PLAATSELIJK NIEUWS.
Bfi Koninklfik besluit is met
1 September aan den teekenaar le
klasse bfi 's Rijks werf te Willems
oord, J. K. Labout, op verzoek, we
gens ongeschiktheid voor de verdere
waarneming van zijn betrekking ter
zake van lichaamsgebreken, eervol
ontslag uit 's Rijks dienst verleend.
Alhier is opgericht de R. Kath.
Ambtenarenbond „Arka". Voorloopig
bestuur de heeren dr. VaD Goor,
Plasmeyer, Gras en Van Vliet.
Elsctrificitia.
In een gisterenmiddag gehouden
zitting van den Raad dezer gemeente,
is het voorstel van B. en W. om
over te gaan tot de exploitatie van
een gemeentelijk electriciteitsbedrijf,
aangenomen. Voorloopig zullen de
kabels gelegd worden in de volgende
stratenHoofdgracht, Weststraat,
Zuidstraat, Keizerstraat, Spoorstraat,
Koningstraat, Kanaal weg, Loods-
gracht, Kerkgracht, Binnenhaven,
Plantsoenstraat en Dijkweg.
Het verslag van de raadszitting
is opgenomen op de vierde pagina
van dit blad.
Hat nijverheidlond «wijs in da
Zsavaarticholsa.
Heden komt in de Tweede Kamer
in behandeling het wetsontwerp tot
regeling van het Nijverheidsonder
wijs. Waaronder vallen de ambachts
scholen, burgeravondscholen, handels
onderwijs, visscherfischolen en ook
de zeevaartscholen.
Voorgesteld wordt dat door het
Rijk voor al deze scholen zestig
procent in' de kosten zal kunnen
worden bijgedragen. Voor de middel
baar technische scholen en de scholen
voor het kunstambacht wordt deze
subsidie gebracht op hoogstens 75
procent. De minister zegt dat deze
soort scholen niet zoo zeer van
plaatselijk belang zyn.
Waar overigens de zeevaartscholen
in de wet geheel met deze soort
scholen worden gelijk gesteld en
zeevaartscholen toch ook geacht
kunnen worden in het belang van
een geheele streek te zijn heeft de
heer Van de Bilt een amendement
ingediend op art. 25, met het doel
het subsidie van 60 procent der
kosten te kunnen verhoogen tot 75
procent.
Voor onze gemeente, voor Texel,
Vlieland en Terschelling zou aan
neming van dit amendement zetr
zeker een fiaancieel voordeel zijn.
M tziakcoacours ta Hairlan.
Het „Stedelijk Muziekkorps" zal
Zondag a.s. deelnemen aan het con
cours te Haarlem, uitgeschreven door
den Noord Hollandschen Bond van
Harmonie- en Fanfarecorpsen, alwaar
zij in de eerste afdeeling Harmonie
zal uitkomen.
Io den nacht van Zaterdag op
Zondag vond de waker der Nacht
veiligheidsdienst op den dijk een zoo
goed als nieuwe fiets. Deze werd door
hem op het polietiebureau gedepo
neerd. Na onderzoek bleek het het
rijwiel te zijn dat eenige dagen
geleden uit een café in de Spoerstraat
gestolen was. De waker ontving van
den eigenaar eene ruime belooning.
Vc»li| dar GimaanU-Arbaidtbturs
over de maand Mei 1919.
Aanvragen van werkgevers kwamen
in om:
9 aardappelschilsters, 1 bakker, 1
broodbezorger, 2 controleurs, 4 dag
dienstboden, 1 electricien, 1 huis
houdster, 2 vrouwelijke kantoorbe
dienden, 1 vrouwelijke kantoorbedien
de ben. 18 jaar, 8 kleermakers, 2
krullenjongens ben. 18 jaar, 1 letter
zetter, 1 loodgieter, 1 loopknecht, 24
lossewerklieden, 1 magazijnknecht, 1
machinist-stoker, 1 meteropnemer, 1
pakhuisknecht, 1 reiziger, 1 slagers
knecht ben. 18 jaar, 1 smidsleerling
ben. 18 jaar, 2 steenbikkers, 1 strijk
ster, 1 teekenaar, 4 timmerlieden, 1
tuinmansknecht, 3 wieders ben. 18
j iar, 7 werksters.
Totaal 80 personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
9 aardappelschilsters, 1 banketbakker,
1 bakker, 1 bankwerker- 1 barbiers
leerling ben. 18 jaar, 1 bierbottelaars-
knecht, 1 broodbezorger, 2 controleurs,
2 dienstboden, 2 duikers, 1 electri
cien, 1 electricien ben. 18 jaar, 1
elactro-monteur, 13 grondwerkers, 1
huisknecht, 7 kantoorbedienden, 1
kantoorbediende ben. 18 jaar, 2 vrou
welijke kantoorbedienden, 1 vrouwe
lijke kantoorbediende ben. 18 jaar,
1 kellner, 2 kleermakers, 2 koetsiers,
2 koks, 2 krullejongens ben. 18 jaar,
1 loodgieter, 8 letterzetters, 2 loop
knechts, 1 loopmeisje ben. 18 jvar,
76 losse-werklieden, 4 lo3se-werk-
lieden, ben. 18 jaar, 2 machine-bank
werkers, 1 machine-bankwerker ben.
18 jaar, 1 machinist-stoker, 1 magazijn
knecht, 2 matrozen(visscherij) 1 meter
opnemer, 1 opperman, 1 opzichter
(bouwkundig) 1 pakhuisknecht, 1 rei
ziger, 1 scheepsmaker (ijzerbouw),
1 scheepsjongen ben. 18 jaar, 1 schil
der, 1 slager, 1 slagersknecht ben.
18 jaar, 1 smid-bankwerker, 1 smids
leerling ben. 18 jiar, 1 steenbikker,
1 stenotypiste, 4 timmerlieden, 1
teekenaar, 1 tuinmansknecht, 1 wa
genbestuurder, 2 wieders ben. 18
jaar, 5 werksters, 1 werkster ben.
18 jaar, 1 winkeljuffrouw, 1 zijde-
drukker.
Totaal 183 personen.
Geplaatst werden
9 aardappelschilsters, 1 bakker, 1
broodbezorger, 2 controleurs, 1 dag-
dienstbode, 1 electricien, 2 vrouwe
lijke kantoorbedienden, 1 vrouwelijke
kantoorbediende ben. 18 jaar, 2 krulle
jongens ben. 18 jaar, 1 letterzetter,
1 loodgieter, 1 loopknecht, 24 losse
werklieden, 1 magazijn knecht, 1 ma
chinist-stoker, 1 meteropnemer, 1
pakhuisknecht, 1 reiziger, 1 slagers
knecht ben. 18 jaar, 1 smidsleerling
ben. 18 j kar, 1 steenbikker, 1 teefee-
naar, 4 timmerlieden, 1 tuinmans
knecht, 2 wieders ben. 18 jaar, 5
werksters.
Totaal 68 personen.
Da briketten.
Ook de gemeente Leiden verheugt
zich in het bezit van een briketten
fabriek. De Brandstoffen-Commissie
aldaar adverteert nu onder het
opschrift „distributie vrije industrie-
brand" in de groote bladen, dat
bfi haar de bruinkoolbriketten ver
krijgbaar zyn tegen f20.— per ton,
franco wagon Leiden, of franco boord
Leiderdorp.
Vergadering
Economische Commissie
Gisterenavond hield de Economische
Commissie ten raadhuize een pleno-
vergadering ter bespreking van eene
eventueel veranderde werkwijze in
verband met de sluiting van den
vrede. Behalve de Voorzitter, de heer
Houwing, en de gemeente-secretaris,
waren zeventien leden aanwezig.
Onder dezen was de heer Van de
Bilt, lid van de Tweede Kamer.
De Voorzitter opent de bijeen
komst en heet de aanwezigen wel
kom, zijn voldoening uitdrukkend
over de belangstelling, die bemoedi
gend is. In het byzonder heet spr.
den heer Van de Bilt welkom op
deze eerste door hem bijgewoonde
vergadering. Als afgevaardigde voor
de Tweede Kamer heeft spr. getoond
zeer veel belangstelling te hebben
voor de belangen onzer gemeente,
evenals de heer Oud. Deze laatste
is echter verhinderd en jheeft schrif
telijk verzocht een verslag van de
vergadering te mogen ontvangen.
Met kennisgeving zijn verder afwezig
de heeren De Vries, Groen en Bakker.
Spr. geeft allereerst een overzicht
van de verrichtingen der Commissie,
en bepaalt zich tot hetgeen bij de
Kern-Commissie behandeld is. Veel
wat spr. mededeelt, is reeds bekend.
Na in Sept. 1917 geïnstalleerd te zijn,
besloot de Commissie al spoedig zich
te splitsen en te bepalen wat wél en
datgene wat niet voor dadelyke uit
voering vatbaar was. Tot de eerste
categorie behoorde de Commissie
voor Huisduinen-badplaats, die voor
de verkeerswegen en drie subcom
missies werden ingesteld, die elk
haar bijzondere taak kregen. Hun
voorzitters vormden tezamen dezg.
Kerncommissie. Een crediet bij het
gemeentebestuur werd aangevraagd
en verkregen, en de Commissie voor
Huisduinen aan 'c werk gezet.
Aan 't gemeentebestuur werd voor
gesteld te trachten de duinen tus-
schen paal 2 en 6 in erfpacht te
krijgen van het rijk en tevens werd
besloten voor 51 °/0 deel te nemen
in eene N.V. tot stichting en exploi
tatie van een badhotel, terwijl bij
niet volteekening van het overige
aandeelenkapitaal de gemeente ook
dit voor hare rekening zou nemen.
Een en ander werd door den Raad
aangenomen en de Commissie zocht
voeling met den Bond voor Vreem
delingenverkeer. Besprekingen met
den secretaris van dien Bond'hadden
plaats, deze vond de gekozen terreinen
gunstig. De Commissie begaf zich
daarop naar Noordwijk om daar hotel
Rembrandt te bezichtigen, waarnaar
men een ontwerp wilde maken. Aan
den architect de Jongh werd een plan
opgedragen voor een badhotel met
60 of 70 kamers. Bij nadere beschou
wing bleek het ruim 4 ton te kosten,
en de Bond van Vreemdelingen
verkeer vond zoo hooge kosten niet
loonend.
Van het bouwen van dit hotel
werd thans afgezien en een plan
voor de stichting van een villapark
ontworpen. De donkere duinen wer
den ook nn gekozen omdat dit ge-
meenteterrein was en men de vrije
hand had. Be onderhandelingen met
de regeering over erfpacht verliepen
echter niet vlot. Op eene audiëntie
met den minister zeide deze, dat van
rykswege gedelegeerden waren aan
gewezen om te beraadslagen. Echter
werden van militaire zijde vele be
zwaren ingebracht en stelde men
zelfs den eisch eerst bezuiden paal
5 te bouwen. Zoolang de plannen
niet voor deze verwezenlijking vat
baar waren, meende men niet verder
te moeten aandringen, ofschoon mis
schien de moeilijkheden wel waren
op te lossen. Kreeg men dus geen
definitief resultaat, spr. heeft per
soonlijk toch wel idéi in een goede
oplossing. De Commissie meent in
1920 gereed te kunnen zyn met hare
plannen.
Pogingen om hier een hoogoven
industrie te vestigen zyn afgestuit;
omdat Velsen daarvoor aangewezen
werd. Amsterdam heeft zich sterk
tegen den Helder verzet.
Aan Waterstaat werd een reque3t
gezonden, waarin verzocht werd
rekening te houden met de belangen
van den Helder bij de uitvoering
der Zuiderzeewerken. Op eene audien
tie bij den Minister vroeg Z.Ex. om
schriftelijke uiteenzetting van een
een en ander, doch men hoofde er
niets meer van en inmiddels werd
de Minister demissionair.
Met den hoofdingenieur voor de
Zuiderzeewerken, den heer Hartman,
besprak spr. de plannen betreffende
de haven. Deze heer was niet zoo
optimistisch als spr. Als afzetgebied
voor Duitschland viel er niet op te
rekenen, omdat Emden gunstiger
ligt en overigens Amsterdam en
Rotterdam in aanmerking komen.
Wel moest de heer W. toegeven,
dat eene spoorverbinding van den
Helder met den ontworpen Piaamdljk
wel kans van slagen had. Verdere
conferenties hieromtrent mislukten.
Van de gelegenheid dat de Minister
deze gemeente bezocht, maakte spr.
gebruik door met Z.Ex. de economi
sche aangelegenheden te bespreken.
De Minister zegde de steun der
regeering toe.
len paar dagen geleden had spr.
een onderhoud met iemand, die, naar
aanleiding van een in de Held. Crt.
verschenen artikeltje van den Ymui-
denschen reeder, de mogelijkheid
besprak hier een visscherljhaven te
maken. Spr. zegde steun en mede
werking toe, indien bleek dat de
plannen levensvatbaarheid hadden.
Met belangstelling zien wy zijn
verdere pogingen tegemoet.
Inzake de plannen omtrent eene
betere verbinding met Koegras en
Julianadorp waren de meeningen
nogal verdeeld, zoodat een definitief
plan niet kan werden ontworpen.
Gaan we na wat door het Gemeen
te bestuur alsnog verricht is, dan
krijgen we het uitgebreide uitbrei
dingsplan der Gemeente; de oprich
ting van het grondbedrijf, terwijl
inzake onderwijs plannen in uitvoe
ring en voorbereiding en last not
least hedenmiddag het plan betref
fende de electriciteit is aangenomen.
Spr. wijst verder op de werkzaam
heid de Vereeniging voor Volkshuis
vesting.
Gezien de tijdsomstandigheden,
mag men over hetgeen totdusver
verricht is voldaan zijn. Wat kon
worden aangepakt is geschied. Dat
geen betere resultaten verkregen
zijn, is te danken aan de tijds
omstandigheden. Wie gehoopt had
op meer definitieve resultaten van
den arbeid der Econ. Com. geeft blfik
geen begrip daarvan te hebben.
ThaDS wijzigen zich de omstan
digheden, de toestanden worden nor
maler, nieuwe afzetgebieden worden
gezocht en wij hebben na te gaan
of de huidige werkwijze voldoet.
Huisduinen - badplaats is niet de
eenige mogelijkheid voor denecono-
mischen opbloei van onze gemeente.
Integendeel. Spr. is van meeniog,
dat onze toekomst ligt in de haven.
Het oogenblik dat onder de oogen
te zien is thans gunstig, vandaar
dat Spr. deze vergadering hedenavond
uitschreef.
De resultaten nagaand, is de oor
zaak van het weinige bereikte, dat
de Commissie zoo weioig bekend is
in het land. Zóó onbekend is onze
plaats, dat de Commissie Storkvoor
de classificatie der gemeenten ten
behoeve der ambtenaars-salarissen
haar in een lagere categorie plaatste
dan waarop, zij recht had, en de po
gingen door den heer Westerveld
gedaan, brachten ons op de goede
plaats. Meerdere propaganda, meer
reclame, is dan ook noodzakelijk.
Vandaar dat spr. zich vereenigtmet
het voorstel der sub.-cómmissie voor
Huisduinen, om een gesalarieerd
Secretaris aan te stellen. De vrees,
dat voor zoo iemand geen werk zal
zijn, kan spr. niet deelenintegendeel,
er zal juist overvloed van werk voor
hem wezen. Voor den Helder is zeer
goed reclame te makenonze haven
is weinig bekend, onze duinterreinen
idem, en deze zijn waarlijk mooi.
Ook is noodig propaganda in de ge
meente zelf, omdat men hier abso
luut mist zelfvertrouwen en bij voor
baat plannen veroordeelt.
Het voorstel van den heer Michels,
niet op de agenda voorkomend, lijkt
spr. zeer practisch. Deze heer heeft
contact gezocht met de Maatsch. van
Nijverheid, op instigatie van den
Bond voor Vreemdelingenverkeer en
geeft in overweging de Econ. Comm.
als een plaatselijke afdeeling tecon-
stitueeren van deze Maatschappij.
Dan houdt men contact met geheel
Nederland en de onkosten eraan
verbonden zijn gering f6.- per
lid en kunnen door de gemeente
worden gedragen. Men kan zich dan
in vergadering doen hooren.
De heer N y p e 1 s vraagt of de
bedoeling is met het Rijk verder te
onderhandelen over erfpacht.
De Voorzitter bevestigt dit.
Spr. meent dat de bezwaren van
Oorlog wel kunnen worden over
wonnen. Binnen afzienbaren tijd
zullen wfi immers geen oorlog meer
krygeD. Maar aan die erfpacht zijn
geldelijke verplichtingen verbonden;
o. a. moet de gemeente de duinbeplan
ting onderhouden. Daarom meende
de hoofding, dat het gewenscht was
niet teveel hooi op de vork te nemen
en voorloopig b. v. in 1000 M. in
erfpacht te nemen.
De heer N y p e 1 s bespreekt de
verbinding met Huisduinen en Koe
gras, die van veel beteekenis is voor
onze gemeente. Het zal niet gemak
kelijk zijn een tram te exploiteeren,
maar dat mag geen aanleiding zijn
deze zaak niet ter hand te nemen.
Een electrische tram zou Huisduinen,
Julianadorp, Koegras en de Kooi
kunnen verbinden.
De heer R a p p a r d brengt in her
innering de uitgewerkte plannen van
den heer Loopuijc, die een tramlijn
inhielden tot Schagen toe. Overal
stootte men het hoofd en de plan
nen liggen er nog juist zoo. Op
andere manier is nog getracht tot
verwezenlijking te komen, te ver
geefs. De zaak zou niet rendeeren
en waar zou men de kosten uit be
strijden. Als de electroflcatie er straks
is, is er kans om tot verwezenlijking
te komen. Het plan van den heer
Saunders zal niet tot uitvoering
komen, omdat een spoorlijn nooit
zal ombuigen naar den Helder. De
kortste verbinding is over Anna
Paulowna. Wfi moeten trachten via
de haven het verkeer tot ons te
trekken.
De Voorzitter meent, dat men
wat afdwaalt. De kwestie van den
secretaris is thans aan de ordezal
men daartoe overgaan Een verbin
ding met den Piaamdfik moeten we
krijgen.
De heer Biersteker merkt op,
dat het idee voor een secretaris af
komstig is van de Commissie Huis
duinen. Thans is het do tijd reclame
te maken en daarvoor moet iemand
beschikbaar zijn, die van al die onder
werpen studie kan maken. Hij moet
bijvoorbeeld de vraag omtrent uit
breiding der haven onder de oogen
zien, de kwestie betreffende aanplem
ping en ontwerping van geschikte
terreinen etc. Ook de zaak van het
badhotel en den- bouw van villa's
is een belangrijk punt. Onze gemeente
secretaris kan dit alleB niet doen,
daarvoor is een apart functionnaris
noodig.
De Voorzitter meent, dat een
dergelijke taak wel wat te groot is
voor zoo iemand. De bedoeling zal
wel zfin alleen een hulp voor inlich
tingen propaganda, ea.
De heer Michels merkt op, dat
het geheele probleem voor de ont
wikkeling van den Helder zit in de
weinige bekendheid van de plaats.
Dit geldt ook voor de inwoners zelf.
Het is dus allereerst een vraagetuk
van reclame. Maar als we pogingen
doen om hier particulier kapitaal te
krfigen, moeten we allereerst wat
kunnen aanbieden. Ook de gemeente
zal zich daarvoor offers moeten ge
troosten. Spr. denkt aan de haven.
Onbegrijpelijk dat die niet gebruikt
wordt. IJmuiden moet thans uit
breiden en dat kan moeilijk om de
duinen daar, laten wij zorgen klaar
te zijn. Onze spoorverbinding is ge
brekkig, maar zoolang wij niet zelf
iets aanbieden, zal die niet verbeteren.
Wil hier een visscherljbedrijf komen,
dat natuurlijk de eerste jaren niet
rendeert, dan dient een rente-garantie
te worden gegeven. Voor industrie
moet terrein beschikbaar zijn. Een
en ander is dus een kwestie van
reclame. Van Ewficksluis wordt straks
een belangryk knooppunt. "Welnu,
laten wij overleg plegen met Anna
Paulowna om te trachten gereed te
zijn. Maar daartoe is in de aller
eerste plaats reclame noodig door
de pers. Er is een persbureau in de
Commissie, maar totnogtoe leverde
het teleurstelling. Het kan ook niet
veel doen omdat er niets was, en
dat is de vicieuse cirkel, waarin wij
verkeerenwfi kunnen geen reclame
maken omdat er niets is en omdat
er niets is maken wij geen reclame.
Het lijkt spr. goed een van de
wethouders aan te wijzen voor de
taak als bedoeld. In ieder geval
iemand, die op de hoogte is en ge
regeld communiqué's aan de pers
verstrekken kan.
De heer Van de Bilt vraagt of
al pogingen gedaan zfin met de Holl.
Spoor iets te bereiken
De heer Rappard antwoordt,
dat deze er niets in zag en pertinent
medewerking weigerde. Dit is een
jiar of 8 geleden geschied. De heer
K r ij n e n deelt hieromtrent nog
nadere bijzonderheden mee.
De hoer Van de Bilt meent
echter, dat de omstandigheden sedert
wel veranderd zfin. Ook het lijntje
Ewficksluis-Anna Paulowna is niet
erg loonend. Spr. stelt voor nogmaals
een onderhoud te vragen met de
Holl. Spoor en te wfi zen op de in
middels gevestigde groote groente-
kweekeryen. Over het hoogovenbe-
drijf sprekend, zegt spr. dat de be
zwaren betroffen onvoldoend beschik
baar terrein. Spr. vertelt uitvoerig
van zijae besprekingen met den
minister inzake de treinverbinding,
en de minister zegde toe de gemeen
ten, die belangen hebben bfi de
drooglegging, de gelegenheid te geven
die te verdedigen.
Omleggen van de spoorlfin zal niet
gaan, spr. wees echter den Min. op
onze fisvrfie haven, en ook het Bassin
waar losplaatsen zijn of althans ge
maakt kunnen worden. Ook bestaat
er reeds een spoorlfin. De Minister
gaf den Raad zich te verstaan met
de Zuiderz9ecommis8ie. Wfi moeten
den heer Worman wijzen op wat wfi
in deze havens bezitten, waardoor
een kortere rechtstreeksehe verbin
ding per spoor bestaat dan zelfs te
Amsterdam. Wat betreft enkel spoor,
er bestaan al plannen oai dubbel
spoor aan te leggen, en dit kan met
betrekkelijk geringe kosten, omdat
voor de spoorbaan voldoende terrein
is zonder dat behoeft te worden
opgehoogd. Te Anna Paulowna is
men reeds begonnen met het terrein
klaar te maken. Maar wij moeten
wijzen op de geschiktheid onzer
haven, achter Jort Harssens byvoor
beeld kan terrein worden aangeblazen
en binnen de linie ook nog wel. Ea
daarvoor moet iemand worden be-"
noemd, die al deze dingen ter sprake
kan brengen.
De Voorzitter vraagt hoe
men zich zoo'n secretaris voorstelt.
De heer Rappard meent dat
iemand, die al deze eigenschappen
in zich vereenigt, niet wel te vinden
zal zijn.
In de vergadering is men het om
trent dit punt niet eens. De heer
Biersteker ziet in den secretaris
meer iemand voor reclame e.d. en
voor onderzoekingen, uitbrengen
rapporten, enz. Daarvoor alleen is
al een uitstekend deskundige noodig
meent de heer Rappard, wil er
wat van terechtkomen. De heer van
de Bilt meent, dat het een admi
nistratief ambtenaar moet zyn, die
de plannen uitvoert, die hem worden
voorgelegd. Zfin werkkring behoeft
dus niet zoo uitgebreid te zyn. De
Voorzitter meent, dat zijn taak
niet wel te omschrijven is. De heer
N o e merkt op, dat van het salaris
veel zal afhangen, waarop de heer
d e*G e u s opmerkt, dat hij goed ge
salarieerd moet zijn. We moeten Yoor
allerlei dingen een praktisch bruik
baar man hebben, en dat hangt af
van de ambitie, niet van het salaris.
De heer van der Vet vraagt of
de betrekking van bly venden aard
dan wel tijdelijk is. De Voorzitter
meent tfidelfik, andere heeren niet.
De heer Biersteker bepleit zelf
de instelling mettertfid van een af-
zonderlfik bureau v. Vreemdelingen
verkeer en Economische Ontwikkeling
zooals bfiv. in Amersfoort bestaat.
De heer N y p e 1 s voelt meer voor
het idéé Michels; een afzonderlijk
wethouder.
Na nog eenige discussie wordt ten
slotte bfi acclamatie aangenomen de
wenschelykheid een persoon aan te
stellen die ter beschikking is van
de Econ. Commissie, alsook om de
Commissie te constitueeren tot een
departement van de Maatschappfi
voor Nijverheid.
Thans is aan de orde de benoeming
van een voorzitter subcommissie c
in plaats van den heer Westerveld,
die bedankte wegens vertrek. Bfi'
acclamatie wordt aan de subcom
missie overgelaten hiervoor candida-
ten te stellen.
De heer N y p e 1 s dringt er op
aan de algemeene vergaderingen wat
vaker te doen plaatshebben.
De heer Michels merkt op, dat
we hier allerlei deskundigen in ons
midden hebben, die we niet hooren.
Spr. had het straks over de visscherfi,
maar is uitteraard geen technicus in
dit vak. En we hebben een deskundige.
Spr. meent, dat dezen tot taak hebben
hun bedrijf in te leiden en in zoover
is er dus aanleiding tot meerder
vergaderen.
Spr. vraagt verder machtiging om
openbaar te mogen maken wat in
de sub-commissies besproken wordt,
met de noodige bescheidenheid na*
tuurlfik. De klacht van de Held. Crt
over de weinige openbaarheid was
zeer gegrond. Een perscommissie is
niet noodig, want als de vergaderingen
openbaar zfin is de pers er vanzelf.
Spr. vraagt voorts of er niets aan
te doen is, dat de straat vóór het
badpaviljoen weder begaanbaar wordt.
De Voorzitter, dit laatste be
antwoordend, zegt dat de weg in
onderhoud is bij Waterstaat. Er zijn
voorzieningen getroffen, er is rijs
hout aangeplant, maar de jongens
haalden het weg en Waterstaat gaf
de pogingen op.
De heer Van der Vet zegt dat
de kosten voor opruiming veel te hoog
zfin. De militairen zelf hebben eerst
het rfis verstookt.
De heer K o 1 s t e r beantwoordt de
opmerking van den heer Michels.
Spr. achtte het beter de vele be
zwaren betreffende de oprichting van
een visschershaven niet te berde te
brengen om de vergadering niet af
te schrikken.
©/er de kwestie van de verbetering
van de straat wordt nog gesproken.
De heer K r fi n e n zegt, dat rysbe-
planting ook niet afdoende is omdat
de weg te laag ligt. Hij zal steeds
worden bestoven. Strandboulevards
worden altijd boven de duinen ge
maakt.
De heer Van der Vet antwoordt
den heer Van d^ Bilt inzake de haven.
Het mooie er van bestaat alleen in
het fisvrfie. O verigens is zfi absoluut
niet voor handelshaven geschikt;
handelsschepen kunnen niet aan de
kade meeren en niet lossen.
Als men dus propaganda wil ma
ken voor den Helder, moet men be
ginnen de haven geschikt te maken.
Het spoorwegbassin is ookmoeielijk
te gebruiken wegens de te nauwe
sluis die er toegang geeft en die te
klein is voor schepen. Dat zyn dus
twee belangrfike punten. Spr. ver-
gelfikt de poBitie van den Helder
ten opzichte van Amsterdam met
die van Vlissingen tegenover Ant
werpen. Wat is de reden, dat Ant
werpen wèl en Vlissingen niet een
handelshaven is geworden Spr. kan
deze vraag niet beantwoorden; zeer
zeker is echter hier ook de „stille
kracht" aan 't werk, die Amsterdam
heeft gediend.
We moeten echter wat verder zien
dan den Helder alleen. Zoo goed als
de bloembollenhandel van HUlegom,
toen die daar te uitgebreid werd,
zich verplaatste naar Anna Pau
lowna, zoo goed kunnen we, als
straks IJmuiden te klein is, liet
z.g. „tweede product" hierheen lok
ken. Voor haringvisscherij is de om
geving wel geschikt, of kan geschikt
gemaakt worden.
De Voorzitter weerspreekt,
dat de haven >VOor handelshaven on
geschikt is. Vroeger meerden hier
alle schepen van de Maatschappij
„Nederland", en er zfin meer getij
havens, o. a. Edinburgh en in ons
land ook enkele. De mail booten lossen
ook thans overal met zolderschuiten.
De heer Van derVet antwoordt,
dat men thans andere eischen stelt
dan vroeger.
Hierover wordt no^nader van ge
dachten gewisseld. De heer Bier
steker merkt op, dat dit nu iets
is om nader te worden bekeken.
Misschien kunnen we in de schorren
wel een binnenhaven maken, die
rechtstreeksehe verbinding geeft met
de binnenscheepvaart. De heer
Nypels vindt, dat wfi óók moeten
zorgen voor een „stille kracht". Wfi
moeten verbinding zoeken met al
onze afgevaardigden.
De heer Rappard merkt nog op,
dat elk plan om de haven uit te
breiden afstuit op den kring van
forten. Mogelijk, dat die eens zullen
verdwynen, en dan is voor Marine
de weg open tot uitbreiding. Maar
dat kan nog lang duren. De capaciteit
van de haven blfift echter gering, er
zal een binnenhaven moeten komen
met behoorlfiken toegang.
De heer Van de Bilt merkt
op, dat voor Vlissingen een belang
rijke som is uitgetrokken voor uit
breiding der haven. Waarom zou dat
niet ook voor den Helder gebeuren
indien de levensvatbaarheid kan wor
den aangetoond?
De heer Rappard: Er-bestaat
een plan om de Marinewerf naar
den overkant der haven te brengen.
Dat heeft veel praktische bezwaren,
maar als dit ooit tot uitvoering zou
komen, zouden daarmede alle be
zwaren worden ondervangen, een
toegang naar zee worden verkregen
ook voor groote schepen, en een
verbinding verkregen zyn met het
binnenland.
De heer Michels repliceert op
de opmerking van den heer Kolster.
Spr. bedoelde geen onvriendelijkheid
aan dien heer, maar zijne opmerking
was in 't algemeen bedoeld. Spr.
gelooft echter niet, dat het goed
gezien is van den heer K. om be
sprekingen achterwege te houden,
ook al zouden er bezwaren zfin.
Juist die bezwaren moeten onder de
oogen worden gezien om ze te$un-
nen opheffen.
De Voorzitter zegtdat het idee
van den heer Nypels om meer ver
gaderingen te houden dient te worden
overwogen. Spr. hoopt van de sub
commissies dan wat meer ideeën te
krijgen, dit leidt tot wrijving van
gedachten.
Onder dankzegging voor de opkomst
sluit spr. de vergadering vervolgens.
BINNENLAND.
Lessing Naerd-Hollaad.
Gedep. Staten stellen voor het
percentage van de leening groot
f 1.283.000 voor de in 1919 verschul
digde rente en aflossing van de door
de provincie aangegane leening groot
f20.600.000 ter bestrijding van de
kosten aan den watersnood, te ver
hoogen van 5 tot 5jj pet.
Os belasting op waardevermeerde
ring
Volgens de Tel, heeft de Raad van
State ongunstig geadviseerd op het
ontwerp van wet tot heffing van
80 °/0 belasting op de waardevermeer
dering.
Boad van marine-ondaroffioieraa.
Vrijdagavond is te Amsterdam de
152ste algemeene vergadering van
den bond van marine-onderofficieren
gehouden. In zfin openingswoord riep
de voorzitter, de heer Prins, de aan
wezigen op, den strijd, die gevoerd
moet worden, op eerlyke en ordelyke
wijze te doen plaats hebben, zooals
dit van onderofficieren verwacht mag
worden.
Uit het jaarverslag van den secre
taris, den heer De Nfis, bleek, dat
de bond over het afgeloopen jaar
1113 leden telde. Voorts wordt in
dit verslag herinnerd aan de stichting
van het marine-sanatorium-fonds op
12 October, waarvan de voorloopige
leiding was opgedragen aan den ver
tegenwoordiger van den bond. Het
salaris comité uit de organisaties van
marine-personeel, in Mei 1917 opge
richt met het doel om een herziening
van de bezoldigingen te bewerkstel
ligen, bleef ook na de verwezenlijking
van de salarisherziening in 1918 be
staan, deels om in gemeenschappe
lijke aangelegenheden samen te wer
ken, deels om het noodige te ver
richten tot verbetering van de aan
de nieuwe bezoldigingsregeling aan
klevende leemten en gebreken.
Het jaarverslag werd, evenals dat
van den penningmeester, den heer
Van Klaveren, goedgekeurd. De avond
werd verder doorgebracht met be
sprekingen van huishoudelyken aard.
Zaterdagmorgen is de vergadering
voortgezet. In verband met de be
spreking over de bezoldigingen en
de daarmede verband houdende voor
stellen, werd de volgende motie aan
genomen
„De vergadering enz., overwegende
de vele gebreken, die de tegenwoor
dige salarisregeling aankleven, waarin
in de allereerste plaats de te lage
loonschaal zich ernstig doet voelen
overwegende, dat de pas ontwerpen
salarisregeliog voor de vaklieden on
voldoende isoverwegende, dat zulks
een gevolg is van ontwerpen-rege-
lingen buiten de organisatie van het
personeel om; overwegende, dat bfi
de landmacht wederom een commis
sie bezig is, de onvoldoende sala-
rieering te onderzoeken en voorstellen
tot verbetering zal moeten indienen
overwegende, dat daardoor bovendien
dat automatisch verband tusschen
de salarissen van land en zeemacht-
personeel zal worden verbroken;
dringt er met klem bfi het marine-
bestuur op aan, zoo spoedig mogelijk
tot radicale verbeteriegen der salaris
sen over te gaan, en gaat over tot
de orde van den dag."
Schisding tiisgramgehslm.
Naar vernomen wordt inzake de
schending van het telegramgeheim
dooreen gearresteerden rfikstelegraflst
te 's-Gravenhage, moet het hier gel
den het medeteelen van den inhoud
van twee telegrammen van de justitie
te 'sGravenhage gericht aan den
burgemeester van Amsterdam, be
treffende het zenden van troepen naar
de hoofdstad. De afschriften van die
telegrammen moet de gearresteerde
hebben toegezonden aan het Kamerlid
mr. Troelstra.
Die toezending zou echter door den
bewusten telegrafist, die sociaal-de
mocratische neigingen heeft, (of hfi
tot de S.D.A.P. behoort, is nog on
voldoende bekend) geheel uit eigen
beweging en belangeloos zfin geschied,
zoodat slechts op deze wfize de naam
van deze bekende figuur aan deze
zaak verbonden schijnt.
UIT OOST-INDIË.
Op een te Soerab3ja gehouden ver
gadering van officieren van gezond
heid der marine werden maatregelen
besproken tot tegengang van de ge
slachtsziekten onder het marine
personeel. Het denkbeeld, de matrozen
door hun gezin naar Indié te doen
vergezellen werd algemeen ontraden.
De meeste doktoren bleken voor
standers te zfin van inkrimping van
het verblfif in de tropen tot twee
jaar. (Loc.)
BUITENLAND.
Da Ouitjchar»
zullen zander voorb.houd
het «redeeeerdreg teekenen.
Berlijn, 23 Juni. De Duitsche gezant
te Versailles von Haniel heeft heden
middag in opdracht der rfiksregeering
de volgende nota aan de gevolmach
tigden der geallieerde en geassoci
eerde regee>ingen doen toezenden:
De regeering der Duitsche republiek
heeft uit de jongste mededeeling der
geallieerde en geassocieerde regeering
met geschokt gemoed ervaren, dat
zfi besloten zfin met het uiterste
geweld van Duitschland ook de aan
neming door te zetten van die
vredesvoorwaarden, welke, zonder
materieele beteekenis, ten doel hebben
het Duitsche volk van zfin eer te
berooven.
De eer van het Duitsche volk
wordt door een gewelddaad niet aan
getast. Om haar -naar buiten te ver
dedigen ontbreken het Duitsche volk
na het gruwelfik lfiden der laatste
jaren alle middelen. Wfikend voor
het overmachtig geweld en zonder
daarmede haar opvatting over de
ongehoorde onrechtvaardigheid der
vredesvoorwaarden prys te geven,
verklaart de Duitsche regeering
daarom dat zy bereid is de door de
geallieerde en geassocieerde regeeringen
opgelegde vredesvoorwaarden aan te
nemen en te onderteekenen.
Uit de Nitiuuilu Vergadering.
Na ontvangst van het weigerend
antwoord der geallieerden op Buitsch-
land's verzoek om 48 uur uitstel,
werd Maandag onmiddellfik de
Nationale vergadering bijeengeroepen.
President Fehrenbach verklaarde
in zfin openingsrede, dat er sinds
Zondag voorvallen hadden plaats
gehad, die een nieuwe bespreking
der vredesquaestie noodzakelijk
maakten.
Vervolgens nam minister-president
Bauer het woord en deelde mede,
hetgeen overigens reeds bekend was,
dat de Duitschs nota gisteren te
'Versailles overhandigd was en dat
de vfianden een verlenging van den
termfin hadden geweigerd.
„Daardoor zien wy ons nu voor de
vraag gesteld", ging hfi voort, „zullen
wij weigeren, of onvoorwaardelijk
teekenen? Gisteren had de regeering
slechts een volmacht voor een onvoor
waardelijke onderteekening ontvan
gen. Eensdeels zou ons daardoor
bespaard gebleven zfin, dat wij een
gelogen schuldbekentenis zouden
afleggen, of dat wfi landgenooten
zouden uitleveren aan een vreemde
rechtbank, waarbij aanklagers en
rechters dezelfden zfin. Dit zfin nu
echter nog slechts theoretische be
schouwingen. De Entente staat er op,
dat wfi onze eigen landgenooten
zullen arresteeren en uitleveren. Be
halve de knechting willen zij ook
nog de verachting. Laat er geen storm
van verontwaardiging opsteken, een
protest zou het beeld slechts minder
indrukwekkend maken. Laten wij
onderteekenen, dat was de eisch, dien
het kabinet aan de Nat. Vergadering
wilde stellen. Nog nauwelijks vier
uren of de vijandelijkheden zouden
weer beginnen. Weerloos beteekent
nog niet eerloos. De tegenstanders
willen onze eer aantasten. Dat dit
echter vroeg of laat op hen zal terug
vallen, zal ik tot mfin laatsten adem
tocht gelooven." (Bravo).
Twee afgevaardigden verklaren
namens de Duitsche Nationale en
de Duitsche Volkspartij, dat zfi zich
verzetten tegen de onderteekening
van het vredesverdrag, ofschoon
erkennende, dat de tegenstanders
hunner meening uit vaderlandslie
vende beweegredenen handelen.
Ten slotte wordt gestemd over de
opvattingen der regeering, dat zij
gemachtigd moet bly ven den vrede
te teekenen. De groote meerderheid
stemde vóór deze opvatting.
Daarna krijgt president Fehrenbach
het woord. Hfi constateerde met vol
doening, dat door alle sprekers er
kend was, dat alle deelen van het
Huis zich bfi de stemming door
vaderlandslievende beweegredenen
hebben laten leiden.
„Ik wenschte", vervolgde hij, „dat
de geeat, die het allergrootste ge
deelte der Nat. Vergadering heeft
bezield, ook tot het volk moge door
dringen. Ik hoop, dat men daarbuiten
in de heele bevolking en in de per»
bereid is eensgezind en vastaaneen-
gesloten de ontzaglijke lasten te dra
gen, die ons thans worden opgelegd.
Voor het overige bevelen wy ons
arme vaderland aan in de genade
des Barmhartigen.
0« ondartssksslsg vtn hit verdrag.
Parfis, 23 Juni. Het is thans zeer
twijfelachtig of het vredesverdrag
reeds zoo spoedig als Woensdag kan
worden onderteekend, daar de Duit-
schers, noch de Italianen hun ge
volmachtigden hebben benoemd.
Bovendien moet het verdrag op
perkament worden gedrukt en is
bet tevens noodig, dat de geloofs
brieven van de honderd gevolmach
tigden, welke het vardrag moeten
teekenen, worden onderzocht.
Hat latai zlakss vaa da Duitsche
vloot.
Onder het hooftfie „De Rouwdag"
zegt de „Berliner Lokalanzeiger"
Van vandaag (Maandag) af, heeft het
Duitsche volk geen recht meer om
nationale feestdagen te vieren, voor
dat de schande van den 22stenJuni
uitgewischt is. Een straal van hoop
voor de toskomst dringt uit het
Neorden door. Waar in vreemde
haven Duitschland's trotsche vloot
lag met de zwart-wit roode vlag in
top, heeft de geestdriftige beman
ning haar naar den kelder geholpen.
Deze daad werkt als een verfris-
schend stortbad in deze drukkende
dagen en schenkt nieuw leven aan
onze uitgebluschte hoop.
Wat onze vfianden er van denken
behoeven wfi ons niet aan te trekken.
Zelfs niet als zfi van toorn zouden
zieden over den buit die hun ontgaan
is. Wfi vertrouwen hun toch nog wel
zooveel gevoel toe, dat zfi in het
diepst van hun hart de dapperen,
die den dood boven de schande ver
kozen, hun achting niet zullen ont
houden.
De „Taegliche Rundschau" zegt:
Op den Zondag van de begrafenis
van Buitschland's macht en roem
straalt het beeld van de Duitsche
plichtsvervulling en het Duitsche
eergevoel in de Scapagolf als een
blfide verwachting.
Londen, 23 Juni. Het tot zinken
brengen van de Duitsche schepen
heeft groote ergernis gewekt. De ver
ontwaardiging vindt algemeen uiting
en men verlangt dat krachtig zal
worden opgetreden tegen de Duitsche
officieren en manschappen, die onder
de vlag van den wapenstilstand deze
oorlogsdaad hebben begaan.
Ook wordt er critiek geoefend, dat
de Britsche autoriteiten een toestand
lieten bestaan, waardoor het tot zin
ken brengen van de oorlogsschepen
mogelfik was. Men vindt het geen
aangename positie van Engeland, die
voor de geallieerden de schepen in
bewaring hadden, dat het mogelijk
was deze op zulk een wfize te doen
verdwfinen.
Parfis, 23 Juni. Be Parfische pers
merkt naar aanleiding van het be-j
richt over de vernietiging van de
Duitsche vloot bfi Scapa Flow op,
dat de bewaking daor de Engelsche
marine veel te wenschen liet.
De bladen hekelen voorts de woord
breuk van de Duitschers.
Londen, 23 Juni. Ongeveer 1800
DuitBche oücieren en zeelieden zyn
naar een interneeringskamp over
gebracht, in verband met het laten
zinken van de Duitsche vloot.
Oarlajatrspaala varbraid.
Berlfin, 23 Juni. Vanochtend zfin
soldaten en studenten het tuighuis
binnengedrongen, hebben er de in
1870 en '71 veroverde Frassche
vaandels uitgehaald en die voor het
standbeeld van Frederik den Groote
verbrand. Deze moesten volgens de
vredesvoorwaarden aan Frankrijk
worden teruggegeven.
Een nationalistische reactie ten
gevolge van de vredesvoorwaarden
schfint zich ook elders hier en daar
reeds te doen gevoelen. De Lokal
Anzeiger meldt uit Mttnchen betoo
gingen van grooten omvang, waarbfi
Die Wacht &m Rbein en Duitschland
fiber Alles werden gezongen.
