de beteekenis van bet
antwoord, dat de premier, bij ont
stentenis van minister Van Karne-
beek, met zijn staf van adviseurs
iiog te Parijs vertoevend - zou
jkuhn.e.n geven. Minister Ruys deelde
ffree, dat pog geen Belgische voor
stellen bjj onze Regeering waren
ingekomen, wij met'de desiderata"
der Belgen op de hoogte zijn, d?ch
daarover niet in 't publiek kunne#
debatteeren. Een nadere poging door
Marchant ondernomen om do
qcrjng uit haar tent te lokken,
jyas '.(zal mc leider der vrljz.-demo-
etittscfie fractie, als uarlementariör
van ryite orvaring' helpen beseft) -
voorbestemd om te mislyfckep. En
ieder zal moeten billijken, dat dé
Regeering zich in het stadium waarin
de zaak zich bevond, niet waagde
aan ontijdige „onthullingen", die de
der massa konden prikke
len .ea ,daardoor demogelijkheid van
een oplossing, welke het belang der
beide volken dieja,t) ju gevaar kon
brengen. Zeker, waar op Mei j.1.
da, minister van Buitenl. Zake# peg
in Den Haag moest tèrugkeerejj.
waar ten slotte dan toch de beslissing
zal moeten vallen. Terecht' wees de
„N. Rotf. Cf," op het betreurens
waardige van de publicatie, door de
„Intransigeant", van wat d« Bel
gische wenschen dan feitelijk oor?
.spronkelljk bevatten. Het annexio»
nistische reukje, dat er aan kleeft,
gelijk het Fransche blad ze wereld
kundig maakte, deed die „desiderata"
voor Nederlaud gansch onaanneme
lijk zfln. De beide landen zullen het
geschil met elkander rnoete» behan
delen. En wel zeer is te hopen', dat
men aan beide kanten zal blijken te
beseffen gelijk prof. Van Hamel
(Oetpogt in zijn groen weekblad
hoe samengaan het vereenigen van
.oeconomischc belangen, Nederland
,en Be.lgiö kan batentweespalt #n
wantrouwen beide Btatec benadeelen,
verzwakken in een wereld,J?aar
Ihei bruut geweld het recht voor als
nog biflft beheersshen.
,De week, die achter ons ligt, en
waarin yiel do van zon en zomer
weelde stralende hemelvaartsdag
1919, feest- en ruBtdag Ycor .de vader-
landsche „persmuskieten", die niet
minder dan 15.000 menseben
.4e ,Scheveningsche Pier deed bezoe
ken in middenzomertemperatiiur,
de jongste week lag ia „het teeken
van Insulinde". In de Tweede Kamer
wijdde president Fock een sobere,
treffende rede aan de Kloet ramp,
die Oost Java teisterde, nc minister
Idenburg sloot zich namens de
Regeering bij die woorden aan. Dat
volk niet slechts met deelnemende
taal, maar ook met daden zal toonen
dan bruinen broeder, die door smart
en ach ai werd getroffen, te willen
steunen't ia reed3 gebleken. De
minister van Koloniën pam het
initiatief tot vorming van een steun
comité, prlna Hendrik trad als eere
voorzitter, mr. Vissering, de presi
dent der Nederlandsche Bank, als
leider daarvan op.
De nieuwe Indische leening ad
180 millioen werd door het Lager-
auis goedgekeurd met slechts de
stemmen der leden van het „roode
jrwartefc" tegen. En minister Iden
burg stelde den heer Van Ravensteijn,
die het rente type, ad 6 pCt., te hoog
had genoemd, gerust met de mede-
deeling, dat 't wellicht wat lager
zal kunnen gesteld. Eindelijk, - de
Memorie van Antwoord op het Voor-
loopig Verslag van de Eerste Kamer
op de Indische Begrooting '19 kwam
in. En daaruit vernam men, dat er
aan Koloniën van eenig plan, bij
Gouv.-Generaal Van Limburg Stirum
bestaande om af te treden, al even
min Iets bekend is als van eenige
disharmonie ten opzichte van be
langrijke punten van staatsbeleid,
tusschen minister en landvoogd. Onze
senatoren kunnen dus thans, in de
zesde maand van het lodende jaar,
gaan bespiegelen over het Indische
budget voor dien tijdkring.
Minister De Visser zette, hfi het
salarieering ontwerp voor de onder
wijzers, in de Tweede Kamer zijn
triumftocht voort, waarbij de amen
dementen-moord op groote schaal,
weet men, voortduurde. Toch betoon
de de minister van Onderwijs zich ook
nu en dan tot concessiön bereid.
Hij nam de akten teekeDen en nut
tige handwerken op onder de akten,
waarvoor extra wordt bezoldigd, en
wat de laatstgenoemde akte betreft,
was 't voor mejuffr. Groeneweg, onze
Volksvertegenwoordigster, een aar
dig succes na het warme pleidooi
voor de akte handwerken, dat zij
in de Kamer had gehouden.
In den laten middag van 28 Mei
werd het amendement Ketelaar, dat
de onderwijzers salarissen in 1924
en vervolgens om de vijfjaren wilde
herzien, verworpen. Minister De Vis
ser had gezegd, dat aanneming van
dit amendement z.i. gelijk zou staan
metverscheuren van zijn ontwerp.
Zoowel hij, minister, als mr. Lohman
vreesden van de vflfj aarlij ksche
salarisBen-revisie gisting in de on
derwijzers gelederen, gericht op sala
risverbetering. Vergeten mag men
echter niet, dat de salarissen van
andere ambtenaren bij Kon. Besluit
kunnen worden veranderd, terwijl
die van de onderwijzers in de wet
zijn vastgelegd Of de verwerping
van het amendement-Ketelaar niet
juist -de agitatie zal ontketenen, die
miniSter de Visser van de goedkeu
ring eivan duchtte; 't is eon vraag
die doop sommige zonder weifelen
bevestigend wordt beantwoord.
De tijden zijn duur en v.QOf velen
drukkend, schoon men 't niet'zou
zeggen aan het „aspect" op feest?
dagen.
Minister de Vries heeft nog pas
in „Patrimonium" doen gevoelen,
hoezeer versterking der' Rijks-inkom
sten voortdurend eisch van het
oogenblik blijft. Voor de levensmid-
dièiefivoorziening tot 31 December
a.s, is nog 5§i millioen noodig,
waarvan de Staat 62J zafhebpente
betalen. Eene staatscommissie tot
voorbereiding van een belasting op
luxe-uitgaven is in wording. Andere
plannen om den fiscus in zijn noocj
te helpen, worden beraamd. Allerlej
dingen, bijv. de spoorweg-abonne-
menten bij de nieuwe dienstregeling
(dus van 'half Jiill af) misschieü
o.vk de verdere tarieven voor perso-
nea-verfcj&er worden „prijziger"!
'f, Kap niet anders, ^a^r- dp loonen
stijgen en de werktijd wordt ingè-
krompen. De Haagse he Raad der
Vroeden voerde den U urendag en
den vrijen Zaterdagmiddag in een
ommezien in, „sans tambour ni
£rooil)?tte"Zulke dingen teok6nen.
fa-t bedenkelijk teeken, dat in
April j.1. ter Rijkspostspaarbank c.a.
een half millioen minder w'.erd f in
gelegd dan uRèefaaJd? Of heeft men
hier met iets te doen, verband hou
dend met tijdelijke oorzaken? Ook
dit zal men hebben af te wachten,
Maar dat yoor tal van midden- ön
andere standers de tijden heel wat
zorg gokkenen't staat Yf^t.
Evenals do waarheid, dat sommigen
n.u «grof geld'^'verdienen om 't zacht
üitte drukken. De tijdingaêr'„Nieüwb
Ct." dat een regeling is getroffen
met de Amerikaanscho en Nederl.
blie-connerps jn verband met de plan
nen, bfl de Rransche en Eogelscfie
regeériö'gs-departementen, om olie
als beweegkracht te gebruiken voor
de koopvaardijzij is zeker van zt
groot gewicht. Voor de toekomstige
handelsbetrekkingen tusschen Neder
land en Frankrijk, - in 't bijzonder
"op jEmOhiÓal ftn sf hp.f'pvA.art.gflhiftd
ie deze overeenkomst (zegt het Haag-
sche blad) yap piot te onderschatten
beteekenis.
En niemand zal durven bewaren,
dat deze uitdrukking hier overdreven
moet worden genoemd. Gelukkig
ontbreekt 't ons tbans nietaan
figuren van hoog intellect, van
"groote geestkracht op verschillend
gebied. "Gelijk ynj iQ het verleden
sulke „hérvorragenden" haddenDe
nagedachtenis van Jan Pz. Coèn, den
man die voor drie eeuwen Batavia
stichtte op de plek, waar het oude
Jakatra stond, is pas door H. M. de
Koningin te Hoorn gehuldigd. Nadat
in Haar naam eer was gebracht aan
de nagedachtenis van dien andere®
grooten Nederlander, van Qldenbar-
nevelt. Hij, de raadspensionaris, viel
alB slachtoffer van godsdiensttwisten
en andere geschillen. Dat Oranje zjjn
nagedachtenis deed huldigen, is een
treffend en verblijdend bewijs voor
de verandering in de opvattingen
omtrent velerlei. En temidden van
zooveel, dat dag aan dag tot bezorgd
heid stemt (o.a. afgrijselijke openba
ring der criminaliteit), terwijl op
aarde de vredesengel nog altijd niet
een vaste rustplaats kan vinden;de
toekomst onzeker, angstwekkend
blijftTemidden van dit alles moet
het, inzonderheid voor kleinere,
zwakkere volken een vermaning
zijn, een opwekking, om te streven
naar hetgeen zoo onmisbaar is voor
hun zelfstandig blijven, hun zieh
ontwikkelen, het ontplooien hunner
krachten, namelijk eendracht!
ME. Antonio.
Ingezonden mededeellng.
Hotel „Bellovuo" - Helder.
Cefé-Resteurent
Wilhelm/na Billard.
Aangenaam galagen in hel
centrum der atad.
Billijke consumptie-prijzen.
Vergaderzelen disponibel.
dlaastbodaiiqiiaiiti*.
De Dienstboden vereeoiging te
Zwolle heeft zich aangesloten bij den
Landelljken Bond van Huispersoneel.
Na onderhandelingen met de Vereen,
van Huisvrouwen werd besloten, In
afwachting van salarisverhooging
Onmiddellijk 20 duurtebljslag te
vragen.
Veenbrand.
Woensdagnamiddag brak een he vige
veenbrand uit in Emmer-Erfscheide-
veem. Om 10 upr stouden 85 dag
werken turf in vlam. Twee woningen
werden ontruimd. De stoomspuit uit
Assen werd gerequireerd.
Ean diivanbeode.
Eenige weken geleden zijn ongeveer
40,000 broodkaarten gestolen uiteet
distributiebureau te Valburg:'Dafléiflk
werd een uitgebreid oiWer&tëk inge
steld, Drie dieven en dertien helers
uit Den Haag en 's-Hertogenbosch
zijn voorloopig gevangen genomen-
Een wijdvertakte dievenbende is men
daardoor op 't spoor gekomen. Van
de 40,000 broodkaarten zfln er 23,000
in kisten teruggevonden.
Een schipbreuk.
De Nederlandsche schoener A ugust
Marie" van de reederij August Borre-
mans te Rotterdam is op reis van
Biyfch naar Nakskov in de Noordzee
gekenterd.
Een overlevende van de bemanning
is gered door d«n logger „Alma" en
te IJmuiden geland.
De berichtgever van het „H.blad'
vernam van dezen geredde, den
matroos Harra Wtjoholt uit Delfzijl,
de volgende bijzonderheden over deze
scheepsramp.
De „August Marie" was in Blyth
rpet §teeenkqlen geladen en onder
commando van kapitein Qhr. 'Roer
uit Groningen op 2 Juni in zee ge
stoken. Den volgenden nacht om
streeks twee uur werd ontdekt dat
het schip op onverklaarbare wijze
water maakte; dadelijk werden de
pompen in het werk gesteld, doch de
pogingen om het schip lens te krijgen
mislukten. Daarom werden noodsei
nen gegeven. Tegen kwart voor vier
jn den morgen werd de toestand zoo,
dat men besloqt' dep sphqengr tq
verlaten. Nauwelijks bezig om de boot
uit te zetten, viel het schip ora en
schijnt daarbij de boot te hebben
geraakt, waardoor de vijf inzittenden
te water vielen. Slechts Wyoholt
gelukte het op de omgekeerde boot
te komen en voorloopig in veiligheid
tp kPrp^n. Qrie der opvarenden
zonken onmiddellijk i'n de diepte weg
dg kapitein slaagde er in nog sen
plank beet te grijpen. Hierop zittende
werd hij circa 2 uur later nog drijvende
ien door den zeilharinglogger
„AJma" uit IJmuiden, schipper Pieter
Roos van Marken. Deze bracht den
logger dadelijk over stag toen htj de
schipbreukeling opmerkte, teneinde
neni f+gt water op te pikkendit
was echter overbodig, want de
kapitein was inmiddels' in de diepte
verdwenen. Gelukkiger was men met
4a j-pddipjir vqp den anderen sphip-
breukeiing. Deze werd'overgenomen
en medegenomen naar IJmuiden,
waar hjj door de zorgen van den
waterschout van nieuwe kleeding
werd voorzien, waarna hij naar
Rotterdam vertrok.
De schoener „August Marie" was
verkocht aan den reeder Svend
Nielsen té Naksum, Denemarken, en
ttens pp weg naar die haven teneinde
aan 'den k'ooper 'te gorden afgeleverd.
BINNFMIANU.
Trawler vergaan.
Met zekerheid kan thans worden
aangenomen dat de stoomtrawler
„J&va" (VI. 164) van de Hollandsche
Zeevi8scherjj te Vlaardingen, met
man en muis is vergaan.
Oultteh goud.
Te Oldenzaal passeerden Woensdag
eenige speciale spoorwagens met
gemunt Duitsch goud, ter waarde
van 210 millioen Mark. bestemd voor
de Nederlandsche Bank te Amsterdam.
Raadioverztaht.
Ave Caesar, morituri te salutant
Dat riepen, in het oude Rome, de
ten doode gewijde gladiatoren hunnen
[keizer toe als zij de arena betraden:
i.Heil u, keizer, zij dté sterven gaan,
groeten u".
Ave Caesar Het blonk Dinsdag-
'avond ook iu den Raad, uit veie
[monden, in alle toonaarden. De zware
bas van den heer Spaogenberg bromde
'net, en het was op de wjjs van de
JnternatioDale en een overwinnings
lied tevensde heer Van der ploeg,
'zijn buurman, fluisterde het, en het
geleek een zeflr zoo zacht, de heer
Zander liet het zich ontvallen en
de heeren Boon, Poll en Verfaille,
allen riepen ze het den voorzitter
toe: Ave Caesar.
Ave Caesar Ze waren er allen,
jle rampzalige ten doode gewflden,
allen, - op, één na. De heer Krqnen
had een slippertje gemaakt, was op
reis gegaan, maar had aan den
Voorzitter een briefje gestuurd met
pAve Caesar" er op
Het werd zelfs, met dat al, een
recht genoeglijk samenzfln. We rolden
door de agenda heen als een huis.
moeder tegenwoordig door haar week
geld We gaven subsidie aan dit,
verleenden presentiegeld aan dat,
verhoogden de drukkosten van het
stenografisch verslag, enz. enz. En
alles liep van een leien dakje.
Totdat we kwamen aan het punt
inzake de onderwijsserssalarissem Op
grond van het voor huishuurvergoe
ding vastgestelde bedrag voor de
hulponderwijzers (onderwijzers van
bijstand heeten zij in de wet) dat
door den Raad destijds op f50.—
was gesteld, welk bedrag voor den
Helder veel te laag was volgens de
gedeputeerden, hadden deze ge
weigerd de verordening goed te keuren.
B. en W. hadden nu voorgesteld bfl
de Kroon in beroep te gaan. Maar
de burgemeester die de vergadering
van B. en W., waarin dit besluit
genomen was, niet had bijgewoond
en het niet eens was met dit voor
stel, wilde liever maar toegeven uit
louter goedhartigheid jegens een
corps, „dat in alle opzichten"
aldus ZEd. Achtbare „zoo zijn
plicht deed." Ja maar, zei de Raad,
dat gaat zóó maar nietwij hebben
indertijd dit besluit genomen en dooi
de tegenwerkiög van de onderwijzers
zelf, die bij Ged. in verzet kwamen,
is thans de verordening niet goed
gekeurd. Eo, hoewel men er van
overtuigd was, dat een beroep bij de
Kroon in het onderhavige geval, nu
we in een ovorgaugstfidperk levw
en de salarissen straka toch door
het Rijk worden overgenomen, -
beteekende een uitstel ad calendas
graecas word toch tot beroei
de Rroon overgegaan, omdat de Raad
niet wel anders kon doen. Kassian,
heeren onderwijzers.
Een langdurige djscussie laaide op
qver de bestemming van het door
(je gemeente aangekochte gebouw
aan de Weststraat. De Raad was
het hier lang niet over eeDS. Een
deel wilde het kantoor van den
gemeente-ontvanger naar dit geboqw
overbrengen en het bestaande gebouw
dan vqor dé zich straks uitbreidende
Arbeidsbeurs beschikbaar houden.
Anderen vonden het ongewenscht
den ontvanger te verplaatsen, die
thans ip het centrum der gemeente
ajt, vlak bh zün collega van het
Rijk, vlak b\j het postkantoor, enz.
Wij scharen ons aan de zfldo van
dezen, die roet wethouder Grunwald
aldus optrokken voor een anti-over-
plaatsingbetooging. En het slot was,
dat de Arbeidsbeurs naar de West
straat gaat, waar ook de centrale
boekhouding ondergebracht wordt.
De politiek kwam er aan te pas want
de stemming was zpiver vrijzinnig
légen «ej; zvvart-rooae felok.'
Het belangrijkste punt van de
agenda moest nog komen: voorstel
inzake het richten van een adres
aan H. M. de Koningin betreffende
de oprichting van een Hoogheemraad
schap Noord Hollands Noorderkwar
tier. Onze lezers, die 's heeren Michels'
artikelen hebben gelezen over deze
zaak, weten waar het hier omgaat.
De gelden, die in 1915, tyj dén
watergnqofl vérstrekt zlju', en waar
voor leeningen door de provincie
zijn gesloten, moeten verwerkt wor
den, d.w.z. er moet daar dekking
voor worden gezocht.
Gedeputeerde Staten hebben in
hun jongste bijeenkomst bet besluit
genomen tot oprichting van een
Hoogheemraadschap, en dit Hoog
heemraadschap heeft tot taak deze
gelden in den vórm van polderlastep
en opcenten te inpén. Maar de on
billijkheid is nu, dat men den polder
Het Koegras en 4e gemeente Helder,
in betrekt, terwijl die er, dat weten we
allen nog, buiten bleven. Het argument
van Gedeputeerde Staten is nu als
de Hondsbossche Zeewering bfl Petten
doorbreekt, loopt ook den Helder
gevaar, derhalve heeft den Helder
w by dé zaak. Maar ten opzichte
van de ZüidBrzeedijken geldt dit niet
En de heer Verfaille kwam met
nog iets anders. Hfi toonde uit offi-
cieele bescheiden aan, dat in 1895
Gedeputeerde Staten precies van
tegenovergestelde meeniog waren als
thans, dat zij toen n.1. met klem
van redenen betoogden dat den Helder
en Koegras niet in een Hoogheem-
behoorden te worden óp-
genomen-
Het 'ontwerp adres van B. en W.
werd teruggenomen en staande de
vergadering een oommissie vanredac
tie, bestaande uit de heeren Grunwald,
Michels en Verfaille benoemd, om
een nieuw adres op te stellen, waarin
deze beide argumenten zullen worden
aangevoerd. Zoodat wfl er maar het
jste van hopen zullen.
De heer Biersteker had eenige vragen
gesteld over de melkvoorziening, voor-
pameflfiv oypf don Priia en gevraagd
of het niet mógefljk ware door overleg
tot een lageren prijs te komen. En
uit de discussie bleek, dat het hier
een strijd betrof tusschen de melk
boeren en de handelaren. IS cent is
de prijs, dien de boeren ontvangen
en voor de tusschenhandelaren komt
daar niet minder dan 5 cent, dat is
40 bfl. Want het publiek betaalt
18 cent.
De burgemeester zeide er weinig
aan te kunnen doeD nu de Minister
zijn handen van de zaak heeft
afgetrokken. Natuurlijk, indien men
overleg wil, is hfl steeds gaarne bereid
bemiddelend op te treden. Maar vooj
de gemeente js het niet wel doenlflk
tusschenbeide te bomen. De heer
Grunwald meende, dat de toestand
door den tijd wel zou verbeteren
de kaasprflzen zoudon wellicht
dalen, de boter is al goed-
kooper, het voeder wordt goedkooper,
en zoo zal zich mettertfld een en
ander wel regelen. Intusschen zitten
we nu met dure melk. De menschen
moesten eens een of twee dagen geen
melk nemen, zeide de burgemeester,
dan was het uit met de dure melk-
Ja, dat ware wel het meest afdoende,
doch daarvoor is georganiseerd op
treden noodig. Ook over de oprichting
van een melkcentrale van gemeente
wege werd terloops even gesproken.
Natuurlijk, dat dit vele bezwaren heeft
IntusBehen, de melkhandel is thans
gewaarschuwd. Deze openbare be
spreking moge dan geen direct resul
taat opleveren, wellicht ia zfl voor
de betrokkenen eene waarschuwing
om wat water in hunwfln (niet
melk, zetter 1) te doen.
Tenslotte lagen daar, als zeven
mene tekels, de zeven, uiterlflk on
schuldige vragen van den heer
Adriaanse over de Brandstoffenvoor-
ziening. De belangstellende lezer kan
ze in extenso, met de antwoorden
van het Brandstoffen-Bureau, in ons
vorig nummer nalezen. Zfl gaven
den heer de Geus, den Voorzitter
van het Brandstoffen-Bureau, aan
leiding tot een uitvoerige peroratie
over de gemeentelijke brikettenfa
briek. Er bestond tegen deze fabriek,
zoo zeide de heer de Geus, een stille
vijandigheid in de gemeente; er
werd stemming tegen haar gemaakt,
het product werd gedeprecieerd. Dit
nu was verkeerd; wij hebbon de
fabriek eenmaal, en het gemeente
belang brengt mee haar zoo goed
mogelijk rendabel te maken. De
briket is goed en dat de fabriek nog
geen exploitatie-rekening kan over
leggen, komt omdat zij nog niet
precies weet welke oprichtingskosten
zfl op de balans moet plaatsen. Het
bedrijf heeft veel pech gehad met
installatie, me^ personeel, en^
Enfin, trots de uitvoerige rede van
den heer de Qeus was de heer Adri
aanse niet voldaan. Hfl meende, dat
wel degelflk een exploitatierekening,
al was die dan maar voorloopig,
kon worden overgelegd.
Vffl hebben al eens moev over
deze onverkwikkelijke zaak onze
meening gezegd. Zij is een der a&--
Weeën van de ellendige Gorjogsjaren,
die achter ons liggen en waardoor
wij waarschflnlflx nog voqr lange
jaren de lasten mekten opbrengen.
De gemeepteaaren meesmuilden
over (léze gemeentelijke strop; het
Brandstoffen bureau zegt: het was,
het Kolenbureau in den Haag, dat
bfl ons telkens en telkens weer
aandrong op de oprichting van een
brikettenfabriek. De Raad aegt: ja,
maar dat was een noodinstallatie en
geenarips zqa'n dure inrichting als
we thans hebben. Dan antwoordt de
Br. Comm. weer; dat is door U,
Raad gekomen, die madezeggenschap
wilde, die een andere plaats wi'Se
voor do fabriet, die allerlei eiscben
.en «ie I"-1 mede-verantwocr-
delhi is. Eu dan iflh er altfld wel
raadsleden, die In hun vuistje lachen
en dénken: ik heb er lekker niet
aan meegedaan.
Deze brikettenfabriek blflft een
uiterst onaangename zaak voor de
gemeente. Zij is met de beste be
doelingen opgericht en blijft nog
jaren en jaren een blok aan 't been
der gemeente. Maar van 't publiek
te eischeD, dat het zich nu maar
bij het bestaan neerlegt,zooals de
heer de Qeus wilde, dat is toch wel
wat veel gevergd. En zoo tusschen
de bedrflven door kregen de kranten
i. c. de ODze ook nog een
Seitenhieb, die eveneens trachtten
stemming tegen het bestaan der
instelling te makep.
Zou men maar niet, met een
heffing ineens" of in twee of drie
jaar tflds, straks een streep door dit
beflrflf halen en het zaakje liqui
deeren?. Want men make zich toch
geen illusies over het renda
bel worden der fabriekIs dit
nu stemming maken, heer de Geus?
We waren nu langzamerhand aan
het einde gekomen. Het was welle
tjes ook, want de wflzer der ge
meentelijke pendule wees al half
twaalf. Zoodat wfl ons haastig huis
waarts spoedden inden stikdonkeren
nacht.
Ave Caesar, 9traks komen wij
nogmaals tezamen. En nogmaals en
nogmaalsWfl' sneuvelen met
PLAATSELIIK NIEUWS.
Van de winst ten bedrage van
f 1.516.313 (vorig jaar f 1.287,209) zal
f550.000 in het bedrijf gelaten wor
den, terwijl verder de kosten van
oprichtingen overneming van nieuwe
kantoren ad f246.285 ook dit jaar
geheel uit de winst worden afge
schreven.
Verder wordt aan het reservefonds
toegevoegd f300.000 waarna aan
aandeelhouders 6 dividend kan"
worden uitgekeerd,
Balans per 1 Januari 1919: Debet
Kas, coup. en vreemd geld f3.690.602;
credit-saldi bfl bankiers en kassiers
S 2.810.991; credit-saldi in vreemde
valuta bij bankiers f3.8U.270; wie-
selportefeuille f 11 010188; leendepót
f 5.762.069; effecten f452.056; pro
longatie gegeven en voorschotten
tegen effecten f 14.616.498; debet-
saldi inrekening-courant f 7a&10.474;
vorderingen wegens gestelde borg
tochten f28.331.606; gebouwen
fl.596.877.
Credit: Kapitaal f6.000.000; re
serve f 1.500.600leendep. f5.762.069;
deposito f32.451 921; deposito tegen
prolongatie f 1.348.112; credit-saldi
in rekening courant f47Sli.785; te
betalen wissels f 17.954.284; credit-
saldi in vreemde valuta voor rekening
van cliönten f8.667.641 Nederland
sche Bank en bankiers f 471.571
gestelde borgtochten f 18.831.606;
dividenden, tantièmes en belastingen
f 484.698, en onverdeelde winst f8042.
Ingezonden modedeellng.
SPORT.
Bfl het Woensdag te 's Graven-
hage gehouden examen, slaagden
voor derden officier groote stoom-
vaaat, de heeren J. P. Tak en A.Zee,
alhier.
Te 'sGravenhage slaagde voor
het machinisten diploma A, de heer
J. K. Smit, alhier.
Nationale Bankvaraaaiging.
Aan het verslag oyver 19.18. uitge
bracht in de heden gehouden verga
dering van aandeelhouders ontleenen
vyfl het volgende:
Niettegenstaande de moeilflke om
standigheden, waaronder ook dit jaar
gewerkt moest worden, heeft het
bedrijf eene groote uitbreiding onder
gaan. Waren wij op 1 Januari 1918
gevestigd op 59 plaatsen, per 1
Januari 1919. hebben wfl kantoren
op 69, plaatsen.
Het tijdperk van uitbreiding in
de breedte kan als vrflwel afgeslo
ten beschouwd worden. Wfl kunnen
onze geheele aandacht nu samen
trekken op het perfectioneeren van
onzeinwendigeorganisatie. De verdere
vooruitgang van onB bedrtff hebben
wfl' ook dit jaar voornamelijk ge
zocht in vermeerdering van onze
relaties in handel, industrie en land
bouw, geenszins in verhooging van
onze voorschotten tegen effecten.
Desniettemin nam ons effectenbe
drijf zeer sterk toeook werkten wij
dit jaar wederom aan verschillende
publieke en onderhandsche emis
mede.
De voortdurende uitbreiding van
onze zaken gaf ons aanleiding met
de Rotterdamschq Ba,nkvpreeniging
eene overeenkomst aan te gaan,
waarbfl deze de verplichtingen onzer
instelling vanaf 1 Januari 1919
garandeert,
De uitkomsten van ons bedrijf
over het afgeloopen jaar stemmen
tot tevredenheid, vooral wanneer
men daarbfl ih aanmerking neemt,
dat verschillende der in den loop
van 1918 nieuw opgerichte en over
genomen kantoren nog niet gedurende
een vol boekjaar tot de resultaten
medewerkten. Op het winstcijfer der
rente zfln van invloed geweest de
bflzonder groote kassen en liquide
geldmiddelen, welke wfl in verband
met den algemeenen toestand ge
durende geruimen tfld ter beschik
king hielden.
D,e bedrijfsresultaten over 1918
stellen in staat het voorstel te doen
weer f 800.000 aan het reservefonds
toe te voegen, hetwelk daardoor zal
stflgen tot f 1.500.000 of 25 van
het kapitaal. Wfl achten het goede
bedrflfspolitiek f250.000 te bestem
men voor afschrijving op gebouwen.
Voetbal,
Maandag (2de Pinksterdag) Bpeelt
Trekvogels I tegen Sportclub II Texel.
Aanvang 11 uur.
Trekvogels I komt uit met:
N N
SieUam*n KtUr
Molenau Franks v d. S.'oU
Roomeüar Koopman Lab ia F. Wit de Waard
Vertrek 9 uur.
Zwaluwen-Royil Air Forat: 1—1.
Deze internationale wedstrijd de
eerste sinds eenige jaren is in een
gelflk spel geöindigd. Het Zwaluwen
elftal heeft uitmuntend voetbalspel
laten zien en menig speler van dit
elftal, die straks in ons nationaal
elftal zal uitkomen, heeft Donderdag
avond door zfln spel zijn keuze ge
rechtvaardigd. De Eogelschen speel
den een kalm, wel wat te kalm spel,
daartegenover speelden de Zwaluwen
enthousiaste partij.
In den beginne ging het gelflk op.
Het goede samenspel der Eogelschen
strandde op onze uitstekend spelende
middenlinie, en wat zfl niet afkonden
was aan Denisen Verwefl en in laatste
instantie aan Göbel toevertrouwd.
Langzamerhand kwamen do Zwa
luwen in de meerderheid en na een
half uur speleDs gelukt het D. Kessler
den Eqgelschen doelverdediger te ver
schalken. Nu spannen de Eogelschen
zich meer in, maar hoe zfl zwoegen,
zfl bunnen Göbel niet verschalken
Rust gaat in met 1—0.
Na de rust kwamen de Eogelschen
beter op dreef, maar de partflen
wogen tegen elkaar op. Onverwachts
kwam de gelijkmaker. Na een mooi
opbrengen der Ëngelschen, lost de
rechtsbinnen een bard schot en de
stand is gelflk. Even later moet
Gupffert wegens een beenblessuur
uitvallen, terwfll ook Bollie Keseler
het veld verlaat. De Zwaluwen spelen
dan met 9 man verder. In den stand
komt echter geen verandering meor
en als de heer EUmers het oinde
aankondigt, hebben de Zwaluwen op
uitmuntende wijze de eer van d(
Nederlandsche voetbalsport hoog ge
houden. Moge het Nederlandsche elftal
Maandag tegen de Zweden ook zoo
schitterend partij geven.
Een vliegdemonBtratie
van Fokker.
Tfldena de tweede helft van den
wedstrfld verscheen plotseling boven
het Stadion dé machine van onzen
bekenden landgenoot-vlieger A. H-
G- Fokker. Weg was de aandacht
voor het spel, omhoog gingen de
blikken van de duizenden rondom
het veld. Ook van de spelers.
Wat zij er te zien kregea, was
onwezenlijk mooi. De sierfijke Fokker
tweedekker steeg nu eens bijna lood
recht omhoog ia de grauwe avond-i
lucht. Dan weer wendde de koene
vlieger zfln toestel, sierlflke korte
bochten beschrfl vod d op eenen vleugel.
Heelemaal niet hoog vloog hfl, 't mag
200 of 300 M. geweest zfln. Entoen
begon hfl zijn griazelig-mooi spel van
looping the loop met een vaardigheid,
die grensde aan het ongelooflijke.
Als met een ruk stond de machine
op de staart in de lucht; de sterke
motor trok haar*om en om en weer
recht, tot eqn paar malen toe. Een
paar brutale bochten, waarbfl Fokker
mqt de hand het publiek toewuifde
en toen verdween hfl weer.
Verdween... om even daarna terug
te keeren, grommelend, knetterend
de regelmatig-werkende motor. Vlak
achter het amphitheater angstig-
dichtbfl steil omhoogeen schitte
rend gezicht. De En gelachen allen
zelf vliegers waren één en al
aandacht. Daar werd hun even ge
demonstreerd hoe een Hollander
vloog, met hoeveel koenen durf en
weergalooze brutaliteit, maar tevens
met zeldzame beheersching over het
toestel, daar een Nederlandsche
aviateur zfln toeren ten beste gaf.
Het publiek was enthousiast, uitte
dat door een hartelflk applaus. En
vóór dit bedaard was, was Fokker
alweer uit het gezicht, op den terug
weg naar het vliegkamp Schiphol,
waar zflne machine stalt (H.bl.)
Dagradstte vin 3a klasttrt.
Door de „Zaanlandsche Football
Club (Z.F.C.) te Zaandam is aan het
N.V.B. bestuur een voorstel tot Regle
mentswijziging ingediend.
Zfl zou aan art. 141 het volgende
willen toevoegen
„Eene vereeniging, spelende in
een der. 3e klasse competities en
Nu maar afwachten hoe de N.V.B.
daarover denkt.
STEEDS HET NiEUWSTE
IN ALLE PRIJZEN
HELDER
ale nummer laatst eindigende, zal
het volgende seizoen niet meer in
den N.V.B. kunnen uitkomen."
Als toelichting laat de vereeniging
er op volgen:
„Doordat nummer laatst in een
Se klasse competitie toch niet be
hoeft te degradeeren, worden in
deze klasse aeer dikwijls wedstrijden
aonder animo gespeeld, wat geens
zins bevorderlijk is aan de spel-
kwaliteit.
„Aangezien bovendien elk jaar
vereenigingen uit de plaatselijke
en gewestelijke bonden promoveer en
en de te zwakke vereenigingen elk
jaar weer aan gehandhaalfd blflven,
zal men bfl dezen voortgang ten
slotte eene verlaging van het spel
peil krflgen. Ook het spelpeil in de=
plaatselflke en gewestelijke bonden
zal door het telken jare afstaan van
elftallen eveneens verminderen."
Het „Alg. Sportblad voor Noord-
Holland", aan wie wfl bovenstaande
ontleenen, voelt vael voor dit voorstel
en hoopt dat de N.V.B. er rekening
mede zal houden, en zegt. o. a. dat
cluba als Wilhelmina Vooruit, E.V.a„
West-Frisia, H.S V.,S.C.A., Baarn e.a.
totnogtoe niet hebben bewezen, dat
hunne opname in den N.V.B. een.
aanwinst beteekende en dat zfl tot
nogtoe n i b hebben gedaan tób
verbetering van het spelpeil in de
3e klaase.
Een meening die wfl volkomen
IIBEZOIDEI.
M. de Redacteur 1
¥we mededeeling onder het inge
zonden artikeltje van den heer G.
Bakker deed mfl geneegen, en geeft
mfl de vrijheid om óók van andere
(vrflz.-democratische) zflde, de vraag
omtrent ons toekomstig Gemeente
bestuur - in verband met de ge
wijzigde samenstelling van den Raad
eens te behandelen. Ik zou dit
niet doen, wanneer ook ik weer ware
aangewezen om in dit college zitting
te nemen met September a.s.. wfli
dan allicht mflne beschouwingen
opgevat zouden kunnen worden als
niet geheel belangeloos te zfln. Nu is
zulks buitengesloten, en kan ik da
vraag W, onder welke voorwaarden,
en met welke fractie, de vrijzinnigen
met Sept. a.s. door het bezetten van
één of twee Wethouderszetels demedö-
verantwoordelflkbeid in dat college
opnieuw zeuden kunnen aanvaarden,
onbevangen onder de oogen zién.
De heer J. J. Schoeffelenberger die
nog enkele maanden geleden aange
sloten was aan de Afd. Helder van
de S.D.A.P. heeft in uw blad reeds
aflne wflsheid gelucht. Ik moet
eerlijk bekennen, ik ben er niet veel
wflzer van geworden; dezo Heer is
bovendien als zflnde een éénling m.i.
niet da aangewezen man om in deze
vraagstukken, van zóó groot belang
voor de toekomst onzer gemeente,
de juiste oplossing aan te geven. De
man begrijpt het zelf blijkbaar óók
maar wat ter wereld beweegt dezen
scribent dan om uwen zetter zooveel
werk te geven?
Iemand die op Gemeentelijk politiek
terrein nog niet afgeöxerceerd is,
moest de oplossing van dergelijke
problemen die hfl door zgne can-
didaatstelling bovendien nog meer
ingewikkeld heeft gemaakt dunkt
mfl,maar aan meer daartoe bevoegden,
en geschikten, overlaten. Het gansche
betoog van dezen pseudo opponent
socialist-revolutionair is zóó verward
en onsamenhangend, dat het inder
daad verbazing wekt dat dergelijke
politiekers nog een hetrekkelfik groot
deel van de kiezers voor hun zege-
karretje wisten te spannen.
Hiermee conslateeren we een keer
te meer, dat te Helder inderdaad
alles mogelijk is! Een paar punten
evenwel, moet ik uit het artikel van
den Heer S. wel even behandelen
omdat het inderdaad noodig is aan
de socialisten van alle gading eens
klaren wfln te schenken. De Heer
3. wil dan een socialistisch werkpro
gramma doen uitvoeren door nota-
bene „één rechtsch" man, één „bur
gerlijke" (bedoeld wordt waarschijnlijk
een vrysinnig democraat), en één
„sociaal democraat". Deze combinatie,
deze drie Wethouders met aan het
hoofd een Burgemeester die als
RegeeriDgsambtenaar, de Burger
wacht moet organiseeren, om bfl
onverhoopt opflikkeren van derevo-
lutievlam oomiddelljk te kunnen
ingrflpen, teneinde de oud-partflge-
nooten van den Heer Schoeffelen
berger, misschien dezen Heer zeiven
óók, te leeren begrijpen dat ons
Nederlandsche volk wars is van alle
revolutionnaire daden, deze combi
natie, herhalen wfl, moet volgeDs
den Heer S. „een Socialistisch pro
gram" uitvoeran ITóch niet, im-