HELDERSCHECOURANT Eerste Blad. NO. 6114 ZATERDAG 12 JULI 1610 47e JAARGANG BMaotftur- iWjRWü C. PB Jr-, veteer Oplaag 7000 Afcoïmemsr.te-jörSj® j in *5e e i 1,15. i?«r pofef I ï.40, BnltftnliDüd f 2.40. ®x. 3 - Advertentlën per yegel 171/, ot. Erfpacht of verkoop. H In het jaar 1908 is van de hand van den toennialigen directeur van v ,.u het Centraal Bureau voor Sociale: verlenging daarvan zoowel in het een huis, en dus heeft Jn dat geval waai-devernietiging plaats. Ver goedt by het einde van het recht de gemeente-de waarde van den op stal (maar ook niet meer dan dat), dan heeft slechts eigendomsover gang plaats en. is nuttelooze waar- devernietiging voorkomen. Bepalingen nopens herziening van den canon zijn bij een regeling in dezen geest niet noodig, immers blijkt bjj het einde van het recht Adviezen, Mr. D. Hudig Jr., een werkje verschenen: „Uitgifte van: Gemeentegronden in Erfpacht", dat een volledig en objectief over zicht bevatte van de tot dat tijdstip tot stand gekomen erfpachtsrege lingen. Ofschoon iemand, die het erf- paehts'vraagstuk grondig bestudee- ron wil, ook thans nog niet verzui men mag van dit boekje kennis te: nemen, heeft het uit den aard deri zaak door de sedert tot stand ge komen regelingen een goed deel van zijn waarde verloren. Kon men na bestudeering van Mr. Hudigs studie wellicht nog niet onvoorwaardelijk ten gunste van de erfpacht besluiten, de latere re gelingen hebben de destijds nog bestaande bezwaren voor een groot deel uit den weg geruimd. Amsterdam is op dit gebied, evenals zoo dikwijls, waar het gold in het bestuur der gemeenten nieu we denkbeelden tot verwezenlij king te brengen, voorgegaan. Bij een herziening der erfpachts- voorwaarden, waarvan de voorbe reiding zeer geruimen tijd in be slag genomen heeft, zijn in 1012 twee nieuwigheden ingevoerd, waardoor de belangen van gemeen te en erfpachters veel meer met elkaar in overeenstemming zijn ge bracht dan te voren. In plaats van de erf^achtsuitgifte voor 75 jaren is toen gekomen de erfpachtsuitgifte voor onbepaalden tijd; in plaats-van de uitgifte tegen: een vasten canon, die tijdens den duur van het recht niet verandert, de periodieke herziening van den canon (in den regel na 75 jaar.) Doordat het recht voor onbepaal den tijd verleend wordt, krijgt de. positie van den erfpachter nog grooter vastheid dan zij te voren al had door de periodieke herzie ning van den canon krijgt de ge meente haar deel van de eventu^ eele waardevermeerdering van den grond. De uitgifte voor onbe paalden tijd belet toeh -niet, -dat de gemeente, wanneer zij over den in erfpacht, uitgegeven grond weder de beschikking behoeft, dezen aan de pacht kan onttrekken. Het recht der gemeente om de erfpachv-te doen eindigen, zoowel waai* het geldt een werk van naar het oordeel van den Raad klaarblij kelijk openbaar nut als in het be lang van stadsverbetering en volkshuisvesting wordt in de voor waarden uitdrukkelijk erkend. Daardoor wordt trouwens de posi tie van den erfpachter niet minder vast dan die van den eigenaar. Ook den eigenaar kan in die en in an dere gevallen, wanneer het alge meen belang daardoor wordt ge baat, zijn recht ontnomen worden. Dat geschiedt dan echter langs den moeilijken en omslachtigen weg der onteigening, dus veelal met be trekkelijk hooge kosten en dikwijls met het resultaat, dat de onteige nende partij een te hooge schade loosstelling betalen moet. Ook aan don erfpaohter wordt bij feusschentijdsche beëindiging van zijn recht volledige schadevergoe ding toegekend. Dat tot opzegging van erfpachten op groote schaal gemakkelijker zal worden overger gaan dan tot onteigening behoeft bij de bestaande inrichting en wijze van werken der gemeenten niet te. worden gevreesd,. Het is trouwens niet te verwachten, dat bij een doel matige stadsaanleg en -uitbreiding in afzienbaren tijd ooit beëindiging van erfpacht noodig zal zijn van overeenkomstigen omvang als de onteigeningen ter verkrijging van betere verkeerstoestanden in het hart onzer groote steden, in het bijzonder Rotterdam en den Haag. Het bezwaar, dat men te Amster dam heeft trachten -te ondervangen door uitgifte in erfpacht voor onbe paalden tijd, wordt voor een groot deel ook weggenomen, indien wordt bepaald, dat bij het einde van het erfpachtsreoht aan den erfpachter volledige schadevergoeding wordt gegeven voor den opstal, die zich op den grond bevindt. Uit een oogpunt van gemeentelijk beheer heeft deze regeling het groote voordeel, dat de bestuurders van thans hun opvolgers van over 75 of 100 jaar in geen enkel opzicht binden. Gegronde bedenkingen van financieelen aard schijnen daar ook niet tegen te kunnen worden inge bracht. Indien slechts, door zorg vuldige. regeling der taxatie voor komen wordt, dat de gemeente meer betaalt dan de werkelijke wamde is van hetgeen zij verkrijgt, bestaat er geen onkel bezwaar te gen, dat zij aan den erfpachter zoo omtrent vernieuwing van het recht geen overeenstemming wordt gekregen betaalt, wat zij ver werft. Voor zooverre de op den erf pachtgrond gestichte gebouwen bij het einde van het reoht werkelijk nog eenige waarde van beteekenis hebben, heeft deze regeling boven die van het burgerlijk wetboek ook het voordeel, dat zij vernietiging van waarde voorkomt. Staat op den erfpachtsgrond een huis, en is de regeling geheel vol gens het burgerlijk wetboek ge troffen, dan zal, als men geen schikking treft, de erfpachter bij het einde van zijn recht dat huis wel sloopen. Hij behoudt dan ten minste de afbraak, terwijl hij an ders alles mist. Maar een huis is meer waard dan de afbraak van reikt. belang van de gemeente als van den erfpachter te zijn, dan zullen dezen daaromtrent en dus ook om trent eventueele verhooging van den canon, wel tot overeenstem ming geraken. Een bezwaar tegen het erfpachts- stelscl, dat wij hierboven niet uit drukkelijk noemden, omdat het af zonderlijke bespreking eischt, is bet volgende. Zal de exploitatie van gronden als terreinen voor woningbouw sla gen, dan moet liet den bouwers mo- gelijk zijn om op niet te bezwaren de voorwaarden een deel van de bouwsom onder hypothecair ver band te leenen. Over het algemeen wordt door ,de hypotheekbanken in de behoef te aan hypothecair crediet voldoen de voorzien. In den regel verleenen ueljter de banken niet, of slechts «ongaarne en onder bezwarende .voorwaarden, hypotheek op huizen, -gebouwd op door den stichter in terfpacht' verkregen grond. Kan derhalve dit bezwaar niet •afdoende worden ondervangen, dan is erfpachtsuitgifte als stelsel ibftj voor woningbouw bestemde j gronden praktisch niet mogelijk. De oplossing der moeilijkheid mioet afdoende zijn. Maar daarom ligt zij ook voor de "band: de gemeente zelve moet hypo theek verschaffen. Den Haag heeft dezen stap ge daan en een gemeentelijke hypo theekbank opgericht. Dit was voor den Haag met een zoo groot grondbedrijf en waar op zoo ruime schaal gebouwd moet worden, de aangewezen oplossing. Ook de.gemeente Tilburg heeft, meenen wij, enkele jaren geleden tot oprichting van een gemeente lijke hypotheekbank besloten. Of •'act besluit tijdeus de oorlogsjaren ook tot uitvoering is gebracht, is ons onbekend. Maar moet nu elke gemeente van 30, 40, 50 duizend zielen, die erf pacht boven verkoop kiest, een hypotheekbank oprichten? Wij ge- looven het niet; en wij zouden op richting van een zoo groot getal kleine banken niet wenschelijk achten ook. In de eerste plaats echter zouden de gemeenten kunnen trachten om te zamen, b.v. door tusschenkomst van de Vereeniging van Nederland- sahe Gemeenten, tot oprichting van een over het geheele tand werken de gemeentelijke hypotheekbank te lcomeai. Maar zoolang een der gelijke bank er niet is, bestaat er geen enkel bezwaar tegen, dat de gemeenten, die daaraan behoefte hebben, eenvoudig in een verorde ning de regelen vastleggen, vol gens welke ten behoeve van huizen te stichten op in erfpacht uitgege ven gronden door de gemeente hypotheek zal worden verleend. Voor een gemeente als de onze, «war de aanbouw van andere dan wpekwoningen, die in de toekomst voor het overgroote deel wel met rykssteun krachtens de woningwet zullen worden gebouwd, over eei\ aantal jaren allicht niet meer dan eenige honderdtallen zal zijn, lijkt ons dit de bij uitstek aangewezen weg. Uit een financieel oogpunt be hoeft daartegen geen bezwaar tc bestaan. De gemeente kan de door haar geleende gelden, de rente met een onderdeel van een verhoogd voor niet te vermijden kosten onder eerste hypothecair verband weder uitleenen. Als zij zich er slechts van verzekert, dat, als bij aflossing van een leening de rentevoet der dan nog loopende uit die leening verstrekte hypotheken met den ren tevoet der nieuwe leening in over eenstemming kan worden gebracht, loopt zij hoegenaamd geen risico. Een voordeel voor de bouwers zou zijn, dat niet, wanneer zooals in het laatst van het vorig jaar, liquidatie van de marine gevreesd (of gehoopt) werd, de rentevoet onmiddellijk omhoog gaan zou. Eén risico loopt de gemeente, maar dat risico loopt zij bij alles, wat zij doet. Het risico n.1.. dat Helder een doode stad, een tweede Veere of Arnemuiden wonden zal. Dan gaan alle waarden achteruit, dan z\jn alle bedrijven en diensten te groot voor de behoefte van het oogenblik, <lan is alles verkeerd. Het beste middel om te verkrij gen, dat deze toestand werkelijk intreedt, is, dat men in de komst ervan gelooft. Het meest afdoende middel om die komst te verhinderen, is het geloof van de burgerij in de toe komst van haar stad. Waarom is Amersfoort, wij noemden het in dit artikel reed? eenmaal, de laatste jaren zoo prach tig vooruitgegaan, een voorbeeld, voor bijna alle gemeenten van de zelfde grootte? Door zijn gunstige ligging? Die ligging was precies even gunstig, toen het den Amersfoort- scben berg voor-een appel en een ei verkocht om een paar straten te vernieuwen (liet betrof een bedrag van plm. 40.0001). Maar Amersfoort is vooruitge gaan, omdat daar een geest van zelfvertrouwen, aanpakken en doorzetten is ontwaakt. Daarmee wordt wat men zich voorstelt be- Helder is geen Amersfoort. Wij zitten opgesloten in de verdedi gingslinie, wij hebben geen natuur schoon, geen achterland, de scheep vaart is weg De vooruitgang van Helder zal beginnen al gaat het ook niet in Amersfoortsehe vaart van het oogenblik, dat men niet meer op wat de stad m i s-t alle denkén concentreert, maar zijn aandacht wijdt aan hetgeen men w i 1, aan hetgeen men moet bereiken in de toekomst. Als dan burgerij en bestuur één lijn trekken, en als men volhoudt, jaren zoo het zijn moet, dan komt men er ook. De gemeentepolitiek moet ge richt zijn, in ieder onderdeel, op een betere toekomst. Voor die toe komst moet men de grondslagen leggen bij het geheele beheer: bij grond- en woningpolitick vóór alles. BUITENLAND. De vrede met Oostenrijk. Aan de Oostenrijksche delegatie werden drie nota's overhandigd, waarvan de een in zeer verzoenen den geest gesteld, verzekert dat de geallieerden nooit de bedoeling hebben gehad Oostenrijk voor lan gen tijd uit den Volkenbond uit te sluiten en dat zij hopen ten spoe digste de poort te kunnen openen voor alle volken die verdienen dat men hun vertrouwt wat de nako ming hunner verplichtingen be treft. Ze zijn van meening, dat Oos tenrijk zal kunnen worden toege laten onmiddellijk na de ratificatie. Een andere nota herstelt de fout begaan door den Raad van Vier, door een clausule op te nemen, waarin de confiscatie van allen Qostenrijkschen privaateigendom in den vreemde in uitzicht werd gesteld. Thans wordt gestipuleerd dat Oostenrijksche goederen üi landen die vroeger deel van de monarchie; hebben uitgemaakt aan de- confis- sptie zullen worden onttrokken, waaruit het verlangen der gealli eerden blijkt K>m het bestaan van Oostenrijk te verzekeren, een ver langen dat eveneens blijkt uit de financieele clausules, handelende over de verdeeling der schulden. Men rekent er op morgen aan Oostenrijk den volledigen tekst der voorwaarden der geallieerden tc kunnen overhandigen. De derde nota der geallieerden aan de Oostenrijksche delegatie aangeboden, verzekert den Oosten- ykschen ambtenaren in Zuid- Amerika alle faciliteiten voor hun repatrieering. Wilson over het vredesverdrag. In een interview heeft Wilson gezegd, dat hij dacht dat de Ame- rikaansche soldaten aan den Rijn zouden moeten blijven tot Duitsch- land al het oorlogstuig heeft uit geleverd, waartoe het door het vre desverdrag wordt verplicht. Hij deelde mee, dat de overeenkomst nopens den volkenbond in al de redesverdragen zal worden opge nomen. De geassocieerde landen zouden den handel met Duitscli- lqnd zoo spoedig mogelijk hervat ten om het dat land mogelijk te maken zich te herstellen. Wilson zei verder nog, dat het werk der vredesconferentie in zijn geHael genomen overeenkomt met de grondbeginselen, die als grond slag voor den vrede zijn aangeno men, en dat de onvermijdelijks compromisen, nergens een der hoofdbeginselen in wezen aantas ten. HET VREDESVERDRAG. De ratificatie van het vredes verdrag. Berlijn, 10 Juli. Gevolg gevend aan het besluit der Nationale Ver gadering, heeft de rijkspresident gisteravond om acht uur het vre desverdrag bekrachtigd. Kort daarop is de desbetreffende oor konde met een koerier naar Ver- sailles afgezonden. De lijst der uit te leveren nersonen. Wolff seint nog eenige namen, ter aanvulling van de door eenige bladen gepubliceerd© lijst van per sonen, die aan de Entente moeten worden uitgeleverd: hertog Al- brecht van Wurtembi<- (bloed bad aan de Somme en in Yperen, slachtingen m Namen); generaal - majoor Stenger, die den 26en Augustus 1914 een legerbevel heeft uitgevaardigd, waarin werd verordend dat er van dien dag af geen gevangenen meer mochten worden gemaakt; generaal Von Ostrowslcy (de plunderingen van Deinze en het doodschieten van 103 burgers); generaal Von Tesny (het doodschieten van 111 inwo ners van Orleans). Het Parijsche „Journal" bevat o.a. nog deze namen Baron von der Lancken, hoofd van het Duit- sche politiek departement in Bel gië, betrokken bij de terechtstel ling van mej. Cavell en kapitein Fryatt; de duikbootkapitein von Forstner, wegens het tot zinken brengen van hospitaalschepen; ma joor van Biilow, wegens de ver woesting van Aerschot; generaal Olsen von Cassel, luitenant Rude- ger, majoor von Goertz en de ge broeders Niemeyer resp. hoofden der gevangenkamp mi van Doberitz Rulileben, Maagdenburg. Holzmin- den en Clausthal, wegens mishan deling van krijgsgevangenen der geallieerden. Het vredesverdrag bjj den Ameri- kaanschen Senaat. Wilson heeft het vredesverdrag bij den Senaat ingediend. De gelei brief is bijna geheel gewijd aan den volkenbond, waarvan de presi dent zegt, dat liet geen instituut is, dat beoogt het oude onrecht in een nieuw vredesverdrag vast te leg gen, maar dat het de hoop der menschheid uitmaakt en in de praetijk noodzakelijk zal blijken voor de handhaving van de nieuwe orde, die de samenstellers van het verdrag voorstellen de wereld op te leggen. DUITSCHLAND. Relletjes te Hannover. In Hannover is het nog steeds niet rustig. Woensda<*nacht wer den bij een schietpartij twee perso nen gedood en vier gewond. Het totaal aantal slachfoffers bedraagt thans: vijf dooden en zeven ge wonden. Drie communisten werden gear resteerd bij nachtelijke pogingen tot plunderen. Den hoofdleider, Gottberg. ge lukte het te ontvluchten. De gewezen Kroonprins. Ritmeester Arnold Rechberg, ge wezen ordonnansofficier van den kroonprins heeft aan Clemenceau geschreven, dat hü zich beschik baar stelt, om te bezweren, dat de kroonprins ten eerste voor den oorlog politieke bemoeiingen on dersteunde, welker verwezenlij king het uitbreken van een Euro- peeschen oorlog onmogelijk zou den hebben gemaakt; ten tweede, in den herfst 1914 poogde vredes onderhandelingen met Frankrijk in te leiden, en ten derde, dat hij in 1917 plannen bepleitte, die ten doel hadden door bemiddeling van Engeland den vrede te herstellen. ENGELAND. Het geding tegen den keizer. Uit Londen wordt aan de N.Rott. Grt. gemeld: Bottomley schrijft in zijn weke- Ijjksch hoofdartikel in John Buil over het terechtstaan van den kei zer en betuigt zijn warme instem ming met het hoofdartikel van Gardiner in de Daily News van verleden week Zaterdag. Bottom ley is er niet tegen, dat de keizer voor het gerecht gedaagd - wordt, maar hij beschouwt Londen en elk oorlogvoerend land als een buiten gewoon ongelegen vlek daarvoor. De atmosfeer zou zeker de noo- dige kalmte en onbevooroordeeld heid missen. Bottomley geeft de voorkeur aau een rechtbank in een onzijdig land, Zwitserland of Ne derland. De Yorkshire Observer, een belangrijk liberaal provinciaal blad, zegt in een hoofdartikel, dat het iets ongewoons is om Bottom ley en Gardiner het eens te zien in hun oppisitie tegen het plan om den keizer voor een rechtbank te Londen te dagen, on zegt dat het zelf hot heele. plan van harte ver foeit. Zaken in het groot. De Engelsche regeering doet haar zaken in het groot. Eenigen tijd geleden werd gemeld, dat de regeering aan een enkelen lcooper, den heer Martin 40 millioen yards aeroplanelimien had gekocht voor 4 millioen p. st. Thans wordt mee gedeeld, dat 12 millioen yards bal- lonstof verkocht is aan een koop man te Manchester. Als koopprijs wordt een bedrag van een millioen p. st. genoemd. POLEN. Onrust in Warschau. De „Berliner Lokal Anzeiger" meldt: Uit Warschau wordt ge seind, dat er den 3en Juli ten ge volge van een bolsjewistische be weging bloedige gebeurtenissen hebben plaats gehad. Toen er *s middags arbeidsbetoogingen voor- het. gebouw van den Landdag wer den gehouden, kwam het tot schiet partijen, nadat door het doodschie ten van een officier het sein tot on geregeldheden was gegeven. Het sociaal-democratisohe partijbestuur en de "VVarschausche arbeidsraad spoorden tot een algemeene sta king aan. In de meeste bedrijven werd de arbeid neergelegd. De trams reden niet en de bladen kwa men niet uit. Tengevolge van de staking der gasarbeiders waren de straten in het duister gehuld. BINNEN NLAND. De Arbeidswet. De Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp-Aalberse aangeno men met 09 tegen 3 stemmen. Te gen stemden de heeren Van Rave- steyn, Wijnkoop en Kolthek. Daarna ging de Kamer op recès. EERSTE KAMER. In de zitting van gistermiddag heeft de Eerste Kamer zonder stemming aangenomen het wets ontwerp betreffende de onderwij zerssalarissen. Opheffing van de N. O. T. In de heden gehouden algemeene vergadering van aandeelhouders van de N. O. T. is aangenomen het voorstel van den raad van bestuur om de uitvoerende commissie te machtigen, tot liquidatie der ven nootschap over te gaan, zoodra zij het oogenblik daartoe gekomen acht. Zooals bekend is, zal de overeen komst, in December 1938 tusschen de N. O. T. en de geassocieerde re geeringen gesloten, komen te ver vallen, zoodra de algemeene econo Ingezonden mededeellng. Hotel-Café-Restaurant „BELLEVUE", H»ld»r. Aangenaam giligen mal lommirrijken Tuin. Bezoekt de Avondconcerten, ondsr leiding van den Heer PA LA, iederea ZONDAG van 8} tot 10} uur. Geen verhoogde consumpties. Vrij ontréo. Fa. NI. J. SCHOUTEN. misehe overeenkomst tusschen do Nederlandsche regeering en de ge associeerde regeeringen zal zijn opgeheven. Salarisverbetering van het Postpersoneel. In de Tweede Kamer deelde de minister van Waterstaat gister middag mede, dat een ontwerp voor salarisverbetering van het P.-, T.- en T.-persóneel reeds bij den Raad an State is. De nieuwe regeling zal echter in geen geval kunnen ingaan vóór 1 Januari 1920. Opheffing der blokkade. Amsterdam, 11 Juli. Nademaal de vergadering te Weiman het vredes verdrag heeft geratificeerd, zal de blokkade van Duitschland onmid dellijk worden opgeheven. De onderscheiden entente-regee- ringen zullen decreten publiceeren, waarbij de voorwaarden voor den invoer in bizonderheden worden vastgesteld. Parijs, 11 Juli. (Part.) Het Jour nal deelt de volgende bijzonderhe den mede: De grenzen van het nieuwe Bulgarije zijn volkomen vastgesteld. Aan de Grieken wordt westelijk Thracië gegeven, aan dc Serviërs de bocht van de Stroemit- sa en een lichte grensverbetering bij Kustendil. Daarentegen ver langt men van Roemenië dat bet in 1913 ingelijfde gebied van de Do- broedzja opgeeft, behalve de brug- gehoofden Silistria en Turtikai. Deze beslissing is een van de voor naamste oorzaken van do ontevre denheid der Roemeniërs. Dat is zoowat het heele verdrag met Bul garije. De correspondentie over den ex-keizer. Naar aanleiding van een Reuter- bericht nopens een correspondentie over den gewezen Duitschen keizer verneemt het Ned. Corresp. Bureau ter bevoegder plaatse, dat deze cor respondentie geene betrekking had op de uitlevering, maar op een mo gelijke ontsnapping van den ex- ceizer en den ex-kroonprins. De mogendheden hebben namelijk den 28sten Juni een vertoog gericht tol de Nederlandsche regeering, waar in zij werd aangemaand daartegen in het belang van den vrede maat regelen te nemen. De Regeering heeft daarop geantwoord, dat zij zich de vrije uitoefening van hare souvereiniteit moest voorbehouden. TWEEDE KAMER. Vergadering van Vrijdag 11 Juli. Zooals wij elders mededeeldon, werd het ontwerp Arbeidswet aan genomen, waardoor de wettelijke 8-urendag een feit is geworden. Omtrent de behandeling van de nog restende artikelen valt nog te vermelden, dat alle amendementen, op twee na, werden ingetrokken of verworpen. De twee die werden aangenomen waren afkomstig van den heer Sm e e nk. Het eene bedoelde, den nachtarbeid voor bakkers nog slechts voor ton hoogste één jaar mogelijk te maken (telkens voor elk geval afhankelyk van de vergun ning van den Minister). Dit werd aangenomen met 43 tegen 36 stem men. Het andere amendement-Smeenk, (lat (met 38 tegen 36 stemmen) aan neming vond, voert de 48-urige ar beidsweek voor kol't'iehuisbedien- den in. Een van de amendementen dat verworpen werd (met 47 t-egen 30 stemmen) was van mevr. Groene - weg, waardoor ook de geestelijke zusters en diaconessen in zieken huizen onder de wet zouden vallen. Dc heer Rutgers en de Minister betoogden echter dat het hier ging om religieusen arbeid on dat men dien evenmin kan beperken als b.v. di envan een priester of van een predikant. Ingetrokken werd een amende- mont-Dresselhuys, dat beoogde, de, mogelijkheid te openen om de wet ten (leele niet toepasselijk te ver klaren op arbeid die onder een col lectie,! arbeidscontract werd ver richt. Een muzikaal slot der Kamerzitting In de Tweede Kamer heeft zich gistermiddag een» tafereel afge speeld, zooals zich in onze parle mentaire historie nog nooit heeft voorgedaan. Aan het eind van een langen, ver moeiend-en en zeer rumocrigen dag had om half zeven do eindstem ming plaats over 't ontwerp-Ar- beidswet van minister Aalberse. Het ontwerp, dat tijdens de behan deling vrijwel ongewijzigd bleef, werd met 69 tegen 3 stemmen aan genomen. Alleen de communisten sfcemd entegen. Direct na dc stemming, en terwijl de minister werd bestormd door le den, die hem geluk wensohten, ver hieven do sociaal-democratische Kamerleden zich van hun zetels en zongen op daverenden toon den 8- urenmarsch. De voorzitter sloot toen ijlings de vergadering, maar nadat- het lied was geëindigd, zette de rechterzijde! het Wilhelmus in, dat door vele an dere leden werd medegezongen. Ook op de tribune zongen ver scheidene aanwezigen het volkslied mede; Het was een sensationeel slot van het zittingsjaar! PLAATSELIJK NIEUWS. Onthulling gedenkbank Luit. ter zee A. J. de Jongh. Aan de Buitenhaven had Donder dagmiddag in tegenwoordigheid van vele genoodigden de plechtige, onthulling plaats van een gedenk bank door de Kon. Nederl. Ver- niging „Onze Vloot" aangeboden aan de Kon. Nederlandsche Marine. Deze bank is opgericht ter eere van den luitenant ter zee A. J. de Jongh, welke den vierden October 1917, dienstdoende a/bHr. Ms. „Pangrango" bij eene poging tot redding van een der opvarenden, die te water raakte, jammerlijk om kwam. (Zooals men zich zal herin neren, werd dc betrokkene zelf gered). Het Hoofdbestuur van de Kon. Nederl. Ver. „Onze Vloot" was ver tegenwoordigd door de heeren H. M. v. Bernmelen, voorz., A. L. Boe len, adnünïstrat., jhr. C. A. L. v. d. Wijek, secretaris-penningmeester, alsmede het afdeelingsbestuur der afdeeling Helder. Verder waren aanwezig de Stellingcommandant, schout bjj nacht J Soutendam, de kolonel Gasille, vertegenwoordi- >nd den garnizoenscommandant, iet Dagelijksch Bestuur der ge meente Helder, de directeur van 's Rijkswerf, benevens tal van mari ne-autoriteiten. Do plechtige over reiking werd door muziek van het Stafmuziekkorps der Kon. Marine opgeluisterd. Na het spelen van het „Wien Neerlands Bloed", gevolgd door de koraal „Ein leste Burg" trad dc lieer van Bernmelen, Voorzitter van „Onze Vloot" naar voren, om in het kort te memoreeren de daad, die door de Jongh, in de vroege mor genuren van den vierden October 1917 werd gedaan, toen hij, een dei- opvarenden in gevaar wetend, niet aarzelde, maar gekleed te water sprong en hem wist te redden, doch zelf van uitputting omkwam. „Groot was de verslagenheid bij de marine over bet verlies van dezen .jongen, kranigen en veelbelovenden officier", aldus spr. De Ver. „Onze Vloot" gevoelde behoefte voor deze heldendaad een blyvende hul de te stichten en kreeg verlof van zijne weduwe tot oprichting van een monument op het kerkhof te Amersfoort. Vernemend, dat het icerkhof aldaar eerlang staat te wor den opgeruimd, werd echter naar 'et-s anders uitgezien, on besloten tot de oprichting van een gedenlcbank te Helder. Dit denkbeeld viel even- ■ens in goede aarde, en zoo werd aan de welbekende Amsterdamsche architecten H. A. J. en J. Baanders :en ontwerp opgedragen Deze ar chitecten waren bizonder gelukkig 'u hun ontwerp, dat in zijn massale, kloeke en sobere lijnen geheel sym boliseert de heldendaad van de Jongh. Spr. biedt het monument namens „Onze Vloot" aan de Marine-autori teiten aan. Zoo moge de Koninklijke Marine deze hulde van personen buiten de marine staande aanvaarden! Spr. richt zich thans tot mevrouw de Jongh. Wij beseffen het ontzet tend verlies, dat door u geleden is, zoo zeide spr., en wij begrijpen ook welke de emoties zijn, die u thans, bij deze plechtigheid bestormen. Daarom te meer waardeeren wij iiet, dat u voor deze gelegenheid uw vertrek uit Denemarken heeft willen vervroegen. Wy danken u daarvoor; ook uw vader en broeder heeten wij welkom. Mogen zij hier uit zien, dat ook buiten de marine Je waardeering voor de daad van den heer cle Jongh groot was. Wij zullen zijne nageachtenis in eere houden. Tot „allen van de marine" wendt spr. zich. Wij, die u deze bank heb ben aangeboden, bedoelden (laar- mee niet te demonstreeren dat gij anders de Jongh vergeten zoudt. Neen, daarvoor was een gedenk bank niet- noodig. Zij is bestemd oor wie na u komen, voor het ko mend geslacht, opdat dit wete. wat moed en zelfopoffering is. 1 e Jongh heeft door een schitterend voorbeeld getoond, dat er in de ure des gevaars een band is tusschen den schepeling, hetzij hoog of laag. En wij zijn hem dankbaar voor do roemvolle bladzijde, die hij aan onze geschiedenis heeft toege voegd. Opnieuw liet zich de stafmuzielc hooren met het bekende „Kind van Holiand". Diep geroerd sprak daarna de vader van den heer de Jongh eenige woorden"van dank voor deze hulde, waarna de schout bij naclu Soutendam met een toepasselijk woord namens de Kon. Nederland sche Marine de bank aanvaardde. Met het spelen van het „Wilhel mus" was, de plechtigheid afge- loopen. De bank, uitgevoerd in opdracht van de Kon. Ver. „Onze Vloot" naar eon ontwerp van de architec ten H. A. J. Baanders en Jan Baan ders, onder medewerking van den lieer Smijtink, door den aannemer A. Krijnen te Helder, is uitgevoerd in baksteen, met toepassing van muschelkalksteen. Aan de binnen zijde boven de zitting bevindt zich de volgende inscriptie: „Gedenkt den Luitenant ter Zee Johan August de Jongh die, om één zijner manschappen van een wissen dood te redden, den 4en October 1917 in het Westgat te water sprong en na diens redding zelf door uitput ting verdronk". Een groote menigte belangstel lenden woonde deze plechtigheid by. Het fraaie geschenk is een groote aanwinst voor onze gemeente. Toelatingsexamen Rijks Hoogere Burgerschool. Wat al popelende harten, wat al zenuwachtige gemoederen I Opeen gedrongen in de gymnastiekzaal van het schoolgebouw stonden ze den uitslag af te wachten. Alle leer aren en haie geschaard achter hei podium van den directeur, van waar het vreeselijke zou gebeuren. De uitslag. Achter de wachtende jongens en meisjes een breede schaar reeds door de praktijk van het leven gerijpte ouderen. Critisch slaan zij de gestie van hun direc teur gade, meesmuilen als van de zen of genen, van wien men het an ders verwachtte, het lot bekend wordt. Het lot voltrekt zich: de direc teur leest de namen op van de ge lukkigen en af en toe klinkt ap plaus op onder de toehoordertjes. Maar lang kunnen ze .niet stilstaan, dan begint een heen en weer ge loop, en een gekakel van belang en met zijn grooten voorzittershamer moet de directeur stilte verzoeken. Daarna: de speech. Van dat ze nu aan den ingang staan van een nieuwe levensfase, dat ze op geheel andere wijze onderwijs ontvangen dan tot nog toe op de lagere school. En van dat ze zich maar vast moe ten voorbereiden op hun nieuwen levenskring. Van de vacantie, die aangevangen is en van de ge- neuchten, die hen wachten, en van nog veel meer. Al welke zaken ze met gepast-en eerbied aanhooren. Daarna het" slot: plezierige vacan tie, kinderen! en ze zwermen de straat op. En de arme afgewezenen? vraagt de medelijdende lezer. Ach wat, een kniesoor die op een jaartje ziet bij zoo groot een jarenovervloed in het verschiet. Zij doen het misschien over, en mogelijk helpt een her examen er hen door, of anders: een volgend jaar! Hieronder volgt de uitslag van deze adinissie-examens. Toegelaten werden: J. Aaldertaz, A. J. Albarda, C. Bakker, C. W. de Boer, M. Boon, S. Bossen, J. Braam, A. C. A. Bussing, J. A, Dokter, J. W. Th. A. van Doorn, M. C. Dorren, D. Duinker, J. M. Dijker, E. M. A. van Erkel, 8. Groot, C. de Haan, L. van Hengel, J. van der Hoeven, G. C. W. van der Hulst, P. F. Janzen, J. B. Klop, L. de Kok, E. M. van Koningsbrug- gen, W. Koningstem, J. M. H. van Mierlo, G. Mo-stert, W. T. P. Ney- enhu' -■ J. J. Spruit, J. S. van der Sterre, F. B. Weber, J. C. K. L. van Wcly, R. van Wenten, O. Zurches, J. F. van Duim. Herexameen 4, afgewezen 12. Zeilwedstrijden Kon. Marine Jachtclub. Onder begunstiging van fraai zomerweder vingen gisteren de pe riodieke zeilwedstrijden, uitge schreven door de Kon. Marine Jachtclub, aan. De uitslag van dezen eersten dag is als volgt: Sloepen type B' en B* piet fan- tasietuig, gestuurd door officieren van de Kon. Marine. Wisselprys: wisselbeker van de Kon. Marine Jachtclub, le prijs groote zilveren medaille van H. M. de Koningin, benevens een kunstvoorwerp, en kleine bronzen medailles voor de bemanning van de sloep: No. 22, Hr. Ms. van Speijk, stuurman luit. ter zee 2e kl. S. van Ramshorst, 3 u. 16 min. 46 sec.; 2e prijs, kleine zilveren medaille van Z. K. H. Prins Hendrik, no. 2 Marinekazerne, Wil lemsoord, stuurman luit. ter zee 2c kl. J. H. Scholten, 3 u. 18 m. 2 s.; 3e prijs, bronzen medaille van ZJSxc. Min. van Marine, Hr. Ms. Atjeh, stuurman kapt.-luit. ter zee G. J. te Winkel, 3 u. 18 ra 59 s. Sloepen type B1 en B- inet model- tuig, gestuurd door onderofficieren en manschappen van de Kon. Ma rine, wisselprys de De Ruyterbeker van de Ver; „Het Ned-. Zeewezen", le prijs groote zilveren medaille van H. M. do Koningin-Moeder, benevens, een zilveren horloge van den schout by nacht J. Soutendam en bronzen medailles van H. M. de Koningin voor de bemanning: no. 13, B', Hr. Ms. Wachtschip, opper- schipper B. J. Cornelius, 2 u. 18 m. 50 s., 2e prys, dc groote zilveren medaille, no. 12 B1, id., opperscliip- per J. Langerak, 2 u. 20 m. 7 s., 3e prys, de groote bronzen medaille, no. 21 Bl Hr. Ms. Emma, serg.-sei- ner J. J. Peeman, 2 u. 32 ra. 18 sec. Sloepen type Bl met modeltuig, gestuurd door onderofficieren en manschappen van de Kon. Marine. Wisselprys: de De Ruyterbeker van de Ver. „Het Ned. Zeewezen", le prijs, groote zilveren medaille, uitgeloofd door Z. K. H. den Prins der Nederlanden, bronzen medailles >van H. M. de Koningin voor de be manning, no. 5 Hi". Ms. Wacht schip, schipper L. Breetvelt, 3 us ?6 m. 24 s.t 2e prijs, verguld zilveren medaille, uitgeloofd door de K. N. V. „Onze Vloot", no. 4 Hr. Ms. Atjeh, bootsman. H. Kemp, 3 u. 13 m. 20 s., 3e prijs, groote bronzen medaille, no. 11 Hr. Ms. Atjeh, opperschipper J. Kraay, 3 u. 13 m. 32 s. Handicap voor niet-overdekte jachten, klasse W., le prijs, zilve-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1